"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

17/12/23

Από το Μαλανδρίνο Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1920)

 

Προλεγόμενα

   Το Μαλανδρίνο είναι χωριό στα ΝΔ της οροσειράς της Γκιώνας, σε υψόμετρο 580 μ. στην περιοχή Δωρίδας του νομού Φωκίδας.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 75 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2023.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 20 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 75 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

    Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

10/12/23

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΛΑΜΙΩΤΩΝ (κατά το πρώτο μισό του 20ού αι.) - Μέρος 2ο



 συνέχεια από το 1ο  μέρος

Πρόλογος (όλης της σειράς)

   Είναι πολλά χρόνια, που άρχισε αυτή η συλλογή και καταγραφή στοιχείων των ανθρώπων που έζησαν και τελεύτησαν στη Λαμία. Το υλικό αυτό προήλθε από τα Βιβλία Αποβιώσεων των Ιερών Ναών της Λαμίας. Η αρχή έγινε το 2006 από την ενορία των Αγίων Θεοδώρων και καλύπτει την περίοδο 1912-50 (με ανεπαρκή στοιχεία για την περίοδο 1912-25). Το 2007 συγκεντρώθηκε υλικό από την ενορία του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου, που αναφέρεται στην περίοδο 1913-65 (με κενό όμως για την περίοδο 1922-29). Συνεχίστηκε το 2008 με υλικό από την ενορία του Ι.Ν. Παναγίας Δέσποινας, για την περίοδο 1913-51 (τα προηγούμενα χρόνια 1900-12 δυστυχώς λείπουν). Ακολούθησε το 2009, η καταγραφή από την ενορία του Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας, που καλύπτει την περίοδο 1923-71. Τέλος, το 2011 συμπληρώθηκε ο κατάλογος αυτός, με στοιχεία από την ενορία του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, που αναφέρονται στην περίοδο 1929-65.
   Τα στοιχεία αυτά, μετά από κατάλληλη επεξεργασία, πήραν τη μορφή Ευρετηρίου, με αλφαβητική σειρά, ώστε η αναζήτηση να είναι εύκολη. Είναι 2.212 ονόματα και καλύπτουν περίπου το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

6/12/23

Ο ΠΡΟΒΑΤΑΡΗΣ, Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ

 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

                                                            Δημήτρη Κ. Καραθεοδώρου

 

   Στα παλιά τα χρόνια, στα χρόνια των παραμυθιών ήταν στα δικά μας χώματα ένας προβατάρης που είχε ένα κοπάδι πρόβατα σε μια στάνη, κι εκεί κοντά σ’ αυτήν ένα μικρό καλύβι για τον εαυτό του. Αγαπούσε πολύ τα ζωντανά του και πάσχιζε να τα περιποιείται, να τα νοιάζεται και να τα φροντίζει απλόχερα νύχτα - μέρα. Να τα βόσκει, να τα ταΐζει, να τα ποτίζει, να τα αρμέγει, να τα οδηγεί στον σκάρο και στον στάλο, να καθαρίζει τον οβορό δηλ. τον βορβορότοπο της στάνης σαν νέος Ηρακλής που καθάρισε την κόπρο τού Αυγεία, να τα σιγονανουρίζει με τη φλογέρα του σ’ ένα μουσικο - μυστικό αίσθημα, πλημμυρισμένο ολόγυρα, και εν τέλει να τα βλέπει χαρούμενα να ησυχάζουν, να κλείνουν τα ματάκια τους και να καταλαγιάζουν.

3/12/23

Από το Ροβολιάρι Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1922)

 

Προλεγόμενα

    Το Ροβολιάρι είναι ένα ορεινό χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 800 μ., στις δυτικές πλαγιές των Αγράφων (περιοχή Μαυρόρραχης). Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης.

Άποψη του Ροβολιαρίου (ελήφθη από το Διαδίκτυο)
   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Ροβολιάρι. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 53 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2023.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 30 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 53 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Ροβολιάρι, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό.