"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

11/1/23

Από το Κουπάκι Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1902-1930)

Προλεγόμενα

   Στις 17 Φεβρουαρίου 2022 έλαβα ένα μήνυμα στο www.amfictyon.blgspot.gr που έχω από χρόνια, από το γιατρό Λουκά Κονανδρέα, που είχε γεννηθεί στο Κουπάκι Δωριδας και ζούσε στις ΗΠΑ για 50 χρόνια σχεδόν. Είχε αμείωτο ενδιαφέρον για τον τόπο που γεννήθηκε και τους συμπατριώτες του. Μου ζήτησε στοιχεία για μετανάστες και του υποσχέθηκα να ολοκληρώσω μια σχετική εργασία, στο συντομότερο δυνατό χρόνο. Αυτός είναι ο λόγος που έκανα την παρούσα εργασία, επειδή ξέρω το συναίσθημα όσων έζησαν στα ξένα.

Ο ιστορικός  Ι. Ν. του Αγ. Γεωργίου στο Κουπάκι

   Το Κουπάκι δεν το έχω επισκεφτεί. Ξέρω ότι είναι ορεινό χωριό, σε υψόμετρο 880 μ. στην πλαγιά της κορυφής Πύργος των Βαρδουσίων, με πυκνό δάσος από καστανιές και βελανιδιές.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 89 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2023.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 37 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (14 μετανάστες έκανανδιπλά ταξίδια) και τελικά βρέθηκαν οι 89 καταγραφές. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

    Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Κουπάκι, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 ---

 

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Κουπάκι

   Από τις 20 Απριλίου 1835, ο οικισμός Κουπάκι προσαρτήθηκε στο δήμο Κροκυλίου του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στο ίδιο έτος άλλαξε ο νομός σε Φθιώτιδος και Φωκίδος. Έδρες του δήμου Κροκυλίου ήταν το Παλαιοκάτουνον (χειμερινή) και οι Πενταγοί (θερινή).

   Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Κροκυλίου και συστάθηκε κοινότητα Κουπακίου, που περιέλαβε τον οικισμό, με ομώνυμη έδρα.

   Στις 31 Μαρτίου 1943 ο νομός Φθιωτιδοφωκίδος διαιρέθηκε και η κοινότητα Κουπακίου υπάγεται πλέον στο νομό Φωκίδος.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997, η κοινότητα Κουπακίου καταργήθηκε (σχέδιο “Καποδίστριας”) και ο οικισμός Κουπάκι προσαρτήθηκε στο δήμο Βαρδουσίων. Από τις  7 Ιουνίου 2010, ο δήμος Βαρδουσίων καταργήθηκε (σχέδιο “Καλλικράτης”) και ο οικισμός Κουπάκι προσαρτήθηκε στο δήμο Δωρίδας.

   Ο πληθυσμός του (απογραφή 2011) ήταν 65 κάτοικοι.


 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση από το Κουπάκι στην Αμερική[1]

   Από τα 89ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι σχετικά περισσότεροι (23 άτομα) έφυγαν το έτος 1907. Συνολικά έγιναν 37 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν και 14 μετανάστες που έκαναν διπλά ταξίδια.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 25% του πληθυσμού, που είναι τριπλάσιο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή ήταν πολύ ορεινή, είχε μόνοκτηνοτροφίακαιδεν κάλυπτε τις ανάγκες της ζωής[2] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν μόνον άνδρες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μικρότερεςηλικίες έως και 20 ετών με 39 μετανάστες και ακολούθησαν οιπαραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών, με 24 μετανάστες. Η κατανομή ηλικιών σε ομάδες των μεταναστών από το Κουπάκι δίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 3.

   Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  ήταν :

 (α) Γιαννομήτρος Λεωνίδας Ι., ετών 10 (πήγε το 1907)

(β) Κουλουμπάρης Γεώργιος Γρ., ετών 10 (πήγε το (1911)

(γ) Νασιόπουλος Βασίλειος, ετών 11 (πήγε το (1907)

(δ) Νασόπουλος Γεώργιος Αθ., ετών 13 (πήγε το 1905)

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν :

 (α) Παλούκης Ηλίας, ετών 62 (πήγε το 1930)

(β) Νίτσος Δημήτριος, ετών 51 (πήγε το 1913)

(γ) Μπρούμας Αλέξανδρος, ετών 50 (πήγε το 1914)

(δ) Σόλιας Αθανάσιος, ετών 43 (πήγε το 1913)


 

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 26 έτη.

  Ως προς την οικογενειακή τους κατάσταση, οι σχετικά περισσότεροι μετανάστες από το Κουπάκι(47 άτομα) ήταν έγγαμοι, οι δε υπόλοιποι 42 ήταν άγαμοι.

   Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

 



   Συνολικά έγιναν 37 ταξίδια πλοίων, που διακίνησαν τους 89 μετανάστες από το Κουπάκι. Οι περισσότεροι μετανάστες (38 άτομα) προτίμησαν να φύγουν από το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 43 %). Από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 20 άτομα. Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. Πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση, οι περισσότεροι μετανάστες από το Κουπάκι έφυγαν με ξένα πλοία (56 άτομα) και οι υπόλοιποι (33 άτομα) έφυγαν με πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας.

   Σε ένα ταξίδι, το 1905, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης έφυγαν 9 μετανάστες με το πλοίο “La Gascogne”. Επίσης από το ίδιο λιμάνι (Χάβρη), το έτος 1907, σε ένα ταξίδι έφυγαν 8 μετανάστες με το πλοίο “Hudson”. Τοίδιο έτος 1907, από το γαλλικό λιμάνι του Χερβούργου, σε ένα ταξίδι έφυγαν με το πλοίο “Saint Louis” 11 μετανάστες από το Κουπάκι. Από το λιμάνι της Πάτρας, το 1908, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 6 μετανάστες με το πλοίο “Argentina”. Έγιναν 18 ομαδικά ταξίδια, και 19 μεμονωμένα. Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από το Κουπάκι φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία του Ιλινόις. Ειδικά το Σικάγο ήταν προορισμός για 35 μετανάστες. Ακολούθησαν οι πολιτείες Ουάσιγκτον (ειδικά η πόλη Spokane με 14 άτομα), Όρεγκον και Μοντάνα. Άξια αναφοράς παρατήρηση είναι ότι κανείς μετανάστης δεν επέλεξε τη Νέα Υόρκη ως τόπο προορισμού.

   Μικρές προτιμήσεις (με 1-2 άτομα) είχαν άλλες πολιτείες. (βλ. παρατιθέμενο πίνακα 7).

   Πιο αναλυτικά, στον επόμενο πίνακα δίνονται και οι τόποιπου επέλεξαν οι μετανάστες (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :



 

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΤΟΠΟΙ

Ιλινόις (Ill.)

Chicago (35)

Ουάσινγκτον(Wash.)

Spokane (14), Pasco (5), Tekoa (2), Wallulo (2), Colfax (1), Lyle (1), Starbuck (1)

Όρεγκον(Ore.)

Pendleton (5), Umatilla (1)

Μοντάνα (Mont.)

Roundup (5)

Αϊντάχο (Idaho)

Pocatello (2)

Κονέκτικατ (Conn.)

Bridgeport (2)

Νιου Τζέρσεϋ (N.J.)

Nashua (1), Newark (1)

Τενεσί (Tenn.)

Memphis (2)

Μίτσιγκαν (Mich.)

Monroe (1)

Νεβάδα (Nev.)

East Ely (1)

Ουισκόνσιν (Wis.)

Milwaukee (1)

Πενσυλβάνια (Pa.)

Philadelphia (1)

δ.α.

5

ΣΥΝΟΛΟ

89

 

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Από το σύνολο των 89 μεταναστών, οι περισσότεροι (77 άτομα) δήλωσαν εργάτης (laborer, worker, workman). Ελάχιστοι δήλωσαν εργάτες σε φάρμα. Ένας, δήλωσε ως επάγγελμα ιδιοκτήτης!  Αναλυτικά στοιχεία ακολουθούν:

 

επάγγελμα

αριθ.

εργάτης (laborer, workman, worker)

77

εργάτης σε φάρμα (farmlaborer)

3

ιδιοκτήτης (proprietor)

1

σπουδαστής-μαθητής (student-scholar)

2+1

δ.α.

5

ΣΥΝΟΛΟ

89

 

 

3.  Διπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν14άτομα που έκανανδιπλό ταξίδι στην Αμερική. Ήταν οι :

1.    Γρηγόριος Κουλουμπάρης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-1908 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 στην πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα.

2.    Δημήτριος Νίτσος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-1909 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1913 πάλι στον ίδιο προορισμό.

3.    Αθανάσιος Σόλιας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-1910 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1913 πάλι στον ίδιο προορισμό.

4.    Σωκράτης Καραΐσκος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1911 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1913 πάλι στον ίδιο προορισμό.

5.    ΌθωνΚονανδρέας:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1912 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην Ουματίλα (Umatilla) του Όρεγκον.

6.    Γεώργιος Σαΐτης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-1913 στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

7.    Νικόλαος Νίτσος:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-1912 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

8.    Ευάγγελος Νίτσος:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1912 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

9.    Ιωάννης Νίτσος:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1910 στην πόλη Πέντλετον (Pendleton) του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.

10. Γεράσιμος Κατσίκας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1911 στο Φρίσκο της Καλιφόρνιας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στην πόλη Νασούα (Nashua) του Νιου Τζέρσεϋ.

11. Αχιλλεύς Νίτσος:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-1910 στην πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 πάλι στον ίδιο προορισμό.

12. Ιωάννης Νίτσος:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1912 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ.

13. Γεώργιος Κουΐνης:  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-1910 στην περιοχή Τεκόα (Tekoa) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 πάλι στον ίδιο προορισμό.

14. Ηρακλής Τσίπρας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο1907-1912 σε τόπο του Κονέκτικατ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 στην πόλη Μπρίτζπορτ(Bridgeport) πάλι του Κονέκτικατ.

 

 

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Κουπάκι

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από το Κουπάκι που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από το Κουπάκι δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως καταγράφηκαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

α/α       Ονοματεπώνυμο                    χρ. άφιξης   ηλικία   έγγαμος  Πλοίο ταξιδιού            Λιμάνι αναχ.

1          Ανδριόπουλος Σπύρος            15-4-1907         19       όχι        Hudson                       Χάβρη

2          Αποστόλου Αχιλλεύς               15-4-1907         40       ναι        Hudson                       Χάβρη

3          Αποστόλου Γεώργιος              7-8-1908          18       όχι        Argentina                    Πάτρα

4          Αποστόλου Ευάγγελος            30-9-1902         15       όχι        La Gascogne                Χάβρη

5          Γιαννομήτρος Αθανάσιος         1-10-1916         18       όχι        Themistocles               Πάτρα

6          Γιαννομήτρος Βασίλειος          15-4-1907         35       ναι        Saint Louis                   Χερβούργο

7          Γιαννομήτρος Γεώργιος Ι.        19-10-1913       18       όχι        Athinai                        Πάτρα

8          Γιαννομήτρος Ιωάννης            15-4-1907         40       ναι        Saint Louis                   Χερβούργο

9          Γιαννομήτρος Λεωνίδας Ι.        15-4-1907         10       όχι        Saint Louis                   Χερβούργο

10         Γιαννομήτρος Χρήστος            15-4-1907         19       όχι        Saint Louis                   Χερβούργο

11         Γκούμας Βασίλειος Ν.             7-8-1908          18       όχι        Argentina                    Πάτρα

12         Γκούμας Ιωάννης Ν.               22-3-1905         19       όχι        La Gascogne                Χάβρη

13         Γκούμας Κωνσταντίνος Ν.       28-8-1910         18       όχι        Patris                          Πάτρα

14         Γκούμας Λουκάς                    15-4-1907         25       ναι        Saint Louis                   Χερβούργο

15         Ζαχαρόπουλος Γεώργιος         15-4-1907         24       ναι        Hudson                       Χάβρη

16         Καραΐσκος Αθανάσιος             7-8-1908          23       ναι        Argentina                    Πάτρα

17         Καραΐσκος Κωνσταντίνος         28-3-1910         32       ναι        Athinai                        Πάτρα

18         Καραΐσκος Σωκράτης             15-4-1907         25       ναι        Hudson                       Χάβρη

19         Καραΐσκος Σωκράτης             14-8-1913         33       ναι        Carpathia                    Τεργέστη

20         Κατσίκας Γεράσιμος               4-10-1915         42       ναι        Vasilefs Constantinos      Πειραιάς

21         Κονανδρέας Αθανάσιος           15-4-1907         20       όχι        Hudson                       Χάβρη

22         Κονανδρέας Αλέξανδρος         15-4-1907         25       ναι        Hudson                       Χάβρη

23         Κονανδρέας Δημήτριος           7-8-1908          28       ναι        Argentina                    Πάτρα

24         ΚονανδρέαςΌθων                  12-4-1914         27       όχι        Kaiser Franz Josef I       Πάτρα

25         Κοτρώτσος Θεόδωρος Δ.         1-10-1916         16       όχι        Themistocles               Πάτρα

26         Κουΐνης Γεώργιος                  13-12-1916       42       ναι        Themistocles               Πάτρα

27         Κουΐνης Γεώργιος Β.              22-3-1905         30       ναι        La Gascogne                Χάβρη

28         Κουλουμπάρης Γεώργιος Γρ.   26-2-1911         10       όχι        Athinai                        Πειραιάς

29         Κουλουμπάρης Γρηγόριος       26-2-1911         40       ναι        Athinai                        Πειραιάς

30         Κουλουμπάρης Γρηγόριος Γ.   22-3-1905         36       ναι        La Gascogne                Χάβρη

31         Κουφασίμης Βασίλειος            19-10-1913       18       όχι        Athinai                        Πάτρα

32         Κουφασίμης Γεώργιος Κ.        26-2-1911         18       όχι        Athinai                        Πειραιάς

33         Κουφασίμης Δημήτριος           3-8-1917          17       όχι        Dante Alighieri             Γένοβα

34         Κουφασίμης Νικόλαος            22-9-1912         17       όχι        Athinai                        Πάτρα

35         Κουφασίμης Νικόλαος            30-6-1913         17       όχι        Patris                          Πάτρα

36         Μητσάκης Αριστείδης             30-9-1902         20       όχι        La Gascogne                Χάβρη

37         Μητσάκης Κωνσταντίνος         26-8-1910         17       όχι        Themistocles               Πάτρα

38         Μητσάκης Αθανάσιος              7-8-1908          28       ναι        Argentina                    Πάτρα

39         Μπρούμας Αλέξανδρος           16-3-1914         50       ναι        Martha Washibgton       Πάτρα

40         Νασιόπουλος Αθανάσιος         15-4-1907         38       ναι        Saint Louis                   Χερβούργο

41         Νασιόπουλος Βασίλειος           15-4-1907         11       όχι        Saint Louis                   Χερβούργο

42         Νασόπουλος Αθανάσιος          22-3-1905         42       ναι        La Gascogne                Χάβρη

43         Νασόπουλος Γεώργιος Αθ.      22-3-1905         13       όχι        La Gascogne                Χάβρη

44         ΝασόπουλοςΕπαμειν.  Ν.         22-3-1905         24       όχι        LaGascogne                 Χάβρη

45         Νίτσος Αχιλλέας Ζ.                 22-3-1905         35       ναι        LaGascogne                 Χάβρη

46         Νίτσος Αχιλλεύς                     6-8-1916          50       ναι        Vasilefs Constantinos      Πειραιάς

47         Νίτσος Γεώργιος                    16-3-1914         18       όχι        Martha Washington       Πάτρα

48         Νίτσος Δημήτριος                   2-4-1904          41       ναι        Patricia                       Βουλώνη

49         Νίτσος Δημήτριος                   15-7-1913         51       ναι        Ultonia                        Πάτρα

50         Νίτσος Δημήτριος Γ.               22-9-1912         19       όχι        Athinai                        Πάτρα

51         Νίτσος Ευάγγελος                  15-4-1907         20       ναι        Hudson                       Χάβρη

52         Νίτσος Ευάγγελος Γ.              16-6-1914         25       όχι        Pannonia                     Πάτρα

53         Νίτσος Θεμιστοκλής               8-10-1904         22       όχι        La Touraine                 Χάβρη

54         Νίτσος Ιωάννης                      15-4-1907         25       ναι        Hudson                       Χάβρη

55         Νίτσος Ιωάννης                      13-6-1915         38       ναι        Thessaloniki                 Πειραιάς

56         Νίτσος Ιωάννης                      6-8-1916          35       ναι        Vasilefs Constantinos      Πειραιάς

57         Νίτσος Μιλτιάδης                   14-5-1906         35       ναι        La Bretagne                 Χάβρη

58         Νίτσος Νικόλαος                    3-6-1914          27       όχι        Saxonia                       Πάτρα

59         Παγώνης Γεώργιος                8-10-1904         20       όχι        La Touraine                 Χάβρη

60         Παγώνης Ιωάννης                  28-3-1910         25       ναι        Athinai                        Πάτρα

61         Παλούκης Αναστάσιος            14-8-1913         17       όχι        Carpathia                    Τεργέστη

62         Παλούκης Βασίλειος               30-7-1908         16       όχι        Moraitis                       Πειραιάς

63         Παλούκης Δρόσος                  15-4-1907         20       όχι        Saint Louis                   Χερβούργο

64         Παλούκης Ηλίας                    16-4-1930         62       ναι        Edison                        Πειραιάς

65         Παλούκης Ηλίας Α.                 22-3-1905         33       ναι        La Gascogne                Χάβρη

66         Παπαδόπουλος Δημήτριος       28-3-1910         19       όχι        Athinai                        Πάτρα

67         Παπαϊωάννου Νικόλαος Κ.       16-3-1914         18       όχι        Martha Washington       Πάτρα

68         Παπαντώνης Ιωάννης Κ.          30-6-1910         19       όχι        Themistocles               Πάτρα

69         Παπαντώνης Στυλιανός           17-3-1907         18       όχι        Eugenia                       Πάτρα

70         Πολύμερος Ιωάννης               21-10-1910       19       όχι        Themistocles               Πάτρα

71         Σαΐτης Γεώργιος                    20-5-1914         30       ναι        Themistocles               Πειραιάς

72         Σαΐτης Ιωάννης                      6-12-1907         22       όχι        Laura                          Πάτρα

73         Σαΐτης Κωνσταντίνος              8-10-1904         30       όχι        La Touraine                 Χάβρη

74         Σόλιας Αθανάσιος                  15-7-1913         43       ναι        Ultonia                        Πάτρα

75         Σόλιας Αθανάσιος Δ.               22-3-1905         33       ναι        La Gascogne                Χάβρη

76         Ταράτσας Βασίλειος               15-4-1907         22       όχι        Saint Louis                   Χερβούργο

77         Ταράτσας Γεώργιος                15-11-1907       19       όχι        Moraitis                       Πειραιάς

78         Ταράτσας Κωνσταντίνος          23-11-1909       18       όχι        Athinai                        Πάτρα

79         Ταράτσας Ξενοφών                15-11-1907       23       όχι        Moraitis                       Πειραιάς

80         Ταράτσας Παναγιώτης Αχ.       22-9-1912         19       όχι        Athinai                        Πάτρα

81         Τσατούχας Αθανάσιος             30-6-1910         30       ναι        Themistocles               Πάτρα

82         Τσατούχας Βασίλειος Χρ.        30-6-1910         18       όχι        Themistocles               Πάτρα

83         Τσατούχας Κωνσταντίνος        30-6-1910         25       ναι        Themistocles               Πάτρα

84         Τσατούχας Κωνσταντίνος        2-9-1915          38       ναι        Ioannina                      Πάτρα

85         Τσατούχας Λουκάς                 7-8-1908          31       ναι        Argentina                    Πάτρα

86         ΤσατούχαςΧαράλαμπος           15-4-1907         27       ναι        Saint Louis                   Χερβούργο

87         Τσίπρας Ηρακλής                   15-4-1907         25       ναι        Saint Louis                   Χερβούργο

88         Τσίπρας Ηρακλής                   3-8-1917          36       ναι        Dante Alighieri             Γένοβα

89         Χαραλαμπόπουλος Ιωάννης     28-3-1910         18       όχι        Athinai                        Πάτρα

 

 

5.    Χρονικό της μετανάστευσης από το Κουπάκι Δωρίδας

 

(i)    Οι πρωτοπόροι του 1902

   Οι τολμηροί άνθρωποι από το Κουπάκι Δωρίδας, που άνοιξαν το δρόμο προς την Αμερική ήταν οι : Ευάγ. Αποστόλου και Αριστ. Μητσάκης. Από το λιμάνι του Πειραιά, στα μέσα Σεπτεμβρίου αναχώρησαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 20 Σεπτεμβρίου έφυγαν με το πλοίο “LaGascogne” και στις 30  Σεπτεμβρίου βρέθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Ευάγγελος Αποστόλου ήταν έφηβος 15 ετών.Με 10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε στην πόλη Μέμφις του Τενεσί, όπου ήταν ο θείος του …… Ξανάλατος[4].

·         Ο Αριστείδης Μητσάκης ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στην πόλη Μέμφις του Τενεσί, όπου ήταν ο θείος του ………… Ξανάλατος.

 

(ii)   Η θαρρετή συνέχεια στο 1904

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 μεταναστευτικά ταξίδια με πλοίο (1 ομαδικό και άλλο 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από το κουπάκι. Αναλυτικά έχουμε :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1904 έγινε από το Δημήτριο Νίτσο. Από την Ελλάδα έφυγε την άνοιξη του 1904 με πλοίο, μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Βουλώνης. Στα τέλη Μαρτίου 1904 αναχώρησε με το πλοίο “Patricia και στις 2 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Άλλα στοιχεία ελλείπουν από πρόβλημα του αρχείου.

   Η ομαδικήαναχώρηση στο 1904 έγινε από τρία άτομα, τους : Θεμ. Νίτσο, Γεώρ. Παγώνη και Κων. Σαΐτη. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από το λιμάνι του Πειραιά, με πλοίο πήγαν μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, την 1η Οκτωβρίου ταξίδεψαν με το πλοίο “LaTouraine” και στις 8 Οκτωβρίου αντίκρυσαν το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου ξέρουμε ότι :

·         Ο Θεμστοκλής Νίτσος ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Με 32 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο θείος του Ευάγγελος Καραβέλης.

·         Ο Γεώργιος Παγώνης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του για δουλειά (με 27 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, κοντά στο θείο του Νικόλαο Πρίντεζη[5].

·         Ο Κωνσταντίνος Σαΐτης ήταν 30 ετών και αναλφάβητος. Με 22 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Πρίντεζης.

 

(iii)     Το μεταναστευτικό ρεύμα  του 1905

   Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκε ένα μόνον ομαδικό ταξίδι με πλοίο, που αριθμούσε εννέα μετανάστες από το Κουπάκι Δωρίδας! Ήταν οι : Ιωάν. Γκούμας, Γεώρ. Κουΐνης, Γρηγ. Κουλουμπάρης, Αθ. Νασόπουλος, Γεώρ. Νασόπουλος, Επαμ. Νασόπουλος, Αχιλ. Νίτσος, Ηλ. Παλούκης και Αθ. Σόλιας. Η ομάδα ταξίδεψε από την Ελλάδα με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 12 Μαρτίου 1905 επιβιβάστηκαν στο πλοίο “La Gascogne”και στις 22 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Ιωάννης Ν. Γκούμας ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κακκάβας.

 

ΠλοίοLa Gascogne   (Photo: Richard Faber Collection)

·         Ο Γεώργιος Β. Κουΐνης (Kouïnis) ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ε. Καραβέλης.

