"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

29/12/20

Από τις Κορυσχάδες Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1903-1923)

 

Προλεγόμενα

 

  Οι Κορυσχάδες είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 940 μέτρων, στα ΝΔ του Καρπενησίου. Το χωριό συνδέθηκε ιστορικά με την Εθνική Αντίσταση, επειδή εκεί, το Μάρτιο 1944, συνήλθε κατά τη διάρκεια της Κατοχής το Εθνικό Συμβούλιο, μετά από πανελλήνιες μυστικές εκλογές, από την ΠΕΕΑ (Κυβέρνηση των βουνών), με πρωτοβουλία του ΕΑΜ.

Το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Κορυσχάδων και τώρα Μουσείο Εθνικής Αντίστασης (από Βικιπαίδεια)

 

    Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ τις Κορυσχάδες. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 12 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2020.

20/12/20

Τα Γύφτικα Λαμίας ή Σλα μαχαλάς

Η ιδιαίτερη συνοικία της πόλης

 

Πρόλογος

 

Ο Σλα μαχαλάς στη δεξιά πλαγιά του λόφου (1910)
  Είναι η πλέον χαρακτηριστική συνοικία της Λαμίας. Το όνομα που της δόθηκε από τους γηγενείς είχε προφανώς ρατσιστικό χαρακτήρα, εφόσον τόνιζε τη διαφορετικότητα του χρώματος των ανθρώπων αυτής. Ήταν πιο μελαμψοί, ή λίγο μαυρούληδες. Δεν έχουν καμία σχέση με τους τσιγγάνους που μετακινούνται συνεχώς. Είναι από αιώνες μόνιμα εγκατεστημένοι στη νότιο-ανατολική πλευρά του λόφου του Κάστρου και έζησαν αρμονικά με τους άλλους Λαμιώτες.

   Στην παρούσα εργασία, έχει συγκεντρωθεί το υπάρχον και περιορισμένο υλικό, ώστε να αποδοθεί σε ενιαία μορφή. Η προσπάθεια αυτή όπως σε άλλες εργασίες του γράφοντος θα παρουσιαστεί με όσο γίνεται συνοπτικό και περιεκτικό τρόπο.

 

9/12/20

Οικογένειες και Καταστήματα Ριζοκώστα

Παλιά χαρακτηριστικά μαγαζιά της Λαμίας που έκλεισαν

 


Χρήστος Ριζοκώστας
     Ο γενάρχης της οικογένειας λεγόταν Κωνσταντίνος Αργυρόπουλος και καταγόταν απ’ το Μοσχοχώρι. Το αρχικό επώνυμο Αργυρόπουλος κατέληξε σε Ριζοκώστας[1]. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη Βάρσου και είχε γεννηθεί στη Ροδίτσα. Παντρεύτηκαν το 1892 στο Μοσχοχώρι. Στις αρχές του 20ού αιώνα ο Κωνσταντίνος Ριζοκώστας αγόρασε ένα οικόπεδο στη βόρεια γωνία των οδών Αμφίσσης (σήμερα Λεωνίδου) και Παλαιολόγου, όπου έχτισε Χάνι.

    Απέκτησε τρία παιδιά, το Δημήτριο (1894-1944), το Χρήστο (1895-1979) και μια κόρη (Πολυξένη). Ο Δημήτριος εργάστηκε στο Χάνι, ενώ ο Χρήστος πήγε στην Αθήνα, όπου έμαθε μηχανικός αυτοκινήτων και απέκτησε ιδιόκτητο λεωφορείο στη γραμμή Αθήνα-Πειραιά.

    Το Χάνι είχε πελατεία[2] από την περιοχή της βόρειας Λοκρίδας (Μώλο, Άντερρα, Καινούργιο, Άγιο Κωνσταντίνο και Άγιο Σεραφείμ). Επίσης έμεναν και μαθητές από αυτά τα χωριά που πήγαιναν στο Γυμνάσιο Λαμίας. Όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα αυτοκίνητα, μερικοί (από συνήθεια) τα άφηναν στα Χάνια, όπως ο κτηματίας Πέτρος Βασιλείου από τον Άγιο Κωνσταντίνο, που είχε ένα από τα πρώτα τότε Ford, το άφηνε στο Χάνι Ριζοκώστα.

2/12/20

Κατάστημα Κωνσταντίνου Δ. Καραπατάκη στη Λαμία

Παλιά χαρακτηριστικά μαγαζιά που έκλεισαν

 

Κωνσταντίνος Δ. Καραπατάκης

    Η καταγωγή της πατρικής οικογένειας του Δημητρίου Καραπατάκη δεν είναι γνωστή. Θεωρείται πιθανή η προέλευση από τη Βόρειο Ήπειρο, χωρίς δυνατότητα επιβεβαίωσης. Το χωριό της οικογένειας ήταν η Δίβρη Φθιώτιδας, όπου βρισκόταν και το πατρικό σπίτι[1] τους. Τα αγόρια της οικογένειας ήταν τρία. Ο Επαμεινώνδας, ο Κωνσταντίνος και ο Αθανάσιος.

    Ο Επαμεινώνδας ασχολήθηκε με το εμπόριο και από τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα είχε μεγάλο εμπορικό κατάστημα  με ανδρικά είδη, στην πλατεία Ελευθερίας (στη βόρεια γωνία, που δίπλα έχει σκαλάκια προς τα δημοτικά ουρητήρια). Το κατάστημα είχε τη φίρμα “Γεώργιος Αμπλιανίτης[2] & Επαμεινώνδας Καραπατάκης[3]”.

     Ο Κωνσταντίνος Καραπατάκης γεννήθηκε το 1895, όχι όμως στη Δίβρη, αλλά στη Δαμάστα, όπου η οικογένεια είχε μετοικήσει προσωρινά (προληπτικά) λόγω των ελληνοτουρκικών γεγονότων[4] εκείνης της περιόδου.