"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

26/7/23

Από την Καστριώτισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1914)

 

Προλεγόμενα

   Την Καστριώτισσα δεν την έχω επισκεφτεί. Ξέρω ότι είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό, σε υψόμετρο 1.160 μ. στην πλαγιά της Οίτης, από την εποχή των Δωριέων.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 35 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2023.

Ο Ι. Ν. της Κοίμησης της Θεοτόκου στην Καστριώτισσα Φωκίδας
   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 12 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά βρέθηκαν οι 35καταγραφές. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από την Καστριώτισσα, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

21/7/23

Η σχεδίαση της Νέας Αγοράς Λαμίας

 

Ένα δημοτικό όνειρο

 

1.  Η παλιά Δημοτική Αγορά Λαμίας

Η κεντρική πύλη εισόδου το 2011 (οδός Όθωνος)
   Ήταν περίπου 95 χρόνια πριν,όταν είχε εκλεγεί ο οραματιστής Δήμαρχος Λαμίας Ιωάννης Μακρόπουλος για την τετραετία 1925-29. Το δημοτικό του πρόγραμμα μεταξύ άλλων περιλάμβανε την κατασκευή δημοτικής αγοράς, για τη συγκέντρωση κρεοπωλείων, ιχθυοπωλείων και λαχανοπωλείων και την εξασφάλιση υγιεινής επαγγελματικής στέγης σε πολλούς επαγγελματίες, αποτελώντας απαραίτητο έργο για την εξυγίανση της πόλεως. Τη μελέτη ανέλαβε ο μηχανικός Χρ. Σαδούκας και περιλάμβανε 47 καταστήματα. Εγκρίθηκε στις 27 Αυγούστου 1929παμψηφεί, από το Δημοτικό Συμβούλιο Λαμίας.

Όμως το έργο υλοποιήθηκε με την κατασκευή 50 μικρών καταστημάτων, τον Ιούνιο του 1936, με δήμαρχο το Σπύρο Πετρόπουλο. Με πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Λαμίας, όλα τα Κρεοπωλεία, Ιχθυοπωλεία και Οπωρολαχανοπωλεία υποχρεώθηκαν να συγκεντρωθούν στη Δημοτική Αγορά όπου στις 19-3-1937 έγιναν τα εγκαίνια αυτής και άρχισε πλέον τη λειτουργία της.

   Η παλιά Δημοτική Αγορά Λαμίας λειτούργησε ικανοποιητικά μέχρι στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Όμως, χωρίς ανακαίνιση και βελτιώσεις στα παλιά μικρά καταστήματα, άνοιξαν νέα (κρεοπωλεία, κλπ.) εκτός της Δημοτικής Αγοράς, η δε πληθυσμιακή αύξηση της πόλης με την ανάπτυξη των συνοικιών, δημιούργησε τοπικές αγορές. Η νέα απόφαση του δήμου (δεκαετία του ’60)  για υποχρεωτική λειτουργία των κρεοπωλείων μόνο στη δημοτική αγορά δεν απέδωσε. Η πλήρης εγκατάλειψη των κτιρίων της δημοτικής αγοράς στη συνέχεια,, ενός συνόλου χαρακτηριστικού μιας εποχής, που έφερε το δικό της χρώμα στην πόλη, με ευθύνη κυρίως όσων υπηρέτησαν την τοπική αυτοδιοίκηση και πρώτιστα των δημάρχων, έφερε το τέλος.

   Η τύχη της Αγοράς είχε κριθεί, εφόσον ξεπεράστηκε στο χρόνο και δεν ήταν χρηστική πλέον. Ακολούθησε η απόφαση στο 2006 για κατεδάφιση στα μεσαία κτίρια και το 2011 τα περιφερειακά. Απέμεινε μέχρι σήμερα ως χώρος στάθμευσης και αισθητικά μια πληγή στον ιστό της πόλης.