"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

6/5/22

Από το Μουζίλο Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1912-1931)

Προλεγόμενα

 

  Το Μουζίλο είναι ένα ορεινό χωριό (υψόμετρο 860 μ.) στην κεντρική Ευρυτανία. Σημαντική είναι η παλαιά εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, χτισμένη το 1650, με ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1864. Δεν το έχω επισκεφθεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Μουζίλο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 16 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2022. 

Το χωριό Μουζίλο (Η φωτογραφία ελήφθη από το Διαδίκτυο)

    Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (
Ellis Island).

 

   Η έρευνα απέδωσε 10 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ένας μετανάστης έκανε πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν στοιχεία για 16 άτομα. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Μουζίλο, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτό. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία, Αθήνα). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Μουζίλο, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

-----------------

 

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Μουζίλου

   Από τις 30 Σεπτεμβρίου 1836, ο οικισμός Μουζήλον προσαρτήθηκε στο δήμο Οιχαλίας του νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Ο δήμος Οιχαλίας μετονομάστηκε σε Καρπενήσι.

  Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Καρπενησίου και ορίστηκε ως έδρα της κοινότητας Μουζήλου. Στις 16 Οκτωβρίου 1940 το όνομα του οικισμού από Μουζήλον διορθώθηκε σε Μουζίλον.

   Στις 22 Μαρτίου 1943 ο οικισμός αποσπάστηκε από το νομό Αιτωλοακαρνανίας και πλέον υπάγεται στο νομό Ευρυτανίας.

   Από τις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”), η κοινότητα Μουζίλου καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Ποταμιάς.

   Από τις 7 Ιουνίου 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”), ο δήμος Ποταμιάς καταργήθηκε και ο οικισμός Μουζίλο προσαρτήθηκε στο δήμο Καρπενησίου.

   Ο πληθυσμός του (απογραφή 2011) ήταν 21 κάτοικοι.

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]

   Από τους 16 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (8) έφυγαν το έτος 1920 (ποσοστό 50%). Συνολικά έγιναν 10 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκε 1 μετανάστης που έκανε πολλαπλά ταξίδια.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε (τα 16 άτομα) ως προς τον πληθυσμό του χωριού ήταν 6 %, που είναι μικρότερο σε σχέση με το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν ορεινή και δυσκόλευε τη ζωή[2] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν μόνον άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 7 άτομα). Ακολούθησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 4 άτομα) και άνω των 40 ετών (επίσης με 4 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από το Μουζίλο, δίνεται στον πίνακα 3.

Μικρότερη ηλικία μετανάστη :

(α) Λυμπέρης Βασίλειος, ετών 19 (πήγε το 1912)

Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Κορτέσης Ανδρέας, ετών 46 (πήγε το 1920)

(β) Κορτέσης Ευάγγελος, ετών 44 (πήγε το 1920)

(γ) Χολέβας Ιωάννης, ετών 42 (πήγε το 1920)

     Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 33,5 έτη, δηλαδή πολύ μεγάλος.

   Οι σχετικά περισσότεροι μετανάστες από το Μουζίλο ήταν έγγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 16 μετανάστες, οι 10 ήταν έγγαμοι και οι υπόλοιποι 6 ήταν άγαμοι.

   Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

 


   Συνολικά έγιναν 10 ταξίδια, που διακίνησαν τους 16 μετανάστες από το Μουζίλο. Οι περισσότεροι μετανάστες (9 άτομα) έφυγαν από το λιμάνι του Πειραιά (ποσοστό 56 %), ενώ από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 7 μετανάστες. Κανένας δεν έφυγε από ξένο λιμάνι (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από το Μουζίλο (9 άτομα) έφυγαν με ελληνικά πλοία. Με ξένα πλοία έφυγαν τα υπόλοιπα 7 άτομα.

   Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν πολύ περισσότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 7 μεμονωμένα ταξίδια και  μόνον 3 ομαδικά. Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για  επαναπατρισμό.

    Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από το Μουζίλο φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία του Νιου Χαμσάιρ, με 6 άτομα και συγκεκριμένα, η πόλη Μάντσεστερ! Ακολούθησε η πολιτεία της Νέας Υόρκης με 4 άτομα. Μικρές προτιμήσεις παρουσίασαν άλλες 3 πολιτείες. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΤΟΠΟΙ

Νιου Χαμσάιρ (N.H.)

Manchester (6)

Νέα Υόρκη (N.Y.)

New York (4)

Βιρτζίνια (Va.)

Petersburg (1), S. Boston (1)

Βόρ. Καρολίνα (N.C.)

Greensboro (2)

Οχάιο (Ohio)

Toledo (2)

ΣΥΝΟΛΟ

16

 

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Το σύνολο σχεδόν των μεταναστών, δηλ. 13 άτομα δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Υπήρξαν όμως και λίγοι επαγγελματίες. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

επάγγελμα

αριθ.

εργάτης (laborer, workman, worker)

13

αγρότης-κτηματίας (farmer)

1

αρτοποιός (baker)

1

εστιάτορας (restauranteur)

1

ΣΥΝΟΛΟ

16

Σημείωση  :  Εστιάτορας ήταν ο Γεώργιος Χολέβας.

Αρτοποιός ήταν ο Βασ. Λυμπέρης ή Λαμπέρης.

 

3.  Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκε 1 άτομο που έκανε τρία ταξίδια στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Ήταν ο :

Γεώργιος Χολέβας :  Το α’  ταξίδι έγινε το έτος 1920 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1926-31 στο Πέτερσμπουργκ της Βιρτζίνια. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1931 πάλι στον ίδιο προορισμό.

 

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Μουζίλο

   Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από το Μουζίλο που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από το Μουζίλο δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

 

α/α       Ονοματεπώνυμο             χρ. άφιξης     ηλικία   έγγαμος     Πλοίο ταξιδιού     Λιμάνι αναχώρ.

1        Κορτέσης Ανδρέας         27-4-1920       46        ναι       Belvedere              Πάτρα

2        Κορτέσης Ευάγγελος      27-4-1920       44        ναι       Belvedere              Πάτρα

3        Κορτέσης Ιωάννης Γ.     27-4-1920       26        όχι        Belvedere              Πάτρα

4        Λυμπέρης Ανδρέας        27-12-1920     40        ναι         Patris                    Πειραιεύς

5        Λυμπέρης Βασίλειος       28-8-1912       19        όχι        Carpathia              Πάτρα

6        Λυμπέρης Χρήστος         28-2-1921       31        ναι       King Alexander      Πειραιεύς

7        Μαρκόπουλος Νικόλ.     2-5-1921         37        ναι       King Alexander      Πειραιεύς

8        Ξενάκης Χρήστος           5-1-1921         42        ναι       King Alexander      Πειραιεύς

9        Ράπτης Γεώργιος            27-4-1920         29         όχι        Belvedere              Πάτρα

10       Τσιτούρας Γεώργιος        1-4-1921           28         ναι        Megali Hellas           Πειραιεύς

11       Τυλιγάδας Νικόλαος        28-2-1921         26         όχι        King Alexander        Πειραιεύς

12       Φώτος Αλέξανδρος         5-4-1914           27         όχι        Patris                     Πειραιεύς

13       Φώτος Γεώργιος             5-4-1914           29         όχι        Patris                     Πειραιεύς

14       Χολέβας Γεώργιος          25-11-1920        30         ναι        King Alexander        Πειραιεύς

15       Χολέβας Γεώργιος          30-11-1931        40         ναι        Saturnia                 Πάτρα

16       Χολέβας Ιωάννης            27-4-1920         42         ναι        Belvedere              Πάτρα

 

 

5.  Χρονικό μετανάστευσης από το Μουζίλο Ευρυτανίας

 

             i.        Ο πρωτοπόρος του 1912

    Ο άνθρωπος του χωριού που τόλμησε το μεγάλο ταξίδι προς την Αμερική ήταν ο Βασίλειος Λυμπέρης (Laberis). Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 13 Αυγούστου 1912 αναχώρησε με το ατμόπλοιο “Carpathia” και στις 28 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 19 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν φούρναρης (baker). Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γ. Τουρολιάς.

 

Ατμόπλοιο Carpathia  (Photo: Richard Faber Collection)

 

            ii.        Μία ομαδική αναχώρηση στο 1914

   Έγινε από δύο άτομα, τα αδέλφια Αλέξανδρο και Γεώργιο Φώτο. Στις 16 Μαρτίου 1914, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψαν με το πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου αφίχθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας αναφέρει επίσης ότι:

·         Ο Αλέξανδρος Φώτος (Photos) ήταν 27 ετών. Στο χωριό ήταν η μητέρα του Σταυρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Μάντσεστερ (Manchester) του Νιου Χαμσάιρ, κοντά στον ξάδερφό του Βασίλειο Κορλό.

·         Ο Γεώργιος Φώτος (Fotos) ήταν 29 ετών και αναλφάβητος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Το όνομα της μητέρας του ήταν Σταυρούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Μπίνης.

 

 

           iii.        Αρκετές αναχωρήσεις του 1920

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων με άτομα του Μουζίλου (1 ομαδικό και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα του χωριού. Πιο συγκεκριμένα :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1920 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους : Ανδ. Κορτέση, Ευάγ. Κορτέση, Ιωάν. Κορτέση, Γεώρ. Ράπτη και Ιωάν. Χολέβα. Στις 29 Μαρτίου 1920, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Belvedere” και στις 27 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Ανδρέας Κορτέσης ήταν 46 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Μουζίλο λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 24 $ μαζί του στην πόλη Τολέδο του Οχάιο, όπου ήταν ο κουνιάδος του Δημήτριος Φλώρος.

·         Ο Ευάγγελος Κορτέσης ήταν 44 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αικατερίνη. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά ση Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αναστάσιος Ξενάκης.

·         Ο Ιωάννης Κορτέσης ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν η πόλη Τολέδο του Οχάιο, κοντά στο θείο του Δημήτριο Φλώρο.

 

Πλοίο Belvedere”  (Photo: Peabody Essex Museum)

·         Ο Γεώργιος Ράπτης ήταν 29 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Με 22 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Γκρήνσμπορο της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κούτουλας.

·         Ο Ιωάννης Χολέβας ήταν 46 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αναστάσιος Ξενάκης.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Γεώργιο Χολέβα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 8 Νοεμβρίου ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 25 Νοεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Μουζίλο λεγόταν Φωτεινή. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αναστ. Ξενάκης.

 

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Ανδρέα Λυμπέρη. Στις 4 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 27 Δεκεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Γεωργία. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $ μαζί του) ήταν η πόλη Μάντσεστερ του Νιού Χαμσάιρ, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Φώτο.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Χρήστο Ξενάκη. Στις 16 Δεκεμβρίου 1920, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 5 Ιανουαρίου 1921 έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 42 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό, η σύζυγός του ονομαζόταν Ανθή. Με 100 $ μαζί του για τα αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο θείος του Δημ. Χασιάλης[4].

 

Ατμόπλοιο King Alexander

           iv.        Μείωση της μετανάστευσης στο 1921

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3 ταξίδια με πλοία (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν τέσσερα άτομα από το Μουζίλο. Αναλυτικά:

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1921 έγινε από διμελή ομάδα, με τους  Χρ. Λυμπέρη και Νικ. Τυλιγάδα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 12 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Χρήστος Λυμπέρης ή Λαμπέρης ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Φώτο.

·         Ο Νικόλαος Τυλιγάδας ήταν 26 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Μαρία. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μάντσεστερ του Νιου Χαμσάιρ, κοντά στον αδερφό του Κώστα Τυλιγάδα.

 

Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Γεώργιο Τσιτούρα. Στις 18 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το πλοίο “Megali Hellas” και την 1η Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 66 $ μαζί του) ήταν η πόλη Γκρήνσμπορο της Βόρειας Καρολίνας, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Κοντούλας[5].

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Νικόλαο Μαρκόπουλο. Στις 15 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγε με το πλοίο “King Alexander” και στις 2 Μαΐου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 35 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νότια Βοστώνη της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δ. Κ. Κριτσέλης[6].

 

            v.      Μεταναστευτικός επίλογος το 1931

   Έγινε από το μεμονωμένο ταξίδι του Γεωργίου Χολέβα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Νοεμβρίου 1931 αναχώρησε με το πλοίο “Saturnia” και στις 30 Νοεμβρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας (restauranter). Η γυναίκα του στο Μουζίλο λεγόταν Φωτεινή. Με 100 $ μαζί του πήγαινε στην πόλη Πέτερσμπουργκ της Βιρτζίνια. Ως γνωστό του στις ΗΠΑ, ανέφερε τον κουνιάδο του Ιωάννη Φυσέκη στην ίδια πόλη. Αυτό ήταν το τρίτο ταξίδι του  Γεωργίου Χολέβα στην Αμερική. Είχε κάνει άλλα 2 ταξίδια, στα έτη 1920, με άγνωστη διάρκεια παραμονής και το 1926 μέχρι το 1931, πάλι στο Πέτερσμπουργκ της Βιρτζίνια.

 

Πλοίο Saturnia


---------------------------

 

Βιβλιογραφία- Αναφορές-Ιστοσελίδες

 

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ www.amfictyon.blogspot.gr

7.    Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

8.    περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

9.    εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

10.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

11.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

12.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

13.  Ιστοσελίδα https://www.karpenissi.gr

14.  Ιστοσελίδα https://www.athensphotonews.gr

15.  Ιστοσελίδα https://www.greece.com

16.  Βικιπαίδεια

 

 ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ



[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2] Στο σύνολο των 16 μεταναστών από το  Μουζίλο, βρέθηκε ένας αναλφάβητος !

[3] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4] Ένας Δημήτριος Χασιάλης (Demetre Chassialis) από την Κωνσταντινούπολη, πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 28 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Στο αρχείο δεν βρέθηκε άλλος με αυτό το όνομα. Δεν μπορούμε όμως να επιβεβαιώσουμε κάποια συγγενική σχέση.

[5] Από το Καρπενήσι, όπως δήλωσε. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 29 ετών. Ο πατέρας του στη Μπιάρα λεγόταν Κώστας. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Γκρήνσμπορο της Βόρειας Καρολίνας. Εργάστηκε 16 χρόνια συνεχώς μέχρι το 1922 που επέστρεψε. Ήταν ξενοδόχος. Το 1923, σε ηλικία 46 ετών, έκανε και δεύτερο ταξίδι.

[6] Από το Καρπενήσι, όπως δήλωσε. Ο Δημήτριος Κριτσέλης, πήγε το 1907 στην Αμερική, σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Εκεί ήταν ο αδερφός του Αθανάσιος, που είχε πάει το 1903, σε ηλικία 21 ετών.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου