Οι Μαιευτικές - Γυναικολογικές Κλινικές της Λαμίας

Γενικά

      Μέχρι το 1940 δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν (κυρίως τη δεκαετία του  ’30) ιδιωτικές κλινικές : Παθολογικές – Χειρουργικές (9) και Γυναικολογικές – Μαιευτικές (6)

      Συγκεκριμένα έχουμε τις παρακάτω Κλινικές :

Παθολογικές-Χειρουργικές : Αναστασίου Νικ., Βακαλόπουλου Παναγ., Ζάχου  Ζάχ., Καρπούζα  Δημοσθ., Καρυαμπά  Κων., Μανούκου Ξενοφ., Μπαρμπούτη Ανάργ., Παπασιόπουλου Ιωάν. και  Σκουτέλη Χρ.

Μαιευτικές-Γυναικολογικές : Γ.  Χορμόβα, Παν. Παναγιωτοπούλου, Νικ. Κοντογιάννη, Λ. Μαντά, Ευστ.  Γκλέτσου, Λουκά Τσαγκάρη. Μεταπολεμική είναι η Κλινική του Κων. Ανδρικοπούλου.

    Μερικές απ’ απ’ αυτές είχαν μεικτή λειτουργία δηλ. ήταν ταυτόχρονα παθολογικές, μαιευτικές, χειρουργικές, παιδιατρικές, κ.λ.π.

      Ο όρος Κλινική ίσως είναι εντυπωσιακός, αλλά για την περίοδο που αναφερόμαστε είναι υπερβολικός. Εννοούμε ότι στο μεγάλο σπίτι του γιατρού της εποχής εκείνης, είχαν μετατρέψει 1-2 δωμάτια, έτσι ώστε το ένα να είναι μικρό χειρουργείο και το άλλο θάλαμος νοσηλείας (με 2-3 κρεβάτια). Οι χειρούργοι γιατροί διέθεταν τα αποστειρωμένα κατάλληλα εργαλεία για μικροεπεμβάσεις, όπως ράψιμο πληγών, αφαίρεση σκωληκοειδίτιδας, αμυγδαλών, κ.ά.

        Τέτοια ήταν η Κλινική του χειρούργου Παναγ. Βακαλόπουλου (τέρμα της οδού Πατρόκλου) κοντά στον Άγιο Λουκά και η Μαιευτική Κλινική του Γ.  Χορμόβα.

        Αντίθετα, τη δεκαετία του ’30 ιδρύονται και κατασκευάζονται εξαρχής τα κτίρια που προορίζονταν για Κλινικές. Αυτές διέθεταν περισσότερα κρεβάτια νοσηλείας, γιατρούς και προσωπικό. Τέτοιες ήταν οι Κλινικές του χειρουργού Ζάχου Ζάχου (το 1931), του παθολόγου Κων. Καρυαμπά (το 1933), του παθολόγου Νικ. Αναστασίου (το 1936) στην οδό Βύρωνος, του παθολόγου Ξενοφ. Μανούκου (το 1936) στην οδό Βενιζέλου και Πατρόκλου, κ.ά. Μερικές διέθεταν και εξωτερικό ιατρείο για εξέταση ασθενών.

Από τη Φουρνά Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)

Πρόλογος

   Στη Φουρνά έχω επισκεφτεί λίγες φορές, τη δεκαετία του ’80, στο φιλόξενο σπίτι του αειμνήστου Φώτη Γρηγοροτσιώλη. Έχω άριστες εικόνες από το όμορφο δάσος (φτάσαμε μέχρι τη θέση Ζαχαράκη), τόσο τη θερινή περίοδο, όσο και κοντά στα Χριστούγεννα. Θυμάμαι και το εργοστάσιο ξυλείας, που τότε δούλευε και αξιοποιούσε τα δασικά προϊόντα, αλλά και έδινε εργασία στους κατοίκους. Γνώρισα επίσης και τον αείμνηστο Δημ. Κουτσινό, ταχυδρομικό.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραφα παράλληλα και όσους προέρχονταν από τη Φουρνά. Το πρόβλημα για μένα ήταν ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που αρκετοί, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι ή Λαμία) ή στο κεφαλοχώρι της περιοχής. Έτσι η εργασία αυτή κατέγραψε ως μετανάστες από τη Φουρνά, όσους δήλωσαν ότι γεννήθηκαν ή διέμεναν στη Φουρνά. Από τα διατιθέμενα στοιχεία του ηλεκτρονικού αμερικανικού αρχείου,  δημιούργησα ένα Χρονικό της Μετανάστευσης.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 62 μεταναστευτικά ταξίδια, από 226 μετανάστες (βρέθηκαν 43 που έκαναν διπλό ταξίδι και άλλοι 3 με τριπλό ταξίδι στην Αμερική). Είναι πιθανό να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα παρά την επίμονη αναζήτηση. Επίσης κάποια επώνυμα έχουν γραφεί όπως δηλώθηκαν στην Αμερική, για τα οποία δεν είμαι βέβαιος αν τα απέδωσα σωστά (π.χ. Κοτάς ή Κουτάς, κ.ά.)

   Η παρούσα εργασία θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με φωτογραφικό υλικό των μεταναστών στις ΗΠΑ, που εγώ δεν έχω αυτή τη δυνατότητα. Ο τοπικός Σύλλογος ή με πρωτοβουλία κάποιου (ή κάποιων) μπορεί να αναζητήσει και να βρεθούν στη Φουρνά κάποιες φωτογραφίες, που θα εμπλουτίσουν την προσπάθεια αυτή. Επίσης μπορεί να συμπληρωθεί η εργασία, με την τύχη των μεταναστών αυτών, δηλ. ποιοι γύρισαν στην πατρίδα και ποια ήταν η προκοπή τους (επαγγελματική και προσωπική).

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Φουρνάς, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                    φυσικού

Δημιουργία καρτέλ από μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες στην Ελλάδα

Έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού

   Από το 2013 άρχισε η αυτεπάγγελτη έρευνα, από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, μετά από πολυετή καθυστέρηση, για τη χειραγώγηση των διαγωνισμών δημοσίων έργων κατά την περίοδο 1989-2016.

   Για το σκοπό αυτό η Γεν. Γραμματεία Δημοσίων  Έργων ζήτησε στοιχεία για έργα από το 1990 και μετά, τα οποία έγιναν από τις εταιρείες “Αττικό Μετρό”, “Εγνατία Οδό”, “Τεχνική Ολυμπιακή”, ΟΣΕ, κ.ά. Πολλές πληροφορίες δόθηκαν από τον Κ. Στέγγο, με κατασκευαστική εταιρεία από την Πάτρα και ιδιοκτήτη του Ομίλου “Τεχνική Ολυμπιακή”. Στο ημερολόγιό[1] του βρέθηκαν πληροφορίες και στοιχεία για συναντήσεις με άλλες κατασκευαστικές εταιρείες.

   Στην υπόθεση της έρευνας αυτής εμπλέκονται 45 ελληνικές και ξένες κατασκευαστικές εταιρείες, και επιπλέον μία τράπεζα. Είναι εταιρείες συμφερόντων Μπόμπολα, Κόκκαλη, Περιστέρη, Ιωάννου-Παρασκευαΐδη, κ.ά. Επιπλέον είναι και διεθνείς[2] μεγάλοι όμιλοι, όπως η γαλλική Vinci και οι γερμανικές Hochtief και Siemens.

   Το Μάιο του 2016 δημοσιεύτηκε το πρώτο πόρισμα της έρευνας. Σε πολυνομοσχέδιο-σκούπα (άρθρα 105, 106) της κυβέρνησης Τσίπρα, περιλαμβανόταν διάταξη για διακανονισμό από παραβάτισσες εταιρείες με απαλλαγή από ποινικές ευθύνες, αν πληρώσουν τα πρόστιμα, μετά από ομολογία. Η διάταξη οδηγούσε σε αμνήστευση σχεδόν των εταιρειών σε καρτέλ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τη διάταξη προώθησαν οι υπουργοί Αλ. Φλαμπουράρης, Χρ. Σπίρτζης και Νικ. Παρασκευόπουλος. Οι αντιδράσεις όμως στη Βουλή και η κατακραυγή που ακολούθησε, ανάγκασαν σε αναδιάταξη, με υποχρέωση πληρωμής των προστίμων, μετά από ομολογία, αλλά συνέχιση της ποινικής δίωξης για άλλες ανάλογες παραβάσεις.

Ιδιωτικές Κλινικές Λαμίας (Μέρος Α΄)

Στα προπολεμικά χρόνια

Παθολογική Κλινική Νικολάου Αναστασίου

   Ο Νικόλαος Αναστασίου γεννήθηκε στο Λιανοκλάδι το 1900. Οι γονείς του ονομάζονταν Ευάγγελος και Πηνελόπη. Σπούδασε γιατρός γενικής ιατρικής (παθολόγος). Απέκτησε την ειδικότητα του γυναικολόγου.

Το 1926 αρχίζει να ασκεί την ιατρική τέχνη. Στη Λαμία εγκαταστάθηκε[1] και από το 1926 απέκτησε την άδεια και άρχισε να ασκεί την ιατρική τέχνη. Δεχόταν και εξέταζε ασθενείς στο Φαρμακείο Παν. Τομαρά. Το 1927 έκανε την εγγραφή του στον Ιατρικό Σύλλογο Φθιώτιδας.

   Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 παντρεύτηκε μια ανεψιά του φαρμακοποιού Ι. Μαχαιρά. Είχε πολλή πελατεία, που αποτελεί απόδειξη ότι ήταν καλός γιατρός. Ήταν  κοινωνικό και ευπροσήγορο άτομο στην κοινωνία της περιοχής. Το καλό επίπεδο του εισοδήματός του αποδεικνύεται από την Εφορία. Στην κατάταξη επιτηδευματιών[2] του έτους 1934, ο Νικ. Αναστασίου[3] οικονομικά τέθηκε  στην κλάση 5 και φορολογήθηκε με 1.600 δραχ. (πολύ σημαντικό ποσό, σε αξία της εποχής του).

   Ίδρυσε Παθολογική Κλινική.  Στις 5 Ιουλίου 1936 έγιναν τα εγκαίνια[4] της Παθολογικής Κλινικής του (που είχε και χειρουργικό τμήμα), παρουσία αρχών και επιστημονικού κόσμου. Η νέα Κλινική στεγάστηκε σε μέγαρο (που διαρρυθμίστηκε κατάλληλα), στο οποίο πριν βρισκόταν η Εφορία και το Δημόσιο Ταμείο, στην οδό Βύρωνος 14.  Η Κλινική είχε τρεις θέσεις Α’, Β’ και Γ’.

     Φωτογραφία του κτιρίου της Κλινικής από διαφήμιση την εφ. “Η ΕΠΑΡΧΙΑ”, τον Ιούλιο 1936, δίνεται δίπλα.

     Το 1939 κλήθηκε, όπως όλοι οι γιατροί, για ολιγοήμερη επιστράτευση[5] πριν από τον πόλεμο του ’40. Υπηρέτησε με την ειδικότητά του στον πόλεμο 1940-41. Στην κατοχή που ακολούθησε, η Κλινική του, όπως και οι άλλες, αναγκάστηκε να κλείσει.

     Διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του Ιατρικού Συλλόγου Φθιώτιδας. Το 1945 απέκτησε την ειδικότητα του φυματιολόγου. Έφυγε από τη Λαμία από τις 22-6-1945 και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Η διπλή εγγραφή του στους Ι. Σ. Φθιώτιδας και Αττικοβοιωτίας, διατηρώντας στη Λαμία την Κλινική του, ανάγκασε τον Ιατρικό Σύλλογο Φθιώτιδας σε διαγραφή του. 

     Το 1966 παντρεύτηκε την Ιωάννα Κων. Γρεβενίτη που γεννήθηκε στη Λαμία. Δεν απέκτησαν παιδιά

     Ήταν φιλότεχνο άτομο. Είχε μεγάλη συλλογή έργων τέχνης. Δεν είναι γνωστή η τύχη τους.

     Για τα επόμενα χρόνια ελλείπουν στοιχεία, όπως  και η χρονολογία του θανάτου του.

Μικροεπαγγελματίες της παλιάς Λαμίας

Στα προπολεμικά χρόνια

Εισαγωγή

   Είναι μια σημαντική σε αριθμό κοινωνική ομάδα, που ασκούσε μια επαγγελματική δραστηριότητα κατά κανόνα μεμονωμένα, σε σταθερή θέση ή πλανόδια, διαθέτοντας πολύ λίγα κεφάλαια. Συνήθως έκανε μικροεμπόριο (π.χ. ξηρών καρπών, παγωτών, γάλακτος, γλυκών, κλπ.), αλλά μπορεί να περιλάμβανε και τεχνίτες (π.χ. ακονιστής, καλαντζής, κλπ), ή παραγωγούς προϊόντος (π.χ. χαλβά, για μαλλί της γριάς, ψητά κάστανα, κ.ά.).

Φιστικάς υπαίθριος

     Τα στοιχεία που θα δοθούν προέρχονται από τα Βιβλία όλων των Ι. Ν. της Λαμίας, αλλά και από τα χειρόγραφα Βιβλία ληξιαρχικών πράξεων (1860, 1863) του Δήμου Λαμιέων. Καλύπτουν χρονική περίοδο μισού αιώνα περίπου στον 20ό αι., αλλά θα δοθούν και περιορισμένα στοιχεία από το 19ο αι., με όσο γίνεται συνοπτικό τρόπο.

Είδη μικροεπαγγελματιών

   Η πλέον διαδεδομένη δραστηριότητα ήταν αυτή των μικροπωλητών. Ήταν μεμονωμένα άτομα σε μόνιμη θέση ή πλανόδια, που διέθεταν είδη τροφίμων, ποτών (μικρεμπόριο), όπως :

Παγωτατζής