Από τους Δελφούς, μετανάστες στην Αμερική (1907-1930)

 Προλεγόμενα

 

   Οι Δελφοί είναι γνωστοί σ’ όλο τον κόσμο. Από την UNESCO έχουν χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, όπου ήταν το σημαντικότερο μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου, αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα, με ιέρεια την Πυθία.

   Ο σύγχρονος οικισμός των Δελφών χτίστηκε δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο, σε υψόμετρο 570μ., με  θέα στον ελαιώνα της Άμφισσας και στον κόλπο της Ιτέας. Έχει γνωρίσει πολύ μεγάλη τουριστική ανάπτυξη.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ τους Δελφούς. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 27 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2020.

   Το αρχειακό υλικό προήλθε από το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 16 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 27 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τους Δελφούς, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτούς.

Η λήξη της γερμανικής Κατοχής στη Λαμία

 

Μικρό χρονικό

 

Εισαγωγή

   Από τις 18 Απριλίου 1941, που βομβαρδίστηκε η Λαμία και μετά εισήλθαν τα στρατεύματα Κατοχής πέρασαν τρεισήμισι χρόνια μέχρι τον Οκτώβριο του 1944. Η ρωσική προέλαση ανάγκασε τις γερμανικές δυνάμεις σε αποχώρηση από την Ελλάδα. Ήδη από τις 12 Οκτωβρίου 1944 η Αθήνα ήταν ελεύθερη.

   Στην παρούσα εργασία θα δοθεί ένα μικρό χρονικό των δύο τελευταίων ημερών 17 και 18 Οκτωβρίου 1944, που άφησαν τη Λαμία πάλι ελεύθερη. Αναγκαστικά θα δοθεί με όσο γίνεται σύντομο τρόπο.

 

 

 1.    Παραμονή της αποχώρησης των Γερμανών από τη Λαμία (17 Οκτ. 1944)

W. Sitzenstock

    Από τις αρχές Οκτωβρίου 1944 ο Γερμανός Διοικητής και Φρούραρχος στη Λαμία συνταγματάρχης Ζιτσενστόκ (W. Sitzenstock) - βλ. φωτογραφία -  κάλεσε όλους τους αξιωματικούς στο γραφείο του. Εντελώς ωμά, χωρίς προλόγους και περιστροφές τους είπε, ότι πρέπει να προετοιμαστούν για «σύμπτυξη» και τους έδωσε οδηγίες.

   Στον ταγματάρχη Πρελ ανέθεσε την ευθύνη - σε συνεργασία με το γερμανικό μηχανικό - να προβούν στην καταστροφή των πολεμοφοδίων και του εν γένει στρατιωτικού υλικού, των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, οδικών γεφυρών, σιδηροδρομικών σταθμών, αποθηκών, κλπ. και μετά να εγκαταλείψουν την πόλη με τα τελευταία υποχωρούντα Γερμανικά τμήματα.

Το Ρουμελιώτικο γλωσσικό ιδίωμα - Λεξιλόγιο (μέρος β’)

 του Σεραφείμ  Κακούρα, φιλολόγου

 

Σύντομη εισαγωγή στο λεξιλόγιο (εμπλουτισμένο)

 

   Το λεξιλόγιο που ακολουθεί αποτελείται από μια συλλογή λέξεων, όπως τις μιλούσαν αρκετοί μέχρι και τη δεκαετία του ’60, κι όπως - ίσως - τις μιλάνε κάποιοι μεγαλύτεροι ακόμα και σήμερα στα χωριά κυρίως της ορεινής Ρούμελης. Από τις λέξεις πολλές είναι εκείνες που έχουν αρχαιοελληνικές ρίζες, άλλες έχουν μεσαιωνικές ελληνικές, μερικές είναι παραφθορά λέξεων της κοινής νέας ελληνικής. Τέλος αρκετές είναι κι εκείνες που έχουν  ξενική προέλευση (τουρκική, σλαβική, αλβανική, κ.ά). Για αρκετές από τις ξενικής προέλευσης λέξεις σημειώνω την καταγωγή τους. Οι αναφερόμενες ως αραβικές ή περσικές έφτασαν στην ελληνική μέσω της τουρκικής γλώσσας. (Εδώ θα άξιζε ίσως να αναφερθεί ότι η τουρκική γλώσσα ήταν πολύ φτωχή σε λέξεις και για το λόγο αυτό αναγκάστηκε να δανειστεί μια πληθώρα λέξεων από άλλους λαούς και κυρίως ομοδόξους των Τούρκων, όπως π.χ. είναι οι Άραβες και οι Πέρσες). 

  Κάποιες απ’ τις λέξεις του λεξιλογίου απαντώνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, άλλες με όμοιο ακριβώς τρόπο μ’ αυτές της Ρούμελης και κάποιες άλλες λίγο ως πολύ παραλλαγμένες. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα στο ρουμελιώτικο ιδίωμα αποτελεί ασφαλώς η αποβολή πολλών φωνηέντων ή και η αντικατάστασή τους από άλλα.

  Κατά την καταγραφή των λέξεων προτιμήθηκε, όσο ήταν δυνατόν, η παρουσίασή τους με τον τρόπο που αυτές προφέρονταν και για το λόγο αυτό επέλεξα κατά την αναγραφή τους την ορθογραφία σύμφωνα με την προφορά τους.