Γιατροί της Λαμίας στην τοπική αυτοδιοίκηση (μέχρι το 1990)

   Στις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα στις πληθυσμιακά μικρότερες και κυρίως στα παλιότερα χρόνια, οι γιατροί, που ήταν λίγοι σε κάθε τόπο, αποκτούσαν τη μέγιστη δυνατή προβολή και έχαιραν μεγάλης κοινωνικής εκτίμησης. Ερχόμενοι σε καθημερινοί επαφή με μεγάλο αριθμό ανθρώπων ήταν άριστοι γνώστες των προβλημάτων του τόπου τους. Έτσι, η ανάμειξή τους αλλά και η ανάδειξή τους στα κοινά, για θέσεις Δημάρχων ή δημοτικών συμβούλων  διασφάλιζε την εκλογή τους εφόσον απέφερε ψήφους στο ψηφοδέλτιό τους.

    Φυσικά, η κάθοδος  των γιατρών στις εκλογές ήταν μια προσωπική απόφαση, που συνδύαζε την ευαισθησία κοινωνικής προσφοράς του ανθρώπου στον τόπο του, με το σημαντικό φορτίο που αναλάμβανε, ασκώντας παράλληλα το ιατρικό του έργο και ανταποκρινόμενος στις οικογενειακές του υποχρεώσεις.

    Αναλυτικά, στον 20ό αιώνα έχουμε :

     Κατά την τετραετή θητεία 1925-29 του δημάρχου Ιωάννη Μακροπούλου, εκλέχτηκε με το ψηφοδέλτιό του, ο γιατρός Ευστ. Τσουκαλάς, που μάλιστα διετέλεσε και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Λαμίας. Το ίδιο χρονικό διάστημα είχε επίσης εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος  και ο γιατρός Αθ. Αθανασίου.

Την επόμενη θητεία 1929-1934, με δήμαρχο το Γεώργιο Αλέξ. Πλατή, εξελέγησαν δημοτικοί σύμβουλοι Λαμίας, ο γιατρός Νικόλ. Κοντογιάννης και ο οδοντίατρος Κωνστ. Αποστόλου.

Τη θητεία 1934-37, με δήμαρχο το Σπύρο Πέτρου Πετρόπουλο, εξελέγη δημοτικός σύμβουλος ο γιατρός Χαρίλαος Μουσάτος.

Νικόλαος Δ. Βέλλιος

Στη διάρκεια της Κατοχής έχουμε διορισμένους δημάρχους με μικρές χρονικά θητείες. Τότε, ο γιατρός Νικόλ. Κοντογιάννης ανέλαβε δήμαρχος από τον Ιανουάριο μέχρι το Νοέμβριο του 1943.

Μετά τη φυγή των Γερμανών και την απελευθέρωση, εκλέγεται[1] «δια βοής» ως δήμαρχος ο ακτινολόγος-γιατρός Νικόλαος Δ. Βέλλιος και δημοτικός σύμβουλος ο γιατρός Κ. Παπαχρήστου.

Στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου, αναλαμβάνει για μικρό χρονικό διάστημα ως δήμαρχος Λαμίας ο γιατρός Ιωάννης Παπασιόπουλος (από Φεβρουάριο έως Μάιο 1946). Επίσης ο γιατρός Ευάγγελος Μυρεσιώτης (από Οκτώβριο 1948 έως Ιούλιο 1950). Η υποστήριξη των προσφύγων, άστεγων και φτωχών στα πέτρινα χρόνια του εμφυλίου, παρά τα ελάχιστα οικονομικά του Δήμου έχει καταγραφεί στην εκτίμηση των ανθρώπων της εποχής εκείνης.

Στα μεταπολεμικά χρόνια, η συμμετοχή γιατρών σε αιρετές θέσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης αυξάνεται. Έτσι :

Από τον Ιατρικό Σύλλογο Λαμίας, στον Ιατρικό Σύλλογο Φθιώτιδος (μέχρι το 1960)

Πρόλογος

    Δεν ανήκει στο σκοπό αυτής της προσπάθειας η ολοκληρωμένη παρουσίαση και το πολύχρονο έργο ενός Συλλόγου με πολύπλευρο έργο, σημαντική κοινωνική απήχηση και βασικό ρόλο για την υγεία του συνόλου. Εν τούτοις, παρά την έλλειψη του απαραίτητου υλικού τεκμηρίωσης, χωρίς πρακτικά για την περίοδο 1885-1925 και με σποραδικά δημοσιεύματα, θα αποδοθεί ένα ιστορικό του Ιατρικού Συλλόγου Λαμίας (έτσι αναφερόταν σε προπολεμικά δημοσιεύματα) ή της Φθιώτιδος (όπως ήταν το ορθότερο).

Σύντομη ιστορική διαδρομή του Συλλόγου

      Το έτος 1875, στη Λαμία καταγράφηκαν[1] έξι γιατροί. Αυτοί ήταν : Στέφανος Δούκας στην οδό Καποδιστρίου, Κωνσταντίνος Ζαγγογιάννης στην οδό Αχιλλέως ( ; - 1876), Γ. Μαντσουράνης, επί της ανωνύμου οδού στη συνοικία Δεσποίνης, Απόστ. Μαρίνος, ομοίως στη συνοικία Αγ. Νικολάου, Παυσανίας Παππαχατζής, στην οδό Καποδιστρίου, Δημ. Ριζόπουλος επί της πλατείας Διάκου και Στέργιος Τέγου στην οδό Αχιλλέως.

     Η ίδρυση του Ι. Σ. Φ. (όπως συντομογραφικά θα αναφέρεται στη συνέχεια) ανάγεται στο 1885. Μεταξύ των ιδρυτικών μελών του και πρώτος πρόεδρος[2] ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Παναγ. Γαρδίκης, ο πρώτος μαιευτήρας-γυναικολόγος γιατρός του νομού Φθιώτιδας, με σπουδές (το 1895) στο Παρίσι.

     Δυστυχώς παρεμβάλλεται ένα μεγάλο κενό, μέχρι το 1925. Αναζητήθηκαν, αλλά δεν βρέθηκαν Πρακτικά των παρελθόντων ετών.

      Το 1926 τη Διοικούσα Επιτροπή (Δ. Ε.) αποτελούσαν οι γιατροί Κων. Πλατής - πρόεδρος, Νικ. Κοντογιάννης - αντιπρόεδρος, Κων. Καρυαμπάς - ταμίας,  Παν. Παναγιωτόπουλος - γραμματέας και Σπ. Παπακώστας - μέλος. Το ίδιο έτος (1926) πέθανε ο Κων. Πλατής σε ηλικία 55 ετών.

      Η νέα Δ.Ε. που προέκυψε για την επόμενη θητεία είχε πρόεδρο το Νικ. Κοντογιάννη, το Σταύρο Τσιμπούρη - αντιπρόεδρο, τον Κων. Καρυαμπά - ταμία,  το Λουκά Τσαγκάρη - γραμματέα και το Σπ. Παπακώστα – μέλος.

Σφραγίδα Ι.Σ.Φ. (1930)

     Σε ευρεία συνεδρίαση[3] μετά από πρόσκληση του δημάρχου Ιωάν. Μακροπούλου, ο Ιατρικός Σύλλογος ενέκρινε την ίδρυση “σταθμού απομονώσεως και θεραπείας των φυματιώντων, παρά την Ιεράν Μονήν Αντινίτσης”. Οι γιατροί ενέκριναν την τοποθεσία, υποσχόμενοι ηθική ενίσχυση στο έργο. Ο γιατρός Κων. Καρυαμπάς δήλωσε ετήσια προσφορά 1.000 δραχμών στο Σανατόριο.

    Από τις 26-5-1930 πρόεδρος του Ι. Σ. Φ. ανέλαβε ο Κων Καρυαμπάς και από τις 7-6-1930 ταμίας ήταν ο Ευστ. Γκλέτσος. Στις 15-1-1931, η Δ. Ε. του Ιατρικού Συλλόγου Φθ/δας εξέδωσε ψήφισμα για το θάνατο των Γ. Χορμόβα – ιατρού, Β. Παπαδοπούλου – ιατρού και στις 19-8-1932 για το θάνατο του Φωκ. Ζαγγογιάννη – φαρμακοποιού.

     Στις 19-5-1933 ανέλαβε πρόεδρος ο Σταύρος Τσιμπούρης. Καταγράφηκε τότε η ίδρυση των νέων ιατρείων Καρπούζα-Πενταγιώτη. Ανέκυψε δεοντολογικό πρόβλημα με το χειρούργο Ζ. Ζάχο, που ήταν πριν μαζί στην Κλινική του Κ. Καρυαμπά και τώρα εμφανιζόταν συνεργαζόμενος με το νέο ιατρείο-κλινική των Καρπούζα-Πενταγιώτη. Η καταγγελία έγινε από το γιατρό Κων. Καρυαμπά.

Ο ΟΗΕ, η χολέρα και η συγκάλυψη

 Από το μεγάλο σεισμό στην Αϊτή

  Στις 12 Ιανουαρίου 2010 (το απόγευμα) σεισμός 7 Ρίχτερ έγινε στην Αϊτή, σε απόσταση 16 χλμ. από την πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς, με εστιακό βάθος 16 χλμ. Ακολούθησαν πολλοί μετασεισμοί. Η καταστροφή ήταν πλήρης σε κτίρια και βασικές υποδομές (δίκτυα νερού, ηλεκτρικού, κλπ.), οι δε νεκροί ξεπέρασαν τις 300.000 άτομα, με πλέον του 1 εκατ. τραυματίες.

   Η νησιωτική αυτή χώρα βρέθηκε σε κατάσταση μεγάλης έκτακτης ανάγκης. Η παγκόσμια κοινότητα συγκέντρωσε μεγάλα ποσά, η δε ανθρωπιστική βοήθεια που ήρθε - δυστυχώς - δεν βελτίωσε την τραγική κατάσταση της χώρας.

  Ιδιαίτερα η καταστροφή στις υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης στέρησε χιλιάδες ανθρώπους από καθαρό νερό και την προσωπική τους υγιεινή, αναγκάζοντας τους Αϊτινούς να καταφύγουν σε ποτάμια. Βασικό άμεσο έργο έπρεπε να ήταν η κάλυψη του πληθυσμού με πόσιμο νερό και η ταχεία κατασκευή του δικτύου ύδρευσης. Ανάλογη άμεση ανάγκη θα ήταν η βελτίωση και λειτουργία των δικτύων αποχέτευσης ή εναλλακτικοί τρόποι απομάκρυνσης των λυμάτων.

  Δυστυχώς, οι απεσταλμένοι από 900 ΜΚΟ αντί να συμβάλλουν στις επείγουσες ανάγκες, ζούσαν δίπλα στα χαλάσματα της Αϊτής μια άνετη ζωή. Ο ΟΗΕ φαίνεται ότι απλώς παρακολουθούσε ανέλεγκτα τα μέλη των οργανώσεων αυτών. Ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός συγκέντρωσε 500 εκατ. δολάρια και δεσμεύτηκε να κατασκευάσει 700 σπίτια, αλλά το 2016 είχε φτιάξει μόνον 6! Επίσης, πολλές χιλιάδες γεύματα σε άστεγους και πεινασμένους δεν έφτασαν ποτέ σ’ αυτούς.

   Οι δυστυχείς κάτοικοι έπιναν νερό από ποτάμια, όπου επίσης πολλοί άλλοι έκαναν την προσωπική τους καθαριότητα. Δίπλα σε ποτάμι επίσης ήταν οι εγκαταστάσεις του ΟΗΕ και η συνήθης πρακτική (όπως και στο Νεπάλ) ήταν να ρίχνουν τα λύματα των εγκαταστάσεων στο ποτάμι.

Διαμαρτυρία με τίτλο “Χολέρα από ΟΗΕ”

   Από εκεί ξέσπασε η επιδημία χολέρας στην Αϊτή, που είχε εξαφανιστεί πριν από 150 χρόνια. Τα στοιχεία συγκλίνουν στον ποταμό Αρτιμπονίτη. Ήταν επιδημία του «πιο επικίνδυνου τύπου» (στέλεχος 01), που προκαλεί την πλειοψηφία των κρουσμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνολικά από την επιδημία έχασαν τη ζωή τους 10.000 άνθρωποι και εκατοντάδες χιλιάδες νόσησαν απ’ αυτήν. Μέχρι το 2014 το πρόβλημα της πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό δεν είχε επιλυθεί!

   Τον Αύγουστο του 2016, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η “πηγή” της επιδημίας χολέρας ήταν ένα ειρηνευτικό στρατόπεδο του ΟΗΕ. Από πρόσφατη διαρροή εσωτερικής έκθεσης του ΟΗΕ προέκυψε ότι τα μέλη της μεγάλης αποστολής απέρριπταν τα λύματα των εγκαταστάσεων στα ποτάμια της Αϊτής! Η αλήθεια όμως αποκρυβόταν, ο ΟΗΕ σιωπούσε, ενώ άλλοι έλεγαν ότι:

Ιατρικός Σύλλογος Λοκρίδας (1926-;)

Το εξώφυλλο του Βιβλίου Μητρώου του

 Ιατρικού Συλλόγου Λοκρίδος (φωτ. ΚΑΜ)

   Η έναρξη της λειτουργίας του Ιατρικού Συλλόγου Λοκρίδας, με βάση τις χρονολογίες εγγραφής των γιατρών σ’ αυτόν προσδιορίζεται στον Απρίλιο του 1926. Δυστυχώς δεν βρέθηκαν βιβλία πρακτικών. Έδρα του πρέπει να ήταν πιθανότατα η Αταλάντη (με μικρότερη πιθανότητα η Αμφίκλεια). Δεν είναι επίσης γνωστό ποιοι διετέλεσαν πρόεδροι και μέλη των Διοικουσών Επιτροπών στα χρόνια που λειτούργησε.

   Συνολικά, στο μοναδικό Βιβλίο Μητρώου, έχουν καταγραφεί 68 γιατροί. Η περίοδος εγκατάστασης των γιατρών στη Λοκρίδα αναφέρεται στην περίοδο από το 1886 μέχρι το 1941. Παλαιότερος γιατρός είναι ο Ευάγγελος Στεργ. Γεωργίου, που εγκαταστάθηκε στη Λάρυμνα, ενώ νεότερος είναι ο γιατρός Ανδρέας Κων. Βελώτσος, που εγκαταστάθηκε στον Έξαρχο Λοκρίδας.

     Οι γιατροί που επέλεξαν ως τόπο άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος τις κωμοπόλεις ή τα χωριά της Λοκρίδας και εγκαταστάθηκαν σ’ αυτά δίνονται αριθμητικά στον παρακάτω πίνακα :

        κωμόπολη/χωριό        αριθμ.

Αμφίκλεια (Δαδί)                    12

Αταλάντη                               9

Μώλος                                    9

Ελάτεια (Δραχμάνι)                 6

Μαρτίνο                                  4

Άγιος Κωνσταντίνος                3

Λειβανάτες                             3

Μαλεσίνα                                3

Μενδενίτσα                             3

Μπεσχένι Ελάτειας                  3

Παύλο[1]                                3

Βελίτσα                                  2

Κηφισοχώρι (Κάτω Τιθορέα)    2

Έξαρχος                                 1

Ζέλι                                       1

Καλαπόδι                               1

Λάρυμνα                                1

Μόδι                                      1

Ρεγγίνι                                   1

Σύνολο                                 68

    Στα χρόνια του πολέμου 1940-41 και στην Κατοχή που ακολούθησε, ο Ιατρικός Σύλλογος Λοκρίδας έπεσε σε αδράνεια. Μετά την Κατοχή είχε αρκετές διαγραφές μελών, προς τον Ι. Σ. Φθιώτιδας ή άλλων περιοχών. Μετά τον Εμφύλιο πόλεμο και οριστικά από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο Σύλλογος έπαυσε τη λειτουργία του. Το επίσημο έτος παύσης του δεν μας είναι γνωστό.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Παλιότερα ήταν συνοικισμός του Δήμου Λάρυμνας. Σήμερα είναι οικισμός που ανήκει στο νομό Βοιωτίας [βλ. Δημητρίου Γεώργιος «Κωμοπόλεις, χωριά και διαλυμένοι οικισμοί του νομού Φθιώτιδας», περ. Φθ. Χρονικά 2006 (27), Λαμία]