Προλεγόμενα
Η Ρεντίνα είναι ένα ορεινό χωριό του νομού Καρδίτσας, σε υψόμετρο 900 μ. των Αγράφων. Είναι η περιοχή του αρχαίου λαού των Δολόπων.
Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τη Ρεντίνα. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 113 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2024.
.jpg)
Ρεντίνα, η βασίλισσα των Αγράφων (Η φωτογραφία ελήφθη από
το Διαδίκτυο)
Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 37 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν στοιχεία για 113 άτομα (18 μετανάστες έκαναν πολλαπλό ταξίδι). Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τη Ρεντίνα, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτήν. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τη Ρεντίνα, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
Αυτοδιοικητικά
Οικισμός Ρεντίνας Καρδίτσας
Από τις 2 Απριλίου 1883, ο οικισμός ορίστηκε ως έδρα του δήμου Μενελαΐδος του νομού Τρικάλων. Στις 8 Ιουλίου 1899 αποσπάστηκε από το νομό Τρικάλων και υπάχθηκε στο νομό Καρδίτσας.
Στις 13 Απριλίου 1944, ο οικισμός και η κοινότητα αποσπάστηκε από το νομό Τρικάλων και υπάχθηκε στο νομό Καρδίτσας. Στις 5 Απριλίου 1981 προσαρτήθηκε και ο οικισμός Διπόταμα.
Στις 7 Ιουνίου 2010, η κοινότητα Ρεντίνας καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Σοφάδων. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2012, ο οικισμός ορίστηκε ως ιστορική έδρα του δήμου Σοφάδων.
Ο πληθυσμός της (απογραφή 2011) ήταν 288 κάτοικοι. Ο πληθυσμός της (απογραφή 2021) ήταν 257 κάτοικοι.
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση από τη Ρεντίνα στην Αμερική[1]
Το ποσοστό που μετανάστευσε (τα 113 άτομα) ως προς τον πληθυσμό της Ρεντίνας ήταν 8 %, που είναι ίσο σε σχέση με το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν επίσης 8%). Η περιοχή είχε κυρίως κτηνοτροφία, ήταν ορεινή και σχετικά κάλυπτε τις ανάγκες της ζωής[2] των κατοίκων της.
Οι μετανάστες ήταν άρρενες (αλλά υπήρχαν και 6 θήλεις. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 54 άτομα). Ακολούθησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 28 άτομα) και μετά οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών (με 22 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τη Ρεντίνα, δίνεται στον πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Χαρατσάρης Γεώργιος, ετών 5 (πήγε το 1921)
(γ) Παλάντζα Γεωργίτσα Κ., ετών 11 (πήγε το 1921)
(δ) Χαρατσάρης Χρήστος, ετών 12 (πήγε το 1921)
(ε) Παπαστεργίου Βασίλειος, ετών 13 (πήγε το 1920)
(ς) Χασαπίδης Χαράλαμπος, ετών 13 (πήγε το 1921)
(ζ) Κεραμίδας Ηλίας, ετών 14 (πήγε το 1920)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Παπαστεργίου Στυλιανός, ετών 48 (πήγε το 1926)
(γ) Τσουγκάνης Ιωάννης, ετών 45 (πήγε το 1920)
(δ) Παλάντζας Λεωνίδας, ετών 43 (πήγε το 1929)
(ε) Παπαστεργίου Στυλιανός, ετών 42 (πήγε το 1920)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 30 έτη (δηλ. μεγάλος).
Οι περισσότεροι μετανάστες από τη Ρεντίνα ήταν έγγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 113 μετανάστες, οι 73 ήταν έγγαμοι (ποσοστό 65 %) και οι υπόλοιποι 40 ήταν άγαμοι.
Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από τη Ρεντίνα (77 άτομα) έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν36 άτομα.
Το 1909, σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Χάβρης έφυγαν 5 άτομα με το πλοίο “La Bretagne”. Το 1910, α[ο το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγε η μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών της Ρεντίνας (18 άτομα) με το πλοίο “Eugenia”. Πάλι από το λιμάνι της Πάτρας, το 1912, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 11 άτομα, με το πλοίο “Oceania”. Το 1920, από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 6 άτομα με το πλοίο “Pannonia”. Το 1921, από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 7 άτομα με το ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander”. Το ίδιο έτος (1921), πάλι από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 8 άτομα με το άλλο ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas”.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.
Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από τη Ρεντίνα φαίνονται στον Πίνακα 7. Οι περισσότεροι επέλεξαν την πολιτεία της Πενσυλβάνια (42 άτομα). Ακολούθησαν οι πολιτείες του Ουισκόνσιν (19άτομα), της Νέας Υόρκης, της Μασαχουσέτης και του Ιλινόις. Μικρότερες προτιμήσεις υπήρξαν στις πολιτείες Ιντιάνα, Νιου Χαμσάιρ και Ουάσιγκτον. Υπήρχαν και 4 μεμονωμένες προτιμήσεις.Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Η αριθμητική πλειοψηφία των μεταναστών, δηλ. 12 άτομα δήλωσε απλό εργάτης (laborer, worker, workman). Υπήρξαν και άλλα συναφή επαγγέλματα. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:
Μπακάλης δήλωσε ο Ιωάν. Αναγνωστόπουλος,ράπτης ήταν οΠέτρος Χαρατσάρης (έκανε 2 ταξίδια), υποδηματοποιός ήταν ο Γεώργ. Καμάρας, κτίστης ήταν ο Κώσ. Κονταξής, ιδιοκτήτης δήλωσε ο Γεώργ. Καδριάλης. Φαγάδικα (lunchkeeper) είχαν οι Λεων. Παλάντζας και Στυλ. Παπαστεργίου.
3. Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν18άτομα που έκανανδιπλό (και ένα τετραπλό) ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 ή για οικογενειακούς λόγους και μετά έφυγαν πάλι.
Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:
1. Πέτρος Χαρατσάρης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
2. Ευάγγελος Τσίρης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
3. Δημήτριος Γκάλλης : Το α’ ταξίδι έγινε το έτος 1912 στο Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Αθανάσιος Κονταξής : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.
5. Κώστας Κονταξής : Το α’ ταξίδι έγινε το 1907 με άγνωστη διάρκεια στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.
6. Κωνσταντίνος Γώγουλος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 σε τόπο του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στο Ρότσεστερ της Πενσυλβάνια.
7. Αθανάσιος Παππάς : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-13 σε τόπο του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Άκρον του Οχάιο.
8. Ιωάννης Τσουγκάνης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1913-19 σε τόπο της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Έλγουντ της Πενσυλβάνια.
9. Κώστας Κατσαρός : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη Ebbnot της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 πάλι στον ίδιο προορισμό.
10. Κώστας Κονταξής: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1913-17 στην πόλη Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 πάλι στον ίδιο προορισμό.
11. Ηλίας Μπλάτσιος: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-14 σε τόπο της πολιτείας Ουάσιγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στο Σικάγο (μαζί με τη σύζυγό του).
12. Αθανάσιος Κονταξής: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1915-19 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.
13. Γεώργιος Σακελόπουλος: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1915-19 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στην πόλη Κλάρκσμπουργκ της Δυτικής Βιρτζίνια.
14. Σταύρος Σταύρου : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.
15. Περικλής Φλώρος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1913-14 σε τόπο του Κάνσας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 σε τόπο της Πενσυλβάνια.
16. Πέτρος Ρήγας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-14 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στο Σικάγο.
17. Λεωνίδας Παλάντζας: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1920-25 στην πόλη Μάντσι(Muncie) της Ιντιάνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1926 πάλι στον ίδιο προορισμό. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1927στο Φορτ Γουέιν της Ιντιάνα. Το δ’ ταξίδι έγινε το 1929 πάλι στον ίδιο προορισμό.
18. Στυλιανός Παπαστεργίου: Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1920-25 στο Φορτ Γουέιν (FortWayne) της Ιντιάνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1926 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από τη Ρεντίνα
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από τη Ρεντίνα που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Ρεντίνας δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχώρ.
1 Αλέξης Ιωάννης Λεων. 3-7-1914 26 όχι Carpathia Λισαβόνα
2 Αναγνωστόπουλος Ιωάν. 24-2-1911 33 ναι Oceania Πάτρα
3 Αυγέρος Κωνσταντίνος 5-12-1909 25 όχι La Bretagne Χάβρη
4 Γκάλλης Δημήτριος 21-4-1915 34 ναι Themistocles Πειραιάς
5 Γκούτας Στυλιανός 29-10-1910 27 ναι Eugenia Πάτρα
6 Γκούτας Στυλιανός 4-3-1914 31 ναι Pannonia Πάτρα
7 Γκλάβας Πέτρος 4-11-1907 39 ναι Napolitan Prince Πειραιάς
8 Γκρέκος Χαράλαμπος 28-3-1912 30 όχι Kaiserin Auguste Victoria Νάπολη
9 Γώγουλος Κώστας 29-10-1910 24 όχι Eugenia Πάτρα
10 Γώγουλος Κωνσταντίνος 7-6-1920 35 ναι Pannonia Πάτρα
11 Ζαζάκης Δημήτριος 21-4-1915 28 ναι Themistocles Πειραιάς
12 Καμάρας Γεώργιος 20-4-1911 31 ναι Alice Πάτρα
13 Κανέλλος Δημήτριος 29-10-1910 27 ναι Eugenia Πάτρα
14 Κανέλλος Σταύρος 29-10-1910 23 ναι Eugenia Πάτρα
15 Καραγεώργος Σπύρος 5-12-1909 25 ναι La Bretagne Χάβρη
16 Καραλάς Ευάγγελος 29-3-1912 27 ναι Oceania Πάτρα
17 Καρδιάλης Γεώργιος 1-8-1921 35 ναι Calabria Πάτρα
18 Καρέλης Δημήτριος 20-4-1911 28 όχι Alice Πάτρα
19 Καρέλης Ευάγγελος 29-10-1910 22 όχι Eugenia Πάτρα
20 Καρέλης Κώστας 29-3-1912 36 ναι Oceania Πάτρα
21 Καρκατσέλης Σταύρος 29-3-1912 20 όχι Oceania Πάτρα
22 Κατσαρός Κων/νος 6-7-1907 25 ναι Napolitan Prince Πειραιάς
23 Κατσαρός Κώστας 10-8-1920 36 ναι Megali Hellas Πειραιάς
24 Κεραμίδας Ηλίας 14-12-1920 14 όχι Calabria Πάτρα
25 Κεραμίδας Νικόλαος 5-12-1909 25 όχι La Bretagne Χάβρη
26 Κονταξής Αθανάσιος 20-7-1909 29 ναι Laura Πάτρα
27 Κονταξής Αθανάσιος 21-4-1915 35 ναι Themistocles Πειραιάς
28 Κονταξής Αθανάσιος 28-2-1921 40 ναι King Alexander Πειραιάς
29 Κονταξής Ευάγγελος 8-4-1910 32 ναι Calabria Νάπολη
30 Κονταξής Ιωάννης 24-2-1911 27 ναι Oceania Πάτρα
31 Κονταξής Κων/νος 6-7-1907 30 ναι Napolitan Prince Πειραιάς
32 Κονταξής Κώστας 29-3-1912 32 ναι Oceania Πάτρα
33 Κονταξής Κώστας 24-5-1916 40 ναι Patris Πειραιάς
34 Κονταξής Κώστας 10-8-1920 44 ναι Megali Hellas Πειραιάς
35 Κορέλης Κώστας 8-4-1910 27 ναι Calabria Νάπολη
36 Κορομπίλης Δημήτριος 29-10-1910 30 ναι Eugenia Πάτρα
37 Κορομπίλης Κων/νος 6-4-1912 27 ναι Atlanta Πάτρα
38 Κουμπούρας Γεώργιος 29-10-1910 22 ναι Eugenia Πάτρα
39 Κρεμμύδας Γεώργιος 29-3-1912 36 ναι Oceania Πάτρα
40 Μάλλιος Δημήτριος 24-2-1911 22 όχι Oceania Πάτρα
41 Μίχας Κώστας 22-9-1910 23 όχι Athinai Πειραιάς
42 Μπλάτσιος Δημήτριος 11-3-1910 20 όχι Oceania Πάτρα
43 Μπλάτσιος Ηλίας 28-3-1912 19 όχι Kaiserin Auguste Victoria Νάπολη
44 Μπλάτσιος Ηλίας Κ. 27-12-1920 27 ναι Patris Πειραιάς
45 Μπλάτσιου Ευδοξία Ηλ. 27-12-1920 20 ναι Patris Πειραιάς
46 Μπούκας Ιωάννης 5-4-1914 27 ναι Patris Πειραιάς
47 Μυγδάλης Γεώργιος 8-4-1910 20 όχι Calabria Νάπολη
48 Μυγδάλης Δημήτριος 29-10-1910 25 ναι Eugenia Πάτρα
49 Μυγδάλης Ηλίας 28-2-1921 26 ναι King Alexander Πειραιάς
50 Ντοράκης Κων/νος 6-4-1912 25 όχι Atlanta Πάτρα
51 Ντοράκης Χαράλαμπος 5-12-1909 22 ναι La Bretagne Χάβρη
52 Οικονόμου Χρήστος 24-2-1911 20 όχι Oceania Πάτρα
53 Παλάντζα Γεωργίτσα Κ. 29-5-1921 11 όχι Megali Hellas Πειραιάς
54 Παλάντζα Χρυσάνθη Κ. 29-5-1921 25 ναι Megali Hellas Πειραιάς
55 Παλάντζας Λεωνίδας 7-6-1920 34 ναι Pannonia Πάτρα
56 Παλάντζας Λεωνίδας 31-8-1926 40 ναι Edison Πειραιάς
57 Παλάντζας Λεωνίδας 22-11-1927 41 όχι Byron Πειραιάς
58 Παλάντζας Λεωνίδας 1-10-1929 43 όχι Edison Πειραιάς
59 Παναγιώτου Δημήτριος 29-10-1910 31 ναι Eugenia Πάτρα
60 Παναγιώτου Κων/νος 29-10-1910 25 ναι Eugenia Πάτρα
61 Παναγιώτου Παναγιώτης 28-3-1912 30 ναι Kaiserin Auguste Victoria Νάπολη
62 Παπαγεωργίου Ηλίας 29-10-1910 18 όχι Eugenia Πάτρα
63 Παπαστεργίου Βασίλειος 27-12-1920 13 όχι Patris Πειραιάς
64 Παπαστεργίου Γεώργιος 29-12-1910 25 όχι Laura Πάτρα
65 Παπαστεργίου Γιαννούλα 27-12-1920 18 όχι Patris Πειραιάς
66 Παπαστεργίου Στυλιανός 27-12-1920 42 ναι Patris Πειραιάς
67 Παπαστεργίου Στυλιανός 31-8-1926 48 ναι Edison Πειραιάς
68 Παππάς Αθανάσιος 7-6-1920 35 ναι Pannonia Πάτρα
69 Παππάς Περικλής 29-10-1910 19 όχι Eugenia Πάτρα
70 Παρούσης Πέτρος 7-6-1920 40 ναι Pannonia Πάτρα
71 Ραγιάς Νικόλαος 28-2-1921 31 ναι King Alexander Πειραιάς
72 Ραμαντάνης Κων/νος 6-4-1912 34 ναι Atlanta Πάτρα
73 Ραμαντάνης Χρήστος 29-3-1912 20 όχι Oceania Πάτρα
74 Ρήγας Δημήτριος 29-10-1910 27 ναι Eugenia Πάτρα
75 Ρήγας Δημήτριος 1-4-1921 29 ναι Megali Hellas Πειραιάς
76 Ρήγας Πέτρος 29-10-1910 30 ναι Eugenia Πάτρα
77 Ρήγας Πέτρος 29-5-1921 45 ναι Megali Hellas Πειραιάς
78 Σακελλαρίου Σπυρίδων 28-2-1921 30 ναι King Alexander Πειραιάς
79 Σακελλαρίου Χαράλ. 4-3-1914 25 όχι Pannonia Πάτρα
80 Σακελόπουλος Γεώργιος 28-2-1921 31 ναι King Alexander Πειραιάς
81 Σαμαράς Δημήτριος 7-6-1920 32 ναι Pannonia Πάτρα
82 Σταϊκίδης Κώστας 29-3-1912 25 ναι Oceania Πάτρα
83 Σταύρου Δημήτριος 29-3-1912 35 ναι Oceania Πάτρα
84 Σταύρου Σταύρος 28-2-1921 34 ναι King Alexander Πειραιάς
85 Στεργιόπουλος Πέτρος 29-3-1912 19 όχι Oceania Πάτρα
86 Τσακτάνης Ανδρέας 29-10-1910 35 ναι Eugenia Πάτρα
87 Τσατάλας Ιωάννης 29-10-1910 20 όχι Eugenia Πάτρα
88 Τσατάλας Κων/νος 5-12-1909 23 όχι La Bretagne Χάβρη
89 Τσατάλας Πέτρος 29-10-1910 26 ναι Eugenia Πάτρα
90 Τσίρης Ευάγγελος 29-10-1910 25 ναι Eugenia Πάτρα
91 Τσίρης Ευάγγελος 3-8-1914 29 ναι Martha Washington Πάτρα
92 Τσίρης Ιωάννης 29-3-1912 27 ναι Oceania Πάτρα
93 Τσογάνης Κων/νος 6-7-1907 27 όχι Napolitan Prince Πειραιάς
94 Τσουγκάνης Ιωάννης 7-6-1920 45 ναι Pannonia Πάτρα
95 Φιλώρης Αθανάσιος 11-3-1910 22 ναι Oceania Πάτρα
96 Φλώρος Περικλής 28-2-1921 41 ναι King Alexander Πειραιάς
97 Χαμηλός Ιωάννης 1 6-4-1912 19 όχι Atlanta Πάτρα
98 Χαμηλός Ιωάννης 2 29-3-1912 9 όχι Oceania Πάτρα
99 Χαρατσάρη Κατίνα Χρ. 29-5-1921 25 ναι Megali Hellas Πειραιάς
100 Χαρατσάρης Βάιος 20-9-1911 24 όχι Alice Πάτρα
101 Χαρατσάρης Γεώργιος 29-5-1921 5 όχι Megali Hellas Πειραιάς
102 Χαρατσάρης Ηλίας 10-4-1909 18 όχι Massilia Πειραιάς
103 Χαρατσάρης Πέτρος 24-2-1911 25 ναι Oceania Πάτρα
104 Χαρατσάρης Πέτρος 17-4-1914 28 ναι Athinai Πειραιάς
105 Χαρατσάρης Χαράλ. 12-7-1915 30 ναι Vasilefs Constantinos Πειραιάς
106 Χαρατσάρης Χρήστος 20-9-1911 22 όχι Alice Πάτρα
107 Χαρατσάρης Χρήστος Π. 29-5-1921 12 όχι Megali Hellas Πειραιάς
108 Χασαπίδης Γεώργιος 4-5-1909 19 όχι Martha Washington Πάτρα
109 Χασαπίδης Κων/νος 4-1-1911 26 όχι Patris Πειραιάς
110 Χασαπίδης Περικλής 28-3-1910 39 ναι Athinai Πειραιάς
111 Χασαπίδης Χαράλαμπος 29-5-1921 13 όχι Megali Hellas Πειραιάς
112 Χασαπίδου Ελένη Περ. 29-5-1921 41 ναι Megali Hellas Πειραιάς
113 Χούτης Χαράλαμπος 1-4-1921 24 ναι Megali Hellas Πειραιάς
Χρονικό μετανάστευσης από τη Ρεντίνα Καρδίτσας στις ΗΠΑ
i. Οι πρωτοπόροι του 1907
Στη διάρκεια του έτους σημειώθηκαν δύο μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία (1 ομαδικό κι άλλο 1 από μεμονωμένο άτομο) προς την Αμερική. Συνολικά στο έτος 1907 έφυγαν 4 άτομα. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από τρία άτομα, τους : Κων. Κατσαρό, Κων. Κονταξή και Κων. Τσογάνη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 15 Ιουνίου έφυγε με το πλοίο “Napolitan Prince” και στις 6 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Κατσαρός[4] ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πέτρος Παπακολαρίνης.
· Ο Κωνσταντίνος Κονταξής ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Γκάλλης.
· Ο Κωνσταντίνος Τσογάνης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά, με 10 $ μαζί του, ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Γκάλλης.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Πέτρο Γκλάβα. Στις 14 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Napolitan Prince” και στις 4 Νοεμβρίου αφίχθηκε στη Νέα Υόρκη. Ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σεραφείμ Γκούβας[5].
ii. Αύξηση αναχωρήσεων από μετανάστες στο 1909
Στη διάρκεια του έτους έγιναν τέσσερις αναχωρήσεις (1 ομαδική και άλλες 3 από μεμονωμένους) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν οκτώ άτομα από τη Ρεντίνα. Αναλυτικά έχουμε :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Ηλία Χαρατσάρη. Από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Massilia” και στις 10 Απριλίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν oσυμπατριώτης του Νικόλαος Κονταξής[6].
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Γεώργιο Χασαπίδη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 19 Απριλίου ανέβηκε στο πλοίο “Martha Washington” και στις 4 Μαΐου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Βασιλική. Με 15 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Κονταξής.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Αθανάσιο Κονταξή. Στις 5 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 20 Ιουλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδερφό του Κώστα Κονταξή.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1909 αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι μετανάστες : Κων. Αυγέρος, Σπ. Καραγεώργος, Νικ. Κεραμίδας, Χαρ. Ντοράκης και Των. Τσατάλας. Από την Ελλάδα αναχώρησε με πλοίο, μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 27 Νοεμβρίου 1909 ανέβηκε στο πλοίο “La Bretagne” και στις 5 Δεκεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι :
· Ο Κωνσταντίνος Αυγέρος ήταν 25 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά, με 25 $ μαζί του ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Αθανασίου.
· Ο Σπύρος Καραγεώργος ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Βασιλική. Με 22 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, όπου είχε ένα φίλο[7] του.
Πλοίο “La Bretagne” (Photo: Frank Richardo
Collection)
· Ο Νικόλαος Κεραμίδας ήταν 25 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χαρ. Τριανταφύλλου.
· Ο Χαράλαμπος Ντοράκης (Dourakis) ήταν 22 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αικατερίνη. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Αναγνωστόπουλος.
· Ο Κωνσταντίνος Τσατάλας ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Θωμάς. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Αναγνωστόπουλος.
iii. Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1910
Στη διάρκεια του έτους έγιναν επτά μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία (3 ομαδικά και 4 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 27 άτομα της Ρεντίνας. Πιο αναλυτικά :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους : Δημ. Μπλάτσιο και Αθαν. Φιλώρη. Στις 21 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 11 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι:
· Ο Δημήτριος Μπλάτσιος ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Με 26 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, κοντά στο θείο του Γ. Στεργιόπουλο.
· Ο Αθανάσιος Φιλώρης ήταν 22 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ήταν στη Ρεντίνα και ονομαζόταν Αγόρω. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Άμπριτζ( Ambridge) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κ. Αυγέρος.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Περικλή Χασαπίδη. Στις 7 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκε στο πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε την Καρδίτσα. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 35 $ μαζί του) ήταν η πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ανεψιός του Γεώργιος Χασαπίδης.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τρία άτομα, τους : Ευάγ. Κονταξή, Κώσ. Κορέλη και Γεώρ. Μυγδάλη. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο, μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί στις 23 Μαρτίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Calabria” και στις 8 Απριλίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε ακόμη ότι:
· Ο Ευάγγελος Κονταξής ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας φίλος[8] του.
· Ο Κώστας Κορέλης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκα του ήταν Κωνστάντω. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δρ. Λέκκας.
· Ο Γεώργιος Μυγδάλης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα ήταν η γυναίκα του Μαριγώ. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Κώστα Μίχα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 3 Σεπτεμβρίου επέλεξε το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 22 Σεπτεμβρίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκη. Ήταν 23 ετών. Η μητέρα του ονομαζόταν Αγορή. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του Πέτρο Γκλάβα.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 ήταν η μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών στη μικρή μεταναστευτική ιστορία της Ρεντίνας. Αριθμούσε δεκαεπτά (18) άτομα. Περιλάμβανε τους : Στυλ. Γκούτα, Κώσ. Γώγουλο, Δημ. Κανέλλο, Σταύρ. Κανέλλο, Ευάγ. Καρέλη, Δημ. Κορομπίλη, Γεώργ. Κουμπούρα, Δημ. Μυγδάλη, Δημ. Παναγιώτου, Κων. Παναγιώτου, Ηλ. Παπαγεωργίου, Περ. Παππά, Δημ. Ρήγα, Πέτ. Ρήγα, Ανδρ. Τσακτάνη, Ιωάν. Τσατάλα, Πέτ. Τσατάλα και Ευάγ. Τσίρη. Στις 9 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας γνωστοποιούν ότι:
· Ο Στυλιανός Γκούτας ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Μαριγώ. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Κατσαρό.
· Ο Κώστας Γώγουλος ήταν 24 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Λεωνίδας. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Κατσαρός.
· Ο Δημήτριος Κανέλλος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Καλλιόπη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Πέτρο Γκλάβα.
· Ο Σταύρος Κανέλλος ήταν 23 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αγορή. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαντου Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πέτρος Γκλάβας.
· Ο Ευάγγελος Καρέλης ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 23 $ μαζί του, στην πόλη Άμπριτζτης Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Σταύρο Σταύρου.
· Ο Δημήτριος Κορομπίλης ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αγορή. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστ. Τσογάνης (ή Τσαγιάννης).
· Ο Γεώργιος Κουμπούρας ήταν 22 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευαγγελία. Προορισμός του για δουλειά (με 23 $ μαζί του ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συγγενής του Κώστ. Τσογάνης (ή Τσαγιάννης).
· Ο Δημήτριος Μυγδάλης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Μαριγώ. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Μυγδάλη.
· Ο Δημήτριος Παναγιώτου ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αρετή. Αναζητούσε δουλειά, με 24 $ μαζί του στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, με γνωστό του στην Πενσυλβάνια το φίλο του Κωνστ. Κονταξή, στην πόλη Γκρήνσμπουργκ (Greensburg).
· Ο Κωνσταντίνος Παναγιώτου ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αικατερίνη. Με 29 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο θείος του Γεώργιος Στεργιόπουλος.
Πλοίο “Eugenia” (Photo: Maurizio Eliseo Collection)
· Ο Ηλίας Παπαγεωργίου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Κατσαρός.
· Ο Περικλής Παππάς ήταν 19 ετών. Στο χωριό ήταν ο πατέρας του Αντώνης. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, κοντά στο θείο του Ζάχο Παυλίτση.
· Ο Δημήτριος Ρήγας ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Πολυξένη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Τσογάνης.
· Ο Πέτρος Ρήγας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευφροσύνη. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Γκρήνσμπουργκ (Greensburg) της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Κονταξή.
· Ο Ανδρέας Τσακτάνης ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα ήταν η γυναίκα του Αικατερίνη. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 20 $ μαζί του) ήταν η πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σταύρος Σταύρου.
· Ο Ιωάννης Τσατάλας ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Θωμάς. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) όπου ήταν ο συγγενής του Σπύρος Καραγεώργος.
· Ο Πέτρος Τσατάλας ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, στην οποία ήταν ο συγγενής του Σπύρος Καραγεώργος.
· Ο Ευάγγελος Τσίρης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 24 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Κεραμίδα.
Η τρίτημεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Γεώργιο Παπαστεργίου. Στις 12 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 29 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 25 ετών. Ως τόπο διαμονής δήλωσε την Καρδίτσα. Το όνομα της μητέρας της ήταν Ανθίτσα. Με 50 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, όπου ήταν ο φίλος του Στ. Πρίτσιος.
Η τέταρτημεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τονΚωνσταντίνο Χασαπίδη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 18 Δεκεμβρίου 1910 έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 4 Ιανουαρίου 1911 αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών. Στη Ρεντίνα είχε τη μητέρα του Βασιλική. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, κοντά στον κουνιάδο του Αθαν. Κονταξή.
iv. Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1911
Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άτομα της Ρεντίνας. Συγκεκριμένα :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους : Ιωάν. Αναγνωστόπουλο, Ιωάν. Κονταξή, Δημ. Μάλλιο, Χρ. Οικονόμου και Πέτ. Χαρατσάρη. Στις 6 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 24 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Συμπληρωματικά στοιχεία του αρχείου για τους μετανάστες αυτούς μας πληροφορούν ότι :
· Ο Ιωάννης Αναγνωστόπουλος ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευδοξία. Προορισμός του για ανάλογη δουλειά (με 19 $ μαζί του) ήταν η πόλη Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Φ. Κονταξής.
· Ο Ιωάννης Κονταξής ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ελένη. Με 21 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Κ. Κονταξή.
· Ο Δημήτριος Μάλλιος ήταν 22 ετών. Στη Ρεντίνα είχε τη μητέρα του Αφροδίτη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 23 $ μαζί του, στην πόλη Γκρήνσμπουργκ (Greensburg) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ελ. Κονταξής.
· Ο Χρήστος Οικονόμου ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Ρήγας.
· Ο Πέτρος Χαρατσάρης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ράπτης (tailor). Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Περσεφόνη. Προορισμός του για ανάλογη δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Βοστώνη (Boston)της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Ηλία Χαρατσάρη.
Ατμόπλοιο “Alice”
(Photo: Eric Johnson)
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από 4μελή ομάδα. Ήταν οι : Γεώργ. Καμάρας, Δημ. Καρέλης, Βάιος Χαρατσάρης και Χρ. Χαρατσάρης. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 8 Απριλίου ανέβηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 20 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:
· Ο Γεώργιος Καμάρας ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν υποδηματοποιός (shoemaker). Η γυναίκα του ονομαζόταν Βασιλική. Με 25 $ για τα πρώτα του αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Στ. Σταύρου.
· Ο Δημήτριος Καρέλης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευανθία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Στ. Σταύρου.
· Ο Βάιος Χαρατσάρης ήταν 24 ετών. Στη Ρεντίνα είχε τη μητέρα του Ελισάβετ. Με 28 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ηλ. Χαρατσάρης.
· Ο Χρήστος Χαρατσάρης ήταν 22 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 33 $ μαζί του) ήταν η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Ηλία Χαρατσάρη.
v. Δεύτερη μεγάλη αύξηση της μεταναστευτική φυγής στο 1912
Στη διάρκεια του έτους έγιναν τρία ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 19 άνθρωποι της Ρεντίνας. Πιο αναλυτικά έχουμε :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τρία άτομα, τους : Χαράλ. Γκρέκο, Ηλ. Μπλάτσιο και Παν. Παναγιώτου. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, με το πλοίο “Kaiserin Auguste Victoria” έφυγαν και στις 28 Μαρτίου έφτασαν στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωστοποιούν ότι :
· Ο Χαράλαμπος Γκρέκος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του πρέπει να ήταν Αναστασία[9]. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά, στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ένας κουνιάδος[10] του.
· Ο Ηλίας Μπλάτσιος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσιγκτον, όπου ήταν ένας ξάδερφός[11] του.
· Ο Παναγιώτης Παναγιώτου ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα ήταν η γυναίκα του Αθηνά. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειάεργάτη σε φάρμα, στην τοποθεσία Μέγιερσντέιλ (Meyersdale) της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδερφό του Άγγελο.
Πλοίο “Kaiserin Auguste Victoria” (Photo: Gordon Turner Collection)
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε έντεκα άτομα και περιλάμβανε τους : Ευάγ. Καραλά, Κώσ. Καρέλη, Σταύρο Καρκατσέλη, Κώσ. Κονταξή, Γεώργ. Κρεμμύδα, Χρ. Ραμαντάνη, Κώσ. Σταϊκίδη, Δημ. Σταύρου, Πέτ. Στεργιόπουλο, Ιωάν. Τσίρη και Ιωάν. Χαμηλό [1]. Στις 11 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 29 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι :
· Ο Ευάγγελος Καραλάς (Caralas) ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στο χωριό ήταν η γυναίκα του Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Στ. Σταύρου.
· Ο Κώστας Καρέλης (Carelis) ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασιλική. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, κοντά στον ανεψιό του Ν. Παπαγεωργίου.
· Ο Σταύρος Καρκατσέλης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Σταυρούλα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ανδρέας Τζαμάρας.
· Ο Κώστας Κονταξής ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν κτίστης (mason). Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αικατερίνη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, κοντά στο συγγενή του Σπ. Καραγεώργο.
· Ο Γεώργιος Κρεμμύδας ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ευαγγελία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ν. Παππάς.
· Ο Χρήστος Ραμαντάνης ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αντώνιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Π. Ρήγας.
· Ο Κώστας Σταϊκίδης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα είχε τη γυναίκα του Ευανθία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ι. Τζαμάρας.
· Ο Δημήτριος Σταύρου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Παρασκευή. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Ν. Παπαγεωργίου.
· Ο Πέτρος Στεργιόπουλος ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Άννα. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η τοποθεσία Μεγιερσντέιλ (Meyersdale) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο πατέρας του Γ. Στεργιόπουλος.
· Ο Ιωάννης Τσίρης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Θεανώ. Me 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην τοποθεσία Μεγιερσντέιλ της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδερφό του Ευάγ. Τσίρη.
· Ο Ιωάννης Χαμηλός [2] ήταν παιδί 9 ετών. Προορισμός του (με 25 $) ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδερφός του Στ. Χαμηλός.
Πλοίο “Atlanta”
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από 4μελή ομάδα, με τους : Κων. Κορομπίλη, Κων. Ντοράκη, Κων. Ραμαντάνη και Ιωάν. Χαμηλό [2]. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 14 Μαρτίου αναχώρησαν με το πλοίο “Atlanta” και στις 6 Απριλίου αντίκρισαν το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε επίσης ότι :
· Ο Κωνσταντίνος Κορομπίλης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειάεργάτη σε φάρμα, με 23 $ μαζί του, στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, κοντά στο θείο του Πέτρο Ρήγα.
· Ο Κωνσταντίνος Ντοράκης (Dorakis) ήταν 25 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Ζωή. Με 21 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην τοποθεσία Μεγιερσντέιλ (Meyersdale) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο αδερφός του Δημήτριος Ντοράκης.
· Ο Κωνσταντίνος Ραμαντάνης ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αγγελική. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σταύρος Χαμηλός.
· Ο Ιωάννης Χαμηλός [1] ήταν 19 ετών. Με 25 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Σταύρο Χαμηλό.
vi. Μικρός αριθμός μεταναστών στο 1914
Μετά τη λήξη των Α’ και Β’ Βαλκανικών Πολέμων 1912-13, στους οποίους συμμετείχαν και μετανάστες που επέστρεψαν από την Αμερική για το σκοπό αυτό, ακολούθησε η αποστράτευση. Κάποιοι αποφάσισαν να κάνουν και δεύτερο ταξίδι, αλλά υπήρχαν και νέοι μετανάστες.
Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε (1 ομαδικό και τέσσερα από μεμονωμένους) μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άνθρωποι της Ρεντίνας. Συγκεκριμένα έχουμε:
Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους : Στυλ. Γκούτα και Χαράλ. Σακελλαρίου. Στις 9 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι:
· Ο Στυλιανός Γκούτας (Goutas) ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα είχε τη γυναίκα του Μαριγώ. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Κατσαρό.
· Ο Χαράλαμπος Σακελλαρίου ήταν 25 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευαγγελία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη θέση Γκραν Άιλαντ (Grand Island) της Νεμπράσκα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευάγγελος Σακελλαρίου.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ιωάννη Μπούκα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 16 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Βασίλω. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μολάιν (Moline) του Ιλινόις, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Κεχαγιάς.
Ατμόπλοιο
“Athinai” (1910)
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Πέτρο Χαρατσάρη. Στις 27 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 17 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ράπτης (tailor). Το όνομα της γυναίκας του ήταν Περσεφόνη. Προορισμός του δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Ηλία Χαρατσάρη. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Πέτρος Χαρατσάρης την περίοδο 1910-1913 και εργάστηκε πάλι στη Βοστώνη.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ιωάννη Αλέξη (Alecsis). Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Carpathia”, που πέρασε κι από το λιμάνι της Λισαβόνας στις 16 Ιουνίου και στις 3 Ιουλίου “έδεσε” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ο μετανάστης ήταν τότε 26 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Λεωνίδας. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Γκρήνσμπορο (Greensboro) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κοντούλας[12].
Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ευάγγελο Τσίρη. Στις 20 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 3 Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε την Καρδίτσα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ι. Τσατάλας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ευάγγελος Τσίρης, την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
vii. Λίγες αναχωρήσεις στα έτη 1915 και 1916
Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα της Ρεντίνας. Συγκεκριμένα :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1915 έγινε από τρία άτομα, τους : Δημ. Γκάλλη, Δημ. Ζαζάκη και Αθαν. Κονταξή. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Μαρτίου, ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 21 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης ότι:
· Ο Δημήτριος Γκάλλης ήταν 34 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Άννα. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Μανίκας. Για το Δημ. Γκάλλη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε το 1912 για ένα έτος, στον ίδιο προορισμό.
· Ο Δημήτριος Ζαζάκης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα είχε τη γυναίκα του Ευγενία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Μανίκας.
· Ο Αθανάσιος Κονταξής ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Γκρήνσμπουργκ (Greensburg) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Αλεξ. Σταμόπουλος. Για τον Αθανάσιο Κονταξή, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Χαράλαμπο Χαρατσάρη. Στις 28 Ιουνίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 12 Ιουλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Εύη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ιντιάνα (Indiana) της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη.
Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris)
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από τον Κώστα Κονταξή. Από το λιμάνι του Πειραιά, από τις ^ Μαΐου, ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 24 Μαΐου αντίκρισε το άγαλμα της Ελευθερίας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Θεανώ. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Μητσόπουλος[13]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Κώστας Κονταξής το 1907, με άγνωστη διάρκεια και εργάστηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.
viii. Δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1920
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τέσσερα ταξίδια (3 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) μεταναστών με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 14 άνθρωποι από τη Ρεντίνα. Αναλυτικά:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους : Κων. Γώγουλο, Λεων. Παλάντζα, Αθαν. Παππά, Πέτρο Παρούση, Δημ. Σαμαρά και Ιωάν. Τσουγκάνη. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Pannonia” και στις 7 Ιουνίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό αντλούμε στοιχεία που λένε ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Γώγουλος (Gogolos) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα ήταν η γυναίκα του Ελένη. Με 33 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ρότσεστερ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Σταϊκίδης. Για τον Κων/νο Γώγουλο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Την πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1910-1912 και εργάστηκε σε τόπο του Ουισκόνσιν.
· Ο Λεωνίδας Παλάντζας ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αγλαΐα. Αναζητούσε δουλειά, με 60 $ μαζί του, στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, κοντά στο κουνιάδο του Ιωάννη Κατσούλα.
· Ο Αθανάσιος Παππάς ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Φωτεινή. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Άκρον του Οχάιο, κοντά στον αδερφό του Δημήτριο Παππά. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αθανάσιος Παππάς την περίοδο 1912-1913 και εργάστηκε σε τόπο του Ουισκόνσιν.
· Ο Πέτρος Παρούσης ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα ήταν η γυναίκα του Άννα. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 45 $ μαζί του) ήταν το Ρότσεστερ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Ματσούκας[14].
· Ο Ιωάννης Τσουγκάνης (Tsouganis) ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Έλγουντ (Ellwood) της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Κατσαρό. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ ο Ιωάννης Τσουγκάνης. Πρωτοπήγε την περίοδο 1913-1919 και εργάστηκε σε τόπο της Πενσυλβάνια.
Πλοίο “Pannonia”
(Photo: Frank Pichardo Collection)
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από δύο άτομα, τους Κώσ. Κατσαρό και Κώσ. Κονταξή. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 25 Ιουλίου έφυγαν με το ελληνόκτητο πλοίο “MegaliHellas” και στις 10 Αυγούστου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε επιπλέον γι’ αυτούς ότι:
· Ο Κώστας Κατσαρός ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Πηνελόπη. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην μικρή πόλη Ebbnot της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο συνονόματος ξάδερφός του Κώστας Κατσαρός. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Κώστας Κατσαρός την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Κώστας Κονταξής ήταν 44 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Θεανώ, Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Αυγέρος. Για τον Κώστα Κονταξή, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Για πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1913-1917 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Ηλία Κεραμίδα. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Calabria” και στις 14 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 14 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Στη Ρεντίνα είχε τη μητέρα του Ευγενία. Προορισμός του (με 100 $ μαζί του) ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Λούης Γιαννούλης.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από πέντε άτομα. Ήταν οι : Ηλ. Μπλάτσιος, Ευδ. Μπλάτσιου, Βασ. Παπαστεργίου, Γιαν. Παπαστεργίου και Στυλ. Παπαστεργίου. Στις 4 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 27 Δεκεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Συμπληρωματικά στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :
· Ο Ηλίας Μπλάτσιος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό ήταν ο πατέρας του Κωνσταντίνος. Με 45 $ για τα πρώτα του αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο νονός του Αθανάσιος Παπαστεργίου. Ο Ηλίας Μπλάτσιος είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1911-1914 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.
· Η Ευδοκία Μπλάτσιου ήταν 20 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Μαζί με το σύζυγό της Ηλία, πήγαιναν στο Σικάγο.
· Ο Βασίλειος Παπαστεργίου ήταν 13 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Το όνομα του πατέρα του ήταν Ηλίας. Μαζί με την αδερφή του Γιαννούλα πήγαιναν στο Σικάγο, κοντά στον πατέρα του Αθανάσιος Παπαστεργίου.
· Η Γιαννούλα Παπαστεργίου ήταν 18 ετών. Επάγγελμα “οικιακά”. Με 100 $ (για 2 άτομα) στην τσέπη, πήγαινε στο Σικάγο, όπου ήταν ο πατέρας της Αθανάσιος Παπαστεργίου.
· Ο Στυλιανός Παπαστεργίου ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 44 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο αδερφός του Αθανάσιος Παπαστεργίου.
ix. Τρίτη μεγάλη αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο έτος 1921
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τέσσερα ταξίδια (3 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) μεταναστών με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 18 άνθρωποι από τη Ρεντίνα. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1921 αριθμούσε επτά άτομα και περιλάμβανε τους : Αθαν. Κονταξή, Ηλ. Μυγδάλη, Νικ. Ραγιά, Σπ. Σακελλαρίου, Γεώρ. Σακελόπουλο, Στ. Σταύρου και Περ. Φλώρο. Στις 12 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν γι’ αυτούς ότι :
Ατμόπλοιο
“King
Alexander”
· Ο Αθανάσιος Κονταξής ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Παρασκευή. Με 26 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χρήστος Χαρατσάρης. Δεύτερο ταξίδι ήταν αυτό για τον Αθανάσιο Κονταξή, ο οποίος την πρώτη φοράπήγε την περίοδο 1915-1919 και εργάστηκε πάλι στη Βοστώνη.
· Ο Ηλίας Μυγδάλης ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Μάρντια. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν η πόλη Γκρήνσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γκας (Κωνσταντίνος) Αυγέρος.
· Ο Νικόλαος Ραγιάς ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα είχε τη γυναίκα του Ελένη. Με 54 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Φορτ Γουέιν (FortWayne) της Ιντιάνα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Μαμαρέλης[15].
· Ο Σπυρίδων Σακελλαρίου ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του λεγόταν Αρετή. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην πόλη Ρότσεστερ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κ. Ματσούκας.
· Ο Γεώργιος Σακελόπουλος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αγόρω. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Κλάρκσμπουργκ της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο κουνιάδος του Κωνσταντίνος Ρέντζιος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Σακελόπουλος την περίοδο 1915-1919 και εργάστηκε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.
· Ο Σταύρος Σταύρου ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Αρετή. Προορισμός του για δουλειά (με 21 $ μαζί του) ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Χαρατσάρης. Για το Σταύρο Σταύρου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι, που έκανε στην Αμερική. Την πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1910-1912 και εργάστηκε πάλι στη Βοστώνη.
· Ο Περικλής Φλώρος ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευφροσύνη. Με 41 $ για τα πρώτα του αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά σε τόπο[16] της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Χάρυ Χάρισον. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Περικλής Φλώρος, την περίοδο 1913-1914 και εργάστηκε σε τόπο του Κάνσας.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1921 έγινε από δύο άτομα. Ήταν οι : Δημ. Ρήγας και Χαρ. Χούτης. Στις 18 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το πλοίο “Megali Hellas” και την 1η Απριλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Συμπληρωματικά στοιχεία μας γνωρίζουν ότι:
· Ο Δημήτριος Ρήγας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Στη Ρεντίνα είχε τη μητέρα του Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην τοποθεσία Ιντιάνα της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Βάιο Χαρατσάρη.
· Ο Χαράλαμπος Χούτης ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Παναγιού. Με 40 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη θέση Ιντιάνα της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Βάιο Χαρατσάρη.
Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1921 αριθμούσε οκτώ άτομα, που ήταν οι : Γεωργ. Παλάντζα, Χρυσ. Παλάντζα, Πέτ. Ρήγας, Κατ. Χαρατσάρη, Γεώρ. Χαρατσάρης, Χρ. Χαρατσάρης, Χαρ. Χασαπίδης και Ελ. Χασαπίδη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις15 Μαΐου ανέβηκαν στο πλοίο “Megali Hellas” και στις 19 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι :
· Η Χρυσάνθη Παλάντζα ήταν 25 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Προορισμός της (μαζί με την κόρη της Γεωργίτσα) και με 30 $ μαζί της, ήταν το Σικάγο, για να συναντήσει το σύζυγό της Κωνσταντίνο Παλάντζα.
· Η Γεωργίτσα Παλάντζα ήταν 11 ετών και αναλφάβητη. Μαζί με τη μητέρα της Χρυσάνθη, πήγαινε στο Σικάγο, όπου ήταν ο πατέρας της Κωνσταντίνος.
· Ο Πέτρος Ρήγας ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Παπαστεργίου. Για τον Πέτρο Ρήγα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-1914 και εργάστηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.
· Η Κατίνα Χαρατσάρη ήταν 25 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Ως πλησιέστερο συγγενή της στη Ρεντίνα, δήλωσε “κανέναν” (nobody). Με 50 $ μαζί της και το γιο της Γεώργιο, πήγαινε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, για να συναντήσει το σύζυγό της Χρήστο Χαρατσάρη.
· Ο Γεώργιος Χαρατσάρης ήταν παιδί 5 ετών. Με τη μητέρα του Κατίνα, πήγαιναν για να συναντήσουν τον πατέρα του Χρήστο στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.
· Ο Χρήστος Χαρατσάρης ήταν 12 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Στη Ρεντίνα είχε τη μητέρα του Περσεφόνη. Με 40 $ στην τσέπη, πήγαινε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, για να συναντήσει τον πατέρα του Πέτρο Χαρατσάρη.
· Η Ελένη Χασαπίδου ήταν 41 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Ως πλησιέστερο συγγενή της στη Ρεντίνα, δήλωσε “κανέναν” (nobody). Με 50 $ μαζί της και με το γιο της Χαράλαμπο, πήγαινε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, για να συναντήσει το σύζυγό της Περικλή.
· Ο Χαράλαμπος Χασαπίδης ήταν παιδί 13 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil).Πήγαινε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, για να συναντήσει τον πατέρα του Περικλή.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από τον Γεώργιο Καρδιάλη (Cardialis). Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Ιουνίου ταξίδεψε με το πλοίο “Calabria” και την 1η Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ιδιοκτήτης (proprietor). Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Παρασκευή. Προορισμός του (με 35 $ μαζί του) ήταν το Φορτ Γουέιν (FortWayne) της Ιντιάνα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Φώτιος Ντοράκης.
x. Μία ομαδική αναχώρηση στο 1926
Περιλάμβανε δύο άτομα, τους : Λεων. Παλάντζα και Στυλ. Παπαστεργίου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Αυγούστου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Edison” και στις 31 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Πρόσθετα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:
· Ο Λεωνίδας Παλάντζας ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας-φαγάδικο (lunchkeeper). Στη Ρεντίνα ήταν η γυναίκα του Αγλαΐτσα. Με 50 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε στην πόλη Μάντσι (Muncie) της Ιντιάνα, όπου ήταν ο αδερφός του Γκας Παλάντζας. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ ο Λεωνίδας Παλάντζας, την περίοδο 1920-1925 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Στυλιανός Παπαστεργίου ήταν 48 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας-φαγάδικο (lunchkeeper). Με 125 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Φορτ Γουέιν (FortWayne) της Ιντιάνα, όπου ήταν ο φίλος του Λούης Σουλτανιάς. Κι αυτός είχε κάνει προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική, την περίοδο 1920-1925 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Πλοίο “Edison”
xi. Τελευταίες μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1927 και 1929
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1927 έγινε από το Λεωνίδα Παλάντζα. Στις 5 Νοεμβρίου 1927, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Byron” και στις 22 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αγλαΐτσα. Προορισμός του ήταν το Φορτ Γουέιν (Fort Wayne) της Ιντιάνα, όπου ήταν ο φίλος του Λούης Λόμης. Είχε κάνει και προηγούμενα ταξίδια από το 1920 μέχρι το 1927, πάλι σε τόπους της Ιντιάνα.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1929 έγινε από το Λεωνίδα Παλάντζα. Από το λιμάνι του Πειραιά, την 1η Οκτωβρίου 1929 ταξίδεψε με το πλοίο “Edison” και στις 20 Οκτωβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 43 ετών και παντρεμένος. Με 47 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά εργάτη (!) στο Φορτ Γουέιν (Fort Wayne) της Ιντιάνα, όπου είχε έναν ξάδερφό του. Έχουν αναφερθεί προηγουμένως τα άλλα ταξίδια του έκανε στις ΗΠΑ, την περίοδο 1920 μέχρι το 1927.
----------------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκwww.amfictyon.blogspot.gr
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τα Πεντεόρια Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-2021)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάιο 2024. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 24 Μαΐου 2024.
7. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
8. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
9. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
10. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
11. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
12. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
13. Ιστοσελίδα http://www.mariailiaki.gr/
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2]Στο σύνολο των 113 μεταναστών από τη Ρεντίνα, βρέθηκαν 8 αναλφάβητοι !
[3]Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4]Είχε κάνει κι άλλη εγγραφή για να φύγει με το πλοίο “Moraitis” την 1η Ιουλίου 1907.
[5]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική στις 20 Μαρτίου 1907, σε ηλικία 21 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.
[6]Από την Καρδίτσα, όπως δήλωσε. Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 20 ετών. Προορισμός του ήταν η πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης.
[7]Το επώνυμο στο χειρόγραφο είναι δυσανάγνωστο. Το όνομα είναι Δημήτριος.
[8]Το όνομα στο χειρόγραφο αρχείο είναι δυσανάγνωστο.
[9]Στο χειρόγραφο αρχείο ήταν κακογραμμένο και δυσανάγνωστο. Το γράφω με επιφύλαξη.
[10]Το όνομα είναικακογραμμένο και δυσανάγνωστο.
[11]Το μικρό όνομα είναι Δημήτριος, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.
[12]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 29 ετών και εργάστηκε στο Γκρήνσμπορο της Βόρ. Καρολίνας, μέχρι το 1922, για 16 χρόνια! Ήταν ξενοδόχος (hotel keeper). Το 1923 ξαναπήγε.
[13]Πιθανά από το Βλαχοκάτουνο Δωρίδας. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.
[14]Από την Αγία Τριάδα Ευρυτανίας. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 30 ετών. Γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα, αλλά δήλωσε ως κατοικία το Καρπενήσι. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη. Εργάστηκε 3 χρόνια, μέχρι το 1910 που επέστρεψε. Το 1914 έκανε και δεύτερο ταξίδι.
[15]Από τα Πέντε Όρια της Δωρίδας. (α) Ένας πήγε στην Αμερική το 1912, σε ηλικία 20 ετών. Το 1916 έκανε και δεύτερο ταξίδι. (β) Άλλος Αθανάσιος Μαμαρέλης πήγε το 1907, σε ηλικία 24 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη
[16]Στο χειρόγραφο του αρχείου είναι κακογραμμένο και δυσανάγνωστο. Αρχικός τόπος προορισμού ήταν η Φιλαδέλφεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου