Από το Μαλανδρίνο Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1920)

 

Προλεγόμενα

   Το Μαλανδρίνο είναι χωριό στα ΝΔ της οροσειράς της Γκιώνας, σε υψόμετρο 580 μ. στην περιοχή Δωρίδας του νομού Φωκίδας.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 75 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2023.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 20 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 75 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

    Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΛΑΜΙΩΤΩΝ (κατά το πρώτο μισό του 20ού αι.) - Μέρος 2ο

 συνέχεια από το 1ο  μέρος

Πρόλογος (όλης της σειράς)

   Είναι πολλά χρόνια, που άρχισε αυτή η συλλογή και καταγραφή στοιχείων των ανθρώπων που έζησαν και τελεύτησαν στη Λαμία. Το υλικό αυτό προήλθε από τα Βιβλία Αποβιώσεων των Ιερών Ναών της Λαμίας. Η αρχή έγινε το 2006 από την ενορία των Αγίων Θεοδώρων και καλύπτει την περίοδο 1912-50 (με ανεπαρκή στοιχεία για την περίοδο 1912-25). Το 2007 συγκεντρώθηκε υλικό από την ενορία του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου, που αναφέρεται στην περίοδο 1913-65 (με κενό όμως για την περίοδο 1922-29). Συνεχίστηκε το 2008 με υλικό από την ενορία του Ι.Ν. Παναγίας Δέσποινας, για την περίοδο 1913-51 (τα προηγούμενα χρόνια 1900-12 δυστυχώς λείπουν). Ακολούθησε το 2009, η καταγραφή από την ενορία του Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας, που καλύπτει την περίοδο 1923-71. Τέλος, το 2011 συμπληρώθηκε ο κατάλογος αυτός, με στοιχεία από την ενορία του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, που αναφέρονται στην περίοδο 1929-65.

   Τα στοιχεία αυτά, μετά από κατάλληλη επεξεργασία, πήραν τη μορφή Ευρετηρίου, με αλφαβητική σειρά, ώστε η αναζήτηση να είναι εύκολη. Είναι 2.212 ονόματα και καλύπτουν περίπου το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Ο ΠΡΟΒΑΤΑΡΗΣ, Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ

 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

                                                            Δημήτρη Κ. Καραθεοδώρου

 

   Στα παλιά τα χρόνια, στα χρόνια των παραμυθιών ήταν στα δικά μας χώματα ένας προβατάρης που είχε ένα κοπάδι πρόβατα σε μια στάνη, κι εκεί κοντά σ’ αυτήν ένα μικρό καλύβι για τον εαυτό του. Αγαπούσε πολύ τα ζωντανά του και πάσχιζε να τα περιποιείται, να τα νοιάζεται και να τα φροντίζει απλόχερα νύχτα - μέρα. Να τα βόσκει, να τα ταΐζει, να τα ποτίζει, να τα αρμέγει, να τα οδηγεί στον σκάρο και στον στάλο, να καθαρίζει τον οβορό δηλ. τον βορβορότοπο της στάνης σαν νέος Ηρακλής που καθάρισε την κόπρο τού Αυγεία, να τα σιγονανουρίζει με τη φλογέρα του σ’ ένα μουσικο - μυστικό αίσθημα, πλημμυρισμένο ολόγυρα, και εν τέλει να τα βλέπει χαρούμενα να ησυχάζουν, να κλείνουν τα ματάκια τους και να καταλαγιάζουν.

Από το Ροβολιάρι Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1922)

 

Προλεγόμενα

    Το Ροβολιάρι είναι ένα ορεινό χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 800 μ., στις δυτικές πλαγιές των Αγράφων (περιοχή Μαυρόρραχης). Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης.

Άποψη του Ροβολιαρίου (ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Ροβολιάρι. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 53 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2023.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 30 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 53 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Ροβολιάρι, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό.

Από τη Βάργιανη Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (τις πρώτες 10ετίες του 20ού αι.)

Προλεγόμενα

   Έλκοντας την καταγωγή εκ πατρός από τη Γραβιά, φυσικά έμαθα από παλιά για τη Βάργιανη, που θεωρείται – και είναι – ο βασικός γενεσιουργός οικισμός από τον οποίο εποικίστηκε και πλήθυνε η Γραβιά. Την έχω επισκεφθεί λίγες φορές και με γοητεύει η θέση της. Επίσης χαίρομαι τα όμορφα πετρόκτιστα σπίτια της. Θυμάμαι ακόμα την παλιά σειρά “Ο φωτογράφος του χωριού” του 1977-78, που γυρίστηκε στη Βάργιανη και έμειναν στη σκέψη μου οι σκόρπιες πέτρες από τα πεσμένα σπίτια των ταραγμένων περιόδων της Κατοχής και του Εμφυλίου, αλλά και από την εγκατάλειψη του χωριού με την εσωτερική και την εξωτερική μετανάστευση.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προέρχονταν από τη Βάργιανη. Δυστυχώς δεν ξέρω επώνυμα των ανθρώπων που έζησαν στη Βάργιανη, αλλά το όνομα του χωριού είναι μοναδικό στην Ελλάδα κι έτσι δεν είχα αμφιβολίες μήπως οι μετανάστες δεν προέρχονταν απ’ αυτό. Με βοήθησε ο “Εκλογικός Κατάλογος του 1865, δήμου Δωριέων, χωρίον Βάριανη”, στα επώνυμα των παλιότερων κατοίκων της.

Τα κεραμοποιεία και τσουκαλάδικα της Λαμίας

Από τα προπολεμικά χρόνια

Προλεγόμενα

   Ο πηλός έχει μια ιστορία τουλάχιστον 6 χιλιάδων χρόνων. Γίνεται από αργιλόχωμα και νερό δηλ. από 100% φυσικές πρώτες ύλες, που υπάρχουν σε αφθονία στη φύση (χωρίς προσθήκη χημικών ουσιών). Τα τούβλα από ψημένο πηλό είναι από τα παλαιότερα - γνωστά στον άνθρωπο - οικοδομικά υλικά και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της αρχιτεκτονικής. Είναι το πιο φιλικό υλικό δόμησης για το περιβάλλον και παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στο χρόνο.

Χειροποίητα κεραμίδια Βυζαντινού τύπου

   Από αυτό το μοναδικό φυσικό προϊόν τον πηλό ως πρώτη ύλη, παράγονται οι πλίνθοι (άψητοι αρχικά και ψημένοι σε καμίνι αργότερα) δηλ. τα τούβλα. Χωρίζονται σε συμπαγή και σε διάτρητα τούβλα (με 6, 9, 12 και περισσότερες τρύπες). Επίσης διακρίνονται σε τούβλα τοιχοποιίας και σε πυρότουβλα. Άλλα σημαντικά προϊόντα του πηλού είναι τα κεραμίδια (διαφόρων τύπων) για στέγες. Από πηλό επίσης φτιάνονταν, από τα αρχαία χρόνια, και τα αγγεία, ως δοχεία μεταφοράς και αποθήκευσης των υγρών.

   Να θυμίζουμε ότι τα τούβλα - ως δομικά υλικά - έχουν εξαιρετικές θερμοσυσσωρευτικές, μονωτικές και αντισεισμικές ιδιότητες.

Από το Κεράσοβο Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1928)

 

Προλεγόμενα

   Το Κεράσοβο είναι ένα πολύ γνωστό ορεινό κεφαλοχώρι της Ευρυτανίας, στις πλαγιές των νοτίων Αγράφων, σε υψόμετρο 1.000 μ., σε απόσταση 38 χμ από το Καρπενήσι. Από το 1930 μετονομάστηκε σε Κερασοχώρι.

   Η συγκέντρωση του υλικού αυτής της εργασίας άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 130 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2023.

 

Κερασοχώρι Ευρυτανίας (φωτογραφία από το Διαδίκτυο)

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 71 μεταναστευτικά ταξίδια (32 μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 130 μετανάστες. Πιθανά υπάρχουν και ίσως διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Δεν γνωρίζω επώνυμα των ανθρώπων που έζησαν στο Κεράσοβο. 

 

Δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια 1 Μεγαβάτ, απ’ το Γοργοπόταμο

 

Χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον

 

- “Στο πόδι η Παύλιανη για το υδροηλεκτρικό ! Απειλήθηκαν επεισόδια χθες, όταν κάτοικοι του χωριού σταμάτησαν τα μηχανήματα.”

[πρωτοσέλιδος τίτλος εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 1-11-2023]

- “Μετά την απόρριψη από το ΣτΕ προσφυγής πολύχρονου αγώνα κατοίκων της Παύλιανης, κατά του έργου, εντύπωση προκαλεί η θετική γνωμοδότηση του Δήμου Λαμιέων για το έργο”.

- “Για ένα μικρό υδροηλεκτρικό 0,83 MW θέλουν να καταστρέψουν το φυσικό πλούτο της Παύλιανης”.

[σελ. 3, εφ. Λ.Τ., 1-11-2023]

 

   Από το 2022 το πρόβλημα του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώθηκε (με τον πόλεμο στην Ουκρανία) και τόσο οι κυβερνήσεις, όσο και η Αυτοδιοίκηση αναγκάστηκαν να βρουν εναλλακτικές λύσεις. Οι εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (μικρά υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά) με τις ελάχιστες κατά το δυνατό επεμβάσεις στο περιβάλλον. Γειτονικοί δήμοι (Μακρακώμης, Καρπενησίου) επέλεξαν φωτοβολταϊκά πάρκα. Ο δήμος Λαμίας δεν ανακοίνωσε κάτι ανάλογο. Τώρα αποκαλύπτεται ότι ήταν σε εξέλιξη η κατασκευή μικρού υδροηλεκτρικού στην Παύλιανη.

   Η πρόταση που ακολουθεί, διατυπώθηκε πάλι τον Απρίλιο 2022 από τον γράφοντα, μέσω της εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ. Ήταν πολύ ελκυστική οικονομικά, χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον, χωρίς ρύπανση και με αξιόλογη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 1 Μεγαβάτ. Δυστυχώς για τον τόπο, αγνοήθηκε προκλητικά.

 

Ο οικισμός της Νέας Άμπλιανης Λαμίας, την περίοδο 1928-1966

Πρόλογος

    Είναι μια σπάνια επαφή με την ιστορία, όταν έχεις στα χέρια σου τα πρώτα Βιβλία του Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής Λαμίας. Τα επώνυμα φέρνουν μια ιδιαίτερη συγκίνηση, ανάμεσα στα οποία συναντάς και αυτά των συγγενών από τα έτη 1928-29. Με σεβασμό στο υλικό αυτό, έσκυψα σ’ αυτό και προσπάθησα να αποδώσω το δύσκολο τρόπο ζωής τους, μέσα σε ταραγμένα χρόνια.

   Είναι μία πρώτη αξιοποίηση του υλικού αυτού, που θα δοθεί με όσο γίνεται σύντομο αλλά και περιεκτικό τρόπο.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

     φυσικός

Ο αρχικός (παλαιός) Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας

 

  Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου

 

Πρόλογος

 

   Οι πρώτοι κάτοικοι στην περιοχή νότια της Λαμίας, ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι από την Άμπλιανη Ευρυτανίας, που έφερναν τα κοπάδια με πρόβατα για την περίοδο του χειμώνα (από την εορτή του Αγίου Δημητρίου μέχρι την εορτή του Αγίου Γεωργίου). Οι οικογένειές τους διέμεναν σε καλύβες, που κατασκεύαζαν οι ίδιοι μέσα στα βοσκοτόπια, που ήταν τότε όλη η γύρω από τη Λαμία περιοχή. Μετά έφευγαν και σε 2-3 μέρες πορεία με τα πόδια - μέσω Γαρδικίου Ομιλαίων και Σαράνταινας - έφταναν στην ορεινή Άμπλιανη, όπου είχαν πετρόκτιστα σπίτια. Εκεί υπήρχε Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής, όπου εκκλησιάζονταν. Κορυφαία ετήσια γιορτή ήταν το πανηγύρι στις 26 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Παρασκευής, με παραδοσιακούς χορούς στο χοροστάσι Στέγκο και γλέντι στην πλατεία του χωριού, κάτω από υπεραιωνόβια πλατάνια.

Καταγραφή της πανίδας στη Φθιώτιδα (στη δεκαετία 1990-2000)

Αποτέλεσμα έρευνας

 

Πρόλογος

  Την περίοδο 1994-96, έγινε μια καλή προσπάθεια αποτύπωσης-καταγραφής του Φθιωτικού περιβάλλοντος (φυσικού και ανθρωπογενούς). Ήταν ιδέα των Κωνσταντίνου Μπαλωμένου, φυσικού και Κωνσταντίνου Στασινού, βιολόγου. Στηρίχθηκε σε ένα πολύ αναλυτικό  και αρκετά εξαντλητικό  ερωτηματολόγιο, που δημιούργησε η ομάδα αυτή. Με τη στήριξη του τότε Νομάρχη Φθ/δας Θύμιου Παπαβασιλείου, όλοι οι ΟΤΑ της Φθ/δας έλαβαν το ερωτηματολόγιο  αυτό και το απάντησαν. Θυμίζουμε ότι τότε δεν είχε ακόμη εφαρμοστεί το σχέδιο “Καποδίστριας” και υπήρχαν ακόμη οι παλιότεροι δήμοι και κοινότητες.

Αγριόγιδο

   Μια άλλη ανάλογη προσπάθεια είχε γίνει, στις αρχές της δεκαετίας του ’80 αλλά με πολύ συνοπτικό ερωτηματολόγιο, η συμπλήρωση του οποίου γινόταν από εμάς, με επισκέψεις στις κοινότητες. Παρέμεινε ημιτελής.

  Στην παρούσα προσπάθεια, από 182 ΟΤΑ της Φθιώτιδας, απάντησαν οι 128 (ποσοστό 70%). Δυστυχώς δεν λάβαμε απαντήσεις από τους δήμους Λαμίας, Δομοκού, κ.ά. Αυτό στέρησε την προσπάθεια αυτή από πολύτιμα στοιχεία. Κρίμα ...

   Η όλη έρευνα και εργασία δεν  έτυχε  καμιάς  οικονομικής  στήριξης.

   Στο υλικό αυτό που λάβαμε (στις απαντήσεις) έγινε επεξεργασία και ακολούθησαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Η τελική εργασία, σε έντυπη μορφή δόθηκε στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και στο τμήμα Περιβάλλοντος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας, το Δεκέμβριο 1998. Αντίγραφο επίσης υπάρχει στο Ιστορικό Αρχείο Λαμίας.

  Ευχαριστίες αποδόθηκαν στον τέως νομάρχη Θύμιο Παπαβασιλείου και στους ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δημάρχους, πρόεδρους, γραμματείς και πολίτες) που χωρίς τη βοήθειά τους, η προσπάθεια  θα έμενε  ανολοκλήρωτη.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                   φυσικός

 

Από τη Σεγδίτσα (Προσήλιο) Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1922)

 

Προλεγόμενα

   Το όνομα Σιγδίτσα ή Σεγδίτσα το είχα ακούσει από τον πατέρα μου από τη δεκαετία του ’50. Η καταγωγή μας είναι από τη Γραβιά. Το χωριό αυτό δεν την έχω επισκεφτεί. Ξέρω ότι είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό, σε υψόμετρο 840 μ. στις πλαγιές της Γκιώνας, που καταστράφηκε το 1942 από τις ιταλικές κατοχικές δυνάμεις.

