Από τα Φιδάκια Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1924)

 

Προλεγόμενα

   Τα Φιδάκια είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 920 μέτρων, στις πλαγιές του όρους Χελιδόνα. Είναι παραδοσιακός οικισμός με αρκετά πετρόκτιστα πανέμορφα δίπατα σπίτια. Υπάρχει μια άποψη ότι εκεί βρισκόταν η αρχαία Οιχαλία, που ήταν η πρωτεύουσα των Ευρυτάνων. Δεν είναι γνωστή η προέλευση του ονόματος Φιδάκια.

   Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη μετανάστευση προς την Αμερική στο πρώτο τέταρτο του 20ού αι. Υπήρξε όμως κι άλλη μετανάστευση, που έγινε μεταπολεμικά και μείωσε σημαντικά τον πληθυσμό του χωριού. Δεν είναι όμως αντικείμενο τούτης της εργασίας.

Τα Φιδάκια (φωτογραφία akisdrakis)

 

Η ευρύτερη περιοχή Δομοκού, έναν αιώνα μετά την Άλωση της Πόλης

Από παλαιά Οθωμανικά αρχεία

 

Πρόλογος

Το Κάστρο του Δομοκού (από τη Βικιπαίδεια)

  Τα Οθωμανικά κατάστιχα των ετών 1514-1550, στα οποία στηρίζεται η παρούσα εργασία είναι πρωτογενές υλικό καταγραφής του πρώτου μισού του 16ου αι., που έγινε για φορολογικούς λόγους,  μετά την οριστική κατάληψη της Ρούμελης από τους Οθωμανούς Τούρκους. Ήταν καιρός να αντλήσουμε στοιχεία και από τα αρχεία της πλευράς αυτής. Μετά την περιοχή Ζητουνίου και Μενδενίτσας, του Πατρατζικίου (Υπάτης), ακολουθεί η περιοχή Δομοκού.

   Η εργασία αυτή, όπως συνηθίζω και σε άλλες ανάλογες, θα αποδοθεί με όσο γίνεται σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

 Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                 φυσικός

Από τη Σεργούλα Φωκίδας μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)

 

Προλεγόμενα

   Η Σεργούλα είναι ημιορεινό χωριό της Δωρίδας, του νομού Φωκίδας, σε υψόμετρο 480 μέτρων, στην πλαγιά του όρους Τρίκορφο.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τη Σεργούλα. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 30 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2021.

Σεργούλα Φωκίδας (φωτογραφία από το Διαδίκτυο)

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 17 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ένας μετανάστης έκανε διπλό ταξίδι) και τελικά ανευρέθηκαν 30 μετανάστες. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Ευπάλιο, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

Το Πατρατζίκι (Υπάτη), έναν αιώνα μετά την Άλωση της Πόλης

Από οθωμανικά αρχεία

 

Πρόλογος

    Η Υπάτη με τη μεγάλη ιστορία της, με το όνομα Νέαι Πάτραι από τα χρόνια του Μεσαίωνα, ως πρωτεύουσα ηγεμονίας της Θεσσαλίας και ως έδρα φραγκικού σταυροφορικού δουκάτου (1313-1390), ονομάστηκε Πατρατζίκι (μικρή Πάτρα) από τους Οθωμανούς Τούρκους.

   Στα Οθωμανικά κατάστιχα των ετών 1514-1550 θα στηριχθεί και η παρούσα εργασία, αντλώντας ενδιαφέροντα στοιχεία για την περίοδο του πρώτου μισού του 16ου αι. Θα αποδοθεί με όσο γίνεται σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

                           Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                                            φυσικός

---