"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

23/2/19

Από τη Δρέμισα (ή Ντρέμισα) Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)



Προλεγόμενα


   Για τους ρουμελιώτες και για όσους γνωρίζουν ονόματα οπλαρχηγών της ελληνικής επανάστασης του ’21, το χωριό Δρέμισα (ή Ντρέμισα) είναι γνωστό, εφόσον είναι η πατρίδα των αγωνιστών Παν. Πανουργιά, Νάκου Πανουργιά, Γιάννη Γκούρα, Γιάν. Μαμούρη και παπα-Κώστα Τζαμάλα.
   Είναι ένα πολύ ορεινό κι όμορφο χωριό, χτισμένο σε υψόμετρο 1.060 μέτρων στις πλαγιές της Γκιώνας.

Η Δρέμισα Παρνασσίδας
(η φωτογραφία ελήφθη από το Διαδίκτυο)
   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ τη Δρέμισα (ή Ντρέμισα). Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 61 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2019.
   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 27 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 61 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τη Ντρέμισα, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτή. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία, Άμφισσα) ή άλλο χωριό της περιοχής. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

13/2/19

Χριστόφορος Κατσάμπας και ΠΕΙΡΑΪΚΗ-ΠΑΤΡΑΪΚΗ


Άνθρωποι και δημιουργία



Πρόλογος

Χριστόφορος Κατσάμπας
   Ο Γιάννης Τσαρούχης είπε κάποτε : “Ο Έλληνας έχασε ένα μεγάλο κίνητρο που είχε στη ζωή του. Την πείνα.” Από τη φτώχεια και το ταπεινό χωριό του ξεκίνησε ο Χριστόφορος Κατσάμπας. Το κίνητρό του ήταν η δημιουργική ζωή για τον ίδιο και τον τόπο του.
   Γνώρισε ένα προϊόν (το ύφασμα) και αξιοποιώντας το παραγωγικό μυαλό του, στο οικονομικό περιβάλλον της εποχής του, πέτυχε το στόχο του, να παράγει βιομηχανικά και να εμπορευτεί το προϊόν αυτό. Έχοντας και κοινωνική αντίληψη, βοήθησε τον τόπο του, αποτελώντας παράλληλα πρότυπο επιχειρηματία και σεμνού ανθρώπου. Η προσωπικότητά του και το έργο του θα αποδοθούν με σύντομο και περιεκτικό τρόπο.

9/2/19

Από τη Μάκρυση (Μάκρη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1912)



Προλεγόμενα

   Σε μια μακρά διαδρομή μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, κατέγραψα και όσους προέρχονταν από τη Μάκρυση (σημερινή Μάκρη) Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια, αλλά η επιβεβαίωση των ονομάτων αποδείχτηκε πολύ δύσκολη. Τούτο οφειλόταν στο όνομα της Μάκρυσης, που δεν είναι μοναδικό. Στη Φθιώτιδα έχουμε και τη Μάκρυση Δομοκού, ενώ στη Φωκίδα έχουμε τη Μάκρυση (ή τώρα Μακρινή) Δωρίδας. Η άλλη δυσκολία ήταν ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της Μάκρυσης στη Δυτική Φθιώτιδα, για να διασφαλιστεί η ορθή προέλευση των μεταναστών.
 

Πανοραμική φωτογραφία της Μάκρης
(ελήφθη από το ιστολόγιο https://xwrionmakri.wordpress.com/)

4/2/19

Οδυσσέας Ανδρούτσος, ένας τραγικός ήρωας


Πολιτικό θύμα της ελληνικής επανάστασης



Πρόλογος



   Οδυσσέας Ανδρούτσος
(έργο Θαν. Απάρτη, 1937)
  Ήταν γιος ενός θρυλικού πρωτοκλέφτη και ξεπέρασε τον πατέρα του σε φήμη. Αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα, παρόλο που μπορούσε να ζήσει εύκολα και άνετα, έχοντας την εύνοια του Αλή πασά. Όπως έλεγε, “είχε το διάβολο μέσα του”, που τον έβαλε στον Αγώνα του ’21. Ατίθασος, ωκύπους, πανέξυπνος και άξιος πολεμιστής, αρνήθηκε την ιδιοτέλεια και τις ραδιουργίες των πολιτικών της εποχής. Από το πολιτικό κατεστημένο πολεμήθηκε, συκοφαντήθηκε, φυλακίστηκε με την κατηγορία του προδότη και τελικά δολοφονήθηκε.
   Αν και δεν του ήταν συμπαθής, ο Γιάννης Κορδάτος έγραψε “Τρεις κυρίως στρατιωτικές μορφές έβγαλε το Εικοσιένα, τον Κολοκοτρώνη, τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και το Γ. Καραϊσκάκη”.
   Στην παρούσα εργασία θα δοθεί η εικόνα του ανθρώπου και αγωνιστή, με όσο γίνεται  σύντομο, αλλά περιεκτικό τρόπο.