Από το βιβλίο “Εισαγωγή στην Ινδοευρωπαϊκή Γλωσσολογία”, του Νικολάου Π. Ανδριώτη (1906-1976), αειμνήστου καθηγητή Γλωσσολογίας του Πανεπ. Θεσσαλονίκης, έλαβα ένα πολύ ενδιαφέρον απόσπασμα με τον τίτλο “Γύφτοι”. Με ερέθισμα την εργασία “Σλα μαχαλάς – Γύφτικα Λαμίας”, μου το έστειλε ο καλός φίλος, καθηγητής φιλόλογος και λογοτέχνης κ. Δημήτρης Καραθεοδώρου και τον ευχαριστώ ιδιαίτερα.
Περιλαμβάνει ενδιαφέροντα στοιχεία γι’ αυτό το λαό και πρέπει να παρουσιαστούν από τούτο το βήμα. Το παραθέτουμε αμέσως :
------------------------------
Προ αιώνων είχε παρατηρηθεί ότι ανάμεσα στους Ινδροευρωπαίους της Ευρώπης υπήρχε και ένας λαός που περιφερόνταν νομαδικά και για τον οποίον δεν ήξεραν από πού προέρχεται. Στην Ελλάδα τους έλεγαν Αιγυπτίους-Γύφτους και Αθιγγάνους-Ατσιγγάνους. Με βεβαιότητα δεν μπορούσε να λεχθεί τίποτα για την καταγωγή τους, γιατί, λόγω της νομαδικής ζωής τους, δεν αφήνουν γραπτά μνημεία αλλά ούτε και οι ίδιοι ξέρουν τίποτα. Οι Γάλλοι που τους γνώρισαν ως πρόσφυγες από τη Βοημία, τους ονόμασαν Bohémes (Βοημούς). Οι τσιγγάνοι της Γερμανίας λένε ότι είναι Rom, δηλ. Ρωμαίοι, γιατί η ιστορική τους μνήμη εξικνείται μέχρις της εποχής που ήσαν υπήκοοι του Ανατ. Ρωμαϊκού Κράτους.
Οι γλωσσολόγοι βρήκαν ότι η γλώσσα τους είναι ινδική και ότι επομένως κατάγονται αναμφισβήτητα από τις Ινδίες, Βρήκαν μάλιστα και από ποια περιοχή των δυτικών Ινδιών κατάγονται. Η πρώτη ιστορική μνεία τους γίνεται από τους ιστορικούς του Βυζαντίου κατά το 1360 μ.Χ. Απ’ αυτό συμπεραίνουμε ότι γύρω από τη χρονολογία αυτή κάνουν την εμφάνισή τους στην εγγύς Ανατολή. Πολλοί νομίζουν ότι την εμφάνισή τους στις χώρες του Βυζαντίου την έκαναν επί Ταμερλάνου (1336-1405), στις τάξεις του οποίου υπηρέτησαν ως μισθοφόροι.
 |
| Αθίγγανοι με τροχόσπιτα (Πίνακας του Βαν Γκογκ) |
Το όνομα Κατσίβελοι τους το έδωσαν οι Ιταλοί, από το cattivello, υποκοριστικό του cattivo (λατιν. captivus) που σημαίνει αιχμάλωτος και εξαθλιωμένος στην εμφάνιση άνθρωπος. Τσιγγάνοι ονομάστηκαν από το ελλην. Αθίγγανοι, που αρχικά σήμαινε όσους ανήκαν στη χριστιανική αίρεση των Παυλακιανών.
Οι Ολλανδοί και οι Ελβετοί τους ονομάζουν heiden, δηλ. ειδωλολάτρες, μη χριστιανούς και στις Σκανδιναβικές χώρες τους ονομάζουν tatern, δηλ. Τατάρους.
Τη δεκαετία 1960-70 οι Γύφτοι σε όλο τον κόσμο υπολογίζονταν περί το ένα εκατομμύριο, εκ των οποίων οι εξακόσιες χιλιάδες κατοικούσαν στην Ευρώπη. Οι επί της Ευρώπης ήταν κατανεμημένοι ως εξής : διακόσιες χιλιάδες στην Τουρκία, διακόσιες χιλιάδες στη Ρουμανία, εκατό χιλιάδες στην Αυστροουγγαρία, είκοσι χιλιάδες στην Αγγλία, σαράντα χιλιάδες στην Ισπανία, πέντε χιλιάδες στην Ελλάδα. Το υπόλοιπο το μοιράζονταν διάφορες άλλες χώρες.
Στα χρόνια τούτα, ο πληθυσμός τους εκτιμάται σε 12 εκατομμύρια περίπου, από τα οποία τα 10 είναι στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα είναι 120-150 χιλιάδες.
Ένας Έλληνας που συνέβαλε πάρα πολύ στη διαφώτιση του προβλήματος της καταγωγής των γύφτων ως Ινδών είναι και ο Χίος λόγιος Α. Πασπάτης. Ήταν ιατρός και το Τουρκικό Κράτος τον είχε διορίσει επόπτη της υγιεινής στους Γύφτικους συνοικισμούς της Κων/λεως. Του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίση από κοντά τους γύφτικούς πληθυσμούς και να προσέξη το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η γλώσσα τους. Και εκ παραλλήλου με τα ιατρικά του καθήκοντα αφοσιώθηκε με τη μελέτη της ζωής των γύφτων. Έγραψε ένα βιβλίο με τον τίτλο “Etudes sur les Tchingianes où Bohemiers de l’ Empire Ottoman (Constantinople, 1870). Από τις επτά νέο-ινδικές γλώσσες, στις οποίες εξελίχθηκε η ινδική γλώσσα (Penjabi, Sindi, Jarati, Mahrati, Hindi, Bengali και Uriya) , μία απ’ αυτές - η Sindi - είναι η γλώσσα των τσιγγάνων.
--------------------------
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Νικολάου Π. Ανδριώτη (1906-1976) : “Εισαγωγή στην Ινδοευρωπαϊκή Γλωσσολογία” (απόσπασμα), σελ. 35-37, Εκδόσεις Σάββας Γαρταγάνης, Θεσσαλονίκη.
2. Βικιπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου