"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

25/4/18

Από τα Αλέστια Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1903-1914)



Πρόλογος


   Ομολογώ ότι το όνομα Αλέστια μου ήταν τελείως άγνωστο. Εδώ και μερικούς μήνες ο καθηγητής κ. Κλεομένης Κουτσούκης είχε την καλοσύνη να μου στείλει μια επιστολή μαζί με το ενδιαφέρον περιοδικό “Αρχείο Ευρυτανικών Σπουδών και Ερευνών” που εκδίδεται με την προσωπική του επιμέλεια. Από περιέργεια δοκίμασα το επώνυμο Κουτσούκης αν είχε μετανάστες στην Αμερική. Εντόπισα κάποια ονόματα, μαζί με τον άγνωστο για μένα τόπο Αλέστια. Στη συνέχεια επιβεβαίωσα τον ομώνυμο οικισμό.
   Τα Αλέστια βρίσκονται στη νότια πλευρά της Ευρυτανίας, σε 85 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και στα βόρεια του Προυσού, μεταξύ Αγαλιανού – Χούνης (Αιτωλοακαρνανίας) Σταυροχωρίου – Σαρκίνης, μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον, με πολλά κρυστάλλινα νερά, σε υψόμετρο 830 μέτρα.
   Το πρόβλημα ήταν ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που αρκετοί, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι ή Λαμία) ή στο κεφαλοχώρι της περιοχής. Ελπίζω να απέφυγα κάποιο λάθος. Για συμπλήρωση της εργασίας δημιούργησα ένα Χρονικό της Μετανάστευσης, με όλα τα διατιθέμενα στοιχεία του αμερικανικού αρχείου.
   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 11 μεταναστευτικά ταξίδια, από 16 μετανάστες (βρέθηκαν 4 που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική). Είναι πιθανό να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα παρά την επίμονη αναζήτηση.

18/4/18

Βιομηχανικές μονάδες (και βιοτεχνίες) στη Φθιώτιδα (μέρος Α’)



Εισαγωγή

   Στη Φθιώτιδα, τα μεταπολεμικά χρόνια, έχουμε προσπάθειες ίδρυσης μονάδων του δευτερογενή τομέα, για αξιοποίηση και επεξεργασία υλών του πρωτογενή τομέα. Ως πρώτο παράδειγμα να αναφέρουμε το νέο προϊόν στην περιοχή Ανθήλης, το ρύζι. Έτσι το 1950 έχουμε το πρώτο εργοστάσιο αποφλοίωσης και επεξεργασίας ρυζιού στη Λαμία από ομάδα τριών κεφαλαιούχων της πόλης. Ακολούθησαν κι άλλα.
   Περιοχές του νομού Φθιώτιδας που προτιμήθηκαν για εγκατάσταση ήταν η Λαμία, η Στυλίδα και η Αταλάντη. Εκτός από τις αναγκαίες εκτάσεις που διέθεταν, σημαντικά πλεονεκτήματα έδιναν ο νέος οδικός άξονας Αθηνών-Θεσσαλονίκης και η δυνατότητα θαλάσσιων συγκοινωνιών, κυρίως από το λιμάνι της Στυλίδας. Στις περιοχές Δομοκού, Αμφίκλειας, Μακρακώμης-Σπερχειάδας υπήρξαν δυνατότητες για γεωργικές βιομηχανίες.
   Προηγήθηκε η δημιουργία της μεταλλευτικής μεγάλης μονάδας ΛΑΡΚΟ, στη δεκαετία 1960-70 από το μεγάλο επιχειρηματία Πρόδρομο Μποδοσάκη Αθανασιάδη στη Λάρυμνα, στην προϋπάρχουσα μεταλλευτική δραστηριότητα (νικελιούχα σιδηρομεταλλεύματα).
   Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 (περίοδος δικτατορίας) δόθηκαν κίνητρα, με αποτέλεσμα την ίδρυση σημαντικών βιομηχανικών μονάδων (ΑΚΜΗ, ΒΟΜΒΥΞ-ΒΟΜΒΥΚΡΥΛ, Hellafarm, ΠΑΚΟ, κ.ά.). Από την αρχή της μεταπολίτευσης 1975-76 προστέθηκαν κι άλλες μονάδες (SOULIS, Manulli Hellas, Χαρτοποιία Φθιώτιδας, κ.ά.). Η ίδρυση το 1979 της ΒΙ.ΠΕ. Λαμίας (στην περιοχή Μαυρομαντήλα-Αυλάκι), με έκταση 1.500 στρέμματα ενθάρρυνε την εγκατάσταση νέων μονάδων. Παράλληλα στη Λοκρίδα (περιοχή Αταλάντης κυρίως) άρχισε η εγκατάσταση μονάδων (στη δεκαετία του ’80), όπως Ζυθοποιίας, Henkel Hellas, Λαντζής, Γουανό, κ.ά.

10/4/18

Θεοδοσίου Κλήμη, αρχιμανδρίτη, στον Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου Γραβιάς


εις μνήμην



   Ήρθε από μακριά (την Κέρκυρα) και - τύχη αγαθή - τον όρισε να υπηρετήσει το χριστιανικό ποίμνιο της Γραβιάς. Αγάπησε τον τόπο και τον κόσμο, έγινε ο πνευματικός τους πατέρας και βοήθησε όπου και όπως έπρεπε. Ήταν χαρακτηριστική μορφή και άμεσα αναγνωρίσιμη, ψηλός κι ευθυτενής, λιτός στην καθημερινότητά του, με ήρεμο λόγο και γλυκό τρόπο.

Μοναχοί στη Μονή Βαρνάκοβας (1952-56).
Δεξιά, ο Θεοδόσιος Κλήμης
   Ο Θεοδόσιος Κλήμης γεννήθηκε στο 1927 στο χωριό Χωροεπίσκοποι της Κέρκυρας (στο βόρειο μέρος του νησιού). Το λαϊκό του όνομα ήταν Θεμιστοκλής. Ο πατέρας του λεγόταν Σπυρίδων. Η οικογένεια είχε 8 παιδιά και ο Θεμιστοκλής ήταν το τελευταίο στην οικογένεια.
   Από νεαρή ηλικία ο Θεμιστοκλής είχε έντονη επιθυμία να ακολουθήσει το μοναχισμό. Αφού εργάστηκε κάποιο μικρό χρονικό διάστημα ως ελαιοχρωματιστής, βρέθηκε στη Φωκίδα όπου γνώρισε έναν συμπατριώτη του ιεροδιάκονο, που υπηρετούσε στην Ι. Μονή Βαρνάκοβας. Σε ηλικία 25 ετών, αντί να πάει στο Άγιον Όρος, επέλεξε να πάει εκεί. Το έτος 1952 εισήλθε στη μονή και έλαβε το εκκλησιαστικό όνομα Θεοδόσιος. Ο ηγούμενος τότε λεγόταν Αέτιος.

2/4/18

Εργοστάσιο Λαμίας “SOULIS” – Θερμαντικά σώματα



   Τη δεκαετία του ’70, ο Αν. Σούλης, που ήταν και πρόεδρος της ομώνυμης εταιρείας  “ΣΟΥΛΗΣ” Α.Ε., αποφάσισε την κατασκευή εργοστασίου στην περιοχή Λαμίας.  Η εταιρεία του, με έδρα την Αθήνα ασχολείτο με την κεντρική θέρμανση. Τη δραστηριότητά της ήταν η παραγωγή προφίλ αλουμινίου. Το εργοστάσιο αυτό θα κατασκεύαζε θερμαντικά σώματα τύπου ΑΚΑΝS (φέτες καλοριφέρ).

Η θέση του εργοστασίου Soulis στον κόμβο
της ΝΕΟ Αθηνών-Λαμίας