Από τη Βάργιανη Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (τις πρώτες 10ετίες του 20ού αι.)

Προλεγόμενα

   Έλκοντας την καταγωγή εκ πατρός από τη Γραβιά, φυσικά έμαθα από παλιά για τη Βάργιανη, που θεωρείται – και είναι – ο βασικός γενεσιουργός οικισμός από τον οποίο εποικίστηκε και πλήθυνε η Γραβιά. Την έχω επισκεφθεί λίγες φορές και με γοητεύει η θέση της. Επίσης χαίρομαι τα όμορφα πετρόκτιστα σπίτια της. Θυμάμαι ακόμα την παλιά σειρά “Ο φωτογράφος του χωριού” του 1977-78, που γυρίστηκε στη Βάργιανη και έμειναν στη σκέψη μου οι σκόρπιες πέτρες από τα πεσμένα σπίτια των ταραγμένων περιόδων της Κατοχής και του Εμφυλίου, αλλά και από την εγκατάλειψη του χωριού με την εσωτερική και την εξωτερική μετανάστευση.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προέρχονταν από τη Βάργιανη. Δυστυχώς δεν ξέρω επώνυμα των ανθρώπων που έζησαν στη Βάργιανη, αλλά το όνομα του χωριού είναι μοναδικό στην Ελλάδα κι έτσι δεν είχα αμφιβολίες μήπως οι μετανάστες δεν προέρχονταν απ’ αυτό. Με βοήθησε ο “Εκλογικός Κατάλογος του 1865, δήμου Δωριέων, χωρίον Βάριανη”, στα επώνυμα των παλιότερων κατοίκων της.

Τα κεραμοποιεία και τσουκαλάδικα της Λαμίας

Από τα προπολεμικά χρόνια

Προλεγόμενα

   Ο πηλός έχει μια ιστορία τουλάχιστον 6 χιλιάδων χρόνων. Γίνεται από αργιλόχωμα και νερό δηλ. από 100% φυσικές πρώτες ύλες, που υπάρχουν σε αφθονία στη φύση (χωρίς προσθήκη χημικών ουσιών). Τα τούβλα από ψημένο πηλό είναι από τα παλαιότερα - γνωστά στον άνθρωπο - οικοδομικά υλικά και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της αρχιτεκτονικής. Είναι το πιο φιλικό υλικό δόμησης για το περιβάλλον και παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στο χρόνο.

Χειροποίητα κεραμίδια Βυζαντινού τύπου

   Από αυτό το μοναδικό φυσικό προϊόν τον πηλό ως πρώτη ύλη, παράγονται οι πλίνθοι (άψητοι αρχικά και ψημένοι σε καμίνι αργότερα) δηλ. τα τούβλα. Χωρίζονται σε συμπαγή και σε διάτρητα τούβλα (με 6, 9, 12 και περισσότερες τρύπες). Επίσης διακρίνονται σε τούβλα τοιχοποιίας και σε πυρότουβλα. Άλλα σημαντικά προϊόντα του πηλού είναι τα κεραμίδια (διαφόρων τύπων) για στέγες. Από πηλό επίσης φτιάνονταν, από τα αρχαία χρόνια, και τα αγγεία, ως δοχεία μεταφοράς και αποθήκευσης των υγρών.

   Να θυμίζουμε ότι τα τούβλα - ως δομικά υλικά - έχουν εξαιρετικές θερμοσυσσωρευτικές, μονωτικές και αντισεισμικές ιδιότητες.

Από το Κεράσοβο Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1928)

 

Προλεγόμενα

   Το Κεράσοβο είναι ένα πολύ γνωστό ορεινό κεφαλοχώρι της Ευρυτανίας, στις πλαγιές των νοτίων Αγράφων, σε υψόμετρο 1.000 μ., σε απόσταση 38 χμ από το Καρπενήσι. Από το 1930 μετονομάστηκε σε Κερασοχώρι.

   Η συγκέντρωση του υλικού αυτής της εργασίας άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 130 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2023.

 

Κερασοχώρι Ευρυτανίας (φωτογραφία από το Διαδίκτυο)

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 71 μεταναστευτικά ταξίδια (32 μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 130 μετανάστες. Πιθανά υπάρχουν και ίσως διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Δεν γνωρίζω επώνυμα των ανθρώπων που έζησαν στο Κεράσοβο. 

 

Δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια 1 Μεγαβάτ, απ’ το Γοργοπόταμο

 

Χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον

 

- “Στο πόδι η Παύλιανη για το υδροηλεκτρικό ! Απειλήθηκαν επεισόδια χθες, όταν κάτοικοι του χωριού σταμάτησαν τα μηχανήματα.”

[πρωτοσέλιδος τίτλος εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 1-11-2023]

- “Μετά την απόρριψη από το ΣτΕ προσφυγής πολύχρονου αγώνα κατοίκων της Παύλιανης, κατά του έργου, εντύπωση προκαλεί η θετική γνωμοδότηση του Δήμου Λαμιέων για το έργο”.

- “Για ένα μικρό υδροηλεκτρικό 0,83 MW θέλουν να καταστρέψουν το φυσικό πλούτο της Παύλιανης”.

[σελ. 3, εφ. Λ.Τ., 1-11-2023]

 

   Από το 2022 το πρόβλημα του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώθηκε (με τον πόλεμο στην Ουκρανία) και τόσο οι κυβερνήσεις, όσο και η Αυτοδιοίκηση αναγκάστηκαν να βρουν εναλλακτικές λύσεις. Οι εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (μικρά υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά) με τις ελάχιστες κατά το δυνατό επεμβάσεις στο περιβάλλον. Γειτονικοί δήμοι (Μακρακώμης, Καρπενησίου) επέλεξαν φωτοβολταϊκά πάρκα. Ο δήμος Λαμίας δεν ανακοίνωσε κάτι ανάλογο. Τώρα αποκαλύπτεται ότι ήταν σε εξέλιξη η κατασκευή μικρού υδροηλεκτρικού στην Παύλιανη.

   Η πρόταση που ακολουθεί, διατυπώθηκε πάλι τον Απρίλιο 2022 από τον γράφοντα, μέσω της εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ. Ήταν πολύ ελκυστική οικονομικά, χωρίς επέμβαση στο περιβάλλον, χωρίς ρύπανση και με αξιόλογη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 1 Μεγαβάτ. Δυστυχώς για τον τόπο, αγνοήθηκε προκλητικά.