Οι Αμπλιανίτες αγωνιστές στην ελληνική επανάσταση

 

Για τα 200 χρόνια από το Εικοσιένα

 

Πρόλογος

Αναμνηστική πλάκα στον πλάτανο

της πλατείας Άμπλιανης (1825)

    Φτάσαμε στο 2021 και είναι έτος εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης. Για την εφ. ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΜΠΛΙΑΝΗΣ μου ζητήθηκε η σχετική γραφή. Θυμήθηκα το δώρο που έλαβα από το Δ.Σ. του Συλλόγου Αμπλιανιτών “Η Αγία Παρασκευή”, στις 12-2-2009. Ήταν το εξαιρετικό βιβλίο του σημαντικού Δήμου Αμπλιανίτη (ή Ελευθερόπουλου), με τίτλο “Η Άμπλιανη του 1821”, του 1985. Σε συνδυασμό με το άλλο εξαιρετικό βιβλίου της κας Σπυριδούλας Κ. Αλεξανδροπούλου (και θείας μου) με τίτλο “Η Άμπλιανη του Μεσοπολέμου”, αποτέλεσαν τη βιβλιογραφία αυτής της προσπάθειας.

  Τα πρόσωπα, ο αγώνας και τα γεγονότα της περιόδου της επανάστασης, στην οποία συμμετείχαν οι Αμπλιανίτες, θα αποδοθούν (λόγω περιορισμένου χώρου) με όσο γίνεται σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

 

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

             φυσικός

 

Από τα Καμπιά Φθιώτιδας μετανάστες στην Αμερική (1905-1931)

 

Προλεγόμενα

Η Ι.Μ. Αγίου Νικολάου του Νέου στα Καμπιά (1890)

   Τα Κάτω Καμπιά είναι ένα ημιορεινό χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 405 μ. και ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης. Τα Άνω Καμπιά έχουν μεταπολεμικά εγκαταλειφθεί.  Η ονομασία προήλθε από την περιοχή που βρίσκεται, σ’ ένα μικρό οροπέδιο ή ένα μικρό κάμπο, απ’ όπου η λέξη Καμπιά.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τα Καμπιά. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 55 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2021.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 23 μεταναστευτικά ταξίδια και τελικά ανευρέθηκαν 55 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τα Καμπιά, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό. Το πρόβλημα ήταν ότι υπάρχουν στην Ελλάδα κι άλλοι οικισμοί με το ίδιο όνομα (π.χ. Καμπιά Αιγιαλείας, κ.ά.).

Γλυπτά έργα (επιλεγμένα) ταφικών μνημείων του Δημοτικού Νεκροταφείου Ξηριώτισσας Λαμίας

 

(Μέρος Α’, Έργα Αφών Μαλακατέ)

 

Προλεγόμενα

   Η συλλογή του υλικού ξεκίνησε στις αρχές του 2000. Οι επισκέψεις στο χώρο του Κοιμητηρίου Ξηριώτισσας ήταν πολλές. Το φωτογραφικό υλικό έπρεπε να υποστηριχθεί με βιογραφικά στοιχεία των θανόντων. Ευτυχώς βρέθηκαν πηγές, τόσο γραπτές όσο και μαρτυρίες.

   Το Κοιμητήριο είχε μιαν άναρχη πορεία ως προς τις θέσεις των ταφικών μνημείων, κυρίως στο αρχικό τμήμα του και λιγότερη στις επεκτάσεις που ακολούθησαν. Είναι φανερό ότι στο παρελθόν δεν υπήρξε σχεδίαση των θέσεων των μνημείων και επιπλέον - πλην του κεντρικού δρόμου - δεν υπήρχαν κοινόχρηστοι χώροι (διάδρομοι προσπέλασης, μικρά πάρκα και χώροι πρασίνου). Στα νεότερα χρόνια σχεδιάστηκαν-ορίστηκαν οι θέσεις των μνημείων και υπάρχουν διάδρομοι, λείπει όμως το πράσινο και δεν υπάρχουν δένδρα. Πώς λοιπόν επιβεβαιώνεται η χριστιανική γραφή για “τόπο χλοερό και τόπο αναψύξεως”;

   Τα χρονικά παλαιότερα ταφικά μνημεία από τη δεκαετία 1870-80 είναι υψηλής ποιότητας γλυπτά έργα τέχνης. Είναι διατηρητέα μνημεία και - δυστυχώς - δεν έχουν συντηρηθεί και δεν έχουν αναδειχθεί. Αποτελούν ένα θησαυρό του Δημοτικού Νεκροταφείου Ξηριώτισσας Λαμίας, άγνωστο και παρατημένο από τις κατά καιρούς  δημοτικές αρχές.

Γύφτοι

 

Από το βιβλίο “Εισαγωγή στην Ινδοευρωπαϊκή Γλωσσολογία”, του Νικολάου Π. Ανδριώτη (1906-1976), αειμνήστου καθηγητή Γλωσσολογίας του Πανεπ. Θεσσαλονίκης, έλαβα ένα πολύ ενδιαφέρον απόσπασμα με τον τίτλο “Γύφτοι”. Με ερέθισμα την εργασία “Σλα μαχαλάς – Γύφτικα Λαμίας”, μου το έστειλε ο καλός φίλος, καθηγητής φιλόλογος και λογοτέχνης κ. Δημήτρης Καραθεοδώρου και τον ευχαριστώ ιδιαίτερα.

   Περιλαμβάνει ενδιαφέροντα στοιχεία γι’  αυτό το λαό και πρέπει να παρουσιαστούν από τούτο το βήμα. Το παραθέτουμε αμέσως :

 ------------------------------

    Προ αιώνων είχε παρατηρηθεί ότι ανάμεσα στους Ινδροευρωπαίους της Ευρώπης υπήρχε και ένας λαός που περιφερόνταν νομαδικά και για τον οποίον δεν ήξεραν από πού προέρχεται. Στην Ελλάδα τους έλεγαν Αιγυπτίους-Γύφτους και Αθιγγάνους-Ατσιγγάνους. Με βεβαιότητα δεν μπορούσε να λεχθεί τίποτα για την καταγωγή τους, γιατί, λόγω της νομαδικής ζωής τους, δεν αφήνουν γραπτά μνημεία αλλά ούτε και οι ίδιοι ξέρουν τίποτα. Οι Γάλλοι που τους γνώρισαν ως πρόσφυγες από τη Βοημία, τους ονόμασαν Bohémes (Βοημούς). Οι τσιγγάνοι της Γερμανίας λένε ότι είναι Rom, δηλ. Ρωμαίοι, γιατί η ιστορική τους μνήμη εξικνείται μέχρις της εποχής που ήσαν υπήκοοι του Ανατ. Ρωμαϊκού Κράτους.