Έρευνα
Πρόλογος
Την περίοδο 1994-96, έγινε μια καλή προσπάθεια αποτύπωσης-καταγραφής του Φθιωτικού περιβάλλοντος (φυσικού και ανθρωπογενούς). Ήταν ιδέα των Κωνσταντίνου Μπαλωμένου, φυσικού και Κωνσταντίνου Στασινού, βιολόγου. Στηρίχθηκε σε ένα πολύ αναλυτικό και αρκετά εξαντλητικό ερωτηματολόγιο, που δημιούργησε η ομάδα αυτή. Με τη στήριξη του τότε Νομάρχη Φθ/δας Θύμιου Παπαβασιλείου, όλοι οι ΟΤΑ της Φθ/δας έλαβαν το ερωτηματολόγιο αυτό και το απάντησαν. Θυμίζουμε ότι δεν είχε ακόμη εφαρμοστεί το σχέδιο “Καποδίστριας” και υπήρχαν ακόμη οι παλιότεροι δήμοι και κοινότητες.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 είχε γίνει άλλη μία ανάλογη προσπάθεια, αλλά με πολύ συνοπτικό ερωτηματολόγιο, η συμπλήρωση του οποίου γινόταν από εμάς, με επισκέψεις στις κοινότητες. Παρέμεινε ημιτελής.
Στην παρούσα προσπάθεια, από 182 ΟΤΑ της Φθιώτιδας, απάντησαν οι 128 (ποσοστό 70%). Δυστυχώς δεν λάβαμε απαντήσεις από τους δήμους Λαμίας, Δομοκού, κ.ά. Αυτό στέρησε την προσπάθεια από πολύτιμα στοιχεία. Κρίμα ...
Η όλη έρευνα και εργασία δεν έτυχε καμιάς οικονομικής στήριξης.
Στο υλικό αυτό που λάβαμε (στις απαντήσεις) έγινε επεξεργασία και ακολούθησαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Η τελική εργασία, σε έντυπη μορφή δόθηκε στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και στο τμήμα Περιβάλλοντος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας, το Δεκέμβριο 1998. Αντίγραφο επίσης υπάρχει στο Ιστορικό Αρχείο Λαμίας.
Ευχαριστίες αποδόθηκαν στον τέως νομάρχη Θύμιο Παπαβασιλείου και στους ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δημάρχους, πρόεδρους, γραμματείς και πολίτες) που χωρίς τη βοήθειά τους, η προσπάθεια θα έμενε ανολοκλήρωτη.
Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος
1. Γενικά στοιχεία
Το ερωτηματολόγιο κάλυψε όλους τους τομείς του περιβάλλοντος και συγκεκριμένα τις ενότητες :
1. Γενικά – Ταυτότητα τόπου
2. Έδαφος
3. Υπέδαφος
4. Θάλασσα
5. Αέρας
6. Νερό
7. Χλωρίδα
8. Πανίδα
9. Υγρότοποι – Βιότοποι
10. Οικιστικά
11. Ιστορικά – Αρχαιότητες
12. Γεωργία
13. Κτηνοτροφία
14. Τουρισμός
15. Βιομηχανίες
16. Παραδοσιακές ασχολίες
Το Ερωτηματολόγιο κατέληγε ζητώντας από τα μέλη των ΟΤΑ τη διατύπωση χρήσιμων προτάσεων, με σκοπό τη μελέτη και αξιοποίηση αυτών, από τις υπηρεσίες.
Στην παρούσα εργασία θα δοθούν στοιχεία για την ύδρευση και τα οικιστικά, μόνον. Προφανώς είναι αδύνατο να καλυφθεί εδώ όλη η καταγραφή.
Θα χρησιμοποιηθούν πίνακες με περισσότερα στοιχεία και θα ακολουθήσουν τα συμπεράσματα.
2. Η ύδρευση των ΟΤΑ
Τα ερωτήματα του θέματος ήταν :
(i) Πώς υδρεύεται η κοινότητα / κωμόπολη / πόλη (από πηγές, ποταμό, γεωτρήσεις) ;
(ii) Από ποιο σημείο αντλείται το πόσιμο νερό;
(iii) Υπάρχει δίκτυο ύδρευσης και αν ΝΑΙ, από πότε ;
(iv) Ζητήθηκε να χαρακτηρίσουν την ποιότητα του νερού (σκληρό, γλυφό, καλό, κλπ.), με βάση τις χημικές αναλύσεις (αν έγιναν) και τις πληροφορίες από τους κατοίκους.
(v) Αν γίνεται χλωρίωση ή φθορίωση του πόσιμου νερού και πόσες φορές το χρόνο.
(vi) Αν το πόσιμο νερό τους έχει δημιουργήσει κάποια προβλήματα υγείας (σε στομάχι, θυρεοειδή, νεφρά, κ.ά.) και αν ΝΑΙ, τι είδους προβλήματα.
Από τις απαντήσεις που ελήφθησαν είχαμε ότι :
(1) Η ύδρευση των ΟΤΑ του νομού Φθιώτιδας γινόταν από πηγές ποταμών (σε ποσοστό 59 %). Όπου δεν υπήρχαν πηγές ποταμών, υδρεύονταν από κοινοτικές γεωτρήσεις. Από το ποτάμι υδρεύονταν 3 ΟΤΑ (με άντληση από κάποιο βαθύτερο σημείο ή από πηγάδι μέσα στο ποτάμι). Ο τελευταίος τρόπος ήταν προβληματικός, όταν το ποτάμι κατέβαζε πολλά νερά και γινόταν θολό.
(2) Σε 30 ΟΤΑ γινόταν συνδυασμός τρόπων ύδρευσης από πηγές και γεωτρήσεις (σε ποσοστό 23,44 %), επειδή - πιθανά - η ποσότητα νερού δεν επαρκούσε, ή η ποιότητα νερών από τον ένα τρόπο δεν ήταν καλή (σκληρό νερό).
(3) Μόνο στη Μακρακώμη γινόταν συνδυασμός και των τριών τρόπων ύδρευσης (πηγές - γεώτρηση - ποταμό), για κάλυψη των αναγκών και ίσως εξαιτίας της ποιότητας (σκληρό νερό).
(4) Το βασικό ερώτημα “αν υπάρχει δίκτυο ύδρευσης;” μπορεί να έχει προφανή απάντηση, αλλά δεν το θεωρήσαμε αυτονόητο. Θέλαμε - πριν ο κόσμος μπει στον 21ο αιώνα - να επιβεβαιώσουμε μια πραγματικότητα. Όλοι οι ΟΤΑ έχουν δίκτυο ύδρευσης.
(5) Στο ερώτημα “από πότε υπάρχει το δίκτυο ύδρευσης;”, πήραμε απαντήσεις που έχουν ιστορικό και πολιτικό ενδιαφέρον, στη μεταπολεμική Ελλάδα.
Από τους ΟΤΑ, που μας έστειλαν απαντήσεις[1], παλαιότερα δίκτυα ύδρευσης έχουν: η Αταλάντη (απ’ το 1906), η Γιαννιτσού (απ’ το 1930) και η Σπερχειάδα (απ’ το 1947).
(6) Στο ερώτημα για την ποιότητα του πόσιμου νερού, βρέθηκαν 83 ΟΤΑ με άριστο-πολύ καλό-καλό νερό (ποσοστό 64,85 %). Υπήρξαν όμως 26 ΟΤΑ με σκληρό-γλυφό νερό (ποσοστό 20,31 %). Σε 2 ΟΤΑ (Άνυδρο και Μακρολείβαδο) το νερό ήταν ακατάλληλο !!
(7) Σε μεγάλο ποσοστό (περίπου 80 %) στο πόσιμο νερό γινόταν χλωρίωση ή φθορίωση. Υπήρξαν όμως 21 ΟΤΑ, στους οποίους δεν γινόταν χλωρίωση (ποσοστό 16 %). Πρόκειται για μικρές κοινότητες τόσο της ορεινής Φθιώτιδας, αλλά και πεδινές. Αυτές ήταν : Παλαιοχώρι Τυμφρηστού, Μάρμαρα, Λιτόσελο, Γραμμένη, Παύλιανη, Μενδενίτσα, Πάπα, Καμπιά, Ανατολή, Αργύρια, Λευκάδα, Βασιλικά, Παλαιοκερασιά, Δρυμαία, Ρεγκίνι, Δρυμαία, Άγιος Χαράλαμπος, Τραγάνα, Μακρολείβαδο, Φιλιαδώνα. Έκπληξη όμως ήταν και ο Δήμος Υπάτης!
(8) Προβλήματα υγείας από πόσιμο νερό, δήλωσαν 19 ΟΤΑ (ποσοστό 15 % περίπου). Ήταν: Μεσοποταμία, Ρεγκίνι, Κορομηλιά Δομοκού, Ομβριακή, Βίτωλη, Άνυδρο, Παλαμά, Κόμνινα, Μακρολείβαδο, Γραμμένη, Μαλεσίνα, Μεσοχώρι Υπάτης, Νέο Μοναστήρι, Πάπα, Γαβράκια, Φιλιαδώνα, Ν. Μάκριση και Καρυές. Η Λάρυμνα δήλωσε προβλήματα, αλλά δεν είχε επιστημονικά συμπεράσματα για επιβεβαίωση.
(9) Αιτία των προβλημάτων υγείας ήταν τα σκληρά νερά, η έλλειψη χλωρίωσης και ο πλημμελής καθαρισμός της υδατοδεξαμενής.
(10)Στα προβλήματα υγείας κυριαρχούσαν οι νεφρολιθιάσεις και χολολιθιάσεις, αλλά ήταν πολύ σημαντικά τα προβλήματα με το θυρεοειδή. Άλλες επιπτώσεις ήταν προβλήματα στο στομάχι και εντερικά, από νερά όχι τόσο καθαρά.
Σημείωση : Δεν εξετάσαμε την περίπτωση νερών από οικογενειακά πηγάδια ή από τουλούμπες (μικρές υδραντλίες), σε σπίτια ή αγροκτήματα, από τις οποίες κάποιοι κάτοικοι πίνουν νερό. Η γειτνίασή τους με βόθρους, ίσως εξηγεί τις γαστρεντερίτιδες, που μας αναφέρθηκαν.
3. Κοινωνικό περιβάλλον – Πολιτιστικά
Τα ερωτήματα που τέθηκαν για το θέμα αυτό ήταν :
Μέρος Α : Πολιτιστικά, εμπορικά
(i) Υπάρχει σχέδιο της πόλης ή της κοινότητας (ΝΑΙ - ΟΧΙ) ;
(ii) Υπάρχουν διατηρητέα κτίρια στην κοινότητα/κωμόπολη/Δήμο σας ; Αν ΝΑΙ, πόσα ;
(iii) Υπάρχουν χώροι αναψυχής (με επιλογές 1,2,3,4) ;
Σημείωση : {1} πάρκα, {2} άλσος ή αλσύλιο, {3} παιδικές χαρές, {4} δάσος
(iv) Πόσες πλατείες έχετε ;
(v) Πόσα καφενεία υπάρχουν ;
(vi) Πόσα μπακάλικα (ή markets) υπάρχουν ;
(vii) Πόσα μανάβικα έχετε ;
Από τις απαντήσεις που ελήφθησαν, προέκυψαν ως συμπεράσματα ότι :
(2) Τα διατηρητέα κτίρια σ’ έναν τόπο είναι στοιχεία κοινωνικο-οικονομικής και πολιτιστικής ταυτότητας. Γι’ αυτό λοιπόν ρωτήσαμε αν “υπάρχουν διατηρητέα κτίρια”.
Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι 2 στους 3 ΟΤΑ δεν έχουν διατηρητέα κτίρια. Όμως από τους αριθμούς διατηρητέων κτιρίων στις Κοινότητες που ζητήσαμε να μας δώσουν, προκύπτει ότι ίσως δεν κατάλαβαν τι είναι “διατηρητέο κτίριο”. Συγκεκριμένα μας απάντησαν : Παλαμά (5), Βούζι (8), Λαδικού (10), κ.ά. Ίσως υπάρχει σύγχυση μεταξύ επισκευασμένου παλιού σπιτιού και επίσημα (με έγγραφο) κηρυγμένου διατηρητέου κτιρίου.
(3) Στο ανθρωπογενές περιβάλλον, οι χώροι αναψυχής έχουν καίρια θέση. Είχαμε 4 επιλογές, δηλ. [1] πάρκα, [2] άλση, [3] παιδικές χαρές και [4] δάση. Κυριάρχησαν αριθμητικά οι παιδικές χαρές (σε 25 ΟΤΑ) - που είναι ανθρώπινη δημιουργία - και ακολουθεί το δάσος (σε 8 ΟΤΑ) - που είναι φυσική δημιουργία.
Ο συνδυασμός παιδικές χαρές - δάσος είναι ολοφάνερο ότι ήταν πρώτο σε προτίμηση (σε 28 ΟΤΑ).
 |
| Διατηρητέο κτίριο Ελασσώνα στη Λαμία |
Από πλευράς εμβαδού των Πολιτιστικών Κέντρων, μεγαλύτερα είναι στη Σπερχειάδα (500 τ.μ.), Άγ. Γεώργιο Τυμφρηστού (250 τμ.) και Τσούκα (220 τμ.). Μικρότερα εμβαδά έχουν στα Γαβράκια (45 τμ.), την Εκκάρα (30 τμ.) και την Παύλιανη (με 25 τμ.).
(5) Χώρος συγκεντρώσεων και το σημείο αναφοράς σ’ ένα χωριό, κωμόπολη ή πόλη, είναι η πλατεία. Έτσι αναζητήσαμε “πόσες πλατείες έχουν;”
Καταγράφηκαν 5 ΟΤΑ (Μακρολείβαδο, Περιβόλι, Βασιλικά, Άγ. Γεώργιος Τυμφρηστού και Μύλοι Πελασγίας) που δεν έχουν καθόλου πλατεία. Επίσης, η Γλύφα έχει για πλατεία, την παραλία της.
Η μεγάλη πλειοψηφία, δηλ. 76 ΟΤΑ (ποσοστό 59,37 %) έχει 1 πλατεία. Ακολουθούν 25 ΟΤΑ (ποσοστό 19,53 %) με 2 πλατείες. Με πιο απλό τρόπο, στους 10 ΟΤΑ, οι 6 έχουν 1 πλατεία και οι 2 έχουν από 2 πλατείες.
(6) Ο κοινωνικός, αλλά και πολιτικός ρόλος του καφενείου στην Ελλάδα είναι μάλλον γνωστός. Για όλους τους έλληνες, η καρέκλα του καφενείου είναι φιλική. Μάλιστα τις δεκαετίες του ’80 και ’90, με τις έντονες πολιτικές αντιπαλότητες υπήρξαν και χωριστά καφενεία. Αναζητήσαμε τον αριθμό των καφενείων, σαν σημαντικό δείγμα του κοινωνικού χώρου. Εύκολα τα αριθμητικά συμπεράσματα μας λένε ότι : δεν υπήρξε κανένας ΟΤΑ στη Φθιώτιδα, χωρίς καφενείο.
Στους 100 ΟΤΑ στο Νομό μας, οι 20 έχουν 1 καφενείο, οι 25 έχουν 2 καφενεία, οι 20 έχουν 3 καφενεία, οι 10 έχουν 4 και άλλοι 10 ΟΤΑ έχουν 5 καφενεία.
(7) Τα μπακάλικα (ή αγγλιστί markets) είναι χώρος καθημερινής συναλλαγής και απόδειξη οικονομικής ζωής για κάθε τόπο. Συνήθως, είχαν κεντρική θέση, σε πλατεία ή σε κεντρικό δρόμο, ο δε ιδιοκτήτης του ήταν (και είναι) σημαντικό πρόσωπο για τον τόπο (χωριό, γειτονιά ή συνοικία). Αναζητήσαμε λοιπόν τη σημερινή πραγματικότητα, τόσο για να επιβεβαιώσουμε (ή όχι) τα παραπάνω, αλλά και να την καταγράψουμε. Έτσι :
Καταγράψαμε 8 ΟΤΑ (Περιστέρι Υπάτης, Αργύρια, Πιτσιωτά, Αμούρι, Καρυές Δομοκού, Ξυλικοί Λοκρίδας, Λιτόσελο και Στίρφακα) που δεν έχουν μπακάλικο. Από 1 μπακάλικο (ή market) έχουν 30 ΟΤΑ της Φθιώτιδας. Με 2 μπακάλικα βρέθηκαν 32 ΟΤΑ (ποσοστό 25 %) και 3 μπακάλικα είχαν 18 ΟΤΑ.
Προφανώς οι κωμοπόλεις και οι πόλεις έχουν περισσότερα. Πάνω από 10 είχαν: Μαλεσίνα (12), Αταλάντη (12), Στυλίδα (12), Καμένα Βούρλα (11) και Σπερχειάδα (20) !!
(8) Τα παλιότερα χρόνια, το αγροτικό σπίτι είχε αυτάρκεια και αυτοτέλεια σε λαχανικά και φρούτα, εφόσον καλλιεργούσαν κήπο ή μποστάνι. Έτσι δεν είχαν ανάγκη το μανάβη. Το ερώτημά μας «πόσα μανάβικα έχετε;», ήρθε για να διερευνήσει αυτή την κατάσταση σήμερα.
Το αποτέλεσμα ήταν: Οι μισοί περίπου (59 ΟΤΑ, ή ποσοστό 46 %), δεν έχουν μανάβικο. Σε συνδυασμό με τις καλλιέργειες λαχανικών-κηπευτικών που γίνονταν για εμπορικούς-επαγγελματικούς λόγους, οι μισοί σχεδόν ΟΤΑ διέθεταν αυτάρκεια σε τέτοια είδη και δεν χρειαζόταν κατάστημα.
Δυστυχώς, μεγάλο ποσοστό (33,59 %) δεν απάντησε. Αν θεωρήσουμε – που είναι πιθανή - ότι εννοούν αρνητική απάντηση, τότε επαυξάνεται το παραπάνω συμπέρασμα.
Μέρος Β : Θρησκευτικά
(i) Πόσες εκκλησίες (ναούς) έχετε ;
(ii) Πότε χρονολογείται η παλιότερη εκκλησία σας ;
(iii) Υπάρχει βιβλιοθήκη (ΝΑΙ - ΟΧΙ) ; Αν ΝΑΙ, με πόσα βιβλία (περίπου) ;
(iv) Η βιβλιοθήκη είναι (Δημόσια, Δημοτική-Κοινοτική, Συλλόγου, άλλων);
(v) Υπάρχουν κοντά σας μοναστήρια (ΝΑΙ - ΟΧΙ) ; Αν ΝΑΙ, πόσα ;
(vi) Καταγράφηκαν τα μοναστήρια (ανδρικά και γυναικεία). Επίσης μοναστήρια εγκαταλειμμένα.
Από τις απαντήσεις που ελήφθησαν, προέκυψαν ότι :
(1) Όπου υπάρχουν άνθρωποι υπάρχει και εκκλησία, ή αλλιώς ο έλληνας πραγματώνει τη χριστιανική του πίστη σ’ ένα οικιστικό-πνευματικό στολίδι, την εκκλησία του τόπου του. Συνήθως ο ναός είναι σε κεντρικό ή σε περίοπτο σημείο της περιοχής. Χαρακτηρίζεται από την ηλικία του, το ρυθμό του (βασιλική, βυζαντινού ρυθμού, κ.ά.) και το μικρό ή μεγάλο μέγεθός του. Έτσι στο ερώτημα “πόσες εκκλησίες (ναούς) έχετε;” είχαμε σαν συμπεράσματα :
· δεν υπάρχει ΟΤΑ στη Φθιώτιδα, χωρίς εκκλησία.
· η πλειοψηφία των ΟΤΑ έχει από 1-4 εκκλησίες (ναούς). Σε αριθμούς κυριαρχούν οι 2-3 εκκλησίες (συνολικό ποσοστό 47,66 %).
· πολλές εκκλησίες (10 και πλέον) έχουν : η Παλαιοκερασιά (10), η Παλαιά Γιαννιτσού (10), η Μαλεσίνα (10), η Αταλάντη (11), το Καλαπόδι (11) και η Στυλίδα (20).
· τις περισσότερες εκκλησίες (20) έχει η Στυλίδα.
Η Ι.Μ. Αγίου Γεωργίου Μαλεσίνας (του 11ου αι.)
(2) Στο ερώτημα “πότε χρονολογείται η παλαιότερη εκκλησία σας;” προέκυψε ότι :
· Αριθμητικά πλειοψηφούν οι εκκλησίες, που χτίστηκαν κατά τον 19ο αιώνα. Είναι 53 ναοί.
· Ακολουθούν σε αριθμό, οι εκκλησίες που χτίστηκαν στον 20ό αιώνα, που είναι 32 ναοί.
· Οι δύο παλαιότερες εκκλησίες του νομού μας είναι του 11ου μ.Χ. αιώνα (στη Μαλεσίνα και τη Λάρυμνα).
Επιμείναμε ζητώντας τον αριθμό των βιβλίων, που διαθέτει καθεμιά βιβλιοθήκη. Οι απαντήσεις που λάβαμε βρίσκονται στον παρατιθέμενο Πίνακα 4.
Από 1.000 βιβλία και πλέον έχουν : το Πουρνάρι, η Τσούκα, οι Ράχες, η Ομβριακή, ο Άγιος Γεώργιος Τυμφρηστού, η Δίβρη (1.430), οι Μύλοι (1.500), η Μενδενίτσα (1.500), η Δρυμαία (2.000), τα Μάρμαρα (2.000), η Στυλίδα (2.000), η Υπάτη (2500), η Σπερχειάδα (3.000), η Λάρυμνα (3.500) και η Αταλάντη (7.500).
(4) Αναζητώντας την πρωτοβουλία της δημιουργίας μιας βιβλιοθήκης, βλέπουμε ότι :
· σε ποσοστό 70,83 % ήταν δημοτική ή κοινοτική ιδέα.
· το υπόλοιπο ποσοστό 18,75 % οφειλόταν σε προσπάθειες Συλλόγων.
(5) Τα μοναστήρια είναι οι κολώνες της χριστιανοσύνης και ζωντανά ιστορικά μνημεία, με διαρκή προσφορά στην πίστη και στην πατρίδα. Ήταν λοιπόν αναγκαία η καταγραφή τους. Έτσι από 37 ΟΤΑ (ή ποσοστό 28,91 %), έχουμε αναφορά ότι “υπάρχουν κοντά τους μοναστήρια”. Πιο συγκεκριμένα :
 |
| Η Βιβλιοθήκη Αταλάντης |
· Από όσα είναι ενεργά, τα 7 μοναστήρια είναι ανδρικά και τα υπόλοιπα 10 είναι γυναικεία.
· Τα γυναικεία μοναστήρια είναι πληθυσμιακά πολυπληθέστερα, με πρώτα σε αριθμούς: της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής (με 25 άτομα), της Δαμάστας (με 12-15 άτομα), κ.ά.
· με 1 μοναχό ή μοναχή είναι : του Αγ. Δημητρίου (στο Λογγίτσι), του Αγ. Νικολάου (στη Δίβρη) και του Αγ. Ραφαήλ (στο Αχλάδι).
· Με βάση τη χρονολογία ίδρυσης, παλιότερα μοναστήρια είναι : οι Άγιοι Ταξιάρχαι (600 μ.Χ.) στις Κομποτάδες, ο Άγ. Βασίλειος (του 9ου αιώνα) στην Παλ. Γιαννιτσού, ο Άγ. Γεώργιος (του έτους 1.005) στη Μαλεσίνα, κ.ά.
Αναλυτικός Πίνακας 5 με αριθμητικά στοιχεία ακολουθεί :
4. Επίλογος
Η καταγραφή αυτή περιμένει στα χρόνια τούτα μια επόμενη, ώστε να γίνει σύγκριση. Έτσι μπορεί να κριθεί με βεβαιότητα η πολιτιστική-κοινωνική πρόοδος, η στασιμότητα ή η οπισθοχώρηση στα χρόνια που πέρασαν. Το δυσάρεστο είναι ότι αρκετές πρώην κοινότητες που εντάχθηκαν στους “καλλικρατικούς” δήμους φθίνουν πληθυσμιακά. Σε οικιστικά θέματα, δεν εκτιμούμε ότι έγιναν βελτιώσεις (δημιουργία σχεδίου οικισμού, χαρακτηρισμός οικισμού ως παραδοσιακού, διάνοιξη εσωτερικών δρόμων, ανάδειξη διατηρητέων κτιρίων, κ.ά.). Ανάλογες δυσάρεστες σκέψεις γίνονται μετά από 10ετία μνημονίων στην Ελλάδα, για πολιτιστικά θέματα σε ΟΤΑ. Ήδη σε κάποια κυρίως ορεινά χωριά μας, έκλεισε και το μοναδικό καφενείο! Αυτό είναι σκληρό μήνυμα κοινωνικού θανάτου, που οι κυβερνήσεις δεν έλαβαν ακόμα σοβαρά υπόψη.
Η μείωση του αριθμού ιερέων και η δύσκολη κάλυψη των ναών στα χωριά της Φθιώτιδας είναι γνωστή. Ήδη ένας ιερέας πρέπει να καλύψει τις ανάγκες 3-4 χωριών. Η δραστηριότητα των μητροπολιτών Νικολάου Πρωτοπαπά και Συμεών Βολιώτη για την επαναλειτουργία μερικών μονών χωρίς μοναχούς, έφερε ήδη κάποια θετικά αποτελέσματα.
Είναι προφανής η ανάγκη πρωτοβουλιών από τους τοπικούς και περιφερειακούς άρχοντες, με την οικονομική στήριξη των κυβερνήσεων. Η εκτίμηση είναι ότι υπάρχει αρκετή απογοήτευση στο κοινωνικό σύνολο. Είναι μια πολύ δυσάρεστη διαπίστωση εφόσον, “η απογοήτευση είναι ένα είδος χρεοκοπίας, επειδή ξοδεύουμε πολλά σε ελπίδες και προσδοκίες”, όπως ανέφερε ο Αμερικανός συγγραφέας και φιλόσοφος Eric Hoffer.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου