Άδικα καταδικασμένος αμπλιανίτης, αποκτά χάρη από το βασιλιά Όθωνα (1836-37)

 Από υλικό αρχείου των ΓΑΚ

 

Πρόλογος

    Είναι ένα περιστατικό, που βρέθηκε στα αρχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο καλός φίλος και ερευνητής Γιώργος Δημητρίου, μου έδωσε το χειρόγραφο υλικό και τον ευχαριστώ. Το καταγράφω για την ιστορία της Άμπλιανης.

Κωνσταντίνου Αθαν. Μπαλωμένου

 

1.    Γενικά

Όθων

   Είμαστε στα πρώτα - ελεύθερα από τους Τούρκους - χρόνια του ελληνικού κράτους. Η μεγάλη προσπάθεια του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια (1776-1831) για στοιχειώδη οργάνωση, οδήγησε στη δολοφονία του. Ως βασιλεύς της Ελλάδος ορίστηκε από τις 6 Φεβ. 1832 ο ανήλικος Όθων, αλλά ανέλαβε την 1η Ιουνίου 1835. Τα οικονομικά προβλήματα της χώρας (από μεγάλα δάνεια) και η πολιτική που ασκήθηκε, σ’ έναν λαό, που αντιμετώπιζε φτώχεια, οδήγησαν σε αντίδραση. Η ασφάλεια, ειδικά στην ορεινή περιφέρεια της χώρας, ήταν μεγάλο πρόβλημα. Υπήρχαν στρατιωτικά αποσπάσματα, για να αντιμετωπίσουν περιστατικά απείθειας ή ανταρσίας, οι δε ποινές ήταν σκληρές.

 

                      2.    Ιστορικό

   Οι κάτοικοι της Άμπλιανης Ευρυτανίας ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι και τη χειμερινή περίοδο η οικογένεια και τα ποίμνια μετακινούνταν στα πεδινά, της περιοχής Μεσολογγίου ή Λαμίας (ή Λοκρίδας). Είχαν αυτονομία αγαθών σε διατροφή και ενδυμασίες (ρούχα), ενώ άλλα αναγκαία είδη τα πλήρωναν σε είδος.

  Το 1836 συνέβη ένα περιστατικό. Μία ομάδα, που τα μέλη της χαρακτηρίστηκαν ως αποστάτες, στην οποία περιλαμβανόταν κάποιος ονόματι Καινούργιος, έκλεψε κάποια ζώα (πιθανά για να φάνε), αλλά απήγαγε και κάποιους αμπλιανίτες, με πιθανό λόγο τα λύτρα ή για ως ομήρους για προστασία τους. Οι περισσότεροι ήταν νέοι στην ηλικία, αλλά σ’ αυτούς περιλαμβανόταν κι ένας ηλικιωμένος 65 περίπου ετών, που ονομαζόταν Γεώργιος Φλώρος Καλαρρίτης.

 

Από την Τατάρνα Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1921)

Προλεγόμενα

Πινακίδα

   Η Τατάρνα είναι ένα ορεινό χωριό της δυτικής Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 650 μ., σε απόσταση 61χμ από το Καρπενήσι. Από το 1928 μετονομάστηκε σε Τριπόταμο. Δεν το έχω επισκεφθεί. Είναι πολύ γνωστό από το ομώνυμο βυζαντινό παλαιό μοναστήρι, με σημαντική προσφορά στον εθνικό αγώνα του 1821.

Η συγκέντρωση του υλικού αυτής της εργασίας άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 35 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2024.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 20 μεταναστευτικά ταξίδια (5 μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 35 μετανάστες. Πιθανά υπάρχουν και ίσως διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Δεν γνωρίζω επώνυμα των ανθρώπων.

Ευρυτάνες συμπολεμιστές του Μάρκου Μπότσαρη, στη μάχη του Κεφαλόβρυσου

 του Γιώργου Δημητρίου, δημοσιογράφου-ερευνητή

 

Εισαγωγή

    Δεν θα υμνήσω τον Μάρκο Μπότσαρη, γιατί όπως γράφει στον τίτλο του βιβλίου του ο Κώστας Παπαδόπουλος, «τον ύμνησαν περίτρανα σ’ ανατολή και δύση».

Μάρκος Μπότσασης

   Θα σταθώ στους άγνωστους, στους λησμονημένους, σ’ αυτούς που συνόδεψαν τον Μάρκο Μπότσαρη στη μάχη του Κεφαλόβρυσου και πιο συγκεκριμένα στους Ευρυτάνες που πολέμησαν δίπλα του.

   Κι αυτό πιστεύω, είναι πιο σημαντικό για την Ευρυτανία, για την Τοπική Ιστορία της Ευρυτανίας.

   Μετά την απελευθέρωση και την εγκατάσταση της Αντιβασιλείας στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να ελεγχθούν «τα παλληκάρια», η πολιτεία, καθιέρωσε τα «Αριστεία», ως τιμή προς τους αγωνιστές της επανάστασης.

 

Ευθυμίου (Θύμιου) Παπαβασιλείου

 εις μνήμην

 

   Ήταν μια απρόσμενη έκπληξη η φυγή του. Του τηλεφώνησα στη γιορτή του (20 Ιανουαρίου 2024) και ο λόγος του ήταν χαρακτηριστικός κι άμεσα αναγνωρίσιμος, όπως πάντα. Μάλιστα υποσχεθήκαμε μια συνάντηση για συζήτηση σε κοινά ενδιαφέροντα.

  Στη δεκαετία του ’80, βρεθήκαμε με το Θύμιο μαζί ως καθηγητές στο 3ο Γυμνάσιο (Μουστάκειο) Λαμίας. Ο Θύμιος με το χαμόγελο και τον ιδιαίτερο τρόπο του κέρδιζε τους μαθητές, στο δύσκολο γνωστικό αντικείμενο που είχε, τα μαθηματικά. Δημιουργούσε φιλικές σχέσεις, με σεβασμό στον άνθρωπο. Μόνος του επέλεξε την προσφώνηση “Πετσάλας”. Μερικοί μαθητές έρχονταν στο γραφείο και ζητούσαν τον κύριο Πετσάλα! Είχε ιδιαίτερο χιούμορ και με πνευματώδη τρόπο σχολίαζε τόσο τα πολιτικά δρώμενα, όσο και την καθημερινότητα.

Επιτυχημένοι μετανάστες από τη Φωκίδα στις ΗΠΑ (1900-1930)

 Μελέτη

                                                                          του Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου, φυσικού

Πρόλογος - Εισαγωγή

   Στην Ελλάδα, μετά τη χρεοκοπία του 1893 και τον αποτυχημένο πόλεμο του 1897,από τις αρχές του 20ού αι., έχουμε την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (από το 1898). Η φτώχεια ήταν μια μόνιμη κατάσταση για τους Έλληνες, Το αμερικανικό όνειρο, που αναφερόταν σε μια πλούσια χώρα (τις ΗΠΑ), όπου υπάρχουν δουλειές και πληρώνονται καλά, ήταν πολύ ελκυστικό. Αρνητικοί παράγοντες ήταν ο φόβος του αγνώστου για τους Έλληνες της ενδοχώρας, που δεν είχαν ταξιδέψει ποτέ, ούτε είχαν δει θάλασσα και καράβια. Επίσης αρκετοί ήταν αναλφάβητοι και κανένας δεν ήξερε ξένη γλώσσα. Για το ταξίδι έλλειπαν ακόμα και τα χρήματα του εισιτηρίου και επιπλέον τα αναγκαία χρήματα που έπρεπε να έχουν μαζί τους για τα πρώτα έξοδα στην Αμερική.