Από τη Φτέρη Φθιώτιδας μετανάστες στην Αμερική (1905-1934)

 

Προλεγόμενα

  Η Φτέρη είναι σε απόσταση 8 χμ από τη Σπερχειάδα, στους βόρειους πρόποδες του όρους Γουλινάς της Οίτης και σε υψόμετρο 380 μέτρα. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης. Δεν την έχω επισκεφθεί.

 

Στη Φτέρη (ελήφθη από www.fteri-fthiotidos.gr)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ τη Φτέρη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 137 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2022.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 49 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (κάποιοι μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 137 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι ζήτησα και έλαβα τη βοήθεια του κ. Σπύρου Παπακώστα και διαχειριστή της ιστοσελίδας www.fteri-fthiotidos.gr, τον οποίο και ευχαριστώ θερμά. Χρησιμοποίησα Εκλογικό Κατάλογο του 1865.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Σπερχειάδα, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Φτέρης, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

 

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Φτέρη Φθιώτιδος

   Από τις 20 Απριλίου 1835 ο οικισμός Φτέρη προσαρτήθηκε διοικητικά στο δήμο Σπερχειάδος, του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Ακολούθησε αλλαγή του νομού σε Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Το 1899 διαιρέθηκε ο νομός και η Φτέρη υπαγόταν τώρα στο νομό Φθιώτιδος, ενώ το 1909 πάλι ο νομός Φθιωτιδοφωκίδος έγινε ενιαίος.

   Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Σπερχειάδος. Ιδρύθηκε κοινότητα Φτέρης, με ομώνυμη έδρα. Στις 16 Οκτωβρίου 1940 το όνομα Φτέρη διορθώθηκε σε Πτέρη.

   Στις 31 Μαρτίου 1943, έγινε διαίρεση του νομού Φθιωτιδοφωκίδος και η κοινότητα Πτέρη υπαγόταν στο νομό Φθιώτιδος. Στις 19 Μαρτίου 1961 έγινε νέα διόρθωση του ονόματος του οικισμού και της κοινότητας από Πτέρη στο παλιό όνομα Φτέρη.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η κοινότητα Φτέρης καταργήθηκε και ο ομώνυμος οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Σπερχειάδος.

   Στις 7 Ιουνίου 2010, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Σπερχειάδος και πλέον έχει προσαρτηθεί στο δήμο Μακρακώμης.

   Ο πληθυσμός της Φτέρης (απογραφή 2011) είναι 512 κάτοικοι.

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]

   Από τους 137 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (32) έφυγαν το έτος 1907 (ποσοστό 23 %). Επίσης πολλές αναχωρήσεις μεταναστών έγιναν και στα έτη 1910 (με 28 άτομα) και 1911 (με 22 άτομα). Συνολικά έγιναν 49 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν και 15 μετανάστες, που έκαναν διπλά ταξίδια.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 18 % του πληθυσμού, που είναι μεγαλύτερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8 %). Η περιοχή είχε γεωργία και  κτηνοτροφία και σχετικά κάλυπτε τις ανάγκες[2] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν άρρενες, αλλά υπήρξαν και 2 γυναίκες (Βασιλική Λ. Παπακώστα και Ευμορφία Κ. Πετσάλα).

   Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 68 άτομα). Ακολούθησαν οι μικρότερες ηλικίες  έως και 20 ετών (με 47 άτομα) και μετά οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 21 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τη Φτέρη, δίνεται στον παρατιθέμενο πίνακα 3.

 

   Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Παπαϊωάννου Βασίλειος, ετών 16 (πήγε το 1912)

(β) Λαγός Γρηγόριος, ετών 17 (πήγε το (1909)

 

  Μεγαλύτερες ηλικίες είχαν :

       (α) Παπακώστας Λάμπρος, ετών 46 (πήγε το 1934)

(β) Κολοκυθάς Ιωάννης, ετών 40 (πήγε το 1912)

(γ) Καραγεώργος Νικόλαος, ετών 38 (πήγε το 1912)

(δ) Πλιάτσικας Ηλίας, ετών 38  (πήγε το 1914)

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 25 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Φτέρης ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 137 μετανάστες, οι 94 ήταν άγαμοι (ποσοστό 69 %) και οι υπόλοιποι 43 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Φτέρης, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα:

 

   Συνολικά έγιναν 49 ταξίδια, που διακίνησαν τους 137 μετανάστες από τη Φτέρη. Οι περισσότεροι μετανάστες (68 άτομα) έφυγαν το λιμάνι του Πειραιά (ποσοστό 50 %), ενώ από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 39 μετανάστες. Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες της Φτέρης (75) έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικής ιδιοκτησίας πλοία έφυγαν 62 άτομα.

   Σε ένα ταξίδι, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, το 1907 έφυγαν 14 μετανάστες της Φτέρης με το πλοίο “Hudson”. Το ίδιο έτος και από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι έφυγαν 6 μετανάστες με το πλοίο “Massilia”. Το έτος 1910, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 7 μετανάστες από το λιμάνι του Πειραιά, με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris”. Το ίδιο έτος (1910) από το γαλλικό λιμάνι της Μασσαλίας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 5 άτομα με το πλοίο “Venezia”. Το 1911, από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγε η μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών της Φτέρης, με 21 άτομα, πάλι με το πλοίο “Patris”. Το 1916, από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 4 άτομα της Φτέρης, με το πλοίο “America (1908)”. Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν λιγότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 23 μεμονωμένα και 26 ομαδικά ταξίδια.

   Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται. Τα περισσότερα ταξίδια και τους περισσότερους μετανάστες της Φτέρης μετάφερε το πλοίο “Patris”.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Φτέρης φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία Ιλινόις με 36 άτομα (στις πόλεις Πλάνο και Σικάγο). Ακολούθησαν οι πολιτείες της Νέας Υόρκης, της Γιούτα και της Μασαχουσέτης. Μικρότερες προτιμήσεις καταγράφηκαν στις πολιτείες Βιρτζίνια, Καλιφόρνια, Ιντιάνα, Πενσυλβάνια και Αϊντάχο. Τα αριθμητικά στοιχεία των τελικών προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

 

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ	ΤΟΠΟΙ
Ιλινόις (Ill.)	Chicago (13), Plano (23)
Νέα Υόρκη (N.Y.)	New York (27)
Γιούτα (Utah)	Castle Gate (11), Salt Lake City (8), Sunnyside (2)
Μασαχουσέτη (Mass.)	Brockton (10), Milford (2), Lynn (1)
Βιρτζίνια (Va.)	Lynchburg (6), Old Point Comfort (1)
Καλιφόρνια (Cal.)	Oroville (4), S. Francisco (2), Sacramento (1)
Ινδιάνα (Ind.)	Magee (3), Indianapolis (2), Hammond (1)
Πενσυλβάνια (Pa.)	Ambridge (3), Philadelphia (2), Pittsburg (1)
Αϊντάχο (Idaho)	Pocatello (4)
Δυτ. Βιρτζίνια (W.Va.)	Welch (2)
Ουισκόνσιν (Wis.)	Appleton (2)
Οχάιο (Ohio)	Portsmouth (2)
Αϊόβα (Iowa)	Des Moines (1)
Κεντάκυ (Ky.)	Louisville (1)
δ. α.	2
ΣΥΝΟΛΟ	137

 

 

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Οι περισσότεροι μετανάστες 114 άτομα (ή ποσοστό 83 %) δήλωσαν απλοί εργάτες. Εκτός αυτών δηλώθηκαν κι άλλα επαγγέλματα. Στοιχεία όλων αυτών ακολουθούν:

 

επάγγελμα	αριθ.
εργάτης (laborer, workman, worker)	114
εργάτης σε φάρμα (farm laborer)	7
αγρότης (farmer, farm land)	6
καλλιεργητής (cultivator)	4
ξενοδόχος (hotel keeper)	1
μάγειρος (cook)	1
μαθητής (pupil)	1
οικιακά (house wife)	2
δ. α.	1
ΣΥΝΟΛΟ	137

 

Καλλιεργητές ήταν : Ιωάν. Αλεξίου, Αθαν. Παραπέρας, Ηλ. Πλιάτσικας, Κων. Τσιρέκης.

Ξενοδόχος : Κώστας Πετσάλας

Μάγειρος : Αθανάσιος Αρκούδας

 

3.  Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 15 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Ιωάννης Ζαχαρής :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην πόλη Μπρόκτον της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.

2.    Δημήτριος Καλαντζής :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 στο Ποκατέλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια.

3.    Ευάγγελος Κέστος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 σε τόπο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στο Σικάγο.

4.    Νικόλαος Κολοκυθάς :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 σε τόπο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στο Σικάγο.

5.    Δημήτριος Μπαρτζώκας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης.

6.    Αθανάσιος Παπαϊωάννου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.

7.    Λάμπρος Παπακώστας :  Το α’  ταξίδι έγινε το 1912 με άγνωστη διάρκεια, στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις. Απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1934, μαζί με τη σύζυγό του, στην πόλη Άπλετον  (Appleton) του Ουισκόνσιν.

8.    Κωνσταντίνος Παραπέρας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

9.    Ευάγγελος Παταργιάς :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Ποκατέλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.

10.  Κώστας Πετσάλας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-12 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης.

11.  Νικόλαος Πιτσόπουλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Μπρόκτον της Μασαχουσέτης.

12.  Ηλίας Πλιάτσικας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

13.  Ιωάννης Σακελλάρης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914, σε τόπο (δυσανάγνωστο) της Μασαχουσέτης.

14.  Βασίλειος Σκαραλίγκας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-06 στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 στη Νέα Υόρκη.

15.  Γεώργιος Τσιρέκης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στην πόλη Τσάρλεστον της Δυτ. Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο χωριό Ματζί (Magee) της Ιντιάνα.

16.  Πέτρος Νιάφας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στην πόλη Μολίν (Moline) του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

 

 

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Φτέρης

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Φτέρης που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Φτέρης δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

α/α       Ονοματεπώνυμο               χρ. άφιξης     ηλικία   έγγαμος        Πλοίο ταξιδιού    Λιμάνι  αναχ.

1        Αθανασοκώστας Δημ.       14-5-1909          21        όχι          Verona                     Νάπολη

2        Αλεξίου Ιωάννης Γ.          1-11-1910          19        όχι          Venezia                     Μασσαλία

3        Αλεξίου Ιωάννης Γ.          22-4-1920          29        όχι          Megali Hellas             Πειραιάς

4        Αρκούδας Αθανάσιος       14-3-1911          22        όχι          Patris                       Πειραιάς

5        Αρκούδας Ιωάννης          2-11-1907          29        ναι          Alice                        Πάτρα

6        Αρκούδας Ιωάννης Κ.       14-5-1909          21        όχι          Verona                     Νάπολη

7        Δημητρέσης Γεώργιος      12-3-1912          35        ναι          Themistocles             Πειραιάς

8        Ευσταθίου Βασίλειος        10-12-1907        27        όχι          Massilia                     Πειραιάς

9        Ζαχαρής Αθανάσιος         28-2-1910          23        όχι          Alice                        Πάτρα

10       Ζαχαρής Δημήτριος         17-11-1907        32        ναι          Francesca                 Πάτρα

11       Ζαχαρής Ιωάννης            2-11-1907          30        ναι          Alice                        Πάτρα

12       Ζαχαρής Ιωάννης            10-5-1915          38        ναι          Athinai                      Πάτρα

13       Ζαχαρής Λάμπρος Δ.        11-12-1906        20        όχι          Gerty                       Πάτρα

14       Ζαχαρής Σπύρος             18-8-1910          30        ναι          Columbia                  Πάτρα

15       Ζαχαρής Σπύρος             14-3-1911          18        όχι          Patris                       Πειραιάς

16       Ζούκας Κωνσταντίνος      14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

17       Θανασοκώστας Γεώργ.     2-11-1907          23        όχι          Alice                        Πάτρα

18       Θανασοκώστας Κωνστ.     15-4-1907          35        ναι          Hudson                     Χάβρη

19       Θανοκώστας Αθανάσιος    9-6-1910           20        όχι          Patris                       Πειραιάς

20       Θανοκώστας Ιωάννης       15-4-1907          22        όχι          Hudson                     Χάβρη

21       Θρεψίμης Κων/νος          14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

22       Ιωάννου Ζαχαρίας           15-4-1907          25        όχι          Hudson                     Χάβρη

23       Καλαντζής Δημήτριος       5-4-1914           29        ναι          Patris                       Πειραιάς

24       Καραγεώργος Γεώργιος   18-3-1910          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

25       Καραγεώργος Νικόλαος   31-5-1912          38        ναι          Macedonia                Πειραιάς

26       Κέστος Ευάγγελος  Ν.      5-9-1916           25        όχι          America (1908)           Νάπολη

27       Κολοκύθας Αντώνιος        21-12-1907        37        ναι          Alice                        Πάτρα

28       Κολοκύθας Βασίλειος       14-3-1911          19        όχι          Patris                       Πειραιάς

29       Κολοκυθάς Ιωάννης         12-3-1912          40        ναι          Themistocles             Πειραιάς

30       Κολοκύθας Νικόλαος       5-9-1916           25        όχι          America (1908)           Νάπολη

31       Κόρακας Σπυρίδων          14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

32       Κορυτσής Θεοφάνης        21-12-1909        28        ναι          Martha Washington     Πάτρα

33       Κουκούλης Αναστάσιος    28-11-1910        30        ναι          Martha Washington     Πάτρα

34       Κουκούλης Βασίλειος       10-12-1907        23        όχι          Massilia                     Πειραιάς

35       Κουκούλης Κώστας          28-11-1910        19        όχι          Martha Washington     Πάτρα

36       Κυρίτσης Κων/νος           29-10-1910        30        ναι          Eugenia                    Πάτρα

37       Κύρκος Αθανάσιος Ι.        5-9-1916           23        όχι          America (1908)           Νάπολη

38       Κύρκος Βασίλειος            2-11-1907          19        όχι          Alice                        Πάτρα

39       Κύρκος Βασίλειος K.        22-10-1911        18        όχι          Themistocles             Πειραιάς

40       Κύρκος Βασίλειος Στ.       14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

41       Κύρκος Γεώργιος            1-10-1907          18        όχι          Massilia                     Πάτρα

42       Κύρκος Ηλίας                 14-3-1911          19        όχι          Patris                       Πειραιάς

43       Κύρκος Νικόλαος            1-10-1907          21        όχι          Massilia                     Πάτρα

44       Κύρκος Νικόλαος            2-11-1907          24        όχι          Alice                        Πάτρα

45       Κύρκος Νικόλαος Αρ.       1-10-1907          18        όχι          Massilia                     Πειραιάς

46       Κύρκος Παναγιώτης Αρ.   18-3-1910          19        όχι          Patris                       Πειραιάς

47       Κύρκος Χρήστος             18-3-1910          23        όχι          Patris                       Πειραιάς

48       Κωστούλας Δημήτριος      14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

49       Κωστούλας Νικόλαος       7-1-1909           21        όχι          Laura                       Πάτρα

50       Λαγός Αθανάσιος            16-5-1914          18        όχι          Thessaloniki              Πάτρα

51       Λαγός Βασίλειος              10-12-1907        23        όχι          Massilia                     Πειραιάς

52       Λαγός Γεώργιος              15-4-1907          37        ναι          Hudson                     Χάβρη

53       Λαγός Γεώργιος              14-5-1909          26        όχι          Verona                     Νάπολη

54       Λαγός Γεώργιος              18-3-1910          28        ναι          Patris                       Πειραιάς

55       Λαγός Γεώργιος              20-5-1914          25        όχι          Themistocles             Πειραιάς

56       Λαγός Γρηγόριος            2-6-1909           17        όχι          Patris                       Πειραιάς

57       Λαγός Ιωάννης                10-12-1907        28        ναι          Massilia                     Πειραιάς

58       Λαγός Κων/νος               14-3-1911          27        όχι          Patris                       Πειραιάς

59       Λαγός Νικόλαος              8-7-1912           19        όχι          Macedonia                Πάτρα

60       Λαγός Χρήστος               30-10-1905        25        όχι          La Gascogne              Χάβρη

61       Λάμπου Σπύρος              23-11-1910        35        ναι          Patris                       Πειραιάς

62       Μακρής Κων/νος             1-10-1907          30        ναι          Massilia                     Πειραιάς

63       Μακρής Νικόλαος            9-6-1910           28        όχι          Patris                       Πειραιάς

64       Μπακογιάννης Δημήτρ.    14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

65       Μπαλαφούτης Χαράλ.      17-9-1912          19        όχι          Laura                       Πάτρα

66       Μπαλτζάκης Γεώργιος      14-3-1912          35        ναι          Patris                       Πειραιάς

67       Μπαρτζώκας Δημήτριος    14-3-1911          28        όχι          Patris                       Πειραιάς

68       Μπαρτζώκας Δημήτριος    28-2-1921          36        ναι          King Alexander          Πειραιάς

69       Μπίκας Αθανάσιος           2-6-1909           18        όχι          Patris                       Πειραιάς

70       Μπίκας Κων/νος              14-3-1911          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

71       Μπίκας Νικόλαος             10-8-1910          19        όχι          Oceania                    Πάτρα

72       Μπογιώτας Αθανάσιος      22-3-1914          18        όχι          Carpathia                  Πάτρα

73       Μπώβολος Κωνσταντ.       15-4-1907          20        όχι          Hudson                     Χάβρη

74       Νταλιάνης Βασίλειος        15-4-1907          29        όχι          Hudson                     Χάβρη

75       Παπαϊωάννου Αθαν.         28-11-1910        37        ναι          Martha Washington     Πάτρα

76       Παπαϊωάννου Αθαν. Σ.     11-3-1910          20        όχι          Oceania                    Πάτρα

77       Παπαϊωάννου Αθαν. Σ.     18-8-1916          26        όχι          Patris                       Πειραιάς

78       Παπαϊωάννου Βασίλειος    3-4-1912           16        όχι          Laura                       Πάτρα

79       Παπαϊωάννου Δημήτρ.      28-12-1907        20        όχι          Napolitan Prince        Πάτρα

80       Παπακώστα Βασιλική       10-4-1934          27        ναι          Aquitania                  Πειραιάς

81       Παπακώστας Γεώργιος     9-6-1910           20        όχι          Patris                       Πειραιάς

82       Παπακώστας Δημήτριος    14-3-1911          27        όχι          Patris                       Πειραιάς

83       Παπακώστας Δημήτριος    10-5-1912          20        όχι          Taormina                  Νάπολη

84       Παπακώστας Λάμπρος      14-3-1912          24        όχι          Patris                       Πειραιάς

85       Παπακώστας Λάμπρος      10-4-1934          46        ναι          Aquitania                  Πειραιάς

86       Παραπέρας Αθανάσιος     1-11-1910          20        όχι          Venezia                     Μασσαλία

87       Παραπέρας Κων/νος        20-5-1914          25        όχι          Themistocles             Πειραιάς

88       Παραπέρας Κωνσταντ.      9-6-1910           24        όχι          Patris                       Πειραιάς

89       Παραπέρας Νικόλαος       10-12-1907        23        όχι          Massilia                     Πειραιάς

90       Παταργιάς Αναστάσιος     14-3-1911          31        ναι          Patris                       Πειραιάς

91       Παταργιάς Δημήτριος       14-3-1911          29        ναι          Patris                       Πειραιάς

92       Παταργιάς Ευάγγελος      15-4-1907          20        όχι          Hudson                     Χάβρη

93       Παταργιάς Ευάγγελος      18-8-1916          30        όχι          Patris                       Πειραιάς

94       Παταργιάς Νικόλαος        15-4-1907          36        ναι          Hudson                     Χάβρη

95       Παταργιάς Σωτήριος        30-10-1905        23        όχι          La Gascogne              Χάβρη

96       Παταργιάς Χρήστος         9-6-1910           30        ναι          Patris                       Πειραιάς

97       Πετσάλα Ευμορφία Κ.       20-1-1914          22        ναι          Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

98       Πετσάλας Κώστας            20-1-1914          32        ναι          Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

99       Πιτσόπουλος Ιωάννης       22-3-1914          19        όχι          Carpathia                  Πάτρα

100     Πιτσόπουλος Νικόλαος     22-3-1914          25        όχι          Carpathia                  Πάτρα

101       Πλιάτσικας Αθανάσιος      18-3-1910          19        όχι          Patris                       Πειραιάς

102       Πλιάτσικας Γεώργιος        15-4-1907          30        ναι          Hudson                     Χάβρη

103       Πλιάτσικας Γεώργιος        6-5-1912           30        ναι          Patris                       Πειραιάς

104       Πλιάτσικας Γεώργιος        5-4-1914           19        όχι          Patris                       Πειραιάς

105       Πλιάτσικας Ηλίας             10-12-1907        27        ναι          Massilia                     Πειραιάς

106       Πλιάτσικας Ηλίας             1-11-1910          32        ναι          Venezia                     Μασσαλία

107       Πλιάτσικας Ηλίας             5-4-1914           38        ναι          Patris                       Πειραιάς

108       Πολίτης Βασίλειος            11-12-1906        23        ναι          Gerty                       Πάτρα

109       Πολίτης Βασίλειος            14-3-1911          27        ναι          Patris                       Πειραιάς

110       Σακελλάρης Ιωάννης        1-11-1910          20        όχι          Venezia                     Μασσαλία

111       Σακελλάρης Ιωάννης        14-3-1911          27        ναι          Patris                       Πειραιάς

112       Σακελλάρης Ιωάννης        14-4-1914          29        ναι          Celtic                       Νάπολη

113       Σκαραλίγκας Βασίλειος    14-3-1911          35        ναι          Patris                       Πειραιάς

114       Σταμοκώστας Ιωάννης      15-4-1907          22        όχι          Hudson                     Χάβρη

115       Σταμοκώστας Χαράλ.       15-4-1907          30        όχι          Hudson                     Χάβρη

116       Τζιώρτζιος Δημήτριος       14-3-1912          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

117       Τζώρτζης Γρηγόριος        7-1-1909           21        όχι          Laura                       Πάτρα

118       Τσιούστας Γεώργιος        18-3-1910          20        όχι          Patris                       Πειραιάς

119       Τσιούστας Γρηγόριος       15-4-1907          22        όχι          Hudson                     Χάβρη

120       Τσιούστας Γρηγόριος Τ.   31-12-1906        21        όχι          Giulia                       Πάτρα

121       Τσιούστας Χρήστος          14-3-1912          35        ναι          Patris                       Πειραιάς

122       Τσιούστας Χρήστος Ι.       5-9-1916           25        όχι          America (1908)           Νάπολη

123       Τσιρίκης Αθανάσιος         11-12-1906        24        όχι          Gerty                       Πάτρα

124       Τσιρίκης Γεώργιος           16-5-1914          25        όχι          Thessaloniki              Πάτρα

125       Τσιρίκης Δημήτριος         16-5-1914          18        όχι          Thessaloniki              Πάτρα

126       Τσιρίκης Κων/νος            1-11-1910          20        όχι          Venezia                     Μασσαλία

127       Τσιτούρας Γεώργιος        19-3-1912          19        όχι          Themistocles             Πειραιάς

128       Τσιτούρας Ιωάννης          29-10-1910        27        όχι          Eugenia                    Πάτρα

129       Τσιτούρας Ιωάννης          20-5-1914          32        όχι          Themistocles             Πειραιάς

130       Τσιτούρας Κων/νος         3-11-1905          20        όχι          Lombardia                Νάπολη

131       Τσιτούρας Νικόλαος        15-4-1907          20        όχι          Hudson                     Χάβρη

132       Τσιτούρας Σταύρος          15-4-1907          24        όχι          Hudson                     Χάβρη

133       Τσιτούρας Χρήστος          20-4-1910          20        όχι          Laura                       Πάτρα

134       Τσόγκας Γεώργιος          6-5-1912           30        ναι          Patris                       Πειραιάς

135       Τσόγκας Ευάγγελος        18-3-1910          22        όχι          Patris                       Πειραιάς

136       Τσόγκας Κων/νος           14-3-1911          23        όχι          Patris                       Πειραιάς

137       Φλώρος Γεώργιος           17-6-1912          35        ναι          Patris                       Πειραιάς

 

5.  Χρονικό της μετανάστευσης από τη Φτέρη Φθιώτιδος

 

i.       Ο πρωτοπόρος του 1904

   Ο άνθρωπος που έδειξε το δρόμο προς την Αμερική ήταν ο Βασίλειος Σκαραλίγκας. Σε ηλικία 28 ετών, πήγε στην Αμερική με προορισμό για εργασία τα ανθρακωρυχεία στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα. Εργάστηκε δύο χρόνια και το 1906 επέστρεψε.

 

ii.      Η θαρρετή συνέχεια στο 1905

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ταξίδια (1 ομαδικό και άλλο 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άνθρωποι τα Φτέρης. Αναλυτικά λοιπόν:

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1905 έγινε από δύο πρωτοπόρα άτομα του χωριού, τους Χρ. Λαγό και Σωτ. Παταργιά. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 21 Οκτωβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “La Gascogne” και στις 30 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το υπάρχον αρχειακό υλικό γνωρίζουμε γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Χρήστος Λαγός ήταν 25 ετών. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο κουνιάδος του Αναστασόπουλος.

·         Ο Σωτήριος Παταργιάς ήταν 23 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία, ως τόπο διαμονής. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευάγγελος Οδυσσέας (;).

 

Πλοίο La Gascogne   (Photo: Richard Faber Collection)

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1905 έγινε από τον Κωνσταντίνο Τσιτούρα. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο, μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 9 Οκτωβρίου 1905 αναχώρησε με το πλοίο “Lombardia” και στις 3 Νοεμβρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο γνωστός του Κωνστ. Ηλιόπουλος.

   Επιπλέον αυτών το 1905 πήγε στην Αμερική και ο Κώστας Πετσάλας. Ήταν τότε 23 ετών. Επέλεξε για αρχικό τόπο εργασίας τη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης. Τα επόμενα χρόνια πρέπει να μετακινήθηκε στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) πάλι της ίδιας πολιτείας (Μασαχουσέτη), όπου έγινε ξενοδόχος. Μετά από 7 χρόνια, το 1912 επέστρεψε.

 

iii.    Ελάχιστοι μετανάστες στο 1906

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άνθρωποι από τη Φτέρη. Πιο συγκεκριμένα :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1906 έγινε από δύο άτομα, τους Λάμ. Ζαχαρή και Αθ. Τσιρίκη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 20 Νοεμβρίου 1906 ταξίδεψαν με το ατμόπλοιο “Gerty” και στις 11 Δεκεμβρίου αφίχθηκαν στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Λάμπρος Δ. Ζαχαρής ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Θεοδ. Καραμπάς[4].

·         Ο Αθανάσιος Τσιρίκης (Tsirikis) ήταν 24 ετών. Με 11 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Θεοδ. Καραμπάς.

 

Πλοίο “Gerty”

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Γρηγόριο Τ. Τσιούστα. Στις 8 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Giulia” και στις 31 Δεκεμβρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 21 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν το Καστλ Γκέιτ (ανθρακωρυχεία) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Π. Τσίλης.

 

iv.     Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν επτά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (4 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 28 άνθρωποι από τη Φτέρη. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε δεκατέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους: Κων. Θανασοκώστα, Ιωάν. Θανοκώστα, Ζαχ. Ιωάννου, Γεώργ. Λαγό, Κων. Μπώβολο, Βασ. Νταλιάνη, Ευάγ. Παταργιά, Νικ. Παταργιά, Γεώρ, Πλιάτσικα, Χαρ. Σταμοκώστα, Ιωάν. Σταμοκώστα, Γρηγ. Τσιούστα και Νικ. Τσιτούρα. Από την Ελλάδα, η ομάδα αναχώρησε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 30 Μαρτίου 1907 επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Hudson” και στις 15 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Θανασοκώστας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στη Φτέρη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Σπερχειάδα. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ της Γιούτα, όπου ήταν οι φίλοι του Στέλιος Θανοκώστας[5] και Μπιλ Καραβέλης.

·         Ο Ιωάννης Θανοκώστας ήταν 22 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Σπερχειάδα, ως τόπο προηγούμενης διαμονής του. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στην Σωλτ Λέικ Σίτυ, κοντά στο αδερφό του Στέλιο Θανοκώστα (και τον Μπιλ Καραβέλη).

·         Ο Ζαχαρίας Ιωάννου ήταν 25 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Γεννήθηκε στη Φτέρη, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Σπερχειάδα. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κραββαρίτης.

·         Ο Γεώργιος Λαγός ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Κι αυτός δήλωσε τη Σπερχειάδα ως τόπο διαμονής του. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν το Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Σωτ. Παταργιάς.

·         Ο Κωνσταντίνος Μπώβολος (Bovolos) ήταν 20 ετών. Γεννήθηκε στη Φτέρη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Σπερχειάδα. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του στην πόλη Οροβίλ (Oroville) της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος του Αριστείδης Γεωργίου.

·         Ο Βασίλειος Νταλιάνης ήταν 29 ετών. Δήλωσε ως τόπο διαμονής του τη Σπερχειάδα. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν το Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Στέλιος Θανοκώστας (και ο Μπιλ Καραβέλης).

·         Ο Ευάγγελος Παταργιάς ήταν 20 ετών. Γεννήθηκε στη Φτέρη, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Σπερχειάδα. Με 12 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κραββαρίτης.

·         Ο Νικόλαος Παταργιάς ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε κι αυτός ως τόπο διαμονής του τη Σπερχειάδα. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα (ανθρακωρυχεία), όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κραββαρίτης.

·         Ο Γεώργιος Πλιάτσικας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Τόπος προηγούμενης διαμονής του δήλωσε ότι ήταν η Σπερχειάδα. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ (Salt Lake) Σιτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος Στέλιος Θανοκώστας (και ο Μπιλ Καραβέλης).

·         Ο Χαράλαμπος Σταμοκώστας ήταν 30 ετών. Γεννήθηκε στη Φτέρη, αλλά δήλωσε τη Σπερχειάδα ως τόπο διαμονής. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του στην πόλη Οροβίλ (Orov,ille) της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος του Αριστείδης Γεωργίου.

·         Ο Ιωάννης Σταμοκώστας ήταν 22 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Σπερχειάδα, ως τόπο διαμονής του. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν το Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Στέλιο Σταμοκώστα.

·         Ο Γρηγόριος Τσιούστας ήταν 22 ετών. Δήλωσε τη Σπερχειάδα ως τόπο προηγούμενης διαμονής του. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Μπιλ Καραβέλης.

·         Ο Νικόλαος Τσιτούρας ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Προηγούμενη διαμονή του δήλωσε ότι ήταν η Σπερχειάδα. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Τσιτούρα.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από τετραμελή ομάδα, από τους : Γεώρ. Κύρκο, Νικ. Κύρκο, Νικ. Αρ. Κύρκο και Κων. Μακρή. Από το λιμάνι του Πειραιά (οι Γ. Κύρκος και Ν. Κύρκος) και από το λιμάνι της Πάτρας (οι Ν. Αρ. Κύρκος και Κ. Μακρής) έφυγαν με το πλοίο “Massilia” και την 1η Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Γεώργιος Κύρκος ήταν 18 ετών. Δήλωσε τη Σπερχειάδα (Αγά, η παλιότερη ονομασία της) ως τόπο γέννησης και διαμονής του. Με 13 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά  στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Λαγός.

·         Ο Νικόλαος Κύρκος ήταν 21 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε Αγά (δηλ. Σπερχειάδα). Ως πλησιέστερο συγγενή του στην πατρίδα ανέφερε το θείο του Κωνστ. Κύρκο. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ευάγγελος Μπίκας[6].

·         Ο Νικόλαος Αρ. Κύρκος (Kirgos) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αριστείδης. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν το Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο, όπου ήταν ο φίλος του Μπιλ Καραβέλης.

·         Ο Κωνσταντίνος Μακρής ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του στο χωριό ήταν Μαρία. Με 15 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λάγιος[7].

 

Ατμόπλοιο “Alice” (Photo: Eric Johnson)

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι: Ιωάν. Αρκούδας, Ιωάν. Ζαχαρής, Γεώρ. Θανασοκώστας, Βασ. Κύρκος και Νικ. Κύρκος. Στις 15 Οκτωβρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 2 Νοεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας αναφέρει γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Ιωάννης Αρκούδας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γεωργίτσα. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στην πόλη Οροβίλ (Oroville) της Καλιφόρνιας, κοντά στον ξάδερφό του Ανδρέα Θανασοκώστα.

·         Ο Ιωάννης Ζαχαρής ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασίλω. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Ζαχαρής.

·         Ο Γεώργιος Θανασοκώστας ήταν 23 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αγαθή. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν η πόλη Οροβίλ (Oroville) της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο αδερφός του Ανδρέας Θανασοκώστας.

·         Ο Βασίλειος Κύρκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Κύρκο.

·         Ο Νικόλαος Κύρκος ήταν 24 ετών. Ως ονοματεπώνυμο του πατέρα του έχει γραφεί Κύρκος Κύρκου! Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Δημήτριο Κύρκο.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Δημήτριο Ζαχαρή. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Francesca” και στις 17 Νοεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Στη Φτέρη είχε τη γυναίκα του Βασίλω. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του Λάμπρο Ζαχαρή.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους: Βασ. Ευσταθίου, Βασ. Κουκούλη, Βασ. Λαγό, Ιωάν. Λαγό, Νικ. Παραπέρα και Ηλ. Πλιάτσικα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 15 Νοεμβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Massilia” και στις 10 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το υλικό του αρχείου πληροφορούμαστε επιπλέον ότι:

·         Ο Βασίλειος Ευσταθίου ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η σύζυγός του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν η πόλη Λύντσμπεργκ της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Τσιρίκης.

·         Ο Βασίλειος Κουκούλης ήταν 23 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γρηγόριος. Με 15 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λύντσμπεργκ (Lynchburg) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τσιρίκης.

·         Ο Βασίλειος Λαγός ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Φτέρη δήλωσε τον αδελφό του Γεώργιο Λαγό. Ο Βασίλειος αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του στην πόλη Λύντσμπεργκ (Lynchburg) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Τσιρίκης.

·         Ο Ιωάννης Λαγός ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η σύζυγός του στο χωριό λεγόταν Κωστάντω. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λύντσμπεργκ της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Τσιρίκης.

·         Ο Νικόλαος Παραπέρας ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σωτήριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Λύντσμπεργκ (Lynchburg) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τσιρίκης.

·         Ο Ηλίας Πλιάτσικας ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασίλω. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λύντσμπεργκ (Lynchburg) της Βιρτζίνια, κοντά στο φίλο του Γεώργιο Τσιρίκη.

 

Πλοίο “Massilia”   (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Αντώνιο Κολοκυθά. Στις 3 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Alice” και στις 21 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του, στο Σικάγο, κοντά στον ανεψιό του Ανδρέα Ανδρίτσο[8].

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Δημήτριο Παπαϊωάννου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 7 Δεκεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Napolitan Prince” και στις 28 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του πρέπει να λεγόταν Γεώργιος. Με 11 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην τοποθεσία Ολντ Πόιντ Κόμφορτ (Old Point Comfort) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Μυλωνάς.

 

v.      Λίγες αναχωρήσεις μεταναστών στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν τέσσερα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άνθρωποι της Φτέρης. Αναλυτικά:

   Η πρώτη ομαδική άφιξη στο 1909 έγινε από δύο άτομα. Ήταν οι: Νικ. Κωστούλας και Γρηγ. Τζώρτζης. Στις 21 Δεκεμβρίου 1908, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Laura” και στις 7 Ιανουαρίου 1909 έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Νικόλαος Κωστούλας ήταν 21 ετών και αναλφάβητος. Στη Φτέρη είχε τη μητέρα του Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 26 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λάγιος.

·         Ο Γρηγόριος Τζώρτζης (Tzortzis) ήταν 21 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Με 27 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λάγιος.

   Η δεύτερη ομαδική άφιξη στο 1909 αριθμούσε τρία άτομα και περιλάμβανε τους: Δημ. Αθανασοκώστα, Ιωάν. Αρκούδα και Γεώρ. Λαγό. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, την 1η Μαΐου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Verona”  και στις 14 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Δημήτριος Αθανασοκώστας ήταν 21 ετών. Ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στο χωριό Ουέλς (Welch) της Δυτικής Βιρτζίνια, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Λαγό.

·         Ο Ιωάννης Αρκούδας ήταν 21 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία ως τόπο διαμονής του. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κώστας. Με 19 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Λάμπρος Ζαχαρής.

·         Ο Γεώργιος Λαγός ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά (με 47 $ μαζί του) ήταν ο τόπος-χωριό Ουέλς (Welch) της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Λαγός.

 

Πλοίο “Verona”

   Η τρίτη ομαδική άφιξη στο 1909 έγινε πάλι από δύο άτομα, τους : Γρηγ. Λαγό και Αθαν. Μπίκα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Μαΐου ανέβηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 2 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι:

·         Ο Γρηγόριος Λαγός ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Θωμαΐτσα. Αναζητούσε δουλειά, με10 $ μαζί του, στην πόλη Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο, κοντά στον πατέρα του Γεώργιο Λαγό.

·         Ο Αθανάσιος Μπίκας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδερφό του Κωνσταντίνο Μπίκα.

   Η μεμονωμένη άφιξη στο 1909 έγινε από το Θεοφάνη Κορυτσή (Coritsis).  Στις 6 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 28 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Δημητρούλα. Προορισμός του για δουλειά (με21 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Λ. Ζαχαρής.

 

vi.     Μεγάλη αύξηση της μεταναστευτικής φυγής στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν έντεκα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (5 ομαδικά και 6 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 28 άτομα από τη Φτέρη. Πιο συγκεκριμένα έχουμε:

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αθανάσιο Ζαχαρή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 7 Φεβρουαρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Alice” και στις 28 Φεβρουαρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χάμοντ (Hammond) της Ιντιάνα, κοντά στο συγγενή του Α. Μυλωνά.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αθανάσιο Παπαϊωάννου. Στις 21 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Oceania” και στις 11 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 20 ετών. Στη Φτέρη ήταν ο πατέρας του Σωτήρης. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, τη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Φώσκολος.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε επτά άτομα και περιλάμβανε τους: Γεώρ. Καραγεώργο, Παν. Κύρκο, Χρ. Κύρκο, Γεώρ. Λαγό, Αθ. Πλιάτσικα, Γεώρ. Τσιούστα και Ευάγ. Τσόγκα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 18 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Γεώργιος Καραγεώργος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Κάστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Παταργιάς.

·         Ο Παναγιώτης Κύρκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αριστείδης. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν η πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Κώστα Πετσάλα.

·         Ο Χρήστος Κύρκος ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Νικόλαος Παταργιάς.

·         Ο Γεώργιος Λαγός ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Φαλλής[9].

·         Ο Αθανάσιος Πλιάτσικας (Pliatskas) ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Κώστα Πετσάλα.

·         Ο Γεώργιος Τσιούστας ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Τελικός προορισμός του για δουλειά (με 50 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λάγιος.

·         Ο Ευάγγελος Τσόγκας ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του στη Φτέρη λεγόταν Πανώρια. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λούισβιλ (Louisville) του Κεντάκυ, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Κ. Κωστούλα.

 

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Χρήστο Τσιτούρα. Στις $ Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Laura” και στις 20 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 20 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε τη Λαμία, όπου ήταν ο αδελφός του Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφός του Ιωάννη Λάγιο (ή Λαγό).

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από πέντε άτομα, τους : Αθαν. Θανοκώστα, Νικ. Μακρή, Κων. Παραπέρα, Γεώργ. Παπακώστα και. Χρ. Παταργιά Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 22 Μαΐου ανέβηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 9 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Αθανάσιος Θανοκώστας ήταν 20 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Προορισμός του για δουλειά (με 24 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Φαλλής.

·         Ο Νικόλαος Μακρής ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Αναζητούσε δουλειά, με 22 $ μαζί του, στο Σωλτ Λέικ Σίτυ, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Σταθάκης.

·         Ο Κωνσταντίνος Παραπέρας ήταν 24 ετών. Δήλωσε τη Λαμία ως τόπο γέννησης και διαμονής του. Ο πατέρας του λεγόταν Σωτήριος. Με 20 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο συγγενή του Λάμπρο Ζαχαρή.

·         Ο Γεώργιος Παπακώστας ήταν 20 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε τη Σπερχειάδα. Η μητέρα του λεγόταν Στυλιανή. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μίλφορντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κύρκος.

·         Ο Χρήστος Παταργιάς ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία, ως τόπο γέννησης και διμαονής του. Το όνομα της συζύγου του ήταν Ελένη. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λάμπρος Ζαχαρής.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Νικόλαο Μπίκα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Ιουλίου έφυγε με το πλοίο “Oceania” και στις 10 Αυγούστου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδερφό του Κωνσταντίνο Μπίκα.

   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Σπύρο Ζαχαρή. Την 1η Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Columbia” και στις 18 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σανυσάιντ (Sunnyside) της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Ζαχαρή.

 

Πλοίο “Eugenia” (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους: Κων. Κυρίτση και Ιωάν. Τσιτούρα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Οκτωβρίου αναχώρησαν με το πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Γνωρίζουμε επίσης ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Κυρίτσης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αθανασία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ευάγγελος Μπίκας.

·         Ο Ιωάννης Τσιτούρας ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αναστάσιος. Με 29 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Πάππας.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι: Ιωάν. Αλεξίου, Αθαν. Παραπέρας, Ηλ. Πλιάτσικας, Ιωάν. Σακελλάρης και Κων. Τσιρίκης. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Μασσαλίας. Από εκεί, στις 18 Οκτωβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Venezia” και την 1η Νοεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Ιωάννης Αλεξίου ήταν 19 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε καλλιεργητής (cultivator), που αλλάχτηκε μετά σε εργάτης. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 23 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, κοντά στο θείο του Γεώργιο Χανή[10].

·         Ο Αθανάσιος Παραπέρας ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σωτήριος. Με 23 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά καλλιεργητή (cultivator) στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, κοντά στον αδερφό του Κώστα Παραπέρα.

·         Ο Ηλίας Πλιάτσικας (Platzikas) ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Στη Φτέρη είχε τη γυναίκα του Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά καλλιεργητή/εργάτη, με 24 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τσάτσος.

·         Ο Ιωάννης Σακελλάρης ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ένας φίλος[11] του.

·         Ο Κωνσταντίνος Τσιρέκης (Tzirekis) ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά καλλιεργητή-εργάτη (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Μίλφορντ (Milford) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Κύρκος.

   Η έκτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Σπύρο Λάμπου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 3 Νοεμβρίου, έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 23 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Δημητρούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Μπίκα.

 

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τριμελή ομάδα με τους: Αναστ. Κουκούλη, Κώσ. Κουκούλη και Αθαν. Παπαϊωάννου. Στις 14 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 28 Νοεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μάς αναφέρουν ότι:

·         Ο Αναστάσιος Κουκούλης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη σύζυγό του Κατίνα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Πόρτσμουθ (Portsmouth) του Οχάιο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασ. Κουκούλης.

·         Ο Κώστας Κουκούλης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γρηγόριος. Με 36 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Πόρτσμουθ του Οχάιο, όπου ήταν ο αδερφός του Βασ. Κουκούλης.

·         Ο Αθανάσιος Παπαϊωάννου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του Σωτήριος ήταν στη Φτέρη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Φώσκολος.

 

 

vii.   Διατήρηση του μεταναστευτικού ρεύματος και στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 21 άτομα από τη Φτέρη. Πιο αναλυτικά:

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1911 ήταν η μεγαλύτερη σε αριθμό ατόμων, στη μικρή μεταναστευτική ιστορία της Φτέρης. Περιλάμβανε 21 άτομα! Αυτά ήταν οι: Αθ. Αρκούδας, Σπ. Ζαχαρής, Κων. Ζούκας, Κων. Θρεψίμης, Βασ. Κολοκυθάς, Σπ. Κόρακας, Βασ. Κύρκος, Ηλ. Κύρκος, Δημ. Κωστούλας, Κων. Λαγός, Δημ. Μπακογιάννης, Δημ. Μπαρτζώκας, Κων. Μπίκας, Δημ. Παπακώστας, Αναστ. Παταργιάς, Δημ. Παταργιάς, Βασ. Πολίτης, Ιωάν. Σακελλάρης, Βασ. Σκαραλίγκας και Κων. Τσόγκας. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 21 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το διαθέσιμο αρχειακό υλικό γνωρίζουμε για τους μετανάστες αυτούς ότι:

·         Ο Αθανάσιος Αρκούδας ήταν 22 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook). Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για αναζήτηση ανάλογης εργασίας στο Ποκατέλο[12] (Pocatello) του Αϊντάχο, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Αρκούδα.

·         Ο Σπύρος Ζαχαρής ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν Μητρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο αδελφός του Λάμπρος Ζαχαρής.

·         Ο Κωνσταντίνος Ζούκας ήταν 20 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευαγγελία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο θείος του Μπιλ Λαγός.

·         Ο Κωνσταντίνος Θρεψίμης (Threpsimis) ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Ινδιανάπολη της Ιντιάνα, όπου ήταν ο θείος του Ευάγγελος Τσόγκας.

·         Ο Βασίλειος Κολοκυθάς ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο θείος του Άγγελος Δημητρίου.

·         Ο Σπυρίδων Κόρακας ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ταξιάρχης. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Μπιλ (Βασίλειο) Λαγό.

·         Ο Βασίλειος Κύρκος ήταν 20 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Στέλιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στην πόλη Πλάνο[13] του Ιλινόις, όπου είχε έναν ξάδερφό[14] του.

 

Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris)

·         Ο Ηλίας Κύρκος ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αναγνώστης. Τελικός προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο[15] του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παραπέρας.

·         Ο Δημήτριος Κωστούλας ήταν 20 ετών. Στη Φτέρη είχε τη μητέρα του Μαρία. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην Ινδιανάπολη της Ιντιάνα, κοντά στον αδελφό του Νικόλαο Κωστούλα.

·         Ο Κωνσταντίνος Λαγός ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer), με 25 $ μαζί του, στο Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο, κοντά στον ξάδερφό του Γκας Μπάμπαλη.

·         Ο Δημήτριος Μπακογιάννης ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Χαράλαμπος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Πετσάλας.

·         Ο Δημήτριος Μπαρτζώκας ήταν 28 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Παραπέρα.

·         Ο Κωνσταντίνος Μπίκας ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθαν. Παραπέρας.

·         Ο Δημήτριος Παπακώστας ήταν 27 ετών. Στη Φτέρη είχε τον πατέρα του Κωνσταντίνο. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Θανασοκώστα.

·         Ο Αναστάσιος Παταργιάς ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Στυλιανή. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ηλίας Πλιάτσικας.

·         Ο Δημήτριος Παταργιάς ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Χαρίκλεια. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ηλίας Πλιάτσικας.

·         Ο Βασίλειος Πολίτης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Στη Φτέρη ήταν η γυναίκα του Γεωργώ. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε δια δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Άγγελος Σταματίου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Βασίλειος Πολίτης, την περίοδο 1906-08 και εργάστηκε στο Ποκατέλο του Αϊντάχο.

·         Ο Ιωάννης Σακελλάρης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Αγλαΐα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Παραπέρας.

·         Ο Βασίλειος Σκαραλίγκας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Χαρίκλεια. Με 76 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ευάγγελος Μπίκας. Για το Βασίλειο Σκαραλίγκα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1904-06 και εργάστηκε στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα.

·         Ο Κωνσταντίνος Τσόγκας (Tzangas) ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Τελικός προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο[16] του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Ανδ. Παραπέρας.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από το Βασίλειο Κ. Κύρκο. Την 1η Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 22 Οκτωβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Ο πατέρας του πρέπει να λεγόταν Κώστας. Με 36 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο συγγενής του Νικ. Μπακογιάννης.

 

viii.  Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν εννέα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 6 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 14 άτομα της Φτέρης. Συγκεκριμένα:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Δημητρέση και Ιωάν. Κολοκυθά. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 24 Φεβρουαρίου έφυγαν με το πλοίο “Themistocles” και στις 12 Μαρτίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Γεώργιος Δημητρέσης ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 35 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευάγγελος Μπίκας.

·         Ο Ιωάννης Κολοκυθάς ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ευάγγελο Μπίκα.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι: Γεώρ. Μπαλτζάκης, Λάμ. Παπακώστας, Δημ. Τζιώρτζιος και Χρ. Τσιούστας. Στις 25 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία από το αρχειακό υλικό μες πληροφορούν γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Γεώργιος Μπαλτζάκης ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασίλω. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Θανασοκώστας.

·         Ο Λάμπρος Παπακώστας ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χρήστος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του), ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Παταργιάς.

·         Ο Δημήτριος Τζιώρτζιος (Tziortzios) ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Δημ. Αθανασοκώστα.

·         Ο Χρήστος Τσιούστας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Φωτεινή. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του, στην πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, όπου ήταν οι ξάδερφός του Τζέιμς Θανασοκώστας.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Γεώργιο Τσιτούρα (Tsitoras). Στις 24 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησε με το πλοίο “Themistocles” και στις 19 Μαρτίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αναστάσιος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Παναγ. Πάπας.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Βασίλειο Παπαϊωάννου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Laura” και στις 3 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 16 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Στη Φτέρη είχε τη μητέρα του Ελισάβετ. Με 25 $ μαζί του, πήγαινε στην πόλη Ντε Μόιν (Des Moines) της Αϊόβα για να συναντήσει τον πατέρα του Αθανάσιο Παπαϊωάννου.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους : Γεώρ. Πλιάτσικα και Γεώρ. Τσόγκα. Στις 18 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 6 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Γεώργιος Πλιάτσικας (Platsicas) ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Μαριγώ. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Ζούκα.

·         Ο Γεώργιος Τσόγκας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Χαρίκλεια. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Πλιάτσικας.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Νικόλαο Καραγεώργο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Μαΐου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 31 Μαΐου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Διαμάντω. Με 35 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σάνυσάιντ (Sunnyside) της Γιούτα, κοντά στο γιο του Γεώργιο.

   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Γεώργιο Φλώρο. Στις 31 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκε στο πλοίο “Patris” και στις 17 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Φτέρη λεγόταν Βασίλω. Αναζητούσε δουλειά, με 26 $ μαζί του, στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Θανασοκώστας.

   Η έκτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Νικόλαο Λαγό. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 21 Ιουνίου έφυγε με το πλοίο “Macedonia” και στις 8 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ένας ξάδερφός[17] του.

   Η έβδομη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Χαράλαμπο Μπαλαφούτη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 2 Σεπτεμβρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 17 Σεπτεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Χρήστος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κ. Ζούκας.

 

 

ix.     Διατήρηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914

   Μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων στην Ελλάδα, όπου ήρθαν και συμμετείχαν και μετανάστες από την Αμερική, ακολούθησε η αποστράτευση. Κάποιοι ξανάφυγαν σε δεύτερο ταξίδι, αλλά υπήρχαν και καινούργιοι μετανάστες.

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν έξη μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (5 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 15 άτομα της Φτέρης. Αναλυτικά:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από ένα έγγαμο ζευγάρι, με τους Κώσ. Πετσάλα και Ευμορφία Πετσάλα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 5 Ιανουαρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 20 Ιανουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Κώστας Πετσάλας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotel keeper). Με 100 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα (2 ατόμων) επέστρεφε μαζί με τη σύζυγό του, στο κατάστημά του (his shop), που βρισκόταν στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Κώστας Πετσάλας, την περίοδο 1905-12 και εργάστηκε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.

·         Η Ευμορφία Πετσάλα ήταν 22 ετών και παντρεμένη. Δήλωσε ως επάγγελμα “οικιακά”. Με το σύζυγό της πήγαινε στον προαναφερθέντα προορισμό.

 

Ατμόπλοιο “Carpathia”  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τρία άτομα. Ήταν οι : Αθαν. Μπογιώτας, Ιωάν. Πιτσόπουλος και Νικ. Πιτσόπουλος. Στις 6 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το ατμόπλοιο “Carpathia” και στις 22 Μαρτίου έφτασαν στην Αμερική. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Αθανάσιος Μπογιώτας (Boghiotas) ήταν 18 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήτα αγρότης-κτηματίας (farmer). Στη Φτέρη ήταν η μητέρα του Ευθυμία. Αναζητούσε ανάλογη δουλειά, με 10 $ μαζί του, στην πόλη Μπρόκτον της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Κώστα Πετσάλα.

·         Ο Ιωάννης Πιτσόπουλος ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο θείος του Κώστας Πετσάλας.

·         Ο Νικόλαος Πιτσόπουλος ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν η πόλη Μπρόκτον της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ένας φίλος[18] του. Για το Νικόλαο Πιτσόπουλο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τρία άτομα, τους : Δημ. Καλαντζή, Γεώρ. Πλιάτσικα και Ηλ. Πλιάτσικα. Στις 16 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας πιστοποιούν ότι:

·         Ο Δημήτριος Καλαντζής ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η σύζυγός του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Αναστασίου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Καλαντζής, στην περίοδο 1910-12 και εργάστηκε στο Ποκατέλο του Αϊντάχο.

·         Ο Γεώργιος Πλιάτσικας ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ένας θείος[19] του.

·         Ο Ηλίας Πλιάτσικας ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Κολοκυθάς. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ηλία Πλιάτσικα στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ιωάννη Σακελλάρη. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, την 1η Απριλίου αναχώρησε με το πλοίο “Celtic” και στις 14 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγλαΐα. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν ένας τόπος (που είναι κακογραμμένος και δυσανάγνωστος) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ζαρίδης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Σακελλάρης την περίοδο[20] 1911-12 και εργάστηκε στην πόλη Πλάνο του Ιλινόις.

 

Πλοίο “Celtic” (Photo: Alex Duncan)

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τρία άτομα. Ήταν οι: Αθαν. Λαγός, Γεώρ. Τσιρέκης και Δημ. Τσιρέκης. Στις 27 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Thessaloniki” και στις 16 Μαΐου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Αθανάσιος Λαγός ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο χωριό Ματζί (Magee) της Ιντιάνα (ή του Μισισιπή), όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Θρεψίμης.

·         Ο Γεώργιος Τσιρέκης ήταν 25 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο χωριό Ματζί (Magee) της Ιντιάνα (ή του Μισισιπή), όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Θρεψίμης. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε ο Γεώργιος Τσιρέκης στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στην πόλη Τσάρλεστον της Δυτικής Βιρτζίνια.

·         Ο Δημήτριος Τσιρέκης ήταν 18 ετών, Η μητέρα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στον τόπο Ματζί (Magee) της Ιντιάνα (ή του Μισισιπή), όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Θρεψίμης.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Λαγό, Κων. Παραπέρα και Ιωάν. Τσιτούρα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 2 Μαΐου ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 10 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας πληροφορεί γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Γεώργιος Λαγός ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πλάνο του Ιλινόις, κοντά στον ξάδερφό του Χρήστο Παταργιά.

·         Ο Κωνσταντίνος Παραπέρας ήταν 25 ετών. Στη Φτέρη είχε τον πατέρα του Σωτήριο. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην Πόλη Πλάνο (Plano) του Ιλινόις, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ηλίας Πλιάτσικας. Για τον Κων/νο Παραπέρα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Ιωάννης Τσιτούρας ήταν 32 ετών. Δήλωσε τη Λαμία ως τόπο γέννησης και διαμονής του. Ο πατέρας του λεγόταν Αναστάσιος. Προορισμός του για δουλειά (με 23 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Καραγιάννης[21]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Τσιτούρας την περίοδο1906-12 και εργάστηκε στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα.

 

x.      Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915

   Έγινε από τον Ιωάννη Ζαχαρή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 21 Απριλίου έφυγε με το πλοίο “Athinai” και στις 10 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασίλω. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Πετσάλας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ιωάννη Ζαχαρή στην Αμερική, εφόσον είχε πάει και την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

 

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

 

i.       Μικρός αριθμός μεταναστών στο 1916

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα της Φτέρης. Συγκεκριμένα:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1916 έγινε από δύο άτομα, τους Αθαν. Παπαϊωάννου και Ευάγ. Παταργιά. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Ιουλίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Patris” και στις 18 Αυγούστου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Γνωρίζουμε επίσης ότι:

·         Ο Αθανάσιος Παπαϊωάννου ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σωτήριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Θεόδωρος Στάικος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αθανάσιος Παπαϊωάννου την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε στη πόλη Πλάνο του Ιλινόις.

·         Ο Ευάγγελος Παταργιάς ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Θεόδ. Στάικος. Δεύτερο ταξίδι ήταν για τον Ευάγγελο Παταργιά, που πρωτοπήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1916 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Ευάγ. Κέστος, Νικ. Κολοκυθάς, Αθαν. Κύρκος και Χρ. Τσιούστας. Η ομάδα αναχώρησε από την Ελλάδα με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 21 Αυγούστου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “America (1908)” και στις 5 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχείο αντλούμε επιπλέον στοιχεία, που αναφέρουν ότι:

·         Ο Ευάγγελος Κέστος ήταν 25 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασίλειος Κολοκυθάς. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ευάγγελος Κέστος την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε σε τόπο του Ιλινόις.

·         Ο Νικόλαος Κολοκυθάς ήταν 25 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία, ως τόπο γέννησης και διαμονής. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο συγγενής του Βασίλειος Δημητρίου. Για το Νικόλαο Κολοκυθά ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε σε τόπο του Ιλινόις.

·         Ο Αθανάσιος Κύρκος ήταν 23 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 26 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Α. Δημητρίου.

·         Ο Χρήστος Τσιούστας ήταν 25[22] ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία, ως τόπο γέννησης και διαμονής. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Με 26 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Α. Δημητρίου.

 

Πλοίο “America (1908)”

 

ii.      Μοναδικές μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1920 και 1921

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Ιωάννη Αλεξίου. Την 1η Απριλίου από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Απριλίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 29 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Τελικός προορισμός του για δουλειά (με 35 $ μαζί του) ήταν η πόλη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Βασίλειο Κύρκο.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Δημήτριο Μπαρτζώκα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 12 Φεβρουαρίου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου αφίσθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αγγελική. Με 40 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Φώτης Βαγενάς[23]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Μπαρτζώκας, την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα.

 

 

iii.    Μεταναστευτικός επίλογος στο 1934

   Δόθηκε με την αναχώρηση του έγγαμου ζεύγους Λάμπρου και Βασιλικής Παπακώστα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 20 Μαρτίου 1934 ανέβηκαν στο υπερωκεάνιο “Aquitania” και στις 10 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου για τους μετανάστες αυτούς μας γνωρίζουν ότι:

·         Ο Λάμπρος Παπακώστας ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική το 1912 και εργάστηκε πολλά χρόνια. Είχε αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα (από το 1931). Είχε μαζί του 1.500 $ και επέστρεφε μαζί με τη σύζυγό του στην ιδιόκτητη κατοικία του στην πόλη Άπλετον (Appleton) του Ουισκόνσιν.

·         Η Βασιλική Παπακώστα ήταν 27 ετών. Επάγγελμα “οικιακά”. Στη Φτέρη είχε τη μητέρα της Αικατερίνη Μπίκα. Μαζί με το σύζυγό της Λάμπρο, πήγαινε στην πόλη Άπλετον του Ουισκόνσιν.

 

Ατμόπλοιο “Aquitania”

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7 & 14 Ιουλίου 2014 (α’ & β’ μέρος) .

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Σπερχειάδα (ή Αγά) Φθιώτιδος, μετανάστες στην Αμερική (1906-1924)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 5 Μαΐου 2017.

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Απ’ το Γαρδίκι Ομιλαίων μετανάστες στην Αμερική (1903-1921)”.  Εκδόθηκε σε βιβλίο από το Σύλλογο Απανταχού Γαρδικιωτών Ομιλαίων Φθιώτιδος, 2013, Λαμία.

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από το Λυχνό Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1909-1914)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Ιούνιο 2020. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 9 Ιουνίου 2020.

9.    Ιστοσελίδα : https://epimorfotikos.blogspot.com

10.  Ιστοσελίδα :  www.amfictyon.blogspot.gr

11.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

12.  Ιστοσελίδα www.fteri-fthiotidos.gr

13.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

14.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

15.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

16.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

17.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

18.  Βικιπαίδεια

 

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

---

[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2] Στο σύνολο των 137 μεταναστών της Φτέρης, βρέθηκαν 11 αναλφάβητοι (ποσοστό 8 %)

[3] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4] Πήγε στην Αμερική από το Νοέμβριο  1904, σε ηλικία 30 ετών και ήταν ήδη αμερικανός πολίτης (U.S. Citizen). Αυτό σημαίνει ότι ο Θεόδωρος Καραμπάς ((Theodore Karambas) είχε κάνει κι άλλο προηγούμενο ταξίδι και εργάστηκε κάποια χρόνια. Δεν μας  είναι γνωστός ο τόπος καταγωγής του.

[5] Αναζήτησα στο αρχείο τα ονόματα αυτά (Στέλιος Θανοκώστας και Βασ. ή Μπιλ Καραβέλης), αλλά δεν υπήρχαν.

[6] Από τη Σπερχειάδα (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική τον Ιούνιο του 1907, σε ηλικία 24 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη.

[7] Από τη Λαμία (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 19 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.

[8] Βρέθηκε ένας μετανάστης με αυτό το όνομα Andritsos Andreas, που πήγε στην Αμερική το 1904, σε ηλικία 27 ετών, με προορισμό το Σικάγο. Δεν έχει γραφεί όμως ο τόπος καταγωγής του. Πρέπει να είναι αυτός που αναφέρεται εδώ.

[9] Από το Καρπενήσι (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 27 ετών. Προορισμός του για εργασία ήταν η Νέα Υόρκη.

[10] Πιο  πιθανά από την Παλαιοβράχα. Ο Γεώργιος Ιωάν. Χανής πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 18 ετών. Προορισμός του ήταν το Σικάγο. Άλλος Γεώργιος Χανής ήταν από τη Σπερχειάδα. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 32 ετών, με προορισμό το Σικάγο, αλλά επέστρεψε το 1909. Το 1912 έκανε και δεύτερο  ταξίδι στην Αμερική.

[11] Στο χειρόγραφο αρχείο, το όνομα είναι δυσανάγνωστο.

[12]  Ο αρχικός τόπος προορισμού του ήταν N.Y New York, όπου ήταν  ο φίλος του Α. Παπαγεωργίου.

[13] Ως αρχικός προορισμός είχε γραφεί New York, που άλλαξε.

[14] Το όνομα είναι Κ., αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[15] Ως αρχικός προορισμός είχε γραφεί New York, που άλλαξε.

[16] Ο αρχικός τόπος προορισμού ήταν N.Y. New York

[17] Το όνομα είναι Νικόλαος (Nick) αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[18] Το όνομα είναι Ιωάννης (John), αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[19] Το όνομα είναι Γεώργιος, αλλά το επώνυμο δεν είναι γνωστό (Tsiotou), ή είναι λάθος γραμμένο.

[20] Η δήλωσή του (όπως την διαβάζουμε στο χειρόγραφο αρχείο) ήταν ότι πήγε την περίοδο 1909-1912. Όμως δεν είναι σωστή, εφόσον ξέρουμε την προηγούμενη καταγραφή του ιδίου, το έτος 1911).

[21] Από το χωριό Λιχνό. Πήγε στην Αμερική το 1911, σε ηλικία 20 ετών.  Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αρχικός τόπος προορισμού ήταν το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια.

[22] Στο χειρόγραφο αρχείο, ο αριθμός είναι κακογραμμένος και δυσανάγνωστος. Γι’ αυτό έχει γραφεί με επιφύλαξη.

[23] Από το Γαρδίκι Ομιλαίων. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 23 ετών. Προορισμός του ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης.