Προλεγόμενα
Η Κουφάλα (μετονομάστηκε το 1951 σε Δάφνη) είναι ένα ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 600 μ. στις πλαγιές των νοτίων Αγράφων. Μετά το σεισμό του 1966 το χωριό μετεγκαταστάθηκε σε νέα θέση. Δεν το έχω επισκεφθεί,
.jpg) |
| Κουφάλα ή Δάφνη (Ελήφθη από το Διαδίκτυο) |
Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 38μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (16 μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν στοιχεία για 90 άτομα. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από την Κουφάλα, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτήν. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από την Κουφάλα, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
---
Αυτοδιοικητικά
Από τον οικισμό Κουφάλα στη Δάφνη Ευρυτανίας
Από τις 8 Δεκεμβρίου 1845 ο οικισμός Κουφάλα προσαρτήθηκε στο δήμο Αγραίων (με πρωτεύουσα το Κεράσοβο) του νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας.
Στις 11 Απριλίου 1951, ο οικισμός μετονομάστηκε σε Δάφνη.
Από τις 4 Δεκεμβρίου 1997, η Κοινότητα Δάφνης καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Βίνιανης. Στις 7 Ιουνίου 2010, ο δήμος Βίνιανης καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Αγράφων.
Ο πληθυσμός της (απογραφή 2011) ήταν 200 κάτοικοι και (απογραφή 2021) 130 κάτοικοι.
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση από την Κουφάλα (ή Δάφνη) στην Αμερική[1]
Σε σύγκριση με το μέσο όρο[2] του πληθυσμό του χωριού Κουφάλα, τα 90 άτομα που μετανάστευσαν αποτελούν ποσοστό 22 %, που είναι σχεδόν 3πλάσιο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8%). Η περιοχή είχε κυρίως κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δεν κάλυπτε ικανοποιητικά τις ανάγκες της ζωής[3] των κατοίκων της.
Οι μετανάστες ήταν άρρενες (υπήρχε και 1 γυναίκα η Αννιώ Ι. Πανάγου). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μετανάστες στις παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών με 44 άτομα. Ακολούθησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών με 22 άτομα και μετά ήρθαν οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών, με 15 άτομα. Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από την Κουφάλα, δίνεται στον πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Δημάκης Κωνσταντίνος, ετών 17 (πήγε το 1914)
(β) Κορέντζελος Κωνσταντίνος, ετών 17 (πήγε το 1908)
(γ) Πανάγου Αννιώ, ετών 17 (πήγε το 1914)
(δ) Χειλάς Σεραφείμ, ετών 17 (πήγε το 1908)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Πανάγος Ιωάννης, ετών 52 (πήγε το 1914)
(γ) Μπέσσας Λεωνίδας, ετών 45 (πήγε το 1907)
(δ) Χειλάς Δημήτριος, ετών 45 (πήγε το 1928)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 28 έτη.
Σε σχέση με την οικογενειακή κατάσταση οι μετανάστες από την Κουφάλα μοιράστηκαν ακριβώς. Πιο συγκεκριμένα, οι 44 μετανάστες ήταν άγαμοι και οι υπόλοιποι 44 ήταν έγγαμοι. Υπήρξαν και 2 άτομα που δεν ξέρουμε.
Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από την Κουφάλα (71 άτομα) έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 19 άτομα.
Το 1907, σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 4 άτομα με το πλοίο “Erny”. Το 1909, από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν άλλα 7 άτομα με το πλοίο “Argentina”. Πάλι το 1909, σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγαν 9 άτομα με το πλοίο “Martha Washington”. Το 1910, πάλι από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 5 άτομα με το πλοίο “Patris”.Το 1911 πάλι από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 4 άτομα με το πλοίο “Martha Washington”. Το 1914, από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 5 άτομα, με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai”. Το 1920 από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 4 άτομα, με το πλοίο “Presidente Wilson”.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.
Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από την Κουφάλα φαίνονται στον Πίνακα 7. Οι περισσότεροι επέλεξαν την πολιτεία της Νέας Υόρκης (53 άτομα). Ακολούθησαν οι πολιτείες της Ουάσιγκτον, του Μίσιγκαν, Αϊντάχο, Βιρτζίνια, Οχάιο, Βόρ. Καρολίνας και Πενσυλβανίας. Μεμονωμένες προτιμήσεις υπήρξαν σε άλλες 3 πολιτείες. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Η αριθμητική πλειοψηφία των μεταναστών, δηλ. 71 άτομα (ποσοστό 79 %) δήλωσαν απλοί εργάτες (laborer, worker, workman). Υπήρξαν όμως και άλλα επαγγέλματα. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:
Σημείωση : μάγειρος (cook) ήταν ο Δημ. Χειλάς, μπακάλης (grocer) ήταν οι : Γεώρ. Καστρίτσης 2 και Νικ. Μπέσσας.
3. Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 16άτομα που έκαναν διπλό (και ένας τριπλό) ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.
Περισσότερα χρόνια στο α’ ταξίδι τους έμειναν και εργάστηκαν οι :
Ø Ιωάννης Πανάγος, την περίοδο 1886-1913, δηλ. 27 χρόνια !
Ø Δημήτριος Χειλάς, τις περιόδους 1909-1913 και 1914-1927, δηλ. 17 χρόνια.
Ø Γεώργιος Δημάκης, την περίοδο 1906-1915, δηλ. 9 χρόνια.
Ø Λεωνίδας Μπέσσας, την περίοδο 1907-1914, δηλ. 7 χρόνια.
Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:
1. Γεώργιος Δημάκης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-1915 στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίσιγκαν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στην πόλη Ουίνστον Σάλεμ (Winston Salem) της Βόρειας Καρολίνας.
2. Γεώργιος Καστρίτσης 1 : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1913 και εργάστηκε στην τοποθεσία Ουάσιγκτον (Washington) της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια.
3. Γεώργιος Καστρίτσης 2 : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-1912 στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
4. Δημήτριος Καστρίτσης : Το α’ ταξίδι έγινε το 1912 στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίσιγκαν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
5. Ιωάννης Καστρίτσης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1912 στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
6. Κωνσταντίνος Καστρίτσης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-1913 στην τοποθεσία Ουάσιγκτον (Washington) της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια.
7. Νικόλαος Κολλημένος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-1912 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
8. Οδυσσέας Μπανιάς : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-1912 σε τόπο της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.
9. Ιωάννης Μπέσσας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1913 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίσιγκαν.
10. Κωνσταντίνος Μπέσσας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-1913 στην τοποθεσία Ουάσιγκτον (Washington) της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια.
11. Λεωνίδας Μπέσσας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-1914 στην πόλη Στάντον (Stanton) της Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
12. Νικόλαος Μπέσσας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1912 στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.
13. Νικόλαος Ντότσικας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-1909 στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στο Ουίνστον Σάλεμ (Winston Salem) της Βόρειας Καρολίνας.
14. Ιωάννης Πανάγος: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1886-1913 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Κλήβελαντ (Cleveland) του Οχάιο.
15. Δημήτριος Χειλάς : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1913 στην τοποθεσία Έλκ Ρίβερ (Elk River) του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1914-1927 και εργάστηκε στην τοποθεσία Σαρλερουά της Πενσυλβάνια. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1928 στην πόλη Λέξινγκτον του Κεντάκυ.
16. Ιωάννης Χειλάς : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1912 στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στην πόλη Ουίλλιαμσον (Williamson) της Δυτικής Βιρτζίνια.
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από την Κουφάλα
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από την Κουφάλα που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[4]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Κουφάλας δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχ.
1 Γκαλιμάνης Ιωάννης 13-5-1910 35 ναι Antonio Lopez Νάπολη
2 Δημάκης Γεώργιος 16-3-1915 47 ναι Athinai Πειραιάς
3 Δημάκης Κωνσταντίνος 16-3-1914 17 όχι Martha Washington Πάτρα
4 Δροσίνης Γεώργιος 26-4-1911 37 ναι Martha Washington Πάτρα
5 Καστρίτσης Βασίλειος 16-10-1908 18 όχι Oceania Πάτρα
6 Καστρίτσης Γεώργιος 13-5-1909 24 όχι Argentina Πάτρα
7 Καστρίτσης Γεώργιος 1 26-2-1920 35 ναι Presidente Wilson Πάτρα
8 Καστρίτσης Γεώργιος 2 2-6-1920 38 ναι Susquehanna Πάτρα
9 Καστρίτσης Δημήτριος 3-4-1911 40 ναι Germania Μασσαλία
10 Καστρίτσης Δημήτριος 27-6-1914 26 όχι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
11 Καστρίτσης Θωμάς 2-4-1914 18 όχι Laconia (1912) Πάτρα
12 Καστρίτσης Ιωάννης 13-5-1909 25 όχι Argentina Πάτρα
13 Καστρίτσης Ιωάννης 2-4-1914 23 όχι Laconia (1912) Πάτρα
14 Καστρίτσης Ιωάννης 2-6-1920 40 ναι Susquehanna Πάτρα
15 Καστρίτσης Κων/νος 18-3-1910 30 όχι Patris Πειραιάς
16 Καστρίτσης Κων/νος 26-2-1920 - - Presidente Wilson Πάτρα
17 Καστρίτσης Νικόλαος 2-4-1907 19 όχι Erny Πάτρα
18 Κολλημένος Δημήτριος 25-3-1909 25 όχι Atlanta Πάτρα
19 Κολλημένος Δημήτριος 3-4-1911 39 ναι Germania Μασσαλία
20 Κολλημένος Κων/νος 25-8-1907 30 ναι La Touraine Χάβρη
21 Κολλημένος Κων/νος 26-4-1911 34 ναι Martha Washington Πάτρα
22 Κολλημένος Μάρκος 2-4-1907 24 όχι Erny Πάτρα
23 Κολλημένος Νικόλαος 25-3-1909 32 ναι Atlanta Πάτρα
24 Κολλημένος Νικόλαος 1 13-5-1909 28 ναι Argentina Πάτρα
25 Κολλημένος Νικόλαος 2 21-12-1909 30 ναι Martha Washington Πάτρα
26 Κολλημένος Νικόλαος 27-6-1914 37 ναι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
27 Κολλημένος Νικόλαος 25-2-1920 - - Presidente Wilson Πάτρα
28 Κόρδας Δημήτριος 13-5-1910 38 ναι Antonio Lopez Νάπολη
29 Κόρδης Γεώργιος 21-12-1907 24 όχι Alice Πάτρα
30 Κόρδης Ευθύμιος 21-12-1909 26 όχι Martha Washington Πάτρα
31 Κόρδης Ηλίας 26-4-1911 26 όχι Martha Washington Πάτρα
32 Κόρδης Κων/νος 26-4-1911 19 όχι Martha Washington Πάτρα
33 Κόρδης Νικόλαος 26-4-1911 40 όχι Martha Washington Πάτρα
34 Κορέντζελος Κων/νος 16-10-1908 17 όχι Oceania Πάτρα
35 Κορέντζελος Δημήτριος 14-3-1912 19 όχι Patris Πάτρα
36 Κορέντζελος Ιωάννης 25-2-1909 22 όχι Laura Πάτρα
37 Λαμπράκης Βασίλειος 21-12-1909 30 ναι Martha Washington Πάτρα
38 Λαμπράκης Βασίλειος 28-3-1910 29 ναι Martha Washington Πάτρα
39 Μπακογιώργος Αθανάσιος 18-3-1910 26 όχι Patris Πάτρα
40 Μπακογεώργος Αθανάσ. 16-3-1914 35 όχι Martha Washington Πάτρα
41 Μπακογιώργος Ανδρέας 18-3-1910 19 όχι Patris Πάτρα
42 Μπακογιώργος Γεώργιος 18-3-1910 22 όχι Patris Πάτρα
43 Μπακογεώργος Γεώργιος 15-3-1912 19 όχι Patris Πάτρα
44 Μπακογιώργος Γεώργιος 20-1-1921 27 ναι Megali Hellas Πειραιάς
45 Μπακογιώργος Κων/νος 13-5-1909 25 ναι Argentina Πάτρα
46 Μπανιάς Βασίλειος 21-12-1909 25 όχι Martha Washington Πάτρα
47 Μπανιάς Οδυσσεύς 8-5-1914 36 ναι Ultonia Πάτρα
48 Μπανιάς Χρήστος 20-5-1912 20 όχι Martha Washington Πάτρα
49 Μπέσσας Γεώργιος 28-3-1910 23 όχι Martha Washington Πάτρα
50 Μπέσσας Δημήτριος 28-3-1910 32 ναι Martha Washington Πάτρα
51 Μπέσσας Ηλίας 3-7-1910 26 όχι Martha Washington Πάτρα
52 Μπέσσας Ιωάννης 2-4-1907 30 ναι Erny Πάτρα
53 Μπέσσας Ιωάννης 16-3-1915 42 ναι Athinai Πειραιάς
54 Μπέσσας Κων/νος 26-2-1920 45 ναι Presidente Wilson Πάτρα
55 Μπέσσας Λεωνίδας 13-4-1907 22 όχι Sicilian Prince Πειραιάς
56 Μπέσσας Λεωνίδας 27-12-1920 39 ναι Patris Πειραιάς
57 Μπέσσας Νικόλαος 2-6-1920 29 ναι Susquehanna Πάτρα
58 Μπέσσας Σωτήριος 5-9-1907 24 όχι Mexico (1907) Χάβρη
59 Μπλέντζας Αριστείδης 18-6-1910 35 ναι Columbia Πάτρα
60 Μπλέντζας Παναγιώτης 17-9-1909 20 όχι Martha Washington Πάτρα
61 Μπλέντζας Σεραφείμ 13-5-1909 30 ναι Argentina Πάτρα
62 Μπλέντζας Σπύρος 13-5-1909 20 όχι Argentina Πάτρα
63 Ντότσικας Θεόδωρος 28-3-1910 30 ναι Athinai [1] Πειραιάς
64 Ντότσικας Νικόλαος 3-4-1907 28 ναι Erny Πάτρα
65 Ντότσικας Νικόλαος 16-3-1915 42 ναι Athinai Πειραιάς
66 Ντότσικας Στυλιανός 26-4-1911 19 όχι Martha Washington Πάτρα
67 Ντότσικας Χαράλαμπος 7-7-1906 25 ναι Dora Τεργέστη
68 Πανάγος Ιωάννης 8-6-1914 52 ναι Athinai Πειραιάς
69 Πανάγου Αννιώ 8-6-1914 17 όχι Athinai Πειραιάς
70 Πασιάκος Αθανάσιος 3-9-1907 35 ναι Laura Πάτρα
71 Πασιάκος Νικόλαος 7-11-1906 22 όχι Massilia Μασσαλία
72 Σιαμπούλης Γεώργιος 10-4-1909 18 όχι Massilia Πειραιάς
73 Σιαμπούλης Δημήτριος 21-12-1909 24 ναι Martha Washington Πάτρα
74 Σιαμπούλης Κων/νος 21-12-1909 27 όχι Martha Washington Πάτρα
75 Φλώρος Δημήτριος 21-12-1909 22 όχι Martha Washington Πάτρα
76 Φλώρος Ιωάννης 8-6-1914 41 ναι Athinai Πειραιάς
77 Φλώρος Νικόλαος 13-5-1909 27 ναι Argentina Πάτρα
78 Φλώρος Παναγιώτης 16-3-1914 28 όχι Martha Washington Πάτρα
79 Φλώρος Πάνος 5-9-1907 23 όχι Mexico (1905) Χάβρη
80 Φλώρος Στυλιανός 8-6-1912 18 όχι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
81 Χειλάς Δημήτριος 21-12-1909 25 ναι Martha Washington Πάτρα
82 Χειλάς Δημήτριος 2-4-1914 31 ναι Laconia (1912) Πάτρα
83 Χειλάς Δημήτριος 26-9-1928 45 ναι Presidente Wilson Πάτρα
84 Χειλάς Ιωάννης 21-12-1909 32 ναι Martha Washington Πάτρα
85 Χειλάς Ιωάννης 12-7-1915 39 ναι Vasilefs Constantinos Πειραιάς
86 Χειλάς Σεραφείμ 16-10-1908 17 όχι Oceania Πάτρα
87 Χουσιάδας Δημήτριος 16-3-1914 28 όχι Martha Washington Πάτρα
88 Χουσιάδας Κων/νος 18-3-1910 30 ναι Patris Πειραιάς
89 Χριστοδούλου Ιωάννης 8-6-1914 25 όχι Athinai Πειραιάς
90 Χριστοδούλου Στρατής 8-6-1914 30 ναι Athinai Πειραιάς
---------
5. Χρονικό μετανάστευσης από την Κουφάλα (ή Δάφνη) Ευρυτανίας στις ΗΠΑ
i. Οι πρωτοπόροι του 1906
Η αρχή της μετανάστευσης έγινε με δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Πιο συγκεκριμένα :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Χαράλαμπο Ντότσικα. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το αυστριακό λιμάνι της Τεργέστης. Από εκεί, αναχώρησε με το πλοίο “Dora” και στις 7 Ιουλίου 1906 έφτασε στην Αμερική. Ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 19 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δ. Ν. Κουφαλιώτης.
H δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Νικόλαο Πασιάκο. Κι αυτός ταξίδεψε με πλοίο από την Ελλάδα μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Μασσαλίας. Από εκεί, στις 20 Οκτωβρίου αναχώρησε με το πλοίο “Massilia” και στις 7 Νοεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 22 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν καλλιεργητής (cultivator). Αναζητούσε δουλειά, με 16 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δημ. Κολιό[5].
Επίσης το έτος 1906 έκανε το πρώτο του ταξίδι ως μετανάστης στην Αμερική και ο Γεώργιος Δημάκης. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, όπου έμεινε και εργάστηκε για 9 χρόνια.
ii. Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1907
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 αναχωρήσεις με πλοία (2 ομαδικές και 4 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άνθρωποι από την Κουφάλα. Αναλυτικά έχουμε :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε τέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους : Νικ. Καστρίτση, Μάρκ. Κολλημένο, Ιωάν. Μπέσσα και Νικ. Ντότσικα. Στις 12 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Erny” και στις 2 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:
· Ο Νικόλαος Καστρίτσης ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σεραφείμ Καντερές.
· Ο Μάρκος Κολλημένος ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 10 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πίτερ Στάμος.
· Ο Ιωάννης Μπέσσας ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Δημάκης.
· Ο Νικόλαος Ντότσικας ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Χαράλαμπο Ντότσικα.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Λεωνίδα Μπέσσα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 29 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Sicilian Prince” και στις 13 Απριλίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 22 ετών. Με 10 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Γεώργιος Δημάκης.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Κωνσταντίνο Κολλημένο. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί στις 17 Αυγούστου αναχώρησε με το πλοίο “La Touraine” και στις 25 Αυγούστου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αγαμ. Παναγάκης.
Πλοίο “La Touraine” (Photo: Richard Faber Collection )
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Αθανάσιο Πασιάκο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 17 Αυγούστου επέλεξε το πλοίο “Laura” και στις 3 Σεπτεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στην Κουφάλα είχε τη γυναίκα του Ειρήνη. Με 10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε έναν φίλο[6] του.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους : Σωτ. Μπέσσα και Πάν. Φλώρο. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί ταξίδεψαν με το πλοίο “Mexico (1905)” και στις 5 Σεπτεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα ελλιπή στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ακόμη ότι:
· Ο Σωτήριος Μπέσσας ήταν 24 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σ. Καντερές.
· Ο Πάνος Φλώρος ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα της μητέρας του ήταν Αικατερίνη. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σερ. Καντερές.
Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Γεώργιο Κόρδη. Στις 3 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκε στο πλοίο “Alice” και στις 21 Δεκεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Κωνσταντίνο Κόρδη.
iii. Μία ομαδική αναχώρηση στο 1908
Έγινε από τρία άτομα, τους : Βασ. Καστρίτση, Κων. Κορέντζελο και Σερ. Χειλά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 28 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 16 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ότι:
· Ο Βασίλειος Καστρίτσης (Catsitsis) ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη.
· Ο Κωνσταντίνος Κορέντζελος ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χρήστος Αντωνόπουλος.
· Ο Σεραφείμ Χειλάς ήταν 17 ετών. Στο χωριό ήταν ο αδερφός του Δημήτριος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον πατέρα του Γεώργιο Χειλά.
iv. Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1909
Στη διάρκεια του έτους έγιναν έξη μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και άλλα 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 21 άνθρωποι από την Κουφάλα. Συγκεκριμένα:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Ιωάννη Κορέντζελο. Στις 10 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 25 Φεβρουαρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Άμεσος συγγενής[7] του στο χωριό ήταν ο Σωτήριος Κορέντζελος. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο θείος του Γεώργιος Μπαλάφας[8].
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από δύο άτομα, τους Δημήτριο και Νικόλαο Κολλημένο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Φεβρουαρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Atlanta” και στις 25 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι:
· Ο Δημήτριος Κολλημένος ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κώστας. Με 11 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σεραφείμ Αντωνόπουλος.
· Ο Νικόλαος Κολλημένος ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Η γυναίκα του ονομαζόταν Δημητρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σεραφείμ Αντωνόπουλος.
Πλοίο “Atlanta”
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Γεώργιο Σιαμπούλη. Από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Massilia” και στις 10 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Με 16 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Βλάχο[9].
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 αριθμούσε επτά άτομα και περιλάμβανε τους : Γεώργ. Καστρίτση, Ιωάν. Καστρίτση, Νικ. Κολλημένο 1, Κων. Μπακογιώργο, Σερ. Μπλέντζα, Σπ. Μπλέντζα και Νικ. Φλώρο. Στις 26 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Argentina” και στις 13 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Πρόσθετα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:
· Ο Γεώργιος Καστρίτσης ήταν 24 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 11 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Ιωάννης Καστρίτσης ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ευάγγελος. Με 15 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Νικόλαος Κολλημένος 1 ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Είχε στην Κουφάλα τη γυναίκα του Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σεραφείμ Αντωνόπουλος.
· Ο Κωνσταντίνος Μπακογιώργος ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Μαρία. Με 11 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Σεραφείμ Μπλέντζας ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Ουρανία. Προορισμός του για δουλειά (με 19 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Μπλέντζα[10].
· Ο Σπύρος Μπλέντζας ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κωνσταντίνος. Με 11 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Μπλέντζα.
· Ο Νικόλαος Φλώρος ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Μάρθα. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λεωνίδας Πισλής.
Ατμόπλοιο
“Argentina”
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Παναγιώτη Μπλέντζα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 4 Σεπτεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 17 Σεπτεμβρίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ευάγγελος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κλίτσης[11].
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 ήταν η μεγαλύτερη αριθμητικά με εννέα άτομα. Περιλάμβανε τους : Νικ. Κολλημένο 2, Ευθ. Κόρδη, Βασ. Λαμπράκη, Βασ. Μπανιά, Δημ. Σιαμπούλη, Κων. Σιαμπούλη, Δημ. Φλώρο, Δημ. Χειλά και Ιωάν. Χειλά. Στις 6 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν γι’ αυτούς ότι:
· Ο Νικόλαος Κολλημένος 2 ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ανάστω (Αναστασία). Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νέστωρα Αντωνόπουλο.
· Ο Ευθύμιος Κόρδης ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Στην Κουφάλα είχε τον πατέρα του Ιωάννη. Με 14 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ε. Μπαλάφας.
· Ο Βασίλειος Λαμπράκης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Δημητρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Επαμεινώνδας Μπαλάφας.
· Ο Βασίλειος Μπανιάς ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κώστας. Με 22 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Χειλάς.
· Ο Δημήτριος Σιαμπούλης ήταν 24 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 14 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νέστωρ Αντωνόπουλος.
· Ο Κωνσταντίνος Σιαμπούλης ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Με 18 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Δημήτριος Φλώρος ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του Κωνσταντίνος ήταν στο χωριό. Αναζητούσε δουλειά, με 22 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Ιωάννη Καστρίτση.
· Ο Δημήτριος Χειλάς ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 20 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο πατέρας[12] του.
· Ο Ιωάννης Χειλάς ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Χειλά.
 |
| Ατμόπλοιο“Martha Washington” (Photo: Richard Faber Collection) |
v. Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1910
Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και άλλα 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 13 άνθρωποι από την Κουφάλα. Αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι : Κων. Καστρίτσης, Κων. Χουσιάδας, Αθαν. Μπακογιώργος, Ανδρ. Μπακογιώργος και Γεώρ. Μπακογιώργος. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 18 Μαρτίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Καστρίτσης ήταν 30 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος. Με 21 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Νικόλαο.
Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris)
· Ο Κωνσταντίνος Χουσιάδας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σάββα (Sava)! Αναζητούσε δουλειά, με 28 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Αθανάσιος Μπακογιώργος ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Στην Κουφάλα είχε τη μητέρα του Αγγέλω. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Καστρίτσης.
· Ο Ανδρέας Μπακογιώργος ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Γιαννούλα. Προορισμός του για δουλειά (με 21 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Καστρίτσης.
· Ο Γεώργιος Μπακογιώργος ήταν 22 ετών. Η μητέρα του ονομαζόταν Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Καστρίτσης.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Θεόδωρο Ντότσικα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 7 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Επαμεινώνδας Μπαλάφας.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους : Βασ. Λαμπράκη και Δημ. Μπέσσα. Στις 14 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 28 Μαρτίου αφίχθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :
· Ο Βασίλειος Λαμπράκης ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ολυμπία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Καστρίτση.
· Ο Δημήτριος Μπέσσας (Betsos) ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας ήταν Σάββα (Sava)! Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Καστρίτσης.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους Ιωάν. Γκαλιμάνη και Δημ. Κόρδα. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 23 Απριλίου αναχώρησαν με το πλοίο “Antonio Lopez” και στις 13 Μάη “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Συμπληρωματικά στοιχεία των παραπάνω μεταναστών αναφέρουν ότι :
· Ο Ιωάννης Γκαλιμάνης ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Επαμεινώνδα Μπαλάφα.
· Ο Δημήτριος Κόρδας ήταν 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Επαμεινώνδας Μπαλάφας.
Ατμόπλοιο“Columbia” (Photo: Andreas Hernandez Collection)
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αριστείδη Μπλέντζα (Plentjos). Στις 30 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Columbia” και στις 18 Ιουνίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αικατερίνη. Με 20 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ηλία Μπέσσα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 20 Ιουνίου έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 3 Ιουλίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Γεννήθηκε στην Κουφάλα, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Το όνομα της μητέρας του ήταν Σάρα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Χάιντενβιλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Τζοβάρας[13].
vi. Δύο ομαδικά ταξίδια πλοίων στο 1911
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Καστρίτση και Δημ. Κολλημένο. Από την Ελλάδα αναχώρησαν με πλοίο, μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Μασσαλίας. Από εκεί στις 18 Μαρτίου ανέβηκαν στο πλοίο “Germania” και στις 3 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό ξέρουμε ακόμη ότι :
· Ο Δημήτριος Καστρίτσης ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως επάγγελμα δήλωσε καλλιεργητής (cultivator). Η γυναίκα του ονομαζόταν Φώτω. Με 62 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στην πόλη Ρήνοκ (Roanoke) της πολιτείας Ουάσιγκτον, με γνωστό του στις ΗΠΑ, τον ξάδερφο Γ. Δημάκη, στην πόλη Κορνέλ της πολιτείας Ουάσιγκτον.
· Ο Δημήτριος Κολλημένος ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Ως επάγγελμα δήλωσε καλλιεργητής. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σωτήριος Μπέσσας.
Πλοίο “Germania” [Photo: Peabody Essex Museum]
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους : Γεώρ. Δροσίνη, Κων. Κολλημένο, Ηλία Κόρδη, Κων. Κόρδη, Νικ. Κόρδη και Στυλ. Ντότσικα. Στις 10 Απριλίου από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 26 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι:
· Ο Γεώργιος Δροσίνης ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Μαρία. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ο κουνιάδος του Θαν. Χαλιάσο[14].
· Ο Κωνσταντίνος Κολλημένος ήταν 34 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Κορνέλ (Cornell) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον ανεψιό του Ιωάν. Κολλημένο.
· Ο Ηλίας Κόρδης ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Ταμάκα (Tamaqua) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ντέπος.
· Ο Κωνσταντίνος Κόρδης ήταν 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στην Κουφάλα δήλωσε τον αδερφό του Γεώργιο. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Κόρδης.
· Ο Νικόλαος Κόρδης ήταν 40 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Ταμάκα (Tamaqua) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ντέπος.
· Ο Στυλιανός Ντότσικας ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Βασίλειος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, κοντά στον αδερφό του Θεόδ. Ντότσικα[15].
vii. Λίγοι μετανάστες στο 1912
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3 ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από την Κουφάλα. Συγκεκριμένα έχουμε :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους : Δημ. Κορέντζελο και Γεώρ. Μπακογεώργο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Φεβρουαρίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αντίκρισαν το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης ότι:
· Ο Δημήτριος Κορέντζελος ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Σωτήριος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ελκ Ρίβερ του Αϊντάχο, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Κορέντζελος.
· Ο Γεώργιος Μπακογεώργος ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Αγγελική. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Ελκ Ρίβερ του Αϊντάχο, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο Μπακογεώργο.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Χρήστο Μπανιά. Στις 6 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 20 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Σποκέιν (Spokane) όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασίλειος Μπανιάς.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Στυλιανό Φλώρο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Μαΐου αναχώρησε με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 8 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ίθακα (Ithaca) της Νέας Υόρκης, κοντά στον αδερφό του Κωνσταντίνο Φλώρο.
Ατμόπλοιο“Kaiser
Franz Josef I”
(Photo: Richard Faber Collection)
viii. Νέα αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914
Μετά τη λήξη των Α’ και Β’ Βαλκανικών Πολέμων, όπου συμμετείχαν και μετανάστες, οι οποίοι επέστρεψαν για να πολεμήσουν, ακολούθησε η αποστράτευση. Οι ανάγκες όμως των κατοίκων οδήγησαν μερικούς να ξαναφύγουν στην Αμερική. Παράλληλα υπήρξαν και νέοι μετανάστες.
Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε ταξίδια πλοίων (4 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 15 άτομα από την Κουφάλα. Πιο αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Κων. Δημάκης, Αθαν. Μπακογεώργος, Παν. Φλώρος και Δημ. Χουσιάδας. Στις 2 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 16 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Περισσότερα στοιχεία αντλούμε από τα βιβλία του αρχείου και μας γνωρίζουν ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Δημάκης ήταν 17 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 35 $ μαζί του) ήταν το Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ηλίας Καστρίτσης.
· Ο Αθανάσιος Μπακογεώργος ήταν 35 ετών και αναλφάβητος. Ως επάγγελμα δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Αγγέλω. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην τοποθεσία Έλκ Ρίβερ (Elk River) του Αϊντάχο, κοντά στον αδερφό του Κων. Μπακογεώργος.
· Ο Παναγιώτης Φλώρος ήταν 28 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του ονομαζόταν Κατερίνα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ηλίας Καστρίτσης.
· Ο Δημήτριος Χουσιάδας ήταν 28 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Το όνομα του πατέρα του ήταν Παναγιώτης. Με 60 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στην πόλη Ρήνοκ (Roanoke) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο γνωστός του Ιωάννης Καστρίτσης.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τρία άτομα, τους : Θωμά Καστρίτση, Ιωάν. Καστρίτση και Δημ. Χειλά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 17 Μαρτίου έφυγαν με το πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Συμπληρωματικά στοιχεία μας αναφέρουν ότι:
· Ο Θωμάς Καστρίτσης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Νίκος. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ρήνοκ (Roanoke) της Βιρτζίνια, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Καστρίτση.
· Ο Ιωάννης Καστρίτσης[16] ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ελένη. Με 45 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λούης Καστρίτσης.
· Ο Δημήτριος Χειλάς ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του ονομαζόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του στην τοποθεσία Έλκ Ρίβερ (Elk River) του Αϊντάχο, κοντά στον συγγενή του Δημ. Χειλά. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Χειλάς την περίοδο 1909-1913 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
.jpg)
Πλοίο Laconia (1912) [Photo:
Hisashi Noma Collection]
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Οδυσσέα Μπανιά. Στις 13 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Ultonia” και στις 8 Μαΐου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Ράικος[17]. Για τον Οδυσσέα Μπανιά, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1911-1912 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσιγκτον.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους : Ιωάν. Πανάγο, Αννιώ Πανάγου, Ιωάν. Φλώρος, Ιωάν. Χριστοδούλου και Στρ. Χριστοδούλου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 19 Μαΐου ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 8 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :
· Ο Ιωάννης Πανάγος ήταν 52 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως πλησιέστερη συγγενή του στο ωριό ανέφερε την κόρη του Σοφία Ν. Κόντου. Προορισμός του για δουλειά, με 50 $ μαζί του, στην πόλη Κλήβελαντ του Οχάιο, όπου ήταν ο ανεψιός του Γεώργιος Χρήστου. Ο Ιωάννης Πανάγος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1886-1913 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.
· Η Αννιώ Πανάγου ήταν 17 ετών και αναλφάβητη. Επάγγελμα “οικιακά”. Ήταν κόρη του Ιωάννη Πανάγου και αδερφή της Σοφίας. Ακολουθούσε τον πατέρα της στο Κλήβελαντ του Οχάιο.
· Ο Ιωάννης Φλώρος ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σταθούλα. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Κούμπος. Για τον Ιωάννη Φλώρο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε πάει την περίοδο 1901-1912 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
· Ο Ιωάννης Χριστοδούλου ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Θεόδωρος. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίσιγκαν, κοντά στον ξάδερφό του Σταύρο Χριστοδούλου.
· Ο Στρατής Χριστοδούλου ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Γιαννούλα. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Κλήβελαντ του Οχάιο, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Χριστοδούλου.
Ατμόπλοιο
“Athinai” (1910)
Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Καστρίτση και Νικ. Κολλημένο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 15 Ιουνίου αναχώρησε με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 27 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη ότι :
· Ο Δημήτριος Καστρίτσης ήταν 26 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του δήλωσε τον αδερφό του Σεραφείμ. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, όπου ήταν ο αδερφός του Ηλίας Καστρίτσης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική το 1912 και εργάστηκε πάλι στο Ντιτρόιτ.
· Ο Νικόλαος Κολλημένος ήταν 37 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον. Για τον Νικόλαο Κολλημένο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
ix. Λίγοι μετανάστες στο 1915
Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από την Κουφάλα. Συγκεκριμένα :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1915 έγινε με τρία άτομα, τους : Γεώρ. Δημάκη, Ιωάν. Μπέσσα και Νικ. Ντότσικα. Στις 24 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 16 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι:
· Ο Γεώργιος Δημάκης ήταν 47 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Στην Κουφάλα Ευρυτανίας είχε τη γυναίκα του Σταυρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 100 $ μαζί του, στην πόλη Ουίνστον Σάλεμ (Winston Salem) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο φίλος του Αριστείδης Γαλής[18]. Ο Γεώργιος Δημάκης είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1906-1915 και εργάστηκε στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν.
· Ο Ιωάννης Μπέσσας ήταν 42 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αγγελική. Με 60 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, όπου ήταν ο ανεψιός του Ηλίας Καστρίτσης. Για τον Ιωάννη Μπέσσα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1907-1913 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον.
· Ο Νικόλαος Ντότσικας ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 60 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ουίνστον Σάλεμ (WinstonSalem) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Γαλής[19]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Ντότσικας την περίοδο 1906-1909 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Ιωάννη Χειλά. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Ιουνίου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 12 Ιουλίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 39 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ουίλλιαμσον (Williamson) της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ζαγκότσης[20]. Για τον Ιωάννη Χειλά, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον.
x. Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1920
Τη διάρκεια του έτους έγιναν τέσσερα ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άτομα από την Κουφάλα Ευρυτανίας. Πιο αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Νικ. Κολλημένος, Γεώρ. Καστρίτσης 1, Κων. Καστρίτσης, Κων. Μπέσσας. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Φεβρουαρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Presidente Wilson” και στις 26 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Συμπληρωματικά ελλιπή στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :
· Ο Νικόλαος Κολλημένος πήγε για εργασία, με 40 $ μαζί του, στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Πριόβολος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1909-1915 και εργάστηκε στην πόλη Τουίν Φωλς (Twin Falls) του Αϊντάχο.
· Ο Γεώργιος Καστρίτσης 1 ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Πηνελόπη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Πριόβολος[21]. Για τον Γεώργιο Καστρίτση αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1909-1913 και εργάστηκε στην τοποθεσία Ουάσιγκτον της Πενσυλβάνια.
· Ο Κωνσταντίνος Καστρίτσης πήγε για εργασία, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Πριόβολος. Ο Κων/νος Καστρίτσης είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1910-1913 και εργάστηκε στην τοποθεσία Ουάσιγκτον της Πενσυλβάνια.
· Ο Κωνσταντίνος Μπέσσας ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Παρασκευή. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Πριόβολος. Ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε ο Κων/νος Μπέσσας στις ΗΠΑ. Την προηγούμενη φορά πήγε στην περίοδο 1908-1913 και εργάστηκε στην τοποθεσία Ουάσιγκτον της Πενσυλβάνια.
Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από τρία άτομα, τους : Γεώρ. Καστρίτση 2, Ιωάν. Καστρίτση και Νικ. Μπέσσα. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Susquehanna” και στις 2 Ιουνίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Επιπλέον στοιχεία μας γνωρίζουν ότι :
· Ο Γεώργιος Καστρίτσης 2 ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Ευφροσύνη. Προορισμός του για ανάλογη δουλειά (με 50 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Κίτσος[22]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Καστρίτσης 2, την περίοδο 1910-1912 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον.
Πλοίο “Susquehanna”
· Ο Ιωάννης Καστρίτσης ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αικατερίνη. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Κίτσο. Για τον Ιωάννη Καστρίτση αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον.
· Ο Νικόλαος Μπέσσας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Στην Κουφάλα είχε τη γυναίκα του Διαμάντω. Αναζητούσε ανάλογη δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Κίτσος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Μπέσσας, την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Λεωνίδα Μπέσσα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις4 Δεκεμβρίου αναχώρησε με το πλοίο “Patris” και στις 27 Δεκεμβρίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αλεξάνδρα. Με 40 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Μ. Σκαρλάτος. Για το Λεωνίδα Μπέσσα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1907-1914 και εργάστηκε στην πόλη Στάντον (Stanton) της Βιρτζίνια.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Γεώργιο Μπακογιώργο. Στις 31 Δεκεμβρίου 1920, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 20 Ιανουαρίου 1921 αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Περιστέρα. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Φλάσιν (Flushing) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Τσιτσέρας[23].
xi. Μεταναστευτικός επίλογος στο 1928
Έγινε μία μεμονωμένη αναχώρηση από τον Δημήτριο Χειλά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 13 Σεπτεμβρίου 1928 ανέβηκε στο πλοίο “Presidente Wilson” και στις 26 Σεπτεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook). Πίσω στο χωριό είχε τη γυναίκα του. Με 50 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λέξινγκτον του Κεντάκυ, όπου ήταν ένας θείος του με επώνυμο Χειλάς. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Χειλάς την περίοδο 1914-1927 και εργάστηκε στην τοποθεσία Σαρλερουά της Πενσυλβάνια.
---------------------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gr
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1893-1924)”, Περιλαμβάνει όσους δήλωσαν ως πατρίδα τους το Καρπενήσι. Ανέκδοτη εργασία από τις 10 Οκτωβρίου 2015. Αναρτήθηκε σε 7 μέρη, στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gr από τις 13-10-2015.
7. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Μετανάστες στην Αμερική από το Καλεσμένο Ευρυτανίας (1900-1920)”. Εργασία του 2009. Αναρτήθηκε στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gr από τις 9-11-2014.
8. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τους Δομιανούς Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1900-1927)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Αύγουστο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 7 Οκτωβ. 2017.
9. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από το Παπαρρούσι Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Ιούλιο 2020. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 8 Ιουλίου 2020.
10. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : Από τη Βίνιανη Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1898-1939). Ανέκδοτη εργασία από τον Ιανουάριο 2021. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 17 Ιανουαρίου 2021.
11. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Σαρμουσακλή (Ροδίτσα) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1925)”. Ανέκδοτη εργασία από τις αρχές Σεπτεμβρίου 2018. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 5 Σεπτεμβρίου 2018.
12. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
13. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
14. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
15. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
16. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
17. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2]Το χωριό είχε πληθυσμό 362 κάτ. (1889), 380 κάτ. (1896) και 499 κάτ. (1920). Ο μέσος όρος είναι 414 κάτοικοι.
[3]Στο σύνολο των 90 μεταναστών από την Κουφάλα, βρέθηκαν 38 αναλφάβητοι (ποσοστό 43 %)! Υψηλό ποσοστό!
[4]Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της, εκτός της Νέας Υόρκης.
[5]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 24 ετών. Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη.
[6]Στο χειρόγραφο αρχείο, το όνομα είναι δυσανάγνωστο.
[7]Στη δυσανάγνωστη γραφή του χειρογράφου του αρχείου δεν είναι σαφές αν έχει γραφεί στο όνομα Σωτήριος η λέξη father ή brother (πατέρας ή αδελφός).
[8]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 44 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν και ο γιος του Δημήτριος Μπαλάφας.
[9]Από το Καρπενήσι (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 39 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Ευρυτανία”. Αρχικός τόπος προορισμού του για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η Βοστώνη Μασ.
[10]Βρέθηκε στο αρχείο μετανάστης με το όνομα Ιωάννης Κ. Μπλέντζας (JeanC. Blentzas), που δήλωσε ως τόπο προέλευσης τον Πειραιά και πήγε στην Αμερική μέσω του λιμανιού της Χάβρης, από τις 2 Ιουλίου 1905. Ταξίδεψε με το πλοίο “Louisiane” και στις 14 Ιουλίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών και είχε ως προορισμό τη Νέα Υόρκη.
[11]Από τη Βίνιανη. Πρωτοπήγε στην Αμερική το 1908, σε ηλικία 33 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη. Το 1914 επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1915 έκανε δεύτερο ταξίδι. Ακολούθησε και τρίτο. Έγινε αμερικανός πολίτης.
[12]Πιθανά υπάρχουν λάθη στην εγγραφή, επειδή : καταγράφηκε ως παντρεμένος, αλλά δεν γράφηκε το όνομα της συζύγου του. Επίσης δηλώθηκε το όνομα του πατέρα του Γεώργιος στο χωριό, αλλά και το ίδιο όνομα Γεώργιος στον προορισμό του στην Αμερική. Κάτι δεν είναι σωστό !
[13]Από τη Σαρμουσακλή (Ροδίτσα) Λαμίας. Ο Χρήστος Τζοβάρας πήγε την Αμερική το Φεβρουάριο 1910, σε ηλικία 36 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης.
[14]Από τους Δομιανούς Ευρυτανίας. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 15 ετών. Εργάστηκε μέχρι το 1916 και επέστρεψε. Το 1921 έκανε και δεύτερο ταξίδι για εργασία με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
[15]Από το Καρπενήσι (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αρχικός προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.
[16]Υπάρχει σημείωση IN HOSPITAL, δηλ. παραπέμφθηκε στο νοσοκομείο για εξέταση.
[17]Από την Αγία Τριάδα. Πήγε στην Αμερική το 1912, σε ηλικία 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.
[18]Από το Παπαρούσι. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 18 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Ουίνστον Σάλεμ (Winston Salem) της Βόρειας Καρολίνας.
[19]Από το Καλεσμένο Ευρυτανίας. Πήγε στην Αμερική το 1914, σε ηλικία 31 ετών, με προορισμό το Ουίνστον Σάλεμ της Βόρειας Καρολίνας. Άνοιξε εστιατόριο. Το 1920 έκανε και δεύτερο ταξίδι στην Αμερική.
[20]Από το Καρπενήσι (όπως δήλωσε ο ίδιος). Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 19 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.
[21]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 19 ετών. Αρχικός τόπος προορισμού ήταν η Νέα Υόρκη.
[22]Από τους Δομιανούς. Πήγε στην Αμερική το 1904, σε ηλικία 19 ετών. Προορισμός του για εργασία ήταν η Νέα Υόρκη. Το 1914 επέστρεψε, αλλά το 1915 έκανε και δεύτερο ταξίδι πάλι στον ίδιο προορισμό.
[23]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 23 ετών. Ήταν σερβιτόρος (waiter). Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου