"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

28/4/21

Από τους Ξυλικούς Λοκρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)

 

Προλεγόμενα

 

  Οι Ξυλικοί είναι ορεινό χωριό, σε υψόμετρο 720 μ. της Λοκρίδας του νομού Φθιώτιδας, χαμηλά στην πλαγιά του Παρνασσού. Έχει πλούσια πανίδα και είναι ο “παράδεισος των κυνηγών”. Απέχει 10 χμ. από την Αμφίκλεια (Δαδί).

 

Ξυλικοί (πανοραμική φωτογραφία. Ελήφθη από το www.greece.com)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τους Ξυλικούς. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 19 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2021. 

22/4/21

Ο εθνομάρτυρας Θανάσης Διάκος (δ' μέρος)

Από την Αλαμάνα στο ηρωικό πάνθεο

 

συνέχεια από το γ’ μέρος

 

9.    Σύλληψη του ΔιάκουΜεταγωγή στη Λαμία

Ομέρ Βρυώνης

    Δεμένο οι Αρβανίτες τον πήγαν αμέσως στον Ομέρ Βρυώνη, για να πάρουν το μπαξίσι τους. Ο Κιοσέ Μεχμέτ ήθελε να τον εκτελέσουν αμέσως.

   Αντίθετα, ο Ομέρ Βρυώνης τον εμπόδισε. Μάλιστα γνώριζε προσωπικά το Διάκο και υπάρχει μία μαρτυρία ότι ζήτησε από τον Κιοσέ Μεχμέτ να τον ελευθερώσει (ο ιπποτισμός του στρατιώτη). Επίσης, έχει γραφεί ότι οι Αρβανίτες, που σέβονταν το όνομα του Διάκου, τον παρέδωσαν με τον όρο να μην τον εκτελέσει. Ίσως όμως αυτά να είναι μεταγενέστερα συμπεράσματα.

   Η σύλληψη του Διάκου διαλαλήθηκε στο ασκέρι με αλαλαγμούς και τουμπελέκια. Μέσα στο Χάνι της Αλαμάνας οι 4 κλεισμένοι (μεταξύ αυτών ο Μήτσος Καλύβας και ο Γιώργος Μπακογιάννης), άκουσαν τις φωνές. Βλέποντας τους Αρβανίτες να φέρνουν το Διάκο δεμένο, πετάχτηκαν έξω με τα σπαθιά για να τον ελευθερώσουν. Έπεσαν αμέσως νεκροί.

17/4/21

αδελφέ …

 

Εις  μνήμην

 

ήταν η προσφώνηση με την οποία ξεκινούσε την κουβέντα του, σε μένα. Αντικαθιστούσε το όνομά μου. Κι ομολογώ, ότι μου άρεσε ιδιαίτερα (ίσως επειδή δεν είχα αδέρφια) και τη θεωρούσα πολύ τιμητική.

   Παιδί της Νέας Άμπλιανης, μπήκε στη δουλειά κι έμαθε την τυπογραφική τέχνη. Ανέλαβε την οικογένεια, μετά τον πρώιμο θάνατο του πατέρα του. Όταν του δόθηκε η ευκαιρία, το έτος 1982, να αποκτήσει την ιστορική εφημερίδα “Λαμιακός Τύπος”, το τόλμησε.

12/4/21

Ο εθνομάρτυρας Θανάσης Διάκος (γ΄ μέρος)

Από την Αλαμάνα στο ηρωικό πάνθεο

 

συνέχεια  από το β’ μέρος

 

6.  Η εκστρατεία Ομέρ Βρυώνη – Κιοσέ Μεχμέτ - Οι αποφάσεις των οπλαρχηγών

    Η έναρξη της ελληνικής επανάστασης σε Μοριά και Ανατολική Στερεά την αρχή της άνοιξης του 1821 ευνοήθηκε από τη δέσμευση μεγάλων τουρκικών δυνάμεων εναντίον του Αλή πασά (1788-1822). Από τον Ιούλιο 1820 έδρασαν στην Ήπειρο με επικεφαλής τον Ισμαήλ Πασόμπεη και περιόρισαν τον Αλή στο κάστρο του στα Γιάννενα. Τον Ιανουάριο 1821 ανέλαβε ο έμπειρος Χουρσίτ πασάς, που από το Νοέμβριο 1820 ήταν διοικητής του Μοριά.

4/4/21

Το Ζητούνι, έναν αιώνα μετά την Άλωση της Πόλης

 

Από οθωμανικά αρχεία

 Πρόλογος

   Τα Οθωμανικά κατάστιχα των ετών 1514-1550, στα οποία στηρίζεται η παρούσα εργασία είναι πρωτογενές υλικό καταγραφής του πρώτου μισού του 16ου αι., που έγινε για φορολογικούς λόγους,  μετά την οριστική κατάληψη της Ρούμελης από τους Οθωμανούς Τούρκους. Ήταν καιρός να αντλήσουμε στοιχεία και από τα αρχεία της πλευράς αυτής.

   Η εργασία αυτή, όπως συνηθίζω και σε άλλες ανάλογες, θα αποδοθεί με όσο γίνεται σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

 

                                   Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                                                       φυσικός