Ένα ποτάμι θυμίζει τις υπηρεσιακές ολιγωρίες

Με διαρκείς υπερχειλίσεις και καταστροφές

   Οι περιφερειακές υπηρεσίες (προϊστάμενοι και τεχνικές υπηρεσίες) δεν χρειάζεται να δείχνουν μεγάλη δραστηριότητα και να ξενυχτούν μόλις ο κάμπος του Σπερχειού γίνεται θάλασσα, όπως τώρα. Είναι τουλάχιστον υποκριτικό να αδιαφορούν όλο το καλοκαίρι που μπορούν να γίνουν εργασίες καθαρισμού της κοίτης και να κινητοποιούνται μετά το κακό, χωρίς να προσφέρουν έργο.

   Θα σκεφτόταν κάποιος ότι η υπερχείλιση του ποταμού είναι ένα φαινόμενο σποραδικό και όχι πολύ συχνό. Δυστυχώς κάνουν μεγάλο λάθος. Ακόμα και το όνομά του ποταμού προέρχεται από το ρήμα σπέρχω που σημαίνει κυλώ ορμητικά, με μεγάλη ορμή και βία Μια μικρή ιστορική αναδρομή θα βοηθούσε όλους στη συνειδητοποίηση του “θεού” ποταμού, στη μεγάλη δύναμη των νερών του και στην ανάγκη έγκαιρης προετοιμασίας για την αποφυγή των επιπτώσεων από αυτόν. Έτσι :

“Μετά συνεχείς και ραγδαίας βροχάς, έξ’ ών εξεχείλισεν ο Σπερχειός και κατεκάλυψε το Λαμιακόν πεδίον την εβδομάδαν ταύτην.” (εφ. «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ», φ. 245 της 26/11/1866)

“Καθ’ όλην την εβδομάδαν εσμέν αποκεκλεισμένων εν Λαμία διακοπείσης της συγκοινωνίας εκ των πλημμυρών του Σπερχειού. Επλημμύρισεν και κάτω μeν του Κόμματος, άνω δe του Ιμέρμπεη και Αλαμάνας και προς Μοσχοχώριον.” (εφ. «ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ», φ. 833 της 14/12/1874)

“Όλως ανέλπιστος και απροσδόκητος πλημμύρα του Σπερχειού συμβάσα την εβδομάδα ταύτην επήνεγκε μεγάλην ζημίαν εις τους εν τοις αλωνίοις δημητριακούς καρπούς τινών Μοσχοχωρίου, Κόμματος και λοιπών. Εν τούτοις εδαπανήθησαν επέκεινα των εκατόν χιλιάδων δραχμών διά προσχώματα. Εβοήθησαν εν μέρει το Κόμμα, αλλά κατέστρεψαν το χωρίον Μοσχοχώριον.” (εφ. «ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ», φ. 917 της 22/7/1877)

“Ο Σπερχειός ποταμός ένεκα των πολλών της βροχής υδάτων επλημμύρισεν προς τά χωριά Κόμμα και Μοσχοχώριον καταστραφείσης της εκ σίτου σποράς.” (εφ. «ΦΘΙΩΤΙΣ» της 4/12/1884)

“Ο το Λαμιακόν πεδίον διαρρέων Σπερχειός, επλημμύρισαν και μεγίστη, υπό των βροχών τούτων επήλθε εις τά πρώιμα δημητριακά και ιδίως σιτοπαραγωγήν ζημίαν. Ως εκ της εκτάκτου των ρευμάτων του εξογκώσεως διαρρήξας ο Σπερχειός προχώματα ακράτητος …” (εφ. «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ» της 25/5/1885)

“Πλημμύρες στον Λαμιακόν Κάμπον εκ του Σπερχειού ποταμού. Επνίγηκαν το Κόμμα και Ιμέρμπεϊ.” (εφ. «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ» της 25/1/1886)

“Από της Παρασκευής διαρκώς βροχή πίπτουσα και μέχρι σήμερον εξακολουθούσα, ηνάγκασε τον Σπερχειόν, να εξέλθει της κοίτης του, όστις κατέκλυσε την Λαμιακήν πεδιάδα και παρ’ ολίγον να καταποντίση τα παρά την πόλιν μας χωριά Κόμμα και Καλύβια. Η συγκοινωνία εκατέρωθεν διεκόπη.” (εφ. «ΕΥΝΟΜΙΑ» της 20/6/1887)

“Μεγάλες πλημμύρες από την υπερχείλισιν των υδάτων τού Σπερχειού ποταμού. Οι ζημίες των καλλιεργειών ανυπολόγιστες.” (εφ. «ΘΕΡΜΟΠΥΛΑΙ» της 9/3/1891)

“Επλημμύρισεν δέ έκ τών βροχών ο Σπερχειός καί τά έκαμε κυριολεκτικώς θάλασσα όλα. Την γέφυραν ιδία του Κόμματος, ως και την μεταξύ του Παλιουρίου και Καστρί τας οποίας και κατέστρεψεν.” (εφ. «ΑΣΤΗΡ» αρ. 41 τής 26/10/1901)

“Τοιαύτη δε ήτον η πλημμύρα ώστε το χωρίον Κόμμα περιεκυκλώθη πανταχόθεν υπό των υδάτων τού ποταμού και μετά μεγάλης δυσκολίας και κινδύνων ηδύναντο τις να εξέλθη εκ τού ανωτέρω χωρίου” (εφ. «ΦΘΙΩΤΙΣ» της 3/11/1901)

“Αι τελευταίοι βροχαί διέκοψαν την συγκοινωνίαν και χιλιάδες κάτοικοι, οι οποίοι πληρώνουν αιματηρούς φόρους, έμειναν απεμονωμένοι. Η Χαλίλη, ο Άγιος Σώστης, το Κόμμα, η Ιμέρμπεϊ και το Μοσχοχώρι, επνίγησαν κυριολεκτικώς.” (εφ. «Η ΕΠΑΡΧΙΑ» της 7/4/1923)

“Πολλάς ζημίας υπέστησαν οι κτηνοτρόφοι καί ανυπολογίστους τοιαύτας οι αγρόται της πεδιάδας Φθιώτιδας καί ιδίως οι της Ροδίτσης, Μοσχοχωρίου, Κόμματος, Ανθήλης καί Χαλίλης.” (εφ. «Η ΕΠΑΡΧΙΑ» της 12/12/1935)

“Αι ζημίαι εις την όψιμον καλλιέργειαν είναι τεράστιαι. Μεγάλας ζημίας υπέστη η κοινότης Μάκρης, η Ανθήλη, το Κόμμα και το Μοσχοχώρι.” (εφ. «Η ΕΠΑΡΧΙΑ» της 6/7/1939)

   Είναι λοιπόν αυταπόδεικτη η έλλειψη έγκαιρου ενδιαφέροντος για το σοβαρό αυτό θέμα, τα αναγκαία έργα ορεινής υδρονομίας που πρέπει να μην σταματούν ποτέ και κυρίως η ετήσια εκκαθάριση της κοίτης του Σπερχειού, αλλά και των ανακουφιστικών τάφρων, ώστε με τις πολλές βροχές ή το λιώσιμο του χιονιού να αποφεύγονται οι υπερχειλίσεις και οι καταστροφές. 

Ο φουσκωμένος ποταμός Σπερχειός βρυχάται και καταστρέφει (2-2-2015)

   Θα κλείσουμε με την αναφορά ενός Έλληνα περιηγητή, του Μιλτιάδη Μπούκα, που πέρασε από την περιοχή μας το 1875 και περιέγραψε το ίδιο φαινόμενο αναφέροντας και τις χρόνιες αιτίες (παραλείψεις και αδράνειες), που παραμένουν μέχρι σήμερα :

“… Το Φθιωτικόν πεδίον, εύφορον και παχύγαιον, όπερ κατά το πλείστον του χειμώνος κατακλύζεται υπό του πλημμυρούντος Σπερχειού, όστις δια της - ως μη όφειλεν - αδικαιολογήτου αφροντησίας των κατά καιρούς Κυβερνήσεων και της αβελτηρίας των παραποταμίων κτηματιών, ανυπολογίστους ζημίας εις τε τον τόπον και το δημόσιον πρόξενος γίνεται, αντί των μεγάλων ωφελειών, ας ήθελε παρέχει, δι’ υδραυλικών έργων, προς άρδευσιν των γαιών εν καιρώ του θέρους χρησιμοποιούμενος.”

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

      φυσικός