"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

5/10/22

Μετανάστες στην Αμερική, από Αλπόσπιτα, Βαρδάτες και Δυο Βουνά Φθιώτιδας (1907-1914)

 

Εισαγωγή

   Είναι τρία χωριά σε σχετικά μικρές αποστάσεις μεταξύ τους και κοντά στη Λαμία, που τώρα είναι προσαρτημένα στον καλλικρατικό δήμο Λαμιέων. Ο μικρός αριθμός μεταναστών από αυτά μας δίνει την ευκαιρία να τα παρουσιάσουμε μαζί.

   Η προσπάθεια στηρίχθηκε όπως πάντα στο ηλεκτρονικό αμερικανικό αρχείο EllisIsland, από το οποίο αντλήθηκαν οι υπάρχουσες πληροφορίες. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια.  Πλήρη στοιχεία βρέθηκαν για 3 άτομα από τα Αλπόσπιτα, 2 άτομα, από τις Βαρδάτες και 7 άτομα από τα Δυο Βουνά. Φυσικά υπήρξαν κι άλλοι μετανάστες, τα ονόματα των οποίων δεν μου είναι γνωστά, εφόσον δεν κατάγομαι από αυτά τα μέρη. Η εργασία ολοκληρώθηκε στον Οκτώβριο 2022.

   Σκοπός αυτής είναι να τιμήσει τους ανθρώπους αυτών των χωριών, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα, θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στη θύμηση όσων άκουσαν από τους δικούς τους ή άλλους για τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Όμως για τους νεότερους, είναι μια αναγκαία κατάθεση μνήμης και φυσικά αφιερώνεται σ’ αυτούς.

 Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 -------

 1.   Από τα Αλπόσπιτα Λαμίας

 Αλφαβητικός πίνακας μεταναστών

 


 Σύντομο χρονικό μετανάστευσης στην Αμερική

   Από τα Αλπόσπιτα έγιναν 3 μεμονωμένα ταξίδια προς την Αμερική. Θα ακολουθήσουν σύντομα τα υπάρχοντα στοιχεία γι’ αυτά.

   Την αρχή (πρώτο μεμονωμένο ταξίδι)  έκανε ο Παναγιώτης Χαβιαράς (Chavgiaras). Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 31 Ιουλίου 1907 έφυγε με το πλοίο “Gerty” και στις 20 Αυγούστου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 26 ετών και αναλφάβητος. Γεννήθηκε στα Αλπόσπιτα, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα. Πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Κολορίνης.

ΑτμόπλοιοLaura (Photo: Peabody Essex Museum)

    Το δεύτερο μεμονωμένο ταξίδι έγινε από το Νικόλαο Ανδριόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 24 Οκτωβρίου 1910 αναχώρησε με το πλοίο “Laura” και στις 10 Νοεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σταυρούλα. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ώκλαντ (Oakland) της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γρηγ. Ασημακόπουλος.

   Το τρίτο μεμονωμένο ταξίδι έγινε από τον Κωνσταντίνο Παπακώστα. Στις 16 Μαρτίου 1914, ανέβηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του στο χωριό ήταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Μπίνγκαμ Κάνυον (Bingham Canyon) της Γιούτα, κοντά στο θείο του Δημήτριο Μπαγινέτα.

 

2.  Από τις Βαρδάτες Λαμίας

 

Αλφαβητικός πίνακας μεταναστών


Σύντομο χρονικό μετανάστευσης στην Αμερική

   Από τις Βαρδάτες καταγράφηκαν 2 μεμονωμένα ταξίδια προς την Αμερική. Πιο αναλυτικά :

   Το πρώτο μεμονωμένο ταξίδι έγινε από τον Κωνσταντίνο Χουλιάρα (Chliaras). Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 17 Ιανουαρίου 1907 επιβιβάστηκε στο πλοίο “Algeria (1891)” και στις 4 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 17 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 12 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ουιτσίτα (Wichita) του Κάνσας, κοντά στον ξάδερφό του Ηλία Τσιτσιλώνη.

   Το δεύτερο μεμονωμένο ταξίδι έγινε από το Γεώργιο Σταϊκούρα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 16 Μαρτίου 1914 αναχώρησε με το πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ότι έχει γεννηθεί στη Λαμία, αλλά η προηγούμενη διαμονή του ήταν στις Βαρδάτες. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Κυριακούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφιλντ (Springfield) του Οχάιο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Τροχίστρας.

 

Ατμόπλοιο Πατρίς(Patris)

3.   Από τα Δυο Βουνά Λαμίας

 Αλφαβητικός πίνακας μεταναστών

 


 Σύντομο χρονικό μετανάστευσης στην Αμερική

   Από τα Δυο Βουνά καταγράφηκαν 4 ταξίδια (1 ομαδικό και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε το 1910, από τον Αλέξανδρο Γκλέζο. Στις 7 Μαρτίου 1910, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Argentina” και στις 23 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 25 ετών. Στα Δυο Βουνά είχε τη μητέρα του Αγγέλω.  Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Σπηλιόπουλος.

Ατμόπλοιο Argentina

 

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε το 1911, από το Σταμάτη Πιστόλη. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 31 Οκτωβρίου 1911 ανέβηκε στο πλοίο “San Guglielmo” και στις 13 Νοεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αθηνά. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μπίνγκαμ Κάνυον της Γιούτα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Γεώργιος Καρκαλής

   Η ομαδική αναχώρηση έγινε το 1914 και περιλάμβανε 4 άτομα. Ήταν οι : Γεώρ. Κράνας, Ηλ. Παπανδρέου, Ευθ. Τσαντήλας, Ιωάν. Τσαντήλας. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 16 Μαρτίου 1914 επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 5 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Γεώργιος Κράνας[1]ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Μπίνγκαμ Κάνυον (Bingham Canyon) της Γιούτα, κοντά στο θείο του Γεώργιο Χαϊμάνη[2].

·         Ο Ηλίας Παπανδρέου ήταν 32 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αλέξανδρος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Μπίνγκαμ Κάνυον της Γιούτα, όπου ήταν ο συγγενής του Χριστόφορος Μπολώτας.

·         Ο Ευθύμιος Τσαντήλας ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα της μητέρας του ήταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στο Μπίνγκαμ Κάνυον της Γιούτα, όπου ήταν ο θείος του Κώστας Μπουσλής.

·         Ο Ιωάννης Τσαντήλας ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μπίνγκαμ Κάνυον της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Μπουκλής (ή Μπουσλής).

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε το 1914, από τον Ανδρέα Φέκα. Στις 23 Φεβρουαρίου 1914, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Argentina” και στις 10 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Θεμιστοκλής. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Μπίνγκαμ Κάνυον της Γιούτα, όπου ήταν ο θείος του Δημ. Μπαγινέτας.


Επίλογος

   Οι περισσότεροι μετανάστες πήγαν στα ανθρακωρυχεία της Γιούτα. Δήλωσαν εργάτες ενώ λίγοι δήλωσαν αγρότες. Έγινε μια προσπάθεια να βρεθούν στοιχεία για το Δημ. Μπαγινέτα, αλλά το αρχείο δεν ανοίγει. Ελπίζω άλλοι να είναι πιο τυχεροί και ικανοί, για να συμπληρώσουν τα ονόματα όλων των μεταναστών.

 -------------

 Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

 1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gt από τις 7& 14 Ιουλίου 2014 (α’ & β’μέρος).

6.    Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

7.    περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

8.    εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

9.    «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

10.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

11.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

12.  Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 



[1]Ο Γεώργιος Κράνας επέστρεψε από την Αμερική. Δεν παντρεύτηκε. Στη Λαμία διέμενε στο Ξενοδοχείο “Νέα Υόρκη”. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε σε Οίκο Ευγηρίας στην Κηφισιά, στην Αθήνα. [Οι πληροφορίες αυτές προήλθαν από τον αείμνηστο Ιωάννη Δ. Κράνα]

[2]Από τη Στρώμη. Ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “Alice” από το λιμάνι της Πάτρας και στις 9-4-1909 έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 25 χρονών και παντρεμένος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου