"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

26/5/19

Εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων στην περιοχή Λαμίας


Εργασία



Πρόλογος


Μικρασιάτες πρόσφυγες (1922)
   Η προσφυγιά συνόδευε από πολύ παλιά την ιστορία του ανθρώπου, εφόσον πάντα εμφανιζόταν ο φόβος για διωγμούς λόγω φυλής, εθνικότητας, κοινωνικής ιδιαιτερότητας ή πολιτικών απόψεων. Συνήθης περίπτωση είναι λόγω πολέμου.
   Ελληνικές οικογένειες ή μεμονωμένα άτομα έγιναν πρόσφυγες, με προορισμό την ελεύθερη Ελλάδα, από τους οποίους ένας αριθμός ήρθε στη Φθιώτιδα. Από τα Βιβλία των Ιερών Ναών της Λαμίας βρέθηκαν στοιχεία προσφύγων που επέλεξαν την πόλη, στην οποία και τελεύτηκαν. Μαζί με επιπλέον στοιχεία από άλλες πηγές θα παρουσιαστούν στην παρούσα εργασία με όσο γίνεται σύντομο, αλλά περιεκτικό τρόπο.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος
               φυσικός


15/5/19

Κτηνοτρόφοι στην προπολεμική Λαμία


Μελέτη



Πρόλογος


   Η κτηνοτροφία ήταν - ιστορικά - η κυρίαρχη απασχόληση των Ελλήνων από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Τα χωριά μας αντηχούσαν από τα κυπροκούδουνα των κοπαδιών, που έβοσκαν στα βοσκοτόπια των βουνών μας και κάλυπταν τις διατροφικές ανάγκες του λαού. Έδιναν το κρέας, το γάλα και τα παράγωγα αυτού, όπως επίσης το μαλλί και το δέρμα. Οι οικογένειες είχαν τροφική αυτονομία, όπως επίσης ένδυση και υπόδηση. Στο τοπικό εμπόριο (παζάρια) πουλούσαν τα πλεονάσματα των προϊόντων που οι ίδιοι έφτιαχναν.
   Η παρούσα εργασία εστιάζεται στη Λαμία και αξιοποιεί τα περιορισμένα υπάρχοντα στοιχεία, που προέρχονται (i) από καταγραφές των ξένων και Ελλήνων περιηγητών, στο 19ο αι. και (ii) από τα  Βιβλία των Ιερών Ναών της πόλης στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα.
   Θα παρουσιαστούν με όσο γίνεται σύντομο τρόπο.




8/5/19

Από την Παύλιανη Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1901-1921)



Προλεγόμενα


   Η Παύλιανη είναι ορεινό χωριό του νομού Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 1.040 μ., στις πλαγιές του όρους Οίτης. Βρίσκεται μέσα σε πυκνό ελατοδάσος και τα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη.


Πανοραμική φωτογραφία της Παύλιανης
(η φωτογραφία ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από την Παύλιανη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 145 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάιο του 2019. 

1/5/19

Οι άνθρωποι του εκκλησιαστικού χώρου της Λαμίας (Στο πρώτο μισό περίπου του 20ού αι.)


Από τα Βιβλία των Ιερών Ναών της πόλης



Πρόλογος

   Οι παλαιότεροι ενοριακοί ναοί της Λαμίας : των Αγ. Θεοδώρων, του Αγ. Νικολάου, της Παναγίας Δέσποινας, της Ευαγγελίστριας, του Αγ. Δημητρίου και της Αγ. Παρασκευής υπηρετήθηκαν από ιερείς, διακόνους, ιερομονάχους και λοιπό λαϊκό προσωπικό (ιεροψάλτες, νεωκόρες) με τη σημαντική βοήθεια των μελών των εκκλησιαστικών συμβουλίων (επιτρόπων).
   Από τα Βιβλία αυτών των ναών, αλλά και από άλλες πηγές, προήλθαν τα στοιχεία, που θα ακολουθήσουν. Θα αποδοθούν με όσο γίνεται συνοπτικό τρόπο.



Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
                  φυσικός