Η Σιγδίτσα (Προσήλιο) Φωκίδας σε παλιά φωτογραφία

   Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 62 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2023.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 15 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά βρέθηκαν τα 62 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Το επώνυμο Σεγδίτσας το βρήκα σε μετανάστες, που όμως δήλωσαν καταγωγή από άλλον τόπο και δεν τους περιέλαβα στην καταγραφή αυτή.

    Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τη Σεγδίτσα, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

 Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 

στα 41 νεότερα χρόνια του “Λαμιακού Τύπου”

Επετειακά

 

Ο παλαιός λογότυπος της εφημερίδας

   Είναι μια ιστορική εφημερίδα, η μακροβιότερη της πόλης, από το 1935, δημιούργημα του Μιλτιάδη Αλ. Αλεξανδρή (1907-1992). Στην αρχή της Κατοχής διέκοψε την έκδοση και στις 7 Μαρτίου 1945 επανεκδόθηκε. Τα τυπογραφεία της ήταν στην οδό Διάκου 16 και αργότερα στα στενά της Λαμίας (Επτά Βρύσες). Ήταν η πρώτη εφημερίδα της περιοχής με λινοτυπική μηχανή. Συνήθως ήταν 2σέλιδη, αλλά ενίοτε γινόταν 4σέλιδη ή πολυσέλιδη.

Ο σημερινός λογότυπος της εφημερίδας

   Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1982, περιήλθε στην ιδιοκτησία  των Αφών Αλεξ. Ρίζου. Το πρώτο φύλλο με διευθυντή το Δημήτριο Αλ. Ρίζο και κεντρικό άρθρο με τίτλο “Νέο ξεκίνημα” κυκλοφόρησε στις 4 Σεπτεμβρίου 1982, στα τυπογραφεία-γραφεία που ήταν στην οδό Ροζάκη-Αγγελή 42. 

Μερικά κοινωνικά στοιχεία των ΟΤΑ της Φθιώτιδας, πριν το τέλος του 20ού αι.

Έρευνα

 

Πρόλογος

  Την περίοδο 1994-96, έγινε μια καλή προσπάθεια αποτύπωσης-καταγραφής του Φθιωτικού περιβάλλοντος (φυσικού και ανθρωπογενούς). Ήταν ιδέα των Κωνσταντίνου Μπαλωμένου, φυσικού και Κωνσταντίνου Στασινού, βιολόγου. Στηρίχθηκε σε ένα πολύ αναλυτικό  και αρκετά εξαντλητικό  ερωτηματολόγιο, που δημιούργησε η ομάδα αυτή. Με τη στήριξη του τότε Νομάρχη Φθ/δας Θύμιου Παπαβασιλείου, όλοι οι ΟΤΑ της Φθ/δας έλαβαν το ερωτηματολόγιο  αυτό και το απάντησαν. Θυμίζουμε ότι δεν είχε ακόμη εφαρμοστεί το σχέδιο “Καποδίστριας” και υπήρχαν ακόμη οι παλιότεροι δήμοι και κοινότητες.

   Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 είχε γίνει άλλη μία ανάλογη προσπάθεια, αλλά με πολύ συνοπτικό ερωτηματολόγιο, η συμπλήρωση του οποίου γινόταν από εμάς, με επισκέψεις στις κοινότητες. Παρέμεινε ημιτελής.

  Στην παρούσα προσπάθεια, από 182 ΟΤΑ της Φθιώτιδας, απάντησαν οι 128 (ποσοστό 70%). Δυστυχώς δεν λάβαμε απαντήσεις από τους δήμους Λαμίας, Δομοκού, κ.ά. Αυτό στέρησε την προσπάθεια από πολύτιμα στοιχεία. Κρίμα ...

    Η όλη έρευνα και εργασία δεν  έτυχε  καμιάς  οικονομικής  στήριξης.

   Στο υλικό αυτό που λάβαμε (στις απαντήσεις) έγινε επεξεργασία και ακολούθησαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Η τελική εργασία, σε έντυπη μορφή δόθηκε στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και στο τμήμα Περιβάλλοντος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας, το Δεκέμβριο 1998. Αντίγραφο επίσης υπάρχει στο Ιστορικό Αρχείο Λαμίας.

  Ευχαριστίες αποδόθηκαν στον τέως νομάρχη Θύμιο Παπαβασιλείου και στους ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δημάρχους, πρόεδρους, γραμματείς και πολίτες) που χωρίς τη βοήθειά τους, η προσπάθεια  θα έμενε  ανολοκλήρωτη.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

Από το Περίβλεπτο Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1909-1922)

 

Προλεγόμενα

   Το Περίβλεπτο είναι ένα ορεινό χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 925 μ., στην πλαγιά του όρους Τυμφρηστός (Βελούχι).Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Περίβλεπτο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 21 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2023.

Οδική πινακίδα

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 11 μεταναστευτικά ταξίδια και τελικά ανευρέθηκαν 21 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Περίβλεπτο, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Μακρακώμη, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Περίβλεπτο, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

Από τον αρχικό οικισμό, στη λουτρόπολη Καμένα Βούρλα Λοκρίδας

 

Εισαγωγή

    Είναι κάποιο χρονικό διάστημα που επέστρεφε η σκέψη ότι δεν ήξερα παρά μόνον λίγα πράγματα για το τουριστικό πόλο έλξης του νομού, τα Καμένα Βούρλα. Στο Διαδίκτυο δεν βρήκα πολλά. Μόνο τα προπολεμικά πανέμορφα αλλά ερειπωμένα ξενοδοχεία “Ράδιον” και “Θρόνιον” ήταν αρκετά να αναζητήσω περισσότερα στοιχεία για το άγνωστο παρελθόν του οικισμού αυτού. Το υλικό που βρέθηκε θα αποδοθεί όπως πάντα, με όσο γίνεται συνοπτικό, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

 

 

1.    Η θέση και το όνομα του οικισμού

   Η θέση των Καμένων Βούρλων στα παράλια του βορείου Ευβοϊκού Κόλπου, σε απόσταση 175 χμ. από την Αθήνα και 40 χμ από τη Λαμία είναι μάλλον γνωστή. Συνδυάζει τη θάλασσα και το δασωμένο βουνό Κνημίς, αποτελώντας ένα θαυμάσιο θέρετρο. Εκτός του θαλασσίου τουρισμού, προσελκύει σημαντικό αριθμό επισκεπτών για τις σημαντικές ιαματικές πηγές του.

   Η αρχική ονομασία των Καμένων Βούρλων ήταν «Παλιοχώρι», σ’ έναν τόπο που περιβαλλόταν από υδρόβια φυτά, τα γνωστά ως βούρλα. Για την προέλευση του ονόματος “Καμένα Βούρλα”, αναφέρεται η εκδοχή : Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι, για να γλιτώσουν από μια επιδρομή Τούρκων στο χωριό τους, κρύφτηκαν μέσα στα βούρλα, στα υδροχαρή φυτά που περιέβαλλαν τον οικισμό, κι έτσι σώθηκαν. Μόλις πέρασε ο κίνδυνος, και καθώς οι Παλιοχωρίτες σχολίαζαν τη σωτηρία τους, ένας απ’ αυτούς είπε “ας είναι καλά τα καημένα τα βούρλα!” κι από αυτή τη φράση πήρε το νέο όνομά του ο οικισμός.

   Σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, “η ονομασία της κωμόπολης οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο έγινε η αποστράγγιση και η αποξήρανση της ελώδους περιοχής που κάλυπτε παλιότερα τον χώρο”. Αυτό σημαίνει ότι μετά την αποξήρανση, για να απαλλαγούν από τα βούρλα, με φωτιά τα έκαψαν. Έτσι, αυτή μπορεί να είναι η άλλη πλέον πιθανή εκδοχή για το όνομα του οικισμού ως Καμένα Βούρλα.

   Η πρώτη εκδοχή αναφέρεται στην Τουρκοκρατία, στη διάρκεια της οποίας δεν υπήρξε καν οικισμός στη σημερινή θέση, οι δε κάτοικοι διέμεναν στα ορεινά χωριά Θρόνιο ή Καρυά, όπου ήταν πιο ασφαλείς. Η τωρινή περιοχή των Καμένων Βούρλων κατοικήθηκε από το τέλος του 19ου αι. και μετά.

 

Οι μπαρουτόμυλοι του Μαυρίλου

 

   Στη Ρούμελη και στην ορεινή νοτιοδυτική Θεσσαλία (περιοχή Αγράφων) στα παλιότερα χρόνια, οι ορεσίβιοι  ανυπότακτοι κάτοικοι, παρέμειναν ελεύθεροι ακόμα και στα χρόνια των Βυζαντινών, των Βενετσάνων, όπως και με τους Αρβανίτες και τους Τούρκους. Διατήρησαν δικαιώματα στον τόπο τους, που αργότερα κατοχυρώθηκαν με τη Συνθήκη του Ταμασίου (1525). Βέβαια υποχρεώθηκαν να πληρώνουν φόρο, αλλά είχαν το δικαίωμα να συντηρούν ένοπλα τμήματα με καπετάνιο, για την τάξη, χωρίς τους Τούρκους. Αυτό το προνόμιο των ενόπλων τμημάτων εξαπλώθηκε και σε άλλες περιοχές της Στερεάς Ελλάδας, ώστε τελικά έγινε αποδεκτό από τους Τούρκους, δηλ. να υπάρχουν τα αρματολίκια, που τον αρχηγό τον διόριζαν οι Τούρκοι. Με τον τρόπο αυτό απλώθηκε η κλεφτουριά στη Ρούμελη, που μετά έγινε η δύναμη της επανάστασης για εθνική απελευθέρωση.

   Έπρεπε λοιπόν να καλυφθεί η ανάγκη για να βρίσκουν όπλα και φυσικά για μπαρούτι.  Η παραγωγή, διακίνηση και αγορά μπαρούτης, ως πολεμικό υλικό, ελεγχόταν από τους Τούρκους και για τους Έλληνες ήταν απαγορευμένη. Έτσι έπρεπε να βρουν τρόπο, ώστε κρυφά και μόνοι τους να φτιάξουν αυτή τη βασική πολεμική ύλη.

Από την Καστριώτισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1914)

 

Προλεγόμενα

   Την Καστριώτισσα δεν την έχω επισκεφτεί. Ξέρω ότι είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό, σε υψόμετρο 1.160 μ. στην πλαγιά της Οίτης, από την εποχή των Δωριέων.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 35 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2023.

Ο Ι. Ν. της Κοίμησης της Θεοτόκου στην Καστριώτισσα Φωκίδας

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 12 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά βρέθηκαν οι 35καταγραφές. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από την Καστριώτισσα, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

Η σχεδίαση της Νέας Αγοράς Λαμίας

 

Ένα δημοτικό όνειρο

 

1.  Η παλιά Δημοτική Αγορά Λαμίας

Η κεντρική πύλη εισόδου το 2011 (οδός Όθωνος)

   Ήταν περίπου 95 χρόνια πριν,όταν είχε εκλεγεί ο οραματιστής Δήμαρχος Λαμίας Ιωάννης Μακρόπουλος για την τετραετία 1925-29. Το δημοτικό του πρόγραμμα μεταξύ άλλων περιλάμβανε την κατασκευή δημοτικής αγοράς, για τη συγκέντρωση κρεοπωλείων, ιχθυοπωλείων και λαχανοπωλείων και την εξασφάλιση υγιεινής επαγγελματικής στέγης σε πολλούς επαγγελματίες, αποτελώντας απαραίτητο έργο για την εξυγίανση της πόλεως. Τη μελέτη ανέλαβε ο μηχανικός Χρ. Σαδούκας και περιλάμβανε 47 καταστήματα. Εγκρίθηκε στις 27 Αυγούστου 1929παμψηφεί, από το Δημοτικό Συμβούλιο Λαμίας.

Όμως το έργο υλοποιήθηκε με την κατασκευή 50 μικρών καταστημάτων, τον Ιούνιο του 1936, με δήμαρχο το Σπύρο Πετρόπουλο. Με πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Λαμίας, όλα τα Κρεοπωλεία, Ιχθυοπωλεία και Οπωρολαχανοπωλεία υποχρεώθηκαν να συγκεντρωθούν στη Δημοτική Αγορά όπου στις 19-3-1937 έγιναν τα εγκαίνια αυτής και άρχισε πλέον τη λειτουργία της.

   Η παλιά Δημοτική Αγορά Λαμίας λειτούργησε ικανοποιητικά μέχρι στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Όμως, χωρίς ανακαίνιση και βελτιώσεις στα παλιά μικρά καταστήματα, άνοιξαν νέα (κρεοπωλεία, κλπ.) εκτός της Δημοτικής Αγοράς, η δε πληθυσμιακή αύξηση της πόλης με την ανάπτυξη των συνοικιών, δημιούργησε τοπικές αγορές. Η νέα απόφαση του δήμου (δεκαετία του ’60)  για υποχρεωτική λειτουργία των κρεοπωλείων μόνο στη δημοτική αγορά δεν απέδωσε. Η πλήρης εγκατάλειψη των κτιρίων της δημοτικής αγοράς στη συνέχεια,, ενός συνόλου χαρακτηριστικού μιας εποχής, που έφερε το δικό της χρώμα στην πόλη, με ευθύνη κυρίως όσων υπηρέτησαν την τοπική αυτοδιοίκηση και πρώτιστα των δημάρχων, έφερε το τέλος.

   Η τύχη της Αγοράς είχε κριθεί, εφόσον ξεπεράστηκε στο χρόνο και δεν ήταν χρηστική πλέον. Ακολούθησε η απόφαση στο 2006 για κατεδάφιση στα μεσαία κτίρια και το 2011 τα περιφερειακά. Απέμεινε μέχρι σήμερα ως χώρος στάθμευσης και αισθητικά μια πληγή στον ιστό της πόλης.

Οι Ιδιωτικές Κλινικές της Λαμίας (4ο μέρος)

 

Πρόλογος

    Στη σειρά δημοσιευμένων εργασιών μου, με τον ανωτέρω τίτλο, οφείλω να προσθέσω και μία ακόμη, που δεν την παρουσίασα. Ανήκει στη μεταπολεμική περίοδο και ήταν η Κλινική των Πολύζου – Λάμπρου. Ευχαριστώ τον ανώνυμο αναγνώστη, που μου επισήμανε το θέμα.

 Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                 φυσικός

50 Έλληνες που χάθηκαν στη σήραγγα Κούρνοβου (1943)

 

 

Άσβεστη η μνήμη τους 80 χρόνια μετά

 

Η είσοδος της σήραγγας Κούρνοβου

   Η ιδέα για σαμποτάζ στη σιδηροδρομική γραμμή ήταν η πρώτη που ερχόταν στα χρόνια της Κατοχής, ειδικά μετά από τις επιτυχίες στις γέφυρες Γοργοποτάμου και Ασωπού. Η σήραγγα Μπράλου φυλασσόταν καλά από τους Γερμανούς κι έτσι επιλέχτηκε η σήραγγα Κούρνοβου. Η αντιστασιακή ομάδα με επικεφαλής τον καπετάν Λάμπρο (Σπύρο Μπέκιο) θα χτυπούσε μια αμαξοστοιχία με Γερμανούς στρατιώτες, μέσα στη σήραγγα. Η έγκριση από τον ΕΛΑΣ ήρθε και τα εκρηκτικά βρέθηκαν. Οι πληροφορίες ότι θα κατέρχονταν δύο αμαξοστοιχίες με Γερμανούς επιβεβαίωναν την αντιστασιακή ενέργεια.

   Στις 2 Ιουνίου 1943 τοποθετήθηκαν τα εκρηκτικά και απέμενε η πυροδότηση, μόλις φανεί η κατερχόμενη αμαξοστοιχία. Όμως, από την αντίθετη κατεύθυνση ερχόταν άλλη αμαξοστοιχία που μετέφερε αδειούχους Ιταλούς στρατιώτες στη Λάρισα. Στο πρώτο βαγόνι είχε 50 Έλληνες ομήρους των Ιταλών,σε βαγόνι-κλούβα, που οι κατακτητές έβαζαν για την  ασφάλειά τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.

Ο Εθνομάρτυρας Αθανάσιος Διάκος

 

Ομιλία του Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου στο 3ήμερο εκδηλώσεων για τον Αθανάσιο Διάκο, με τίτλο “Ύμνος στην αθανασία 2023”. Εκφωνήθηκε την Παρασκευή 12 Μάη 2023, στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας

 

Αθανάσιος Διάκος

   Ο Άγγλος ιστορικός Τζωρτζ Φίνλεϋ έγραψε για  το Διάκο ότι είναι στους:

 “δώδεκα Ελληνας, τους μάλιστα αξίους ν' αναγράφωνται εις δημόσιον μνημείον. … Ο Διάκος κατέστη στρατιωτικός αρχηγός των Χριστιανών, ανήρ δικαίως φημισθείς διά την ανδρείαν και τον πατριωτισμόν του”.

   Ο Θανάσης ήταν το τελευταίο από τα 5 παιδιά μιας οικογένειας. Για τον τόπο και το έτος γέννησης του Θανάση, ακόμα και για το πατρικό του επώνυμο υπάρχουν δύο εκδοχές:

- Γεννήθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα, το 1788 και το πατρικό επώνυμο ήταν Μασαβέτας.

- Γεννήθηκε στην Αρτοτίνα, το 1792 και το πατρικό επώνυμο ήταν Γραμματικός.

   Ως πιθανότερη εκδοχή είναι ότι ο Διάκος καταγόταν από τη Μουσουνίτσα, αλλά γεννήθηκε στην Αρτοτίνα. Επίσης, σύμφωνα με τον ιστορικό Τάκη Λάππα, το πλέον πιστευτό επώνυμο του Διάκου είναι Μασαβέτας.

στο Γιώργο Ευαγ. Στεφανή (1929-2023), τη μεγάλη μνήμη της Νέας Άμπλιανης

 

Πένθιμα

 

Γιώργος Στεφανής

   Είναι θλιβερό καθήκον, αλλά είναι και επιβαλλόμενο χρέος, να μιλήσω για τον βέρο Αμπλιανίτη αείμνηστο Γιώργο Στεφανή. Αν και ήταν πολύ μεγαλύτερος από μένα, ήθελε να τον αποκαλώ μόνον Γιώργο. Στα τρία τελευταία χρόνια της πανδημίας του κορωνοϊού, ξέρω ότι ήθελε να τον επισκέπτομαι, αλλά δεν ήθελα να τον κολλήσω και να κινδυνέψει.

   Ο Γιώργος γεννήθηκε το 1929, από γονείς αμπλιανίτες στην καταγωγή. Ο πατέρας του Ευάγγελος είχε πάει μετανάστης στην Αμερική από το 1912 και επέστρεψε το 1924.  Ήταν κτηνοτρόφος. Από το γάμο του με τη Βάγια Νιάφα γεννήθηκαν 4 αγόρια. Ο Γιώργος ήταν ο δεύτερος.

 

   Το 1935 ο Γιώργος πήγε στην Α’ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Νέας Άμπλιανης, που μόλις τότε είχε ιδρυθεί, με δάσκαλο τον αμπλιανίτη Κωνσταντίνο Καραχάλιο. Αυτός διέγνωσε το καλό μυαλό τού Γιώργου και σύστησε στον πατέρα του να συνεχίσει το παιδί στα γράμματα. Όμως ο πατέρας του δεν τον άφησε να συνεχίσει στο Γυμνάσιο και ο Γιώργος το ’χε παράπονο. Ακολούθησε η Κατοχή και ο Εμφύλιος.

ΠΑΝΩ Σ' ΕΝΑ ΓΚΡΕΜΙΣΜΕΝΟ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ

 

του Δημήτρη Κ. Καραθεοδώρου, φιλολόγου

 

    Όσα εικονοστάσια κι αν είδα κι αν απάντησα, σαν το εικονισματάκι τής Αγίας Αικατερίνης, της παραγκούλας των Μικρασιατών προσφύγων Στυλίδας δεν αγάπησα.

   Άγιο - θεμελιωμένο, πυργάκι ξακουστό, δυο οργιές τού ψήλου, μια οργιά πλατύ, λαμπροστολισμένο κτίσμα λαϊκό, σε αιγαιοπελαγίτικο - Ανατολής ρυθμό, ασβεστοασπρισμένο και στην κορφή σταυρό, αείφωτο καντήλι, φως αληθινό και η πορτούλα του ν’ αστράφτει μάλαμα.

Η παραγκούλα της Αγ. Αικατερίνης  (1958)

Αρχείο Δέσποινας Λαΐνα

   Αυτό το ιλαρόν φως, λαμπάδα, φανός, άστρον πεσμένον να τρεμουλιάζει εκεί στο πορτάκι τού προσκυνηταρίου, εκεί στο βάθος τής μελανωμένης εικόνας των πρώτων θρησκευτικών μου χρόνων και παραστάσεων, σημάδεψε τη ζωή μου κι ένιωθα την περιέργεια να το παρατηρήσω προσεκτικά, να το εξετάσω από κοντά - τι είναι αυτό το φως - σαν τον Μάνο τού Κορωνιού που ησθάνετο την επιθυμίαν να το κυνηγήσει, εκείνο το μελαγχολικό φως, εκείνο το μυστηριώδες φέγγος ανάμεσα εις τα δύο χλοερά νησάκια, όπως γράφει στο “Άνθος του Γιαλού” του ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

   Το 1950, αφού η οικογένειά μας για να επιβιώσει φώλιασε εδώ κι εκεί, σε πολλές και διάφορες ποντικότρυπες της Στυλίδας, λόγω μεταπολεμικής και μετεμφυλιακής ταραγμένης περιόδου, ο πατέρας μου με “Συμφωνητικόν” αγόρασε από τον Αυλακιώτη Δημήτριο Ψάρρη, πέραν του δευτέρου Συνοικισμού των Μικρασιατών προσφύγων, ένα οικόπεδο με ένα μικρούτσικο σπιτάκι και το μαγειρειό αντί 3.500.000 εκατομμυρίων.

Από τα Βραγγιανά Ευρυτανίας μετανάστες στην Αμερική (1912-1914)

 

Προλεγόμενα

  Τα Βραγγιανά είναι ορεινός οικισμός της Ευρυτανίας σε υψόμετρο 1.060 μ. στις πλαγιές των Αγράφων. Έχουν πολύ μεγάλη ιστορία και το όνομα Βραγγιαν άαναφέρεται από το 14ο αι. Δεν το έχω επισκεφθεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, αναζήτησα και κατέγραψα και όσους προήλθαν από τα Βραγγιανά. Ο αριθμός τους είναι πολύ μικρός, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να μην αποδοθεί. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2023. 

Ποιος θα είναι ο θριαμβευτής στα ερείπια της Ουκρανίας ;

Κρίσεις - Απόψεις

Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου, φυσικού

                                                  

“Κανείς δεν μπορεί να διαχωρίσει την Ουκρανία από τη Ρωσία, αλλά ούτε και να επιτρέψει στο Κρεμλίνο να τη μετατρέψει σε δορυφόρο της.”

“Συχνά το ζήτημα της Ουκρανίας παρουσιάζεται ως αναμέτρηση αν  η χώρα θα ενταχθεί στην Ανατολή ή στη Δύση. Η Ουκρανία, αν επιβιώσει και ευδοκιμήσει, δεν πρέπει να είναι προπύργιο της μιας πλευράς απέναντι στην άλλη, αλλά να λειτουργήσει σαν γέφυρα ανάμεσά τους.”

[Χένρι Κίσσινγκερ, πρώην υπουργός Εξωτερικών ΗΠΑ]

   Η Ουκρανία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στην Ευρώπη, μετά τη Ρωσία. Η ιστορία της ξεκινά τον 9ο αι. όταν αποικήθηκε από τους Βαράγγους, ένα τμήμα των Βίκινγκς, που ήρθε και εγκαταστάθηκε στην ανατολική Ευρώπη. Ήταν πολεμικός λαός, αλλά η επαφή τους με το Βυζάντιο μεταξύ 9ου και 12ου αι. ήταν επωφελής, με τη δημιουργία του πρώτου μεσαιωνικού κράτους των Ρως (πρωτεύουσα το Κίεβο), το χριστιανισμό[1] που ασπάστηκαν και τη συμμετοχή τους  στη βυζαντινή αυτοκρατορική φρουρά. Ασχολούνταν κυρίως με τον πόλεμο (ως μισθοφόροι), την πειρατεία και το εμπόριο.