"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

16/7/22

Από το Βασίλειο Καϊλάνη, στο Νικόλαο Κατσούδα

 

Ένα ακόμα αιωνόβιο Φαρμακείο στη Λαμία

    Ήταν στη δεκαετία του ’20, όταν στα υπάρχοντα τότε φαρμακεία της Λαμίας προστέθηκε άλλο ένα. Αυτό ήταν του φαρμακοποιού Βασιλείου Κ. Καϊλάνη. Η θέση του ήταν σε ενοικιασμένο κτίριο, στα δυτικά της πλατείας Βασιλέως Κωνσταντίνου (Σταροπάζαρο), δίπλα από το κτίριο, όπου τώρα στεγάζεται η Τράπεζα Αττικής.

   Ο Βασίλειος Καϊλάνης είχε αναπτύξει και κοινωνική δράση. Μετά από λαϊκό έρανο, ως εκπρόσωπος λαϊκής επιτροπής το 1935 παρέδωσε στο Δήμο Λαμιέων αναθηματική στήλη, η οποία στήθηκε στην Καμηλόβρυση, εις μνήμην των πεσόντων κατά το 1897 (προϊόν λαϊκού εράνου). Η εκδήλωση έγινε την Κυριακή 12 Μαΐου 1935, στο καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο[1] στην Ταράτσα Λαμίας.

 

  Επίσης ασχολήθηκε με τα προβλήματα του κλάδου. Διετέλεσε Πρόεδρος του Φαρμακευτικού[2] Συλλόγου Λαμίας το 1936-37. Το Διοικητικό Συμβούλιο απαρτιζόταν από τους : Βασ. Καϊλάνη, Πρόεδρο, Ελευθ. Δασκαλόπουλο, Αντιπρόεδρο, Ευθ. Ζαγγογιάννη, Γραμματέα, Νικ. Βαλατσό, Σύμβουλο και Νικ. Κάιλα, Ταμία.

   Έγινε[3] αντεπιστέλλον μέλος, μετά από απόφαση της ολομέλειας τής πρόσφατα (το 1932) συσταθείσης “Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρείας” και μετά από πρόταση των εγκρίτων επιστημόνων Κων. Δαμβέργη και Χρ. Αναλογίδη.

   Το 1936 καταγράφηκε στο Φαρμακείο του ένα περιστατικό[4]:

Στις 5-3-1936, στο Φαρμακείο του κ. Καϊλάνη και κατά την απουσία του (ήταν ένορκος σε κάποια δίκη), ο υπάλληλος του Φαρμακείου Βασίλειος Μπεσλεμής ετοίμαζε εκρηκτικό μίγμα 3 κιλών περίπου για βαρελότα. Ξαφνικά έγινε έκρηξη. Οι πόρτες και τα τζάμια του φαρμακείου τινάχτηκαν σε απόσταση και γέμισε πυκνούς καπνούς το φαρμακείο. Ένα ξύλινο διάφραγμα πήρε φωτιά, αλλά σβήστηκε από τις αντλίες του Δήμου. Ο υπάλληλος τραυματίστηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε στην κλινική Ιωάννου Παπασιοπούλου. Έχει τριτοβάθμια εγκαύματα στο πρόσωπο και στα χέρια. Ο Βασ. Καϊλάνης επέστρεψε αμέσως, η δε δίκη διεκόπη.

    Μέχρι το 1938, οι γιατροί δέχονταν τους ασθενείς στα Φαρμακεία, επειδή δεν είχαν ιατρεία. Στο Φαρμακείο Καϊλάνη, περίμεναν τους ασθενείς ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Παν. Δ. Παναγιωτόπουλος[5], ο παθολόγος Χαρίλαος Μουσάτος[6] (το 1927),  κ.ά.

   Όμως ο Βασίλειος Καϊλάνης δεν το κράτησε το Φαρμακείο για πολλά χρόνια. Το Δεκέμβριο του 1938 πούλησε την άδεια στο Νικόλαο Δ. Κατσούδα, ο δε Βασίλειος Κ. Καϊλάνης έγινε Διευθυντής του Υπουργείου Υγιεινής (με τη βοήθεια του τότε βουλευτή Ιωάν. Τσιριμώκου[7]).

 

Φαρμακείο Νικολάου Δ. Κατσούδα

Νικ. Κατσούδας  (1973)

   Ο Νικόλαος Κατσούδας γεννήθηκε το 1906 (ή 1907) στο Μεσοχώρι Υπάτης (ή Λιάσκοβο).  Σπούδασε φαρμακοποιός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αποφοίτησε το 1927 ή 1929. Αρχικά άνοιξε Φαρμακείο στο Καλαμπάκι Δράμας για 5 χρόνια.

   Το μετέφερε στη Στυλίδα, όπου λειτούργησε για 2 χρόνια. Το Δεκέμβριο 1938, ο Νικ. Κατσούδας, πούλησε[8] την άδεια του φαρμακείου στη Στυλίδα στον φαρμακοποιό Ιωάννη Ανδρ. Μαστροκωνσταντή, έναντι τιμήματος 282.500 δρχ.

