ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 

Το αγγελάκι

 

                                                                    του Δημήτρη Κ. Καραθεοδώρου

 

   1958. Μια ξεχωριστή χρονιά για τη μικρή μας πόλη. Ιδρύεται Γυμνάσιον Στυλίδος και χαρά μεγάλη σε μας τους αποφοίτους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου. Με εισιτήριες εξετάσεις τον Ιούλιο του ’58, να ’μαι κι εγώ μαθητής της Α’ τάξεως του Γυμνασίου Στυλίδος, το Φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς.

   Εφηβάκι - βραχνοκοκοράκι (λόγω μεταφώνησης) και ποιος με πιάνει.

   Με το πηλήκιο της σοφής μου κουκουβάγιας, πλαισιωμένης εκατέρωθεν με τα μεταλλικά γράμματα Γ.Σ. (Γυμνάσιο Στυλίδος ή γάιδαρος σαμαρωμένος, όπως μας παίρναν κάποιοι στο ψιλό, ως είναι το συνήθειό τους, οι απαίσιοι), φούσκωνα από περηφάνια και καμάρι που κι εγώ έμπαινα στον ναό της Γνώσης και επένδυα στα Γράμματα και τη θεραπευτική δύναμη της Παιδείας.

   Είχα μια προδιάθεση Νίκης... Αυστηρό το Γυμνάσιο, αυστηροί και οι καθηγητές (Νικολακοπούλου, φιλόλογος, Καρτσακλής, φιλόλογος, Κουτρούμπας, μαθηματικός, Νάκος, φυσικός), αφοσιωνόμουνα με αγάπη κι ευχαρίστηση στα μαθήματα εκείνα που πολλά είχαν να πουν στα ενδιαφέροντά μου.

   Εξηγούμαι, τα φιλολογικά. Τα διάβαζα μετά μανίας, τα ερευνούσα, τα αποστήθιζα, γιατί υφάρπαζαν το μυαλό και την ψυχούλα μου και μου υπόσχονταν κάτι καλό και σοφό για το μέλλον μου.

   Πλησίαζαν τα Χριστούγεννα του ’58 και οι καθηγητές μας μάς είπαν να φέρουμε όλοι στο Σχολείο από ένα τάλιρο για να αγοράσουμε δώρα, παιχνίδια και λαμπιόνια χριστουγεννιάτικα και να τα κληρώσουμε παραμονές των Χριστουγέννων σε όλα τα παιδιά. Για μας τους φτωχούς μαθητές με τα μπαλωμένα παντελόνια, τα τρύπια παπούτσια και τα λερά και σχισμένα πανωφόρια ήταν ασήκωτο ποσόν.

Από την Αγόριανη (Επτάλοφο) Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1901-1921)

Προλεγόμενα

    Η Αγόριανη (παλιότερα υπήρχε Άνω και Κάτω), που το 1927 μετονομάστηκε σε Επτάλοφο, είναι ορεινός οικισμός (σε υψόμετρο 830 μ.), στις ΒΑ πλαγιές του Παρνασσού, της περιοχής Παρνασσίδας, του νομού Φωκίδας. 

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από την Αγόριανη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 72 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 2022.

Η πλατεία Αγόριανης (Από https://passenger.gr/)

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 28 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (10 μετανάστες έκαναν διπλό ταξίδι) και τελικά βρέθηκαν οι 72 καταγραφές. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Η προσπάθεια ήταν πολύ δύσκολη, επειδή υπάρχει και Αγόριανη Λακωνίας, με κίνδυνο λάθους. Στηρίχθηκα περισσότερο στα επώνυμα του Εκλογικού Καταλόγου του 1865 του παλαιού δήμου Δωριέων.

Το Μυλαύλακο της Λαμίας

 

Ξηριάς Λαμίας (ελήφθη από το https://elsito.gr/)

   Η δημιουργία και η χρήση του πρέπει να ανάγονται στα χρόνια της Μυκηναϊκής περιόδου, όπως αποδεικνύεται από τους αντίστοιχους τάφους που βρέθηκαν στην περιοχή Ταράτσας, όταν έγιναν τα έργα για το δίκτυο φυσικού αερίου. Πιθανά λοιπόν κατοικήθηκε από τότε και το αυλάκι βοήθησε στην άρδευση μικρών καλλιεργειών.

   Από τα προεπαναστατικά χρόνια στα βόρεια της Λαμίας αναφέρεται ο οικισμός Ταράτσα. Ο περιηγητής Πουκεβίλ, το 1810 κατέγραψε 20 σπίτια. Ο πληθυσμός του οικισμού[1] στο τέλος του 19ου αι. ήταν 292 κάτοικοι (1889) και 110 κάτοικοι (1896), ενώ το 1920 ήταν 219 κάτοικοι.

Μνήμη Βασιλείου Ι. Φαρμάκη (1934-2022)

 

Σ’ έναν πρωτοπόρο έμπορο

   Η ευγένεια σε μερικούς ανθρώπους είναι έμφυτη, αλλά αναδεικνύεται μέσα στις δυσκολίες της ζωής ως ιδιαίτερο γνώρισμα. Ως επαγγελματίας για αρκετές δεκαετίες σε κεντρικές θέσεις της Λαμίας ήταν κοινωνικά αναγνωρίσιμος, με μεγάλη εκτίμηση για το έργο του.

   Γεννήθηκε στην Παύλιανη το 1934. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης και η μητέρα του Ειρήνη. Ο πατέρας του ήταν αγρότης και παράλληλα αγωγιάτης. Η οικογένεια είχε 6 παιδιά (Βαγγελιώ, Γεωργία, Βασίλης, Θανάσης, Νίκος και Κώστας).

   Τα παιδικά χρόνια του Βασίλη συνέπεσαν με τη σκληρή Κατοχή και το αντάρτικο. Ακολούθησε ο Εμφύλιος. Ο Βασίλης τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο της Παύλιανης, που είχε τότε 300 παιδιά με 4 δασκάλους. Το 1947, όλη η οικογένεια μετακινήθηκε υποχρεωτικά στη Λαμία.

Από την Κάνιανη Φωκίδας μετανάστες στην Αμερική (1907-1921)

 

Προλεγόμενα

   Η Κάνιανη, που μέχρι το 1927 είχε 2 οικισμούς, Άνω και Κάτω Κάνιανη ανήκει στο νομό Φωκίδας. Η Κάτω Κάνιανη μετονομάστηκε και πήρε το όνομα Αποστολιάς. Είναι στα βόρεια του νομού, ανάμεσα στα όρη Οίτη (στα νότια) και Γκιώνα (στα βόρεια), σε υψόμετρο 530 μ. Στην παρούσα εργασία χρησιμοποιούμε το παλιό όνομα Κάνιανη, επειδή οι μετανάστες έτσι το ήξεραν στα χρόνια εκείνα. Η  Άνω Κάνιανη έχει μετονομαστεί σε Οινοχώρι.

  Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από την Κάνιανη (Άνω και Κάτω). Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Η έκπληξη είναι ότι βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 45 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2022.

“Ιστορία του Ευρυτανικού Τύπου (1865-2021)”, του Δημητρίου Νάτσιου

    Βιβλιοπαρουσίαση

                        Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου, φυσικού                                                                                                                   

 

   Οφείλω εξαρχής να ευχαριστήσω το συγγραφέα κ. Δημήτριο Νάτσιο για την τιμητική πρόταση να παρουσιάσω το πρόσφατο (και σίγουρα όχι τελευταίο) πόνημά του με τίτλο “Ιστορία του Ευρυτανικού Τύπου (1865-2021)”, ένα πολύ δύσκολο ερευνητικά, αλλά και πολυετές έργο με συνολική διάρκεια 30 ετών!

   Εκτιμώ ότι λόγω της μεγάλης του εμπειρίας στην ιστοριοδιφία, με πολλές μελέτες και βιβλία, σε συνδυασμό με την εντατική ενασχόλησή του για συλλογή αρχειακού υλικού, αλλά και την πολύχρονη θέση του Διευθυντή του Ιστορικού Αρχείου Λαμίας, ότι ήταν ο μοναδικός που θα μπορούσε να φέρει σε πέρας αυτό το εκτεταμένο θέμα.

Μετανάστες στην Αμερική, από Αλπόσπιτα, Βαρδάτες και Δυο Βουνά Φθιώτιδας (1907-1914)

 

Εισαγωγή

   Είναι τρία χωριά σε σχετικά μικρές αποστάσεις μεταξύ τους και κοντά στη Λαμία, που τώρα είναι προσαρτημένα στον καλλικρατικό δήμο Λαμιέων. Ο μικρός αριθμός μεταναστών από αυτά μας δίνει την ευκαιρία να τα παρουσιάσουμε μαζί.

   Η προσπάθεια στηρίχθηκε όπως πάντα στο ηλεκτρονικό αμερικανικό αρχείο EllisIsland, από το οποίο αντλήθηκαν οι υπάρχουσες πληροφορίες. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια.  Πλήρη στοιχεία βρέθηκαν για 3 άτομα από τα Αλπόσπιτα, 2 άτομα, από τις Βαρδάτες και 7 άτομα από τα Δυο Βουνά. Φυσικά υπήρξαν κι άλλοι μετανάστες, τα ονόματα των οποίων δεν μου είναι γνωστά, εφόσον δεν κατάγομαι από αυτά τα μέρη. Η εργασία ολοκληρώθηκε στον Οκτώβριο 2022.