Από το Κρίκελλο Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1926)

Προλεγόμενα

  Το Κρίκελλο είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 1.120 μέτρων, στην ανατολική πλευρά του όρους Καλλιακούδα και κοντά στις πηγές του Κρικελλοπόταμου (ή Κρικελλιώτη).  

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ το Κρίκελλο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 63 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2019.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 34 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 63 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Κρίκελλο, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτό. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η παρούσα εργασία θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με φωτογραφικό υλικό των μεταναστών στις ΗΠΑ, που εγώ δεν έχω αυτή τη δυνατότητα.

Από τους Στάβλους Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1936)

Προλεγόμενα

  Το χωριό Στάβλοι είναι ένα πολύ ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, στο όρος Οξυά (των Βαρδουσίων), σε υψόμετρο 1.230 μ. Η παράδοση και κάποια αρχαιολογικά ευρήματα πιθανολογούν ότι στην περιοχή αυτή βρίσκονταν τα ανάκτορα και οι στάβλοι του μυθικού βασιλιά Ευρύτου. Πριν κάποια χρόνια, πέρασα μια φορά πηγαίνοντας για την Άμπλιανη.

 

Στάβλοι Ευρυτανίας (Η φωτογραφία ελήφθη από https://scontent.fath)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τους Στάβλους. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 14 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2022.

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΛΑΜΙΩΤΩΝ

(κατά το πρώτο μισό του 20ού αι.)

Μέρος 1ο

Πρόλογος

   Είναι πολλά χρόνια, που άρχισε αυτή η συλλογή και καταγραφή στοιχείων των ανθρώπων που έζησαν και τελεύτησαν στη Λαμία. Το υλικό αυτό προήλθε από τα Βιβλία Αποβιώσεων των Ιερών Ναών της Λαμίας. Η αρχή έγινε το 2006 από την ενορία των Αγίων Θεοδώρων και καλύπτει την περίοδο 1912-50 (με ανεπαρκή στοιχεία για την περίοδο 1912-25). Το 2007 συγκεντρώθηκε υλικό από την ενορία του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου, που αναφέρεται στην περίοδο 1913-65 (με κενό όμως για την περίοδο 1922-29). Συνεχίστηκε το 2008 με υλικό από την ενορία του Ι.Ν. Παναγίας Δέσποινας, για την περίοδο 1913-51 (τα προηγούμενα χρόνια 1900-12 δυστυχώς λείπουν). Ακολούθησε το 2009, η καταγραφή από την ενορία του Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας, που καλύπτει την περίοδο 1923-71. Τέλος, το 2011 συμπληρώθηκε ο κατάλογος αυτός, με στοιχεία από την ενορία του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, που αναφέρονται στην περίοδο 1929-65.

   Τα στοιχεία αυτά, μετά από κατάλληλη επεξεργασία, πήραν τη μορφή Ευρετηρίου, με αλφαβητική σειρά, ώστε η αναζήτηση να είναι εύκολη. Είναι 2.212 ονόματα και καλύπτουν περίπου το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Ο καραγκιοζοπαίχτης Ανδρέας Αγιομαυρίτης (1870-1955)

 

Προπολεμικό Θέατρο Σκιών

 

   Γεννήθηκε[1] στη Χαλκίδα αλλά καταγόταν από την Κύμη της Εύβοιας. Γνώρισε και αγάπησε το Θέατρο Σκιών. Ήταν μαθητής του ρουμελιώτη σπουδαίου πρωτοπόρου καραγκιοζοπαίχτη Γιάννη Ρούλια[2], που δημιούργησε το Μπαρμπαγιώργο. Όπως μας πληροφορεί ο Δημήτριος Μόλλας[3], ο Ανδρέας Αγιομαυρίτης θεωρούσε το Γιάννη Ρούλια μάστορα στην τέχνη. Διακρίθηκε για το άρτιο παίξιμό του, αλλά και για τη ζωγραφική του. Τον μνημονεύουν (ο Δημ. Μόλλας και ο Κώστ. Μπίρης), ότι επέβαλε στο πανί τη φιγούρα του Γύφτου.

    Αναφέρουμε μια διήγηση του καραγκιοζοπαίχτη Σίμου Γκαρή: “Ο Αγιομαυρίτης ήταν καλός καραγκιζοπαίχτης, γερός, είχε ένα στήθος που φώναζε εδώ και ακουγόταν στο Κοντάρι. Ήτανε γερός και τα παλικάρια του στα κλέφτικα ήταν καλά, δυνατά και τους Τούρκους, τον Αλή Πασά προπαντός άμα ήταν, έτριζε η σκηνή μέσα. Τέτοιο στήθος είχε …”

 

Ιωάννης Παπαλέξης (1889-1957)

 

Ένας πετυχημένος μετανάστης και έμπορος

 

Ιωάν. Παπαλέξης (1912)

   Γεννήθηκε το 1889 στη Βαρυμπόπη (Μακρακώμη). Οι γονείς του ονομάζονταν Ευάγγελος και Αικατερίνη. Το 1912 πήγε μετανάστης στην Αμερική, με προορισμό την πόλη Έλυ (Ely) της Νεβάδα.

   Επέστρεψε το ίδιο έτος και κατατάχθηκε στο στρατό ως εθελοντής. Έλαβε μέρος στο Β’ Βαλκανικό Πόλεμο υπηρετώντας στο 3ο Τάγμα του 2ου Συντάγματος Πεζικού της Λαμίας (με διοικητή τον Αλκιβιάδη Οικονομίδη). Με το βαθμό του υποδεκανέα έλαβε μέρος στις φονικές μάχες που έγιναν στα Στενά της Κρέσνας, στο Σιμιτλή και στα υψώματα της Άνω Τζουμαγιάς. Του απονεμήθηκε Αναμνηστικό Μετάλλιο.

   Σε ηλικία 25 ετών, στις 2 Μαΐου 1914, από το λιμάνι Πάτρας, έφυγε πάλι - με το πλοίο Laconia (1912) - και στις 17 Μαΐου έφτασε στην Αμερική, με προορισμό το Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Λούη Σοφιανό. Ως επάγγελμα αρχικά δήλωσε μάγειρας (cook)!

Από την Αγία Ευθυμία Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1904-1939)

 

Προλεγόμενα

   Η Αγία Ευθυμία, ή Αγιά Θυμιά στη λαϊκή της ονομασία, είναι ορεινό χωριό της πρώην επαρχίας Παρνασσίδος, του νομού Φωκίδας, σε υψόμετρο 470 μέτρων, στα χαμηλά του όρους Γκιώνα (νότια). Αναφέρεται από τους αρχαίους χρόνους ως Μυωνία, με ερείπια τείχους των Οζολών Λοκρών. Την αναφέρουν οι ιστορικοί Θουκυδίδης και Παυσανίας.

   Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν κέντρο των κλεφτών και αρματολών.  Στην Κατοχή καταστράφηκε από τους Ιταλούς και μετά τους Γερμανούς. Δεν την έχω επισκεφτεί.

 

Η Αγία Ευθυμία (Φωτογραφία από την ιστοσελίδα http://dorida.news.gr)