   Στη συνέχεια, αγόρασε την άδεια του Φαρμακείου του Βασ. Καϊλάνη στη Λαμία. Το 1939, σε οικόπεδο[9] ιδιοκτησίας του γιατρού Β. Παπαγεωργίου, από τα Καστέλια Φωκίδας, που βρισκόταν στη ΝΔ γωνία των οδών Χαντζοπούλου και Βενιζέλου της Πλατείας Πάρκου, έγινε ισόγειο κτίριο. Σ’ αυτό, το έτος 1939, ο Νικόλαος Κατσούδας μεταστέγασε το φαρμακείο του. Σε διαφήμιση σε τοπική εφημερίδα[10] γράφτηκε τότε ότι :

«Το εν Λαμία Φαρμακείον Νικ. Δ. Κατσούδα (πρώην Β. Καϊλάνη) μετεφέρθη εις την νοτίαν γωνίαν της πλατείας Βασ. Κωνσταντίνου (Σιταγοράς), έναντι Καφενείου[11] Αδελ. Χαϊμάνη».

    Στα μεταπολεμικά χρόνια, στο ίδιο αρχικό οικόπεδο έγινε ένα νέο πολυώροφο κτίριο, στο ισόγειο  του οποίου πάλι στεγάστηκε το Φαρμακείο Κατσούδα κι επάνω λειτούργησε[12] το πολυώροφο Ξενοδοχείο «Απολλώνειον».

   Το Φαρμακείο συνέχισε τη λειτουργία του στην  ίδια θέση για 37 ακόμη χρόνια μέχρι τη συνταξιοδότησή του, το 1975. Μετά, το ανέλαβε η κόρη του Ευαγγελία Ν. Κατσούδα. Η λειτουργία του συνεχίζεται μέχρι σήμερα με την εγγονή Δέσποινα Βέλιου – Κατσούδα.

   Ο Νικόλαος Κατσούδας από το γάμο του απέκτησε 2  κόρες: την Ευαγγελία, που έγινε φαρμακοποιός και τη Σοφία, που σπούδασε νομικά κι έγινε συμβολαιογράφος.

   Ο Νικόλαος Κατσούδας πέθανε στις 26-9-1989, σε ηλικία 82 ετών.

 

  Επίλογος

   Μετά τα επίσης αιωνόβια φαρμακεία Δασκαλοπούλου και Τομαρά, έχουμε ένα ακόμη, που μπορεί να άλλαξε όνομα από Καϊλάνης σε Κατσούδας, αλλά διατήρησε τα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών παλιών φαρμακείων. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας 1920-30, που πρωτολειτούργησε φτάσαμε στο 2022 και ήταν αναγκαία τούτη η αναφορά.

   Η μεγάλη διαφορά είναι ότι από τον αυστηρά καθορισμένο αριθμό φαρμακείων, που ήταν 9 στα προπολεμικά χρόνια, τώρα η πόλη (και τα χωριά μας) γέμισαν με φαρμακεία. Επιπλέον, μειώθηκε αρκετά (αλλά παραμένει), ο ρόλος της πρωτοβάθμιας άμεσης περίθαλψης, τον οποίο παλαιότερα είχαν τα φαρμακεία.

    Η γραφή αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα φαρμακεία της Λαμίας στα χρόνια εκείνα. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

  

                                       Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                                                             φυσικός

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ



[1] βλ. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 943, σ. 4, 14-5-1935, Λαμία.

[2] Το Πειθαρχικό Συμβούλιο περιλάμβανε τους : Θρ. Λειβαδίτη, Στ. Αναστασίου και Ελ. Δασκαλόπουλο. Αντιπρόσωποι στον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο ήσαν οι : Γ. Πιπιλίγκας και Θρ. Λειβαδίτης. [εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 1078, 29-4-1936, Λαμία].

[3] εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 531, σ. 1, 7-7-1932, Λαμία

[4] εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 1059, σ. 4, 7-3-1936, Λαμία

[5] Βλ. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 365, σ. 1, Σάββατο 6-6-1931, Λαμία.

[6] Διαφήμιση : «Ο ιατρός κ. Χαρίλαος Μουσάτος δέχεται εις το Ιατρείον του και εις το Φαρμακείον του Β. Καϊλάνη». [εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 1, σ. 4, 13-11-1927, Λαμία]

[7] Διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων. Χαρακτηριστικό του ήταν τα ρουμελιώτικα που μιλούσε.

[8] Συμβόλαιο 163/9-12-1938, του συμβολαιογράφου Λαμίας Δημ. Καϊλάνη.

[9] Ήταν πριν μια παράγκα με το φωτογραφείο του Νικ. Ζάχου.

[10] εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, φ. 1354, σ.3, Σάβ. 27-5-1939, Λαμία.

[11] Ήταν στην αριστερή γωνία της οδού Βενιζέλου 1, στην πλατεία Πάρκου.

[12] Αθανασίου Κ. Μπαλωμένου : «Ιδιοκτησίες της προπολεμικής Λαμίας»,  περ. «Φθιωτικά Χρονικά» 2001, Λαμία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου