2.500 χρόνια μετά, οι Θερμοπύλες ακόμα περιμένουν

 Απολογισμός εορτασμού

 

Πρόλογος

   Πέρασαν 2.500 χρόνια από την ιστορικά πρώτη και μεγαλειώδη μάχη των λίγων, απέναντι στους πολλούς, η οποία ανέδειξε την ιδέα πάνω από τους αριθμούς. Οι 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς, σε επιλεγμένο στρατηγικά σημείο, τις Θερμοπύλες, κράτησαν τις εκατοντάδες Περσών και Μήδων και τελικά έπεσαν ηρωικά “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι”. Το έτος 2020 οργανώθηκε και εορτάστηκε το ιστορικό γεγονός. Τώρα είναι η ώρα του απολογισμού.

   Η εργασία αυτή θα παρουσιάσει τα γενόμενα με όσο γίνεται σύντομο αλλά και περιεκτικό τρόπο.

                           Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                                            φυσικός

---

Από το Μαυρίλο Φθιώτιδας μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)

Προλεγόμενα

 

  Το Μαυρίλο είναι ένα ορεινό χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 920 μ., στην πλαγιά του όρους Βελούχι. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης. Έχει πολλά νερά, με αποτέλεσμα την έντονη βλάστηση, αλλά και για πότισμα των ζώων και των κήπων, με ιδιαίτερη χρήση την κίνηση των νερόμυλων (με τη μοναδικότητα των μπαρουτόμυλων).

Ο Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Μαυρίλου (1728)

   Οικονομικά ακμαίο χωριό με κτηνοτροφία, γεωργία και βιοτεχνία από τους υδρομύλους. Από το 17ο αι. πήγαν μετανάστες στην Κωνσταντινούπολη. Γι’ αυτό στις παλιές απογραφές κατέταξαν το Μαυρίλο στα Πολιτοχώρια. Όλο το μπαρούτι της Στερεάς Ελλάδας κατά την ελληνική επανάσταση προήλθε από το Μαυρίλο.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Μαυρίλο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 12 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2021.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 10 μεταναστευτικά ταξίδια και τελικά ανευρέθηκαν 12 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Μαυρίλο, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό. Η ευχάριστη έκπληξη ήταν ότι τα επώνυμα όσων είχαν μπαρουτόμυλους πριν την ελληνική επανάσταση, τα ξαναβρήκα σε μετανάστες της Αμερικής, όπως Καλέντζος, Τσάκας, Κοτόπουλος, κ.ά.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Μακρακώμη, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

Ο Μαλιακός Κόλπος στη Χάρτα του Ρήγα

 

200 χρόνια από το 1821

                 του Δημήτρη Κ. Καραθεοδώρου, φιλολόγου

 

   Φυσάει του Μαλιακού τ’ αγέρι μ’ ανάλαφρη φόρα και μου ανασταίνει σώμα, νου και ψυχή. Χρυσός ζωής αέρας, χαράς και δημιουργίας, σε μια στιγμή μεγάλης ευδαιμονίας πνευματικής - αντίδοτο γλυκό στις ακατανόητες μέρες που περνάμε. 

Ο Μαλιακός με τη βαρκούλα “ΜΑΛΙΣ”

   Αρματώνω τη μυθολογική βαρκούλα μου “ΜΑΛΙΣ” και γλιστράω στην ακύμαντη θάλασσά μας, τον Μαλιακό. Μπουνάτσα και πρίμα ο καιρός, ανοίγομαι μισοπέλαγα και αρμενίζω κοντά στον Αφαλό. Στο μέρος, που σ’ αυτό συμβαίνει, όπως μου λέγαν στα παιδικά μου χρόνια κάτι γέροι ψαράδες καπεταναίοι, ένα περίεργο πράγμα. Αναβλύζει νερό, όχι θαλασσινό μα καθαρό σαν κι αυτό που πίνουμε. Πολλές φορές εμείς οι θαλασσινοί, όταν περνάμε από κει, σκύβουμε και πίνουμε με τη χούφτα μας  νερό και προπαντός το χειμώνα. Γι’ αυτήν την παράξενη πηγή λένε πως μια φορά στο Πήλιο θες, στο Βελεστίνο μαθές (θα σε γελάσουμε παιδί μου, δεν θυμάμαστε και καλά) ρίξαν σε μια πηγή εκεί άχυρο, για να δούνε πού βγαίνει το νερό. Ρωτώντας, λοιπόν, μάθαν πως το νερό βγαίνει καταμεσίς στον Μαλιακό, στον Αφαλό· και όσο τρέχει το νερό στην πηγή της Μαγνησίας, θα υπάρχει και ο Αφαλός.