·         Ο Γρηγόριος Γ. Κουλουμπάρης (Couloubaris) ήταν 36 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ε. Καραβέλης.

·         Ο Αθανάσιος Νασόπουλος ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 50 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ε. Καραβέλης.

·         Ο Γεώργιος Αθ.Νασόπουλος ήταν παιδί 13 ετών. Γράφτηκε ως σπουδαστής (student). Μαζί με τον πατέρα του Αθανάσιο πήγαινε στο Σικάγο.

·         Ο Επαμεινώνδας Ν.Νασόπουλος ήταν 24 ετών. Με 32 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαιεν για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο κοινός φίλος Ε. Καραβέλης.

·         Ο Αχιλλέας Ζ. Νίτσος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κακκάβας.

·         Ο Ηλίας Α. Παλούκης ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κακκάβας.

·         Ο Αθανάσιος Δ. Σόλιας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κακκάβας.

 

 

(iv)  Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906

   Έγινε από το Μιλτιάδη Νίτσο. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 5 Μαΐου 1906 αναχώρησε με το πλοίο “La Bretagne” και στις 14 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίδα”. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ε. Καραβέλης.

 

(v)   Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1907

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 23 άτομα από το Κουπάκι. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Στυλιανό Παπαντώνη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 23 Φεβρουαρίου έφυγε με το πλοίο “Eugenia” και στις 17 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 20 $ μαζί του, στην Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Ράφτης.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε οκτώ άτομα και περιλάμβανε τους : Σπ. Ανδριόπουλο, Αχιλ. Αποστόλου, Γεώρ. Ζαχαρόπουλο, Σωκρ. Καραΐσκο, Αθ. Κονανδρέα, Αλέξ. Κονανδρέα, Ευάγ. Νιτσο και Ιωάν. Νίτσο. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 30 Μαρτίου ανέβηκαν στο πλοίο “Hudson” και στις 15 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα στοιχεία του αρχειακού υλικού  μα αναφέρουν ότι:

·         Ο Σπύρος Ανδριόπουλος ήταν 19 ετών. Με 20 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Μαν. Σταματάκος.

·         Ο Αχιλλέας Αποστόλου ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στο Κουπάκι, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε το Λιδωρίκι. Προορισμός του για δουλειά (με 27 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Καψιμάλης.

·         Ο Γεώργιος Ζαχαρόπουλος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Κι αυτός δήλωσε το Λιδωρίκι ως τόπο προηγούμενης διαμονής. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Χάρακας.

·         Ο Σωκράτης Καραΐσκος ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Γεννήθηκε στο Κουπάκι, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε το Λιδωρίκι. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Πρίντεζης.

·         Ο Αθανάσιος Κονανδρέας (Kondandreas) ήταν 20 ετών. Κι αυτός δήλωσε ως τόπο διαμονής του το Λιδωρίκι. Με 29 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Πρίντεζης.

·         Ο Αλέξανδρος Κονανδρέας ήταν 25 ετών. Γεννήθηκε στο Κουπάκι, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε το Λιδωρίκι. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Πρίντεζης.

·         Ο Ευάγγελος Νίτσος ήταν  20 ετών. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Λιδωρίκι. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ένας φίλος[6] του.

·         Ο Ιωάννης Νίτσος ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στο Κουπάκι, αλλά δήλωσε το Λιδωρίκι ως τόπο διαμονής του. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Σωτήριος Μπούσουλας.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 ήταν η μεγαλύτερη αριθμητικά στη μικρή μεταναστευτική ιστορία του χωριού. Ήταν 11 άτομα.  Τα ονόματά τους : Βασ. Γιαννομήτρος, Ιωάν. Γιαννομήτρος, Λεων. Γιαννομήτρος, Χρ. Γιαννομήτρος, Λουκ. Γκούμας, Αθ. Νασιόπουλος, Βασ. Νασιόπουλος, Δρ. Παλούκης, Βασ. Ταράτσας, Χαρ. Τσατούχας και Ηρ. Τσίπρας. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο, μέχρι το γαλλικό λιμάνι του Χερβούργου. Από εκεί, στις 6 Απριλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Saint Louis” και στις 15 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Περισσότερα στοιχεία αντλούμε από το αρχειακό υλικό που μας γνωρίζει ότι:

·         Ο Βασίλειος Γιαννομήτρος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κουτουμάνος.

·         Ο Ιωάννης Γιαννομήτρος ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά (με 52 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Σαλόπουλος.

·         Ο Λεωνίδας Ι. Γιαννομήτρος ήταν παιδί 10 ετών, γιος του Ιωάννη.

·         Ο Χρήστος Γιαννομήτρος ήταν 19 ετών. Με 22 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Π. Χάρακας[7].

·         Ο Λουκάς Γκούμας ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 14 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Φώτιος Παπακώστας.

 

ΑτμόπλοιοSaint Louis” (Photo: Andreas Hernandez Collection)

·         Ο Αθανάσιος Νασιόπουλος (Massiopoulos) ήταν 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 45 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Αναστ. Κοντογιάννης.

·         Ο Βασίλειος Νασιόπουλος (Massiopoulos) ήταν παιδί 11 ετών, γιος  του Αθανασίου.

·         Ο Δρόσος Παλούκης ήταν 20 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 28 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Αναστ. Παπακώστας.

·         Ο Βασίλειος Ταράτσας ήταν 22 ετών. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ν. Πρίντεζης.

·         Ο Χαράλαμπος Τσατούχας ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Αναστ. Παπακώστας.

·         Ο Ηρακλής Τσίπρας ήταν 25 ετών και παντρεμένος, Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Αναστ. Παπακώστας.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους : Γεώρ. Ταράτσα και Ξεν. Ταράτσα. Στις 9 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το ελληνόκτητο πλοίο  Moraitis” και στις15 Νοεμβρίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Γεώργιος Ταράτσας ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αχιλλέας. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο συγγενής του Κώστας Χωλούλας.

·         Ο Ξενοφών Ταράτσας ήταν 23 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Το όνομα του πατέρα του ήταν Βασίλειος. Με 21 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Δαλούλος (Daloulos).

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Ιωάννη Σαΐτη. Στις 19 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 6 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 22 ετών. Στο Κουπάκι είχε τον πατέρα του Λεωνίδα. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Βασ. Ρήγας.

 

(vi)     Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1908

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και άλλο 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα από το Κουπάκι. Αναλυτικά έχουμε :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1908 έγινε από το Βασίλειο Παλούκη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 9 Ιουλίου έφυγε με το πλοίο “Moraitis” και στις 30 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 16 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευθυμία. Με 14 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πέντλετον του Όρεγκον κοντά στον πατέρα του Ηλία Παλούκη.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1908 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους: Γεώρ. Αποστόλου, Βασ. Γκούμα, Αθ. Καραΐσκο, Δημ. Κονανδρέα, Απ. Μητσάκη και Λουκ. Τσατούχα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 20 Ιουλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Argentina” και στις 7 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Περισσότερα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Γεώργιος Αποστόλου ήταν 18 ετών. Στο χωριό ήταν η μητέρα του Πολυξένη. Με 10 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον πατέρα του Αχιλλέα Αποστόλου.

·         Ο Βασίλειος Γκούμας ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά (με 49 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πέντλετον[8](Pendleton) του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδερφός του Αθανάσιος Γκούμας.

 

Ατμόπλοιο “Argentina”


·         Ο Αθανάσιος Καραΐσκος ήταν 23 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασιλική.Με 21 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν οι φίλοι του Καραβέλης και Μπούσουλας.

·         Ο Δημήτριος Κονανδρέας ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με μόλις 10 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν οι φίλοι του Καραβέλης και Μπούσουλας.

·         Ο Αθανάσιος Μητσάκης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Στο Κουπάκι είχε τη γυναίκα του Βασιλική. Με 52 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά σε τόπο της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ένας συγγενής[9] του.

·         Ο Λουκάς Τσατούχας ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σοφία. Προορισμός του για δουλειά (με 57 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πέντλετον[10] του Όρεγκον, κοντά στο αδερφό του Χαράλαμπος Τσατούχας.

 

(vii)    Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909

   Έγινε από τον Κωνσταντίνο Ταράτσα. Στις 4 Νοεμβρίου 1909, από το λιμάνι της Πάτρας, αναχώρησε με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 23 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Βασίλειος.  Με 14 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Ξενοφώντα Ταράτσα.


 

(viii)   Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα από το Κουπάκι. Συγκεκριμένα:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Κων. Καραΐσκος. Ιωάν. Παγώνης, Δημ. Παπαδόπουλος και Ιωάν. Χαραλαμπόπουλος. Στις 9 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Καραΐσκος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σοφία. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν(Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Τομ Καραΐσκο.

·         Ο Ιωάννης Παγώνης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό ήταν η γυναίκα του Γιαννούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Σταθάκος.

·         Ο Δημήτριος Παπαδόπουλος ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον ξάδερφό του Αρ. Μητσάκη.

·         Ο Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος ήταν 18 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ανθούλα. Άλλα στοιχεία[11] είναι ελλιπή.

 

Ατμόπλοιο Athinai”(1910)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τέσσερα άτομα, τους : Ιωάν. Παπαντώνη, Αθ. Τσατούχα, Βασ. Τσατούχα και Κων. Τσατούχα. Στις 13 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 30 Ιουνίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό αντλούμε επιπλέον στοιχεία που μας γνωρίζουν ότι:

·         Ο Ιωάννης Παπαντώνης ήταν 19 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Λιδωρίκι. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κώστας. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πάσκο(Pasco) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδελφό του Στέλιο Παπαντώνη.

·         Ο Αθανάσιος Τσατούχας ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Πολυξένη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο ξάδελφός του Μπιλ Τσατούχας.

·         Ο Βασίλειος Τσατούχας ήταν 18 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Λιδωρίκι. Το όνομα του πατέρα του ήταν Χρήστος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Κόλφαξ (Colfax) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ένα συμπατριώτης[12] του.

·         Ο Κωνσταντίνος Τσατούχας ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δήμος Καμπούρης[13].

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Κωνσταντίνο Μητσάκη. Στις 6 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 26 Αυγούστου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 17 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ταξιάρχης. Με 23 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Αριστείδη Μητσάκη.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Κωνσταντίνο Γκούμα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 3 Αυγούστου, ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 28 Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην τοποθεσία Wallulo της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο Γκούμα.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ιωάννη Πολύμερο. Στις  27 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Themistocles” και στις 21 Οκτωβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ανθούλα.  Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν(Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδελφό του Τομ Πολύμερο.


(ix)     Από μία ομαδική αναχώρηση στα έτη 1911 και 1912

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από τριμελή ομάδα, με τους : Γρηγ. Κουλουμπάρη, Γεώργ. Κουλουμπάρη και Γεώρ. Κουφασίμη. Στις 4 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai και στις 26 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία γι’ αυτούς μας γνωρίζουν ότι :

·         Ο Γρηγόριος Κουλουμπάρης[14] ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Λιδωρίκι. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Πολυξένη. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 75 $ μαζί του) ήταν το Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα, όπου ήταν ο ανεψιός του Τομ Πάππας. Ο Γρηγόριος Κουλουμπάρης είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1904-1908 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον.

·         Ο Γεώργιος Κουλουμπάρης[15]ήταν παιδί 10 ετών, γιος του Γρηγορίου. Γράφτηκε ως σπουδαστής (student). Μαζί με τον πατέρα του πήγαινε στην πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα.

·         Ο Γεώργιος Κουφασίμης ήταν 18 ετών. Στο Κουπάκι ήταν ο πατέρας του Κώστας. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Πέντλετον(Pendleton) του Όρεγκον, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Κουφασίμη.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε επίσης από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Νικ. Κουφασίμη, Δημ. Νίτσο και Παν. Ταράτσα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 7 Σεπτεμβρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 22 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό ξέρουμε ότι :

·         Ο Νικόλαος Κουφασίμης ήταν 17 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Το όνομα της μητέρας του ήταν Βόνη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πάσκο(Pasco) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο συγγενής του Ιωάννης Κουφασίμης.

·         Ο Δημήτριος Νίτσος ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο συγγενής του Θεμιστοκλής Νίτσος.

·         Ο Παναγιώτης Ταράτσας ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αχιλλέας. Αναζητούσε δουλειά, με 13 $ μαζί του στην πόλη Πάσκο, της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο συγγενής του Βασίλειος Ταράτσας.

 

(x)  Νέα αύξηση μεταναστών στο 1913

   Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τέσσερα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα από το Κουπάκι. Αναλυτικά :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Νικόλαο Κουφασίμη. Στις 14 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 30 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 17 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ελένη. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πάσκο (Pasco) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Κουφασίμη.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Νίτσο και Αθ. Σόλια. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Ιουνίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Ultonia” και στις 15 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Δημήτριος Νίτσος ήταν 51 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 36 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στο γιο του Ζαχαρία. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Νίτσος την περίοδο 1904-1909 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Αθανάσιος Σόλιας ήταν 43 ετών και παντρεμένος, Στο Κουπάκι είχε τη γυναίκα του Χρυσάφω. Με 32 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Τομ Νίτσος. Για τον Αθανάσιο Σόλια αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοήρθε την περίοδο 1905-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από διμελή ομάδα, με τους Σωκρ. Καραΐσκο και Αναστ. Παλούκη. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το λιμάνι της Τεργέστης στην Αδριατική Θάλασσα. Από εκεί, στις 27 Ιουλίου ανέβηκαν στο πλοίο “Carpathia” και στις 14 Αυγούστου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Σωκράτης Καραΐσκος ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 22 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θεμιστοκλής Νίτσος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Σωκράτης Καραΐσκος την περίοδο 1907-1911 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Αναστάσιος Παλούκης ήταν 17 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευθυμιούλα. Με 39 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην τοποθεσία Wallula της  πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδελφό του Μπιλ Παλούκη.

 

Ατμόπλοιο“Carpathia”  (Photo: Richard Faber Collection)


   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Γιαννομήτρο και Βασ. Κουφασίμη. Στις 3 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Athinai και στις 19 Οκτωβρίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό πληροφορούμαστε ότι :

·         Ο Γεώργιος Γιαννομήτρος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πάσκο (Pasco) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο αδελφός του Λεωνίδας Γιαννομήτρος.

·         Ο Βασίλειος Κουφασίμης ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Κουφασίμη.

 

(xi)     Μικρή μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1914

   Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν πέντε μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 4 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα από το Κουπάκι. Πιο συγκεκριμένα :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τρία άτομα, τους : Αλέξ. Μπρούμα, Γεώρ. Νίτσο και Νικ. Παπαϊωάννου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 2 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 16 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Αλέξανδρος Μπρούμας ήταν 50 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $ μαζί του στην πόλη Λάιλ(Lyle) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Γουίλ Νότης.

·         Ο Γεώργιος Νίτσος ήταν 18 ετών. Στο Κουπάκι είχε τη μητέρα του Λάμπρω. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα, όπου ήταν ο θείος του Αθανάσιος Παπαϊωάννου,

·         Ο Νικόλαος Παπαϊωάννου ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Τελικός προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα, κοντά στο θείο του Τομ Πάππας.

ΑτμόπλοιοMartha Washington (Photo: Richard Faber Collection)


 

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Όθωνα Κονανδρέα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 30 Μαρτίου ανέβηκε στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 12 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 27 ετών. Είχε στο χωριό τη μητέρα του Ευαγγελία. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στην Ουματίλα (Umatilla) του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Ρήγας. Για το μετανάστη Κονανδρέα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε σε τόπο που όμως δεν μας είναι γνωστός[16].

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Γεώργιο Σαΐτη. Στις 2 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 20 Μαΐου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Γιαννούλα. Με 38 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο, όπου ήταν ο αδελφός του Ιωάννης Σαΐτης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Σαΐτης την περίοδο 1912-1913 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Νίτσο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 19 Μαΐου ταξίδεψε με το πλοίο “Saxonia” και στις 3 Ιουνίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 27 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον ξάδερφό του Θεμιστοκλή Νίτσο. Για το Νικόλαο Νίτσο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ευάγγελο Νίτσο. Στις 26 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Pannonia και στις 16 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 25 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος.  Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδελφό του Θεμιστοκλή Νίτσο. Ο Ευάγγελος Νίτσος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

 

(xii)    Τρεις μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1915

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Ιωάννη Νίτσο. Στις 20 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Thessaloniki” και στις 13 Ιουνίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πέντλετον(Pendleton) του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδελφός του Νικόλαος Νίτσος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Νίτσος την περίοδο 1907-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Κωνσταντίνο Τσατούχα (Tsiatouhas). Στις 2 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Ioannina” και στις 26 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 22 $ μαζί του) ήταν η πόλη Στάρμπακ (Starbuck) πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Γεωργακόπουλος[17].

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από το Γεράσιμο Κατσίκα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 20 Σεπτεμβρίου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 4 Οκτωβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ήταν στο Κουπάκι και ονομαζόταν Ευανθία. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Νασούα (Nashua) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Μητσάκης. Για το μετανάστη Γεράσιμο Κατσίκα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-1911 και εργάστηκε στο Φρίσκο της Καλιφόρνιας.

ΠλοίοVasilefs Constantinos(Photo: RichardFaberCollection)


 

 

(xiii)   Λίγοι μετανάστες και στο 1916

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν τρία μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άτομα από το Κουπάκι. Αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1916 έγινε από δύο άτομα, τους Αχιλ. Νίτσο και Ιωάν. Νίτσο. Από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 6 Αυγούστου αφίχθηκαν στο λιμάνι της Νέα Υόρκης. Από τα ελλιπή στοιχεία του αρχείου πληροφορούμαστε ότι:

·         Ο Αχιλλεύς Νίτσος ήταν 50 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $ μαζί του, στην πόλη Ράουνταπ (Roundup) της Μοντάνα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Τόμας Πάππας (Παπαϊωάννου). Ο Αχιλλεύς Νίτσος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1904-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο ΙωάννηςΝίτσος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Με 28 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Nιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Χαράλαμπος Χειμάρας. Για τον Ιωάννη Νίτσο ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1916 αριθμούσε δύο άτομα, τους Αθ. Γιαννομήτρο και Θεόδ. Κοτρώτσο. Στις 9 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και την 1η Οκτωβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Αθανάσιος Γιαννομήτρος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η μικρή αγροτική πόλη Τεκόα της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδελφό του Χρήστο Γιαννομήτρο.

·         Ο Θεόδωρος Κοτρώτσος ήταν 16 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ήστ Έλυ (East Ely) της Νεβάδα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Σταθόπουλος.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από το Γεώργιο Κουΐνη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 20 Νοεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 13 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ανθούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $ μαζί του, στην αγροτική περιοχή Τεκόα (Tekoa) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Επαμεινώνδα Κουΐνη. Ο Γεώργιος Κουΐνης είχε ξαναπάει στην Αμερική, την περίοδο 1905-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

 

 

Πλοίο “Dante Alighieri”


(xiv)   Μία ομαδική αναχώρηση στο 1917

   Έγινε από δύο άτομα, τους : Δημ. Κουφασίμη και Ηρ. Τσίπρα. Από την Ελλάδα αναχώρησαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Γένοβας. Από εκεί, στις 19 Ιουλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Dante Alighieri” και στις 3 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον για τους μετανάστες αυτούς ότι :

·         Ο Δημήτριος Κουφασίμης ήταν 17 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρίτζπορτ (Bridgeport) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο θείος του Νικόλαος Παπανδρέου[18].

·         Ο Ηρακλής Τσίπρας ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Κι αυτός ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Μπρίτζπορτ (Bridgeport) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Παπανδρέου. Για τον Ηρακλή Τσίπρα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Ξαναπήγε στην περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι σε τόπο του Κονέκτικατ.

 

 

(xv)       Μεταναστευτικός επίλογος στο 1930

   Έγινε με μία μόνο μεμονωμένη τελευταία αναχώρηση, από  τον Ηλία Παλούκη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 29 Μαρτίου 1930, αναχώρησε με το ελληνόκτητο πλοίο “Edison και στις 16 Απριλίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 62 ετών και παντρεμένος. Εκτός από το Κουπάκι, δήλωσε ως τόπο διαμονής την Άμφισσα. Το επάγγελμά του ήταν ιδιοκτήτης (proprietor). Ως πλησιέστερο συγγενή του δήλωσε τον Αθανάσιο Κοτρώτσο στην Αθήνα. Με 300 $ μαζί του πήγαινε στην πόλη Μονρόε (Monroe) του Μίτσιγκαν (για περιορισμένη χρονική διάρκεια 6 μηνών), κοντά στο γιο του Gust Allen[19]!

 

 


---------------------------

 

 

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

 

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο www.amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :“Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο www.amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη).

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από το Ζωριάνο Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1903-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Ιούλιο 2021. Αναρτήθηκε στο www.amfictyon.blogspot.gr στις 26 Ιουλίου 2021.

9.    Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

10.  Βικιπαίδεια

 

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 



[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2]Στο σύνολο των 89 μεταναστών από το Κουπάκι βρέθηκαν 14 αναλφάβητοι (ποσοστό 16 % των μεταναστών) .

[3]Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4]Από το Αλποχώρι. Δεν είχε γραφεί το μικρό του όνομα.

[5]Πήγε στην Αμερική το 1903, σε ηλικία 26 ετών. Δηλώθηκε ως σπουδαστής (student) και προορισμός του ήταν το Σικάγο. Τόπος προέλευσης γράφτηκε η Αθήνα.

[6]Δυστυχώς το όνομα είναι κακογραμμένο στο χειρόγραφο αρχείο και δυσανάγνωστο.

[7]Ο Παρασκευάς Χάρακας ήταν από την Αράχωβα. Πήγε στην Αμερική το 1894, σε ηλικία 26 ετών και εργάστηκε στη Μοντάνα μέχρι το 1913, που επέστρεψε. Το 1921, σε ηλικία 53 ετών έκανε και δεύτερο ταξίδι, δηλώνοντας επιχειρηματίας με προορισμό το Τορόντο του Οντάριο.

[8]Αρχικός τόπος προορισμού ήταν το Σικάγο.

[9]Στο χειρόγραφο αρχείο είναι δυσανάγνωστα, ο τόπος προορισμού και το όνομα του γνωστού στις ΗΠΑ.

[10]Αρχικός τόπος προορισμού ήταν το Σικάγο.

[11]Υπάρχει αβεβαιότητα ακόμα και αν έγινε το ταξίδι αυτό, ή απλά δηλώθηκε στο πλοίο.

[12]Το όνομά του στο χειρόγραφο αρχείο είναι δυσανάγνωστο.

[13]Από το Ζωριάνο. Πήγε στην μερική το 1907, σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό το Ποκατέλο του Αϊντάχο.

[14]Το όνομά του φέρει σφραγίδα DEPORTED, δηλ. απελάθηκε.

[15]Κι αυτός φέρει ίδια σφραγίδαDEPORTED, όπως και ο προηγούμενος, δηλ. απελάθηκε.

[16]Δεν γράφτηκε στο χειρόγραφο αρχείο.

[17]Από το Ζωριάνο. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 18 ετών. Ο πατέρα του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Πέντλετον του Όρεγκον.

[18]Από την Ξυλογαϊδάρα ή ΚαλλιθεαΔωρίδας. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Χρυσάφω. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Μπρίτζπορτ του Κονέκτικατ.

[19]Πιθανά είχε γίνει αμερικανός πολίτης (AmericanCitizen) και είχε αλλάξει το επώνυμό του.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου