Από τη Βιτρινίτσα (Τολοφώνα) Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1903-1921)

Προλεγόμενα

   Η Βιτρινίτσα είναι πεδινό χωριό της Δωρίδας, στο νομό Φωκίδας. Το όνομα Βιτρινίτσα είναι σλαβικής προέλευσης και σημαίνει ”ανεμοχώρι”. Το σύγχρονο όνομα προέρχεται από την αρχαία πόλη Τολοφώνα, που ερείπια αυτής (πιθανά) έχουν εντοπιστεί στην περιοχή.

Καταστράφηκε από τους Τούρκους παλιότερα και πυρπολήθηκε στην Κατοχή από τους Ιταλούς.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τη Βιτρινίτσα. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 153 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2019.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 53 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά βρέθηκαν 153 καταγραφές. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής (υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα κατοίκων της). Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα) ή άλλο χωριό της περιοχής. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Βιτρινίτσας, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

Αυτοδιοικητικά

Από τη Βιτρινίτσα, στην Τολοφώνα

   Από τις 20 Απριλίου 1835, ο οικισμός Βιτρινίτσα ορίστηκε ως έδρα του δήμου Τολοφώνος του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στη συνέχεια υπαγόταν στο δήμο Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Την περίοδο 1899 μέχρι το 1909 μετά από διαίρεση του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος, ο οικισμός και ο δήμος υπαγόταν στο νομό Φωκίδος.

   Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Τολοφώνος και ιδρύθηκε κοινότητα Βιτρινίτσης, με ομώνυμη έδρα.

   Από τις 28 Σεπτεμβρίου 1927, ο οικισμός μετονομάστηκε σε Τολοφών (ΦΕΚ 206Α), και υπαγόταν στο νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Από τις 31 Μαρτίου 1943 ο οικισμός υπάγεται οριστικά στο νομό Φωκίδος.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 η κοινότητα Τολοφώνος καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Τολοφώνος.

   Από τις 7 Ιουνίου 2010, ο δήμος Τολοφώνος καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Δωρίδος. Έχει πληθυσμό 293 κατοίκους (απογραφή 2011).

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]

   Από τα 153 ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (41) έφυγαν το 1907 (ποσοστό 27%). Συνολικά έγιναν 53 μεταναστευτικά ταξίδια (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν 22 μετανάστες που έκαναν διπλό ταξίδι.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 16% του πληθυσμού, που είναι διπλάσιο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή είχε περιορισμένη αυτονομία αγαθών, με γεωργικές καλλιέργειες και κτηνοτροφία, που δεν κάλυπταν επαρκώς τις ανάγκες της ζωής[2] των κατοίκων της περιοχής αυτής.

    Οι μετανάστες ήταν στη μεγάλη πλειοψηφία άνδρες, εκτός από μία γυναίκα (Θυμιούλα Καλύβα). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών με 55 μετανάστες και ακολούθησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών, με 54 μετανάστες. Η κατανομή ηλικιών σε ομάδες των μεταναστών από τη Βιτρινίτσα δίνονται στον πίνακα 3.

   Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  ήταν :

(α) Καλύβας Ευθύμιος, ετών 9 (πήγε το 1913)

(β) Παπαϊωάννου Αναστάσιος, ετών 14 (πήγε το 1909)

(γ) Πλούμης Παναγιώτης Δ., ετών 15 (πήγε το 1910)

(δ) Παπαϊωάννου Ιωάννης Ν., ετών 16 (πήγε το 1914)

   Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν :

(α) Κορομπίλης Νικόλαος, ετών 53 (πήγε το 1920)

(β) Γκίκας Επαμεινώνδας, ετών 50  (πήγε το 1906)

(γ) Κασιδάκης Ιωάννης, ετών 49 (πήγε το 1920)

(δ) Καράλης Κωνσταντίνος, ετών 49 (πήγε το 1913)

(ε) Σταύρου Ιωάννης, ετών 49 (πήγε το 1920)

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 27 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Βιτρινίτσας ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα από τους 153 μετανάστες, οι 101 ήταν άγαμοι (66 %) και οι υπόλοιποι 52 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Βιτρινίτσας, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα : 

   Συνολικά έγιναν 53 ταξίδια, που διακίνησαν τους 153 μετανάστες της Βιτρινίτσας. Οι περισσότεροι μετανάστες (84 άτομα) προτίμησαν το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 55 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν μόνο 5 μετανάστες! Από το λιμάνι της Χάβρης έφυγαν 39 άτομα (βλ. πίνακα 4). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες της Βιτρινίτσας έφυγαν με ξένα πλοία.

   Σε ένα ταξίδι, από το γαλλικό λιμάνι της Μασσαλίας, το 1906 έφυγαν σε ένα ταξίδι 12 μετανάστες με το πλοίο “America”. Το έτος 1907 και από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης έφυγαν σε ένα ταξίδι 25 μετανάστες με το πλοίο “La Gascogne”. Το έτος 1909, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 12 μετανάστες από το λιμάνι της Πάτρας, με το πλοίο “Alice”.Το ίδιο έτος (1909) από το ίδιο λιμάνι, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 11 μετανάστες με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris”. Το 1910, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 6 μετανάστες σε ένα ταξίδι, με το ίδιο πλοίο “Patris”. Το χαρακτηριστικό της μετανάστευσης αυτής ήταν η σχετική προτίμηση για ομαδικά ταξίδια (μεγάλες ομάδες) και λιγότερο μεμονωμένα. Έγιναν 28 ομαδικά ταξίδια, και 25  μεμονωμένα.

   Αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 5, που ακολουθεί :

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Βιτρινίτσας φαίνονται στον Πίνακα 6. Κυριάρχησε η πολιτεία της Νέας Υόρκης, με 51 άτομα (ποσοστό 33%)! Αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “παροικία” της Βιτρινίτσας στην Αμερική! Ακολούθησαν οι πολιτείες : Γιούτα, Νιου Τζέρσεϋ, Μινεσότα, Κονέκτικατ, Πενσυλβάνια, Γουαϊόμινγκ και Μασαχουσέτης. Οι ελάχιστοι και μεμονωμένοι προορισμοί φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 6.

   Πιο συγκεκριμένα, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ	ΤΟΠΟΙ
Νέα Υόρκη (N.Y.)	New York (11)
Νιου Τζέρσεϋ (N.J.)	West Orange (7), Orange (3), New Orange (1), Newark (6), La Grande (1)
Μινεσότα (Min.)	Duluth (12), Buhl (4)
Κονέκτικατ (Conn.)	Bridgeport (5), New Haven (7), Waterbury (3)
Πενσυλβάνια (Pa.)	Pittsburg (8), Philadelphia (3)
Γουαϊόμινγκ (Wyo.)	Lusk (4), Sunrise (6)
Μασαχουσέτη (Mass.)	Boston (2), Fitchburg (2), Lowell (2), Waterbury (2)
Μοντάνα (Mo.)	Kansas City (4), St Louis (2)
Ιλινόις (Ill.)	Chicago (4)
Οχάιο (Ohio)	Springfield (4)
Γιούτα (Utah)	Salt Lake City (2)
Καλιφόρνια (Cal.)	Sacramento (1), S. Francisco (1)
Βιρτζίνια (Va.)	Norfolk (1)
Κολοράντο (Colo.)	Denver (1)
Ουάσινγκτον (Wash.)	Seattle (1)
Ουισκόνσιν (Wis.)	Milwaukee (1)
Τεννεσί (Tenn.)	Nashville (1)
ΣΥΝΟΛΟ	153

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών (86 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν : εργάτες σε φάρμα, αγρότες-κτηματίες και καλλιεργητής.  Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

επάγγελμα	αριθ.
εργάτης (laborer, workman, worker)	131
εργάτης σε φάρμα (farm laborer)	2
αγρότης (farmer, farm land)	12
καλλιεργητής (cultivator)	1
μαθητής (scholar, pupil)	5
έμπορος (merchant)	1
οικιακά	1
ΣΥΝΟΛΟ	153

3.  Διπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 22 άτομα που έκαναν διπλό ή τριπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.

  Περισσότερα χρόνια στην Αμερική (στο α’ ταξίδι) έμεινε ο Στέφ. Παπαδρόσου, για 9 χρόνια. Οι υπόλοιποι μετανάστες, στο α’ και β’ ταξίδι τους, κατά Μ.Ο. έμειναν 4 χρόνια. Ο Ιωάννης Κασιδάκης έκανε τρία ταξίδια (1905, 1910 και 1920).

   Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Γεώργιος Σακαρέλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1903-08 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1908 πάλι στον ίδιο προορισμό.

2.    Γεώργιος Άνθιμος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-08 στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, Το β’ ταξίδι έγινε το 1909 πάλι στον ίδιο προορισμό.

3.    Ιωάννης Σακαρέλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1902-07 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1909 πάλι στον ίδιο προορισμό.

4.    Δημήτριος Νικολούλιας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-08 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1909 πάλι στον ίδιο προορισμό.

5.    Ιωάννης Κασιδάκης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-07 στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1910 στο Γουωτερμπέρι (Waterbury) του Κοννέκτικατ, με άγνωστη διάρκεια. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1920 στο Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης.

6.    Δημήτριος Πλούμης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1905-08 στο Πουέμπλο του Κολοράντο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1910 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.

7.    Ιωάννης Πατρώνος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-10 στο Σηάτλ (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 στο Νιου Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ.

8.    Παναγιώτης Κόνιδας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-13 στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

9.    Ιωάννης Πιλάτος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

10.  Ναούμ Παπαϊωάννου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-10 στη Μινεσότα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914       στο Νιού Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ.

11.  Ευθύμιος Αλεξίου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Νιού Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

12.  Κωνσταντίνος Καραχάλιος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Νιού Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

13.  Ιωάννης Νικολούλιας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.

14.  Στέφανος Παπαδρόσου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-15 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.

15.  Παντελής Καράλης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.

16.  Σπυρίδων Ζαγκανάς :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 πάλι στον ίδιο προορισμό.

17.  Ιωάννης Κ. Κασιδάκης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1917 στη Νέα Υόρκη.

18.  Ευθύμιος Οικονόμου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στο Νότ. Ράις (S. Rice) του Γουαϊόμινγκ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.

19.  Νικόλαος Κορομπίλης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-14 στην πόλη Αμπερντήν (Aberdeen) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.

20.  Γεώργιος Κυριαζής :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-10 στην πόλη Αμπερντήν (Aberdeen) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.

21.  Ιωάννης Σταύρου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-11 στο Σηάτλ (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στο Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης.

22.  Γεώργιος Πάνου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Σηάτλ της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στην πόλη Μπρίτζπορτ (Bridgeport) του Κονέκτικατ.

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Βιτρινίτσας

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Βιτρινίτσας που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Βιτρινίτσας δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως καταγράφηκαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

   α/α      Ονοματεπώνυμο           χρ. άφιξης    ηλικία  έγγαμος   Πλοίο που ταξίδεψε   Λιμάνι αναχ.

1        Αλεξίου Ευθύμιος         10-4-1914      36         ναι        Argentina                  Πάτρα

2        Αλεξόπουλος Ηλίας       30-4-1906      25         ναι        America                    Μασσαλία

3        Αλεξόπουλος Νικόλ.      9-4-1909        35         όχι        Alice                        Πάτρα

4        Ανδρίτσος Ευθύμιος      4-5-1913        20         όχι        Carpathia                  Πάτρα

5        Ανδρίτσος Σπύρος        17-4-1907      17         όχι        La Gascogne              Χάβρη

6        Άνθιμος Γεώργιος         25-9-1905      29         ναι        La Gascogne              Χάβρη

7        Άνθιμος Γεώργιος         9-4-1909        33         ναι        Alice                        Πάτρα

8        Άνθιμος Ηλίας              17-4-1907      37         ναι        La Gascogne              Χάβρη

9        Βαμβάτσικος Σπύρος     21-4-1909      26         όχι        Patris                       Πάτρα

10      Γιαννακούρης Ιωάν.      21-11-1906     18         όχι        Sofia Hohemberg       Πάτρα

11      Γκίκας Γεώργιος Επ.     27-10-1906     20         όχι        Giulia                       Πάτρα

12      Γκίκας Επαμεινώνδας    27-10-1906     50         ναι        Giulia                       Πάτρα

13      Γκούσπουλος Αθαν.      16-4-1907      31         όχι        La Gascogne              Χάβρη

14      Γκώνος Δημήτριος        30-4-1906      26         όχι        America                    Μασσαλία

15      Γκώνος Κωνσταντίνος    30-4-1906      18         όχι        America                    Μασσαλία

16      Δασκαλόπουλος Γεώ.    15-11-1907     44         ναι        San Giorgio               Νάπολη

17      Δασκαλόπουλος Κων.    10-5-1907      23         όχι        Sofia Hohemberg       Πάτρα

18      Διαμαντής Δημήτριος     3-8-1917        28         όχι        Dante Alighieri           Γένοβα

19      Δρόσος Δράκος            10-6-1903      24         όχι        Patria (1882)              Νάπολη

20      Δρόσος Κωνσταντίνος    17-9-1909      18         όχι        Martha Washington     Πάτρα

21      Ζαγκανάς Σπυρίδων      3-8-1917        35         όχι        Dante Alighieri           Γένοβα

22      Ζαγκανάς Σπύρος         17-4-1907      23         όχι        La Gascogne              Χάβρη

23      Ζαχαρής Μιχαήλ           21-4-1909      17         όχι        Patris                       Πάτρα

24      Καλύβα Θυμιούλα Κ.     5-10-1913      30         ναι        Patris                       Πάτρα

25      Καλύβα Ευθύμιος Κ.      5-10-1913      9           όχι        Patris                       Πάτρα

26      Καράλης Κωνσταντίν.    25-7-1913      49         ναι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

27      Καράλης Νικόλαος K.    18-3-1910      24         όχι        Patris                       Πάτρα

28      Καράλης Παντελής        13-2-1917      36         ναι        Patris                       Πειραιεύς

29      Καράλης Χαράλαμπος    25-7-1913      18         όχι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

30      Καραμπέτσος Δημήτ.     22-3-1907      22         όχι        La Gascogne              Χάβρη

31      Καραμπέτσος Ιωάν.       15-11-1907     34         όχι        San Giorgio               Νάπολη

32      Καραμπέτσος Νικόλ.     17-4-1907      41         ναι        La Gascogne              Χάβρη

33      Καραμπέτσος Νικόλ.     5-10-1913      47         ναι        Patris                       Πάτρα

34      Καραχάλιος Κωνστ.       10-4-1914      29         ναι        Argentina                  Πάτρα

35      Καρπίδας Παναγ. Κ.      30-5-1907      23         όχι        Laura                       Πάτρα

36      Κασιδάκης Ιωάννης       30-4-1906      20         όχι        America                    Μασσαλία

37      Κασιδάκης Ιωάννης       18-3-1910      37         ναι        Patris                       Πάτρα

38      Κασιδάκης Ιωάννης       3-8-1917        32         όχι        Dante Alighieri           Γένοβα

39      Κασιδάκης Ιωάννης       14-7-1920      49         ναι        Presidente Wilson      Πάτρα

40      Κατσαρός Δημήτριος     17-4-1907      30         ναι        La Gascogne              Χάβρη

41      Κατσούλης Ανδρέας      17-9-1909      18         όχι        Martha Washington     Πάτρα

42      Κόνιδας Γεώργιος Δ.     25-9-1905      30         ναι        La Gascogne              Χάβρη

43      Κόνιδας Παναγιώτης     17-4-1907      19         όχι        La Gascogne              Χάβρη

44      Κόνιδας Παναγιώτης     4-3-1914        26         όχι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

45      Κόνιδας Χαράλαμπος     9-4-1909        35         ναι        Alice                        Πάτρα

46      Κοντόπουλος Μιλτ.        31-7-1909      32         όχι        Athinai                      Πάτρα

47      Κοντόπουλος Νικόλ.      17-4-1907      19         όχι        La Gascogne              Χάβρη

48      Κοντόπουλος Νικόλ.      9-4-1909        17         όχι        Alice                        Πάτρα

49      Κορομπίλης Αναστάσ.    30-4-1906      25         όχι        America                    Μασσαλία

50      Κορομπίλης Βασίλειος   17-4-1907      25         όχι        La Gascogne              Χάβρη

51      Κορομπίλης Βασίλειος   10-8-1920      38         ναι        Megali Hellas             Πειραιεύς

52      Κορομπίλης Νικόλαος    16-4-1907      41         όχι        La Gascogne              Χάβρη

53      Κορομπίλης Νικόλαος    14-7-1920      53         ναι        Presidente Wilson      Πάτρα

54      Κουκουμωτός Ευθύμ.    29-8-1906      21         όχι        Giulia                       Πάτρα

55      Κούρνιας Ανδρέας        22-3-1907      18         όχι        La Gascogne              Χάβρη

56      Κρίκος Βασίλειος          7-11-1906      19         όχι        La Bretagne               Χάβρη

57      Κυριαζής Γεώργιος       14-7-1920      37         ναι        Presidente Wilson      Πάτρα

58      Κυριαζής Ιωάννης         17-4-1907      32         όχι        La Gascogne              Χάβρη

59      Κυριαζής Νικόλαος       17-4-1907      43         ναι        La Gascogne              Χάβρη

60      Κωνσταντίνου Αθαν.      17-4-1907      40         ναι        La Gascogne              Χάβρη

61      Κωστόπουλος Σπύρος   11-6-1910      24         όχι        Eugenia                    Πάτρα

62      Λιανός Δημήτριος Ι.       2-5-1912        18         όχι        Alice                        Πάτρα

63      Λιανός Ευθύμιος Ι.        2-5-1912        20         όχι        Alice                        Πάτρα

64      Λιανός Ιωάννης            2-5-1912        45         ναι        Alice                        Πάτρα

65      Λίτος Ιωάννης              13-3-1910      28         ναι        Themistocles             Πάτρα

66      Μάμαλης Κωνσταντ.      17-4-1907      29         ναι        La Gascogne              Χάβρη

67      Μάμαλης Χρήστος         17-4-1907      18         όχι        La Gascogne              Χάβρη

68      Μάρας Ιωάννης            30-4-1906      19         όχι        America                    Μασσαλία

69      Μερεχούγιας Γεώργ.     18-3-1910      18         όχι        Patris                       Πάτρα

70      Μερεχούγιας Σταμάτ.    21-4-1909      18         όχι        Patris                       Πάτρα

71      Μοσχαχλαϊδής Ανάργ.   11-9-1912      32         ναι        Alice                        Πάτρα

72      Νικολάου Αθανάσιος     10-1-1911      20         όχι        Alice                        Πάτρα

73      Νικολούλιας Δημήτρ.     27-10-1906     28         ναι        Giulia                       Πάτρα

74      Νικολούλιας Δημήτρ.     17-9-1909      30         ναι        Martha Washington     Πάτρα

75      Νικολούλιας Ιωάννης     17-4-1907      18         όχι        La Gascogne              Χάβρη

76      Νικολούλιας Ιωάννης     16-5-1915      26         ναι        Patris                       Πάτρα

77      Νικολούλιας Κων/νος    15-11-1907     43         ναι        Moraitis                    Πάτρα

78      Ντίνου Θωμάς              22-4-1920      34         όχι        Megali Hellas             Πειραιεύς

79      Ντότσικας Γεώργιος      17-4-1907      35         ναι        La Gascogne              Χάβρη

80      Ντότσικας Παναγ.         18-3-1910      19         όχι        Patris                       Πάτρα

81      Ντούζος Επαμεινών.      22-3-1907      22         όχι        La Gascogne              Χάβρη

82      Ξαμούλης Θεονιστάθ.    30-4-1906      29         Ναι       America                    Μασσαλία

83      Οικονόμου Αθανάσιος   25-9-1905      22         όχι        La Gascogne              Χάβρη

84      Οικονόμου Ευθύμιος     25-3-1911      19         όχι        Argentina                  Πάτρα

85      Οικονόμου Ευθύμιος     22-4-1920      28         ναι        Megali Hellas             Πειραιεύς

86      Παναγόπουλος Κωνσ.    30-4-1906      29         ναι        America                    Μασσαλία

87      Πάνου Γεώργιος           22-2-1921      31         όχι        Calabria                    Πάτρα

88      Πάνου Γεώργιος Ι.        10-5-1907      18         όχι        Sofia Hohenberg        Πάτρα

89      Πάνου Θεόδωρος Ι.       10-5-1907      23         όχι        Sofia Hohenberg        Πάτρα

90      Παπαδημητρίου Αθ.      21-4-1909      16         όχι        Patris                       Πάτρα

91      Παπαδημητρίου Ευθ.     22-3-1907      35         ναι        La Gascogne              Χάβρη

92      Παπαδημητρίου Θωμ.    21-4-1909      35         ναι        Patris                       Πάτρα

93      Παπαδημητρίου Θωμ.    10-4-1914      18         όχι        Argentina                  Πάτρα

94      Παπαδρόσος Κωνστ.     17-4-1907      22         όχι        La Gascogne              Χάβρη

95      Παπαδρόσου Στέφαν.    19-12-1916     30         όχι        Caserta                     Νάπολη

96      Παπαθανασίου Γεώρ.    22-4-1920      28         όχι        Megali Hellas             Πειραιεύς

97      Παπαϊωάννου Αναστ.     21-4-1909      14         όχι        Patris                       Πάτρα

98      Παπαϊωάννου Ανδρ.      25-9-1905      20         όχι        La Gascogne              Χάβρη

99      Παπαϊωάννου Ιωάν.       16-3-1914      16         όχι        Martha Washington     Πάτρα

100     Παπαϊωάννου Κωνστ.    16-11-1911     18         όχι        Patris                       Πάτρα

101     Παπαϊωάννου Μαρίν.     30-4-1906      20         όχι        America                    Μασσαλία

102     Παπαϊωάννου Ναούμ     21-4-1909      40         ναι        Patris                       Πάτρα

103     Παπαϊωάννου Ναούμ     16-3-1914      40         ναι        Martha Washington     Πάτρα

104     Παπαναστασίου … Π.     9-4-1909        18         όχι        Alice                        Πάτρα

105     Παπανικολάου Νικόλ.    6-8-1905        30         ναι        La Gascogne              Χάβρη

106     Πάππος Ανδρέας          14-9-1906      18         όχι        Perugia                     Νάπολη

107     Πατρώνος Ανδρέας       29-9-1912      18         όχι        Martha Washington     Πάτρα

108     Πατρώνος Γεώργιος      23-3-1907      32         ναι        Sofia Hohenberg        Πάτρα

109     Πατρώνος Θεόδωρος    27-4-1906      20         όχι        Hudson                     Χάβρη

110     Πατρώνος Ιωάννης        17-4-1907      25         όχι        La Gascogne              Χάβρη

111     Πατρώνος Ιωάννης        29-9-1912      30         όχι        Martha Washington     Πάτρα

112     Πατρώνος Νικόλαος      17-4-1907      17         όχι        La Gascogne              Χάβρη

113     Πατρώνος Παναγιώτ.     30-4-1906      20         όχι        America                    Μασσαλία

114     Πιλάτος Δημήτριος        19-12-1916     23         όχι        Caserta                     Νάπολη

115     Πιλάτος Ιωάννης           4-3-1914        37         όχι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

116     Πιλάτος Ιωάννης Χαρ.    9-4-1909        21         όχι        Alice                        Πάτρα

117     Πλούμης Δημήτριος      12-10-1910     45         ναι        Martha Washington     Πάτρα

118     Πλούμης Παναγιώτης    12-10-1910     15         όχι        Martha Washington     Πάτρα

119     Πλούμης Χαράλαμπος   21-4-1909      17         όχι        Patris                       Πάτρα

120     Πολίτης Αθανάσιος        21-4-1909      19         όχι        Patris                       Πάτρα

121     Πολίτης Γεώργιος         9-4-1909        17         όχι        Alice                        Πάτρα

122     Πρίμαλης Παναγιώτης   14-9-1906      23         όχι        Perugia                     Νάπολη

123     Ρεκούτης Αγγελής        19-12-1916     23         όχι        Caserta                     Νάπολη

124     Ρεκούτης Νικόλαος Δ.   21-4-1909      18         όχι        Patris                       Πάτρα

125     Ρεκούτης Νικόλαος       18-3-1910      22         όχι        Patris                       Πάτρα

126     Σακαρέλος Γεώργιος     9-11-1904      30         ναι        Gerty                       Νάπολη

127     Σακαρέλος Γεώργιος     10-9-1908      26         όχι        Martha Washington     Πάτρα

128     Σακαρέλος Ιωάννης      7-9-1904        30         ναι        Gerty                       Τεργέστη

129     Σακαρέλος Ιωάννης      9-4-1909        35         ναι        Alice                        Πάτρα

130     Σιανόπουλος Αθανάσ.    30-4-1906      18         όχι        America                    Μασσαλία

131     Σκαλάντης Δημήτριος    17-4-1907      32         ναι        La Gascogne              Χάβρη

132     Σκαμπαρδώνης Δημ.     17-4-1907      17         όχι        La Gascogne              Χάβρη

133     Σόχινας Χρήστος          15-5-1906      28         όχι        Giulia                       Πάτρα

134     Σταματόπουλος Γεώρ.        24-9-1907      20         όχι        Moraitis                    Πάτρα

135     Σταματόπουλος Ευθ      27-10-1906     27         όχι        Giulia                       Πάτρα

136     Σταματόπουλος Θεόδ.        28-3-1910      19         όχι        Martha Washington     Πάτρα

137     Σταυρόπουλος Θεόδ.    6-8-1905        20         ναι        La Gascogne              Χάβρη

138     Σταυρόπουλος Ιωάν.     18-3-1910      37         ναι        Patris                       Πάτρα

139     Σταύρου Ιωάννης          14-7-1920      49         ναι        Presidente Wilson      Πάτρα

140     Σχοινάς Ηλίας Θε.         17-4-1907      26         όχι        La Gascogne              Χάβρη

141     Σχοινάς Κων/νος Χρ.     9-4-1909        19         όχι        Alice                        Πάτρα

142     Σχοινάς Σπυρίδων Ι.      17-1-1921      26         όχι        Balvedere                 Πάτρα

143     Σχοινάς Χρήστος Αθ.     17-4-1907      33         ναι        La Gascogne              Χάβρη

144     Τίτος Νικόλαος             17-4-1907      22         όχι        La Gascogne              Χάβρη

145     Τσανής Ανδρέας           24-9-1907      23         όχι        Moraitis                    Πάτρα

146     Τσελίπης Γεώργιος       30-4-1906      21         όχι        America                    Μασσαλία

147     Τσώνης Νικόλαος         17-1-1921      26         ναι        Balvedere                 Πάτρα

148     Χαϊδόγιαννος Παναγ.    9-4-1909        20         όχι        Alice                        Πάτρα

149     Χαραμαντάς Μιχαήλ      9-4-1909        18         όχι        Alice                        Πάτρα

150     Χατζηκάπης Γεώργιος   17-4-1907      21         όχι        La Gascogne              Χάβρη

151     Χατζηκάπης Ιωάννης     17-4-1907      45         ναι        La Gascogne              Χάβρη

152     Χατζηκάπης Χαράλ.       9-4-1909        19         όχι        Alice                        Πάτρα

153     Χριστόπουλος Γεώργ.    21-4-1909      20         όχι        Patris                       Πάτρα

5. Χρονικό της μετανάστευσης από τη Βιτρινίτσα

Α. Ο πρωτοπόρος

   Τις αρχές του καλοκαιριού του 1904, ο Δράκος Δρόσος πραγματοποίησε πρώτος το μεγάλο ταξίδι προς την Αμερική. Από την Ελλάδα πήγε με πλοίο μέχρι τη Νάπολη. Από εκεί, στις 10 Ιουνίου 1904 αναχώρησε με το πλοίο “Patria (1882)” και στις 28 Ιουνίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 24 ετών. Το επάγγελμά του ήταν αγρότης-καλλιεργητής (cultivator). Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασίλειος Βασιλείου.

Β. Η επιφυλακτική συνέχεια στο 1904

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1904 έγινε από τον Ιωάννη Σακαρέλο. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι την Τεργέστη. Από εκεί, στις 12 Αυγούστου έφυγε με το πλοίο “Gerty” και στις 7 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Με 26 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο Σακαρέλο.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1904 έγινε από το Γεώργιο Σακαρέλο. Από την Ελλάδα αναχώρησε με πλοίο μέχρι την Ιταλία. Στις 14 Οκτωβρίου, από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης ανέβηκε στο πλοίο“Gerty” και στις 9 Νοεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 30 ετών και παντρεμένος. Με 17 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη στην πόλη Νάσβιλ (Nashville) του Τεννεσί, κοντά στο θείο του Αν. Μανούσο.

Γ. Μικρή αύξηση μεταναστών στο 1905

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ομαδικές αναχωρήσεις προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα της Βιτρινίτσας. Αναλυτικά έχουμε:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1905 έγινε από δύο άτομα, τους Νικ. Παπανικολάου και Θεόδ. Σταυρόπουλο. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι της Γαλλία. Στις 29 Ιουλίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης ταξίδεψαν με το πλοίο “La Gascogne” και στις 6 Αυγούστου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :

·         Ο Νικόλαος Παπανικολάου ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του (με 53 $) για δουλειά ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδελφό του Κωνσταντίνο.

·         Ο Θεόδωρος Σταυρόπουλος ήταν 20 ετών και παντρεμένος. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο θείος του Παπανικολάου.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1905 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Γεώρ. Άνθιμος, Γεώρ. Κόνιδας, Αθαν. Οικονόμου και Ανδ. Παπαϊωάννου. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο και έφτασαν στη Γαλλία. Στις 16 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Χάβρης επιβιβάστηκαν στο πλοίο “La Gascogne” και στις 25 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :

·         Ο Γεώργιος Άνθιμος ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κόντος (ή Κοντός).

·         Ο Γεώργιος Δ. Κόνιδας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Με 16 $ για τα αναγκαία έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ταξιάρχης Σακαρέλος.

·         Ο Αθανάσιος Οικονόμου ήταν και παντρεμένος. Με 16 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ταξιάρχης Σακαρέλος.

·         Ο Ανδρέας Παπαϊωάννου ήταν 20 ετών. Προορισμός του (με 27 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Σακαρέλος.

 

Πλοίο La Gascogne   (Photo: Richard Faber Collection)

Δ. Πρώτη μικρή κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1906

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν οκτώ ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 5 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 23 άνθρωποι της Βιτρινίτσας. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Θεόδωρο Πατρώνο. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι τη Γαλλία, στις 14 Απριλίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, αναχώρησε με το πλοίο “Hudson” και στις 27 Απριλίου αφίσθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 54 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Β. Παπανικολάου.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1906 αριθμούσε 12 άτομα! Την ομάδα απετέλεσαν οι: Ηλ. Αλεξόπουλος, Δημ. Γκώνος, Κων. Γκώνος, Ιωάν. Κασιδάκης, Αναστ. Κορομπίλης, Ιωάν. Μάρας, Θεον. Ξαμούλης, Κων. Παναγόπουλος, Μαρ. Παπαϊωάννου, Παν. Πατρώνος, Αθ. Σιανόπουλος και Γεώρ. Τσελίπης.  Από την Ελλάδα με πλοίο πήγαν μέχρι τη Μασσαλία. Στις 6 Απριλίου ταξίδεψαν με το πλοίο “America” και στις 30 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Ηλίας Αλεξόπουλος ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Με 23 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθ. Οικονόμου.

·         Ο Δημήτριος Γκώνος ήταν 26 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Αναζητούσε δουλειά, με 38 $ μαζί του στην Κάνσας Σίτυ της Μοντάνα, κοντά στον αδελφό του Αναστ. Γκώνο.

·         Ο Κωνσταντίνος Π. Γκώνος ήταν 18 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Με 15 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στην Κάνσας Σίτυ της Μοντάνα, όπου ήταν ο θείος του Παν. Κονταξής.

·         Ο Ιωάννης Κασιδάκης ήταν 20 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Προορισμός του (με 24 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Κοντόπουλο.

·         Ο Αναστάσιος Κορομπίλης ήταν 25 ετών. Κι αυτός δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Παπανικολάου.

·         Ο Ιωάννης Μάρας ήταν 19 ετών. Αναζητούσε δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer), με  10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ευ. Παπαϊωάννου.

·         Ο Θεονιστάθης[4] (;) Ξαμούλης (Theonistadis Csamoulis) ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Με 12 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά αγρότη-κτηματία στην Κάνσας Σίτυ της Μοντάνα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Διον. Δημητρόπουλος.

·         Ο Κωνσταντίνος Παναγόπουλος ήταν 29 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Προορισμός του (με 12 $) ήταν η Κάνσας Σίτυ της Μοντάνα, κοντά στο ξάδερφό του Δημ. Δημητρόπουλο.

·         Ο Μαρίνος Παπαϊωάννου ήταν 20 ετών. Με 8,5 # για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά αγρότη-κτηματία στο Σικάγο, όπου ήταν ο αδερφός του Ευθ. Παπαϊωάννου.

·         Ο Παναγιώτης Πατρώνος ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά αγρότη-κτηματία, με 40 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθ. Οικονόμου.

·         Ο Αθανάσιος Σιανόπουλος ήταν 18 ετών. Με 16 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά αγρότη-κτηματία στο Μιλγουώκι του Ουϊσκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Βλάχος.

·         Ο Γεώργιος Τσελίπης ήταν 21 ετών. Προορισμός του (με 80 $) για δουλειά αγρότη-κτηματία ήταν τα Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Γ. Μανιάτη.

Πλοίο “America”

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Χρήστο Σόχινα (Sohinas). Στις 24 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Giulia” και στις 15 Μαΐου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 28 ετών. Με 26 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Οικονόμου.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Ευθύμιο Κουκουμωτό. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 10 Αυγούστου ταξίδεψε με το πλοίο “Giulia” και στις 29 Αυγούστου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 21 ετών και αναλφάβητος. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Οικονόμου.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1906 έγινε από δύο άτομα, τους Ανδ. Πάππο και Παν. Πρίμαλη.  Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι την Ιταλία. Από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, στις 29 Αυγούστου ανέβηκαν στο πλοίο “Perugia” και στις 14 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ανδρέας Πάππος (Papos) ήταν 18 ετών. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παπανικολάου.

·         Ο Παναγιώτης Α. Πρίμαλης ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του (με 11 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κοντόπουλος.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1906 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Επαμ. Γκίκας, Γεώρ. Γκίκας, Δημ. Νικολούλιας και Ευθ. Σταματόπουλος. Από το λιμάνι της Πάτρας στις 6 Οκτωβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Giulia” και στις 27 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας πληροφορεί επίσης ότι :

·         Ο Επαμεινώνδας Γκίκας ήταν 50 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Ε 27 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, επικαλούμενος ως φίλο τον πρόξενο της Ελλάδος (Consulate Royal de Greece) στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Γεώργιος Γκίκας ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 20 $ μαζί του) και μαζί με τον πατέρα του Επαμεινώνδα πήγαινε στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Δημήτριος Νικολούλιας ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ανεψιός του Νικόλαος Διαμαντής.

·         Ο Ευθύμιος Σταματόπουλος ήταν 27 ετών. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώτης.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από το Βασίλειο Κρίκο. Το ταξίδι έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγε με πλοίο στη Γαλλία. Στις 27 Οκτωβρίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης έφυγε με το πλοίο “La Bretagne” και στις 7 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 19 ετών. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στο αδερφό του Ιωάννη.

 

Πλοίο “La Bretagne” (Photo: Frank Richardo Collection)

   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Ιωάννη Γιαννακούρη. Στις 3 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 21 Νοεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Μπερετάνος.

Δ. Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν οκτώ ταξίδια πλοίων (5 ομαδικά και 3 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 41 άτομα της Βιτρινίτσας. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε 4 άτομα. Αυτά ήταν οι: Δημ. Καραμπέτσος, Ανδ. Κούρνιας, Επαμ. Ντούζος και Ευθ, Παπαδημητρίου. Η ομάδα έφυγε από την Ελλάδα με πλοίο, μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, απ’ όπου στις 12 Μαρτίου έγινε μετεπιβίβαση στο πλοίο “La Gascogne” και στις 22 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Το υλικό του αρχείου μας αναφέρει ακόμη ότι :

·         Ο Δημήτριος Καραμπέτσος ήταν 22 ετών. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώτης (Dragotis).

·         Ο Ανδρέας Κούρνιας ήταν 18 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Τελικός προορισμός του (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώτης.

·         Ο Επαμεινώνδας Ντούζος ήταν 22 ετών. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Ουέστ Όραντζ (West Orange) του Νιού Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κοντόπουλος.

·         Ο Ευθύμιος Παπαδημητρίου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 36 $ μαζί του) στο Ουέστ Όραντζ (West Orange) του Νιού Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κοντόπουλος.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Γεώργιο Α. Πατρώνο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 4 Μαρτίου ταξίδεψε με το πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 23 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώτης.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 ήταν η μεγαλύτερη στη μεταναστευτική ιστορία της Βιτρινίτσας. Αριθμούσε 27 άτομα και περιλάμβανε τους : Σπ. Ανδρίτσο, Ηλ. Άνθιμο, Αθ. Γκούσπουλο, Σπ. Ζαγκανά, Νικ. Καραμπέτσο, Δημ. Κατσαρό, Παν. Κόνιδα, Νικ. Κοντόπουλο, Βασ. Κορομπίλη, Νικ. Κορομπίλη, Ιωάν. Κυριαζή, Νικ. Κυριαζή, Αθ. Κωνσταντίνου, Κων. Μάμαλη, Χρ. Μάμαλη, Ιωάν. Νικολούλια, Γεώρ. Ντότσικα, Κων. Παπαδρόσο, Ιωάν. Πατρώνο, Νικ. Πατρώνο, Δημ. Σκαλάντη, Δημ. Σκαμπαρδώνη, Ηλ. Σχοινά, Χρ. Σχοινά, Νικ. Τίτο, Γεώρ. Χατζηκάπη και Ιωάν. Χατζηκάπη. Το ταξίδι τους έγινε σε δύο τμήματα, δηλ. από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το λιμάνι της Χάβρης στη Γαλλία, απ’ όπου στις 7 Απριλίου αναχώρησαν με το άλλο πλοίο, το “La Gascogne” και στις 16 ή 17 Απριλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας γνωρίζει επιπλέον ότι :

·         Ο Σπύρος Ανδρίτσος (Andritzos) ήταν 17 ετών. Με 23 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγκώσης.

·         Ο Ηλίας Άνθιμος ήταν 37 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του (με 13 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη[5], όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγκώσης.

·         Ο Αθανάσιος Γκούσπουλος[6] ήταν 31 ετών. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του Δημ. Δραγκόση (ή Δραγώτη).

·         Ο Σπύρος Ζαγκανάς ήταν 23 ετών. Με 23 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Μπρίτζπορτ[7] του Κονέκτικατ, με γνωστό του στις ΗΠΑ το Δημήτριο Άνθιμο στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ.

·         Ο Νικόλαος Καραμπέτσος ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στη μικρή περιοχή-χωριό Λούσκ (Lusk) του Γουαϊόμινγκ, με γνωστό στις ΗΠΑ το Γεώργιο Άνθιμο στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ.

·         Ο Δημήτριος Κατσαρός ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρίτζπορτ[8] (Bridgeport) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ρεφσιδάκης.

·         Ο Παναγιώτης Κόνιδας ήταν 19 ετών. Προρισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Νικόλαος Κοντόπουλος ήταν 19 ετών. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Νιούαρκ (Newark) του Νιού Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώσης.

·         Ο Βασίλειος Κορομπίλης ήταν 25 ετών. Αναζητούσε δουλειά (με 44 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Κωνστ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Νικόλαος Κορομπίλης ήταν 41 ετών. Με 43 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Ιωάννης Κυριαζής ήταν 32 ετών. Τελικός προορισμός του (με 32 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, με γνωστό του στις ΗΠΑ τον Ιωάννη Κοντόπουλο, στο Γουέστ Όραντζ (West Orange) του Νιου Τζέρσεϋ.

·         Ο Νικόλαος Κυριαζής ήταν 43 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δημήτριος Δραγώνας.

·         Ο Αθανάσιος Κωνσταντίνου ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Με 90 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπρίτζπορτ του Κονέκτικατ, κοντά στο ανεψιό του Ευριπίδη Παπανικολάου.

·         Ο Κωνσταντίνος Μάμαλης ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του (με 64 $) για δουλειά ήταν το Γουέστ Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κοντόπουλος.

·         Ο Χρήστος Μάμαλης ήταν 18 ετών. Με 65 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ουέστ Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κοντόπουλος.

·         Ο Ιωάννης Νικολούλιας ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 16 $ μαζί του, στην τοποθεσία Λουσκ (Lusk) του Γουαϊόμινγκ, με γνωστό του εκεί το φίλο Ανδρέα Καραμπέτσο, στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ.

·         Ο Γεώργιος Ντότσικας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Με 19 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη θέση Λουσκ (Lusk) του Γουαϊόμινγκ, όπου κοντά (στην πόλη Σανράιζ) ήταν ο φίλος του Γεώργιος Άνθιμος.

·         Ο Κωνσταντίνος Παπαδρόσος ήταν 22 ετών. Τελικός προορισμός του για δουλειά ήταν το Ουέστ Όραντζ (West Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο φίλο του Χρήστο Παπανικολάου.

·         Ο Ιωάννης Πατρώνος ήταν 25 ετών. Με 16 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Νικόλαος Πατρώνος ήταν 17 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στο Σωλτ Λέικ Σίτυ, κοντά στον αδελφό του Θεόδωρο.

·         Ο Δημήτριος Σκαλάντης ήταν 32 ετών. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ουέστ Όραντζ (West Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Παπανικολάου.

·         Ο Δημήτριος Σκαμπαρδώνης ήταν 17 ετών. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Επαμειν. Γκίκας.

·         Ο Ηλίας Θε. Σχοινάς (Elias The. Schinas) ήταν 26 ετών. Με 12 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στον τόπο Λούσκ (Lusk) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στον αδερφό του Χρήστο που ήταν στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ.

·         Ο Χρήστος Αθ. Σχοινάς ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του, στην πόλη Μπρίτζπορτ (Bridgeport) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπυρίδων Κασιδάκης.

·         Ο Νικόλαος Τίτος ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ουέστ Όραντζ (W. Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κοντόπουλος.

·         Ο Γεώργιος Χατζηκάπης (Hatsicapis) ήταν 21 ετών. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν το Νιού Όραντζ (New Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο φίλο του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Ιωάννης Χατζηκάπης ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Με 80 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώνας.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από τριμελή ομάδα, με τους : Κων. Δασκαλόπουλο, Γεώρ. Πάνου και Θεόδ. Πάνου. Στις 22 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 10 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Δασκαλόπουλος ήταν 23 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 20 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Δραγώτης (Dragotis).

·         Ο Γεώργιος Ι. Πάνου ήταν 18 ετών. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Θεόδωρος Ι. Πάνου (Theod. J. Panu) ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Παναγιώτη Κ. Καρπίδα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 13 Μαΐου ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 30 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 23 ετών. Με 10 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδελφό του Λεων. Καρπίδα

 

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Σταματόπουλο και Ανδ. Τσανή. Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Moraitis” και στις 24 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι :

·         Ο Γεώργιος Σταματόπουλος ήταν 20 ετών. Η μητέρα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Αγγελική. Αναζητούσε δουλειά, με 32 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Κ. Παπαδημητρίου.

·         Ο Ανδρέας Τσανής ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο συμπατριώτη του Σπυρίδωνα Κασιδάκη.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Δασκαλόπουλο και Ιωάν. Καραμπέτσο. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 29 Οκτωβρίου αναχώρησαν με το πλοίο “San Giorgio” και στις 15 Νοεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Γεώργιος Δασκαλόπουλος ήταν 44 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ευθυμία. Προορισμός του (με 19 $) για δουλειά ήταν η πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γκίκας.

·         Ο Ιωάννης Καραμπέτσος ήταν 34 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Βιτρινίτσα δήλωσε τον αδελφό του Δρόσο. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Ζαγκανάς. Για το μετανάστη Ιωάννη Καραμπέτσο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-1907 και εργάστηκε σε τόπο που δεν είναι γνωστός[9].

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Κωνσταντίνο Νικολούλια. Στις 25 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Moraitis” και στις 15 Νοεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της νέας Υόρκης. Ήταν τότε 43 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά (με 15 $ μαζί του) στη μικρή πόλη Λα Γκράντε του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γκίκας.

 

Ατμόπλοιο “Moraitis”

Ε. Μια μεμονωμένη αναχώρηση στο 1908

   Έγινε από το Γεώργιο Σακαρέλο. Στις 27 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 10 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 26 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στην Ελλάδα δήλωσε τον αδελφό του Ιωάννη. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλαμπος Σακαρέλος. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Γεώργιος Σακαρέλος, την περίοδο 1903-1908 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

Ζ. Δεύτερη μικρή κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν τέσσερα ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 1 μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 27 άτομα της Βιτρινίτσας. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 αριθμούσε δώδεκα άτομα και περιλάμβανε τους: Νικ. Αλεξόπουλο, Γεώρ. Άνθιμο, Χαρ. Χατζηκάπη, Χαρ. Κόνιδα, Νικ. Κοντόπουλο, … Παπαναστασίου, Ιωάν. Πιλάτο, Γεώρ. Πολίτη, Ιωάν. Σακαρέλο, Κων. Σχοινά, Παν. Χαϊδόγιαννο και Μιχ. Χαραμαντά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 22 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 9 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το υπάρχον υλικό του αρχείου πληροφορούμαστε ότι :

·         Ο Νικόλαος Αλεξόπουλος ήταν 35 ετών και αναλφάβητος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Βιτρινίτσα δήλωσε τον ξάδερφό του Αναστάσιο Αλεξόπουλο. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά ήταν το Νιούαρκ[10] του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Πανόπουλος.

·         Ο Γεώργιος Άνθιμος[11] ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ελένη. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη[12] Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στον αδερφό του Ηλία Άνθιμο. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Γεωργίου Άνθιμου στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-1908 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Χαράλαμπος Χατζηκάπης (Catsicapis) ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στην πόλη[13] Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πέτρος Κασιδάκης.

·         Ο Χαράλαμπος Κόνιδας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαργαρίτα. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο.

Ατμόπλοιο “Alice” (Photo: Eric Johnson)

·         Ο Νικόλαος Κοντόπουλος ήταν 17 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Γαρυφαλλιά. Προορισμός του (με 10 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Στ. Κουραμπάς.

·         Ο ……………[14] Παπαναστασίου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σαν Φρανσίσκο[15], κοντά στον αδερφό του Ιωάννη.

·         Ο Ιωάννης Πιλάτος ήταν 21 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά (με 10 $ μαζί του) στο Νιούαρκ[16] (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Αριστ. Γιαννέτος.

·         Ο Γεώργιος Πολίτης ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Καλλιόπη. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα, κοντά στον ξάδερφό του Δ. Δραγώτη.

·         Ο Ιωάννης Σακαρέλος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Ο τελικός προορισμός του (με 102 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, με γνωστό του στις ΗΠΑ τον αδελφό του Γεώργιο Σακαρέλο, που ήταν στην πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Ιωάννης Σακαρέλος την περίοδο 1902-1907 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Κωνσταντίνος Σχοινάς ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Χρήστος. Με 30 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του Χρήστο Σχοινά.

·         Ο Παναγιώτης Χαϊδόγιαννος ήταν 20 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Τασούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στο Νιούαρκ[17] (Newark) του Νιού Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώρ. Πανόπουλος.

·         Ο Μιχαήλ Χαραμαντάς ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τριανταφύλλου.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 αριθμούσε έντεκα άτομα και τη συγκρότησαν οι: Σπ. Βαμβάτσικος, Μιχ. Ζαχαρής, Σταμ. Μερεχούγιας, Αθ. Παπαδημητρίου, Θωμ. Παπαδημητρίου, Αναστ. Παπαϊωάννου, Ναούμ Παπαϊωάννου, Χαρ. Πλούμης, Αθ. Πολίτης, Νικ. Ρεκούτης και Γεώρ. Χριστόπουλος. Στις 31 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 21 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ακόμη ότι:

·         Ο Σπύρος Βαμβάτσικος ήταν 26 ετών. Η μητέρα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Πολυξένη. Ο τελικός προορισμός (με 20 $) για δουλειά ήταν η πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρ. Βαμβάτσικος.

·         Ο Μιχαήλ Ζαχαρής ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ευθυμία Βαμβάτσικου. Με 8 $ για τα αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Πανόπουλο.

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

·         Ο Σταμάτιος Μερεχούγιας ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Σταμάτω. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 13 $ μαζί του, στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ε. Παπαθανασίου.

·         Ο Αθανάσιος Παπαδημητρίου ήταν 16 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Βαμβάτσικο[18].

·         Ο Θωμάς Παπαδημητρίου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Βαμβάτσικος.

·         Ο Αναστάσιος Παπαϊωάννου ήταν 14 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Η μητέρα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Ελένη. Πήγαινε στην πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα, για να συναντήσει το Δημήτριο Δραγώτη, που ήταν φίλος του πατέρα του.

·         Ο Ναούμ Παπαϊωάννου ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε (μαζί με το γιο του Αναστάσιο) για δουλειά στην πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Δραγώτης (Dragotis).

·         Ο Χαράλαμπος Πλούμης ήταν 17 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν οι συμπατριώτες του Κουραμπάς και Λίγκουρας.

·         Ο Αθανάσιος Πολίτης ήταν 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε τον ξάδερφό του Χαράλ. Πολίτη. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στην πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Χατζηκάπης (ή Κατσικάπης).

·         Ο Νικόλαος Ρεκούτης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα, κοντά στο συγγενή του Ανδρ. Βαμβάτσικο (ή Βαμβάτσικα).

·         Ο Γεώργιος Χριστόπουλος ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του Λεγόταν Χαράλαμπος. Με 35 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην τοποθεσία Μπουλ (Buhl) της Μινεσότα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Κατσικάπης (ή Χατζηκάπης).

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Μιλτιάδη Κοντόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 31 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 32 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Μάρκος. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Γκίκα.

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από τρία άτομα, τους : Κων. Δρόσο, Ανδ. Κατσούλη και Δημ. Νικολούλια. Στις 4 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 17 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Δρόσος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αγησίλαος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Τζέιμς Δραγώτης.

·         Ο Ανδρέας Κατσούλης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας στο χωριό λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η πόλη Ντουλούθ της Μινεσότα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Τζέιμς Δραγώτης.

·         Ο Δημήτριος Νικολούλιας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 24 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Κουραμπάς. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Νικολούλιας την περίοδο 1906-1908 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

 

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

Η. Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 3 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα της Βιτρινίτσας. Αναλυτικά λοιπόν :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ιωάννη Λίτο. Στις 10 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 13 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 20 $ μαζί του, στην πόλη Σηάτλ (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο αδερφός του Νικ. Λίτος.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε έξι άτομα και περιλάμβανε τους: Νικ. Καράλη, Ιωάν. Κασιδάκη, Γεώργ. Μερεχούγια, Παν. Ντότσικα, Νικ. Ρεκούτη και Ιωάν. Σταυρόπουλο. Στις 2 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 18 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν επίσης ότι :

·         Ο Νικόλαος Καράλης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Γουωτερμπέρι (Waterbury) της Μασαχουσέτης[19], όπου ήταν ο φίλος του Δ. Σκαμπαρδώνης.

·         Ο Ιωάννης Κασιδάκης ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η πόλη Γουωτερμπέρι (Waterbury) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Σκαμπαρδώνης. Για τον Ιωάννη Κασιδάκη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1905-1907 και εργάστηκε στο Σαν Ρέιο (St Reio).

·         Ο Γεώργιος Μερεχούγιας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Αρχικά δήλωσε ναυτικός (seaman), αλλά μετά το άλλαξε σε εργάτης (laborer). Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Γκουγιόπουλος (Goujopulon).

·         Ο Παναγιώτης Ντότσικας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Ιωάννης. Αρχικά δήλωσε ναυτικός (seaman), αλλά μετά το άλλαξε σε εργάτης (laborer). Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο.

·         Ο Νικόλαος Ρεκούτης ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Γκουγιόπουλος (Goujopulos).

·         Ο Ιωάννης Σταυρόπουλος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ελένη. Προορισμός του (με 25 $) ήταν η πόλη Γουωτερμπέρι (Waterbury) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Σκαμπαρδώνης.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Θεόδωρο Σταματόπουλο. Στις 14 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 28 Μαρτίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αγγέλω. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στον αδερφό του Γ. Σταματόπουλο.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Σπύρο Κωστόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 23 Μαΐου ταξίδεψε με το πλοίο “Eugenia” και στις 11 Ιουνίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 24 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Βιτρινίτσα δήλωσε το θείο του Δημήτριο Μαργέλο. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 24 $ μαζί του) στην πόλη Σακραμέντο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο αδελφός του Χ. Κωστόπουλος.

 

Πλοίο Eugenia (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα μιας οικογένειας, τους Δημ. Πλούμη και Παν. Πλούμη. Από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 12 Οκτωβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Δημήτριος Πλούμης ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αλεξάνδρα. Με 75 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Θεόδωρος Σταύρου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Πλούμης την περίοδο 1905-1908 και εργάστηκε στο Πουέμπλο του Κολοράντο.

·         Ο Παναγιώτης Πλούμης ήταν 15 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Η μητέρα του λεγόταν Αλεξάνδρα. Μαζί με τον πατέρα του Δημήτριο, πήγαινε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.

Θ. Μικροί αριθμοί μεταναστών στα έτη 1911 και 1912

   Στη διάρκεια του 1911 έγιναν μόνο 3 ταξίδια μεμονωμένα μεταναστών προς την Αμερική. Το επόμενο έτος 1912 έγιναν πάλι 3 ταξίδια (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο). Συνολικά στο 1912 έφυγαν 6 άτομα της Βιτρινίτσας. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από τον Αθανάσιο Νικολάου. Στις 26 Δεκεμβρίου 1910, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Alice” και στις 10 Ιανουαρίου 1911 αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Βιτρινίτσα δήλωσε το θείο του Αθανάσιο Παπαϊωάννου. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Σαιν Λούις (St. Louis) της Μοντάνα, όπου ήταν ο φίλος του Ευάγγελος Παππάς.

   Η δεύτερη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από τον Ευθύμιο Οικονόμου. Από το λιμάνι της Πάτρας στις 8 Μαρτίου αναχώρησε με το πλοίο “Argentina” και στις 25 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε τον Ευθύμιο Κοτρώτσο. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα, κοντά στο θείο του Τζέιμς Δραγώτη (James Dragotis).

Ατμόπλοιο “Argentina”

   Η τρίτη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από τον Κωνσταντίνο Παπαϊωάννου. Στις 31 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Patris” και στις 16 Νοεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Σαιν Λούις της Μοντάνα, όπου ήταν ο αδελφός του Ευάγγελος.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τριμελή ομάδα (μέλη της ίδιας οικογένειας), που περιλάμβανε τους : Ιωάν. Λιανό, Δημ. Λιανό και Ευθ. Λιανό. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 15 Απριλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 2 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό γνωρίζουμε επίσης ότι:

·         Ο Ιωάννης Λιανός ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 100 $ στην τσέπη (για  3 άτομα), έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην τοποθεσία Γουωτερμπέρι (Waterbury) του Κονέκτικατ, κοντά στο γιο του Αθανάσιο Λιανό.

·         Ο Δημήτριος Λιανός ήταν 18 ετών. Μαζί με τον πατέρα του και 25 $, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Γουωτερμπέρι του Κονέκτικατ, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο.

·         Ο Ευθύμιος Λιανός ήταν 20 ετών. Κι αυτός, μαζί με τον πατέρα του (και 25 $ μαζί του) αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Γουωτερμπέρι του Κονέκτικατ, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ανάργυρο Μοσχαχλαϊδή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 26 Αυγούστου ταξίδεψε με το πλοίο “Alice” και στις 11 Σεπτεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Αμαλία. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η πόλη Φίτσμπουργκ (Fichburg) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Τσαρλής.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα (αδέλφια), τους Ιωάν. Πατρώνο και Ανδρ. Πατρώνο. Στις 16 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 29 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι:

·         Ο Ιωάννης Πατρώνος ήταν 30 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 50 για τα πρώτα έξοδα 2 ατόμων, πήγαινε για δουλειά στο Νιου Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λιανός. Είχε κάνει και άλλο προηγούμενο ταξίδι ο Ιωάννης Πατρώνος στην Αμερική, την περίοδο 1906-1910 και εργάστηκε στο Σηάτλ (Seattle).

·         Ο Ανδρέας Πατρώνος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Μαζί με τον αδελφό του Ιωάννη, πήγαινε κι αυτός για δουλειά στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος τους Ιωάννης Λιανός.

I. Σταθερά μικροί αριθμοί μεταναστών στα έτη 1913 και 1914

   Στη διάρκεια του 1913 έγιναν 3 ταξίδια (2 ομαδικά και 1 μεμονωμένα) μεταναστών προς την Αμερική. Συνολικά, στο 1913 έφυγαν 6 άτομα της Βιτρινίτσας.

   Στη διάρκεια του 1914 έγιναν πάλι 3 ταξίδια (όλα ομαδικά) προς την Αμερική. Συνολικά, στο 1914 έφυγαν 7 άτομα. Πιο αναλυτικά έχουμε :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Ευθύμιο Ανδρίτσο. Στις 18 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Carpathia” και στις 4 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Νιου Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ, κοντά στο θείο του Ιωάννη Λιανό.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από δύο άτομα (της ίδιας οικογένειας), τους Κων. Καράλη και Χαρ. Καράλη. Στις 14 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 25 Ιουλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Καράλης (Calalis) ήταν 49 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω και ήταν στο Κίσελη. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ευ. Πετρόπουλος (ή Πετσόπουλος).

·         Ο Χαράλαμπος Καράλης (Caralis) ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ασήμω. Μαζί με τον πατέρα του Κωνσταντίνο πήγαινε κι αυτός για δουλειά στο Σικάγο.

 

Ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I”  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από τρία άτομα. Ήταν : Θυμ. Καλύβα, Ευθ. Καλύβας και Νικ. Καραμπέτσος. Από το λιμάνι της Πάτρας στις 4 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 5 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία μας αναφέρουν ότι :

·         Η Θυμιούλα Καλύβα[20] ήταν 30 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Στη Βιτρινίτσα είχε τη μητέρα της Θεοδώρα Σακαρέλου. Με 23 $ πήγαινε στην τοποθεσία Μπούλ (Buhl) της Μινεσότα, κοντά στο σύζυγό της Κώστα Καλύβα.

·         Ο Ευθύμιος Καλύβας[21] ήταν 9 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τη μητέρα του Θυμιούλα πήγαινε στην τοποθεσία Μπούλ (Buhl) της Μινεσότα, όπου ήταν ο πατέρας του Κώστας Καλύβας.

·         Ο Νικόλαος Καραμπέτσος ήταν 47 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ελένη. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά ήταν η τοποθεσία Μπούλ (Buhl) της Μινεσότα, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Καλύβας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Καραμπέτσος την περίοδο 1907-1908 και εργάστηκε στον ίδιο προορισμό.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Παν. Κόνιδα και Ιωάν. Πιλάτο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 16 Φεβρουαρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 4 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Παναγιώτης Κόνιδας ήταν 26 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Χρυσούλα. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στον ξάδερφό του Χάρη Κόνιδα. Για τον Παναγιώτη Κόνιδα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-1913 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Ιωάννης Πιλάτος ήταν 37 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιώτα. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σανράιζ του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Κοντόπουλος. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι ο Ιωάννης Πιλάτος στην Αμερική την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα. Ήταν οι Ναούμ Παπαϊωάννου και Ιωάν. Παπαϊωάννου. Στις 2 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 16 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Συμπληρωματικά στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Ναούμ Παπαϊωάννου ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ελένη. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Νιου Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λιανός. Για το Ναούμ Παπαϊωάννου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε πάει και την περίοδο 1908-1910 και εργάστηκε στη Μινεσότα.

·         Ο Ιωάννης Παπαϊωάννου ήταν 16 ετών, γιος του Ναούμ. Μαζί με τον πατέρα του και 20 $, πήγαινε για δουλειά στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Ευθ. Αλεξίου, Κων. Καραχάλιο και Θωμ. Παπαδημητρίου. Στις 23 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Argentina” και στις 10 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Από το υπάρχον υλικό του αρχείου γνωρίζουμε επίσης ότι :

·         Ο Ευθύμιος Αλεξίου ήταν 36 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Νιου Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λιανός. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ευθύμιος Αλεξίου την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Κωνσταντίνος Καραχάλιος ήταν 29 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Νιου Χέιβεν (New Haven) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Ευθ. Λιανός. Για τον Κωνσταντίνο Καραχάλιο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοήρθε την περίοδο 1909-1912 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Θωμάς Παπαδημητρίου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Ντένβερ (Denver) του Κολοράντο, κοντά στον αδερφό του Γεώργιο Παπαδημητρίου.

Κ. Ελάχιστοι μετανάστες στα έτη 1915, 1916 και 1917

   Στη διάρκεια του 1915 έγινε 1 μεμονωμένο ταξίδι. Στο επόμενο έτος 1916 έγινε ένα ομαδικό ταξίδι με 3 άτομα. Στη διάρκεια του έτους 1917 έγιναν 2 ταξίδια (1 μεμονωμένο κι 1 ομαδικό). Στο έτος αυτό (1917) έφυγαν 4 άνθρωποι της Βιτρινίτσας. Συγκεκριμένα:

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Ιωάννη Νικολούλια. Στις 28 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 16 Μαΐου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 26 ετών και παντρεμένος[22]. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Αικατερίνη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Ντόσκας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Νικολούλιας, την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι στη Φιλαδέλφεια.

Πλοίο “Caserta” (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1916 αριθμούσε τρία άτομα, τους : Στέφ. Παπαδρόσου, Δημ. Πιλάτο και Αγγ. Ρεκούτη. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 27 Νοεμβρίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Caserta” και στις 19 Δεκεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Συμπληρωματικά στοιχεία του αρχείου αναφέρουν ότι:

·         Ο Στέφανος Παπαδρόσου (Papadrosou) ήταν 30 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του (με 32 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Δαλακόπουλος. Για το Στέφανο Παπαδρόσου, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-1915 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.

·         Ο Δημήτριος Πιλάτος ήταν 23 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιώτα. Με 35 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο θείο του Ιωάννη Κοντό.

·         Ο Αγγελής Ρεκούτης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Φίτσμπουργκ (Fitchburg) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Τσουλής.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1917 έγινε από τον Παντελή Καράλη. Στις 27 Νοεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 13 Φεβρουαρίου 1917 (!) “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Ευγνωμία. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Καθαράκης. Είχε κάνει κι άλλο ταξίδι στην Αμερική ο Παντελής Καράλης την περίοδο 1906-1912 και εργάστηκε στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1917 αριθμούσε τρία άτομα, τους : Δημ. Διαμαντή, Σπ. Ζαγκανά και Ιωάν. Κασιδάκη. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Γένοβας, απ’ όπου στις 19 Ιουλίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Dante Alighieri” και στις 3 Αυγούστου αφίχθησαν στ λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το διαθέσιμο υλικό του αρχείου πληροφορούμαστε επιπλέον ότι :

·         Ο Δημήτριος Διαμαντής ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Γεώργιος. Ο τελικός προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του Νικ. Αλεξόπουλο.

·         Ο Σπυρίδων Ζαγκανάς ήταν 35 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Καθαράκης. Για τον Σπυρίδωνα Ζαγκανά ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Ιωάννης Κασιδάκης ήταν 32 ετών. Ο πατέρας του στον Τολοφώνα λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σταύρος Κόρακας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Κασιδάκης την περίοδο 1906-1912 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.

Λ. Σχετική αναζωπύρωση της μετανάστευσης στο 1920

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3  ταξίδια (2 ομαδικά και 1 μεμονωμένο)  προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα. Αναλυτικά λοιπόν :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από 3 άτομα, τους : Θωμ. Ντίνου, Ευθ. Οικονόμου και Γεώρ. Παπαθανασίου. Την 1η Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Θωμάς Ντίνου ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Μαρία. Με 30 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιο Μπάργκας.

·         Ο Ευθύμιος Οικονόμου ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευθυμία. Τελικός προορισμός (με 30 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Δαλάκα.  Δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Ευθύμιο Οικονόμου. Είχε πάει πάλι την περίοδο 1910-1913 και εργάστηκε στο Νότ. Ράις (S. Rice) του Γουαϊόμινγκ.

·         Ο Γεώργιος Παπαθανασίου ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Στέργιος. Με 41 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μπάργκας.

 

Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1920 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Περιλάμβανε τους: Ιωάν. Κασιδάκη, Νικ. Κορομπίλη, Γεώρ. Κυριαζή και Ιωάν. Σταύρου. Στις 29 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Presidente Wilson” και στις 14 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ιωάννης Κασιδάκης ήταν 49 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά (με 50 $ μαζί του) στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ανεψιός του Ευθύμιος Οικονόμου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Κασιδάκης την περίοδο 1905-1907 και εργάστηκε στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ.

·         Ο Νικόλαος Κορομπίλης ήταν 53 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον ανεψιό του Ευθύμιο Ανδρίτσο. Για το Νικόλαο Κορομπίλη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον πρωτοπήγε την περίοδο 1907-1914 και εργάστηκε στην πόλη Αμπερντήν (Aberdeen) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

·         Ο Γεώργιος Κυριαζής ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ευσταθία. Προορισμός του (με 40 $) για δουλειά ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ανεψιός του Ευθύμιος Ανδρίτσος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Κυριαζή την περίοδο 1906-1910 και εργάστηκε στην πόλη Αμπερντήν (Aberdeen) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

·         Ο Ιωάννης Σταύρου ήταν 49 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ανεψιός του Ευθύμιος Οικονόμου. Δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Ιωάννη Σταύρου. Τν πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1909-1911 και εργάστηκε στην πόλη Σηάτλ (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Βασίλειο Κορομπίλη. Στις 25 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Megali Hellas” και στις 10 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά (με 40 $ μαζί του) στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αλεξόπουλος. Κι ο Βασίλειος Κορομπίλης είχε ξαναπάει στην Αμερική, την περίοδο 1906-1909 και εργάστηκε στην πόλη Σηάτλ της πολιτείας Ουάσινγκτον.

Μ. Μεταναστευτικός επίλογος στο 1921

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 τελευταία  ταξίδια (1 ομαδικό και 1 μεμονωμένο)  προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άτομα. Συγκεκριμένα :

   Η ομαδική άφιξη στο 1921 έγινε από 2 άτομα, τους Σπ. Σχοινά και Νικ. Τσώνη. Στις 21 Δεκεμβρίου 1920, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Bellvedere” και στις 17 Ιανουαρίου 1921 αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε επίσης ότι :

·         Ο Σπυρίδων Σχοινάς ήταν 26 ετών. Ο πατέρας λεγόταν Ιωάννης. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Σχοινάς.

·         Ο Νικόλαος Τσώνης ήταν 26 ετών και παντρεμένος[23]. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του (με 26 $) για δουλειά ήταν η πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Σχοινάς.

Πλοίο Belvedere  (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η μεμονωμένη άφιξη στο 1921 έγινε από το Γεώργιο Πάνου. Στις 20 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκε στο πλοίο “Calabria” και στις 22 Φεβρουαρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 31 ετών. Η μητέρα του στη Βιτρινίτσα λεγόταν Μαρία. Με 38 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μπρίτζπορτ (Bridgeport) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο θείος του Ιωάννης Τσαρλής. Ο Γεώργιος Πάνου είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1907-1912 και εργάστηκε στο Σηάτλ (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

 ---

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Ιστοσελίδα http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2012/12/blog-post

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο : amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη).

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.

9.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από το Ευπάλιο Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Αύγουστο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 31 Οκτωβρίου 2017.

10.  Ιστοσελίδα :  www.amfictyon.blogspot.gr

11.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

12.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

13.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

14.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

15.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

16.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

17.  Βικιπαίδεια

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2] Στο σύνολο των 153 μεταναστών της Βιτρινίτσας βρέθηκαν 12 αναλφάβητοι  (ποσοστό 8 %)!

[3] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4] Στο χειρόγραφο της καταγραφής (Ship Manifest)  του αρχείου δεν μπορεί να διαβαστεί διαφορετικά. Αδυνατώ να βρω κάτι περισσότερο από αυτό. Ίσως ακούστηκε έτσι, αλλά εννοούσε Ευστάθιος (;).

[5] Έγινε διαγραφή στη Νέα Υόρκη, ως τόπο προορισμού και δίπλα γράφηκε νέος τόπος το Μπρίτζπορτ  (Bridgeport) του Κονέκτικατ.

[6] Είναι δυσανάγνωστο το επώνυμο και δεν είμαι βέβαιος ότι αποδόθηκε σωστά.

[7] Αρχικός τόπος προορισμού γράφτηκε το Λους (Lush) της Νεμπράσκα. Έγινε αλλαγή.

[8] Αρχικός τόπος προορισμού ήταν η Νέα Υόρκη, αλλά την άλλαξε.

[9] Δυσανάγνωστη μια λέξη στο χειρόγραφο.

[10] Αρχικά δήλωσε τη Νέα Υόρκη, ως τόπο προορισμού.

[11] Φέρει σφραγίδα που γράφει ότι : NON IMMIGRANT ALIEN, δηλ. δεν θεωρείται μετανάστης.

[12] Αρχικά είχε δηλώσει τη Νέα Υόρκη, ως τόπο προορισμού.

[13] Αρχικά είχε δηλώσει τη Νέα Υόρκη, ως τόπο προορισμού.

[14] Στο χειρόγραφο, δυστυχώς, το όνομα είναι δυσανάγνωστο.

[15] Αρχικά δήλωσε τη Νέα Υόρκη ως τόπο προορισμού και μετά άλλαξε γνώμη.

[16] Αρχικά είχε δηλώσει τη Νέα Υόρκη ως τόπο προορισμού.

[17] Ως τόπο προορισμού είχε αρχικά δηλώσει τη Νέα Υόρκη.

[18] Ίσως ήταν από τη Δομνίστα.

[19] Μάλλον δεν είναι στη Μασαχουσέτη, αλλά έτσι γράφτηκε. Το Waterbury είναι στο Κονέκτικατ.

[20] Με επιφύλαξη γράφω το επώνυμο, που δείχνει κάπως έτσι : Kaliras. Δεν επιβεβαιώνεται όμως από το αρχείο. Άρα πρέπει να είναι κάτι λίγο διαφορετικό. Παραμένει σε αβεβαιότητα.

[21] ό. π.

[22] Έτσι γράφτηκε. Για τους παντρεμένους μετανάστες, ζητούσαν συνήθως το όνομα της συζύγου κι όχι της μητέρας. Μπορεί λοιπόν το “παντρεμένος” να είναι λάθος.

[23] Πιθανά να είναι λάθος του αρχείου κατά την καταγραφή. Συνήθως, στους παντρεμένους ζητούσαν το όνομα της συζύγου, ενώ εδώ έχει γραφεί το όνομα του πατέρα του.