Ο αρχικός (παλαιός) Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας

 

  Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου

 

Πρόλογος

 

   Οι πρώτοι κάτοικοι στην περιοχή νότια της Λαμίας, ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι από την Άμπλιανη Ευρυτανίας, που έφερναν τα κοπάδια με πρόβατα για την περίοδο του χειμώνα (από την εορτή του Αγίου Δημητρίου μέχρι την εορτή του Αγίου Γεωργίου). Οι οικογένειές τους διέμεναν σε καλύβες, που κατασκεύαζαν οι ίδιοι μέσα στα βοσκοτόπια, που ήταν τότε όλη η γύρω από τη Λαμία περιοχή. Μετά έφευγαν και σε 2-3 μέρες πορεία με τα πόδια - μέσω Γαρδικίου Ομιλαίων και Σαράνταινας - έφταναν στην ορεινή Άμπλιανη, όπου είχαν πετρόκτιστα σπίτια. Εκεί υπήρχε Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής, όπου εκκλησιάζονταν. Κορυφαία ετήσια γιορτή ήταν το πανηγύρι στις 26 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Παρασκευής, με παραδοσιακούς χορούς στο χοροστάσι Στέγκο και γλέντι στην πλατεία του χωριού, κάτω από υπεραιωνόβια πλατάνια.

 

   Από το 1920 αποφάσισαν τη μόνιμη εγκατάστασή τους στα νότια της περιοχής Λαμίας, δηλ. εκεί όπου ήταν τα χειμαδιά τους. Τότε έκαναν και τις πρώτες αγορές κτημάτων από τους μεγαλοκτηματίες Μακρή, Σκληβανιώτη, Γεωργιάδη, Χαλκιόπουλο, Κοτρωνιά, κ.ά. Το πρώτο πετρόκτιστο σπίτι ήταν του Δημητρίου Ν. Τσιφτσή (υπάρχει ερειπωμένο μέχρι σήμερα). Ακολούθησαν και άλλοι. Τα σπίτια ήταν δίπατα συνήθως με εξωτερική σκάλα και σχεδόν όλα έγιναν κατά μήκος της επαρχιακής οδού Αθηνών και της Αλατόστρατας (σήμερα λέγεται οδός Καβάφη).

Ο μικρός Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου Ελασσωνείου (1981)

   Η ανάγκη για την ίδρυση και λειτουργία Ναού στην περιοχή Νέας Άμπλιανης έγινε έντονη στην πρώτη πενταετία του ’20, εφόσον οριστικοποιήθηκε η εγκατάσταση των ημινομάδων κατοίκων της, με την εγκατάλειψη των βλαχοκάλυβων και την κατασκευή πετρόχτιστων σπιτιών, για τη χειμερινή διαμονή της οικογένειας. Στην περιοχή κάτω της σιδηροδρομικής γραμμής, υπήρχε μόνο το ναΐδριο του Αγίου Γεωργίου του Ελασσωνείου Νοσοκομείου (από το 1911), που ήταν για τις έκτακτες ανάγκες και δεν είχε μόνιμο εφημέριο (δεν ήταν ενοριακός ναός).

 

 

1.   Η κάλυψη των θρησκευτικών αναγκών πριν το 1929

    Ο εκκλησιασμός και η τέλεση μυστηρίων (γάμοι, βαπτίσεις, κηδείες) γίνονταν αναγκαστικά από τους υπάρχοντες ναούς των Αγίων Θεοδώρων (κυρίως), λόγω και του γειτονικού βοσκότοπου του Αφανού, αλλά και τους άλλους δύο ναούς, του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας Δέσποινας. Έτσι στον Ι. Ναό Αγίων Θεοδώρων Λαμίας τελέστηκαν 8 γάμοι[1] Αμπλιανιτών (την περίοδο 1914-1925) καιστον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Λαμίας, (την περίοδο 1922-23) τελέστηκαν 4 γάμοι[2] Αμπλιανιτών. Στον Ι.Ν. Αγίων Θεοδώρων Λαμίας κηδεύτηκαν 9 αμπλιανίτες.

   Στον Ι. Ν. της Παναγίας Δέσποινας Λαμίας (την περίοδο 1913-1924), έγιναν 12 βαπτίσεις παιδιών από οικογένειες της Άμπλιανης. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιόδου εκείνης είναι ότι τα μυστήρια (βαπτίσεις, γάμοι) γίνονταν και “εν τη οικία”.

   Κάποιες κηδείες έγιναν στον κοιμητηριακό Ι. Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Ξηριώτισσας. Αναφέρουμε την οικογένεια του Θεοδώρου Γατσινάρη (1881-1918), με τη γυναίκα του Γιαννούλα και τα παιδιά του Γεώργιο και  Ιωάννη, που ήταν θύματα της ισπανικής γρίπης και πέθαναν τον Οκτώβριο του 1918 με μικρή χρονική διαφορά.

 

2.   Δραστηριοποίηση για ανέγερση Ιερού Ναού στη Νέα Άμπλιανη - Έναρξη εργασιών

    Από το 1927 με πρωτοβουλία του Κωνσταντίνου Γεωργ. Ντινοπούλου (ή Γερακάρη), Δημητρίου Ν. Τσιφτσή (ή Μουστάκα), κ.ά. συγκροτήθηκε Επιτροπή Ανεγέρσεως Ναού. Το οικόπεδο αγοράστηκε από μια ιδιοκτησία του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Λαμίας στη θέση «Παληάμπελα» Λαμίας (3 γειτονικά οικόπεδα) συνολικής έκτασης 1.995 τ.μ., έναντι τιμήματος 6.750 δραχμών, με τη ρητή δέσμευση :

“όπως ανεγερθή  εν αυτοίς Ιερός Ναός, απαγορευομένης ρητώς πάσης άλλης χρήσεως αυτών”.

   Την Επιτροπή ανεγέρσεως του Ναού αποτέλεσαν οι Κωνσταντίνος Γεωργ. Ντινόπουλος, Πέτρος Χρ. Βέργος και Ευάγγελος Αθαν. Σκλάβος, γεωργοκτηματίες και κάτοικοι Λαμίας. Το συμβόλαιο[3] έγινε στις 9-11-1927 οπότε και δόθηκαν τα χρήματα.

   Η ανέγερση του ναού άρχισε το 1927 και παράλληλα συγκεντρώνονταν τα αναγκαία χρήματα με ποικίλους τρόπους, όπως με εράνους, με δισκοφορία στο ναό, με δωρεές-χορηγίες από τους πιο πλούσιους του τόπου (γαιοκτήμονες, τραπεζίτες, δημοτικούς άρχοντες, κ.ά.). Τέτοια άτομα ήταν οι αδελφοί Χαλκιόπουλοι, Χρ. Ελασσώνας, Δημ. Μουζέλης, Κων. Κρόκος, Σπ. Πετρόπουλος ή Πετρούλας, Ιωάννης Μακρόπουλος, κ.ά.

     Ο Κωνσταντίνος Ντινόπουλος ήταν πολύ δραστήριος για τη συγκέντρωση των χρημάτων. Η βοήθειά του ήταν πολύ σημαντική. Επίσης πρωτοστάτησε στην κατασκευή της στέγης του ναού, συγκεντρώνοντας χρήματα για την απαραίτητη ξυλεία (η προμήθεια έγινε σε καλή τιμή από τον έμπορο ξυλείας Χονδρογιάννη.

     Επίσης, κάθε Πάσχα[4], κάποια άλλη επιτροπή γύριζε στα σπίτια και μάζευε τα δέρματα των αρνοκάτσικων, που έσφαζαν οι Αμπλιανίτες για να ψήσουν. Έλεγαν “για την εκκλησία”. Τα μάζευαν και τα πήγαιναν στο δερματέμπορο Θανασούρα. Τους έδινε χρήματα που τα συγκέντρωναν για την εκκλησία. Αυτή η συνήθεια δεν σταμάτησε το 1929, που έγινε το κτίσιμο του ναού. Συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του ’60,  και έτσι βοηθούσαν οικονομικά το ναό, για τις ανάγκες του.

     Ο ναός ήταν ρυθμού βασιλικής, με δίρρυτη κεραμοσκεπή στέγη και δίλοβα παράθυρα. Το 1929 η κατασκευή είχε ολοκληρωθεί με ελλείψεις βέβαια στο εσωτερικό του, αλλά τα εγκαίνια έγιναν την παραμονή της γιορτής, στις 26-7-1929. Την ημέρα της γιορτής, μετά τη Θεία Λειτουργία έγινε γλέντι στον αύλειο χώρο του Ναού με χορό.  

     Υπάρχει σχετική φωτογραφία :

 

Χορός την ημέρα των εγκαινίων του Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας (26-7-1929)

     Το 1930, έγιναν νέα εγκαίνια του νέου ναού. Από την εφημερίδα “Η ΕΠΑΡΧΙΑ[5]” διαβάζουμε ότι:

    «Αύριον Κυριακήν 12 Απριλίου 1930 εγκαινιάζεται η νέα εκκλησία Αγίας Παρασκευής παρά τον συνοικισμόν Νέας Άμπλιανης. Θα χοροστατήσει ο αρχιμανδρίτης κ. Σίσκος. Εκτός των ενοριτών θα παραστούν εις την λειτουργίαν και πολλοί συμπολίται μας.»

     Το 1934, από την ίδια εφημερίδα, μας έγινε γνωστό ότι ο ναός που εγκαινιάστηκε τον παρελθόντα Απρίλιον (1933) εγκαινιάστηκε στη μνήμη δύο Αγίων: της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Σπυρίδωνος! Έτσι ο νέος ναός κατέγραψε 3 φορές εγκαίνια. Η εξήγηση μάλλον σχετίζεται με τη στάση των τότε μητροπολιτών. Ο μητροπολίτης Φθιώτιδας Ιάκωβος Παπαϊωάννουστις 22-7-1932 παραιτήθηκε λόγω οικονομικών σκανδάλων. Ο νέος μητροπολίτης Αμβρόσιος Νικολαΐδης που τον διαδέχθηκε, επίσης κατηγορήθηκε μέσω της έγκυρης τοπικής εφημερίδας “Η ΕΠΑΡΧΙΑ”, για χρηματισμό, για οικονομική αφαίμαξη ναών και μονών και  προκλητική συμπεριφορά. Ίσως γι’ αυτή τη διαδοχή των μητροπολιτών, κανένας απ’ αυτούς δεν εγκαινίασε το νέο ναό της Αγίας Παρασκευής.

    Το νέο όμως στοιχείο της ανακοίνωσης του 1934 είναι το δισυπόστατο του ναού (άγνωστο μέχρι πριν στοιχείο). Έτσι ο ναός είχε δύο πανηγύρεις: της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου και του Αγίου Σπυρίδωνος στις 12 Δεκεμβρίου. Βέβαια με τα χρόνια, κυριάρχησε η αφιέρωση του ναού στην Αγία Παρασκευή και έτσι έμεινε.

     Ο πρώτος εφημέριος του ναού ήταν ο Γεώργιος Αγγελόπουλος. Το δε πρώτο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ναού, συνεδρίασε στις 8 Μαΐου 1932 και εξέλεξε πρόεδρο τον Σπυρ. Καρέτσο και ταμία το Γεώργ. Τσαμαλή.

 

3.   Η συνέχεια και ολοκλήρωση των εργασιών του Ι. Ναού

   Σε επόμενη συνεδρίαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, στις 9 Ιουλίου 1933 αποφασίστηκε η κατασκευή του ορόφου του Ι. Ναού, με απαιτούμενη δαπάνη 30.000 δρχ. Η οικονομική αδυναμία οδήγησε στη σύσταση Ερανικής Επιτροπής με μέλη τους: Αθαν. Γιώτη, Σπυρ. Καρέτσο, Αλέξ. Τούντα, Δημ. Κούταλο και Κων. Ντελή. Το έργο έγινε με αυτεπιστασία (χωρίς διαγωνισμό).

   Το 1934 αυξήθηκε ο μηνιαίος μισθός του εφημερίου από 1.300 δρχ. κατά 200 δρχ. Από το Δημοτικό Σχολείο Άμπλιανης, τον Ιούλιο 1935 ορίστηκε ο Σπυρ. Καρέτσος ως μέλος για τη Σχολική Εφορεία. Τον διαδέχτηκε ο Γεώργ. Τσαμαλής.

   Το 1936 το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο αποφάσισε την κατασκευή ενός οικήματος στον ιδιόκτητο χώρο του ναού, με πρόσοψη στην οδό Αθηνών, με σκοπό την ενοικίαση ως κατάστημα. Ενοικιαστής μετά από διαγωνισμό ήταν ο αμπλιανίτης Σπυρίδων Τσιφτσής, με μηνιαίο ενοίκιο 520 δρχ. Ένα μέρος του καταστήματος το υπενοικίαζε.

   Το 1940 το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ναού αποφάσισε την κατασκευή αποχωρητηρίου και βόθρου, που στερείτο ο Ι. Ναός. Διατέθηκε πίστωση 2.000 δρχ. Νέος ενοικιαστής του εκκλησιαστικού καταστήματος (μετά από δημοπρασία το Μάρτιο 1942) ήταν ο Θεοφάνης Ζάννος, με μηνιαίο ενοίκιο 3.000 δρχ.

   Για εργασίες[6] στο Ναό (πιθανά στρώση  δαπέδου) απαιτήθηκε δαπάνη 180 χιλιάδων δρχ. Λόγω οικονομικής αδυναμίας, στις 19 Αυγούστου 1945, προτάθηκε να γίνουν προαιρετικές εισφορές και προσωπική εργασία.

  Το Σεπτέμβριο 1946, ήρθε εντολή για μετάθεση του Ι.Ν. Γεωργ. Αγγελοπούλου, που συμπλήρωσε 18ετία στην ενορία. Το Συμβούλιο εξέφρασε άπειρες ευχαριστίες για τις ανιδιοτελείς υπηρεσίες του. Μετατέθηκε στην ενορία του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Λαμίας. Τον ίδιο μήνα (Σεπτέμβριο 1946) το Εκκλησ. Συμβούλιο αποφάσισε να αποκαταστήσει το εικονοστάσι, που βρισκόταν έξω από το προαύλιο του Ναού (οδός Άμφισσας[7]), το οποίο είχε καταρρεύσει. Η δαπάνη ήταν 1.200.000 δρχ.

   Τη περίοδο μέχρι το 1949 τις ανάγκες του ναού κάλυψαν διάφοροι ιερείς όπως ο Σπυρ. Παπασπυρόπουλος, Ιωάν. Μόκας, Δ. Παπαχαραλάμπους, κ.ά. Την 1η Αυγούστου 1949 διορίστηκε ως νέος εφημέριος του Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής ο ιερέας Γεώργιος Γράββαλος.

  Καταγράφουμε τις δωρεές προς το ναό των : (α) Αποστόλου Αποστολοπούλου με ποσό 18 εκατομμύρια δρχ. (τον Απρίλιο 1950) και (β) του Αποστόλου[8] Τσιριγκούλη από τον αδελφό του Ζήση, με ποσό 600.000 δρχ. (το Δεκέμβριο του 1950).

   Το Φεβρουάριο 1951 διατέθηκε ποσό 5 εκατομμυρίων δρχ. για αποπεράτωση του ημιτελούς ναού και συγκεκριμένα για να γίνουν επιχρίσματα στον Πρόναο και στο Κωδωνοστάσιο. Επιπλέον για ολοκλήρωση της πλακόστρωσης Ναού και Πρόναου διατέθηκαν 2,5 εκατομμύρια δρχ. Επίσης για εξόφληση του πολυελαίου του ναού δόθηκε ποσό[9]3,278,50 δρχ.

   Νέα δωρεά στο ναό από τον μόνιμο αξιωματικό του στρατού Νικόλαο Αθ. Μπαρτσόκα, με ποσό 1,5 εκατομμύρια δρχ. Διατέθηκε για την περίφραξη του προαυλίου και για ανθόκηπο.

   Τον Οκτώβριο 1954 ανακοινώθηκε η μονιμοποίηση του ιερέως Γεωργίου Γράββαλου ως εφημερίου του Ναού.

   Για να έχει έσοδα ο ναός υπήρχε η ενοριακή εισφορά, που προερχόταν από τις οικογένειες της ενορίας. Μάλιστα ως εισπράκτορας διορίστηκε ο Βασίλειος Θ. Πάπουτσας, τότε μαθητής της Εκκλησ. Σχολής Λαμίας, με ποσοστό 10 %. Τον Ιούνιο 1956 υπήρχαν 417 οικογένειες στην ενορία, με αναμενόμενα έσοδα για το ναό 8.620 δρχ.

   Τον Οκτώβριο 1956, ενορίτες γνωστοποίησαν στο Εκκλησ. Συμβούλιο ότι η προτομή του Κων/νου Δ. Τσιφτσή, ήρωα-νεκρού της Αλβανίας, που πριν βρισκόταν μπροστά στο Δικαστικό Μέγαρο Λαμίας, βρίσκεται σε αποθήκη του δήμου Λαμίας. Αποτελούσε ντροπή και  αξίωσαν η προτομή αυτή να τεθεί στον ανθόκηπο του προαυλίου του ναού, καθ’ ότι ήταν αμπλιανίτης. ΤοΕκκλησιαστικό Συμβούλιο έκανε δεκτό το αίτημα γονέων, αδελφών του ήρωα, αλλά και άλλων ενοριτών, με ομόφωνη απόφαση.

   Τον Αύγουστο 1958, το Εκκλησ. Συμβούλιο αποφάσισε την κατεδάφιση του εκκλησιαστικού καταστήματος, που δεν εύρισκε ενοικιαστές πλέον και επίσης κάλυπτε τη θέα του Ναού. Στις αρχές του 1959, ο δήμαρχος Λαμίας Ιωάν. Παπασιόπουλος πρότεινε ο δήμος να αναλάβει τον εξωραϊσμό του προαυλίου χώρου, ώστε να διαμορφωθεί σε πάρκο. Η πρόταση έγινε δεκτή.

   Με απόφαση του μητροπολίτη Δαμασκηνού ορίστηκαν από το έτος 1961 τα μέλη του Εκκλησ. Συμβουλίου του Ναού, με 3ετή θητεία. Ήταν : Κων. Καραχάλιος, ως γραμματέας, Ιωάν. Αθ. Μπαρτσώκας, ως ταμίας και οι Νικόλ. Καραγιάννης και Ευστ. Σκούρας[10], ως τακτικά μέλη.

  Μετά από 30 χρόνια και πλέον που πέρασαν, ο ναός παρουσίασε ανάγκες και προβλήματα. Αντικαταστάθηκαν τα παλαιά στασίδια, έγινε υδροχρωματισμός και ελαιοχρωματισμός,  αλλά η αύξηση της ενορίας επέβαλε κάποια λύση στη χωρητικότητα του ναού. Τέθηκε η πρόταση της επέκτασης του υπάρχοντος ναού με διαπλάτυνση. Το Μάιο του 1964, ο κτηματίας Νικόλαος Μπισδέκης δώρισε ποσό 30.000 δρχ. για το σκοπό αυτό. Δημιουργήθηκε Ερανική εξωεκκλησιαστική Επιτροπή 17 μελών και προκηρύχθηκε το έργο. Το ανέλαβε ο εργολάβος Ζήσης Κυπαρίσσης με ποσό 245.640 δρχ. και επιβλέποντα μηχανικό το Γεώργ. Πολυκανδριώτη.

   Οι εργασίες άρχισαν από τη νότια πλευρά του ναού το Σεπτέμβριο 1964. Το Μάιο του 1965 έγινε κατεδάφιση της βόρειας πλευράς του ναού και τα έργα συνεχίστηκαν. Στα έσοδα των εράνων προστέθηκαν και οι δωρεές από τον Ευάγ. Ντινόπουλο (για κατασκευή των μωσαϊκών νοτίου τμήματος) και το Γεώργ. Μαλιβίτση, ομογενή στην Αμερική (3.500 δρχ. για κατασκευή των μωσαϊκών βορείου τμήματος). Τα έργα ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο 1965.

   Παράλληλα, από άλλες δωρεές έγιναν εργασίες εσωτερικής διακόσμησης του ναού. Τον Αύγουστο 1966 έγινε αίτηση στον ΟΤΕ για εγκατάσταση τηλεφώνου στο ναό. Από το καλοκαίρι του 1966 αποσπάστηκε ο - αμπλιανίτης στην καταγωγή - ιερέας Κων/νος Στεφανής, στο Ναό της Νέας Άμπλιανης, που πλέον είχε 2 ιερείς.

   Την άνοιξη του 1971 έγινε φανερή η κακή κατάσταση της οροφής του ναού. Κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας έπεσε ένα μικρό τμήμα της. Έτσι, μετά και την οικονομική συμβολή του ενορίτη Κων/νου Νταή με ποσό 8.000 δρχ., που συμπληρώθηκε με ποσό 1.000 δρχ. από το αποθεματικό του ναού, άρχισε άμεσα το έργο, που το ανέλαβε ο εμπειροτέχνης Ν. Καρακούσης (με επίβλεψη του μηχανικού Γεωργ. Πολυκανδριώτη). Το καλοκαίρι του 1971 έγινε και ελαιοχρωματισμός του ναού.

   Τον Αύγουστο 1973, τα μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Σταυροπηγίου[11] Ευρυτανίας ζήτησαν ενίσχυση για τον Ιερό Ναό τους, που ήταν ετοιμόρροπος. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του ναού της Νέας Άμπλιανης αποφάσισε ομόφωνα να δοθεί ποσό 2.000 δρχ. για το σκοπό αυτό, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, επειδή οι ιδρυτές του ναού ήταν μέτοικοι της Κοινότητας Σταυροπηγίου.

   Από τον αμπλιανίτη στην καταγωγή ελληνο-αμερικανό ομογενή Γεώργιο Γατσινάρη (γεν. 1936), δόθηκε στον Ι. Ναό, μέσω του πατέρα του Βασιλείου, δωρεά ποσού 30.000 δρχ. Αυτή διατέθηκε για το έργο του εξωτερικού υδροχρωματισμού και του εσωτερικού ελαιοχρωματισμού.

   Με απόφαση του Μητροπολίτη Φθιώτιδος Δαμασκηνού καθιερώθηκε και τρίτη οργανική θέση ιερέα στον Ι.Ν. της Νέας Άμπλιανης, με το διορισμό του π. Άγγελου Αγγελή[12].Οι ιερείς Μούτσελος, Ράρρας και Τρυπαμπούκης έμειναν στο Ναό τη δεκαετία του ’70, για μικρό όμως χρονικό διάστημα.

   Σημαντική οικονομική βοήθεια ήταν οι ετήσιες κρατικές δωρεές-επιχορηγήσεις προς τον Ι.Ν. της Αγ. Παρασκευής Νέας Άμπλιανης. Πιο συγκεκριμένα : από το Υπουργείο Εμπορίου, τον Απρίλιο 1975, έλαβε ποσό 24.240 δρχ. (που χρησιμοποιήθηκε για νέα κεραμίδια στη στέγη), από τα Κρατικά Λαχεία, το Μάιο 1977, έλαβε ποσό 14.985 δρχ. (διατέθηκε για ελαιοχρωματισμό του ναού) και από τα Κρατικά Λαχεία πάλι, το Σεπτέμβριο 1978, έλαβε ποσό 15.000 δρχ. (που διατέθηκε για άλλα έργα).

  Το Νοέμβριο 1979, ο ναός συνδέθηκε με το ηλεκτρικό δίκτυο της ΔΕΗ, για τη θέρμανση του ναού (δηλ. για να λειτουργήσουν τα σώματα καλοριφέρ). Η κατάσταση της στέγης δεν ήταν καθόλου καλή, λόγω των σεισμών του ’80. Κεραμίδια είχαν μετακινηθεί, με αποτέλεσμα να αφήνουν τα όμβρια ύδατα να στάζουν μέσα στο Ναό. Από τα Κρατικά Λαχεία, το Σεπτέμβριο 1982, δόθηκε μια δωρεά, με ποσό 50.000 δρχ. Το ποσό αυτό διατέθηκε για βελτίωση της κεραμοσκεπής του ναού.

   Από τον Απρίλιο του 1983 διαπιστώθηκε η ανάγκη γενικού ελαιοχρωματισμού (μέσα και έξω). Η οικονομική δυσχέρεια όμως για την αναγκαία δαπάνη οδήγησε το εκκλησιαστικό Συμβούλιο στη δημιουργία Ερανικής Επιτροπής (από 15 μέλη). Έγινε και εκποίηση των αφιερωμάτων του ναού, που απέφεραν ποσό 30.000 δρχ. Με επιπλέον δωρεές από άτομα της ενορίας, με ποσό 20.000 δρχ. αγοράστηκε ένα περιστρεφόμενο μανουάλιο αξίας 50.000 δρχ.

   Το τέλος του έτους 1983 ο ιερέας Κωνσταντίνος Στεφανής (1911-1991) συνταξιοδοτήθηκε. Υπηρέτησε το Ναό από το 1966, δηλ. για συνολική διάρκεια 17 χρόνων. Στη θέση του, ήρθε ο ιερέας π. Γρηγόριος Ψυχογιός.

 

Επίλογος

    Η αύξηση των αναγκών της ενορίας, παρά τη μείωση της ζώνης αυτής (με τη δημιουργία του ενοριακού ναού του Αγίου Γεωργίου, της οδού Κύπρου, όπως τον ονόμασαν αρχικά), είχε ξεπεράσει τις δυνατότητες του αρχικού ναού.Οι πλευρικές επεκτάσεις που έγιναν, παρέτειναν το χρόνο ζωής του.Από το σεισμό του ’80 είχε καταστεί ετοιμόρροπος, με πολλές ρωγμές και ζημιές στη σκεπή. Έτσι από το 1987 αποφασίστηκε η κατεδάφισή του και η οικοδόμηση του νέου μεγαλύτερου ναού.

   Σχετική εργασία, με τίτλο “Η οικοδόμηση του νέου μεγαλοπρεπούς Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής στη Νέα Άμπλιανη Λαμίας (χρονικό της κατασκευής)”, έχει ήδη δημοσιευτεί στην εφ. “ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΜΠΛΙΑΝΗΣ”, στο φ. 197, σελ. 26-29, Ιούν. – Νοε. 2022.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

1.    Βιβλίο Πράξεων του Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας (1930-1949).

2.    Βιβλίο Πράξεων του Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας (1950-1974).

3.    Βιβλίο Πράξεων του Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας (1973-2005).

4.    Βιβλία (Γεννήσεων-Βαπτίσεων, Γάμων, Θανάτων) των Ιερών Ναών της Λαμίας (Αγ. Θεοδώρων, Αγ. Νικολάου, Παναγ. Δέσποινας, Ευαγγελίστριας).

5.    Βιβλίο Ιερέων της Μητρόπολης Φθιώτιδος

6.    εφ. “Η ΕΠΑΡΧΙΑ”, ετών 1929-1940, Λαμία.

7.    Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

---

[1]Από το Βιβλίο Γάμων της περιόδου 1912-1925 του Ι. Ναού Αγίων Θεοδώρων Λαμίας.

[2]Τα στοιχεία προέρχονται από το Βιβλίο Γάμων του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Λαμίας.

[3]Αριθ. Συμβολαίου 5718/9-11-1927 του συμβολαιογράφου Λαμίας Νικολάου Αθ. Καρδάκου.

[4]Για τη γιορτή του Πάσχα του έτους 1933, από το Υπουργείο Προνοίας, δόθηκαν επιδόματα σε άπορους του νομού Φθιωτιδοφωκίδος. Μέσω της Μητρόπολης διανεμήθηκε ποσό 20.350 δραχμών κατά εκκλησίες σε άπορους ενορίτες. Στην Αγία Παρασκευή Άμπλιανης μοιράστηκε ποσό 1.386 δρχ., στον Άγιο Δημήτριο-Άγιο Γεώργιο ποσό 1.728 δρχ., στον Προσφυγικό Συνοικισμό 2.750 δρχ. και στον Αγροτικό Συνοικισμό Μεγάλης Βρύσης 1.320 δρχ. [εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 650, σελ. 4, 22-4-1933, Λαμία].

[5]εφ. «Η ΕΠΑΡΧΙΑ», φ. 235, σελ. 2,  Σάββατο 12 Απριλίου 1930, Λαμία.

[6]Στο χειρόγραφο είναι δυσανάγνωστη μια λέξη.

[7]Μετονομάστηκε σε οδό Αθηνών.

[8]Στη διαθήκη του ανέφερε ότι ήθελε να προσφέρει στο ναό δωρεά 3.000 δρχ. Όμως ο αδελφός του Ζήσης αύξησε το ποσό της δωρεάς σε 600.000 δρχ.

[9]Από τον τότε υπουργό Συντονισμού Σπύρο Μαρκεζίνη άλλαξε η νομισματική αξία της δραχμής και αφαίρεσε τα 3 μηδενικά στο τέλος κάθε αξίας, δηλ. οι 10.000 δρχ. έγιναν 10 δρχ.

[10]Ήταν ο εκδότης και διευθυντής της τοπικής εφημερίδας ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ.

[11]Το 1928 η Άμπλιανη Ευρυτανίας είχε μετονομαστεί σε Σταυροπήγιο. Το 1984 ξαναπήρε το παλιό όνομα Άμπλιανη.

[12]Από την ενορία Μελιταίας Δομοκού.