"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

5/9/24

Στα 42 νεότερα χρόνια της εφημερίδας “Λαμιακός Τύπος”

 Επετειακά

του Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου, φυσικού

 

   Η πρώτη περίοδος της ιστορικής αυτής εφημερίδας, άρχισε το 1935 από το Μιλτιάδη Αλ. Αλεξανδρή (1907-1982) και διακόπηκε το 1941, λόγω της Κατοχής. Από το 1945 επανεκδόθηκε και συνέχισε με τον ίδιο εκδότη και διευθυντή, μέχρι το 1982. Τα τελευταία χρόνια εκδότρια ήταν η Ολυμπία Καρανάσιου, σύζυγος του Μιλτ. Αλεξανδρή. 

Ο παλαιός λογότυπος της εφημερίδας

   Ήταν εφημερίδα 2σέλιδη, ενίοτε 4σέλιδη ή σπανίως πολυσέλιδη, μεγάλου σχήματος. Τα γραφεία και πειστήρια ήταν αρχικά στην οδό Διάκου 16 και μετά στην περιοχή Επτά Βρύσες (στα στενά της Λαμίας).

   Από τις 4 Σεπτεμβρίου 1982, η εφημερίδα περιήλθε στους Αφους Αλεξ. Ρίζου, με διευθυντή τον αείμνηστο Δημήτριο Ρίζο  (Β’ περίοδος). Το σχήμα της εφημερίδας έγινε μικρότερο και ήταν πλέον  πολυσέλιδη. Τα γραφεία και πιεστήρια ήταν αρχικά στην οδό Ροζάκη-Αγγελή 42, μετά στην οδό Αμφικτυόνων και τελικά στην οδό Ηρώων 3, όπου παραμένουν μέχρι σήμερα.

31/8/24

Στο τραίνο που δεν σφυρίζει πια

 Διαδρομή Λειανοκλάδι - Μπράλος

του Κωνσταντίνου Αθαν. Μπαλωμένου, φυσικού

Τα τραίνα που φύγαν, αγάπες μου πήρανε …

        (στίχοι Βαγ. Γκούφα)

 

    Η σκέψη-όνειρο επιστρέφει από τα μεταπολεμικά χρόνια. Με την ατμομηχανή και με τα ξύλινα βαγόνια, στο σταθμό Λειανοκλαδίου ανεβαίναμε τα δυο σκαλιά, κι αν βρίσκαμε θέση καθόμαστε, αλλιώς όρθιοι. Δεν μας πείραζε καθόλου, αρκεί να ήμασταν μπροστά σε παράθυρο και μάλιστα ανοιχτό. Το σήμα του σταθμάρχη ακολουθούσε το χαρακτηριστικό σφύριγμα του μουτζούρη και γλυκά ξεκινούσε.

Ατμομηχανή στο Σ. Σ. Λειανοκλαδίου (1974)
   Η ταχύτητα του τραίνου δεν μας ενδιέφερε, αντίθετα θέλαμε πιο πολύ να χαρούμε το τοπίο. Μετά το πεδινό τμήμα, ανηφόριζε από το Φραντζή και περνώντας το μικρό σιδηρ. σταθμό του Γοργοποτάμου, ανέβαινε στην εντυπωσιακή ιστορική σιδηροδρομική γέφυρα. Ήταν η πρώτη κορύφωση της εντύπωσης από το ταξίδι.

   Η συνέχεια επίσης μοναδική. Στην πλαγιά της Οίτης, στην περιοχή της Τραχίνας, με θαυμάσια θέα στην κοιλάδα του Σπερχειού, με εναλλασσόμενες μικρές σήραγγες, αλλά και περνώντας τα μικρά πανέμορφα τοξωτά γεφύρια, δεν προλαβαίναμε να βλέπουμε μοναδικές εικόνες. Τότε, που τα ταξίδια ήταν σπάνια στον απλό κόσμο, η διαδρομή αυτή ήταν ένα όνειρο. Βγάζοντας το κεφάλι έξω από το παράθυρο, η μουντζούρα του καπνού χρωμάτιζε τα πρόσωπά μας. 

23/8/24

Από το Μόδι Λοκρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1909-1914)

 

Προλεγόμενα

  Το Μόδι είναι ημιορεινή κοινότητα (σε υψόμετρο 370 μέτρα) της Λοκρίδας[1], που βρίσκεται στους ΝΑ πρόποδες του Καλλιδρόμου, ανάμεσα στον Βοιωτικό Κηφισό και στο βουνό Παλιοαηλιάς. Ιστορείται από τα αρχαία χρόνια κι έχει πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, έχει δε υποστεί πολλές καταστροφές από επιδρομείς. Δεν το έχω επισκεφθεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Μόδι. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 29 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2024.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 14 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 29 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Μόδι, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό. 

16/8/24

Από τη Βούλπη Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1908-1914)

Προλεγόμενα

   Η Βούλπη είναι ένα ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 700 μ. με αρκετούς μικρούς οικισμούς. Δεν το έχω επισκεφθεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τη Βούλπη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 17 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2024.

 

Η Βούλπη (Η φωτογραφία ελήφθη από httpswww.eirinika.gr)

  

24/7/24

Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας Π.Ε.Λ. (1966-σήμερα)

Ιστορική αναδρομή

 

Πρόλογος

   Από τη δεκαετία του ’60, η Λαμία αναζήτησε το όνειρο της Θεσσαλονίκης, για τη λειτουργία μιας Πανελλήνιας Έκθεσης, που θα πρόβαλε την επιχειρηματικότητα και τα προϊόντα της Φθιώτιδας και ευρύτερα της Στερεάς Ελλάδας. Η αρχή έγινε το 1966. Στα χρόνια της δικτατορίας, τη συνέχεια ανέλαβε το τοπικό Επιμελητήριο, κάτω από δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Πέτυχε την ίδρυση της Π.Ε.Λ. το 1975, με σχετικό νόμο.  Ακολούθησε η δημιουργία της σχετικής υποδομής. Η συνέχεια από το Δ.Σ. της ΠΕΛ εστιάστηκε μόνο στην εβδομάδα λειτουργίας της κυρίως ετήσιας Έκθεσης. Ο τόπος ζητούσε πολύ περισσότερα, που δεν ήρθαν. Για 50 χρόνια επαναλαμβανόταν το ίδιο έργο, σαν η ΠΕΛ να ήθελε να δείξει μόνο ότι υπάρχει.  Η απογοήτευση έδειξε το τέλος της διαδρομής αυτής.

   Οι τελευταίες 2-3 σημαντικές διοργανώσεις (με τη βοήθεια της ΔΕΘ) επανέφεραν το όνειρο της σωστής ΠΕΛ. Οι αλλαγές που αποφασίστηκαν στο σύνολο της πρώην ΠΕΛ δείχνουν εντυπωσιακές.

   Η παρούσα γραφή ακολούθησε τα βήματα της διαδρομής της Έκθεσης Λαμίας από την αρχή του 1966, μέχρι τώρα, με σκοπό να θυμίσει τι έγινε στα 50 χρόνια αυτά. Θυμίζω τη γνωστή ρήση για ανθρώπους, αλλά ισχύει και για τους τόπους όπου ζουν :

Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει”.

 

           Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος, φυσικός

 

19/7/24

Από τη Βραΐλα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)

 

Προλεγόμενα

Βραΐλα (ελήφθη από το facebook)
   Η Βραΐλα, είναι ορεινό χωριό στα νότια Βαρδούσια, σε υψόμετρο 550 μ. στην περιοχή Δωρίδας του νομού Φωκίδας.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 42 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2024.

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 17 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 42 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Δεν το έχω επισκεφθεί.

11/7/24

Από τα Αργύρια Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1909-1912)

 

Προλεγόμενα

   Τα Αργύρια είναι ένα ορεινό χωριό της Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 750 μ. στις πλαγιές των Βαρδουσίων. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τα Αργύρια. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 11 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2024.