Προλεγόμενα
Το χωριό με το παράξενο όνομα Βούτυρο είναι ένα ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 840 μέτρων, στις πλαγιές του όρους Χελιδόνα. Χαρακτηριστικός είναι ο πετρόκτιστος Ναός της Αγίας Παρασκευής (του 1926) που είναι ο μεγαλύτερος σε μέγεθος στην Ευρυτανία.
.jpg) |
| Το Βούτυρο Ευρυτανίας (φωτογραφία από www.visitkarpenissi.gr) |
Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 27 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (κάποιοι μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 51 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Βούτυρο, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτό. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Βούτυρο, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
Αυτοδιοικητικά
Οικισμός Βούτυρον
Στις 25 Μαΐου 1919, αποσπάστηκαν από την κοινότητα Βουτύρου, οι οικισμοί Γόλιανη, Σελλά και Μηλιά και προσαρτήθηκαν στη νέα κοινότητα Γόλιανης. Στις 6 Οκτωβρίου 1927 από την κοινότητα Βουτύρου αποσπάστηκε ο οικισμός Νόστιμον, για τον οποίο ιδρύθηκε κοινότητα με το ίδιο όνομα και έδρα.
Από τις 22 Μαρτίου 1943, η κοινότητα Βουτύρου αποσπάστηκε από το νομό Αιτωλοακαρνανίας και πλέον υπάγεται στο νομό Ευρυτανίας.
Από τις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”), η κοινότητα Βουτύρου καταργήθηκε και ο οικισμός Βούτυρον προσαρτήθηκε στο δήμο Καρπενησίου.
Ο πληθυσμός του ήταν 67 κάτοικοι (απογραφή 2011).
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]
Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 14% του πληθυσμού, που είναι μεγαλύτερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δυσκόλευε τη ζωή[2] των κατοίκων της.
Οι μετανάστες ήταν άρρενες (με εξαίρεση τη Γεωργίτσα Ι. Ανδριτσογιάννη). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 18 άτομα). Ακολούθησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 16άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τοΒούτυρο, δίνεται στον πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Κατσούδας Γεώργιος, ετών 19 (πήγε το 1911)
(γ) Πολύζος Νικόλαος, ετών 19 (πήγε το 1907)
(δ) Τυλιγάδης Ιωάννης, ετών 19 (πήγε το 1907)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Ξοΐνης ή Πάππας Νικόλαος, ετών 48 (πήγε το 1936)
(β) Κανούτας Φίλιππος, ετών 46 (πήγε το 1927)
(γ) Κατσούδας Δημήτριος ετών 45 (πήγε το 1912)
(δ) Ψιλόπουλος Γεώργιος, ετών 45 (πήγε το 1920)
Οι περισσότεροι μετανάστες από το Βούτυρο ήταν έγγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 51 μετανάστες, οι 39 ήταν έγγαμοι (ποσοστό 76 %) και οι υπόλοιποι 12 ήταν άγαμοι.
Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από το Βούτυρο(29 άτομα) έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 22 άτομα.
Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.
Οι πολιτείες προορισμού, που επέλεξαν οι μετανάστες από το Βούτυρο, φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία της Νέας Υόρκης με 34 άτομα (ποσοστό 68%). Ακολούθησαν οι πολιτείες της Βόρ. Καρολίνας και Τζώρτζια. Υπήρξαν και μεμονωμένες προτιμήσεις σε άλλες 4 πολιτείες. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών (ποσοστό 52%) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν: εργάτες σε φάρμα, επαγγελματίες, ξενοδόχοι κι εστιάτορες. Μεταξύ αυτών κι ένας γλύπτης!
Αριθμητικά στοιχεία αυτών ακολουθούν:
Αρτοποιός : Γεώρ. Κατσούδας
Υπηρέτες : Ιωάν. Πριόβολος, Γεώρ. Ψιλόπουλος
Καλλιεργητής : Φίλιπ. Κανούτας
Γλύπτης : Νικ. Γιολδάσης
Ξυλουργός : Δημ. Τυλιγάδας
Σερβιτόροι : Γεώρ. Νικόπουλος, Νικ. Ξοΐνης
Μάγειρος : Δημ. Νικόπουλος
Μπακάλης : Δημ. Ανδριτσογιάννης
Ξενοδόχοι : Ιωάν. Ανδριτσογιάννης, Ιωάν. Κανούτας
Εστιάτορες : Λάζ. Κανούτος, Ιωάν. Κανούτας, Ιωάν. Γιολδάσης (ιδιοκτήτης)
3. Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 12άτομα που έκαναν πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι, για να παντρευτούν και να ξαναφύγουν ή για να συνοδεύσουν άλλα μέλη της οικογένειας.
Σε προηγούμενο ταξίδι τους εργάστηκαν περισσότερα χρόνια (σε φθίνουσα σειρά) οι : Γεώρ. Νικόπουλος (24), Ιωάν. Ανδριτσογιάννης (11), Ιωάν. Κανούτας (11), Λάζ. Κανούτος (8) και Κων. Ιωακείμ (7).
Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί των μεταναστών ακολουθούν:
1. Δημήτριος Ανδριτσογιάννης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο1904-08 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911-26 στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρ. Καρολίνας. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1929 στην πόλη Μέικον (Macon) της Βόρ. Καρονίκας.
2. Κωνσταντίνος Ιωακείμ : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-11 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 στη Νέα Υόρκη.
3. Ιωάννης Καραγεώργος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-09 στην πόλη Σποκέιν της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 στον τόπο Νταμ Μπρέιβερ (Dam Braver) του Ουσικόνσιν.
4. Ευάγγελος Κουτσικόπουλος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στη Νέα Υόρκη.
5. Γεώργιος Νικόπουλος :Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-13 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915-35 στην πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1936 πάλι στον ίδιο προορισμό.
6. Ιωάννης Ανδριτσογιάννης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-19 στην πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1924, που ήρθε με τη σύζυγό του Γεωργίτσα.
7. Ιωάννης Γιολδάσης : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1919-24 στην πόλη Κολάμπους (Columbus) της Τζώρτζια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1924 πάλι στον ίδιο προορισμό, όπου είχε την επιχείρησή του.
8. Νικόλαος Ξοΐνης ή Πάππας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1921-25 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το1926 πάλι στον ίδιο προορισμό. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1932-34 στη μικρή πόλη Τζόνσον Σίτυ του Τεννεσί. Το δ’ ταξίδι έγινε το 1936 πάλι στην Τζόνσον Σίτυ του Τεννεσί.
9. Ιωάννης Κανούτας :Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1917-28 στο Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1929 πάλι στον ίδιο προορισμό.
10. Λάζαρος Κανούτος :Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-19 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1921-29 στο Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρ. Καρολίνας. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1931 πάλι στο Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
11. Ιωάννης Κανούτας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1929-31 στο Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας. Το β’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1933-34 πάλι στον ίδιο προορισμό. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1936 στο Ρίτζβίλ (Ridgeville) πάλι της Βόρ. Καρολίνας.
12. Φίλιππος Κανούτας : Το α’ ταξίδι έγινε το 1911 στη Νέα Υόρκη, με άγνωστη περίοδο εργασίας. Το β’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1916-19 πάλι στη Νέα Υόρκη. Το γ’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1920-25 στην τοποθεσία Έρι (Erie) της Πενσυλβάνια. Το δ’ ταξίδι έγινε το 1927, με τον ίδιο προορισμό (Erie, της Πενσυλβάνια).
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Βούτυρο
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από το Βούτυρο που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από το Βούτυρο δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχ.
1 Ανδριτσογιάννη Γεωργ. 18-6-1924 29 ναι King Alexander Πειραιάς
2 Ανδριτσογιάννης Δημήτ. 4-1-1911 27 ναι Patris Πειραιάς
3 Ανδριτσογιάννης Δημήτ. 16-6-1926 42 ναι Martha Washington Πάτρα
4 Ανδριτσογιάννης Ιωάν. 20-1-1921 36 ναι Megali Hellas Πειραιάς
5 Ανδριτσογιάννης Ιωάν. 18-6-1924 38 ναι King Alexander Πειραιάς
6 Γεροντογιάννης Δημήτρ. 8-7-1912 25 ναι Macedonia Πειραιάς
7 Γιολδάσης Αθανάσιος 20-5-1912 39 ναι Martha Washington Πάτρα
8 Γιολδάσης Ιωάννης 20-9-1924 40 ναι Volendam Βουλώνη
9 Γιολδάσης Νικόλαος 29-5-1909 34 ναι Megali Hellas Πειραιάς
10 Γιολδάσης Νικόλαος Δ. 20-5-1912 23 όχι Martha Washington Πάτρα
11 Ιωακείμ Κων/νος 9-6-1912 35 ναι Columbia (1908) Πάτρα
12 Κανούτας Ιωάννης 3-6-1929 36 ναι Vulcania Πάτρα
13 Κανούτας Ιωάννης 2-3-1933 41 ναι Saturnia Πάτρα
14 Κανούτας Ιωάννης 27-8-1936 43 ναι Ile de France Χάβρη
15 Κανούτας Δημήτριος 9-6-1912 38 ναι Columbia (1908) Πάτρα
16 Κανούτος Θεόδωρος 20-1-1921 28 όχι Megali Hellas Πειραιάς
17 Κανούτος Κώστας 12-4-1911 20 όχι Eugenia Πάτρα
18 Κανούτος Λάζαρος 4-1-1911 21 όχι Patris Πειραιάς
19 Κανούτος Λάζαρος 29-5-1921 33 ναι Megali Hellas Πειραιάς
20 Κανούτος Λάζαρος 17-2-1931 30 ναι Saturnia Πάτρα
21 Κανούτος Nικόλαος 2-6-1909 42 ναι Patris Πειραιάς
22 Κανούτας Φίλιππος 4-1-1911 29 ναι Patris Πειραιάς
23 Κανούτας Φίλιππος 20-1-1921 40 ναι Megali Hellas Πειραιάς
24 Κανούτας Φίλιππος 23-3-1926 46 ναι Edison Πειραιάς
25 Καραγεώργος Ιωάννης 9-2-1912 38 ναι Columbia (1908) Πάτρα
26 Καραγεώργος Σεραφείμ 9-6-1912 32 ναι Columbia (1908) Πάτρα
27 Καραγεώργος Σεραφείμ 20-1-1921 41 ναι Megali Hellas Πειραιάς
28 Κατσούδας Γεώργιος 18-2-1911 19 όχι Atlanta Πάτρα
29 Κατσούδας Δημήτριος 9-6-1912 45 ναι Columbia (1908) Πάτρα
30 Κολικόπουλος Ευάγγελος 8-7-1912 20 ναι Macedonia Πάτρα
31 Κουτσικόπουλος Ευάγ. 9-3-1915 24 ναι Carpathia Πειραιάς
32 Κουτσόπουλος Ιωάννης 9-6-1912 38 ναι Columbia (1908) Πάτρα
33 Κουτσόπουλος Λεωνίδας 4-1-1911 27 ναι Patris Πειραιάς
34 Κουτσόπουλος Λεωνίδας 29-5-1921 42 ναι Megali Hellas Πειραιάς
35 Κουτσόπουλος Τρύφων 19-7-1910 19 όχι Patris Πάτρα
36 Νικόπουλος Αλέξανδρος 4-1-1911 35 ναι Patris Πειραιάς
37 Νικόπουλος Γεώργιος 10-5-1915 23 όχι Athinai Πάτρα
38 Νικόπουλος Γεώργιος 8-10-1936 44 ναι Conte di Savoia Νάπολη
39 Νικόπουλος Δημήτριος 11-1-1915 26 ναι Calabria Πάτρα
40 Νικόπουλος Ιωάννης 10-5-1915 29 όχι Athinai Πάτρα
41 Ξοΐνης Νικόλ. ή Πάππας 10-11-1926 38 ναι Moreas Πειραιάς
42 Ξοΐνης Νικόλ. ή Πάππας 8-10-1936 48 ναι ContediSavoia Νάπολη
43 Πολύζος Νικόλαος 30-5-1907 19 όχι Laura Πάτρα
44 Πριόβολος Ιωάννης 23-11-1910 21 όχι Alice Πάτρα
45 Τσικλίστας Αθανάσιος 11-8-1920 33 ναι Pannonia Πάτρα
46 Τσικλίστας Αντώνιος 20-1-1921 21 όχι Megali Hellas Πειραιάς
47 Τυλιγάδας Δημήτριος 9-6-1912 25 ναι Columbia (1908) Πάτρα
48 Τυλιγάδης Ιωάννης 18-10-1907 19 όχι Laura Πάτρα
49 Ψιλόπουλος Γεώργιος 9-6-1912 36 ναι Columbia (1908) Πάτρα
50 Ψιλόπουλος Γεώργιος 11-8-1920 45 ναι Pannonia Πάτρα
51 Ψιλόπουλος Ιωάννης 9-6-1912 38 ναι Columbia (1908) Πάτρα
-------
Χρονικό μετανάστευσης στις ΗΠΑ από το Βούτυρο Ευρυτανίας
1. Οι πρωτοπόροι του 1904
Οι άνθρωποι που πρώτοι το έτος 1904 τόλμησαν το μεγάλο ταξίδι από το χωριό Βούτυρο προς την Αμερική ήταν :
· Ο Δημήτριος Ανδριτσογιάννης, που πήγε στην Αμερική σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εργάστηκε 4 χρόνια και το 1908 επέστρεψε στην πατρίδα. Το 1911 όμως έκανε το επόμενο ταξίδι του στην Αμερική.
· Ο Κωνσταντίνος Ιωακείμ, που πήγε στην Αμερική σε ηλικία 27 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εργάστηκε 7 χρόνια στην πόλη Σποκέιν (Spokane) και το 1911 επέστρεψε. Το 1912 ξαναπήγε.
2. Η θαρρετή συνέχεια του 1907
Στα διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Πιο συγκεκριμένα :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε απότο Νικόλαο Πολύζο. Στις 13 Μαΐου 1907, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Laura” και στις 30 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 19 ετών. Με 26 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δημ. Ανδριτσογιάννη.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Ιωάννη Τυλιγάδα[4] (Tiligadis). Στις 30 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ίδιο πλοίο (“Laura”) και στις 18 Οκτωβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 19 ετών. Ως τόπο γέννησης δήλωσε το Βούτυρο, αλλά ως τόπο διαμονής το Καρπενήσι. Ως πλησιέστερη συγγενή του δήλωσε την αδελφή του Ανθούλα στο Καρπενήσι. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Τυλιγάδας.
Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)
3. Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909
Έγινε από το Νικόλαο Κανούτο.Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Μαΐου 1909 ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 2 Ιουνίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 42 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Βούτυρο λεγόταν Βασίλω. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο κουνιάδος του Γεώργ. Δ. Μαγγιώτης (Maggiotis).
4. Ελάχιστοι μετανάστες στο 1910
Στα διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Αναλυτικά έχουμε :
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910έγινε από τον Τρύφωνα Κουτσόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 19 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ανδριτσογιάννης.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910έγινε από τον Ιωάννη Πριόβολο. Στις 7 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Alice” και στις 23 Νοεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 21 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν υπηρέτης (servant). Η μητέρα του λεγόταν Καλλιόπη. Με 75 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Δ. Πριόβολο.
Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris)
5. Αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1911
Στα διάρκεια του έτους έγιναν τρεις αφίξεις (1 ομαδική και 2 από μεμονωμένους) στην Αμερική από το χωριό Βούτυρο. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα. Συγκεκριμένα :
Η ομαδική άφιξη στο 1911 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους: Δημ. Ανδριτσογιάννη, Λάζ. Κανούτο, Φίλ. Κανούτα, Λεων. Κουτσόπουλο και Αλέξ. Νικόπουλο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 18 Δεκεμβρίου 1910 επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 4 Ιανουαρίου 1911 αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν επίσης ότι:
· Ο Δημήτριος Ανδριτσογιάννης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του στην πόλη Άσβιλ (Asheville) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν και ο αδερφός του Ιωάννης Ανδριτσογιάννης[5]. Για το Δημήτριο Ανδριτσογιάννη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1904-08 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.
· Ο Λάζαρος Κανούτος ήταν 21 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιού. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ένας ξάδερφός[6] του.
· Ο Φίλιππος Κανούτας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν καλλιεργητής (cultivator). Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γιολδάσης.
· Ο Λεωνίδας Κουτσόπουλος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθ. Παπακωνσταντίνου.
· Ο Αλέξανδρος Νικόπουλος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Ιωάννη Νικόπουλο[7]. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Αλέξανδρο Νικόπουλο. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-10 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
Η πρώτη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από το Γεώργιο Κατσούδα. Στις 30 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Atlanta” και στις 18 Φεβρουαρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 19 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αρτοποιός (baker). Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Γιολδάσης.
Η δεύτερη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από τον Κώστα Κανούτο. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Eugenia” και στις 12 Απριλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 20 ετών. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο θείος του Γ. Μαργιώτης[8].
6. Κορύφωση του αριθμού μεταναστών στο 1912
Στα διάρκεια του έτους έγιναν τρεις ομαδικές αναχωρήσεις προς στην Αμερική από το χωριό Βούτυρο. Συνολικά έφυγαν 13 άτομα. Αναλυτικά:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους Αθαν. Γιολδάση και Νικ. Γιολδάση. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Μαΐου αναχώρησαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 20 Μαΐου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι:
· Ο Αθανάσιος Γιολδάσης ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Αρχικά δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer), αλλά το άλλαξε σε εργάτη. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ευθυμία. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Γιολδάση.
· Ο Νικόλαος Γιολδάσης ήταν 23 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν γλύπτης (sculptor)! Ο πατέρας του στο Βούτυρο λεγόταν Δημήτριος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για ανάλογη δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Γιολδάση.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε εννέα άτομα! Ήταν οι: Κων. Ιωακείμ, Δημ. Κανούτας, Ιωάν. Καραγεώργος, Σερ. Καραγεώργος, Δημ. Κατσούδας, Ιωάν. Κουτσόπουλος, Δημ. Τυλιγάδας, Γεώρ. Ψιλόπουλος και Ιωάν. Ψιλόπουλος. Στις 20 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Columbia (1908)” και στις 9 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει επιπλέον ότι:
· Ο Κωνσταντίνος Ιωακείμ ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βαρβάρα. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε το συγγενή του Αλέξανδρο Νικόπουλο. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Κων/νος Ιωακείμ την περίοδο 1904-11 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.
· Ο Δημήτριος Κανούτας ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στο Βούτυρο, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε το Καρπενήσι. Η γυναίκα του λεγόταν Ελισάβετ. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Νικόπουλος.
.png)
Πλοίο “Columbia (1908)”(Photo: Maurizio Eliseo Collection)
· Ο Ιωάννης Καραγεώργος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στον τόπο Νταμ Μπρέιβερ (Dam Braver) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Αλέξανδρος Νικόπουλος. Για τον Ιωάν. Καραγεώργο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-09 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.
· Ο Σεραφείμ Καραγεώργος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Δήμας.
· Ο Δημήτριος Κατσούδας ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 47 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στο γιο του Γεώργιο Κατσούδα.
· Ο Ιωάννης Κουτσόπουλος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ολυμπιάδα. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Λεωνίδα Κουτσόπουλο.
· Ο Δημήτριος Τυλιγάδας ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξυλουργός (carpenter). Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Αναζητούσε ανάλογη εργασία, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Τυλιγάδα.
· Ο Γεώργιος Ψιλόπουλος ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν υπηρέτης (servant). Η γυναίκα του στο Βούτυρο λεγόταν Ευανθία. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλαμπος Τυλιγάδας[9].
· Ο Ιωάννης Ψιλόπουλος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλαμπος Τυλιγάδας.
Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους: Δημ. Γεροντογιάννη και Ευάγ. Κολικόπουλο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 21 Ιουνίου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 8 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ακόμη ότι:
· Ο Δημήτριος Γεροντογιάννης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Θεοδώρα.Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Αθαν. Παπακωνσταντίνου.
· Ο Ευάγγελος Κολικόπουλος ήταν 20 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ανθίτσα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Ντάραμ (Durham) της Βόρ. Καρολίνας, όπου ήταν ο φίλος του Τρύφων Κουτσόπουλος.
7. Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1915
Στη διάρκεια του έτους έγιναν τρία μεταναστευτικά ταξίδια (1 ομαδικό και 2 μεμονωμένα) πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από το Βούτυρο. Πιο συγκεκριμένα:
Η πρώτη μεμονωμένη άφιξη στο 1915 έγινε από το Δημήτριο Νικόπουλο. Στις 19 Δεκεμβρίου 1914, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Calabria” και στις 11 Ιανουαρίου 1915 έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 26 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μάγειρος (cook). Η γυναίκα του λεγόταν Σπυριδούλα. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Διονύση (Denis) Νικόπουλο.
Ατμόπλοιο“Carpathia” (Photo: Richard
Faber Collection)
Η δεύτερη μεμονωμένη άφιξη στο 1915 έγινε από τον Ευάγγελο Κουτσικόπουλο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Φεβρουαρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Carpathia” και στις 9 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ανθούλα. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Κανούτος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ευάγγελος Κουτσικόπουλος, την περίοδο 1911-12, αλλά δεν μας είναι γνωστός ο τόπος, όπου εργάστηκε.
Η ομαδική άφιξη στο 1915 έγινε από δύο άτομα, τους : Γεώργ. Νικόπουλο και Ιωάν. Νικόπουλο. Στις 19 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο ελληνικής πλοιοκτησίας πλοίο “Athinai” και στις 10 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε επιπλέον ότι:
· Ο Γεώργιος Νικόπουλος ήταν 23 ετών. Στο χωριό Βούτυρο είχε τη μητέρα του Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Σπύρο Κουτρούμπα. Για το Γεώργιο Νικόπουλο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-13[10] και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
· Ο Ιωάννης Νικόπουλος ήταν 29 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βασίλω. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Κοντομήτρος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Νικόπουλος την περίοδο 1907-13 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
8. Ελάχιστοι μετανάστες στο 1920
Στη διάρκεια του έτους έγινε μόνον 1 ομαδικό ταξίδι από 2 άτομα προς την Αμερική. Ήταν οι Αθαν. Τσικλίστας και Γεώρ. Ψιλόπουλος. Στις 18 Ιουλίου 1920, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Pannonia” και στις 11 Αυγούστου έφτασαν στην Αμερική. Από το υλικό του αρχείου ξέρουμε ακόμη ότι:
· Ο Αθανάσιος Τσικλίστας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αναστασία. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Κανούτα.
· Ο Γεώργιος Ψιλόπουλος ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευανθία. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του Αναστάσιο Ξινάκη.
Πλοίο“Pannonia”
(Photo: Frank Pichardo Collection)
9. Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1921
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα από το Βούτυρο. Αναλυτικά έχουμε:
Η πρώτη ομαδική άφιξη του 1921 αριθμούσε 5 άτομα, που ήταν οι: Ιωάν. Ανδριτσογιάννης, Θεόδ. Κανούτος, Φίλ. Κανούτας, Σερ. Καραγεώργος και Αντ. Τσικλίστας. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 31 Δεκεμβρίου 1920 επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Megali Hellas” και στις 20 Ιανουαρίου 1921 αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας αναφέρει ακόμη ότι :
· Ο Ιωάννης Ανδριτσογιάννης ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotelkeeper). Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Γεωργίτσα. Με 21 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια, όπου ήταν και οι Αφοί Παπαϊωάννου. Για τον Ιωάννη Ανδριτσογιάννη, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1908-19 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Θεόδωρος Κανούτος ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 38 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Κανούτο.
· Ο Φίλιππος Κανούτας ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 36 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Κανούτο.
· Ο Σεραφείμ Καραγεώργος ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Προορισμός του για δουλειά (με 34 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Δήμας.
· Ο Αντώνιος Τσικλίστας ήταν 21 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ελένη. Με 38 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Κανούτο.
Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)
Η δεύτερη ομαδική άφιξη του 1921 έγινε από 2 άτομα, τους Λάζ. Κανούτο και Λεων. Κουτσόπουλο. Στις 15 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησαν με το πλοίο “Megali Hellas” και στις 29 Μαΐου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι:
· Ο Λάζαρος Κανούτος ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Κανούτο.
· Ο Λεωνίδας Κουτσόπουλος ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε το Καρπενήσι. Με 70 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ανεψιός του Γεώργιος Κατσούδας.
10. Ελάχιστοι μετανάστες στο 1924
Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άτομα από το Βούτυρο. Συγκεκριμένα:
Η ομαδική αναχώρηση στο 1924 έγινε από το έγγαμο ζευγάρι Ιωάννη και Γεωργίτσας Ανδριτσογιάννη. Στις 25 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 18 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε επιπλέον ότι:
· Ο Ιωάννης Ανδριτσογιάννης (JohnAndros) ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Είχε ήδη αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα (US Citizen). Είχε αλλάξει το επώνυμό του σε Andros (έκανε συντόμευση). Προορισμός του ήταν η πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια, όπου είχε την επιχείρησή του “New York Cafe”. Αυτό ήταν το τρίτο ταξίδι του στις ΗΠΑ. Είχε πάει πρώτη φορά την περίοδο 1908-19 και ξαναπήγε το 1921.
· Η Γεωργίτσα Ανδριτσογιάννη ήταν 29 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Ο πατέρας της στο Καρπενήσι λεγόταν Ιωάννης Αντωνόπουλος. Με το σύζυγό της Ιωάννη, πήγαινε στην πόλη Μέικον της Τζώρτζια.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1924 έγινε από τον Ιωάννη Γιολδάση. Από την Ελλάδα, στις αρχές Σεπτεμβρίου, έφυγε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Βουλώνης (Boulogne-Sur-Mer). Από εκεί, στις 10 Σεπτεμβρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Volendam” και στις 20 Σεπτεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ιδιοκτήτης εστιατορίου (restaurant owner). Με 600 $ για τα αναγκαία έξοδα, επέστρεφε στην επιχείρησή του, στην πόλη Κολάμπους (Columbus) της Τζώρτζια. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Γιολδάσης, την περίοδο 1919-24 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
11. Μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1926, 1927 και 1929
Στη διάρκεια του 1926 έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις, ενώ στα έτη1927 και 1929 έγιναν από μία πάλι μεμονωμένη αναχώρηση. Πιο αναλυτικά:
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1926 έγινε από το Δημήτριο Ανδριτσογιάννη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 2 Ιουνίου ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 16 Ιουνίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Η γυναίκα του στο χωριό Βούτυρο λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε ανάλογη εργασία, με 50 $ μαζί του στην πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Ανδριτσογιάννης ή Άντρος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Ανδριτσογιάννης, την περίοδο 1910-1926 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Ατμόπλοιο“Martha
Washington” (Photo: Richard Faber Collection)
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1926 έγινε από το Νικόλαο Ξοΐνη ή Πάππας (Nicolaos Xoinis or Nick Pappas). Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 23 Οκτωβρίου πήρε το πλοίο “Moreas” και στις 10 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Βούτυρο λεγόταν Αλεξάνδρα. Προορισμός του για δουλειά (με 100 $ μαζί του) ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Πάππας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Νικολάου Ξοΐνη στις ΗΠΑ. Ξαναπήγε την περίοδο 1921-25 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1927 έγινε από τον Φίλιππο Κανούτα (Kanoutas). Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 7 Μαρτίου επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Edison” και στις 23 Μαρτίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 46 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό ήταν η γυναίκα του Ελένη. Με 47 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην τοποθεσία Έρι (Erie) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Νίκος Περγαντής. Είχε κάνει ήση άλλα δύο ταξίδια στην Αμερική ο Φίλιππος Κανούτας. Το προηγούμενο ταξίδι του έγινε την περίοδο 1920-25 πάλι στον ίδιο προορισμό.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1929 έγινε από τον Ιωάννη Κανούτα (Kanutas). Στις 23 Μαΐου 1929, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Vulcania” και στις 3 Ιουνίου κατέβηκε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Θεοδώρα. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο αδελφός του Γεώργιος Κανούτας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Κανούτας την περίοδο 1917-1928 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
12. Τελευταίες μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1931 και 1933
Στη διάρκεια του 1931 έγινε μία μεμονωμένη αναχώρηση, από το Λάζαρο Κανούτο. Στις 6 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Saturnia” και στις 17 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 40 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας (restauranteur). Με 200 $ στην τσέπη, πήγαινε στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρειας Καρολίνας, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Κανούτο. Για το Λάζαρο Κανούτο αυτό ήταν το τρίτο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει τις περιόδους 1911-19 και 1921-29 και εργάστηκε αρκετά χρόνια στη Νέα Υόρκη και στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
Στη διάρκεια του 1933 έγινε μία μεμονωμένη αναχώρηση, από τον Ιωάννη Κανούτα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 17 Φεβρουαρίου 1933 ταξίδεψε με το πλοίο “Saturnia” και στις 2 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας (restauranteur). Ο πατέρας του ήταν στο χωριό και λεγόταν Αθανάσιος. Η γυναίκα του λεγόταν Θανούλα. Προορισμός του (με 40 $) ήταν η πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας, όπου ήταν οι άλλοι Αφοί Κανούτα. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Κανούτας την περίοδο 1929-31 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Πλοίο “Saturnia”
13. Μεταναστευτικός επίλογος
Δόθηκε το έτος 1936 με δύο ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν τα 3 τελευταία άτομα αυτής της περιόδου, από το χωριό. Με περισσότερα στοιχεία :
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1936 έγινε από τον Ιωάννη Κανούτα. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 21 Αυγούστου αναχώρησε με το πλοίο “Ile de France” και στις 27 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 43 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotel keeper). Γυναίκα του λεγόταν Θανούλα. Πήγαινε στην πόλη Ριτζ-βιλ (Ridgeville) της Βόρ. Καρολίνας, , όπου ο αδελφός του Γεώργιος Κανούτας είχε το εστιατόριο Πλάζα. Στο προηγούμενο ταξίδι του στις ΗΠΑ, ο Ιωάννης Κανούτας είχε πάει την περίοδο 1933-34 και εργάστηκε στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1936 έγινε από δύο άτομα. Ήταν οι : Γεώρ. Νικόπουλος και Νικ. Ξοΐνης ή Πάππας. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, την 1η Οκτωβρίου 1936 επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Conte di Savoia” και στις 8 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ακόμη ότι:
· Ο Γεώργιος Νικόπουλος ήταν 44 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν σερβιτόρος (waiter). Η μητέρα του στο Βούτυρο λεγόταν Μαρία. Είχε μαζί του 150 $ και επέστρεφε στην πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια, όπου ήταν η διαμονή του. Για το Γεώργιο Νικόπουλο ήταν άλλο ένα ταξίδι στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1911-35 και εργάστηκε 24 χρόνια στην πόλη Μέικον (Macon) της Τζώρτζια.
· Ο Νικόλαος Ξοΐνης ή Πάππας (Nicholaos Xoinis or Nick Pappas) ήταν 48 ετών και παντρεμένος. Επάγγελμα σερβιτόρος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αλεξάνδρα. Με 45 $ επέστρεφε στον ίδιο τόπο, τη μικρή πόλη Τζόνσον Σίτυ (Johnson City) του Τεννεσί, όπου ήταν η διαμονή του. Το προηγούμενο ταξίδι του στις ΗΠΑ, έγινε την περίοδο 1932-34, πάλι στον ίδιο προορισμό.
-----------------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gr
7. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
8. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
9. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
10. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
11. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
12. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
13. Ιστοσελίδα http://www.mariailiaki.gr/
14. Βικιπαίδεια
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2]Στο σύνολο των 50 μεταναστών από το Βούτυρο, βρέθηκαν μόνον 2 αναλφάβητα άτομα!
[3]Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4]Το επώνυμο Τυλιγάδας (ή Τυλιγάδης) ήταν πολύ διαδεδομένο στο χωριό Τέρνο κυρίως, με ελάχιστα άτομα σε Μουζίλο και Βούτυρο. Η έρευνα που έκανα απέδωσε 10-12 άτομα στο χωριό Τέρνος.
[5]Πήγε το 1908 στην Αμερική.
[6]Το όνομά του είναι Νικόλαος, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.
[7]Πήγε το 1907 στην Αμερική.
[8]Από το Καρπενήσι. Πήγε στην Αμερική το 1906 σε ηλικία 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη.
[9]Από το Τέρνο. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
[10]Είναι δυσανάγνωστο το έτος. Δεν ξέρω αν είναι 1913 ή 1915.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου