"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

10/12/18

Από το Γαλαξίδι, μετανάστες στην Αμερική (1886-1927), Μέρος Β’







συνέχεια από το α’ μέρος



vii. Λιγότεροι μετανάστες στο 1908

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 3 ταξίδια (2 ομαδικά και 1 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άτομα του Γαλαξιδιού. Πιο αναλυτικά :
   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1908 αριθμούσε τέσσερα άτομα, τους : Ευστ. Γονιό, Βασ. Λαγό, Μιχ. Μιχόπουλο και Πέτ. Σκούρτη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 10 Μαΐου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Moraitis” και στις 27 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :
·         Ο Ευστάθιος Γονιός ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 10 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο θείος του Γεώργιος Λάιος.
·         Ο Βασίλειος Λαγός ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 10 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ρόμπαπας.
·         Ο Μιχαήλ Μιχόπουλος ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Η σύζυγός του στην πατρίδα λεγόταν Βηθλεέμ. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Γεώργιος Λάιος.
·         Ο Πέτρος Σκούρκης[1] (Scourkis) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω. Προορισμός του (με 10 $) για δουλειά εργάτη, ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ρόμπαπας.
   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1908 έγινε από τον Ηλία Μακρή. Στις 28 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Oceania” και στις 16 Οκτωβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 20 ετών. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ζαχαρίας[2]. Με 10 $ για τα αναγκαία έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Πόρτσμουθ της Βιρτζίνια, όπου είχε ένα φίλο[3].
   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1908 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους: Δημ. Καρδαπάκη, Δήμ. Καρδαπάκη, Ηλ. Μητρόπουλο, Ιωάν. Σκαφτούρο και Ελευθ. Σταράκη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 12 Οκτωβρίου, η ομάδα ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 27 Οκτωβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη ότι :
·         Ο Δημήτριος Καρδαπάκης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Ήταν ξενοδόχος (hotelkeeper). Ήταν αμερικανός πολίτης[4] (American citizen). Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη, με γνωστό του στην Αμερική τον ξάδερφο Δ. Καρκασάκη, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας.
·         Η Δήμητρα Καρδαπάκη ήταν 18 ετών και παντρεμένη. Μαζί με το σύζυγό της Δημήτριο Καρδαπάκη πήγαινε στη Νέα Υόρκη. Είχε κι αυτή (λόγω του γάμου) αποκτήσει την ιδιότητα American citizen.
·         Ο Ηλίας Μητρόπουλος ήταν 18 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ευάγγελος. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 30 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας θείος[5] του.
·         Ο Ιωάννης Σκαφτούρος ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με50 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, με γνωστό του στην Αμερική τον ξάδερφό του Δ. Καρκασάκη, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας.
·         Ο Ελευθέρος Σταράκης ήταν 24 ετών. Πλησιέστερο συγγενή του στην πατρίδα είχε τον αδερφό του Ιωάννη. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, με γνωστό του στην Αμερική, το φίλο Δ. Καρκασάκη, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας.



viii. Σημαντική αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δέκα ταξίδια (3 ομαδικά και 7 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 37 άτομα του Γαλαξιδιού. Συγκεκριμένα :
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Σπυρίδωνα Μητρόπουλο. Το ταξίδι του έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγε με πλοίο πρώτα στην Ιταλία. Στις 30 Ιανουαρίου, από το ιταλικό λιμάνι του Παλέρμο ανέβηκε στο πλοίο “Alice” και στις 17 Φεβρουαρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 32 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε καπετάνιος πλοίου (ship Captain). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Βιολέτα. Με 50 $ για να αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε στη Νέα Υόρκη για ανάλογη εργασία, όπου ήταν ο φίλος Δημήτριος Τζάθας.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Παύλο Προκάλαμο. Στις 27 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Columbia” και στις 15 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ιωάννης. Με 20 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας.
   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 ήταν από τις μεγαλύτερες αριθμητικά στην ιστορία της τοπικής μετανάστευσης. Έφτασε τα 12 άτομα! Περιλάμβανε τους : Μαρ. Αναστασιτού, Ιωάν. Ανδριόπουλο, Χαρ. Καμμένο, Παύλ Κοκόλανο, Στ. Κυριάκη, Παρ. Μητρόπουλο, Ιωάν. Μπισμπίκη, Νικ. Παπαδήμο, Ευθ. Παρλιάκο, Ηλ. Σιδερόπουλο, Ευθ. Σκαφτούρο και Δημ. Στρογγυλό. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 22 Μαρτίου  ανέβηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 9 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό αντλούμε επιπλέον στοιχεία γι’ αυτούς, που αναφέρουν ότι :
·         Η Μαρία Αναστασιτού (Anastasiton) ήταν 25 ετών και παντρεμένη. Η μητέρα της πίσω στην πατρίδα λεγόταν Ελένη. Με 100 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο, για να συναντήσει το σύζυγό της Δημήτριο.
·         Ο Ιωάννης Ανδριόπουλος ήταν 25 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Τελικός προορισμός του (με 100 $) για εύρεση εργασίας ήταν το Σαν Φρανσίσκο[6], κοντά στον κουνιάδο του Ιωάννη Αναστασιτό.
·         Ο Χαράλαμπος Καμμένος ήταν 57 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμά του ήταν πλοηγός (navigator). Ως συγγενή του στο Γαλαξίδι δήλωσε τον ξάδερφό του Ηλία Καμμένο. Με 100 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο[7], όπου ήταν ο ανεψιός του Δημήτριος Αναστασιτός. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Χαράλαμπος Καμμένος, την περίοδο 1902-03 και εργάστηκε στο Sepado.
·         Ο Παύλος Κοκόλανος[8] ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 40 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δ. Τζάθας.
·         Ο Σταύρος Κυριάκης ήταν 30 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βιολέτα. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 30 $ στην τσέπη) στο Πίτσμπουργκ[9] της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Λέκος. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Σταύρου Κυριάκη στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1902-07 και εργάστηκε πάλι στο Πίτσμπουργκ.
·         Ο Παρασκευάς Μητρόπουλος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευσταθία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 130 $) ήταν το Σαν Φρανσίσκο[10]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Παρασκευάς Μητρόπουλος, την περίοδο 1902-08 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

 
ΑτμόπλοιοAlice” (Photo: Eric Johnson)
·         Ο Ιωάννης Μπισμπίκης ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν πλοηγός (navigator). Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Χρυσάφω. Με 100 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο, κοντά στον κουνιάδο του Δημ. Αναστασιτό.
·         Ο Νικόλαος Παπαδήμος ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 70 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Τζάθας.
·         Ο Ευθύμιος Παρλιάκος (Parliakos) ήταν 23 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 50 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Στ. Καράμπας.
·         Ο Ηλίας Σιδερόπουλος ήταν 47 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ρήγω. Ο τελικός προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 60 %) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Στ. Καράμπακας.
·         Ο Ευθύμιος Σκαφτούρος ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ιωάννης. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Νικόλαος Καμπούρης.
·         Ο Δημήτριος Στρογγυλός ήταν 31 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 70 $ μαζί του) στον τόπο Αντίοχο (Antioch) της Καλιφόρνια[11], κοντά στον κουνιάδο του Νικόλαο Σταράκη.
   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Πέτρο Μώρη. Στις 19 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 4 Μαΐου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Τζέιμς Τζάθας.
   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Ηλία Ζαγορά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 26 Απριλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Argentina” και στις 13 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 37 ετών[12]. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 60 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Γιάλτρας.
Τζάθας.
   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από 6μελή ομάδα, την οποία συγκρότησαν οι : Πέτ. Γουγούρης, Ιωάν. Καλέσης, Ιωάν. Κατίκας, Γεώρ. Λάγιος, Γεώρ. Παναγιώτου και Λουκ. Πλατώνης. Από το λιμάνι της Πάτρας η ομάδα επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 2 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :
·         Ο Πέτρος Γουγούρης (Gougouris) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Παγώνα. Με 182 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ρόμπαπας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Πέτρου Γουγούρη στην Αμερική. Πρωτοήρθε την περίοδο 1906-08 και εργάστηκε στην Καλιφόρνια.
·         Ο Ιωάννης Καλέσης[13] ήταν 342 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν φρουρός (fruiter[14]). Η μητέρα του λεγόταν Χρυσούλα. Αναζητούσε ανάλογη δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, κοντά στον αδερφό του Ευστάθιο Καλέση. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Ιωάννης Καλέσης, την περίοδο 1904-08 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Ο Ιωάννης Κατίκας ήταν 17 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Γκαβέρας.
·         Ο Γεώργιος Λάγιος ήταν 48 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ουρανία. Ο τελικός προορισμός του[15] (με 50 $) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου ήταν το σπίτι του! Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Γεωργίου Λάγιου στις ΗΠΑ. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1900-09 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.
·         Ο Γεώργιος Παναγιώτου ήταν 46 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμά του ήταν ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Γιαννίτσα.  Με 15 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Αργυρόπουλος.
·         Ο Λουκάς Πλατώνης ήταν 17 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Η μητέρα του λεγόταν Θυμιώ. Με 30 $ μαζί του, συνοδευόμενος από το θείο του Γεώργιο Λάγιο, πήγαινε στην Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου ήταν το σπίτι του θείου του.
   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Ιωάννη Μελέτη. Στις 12 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Oceania” και στις 28 Ιουλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 29 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Έψαχνε για ανάλογη εργασία (με 60 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Ανδρέου.
   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 ήταν μεγάλη αριθμητικά και περιλάμβανε 12 άτομα. Αυτά ήταν οι : Ιωάν. Αλεξανδρής, Νικ. Ανδρίτσος, Θεοδ. Κουτρούκης, Δημ. Λαΐνης, Ευθ. Λατσούδης, Κων. Λέκος, Γεώρ. Μαμαρέλης, Αθαν. Μαρδάκης, Παν. Μαρδάκης, Γεώρ. Μπελσέσικος, Χρυσ. Οικονόμου και Ευστ. Πολύμερος. Στις 4 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 17 Σεπτεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν επιπλέον ότι :
·         Ο Ιωάννης Αλεξανδρής ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αναγ. Σωτηρόπουλος.
·         Ο Νικόλαος Ανδρίτσος (ή Ανδρούτσος) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Μουρούτσος.
·         Ο Θεοδόσιος Κουτρούκης ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νίκος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε φίλους του Αφούς Ρόμπαπα.
·         Ο Δημήτριος Λαΐνης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Δημήτριο Τσίχλα.
·         Ο Ευθύμιος Λατσούδης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Θωμάς. Τελικός προορισμός του (με 23 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Μουρνετιάν.
·         Ο Κωνσταντίνος Λέκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Με 24 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Ντόκας.
·         Ο Γεώργιος Μαμαρέλης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τσίχλας.
·         Ο Αθανάσιος Μαρδάκης ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο Δημήτριο Τσίχλα.
·         Ο Παναγιώτης Μαρδάκης ήταν 18 ετών. Τον πατέρα του στο Γαλαξίδι έλεγαν Σταύρο. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου δεν είχε κανένα γνωστό.
·         Ο Γεώργιος Μπελσέσικος[16] ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 20 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Μουστρέτικος. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Γεώργιος Μπελσέσικος, την περίοδο 1908-10 και εργάστηκε στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ.
·         Η Χρυσάφω Οικονόμου ήταν 52 ετών και χήρα. Στο Γαλαξίδι είχε την κόρη της Αικατερίνη Στέφου. Με 30 $ μαζί της πήγαινε στο Τάρπον Σπρίνγκς της Φλόριντα, όπου ήταν ο γιός της Πέτρος Οικονόμου.
·         Ο Ευστάθιος Πολύμερος ήταν 36 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 25 $) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε φίλους του Αφούς Ρόμπαπα.

 
Ατμόπλοιο Martha Washington (Photo: Richard Faber Collection)
   Η έκτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Κωνσταντίνο Ηλιόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Οκτωβρίου έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 3 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στ λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 19 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ανδρέας. Με μόλις 4 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Τζάθας.
   Η έβδομη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Σπύρο Ζαφειρόπουλο. Στις 4 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 23 Νοεμβρίου κατέβηκε στην αποβάθρα του λιμανιού της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δημήτριος Τζάθας.



ix. Νέα κορύφωση της μετανάστευσης το 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 12 ταξίδια (7 ομαδικά και 5 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 46 άτομα του Γαλαξιδιού. Πιο αναλυτικά έχουμε :
   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από έξη άτομα, τους : Ηλ. Ζαφειρόπουλο, Ελένη Μάινα (ή Μανιά), Γεώρ. Μητρόπουλο, Χρ. Μητρόπουλο, Μαρ. Μητροπούλου και Ελ. Πορτοκαλάκη. Στις 2 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 18 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :
·         Ο Ηλίας Ζαφειρόπουλος ήταν 24 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Διονύσιος. Με 250 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Τζέιμς Τζάθας.
·         Η Ελένη Μάινα[17] (ή Μανιά) ήταν 22 ετών. Γράφτηκε “οικιακά”. Ως πλησιέστερο συγγενή της στο Γαλαξίδι είχε το θείο της Κωνσταντίνο Κατσούλη. Με 90 $ μαζί της πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια για να συναντήσει τον αδερφό της Νικόλαο Μανιά (ή Μάινα).
·         Ο Γεώργιος Μητρόπουλος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Κωνσταντίνος. Δήλωσε πανδοχέας (Innkeeper). Με 500 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν το σπίτι του! Είχε κάνει και άλλο ταξίδι στην Αμερική ο Γεώργιος Μητρόπουλος, την περίοδο 1904-09 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Η Μαριγώ Μητροπούλου ήταν 25 ετών και παντρεμένη. Ο πατέρας της στο Γαλαξίδι λεγόταν Διονύσιος Ζαφειρόπουλος. Συνοδευόμενη από το σύζυγό της Γεώργιο Μητρόπουλο, η Μαριγώ πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο, της Καλιφόρνιας.
·         Ο Χρήστος Μητρόπουλος ήταν 27 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Όρσα. Με 25 $ μαζί του, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Τζέιμς Τζάθας.
·         Η Ελένη Πορτοκαλάκη ήταν 20 ετών. Επάγγελμα “οικιακά”. Στο Γαλαξίδι είχε τη θεία της Αικατερίνη Πορτοκαλάκη. Προορισμός της (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε τον κουνιάδο της Ν. Κωνσταντίνου.


Ατμόπλοιο Athinai” (1910)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από 5μελή ομάδα, που συγκρότησαν οι : Ηλ. Κόρδας, Γεώρ. Μαρ(ι)δάκης, Ευστ. Σκαφτούρος, Ευθ. Τσελές και Νικ. Τσελές. Στις 9 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι :
·         Ο Ηλίας Κόρδας ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σουζάνα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Φούρκας.
·         Ο Γεώργιος Μαρ[ι]δάκης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Σταύρος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 30 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας.
·         Ο Ευστάθιος Σκαφτούρος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν χασάπης (butcher). Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Έψαχνε για δουλειά (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Φούρκας.
·         Ο Ευθύμιος Τσελές ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δημήτριος Τζάθας.
·         Ο Νικόλαος Τσελές ήταν 21 ετών. Τον πατέρα του έλεγαν Κώστα. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας.
   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τρία άτομα-μέλη μιας οικογένειας, τους: Διον. Γαλάνη, Γεώρ. Γαλάνη και Νικ. Γαλάνη. Στις 12 Απριλίου, από το λιμάνι της Καλαμάτας, ταξίδεψαν με το πλοίο “Patris” και στις 28 Απριλίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ότι :
·         Η Διονυσία Γαλάνη[18] ήταν 27 ετών και χήρα. Επάγγελμα “οικιακά”. Στο Γαλαξίδι είχε τη μητέρα της Αικατερίνη Σκουλαρίνη. Με το μεγάλο ποσό των 8.000 $ μαζί της, πήγαινε στην πόλη Σαβάνα (Savannah) της Τζώρτζια, όπου ήταν το κατάστημα της (her shop)! Για τη Διονυσία Γαλάνη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1902-10 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.
·         Ο Γεώργιος Γαλάνης ήταν 6 ετών, γιος της Διονυσίας Γαλάνη. Είχε γεννηθεί στην Αμερική.
·         Ο Νικόλαος Γαλάνης ήταν 5 ετών, ο άλλος γιος της Διονυσίας Γαλάνη. Κι αυτός είχε γεννηθεί στην Αμερική.
   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 ήταν η μεγαλύτερη σε αριθμό μεταναστών από το Γαλαξίδι. Έφτασε τα 13 άτομα. Περιλάμβανε τους : Ιωάν. Δούκα, Γεώργ. Θεοχάρη, Αναστ. Κωστέλλο, Νικ. Κωστέλλο, Αργ. Κωστέλλου, Γαρ. Κωστέλλου, Δημ. Μαστρογιάννη, Ιωάν, Μέρμηγκα, Νικ. Μπαστιό, Αθαν. Μπράτσο, Γεώργ. Μπράτσο, Ανάργ. Τσαμτσούρα και Παν. Χρυσικό. Στις 12 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και την 1η Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι :
·         Ο Ιωάννης Δούκας ήταν 30 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γλαξίδι λεγόταν Νικόλαος. Έψαχνε για ανάλογη εργασία (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε φίλους του Αφούς Ψάκη.
·         Ο Γεώργιος Θεοχάρης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Όραντζ (Orange) του Νιού Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Νικ. Καμπούρη[19].
·         Ο Νικόλαος Κωστέλλος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Πίσω στο Γαλαξίδι είχε τη μητέρα του Γαρυφαλιά. Με 70 $ για τα πρώτα έξοδα της οικογένειας, πήγαινε για δουλειά εργάτη στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρ. Καρολίνας, όπου ήταν το μαγαζί του (his shop N. Costellos). Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Νικόλαος Κωστέλλος την περίοδο 1907-10 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.
·         Η Αργύρω Κωστέλλου ήταν 38 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα οικιακά. Μαζί με το σύζυγό της Νικόλαο και τα δύο παιδιά τους, πήγαιναν στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
·         Ο Αναστάσιος Κωστέλλος ήταν 6 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τους γονείς του πήγαινε στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
·         Η Γαρυφαλιά Κωστέλλου ήταν 6 ετών. Γράφτηκε ως μαθήτρια (scholar). Συνοδευόμενη από τους γονείς της πήγαινε στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
·         Ο Δημήτριος Μαστρογιάννης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ως στενό συγγενή πίσω στην πατρίδα ανέφερε την αδελφή του Ελένη. Αναζητούσε δουλειά (με 11 $ μαζί του) σε τόπο[20] της Πολιτείας Βιρτζίνια, όπου είχε ένα φίλο του.
·         Ο Ιωάννης Μέρμηγκας (Mirmigas) ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο του Δ. Ν. Δούκα.
·         Ο Νικόλαος Μπαστιός ήταν 22 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ως συγγενή του στο Γαλαξίδι δήλωσε τον ξάδερφό του Ευστάθιο Τσαντούλη. Προορισμός του (με 25 $) για ανάλογη εργασία ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο Δημ. Τζάθα.
·         Ο Αθανάσιος Μπράτσος ήταν 19 ετών. Δήλωσε οικοδόμος (builder). Η μητέρα του λεγόταν Χρυσούλα. Με 25 $ για τα πρώτα αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε φίλους τους Αφούς Ψάκη.
·         Ο Γεώργιος Μπράτσος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 24 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δ. Ν. Δούκας.
·         Ο Ανάργυρος Τσαμτσούρας[21] ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Τζάθας.
·         Ο Παναγιώτης Χρυσικός ήταν 22 ετών. Δήλωσε μηχανικός. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δ. Ν. Δούκας.


Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

    Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε επτά άτομα και συγκροτήθηκε από τους : Νικ. Βαρλάμη, Δημ. Γρίβα, Ανδρ. Μαυρομάτη, Παν. Σκαφτούρο, Νικ. Σταμπουλή, Τριαντ. Σταμπουλή και Παρ. Χατζηγιάννη. Στις 24 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 9 Ιουνίου έφτασαν στην Αμερική. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επιπλέον ότι :
·         Ο Νικόλαος Βαρλάμης ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Βιολέτα. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δημήτριος Τζάθας.
·         Ο Δημήτριος Γρίβας ήταν 46 ετών και χήρος. Το επάγγελμά του ήταν ναυτικός (seaman). Στο Γαλαξίδι, ως στενή συγγενή του δήλωσε την αδελφή του Ελένη Ξανθοπούλου. Αναζητούσε εργασία (με 50 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ανέφερε το φίλο του Δημήτριο Τζάθα. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Δημητρίου Γράβια στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-09, αλλά δεν είναι γνωστός ο τόπος προορισμού.
·         Ο Ανδρέας Μαυρομάτης ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Μαριγώ. Έψαχνε για δουλειά (με 30 $ στην τσέπη) στην πόλη Μπράνσβικ[22] (Brunswick) της Τζώρτζια, με γνωστό του στην Αμερική το Δημήτριο Τζάθα, στη Νέα Υόρκη. Είχε ξαναπάει στην Αμερική το 1902 ο Ανδρέας Μαυρομάτης και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.
·         Ο Παναγιώτης Σκαφτούρος ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ελένη. Προορισμός του (με 25 $) για ανάλογη εργασία ήταν η πόλη Μπράνσβικ[23] της Τζώρτζια, με γνωστό το φίλο Δημήτριο Τζάθα (στη Νέα Υόρκη).
·         Ο Νικόλαος Σταμπουλής ήταν 35 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 35 $ για τα πρώτα έξοδα, ζητούσε δουλειά εργάτη, σε τόπο που δεν είναι γνωστός[24]. Για το Νικόλαο Σταμπουλή ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξαναπάει την περίοδο 1903-08 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Τζώρτζια.
·         Ο Τριαντάφυλλος Σταμπουλής ήταν 32 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 34 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Τριαντάφυλλος Σταμπουλής την περίοδο 1905-08 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Παρασκευάς Χατζηγιάννης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμά του ήταν ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του πίσω στο Γαλαξίδι λεγόταν Γεωργίτσα. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου είχε φίλο το Δημήτριο Τζάθα. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Παρασκευά Χατζηγιάννη. Πρωτοπήγε το 1907 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.
   Η έκτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους : Δημ. Ζαχαρία και Νικ. Κονιό. Στις 24 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Eugenia” και στις 11 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης ότι :
·         Ο Δημήτριος Ζαχαρίας[25] ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ηλίας. Προορισμός του (με 35 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Τζάθας.
·         Ο Νικόλαος Κονιός (Conjos) ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Σπυριδούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Δημ. Τζάθα.Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Νικόλαος Κονιός την περίοδο 1907-10 και εργάστηκε στο Τάρπον της Φλόριντα.
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Κωνσταντίνο Αγγελολουκά. Στις 8 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Αυγούστου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Χρυσάφω. Προορισμός του (με 24 $) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο φίλο του Γεώργιο Μπεσίσικο.
   Η έβδομη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από 5μελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Ρεγ. Γκαβέρα, Ηλ. Καραλίβανο, Σπ. Μανιάτη, Κων. Παναγιωτόπουλο και Αικ. Πορτοκαλάκη. Στις 13 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Patris” και στις 28 Αυγούστου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Επιπλέον στοιχεία αναφέρουν ότι:
·         Η Ρεγγίνα Γκαβέρα[26] ήταν 23 ετών. Επάγγελμα οικιακά. Στην πατρίδα είχε την αδελφή της Ευσταθία Ηλ. Καραλίβανου. Με 30 $ μαζί της πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο αδελφός της Ιωάννης Γκαβέρας.
·         Ο Ηλίας Καραλίβανος ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Ευσταθία. Αναζητούσε δουλειά (με 70 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας. Για τον Ηλία Καραλίβανο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1900-10 και εργάστηκε σε τόπο, που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Σπυρίδων Μανιάτης ήταν 33 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Ρήγω. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Τζέιμς Ρόμπαπας. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Σπυρ. Μανιάτης το 1910 με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
·         Ο Κωνσταντίνος Παναγιωτόπουλος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Ο τελικός προορισμός του (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο Ιωάν. Ρόμπαπα.
·         Η Αικατερίνη Πορτοκαλάκη ήταν 54 ετών, αναλφάβητη και χήρα. Επάγγελμα οικιακά. Στο Γαλαξίδι είχε την αδελφή της Ζαχαρούλα Πορτοκαλάκη. Με 19 $ για τα πρώτα της έξοδα, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, για να συναντήσει τον κουνιάδο της Νικόλαο Κωνσταντίνου.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ευθύμιο Βαρλάμη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 24 Αυγούστου επιβιβάστηκε[27] στο πλοίο “Argentina και στις 9 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η μητέρα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Κονδύλω. Αναζητούσε ανάλογη εργασία, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπεσίσικος.
   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ευάγγελο Μιχόπουλο. Στις 5 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Athinai” και στις 22 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αναστασία. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο πατριώτης του Διονύσιος Βάγιας.
   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ευθύμιο Παφίλη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 10 Οκτωβρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Προορισμός του (με 35 $) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Κουμπούρης.
   Η πέμπτη (και τελευταία) ομαδική μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Παναγιώτη Κανατά. Στις 12 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Laura” και στις 29 Δεκεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 29 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ναύτης (sailor). Με 40 $ για τα πρώτα αναγκαία έξοδα, πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Γάτος[28].



x. Μείωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 8 ταξίδια (5 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 31 άτομα του Γαλαξιδιού. Συγκεκριμένα λοιπόν :
   Η πρώτη ομαδική άφιξη στο 1911 έγινε από τρία άτομα, τους : Κώσ. Βούλγαρη, Ηλ. Μανιάτη και Σπ. Μπαρλιάκο. Στις 18 Δεκεμβρίου 1910, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Oceania” και στις 5 Ιανουαρίου 1911 αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί γι’ αυτούς ακόμη ότι :
·         Ο Κώστας Βούλγαρης ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 20 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Γιατράς. Για τον Κώστα Βούλγαρη, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική, εφόσον είχε ξαναπάει την περίοδο 1906-10 και εργάστηκε στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια.
·         Ο Ηλίας Μανιάτης ήταν 25 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ρήγω. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Γιατράς.
·         Ο Σπύρος Μπαρλιάκος ήταν 21 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αργύρω. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια, όπου ήταν ο φίλος του Σ. Γρίβας.
   Η δεύτερη ομαδική άφιξη στο 1911 αριθμούσε έξη άτομα. Την ομάδα συγκρότησαν οι: Αθ. Βαβανάτσος, Παν. Γκούμας, Μιχ. Μίχος, Παρ. Μίχου, Νικ. Παπαλάιος και Παν. Σταμπουλής. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 26 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :
·         Ο Αθανάσιος Βαβανάτσος ήταν 28 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 21 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Χαράλαμπος Σκορδάς. Είχε πάει και άλλη μια φορά στην Αμερική ο Αθανάσιος Βαβανάτσος, την περίοδο 1907-10 και εργάστηκε στην πόλη Σαβάνα (Savannah) πάλι της ίδιας πολιτείας.
·         Ο Παναγιώτης Γκούμας ήταν 24 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 25 $ μαζί του) ση Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας συμπατριώτης[29] του.
·         Ο Μιχαήλ Μίχος (Michas) ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Με 50 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μπράνσβικ[30] (Brunswick) της Τζώρτζια, με γνωστό του στην Αμερική το συμπατριώτη του Σπ. Μικρούτσικο, που ήταν στη Νέα Υόρκη. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Μιχαήλ Μίχος, την περίοδο 1908-11 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·          Η Παρασκευούλα Μίχου[31] (Michou) ήταν 22 ετών. Δήλωσε “οικιακά”. Πίσω στην πατρίδα είχε την πεθερά της Αγόρω. Με 50 $ μαζί της πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης της Σπ. Μικρούτσικος.
·         Ο Νικόλαος Παπαλάιος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Πέτρος. Έψαχνε για δουλειά εργάτη, με 25 $ στην τσέπη, στη Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του  … Παπαλάιο.
·         Ο Παναγιώτης Σταμπουλής ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν Αθηνά. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, κοντά στον αδελφό του Γεώργιο Σταμπουλή.





   Η πρώτη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από το Λάμπρο Παπαδήμα[32] (Papadimas). Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 13 Φεβρουαρίου έφυγε με το πλοίο “Alice” και την 1η Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 24 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 36 $) για ανάλογη εργασία ήταν η πόλη Όραντζ[33] (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Τζάθας.
   Η τρίτη ομαδική άφιξη στο 1911 αριθμούσε εννέα άτομα και περιλάμβανε τους : Μιχ. Καρακατσάνη, Σπ. Καρακατσάνη, Νικ. Καραλίβανο, Ιωάν. Καρμανιόλα, Παν. Μαρδάκη, Ευθ. Μαρούτσο, Παν. Πορτούλα, Παν. Τσούνα και Διον. Φάκο. Στις 27 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 12 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :
·         Ο Μιχαήλ Καρακατσάνης ήταν 27 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ανέστης. Με 24 $ για τα πρώτα του αναγκαία έξοδα πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Κωνσταντίνου.
·         Ο Σπύρος Καρακατσάνης ήταν 30 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ανέστης. Αναζητούσε εργασία (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Κωνσταντίνου.
·         Ο Νικόλαος Καραλίβανος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευσταθία. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Χρήστο Κασίνο. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Νικολάου Καραλίβανου στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1906-09 και εργάστηκε στο Μπράνσβικ της Τζώρτζια.
·         Ο Ιωάννης Καρμανιόλας ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του πρέπει να λεγόταν Ζαφείρης. Ο προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 30 $) ήταν η πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπεσέσικος.
·         Ο Παναγιώτης Μαρδάκης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Πίσω στην πατρίδα είχε τη μητέρα του Σ. Μαρδάκη.  Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο φίλο Γεώργιο Μπεσέσικο.
·         Ο Ευθύμιος Μαρούτσος ήταν 28 ετών. Το επάγγελμά του ήταν ναύτης (sailor). Ο πατερας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ευστάθιος. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 30 $ μαζί του) στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Φωτιάς.
·         Ο Παναγιώτης Πορτούλας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 30 $ στην τσέπη) στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπεσέσικος.
·         Ο Παναγιώτης Τσούνας ήταν 25 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Κώστας. Προορισμός του 9με 25 $) για ανεύρεση εργασίας ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Μικρούτσικος.
·         Ο Διονύσιος Φάκος ήταν 25 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βασιλική. Με 25 $ για τα αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Κωνσταντίνου.
   Η δεύτερη μεμονωμένη άφιξη στο 1911 έγινε από το Γεώργιο Μοσχολιό. Στις 6 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 24 Απριλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 50 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Κατίνα. Αναζητούσε δουλειά (με 31 $ μαζί του) στην πόλη Μπράνσβικ[34] (Branswick) της Τζώρτζια, δηλώνοντας ως γνωστό του στις ΗΠΑ, ένα φίλο του στη Νέα Υόρκη.
   Η τέταρτη ομαδική άφιξη στο 1911 έγινε από 7μελή ομάδα, στην οποία συμμετείχαν οι: Ευαν. Γκαβέρα, Ιωάν. Κόκκορας, Λουκ. Κόκκορης, Διαμ. Κολοδήμα, … Τσορτσάτου, Παν. Τσορτσάτου και Αθ. Φούρλας. Στις 29 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 11 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο υλικό του αρχείου μας πληροφορεί ακόμη ότι :
·         Η Ευανθία Γκαβέρα ήταν 25 ετών και παντρεμένη. Η μητέρα της στο Γαλαξίδι λεγόταν Μαρία. Με 50 $ στην τσέπη πήγαινε στη Νέα Υόρκη.
·         Ο Ιωάννης Κόκκορας[35] (-ης) ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ηλίας. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μπαρτομπαλιάς.
·         Ο Λουκάς Κόκκορης ήταν 16 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Ν. Γάτος.
·         Η Διαμάντω Κολοδήμα (Kolodima) ήταν 24 ετών και αναλφάβητη. Επάγγελμα οικιακά. Ο πατέρας της λεγόταν Αθανάσιος. Με 67 $ μαζί της, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος της …… Τσιάκας.
·         Η Παναγιώτα Τσορτσάτου ήταν 27 ετών και παντρεμένη. Ο πατέρας της λεγόταν Αθανάσιος. Μαζί με την αδελφή της (την επομένη), πήγαινε στη Νέα Υόρκη[36], όπου ήταν ο σύζυγός της.
·         Η ………… Τσορτσάτου ήταν αδελφή της Παναγιώτας. Ήταν αναλφάβητη. Είχε 68 $ μαζί της για έξοδα δύο ατόμων. Τα άλλα στοιχεία της δεν μπορούν να γραφούν, επειδή είναι κακογραμμένα στο αρχείο. Ως τελικός πάντως (αλλαγμένος) τόπος προορισμού φαίνεται το Σαν Φρανσίσκο, στην Καλιφόρνια.
·         Ο Αθανάσιος Φούρλας ήταν 19 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ευθύμιος. Έψαχνε για ανάλογη εργασία (με 25 $) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο του Χρήστο Κασίνο.
   Η πέμπτη ομαδική άφιξη στο 1911 έγινε από τρία άτομα, τους : Ιωάν. Αντωνίτη, Ιωάν. Κοράκη και Νικ. Λατσούδη. Στις 29 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 16 Νοεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε ακόμη ότι :
·         Ο Ιωάννης Αντωνίτης ήταν 45 ετών. Το επάγγελμά του ήταν ψαράς (fisher). Πλησιέστερος συγγενής του στο Γαλαξίδι ήταν η αδελφή του Αργυρή. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά ήταν η πόλη Σαβάνα (Savannah), της Τζώρτζια, όπου ήταν ένας ξάδερφός[37] του. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Αντωνίτης, την περίοδο 1908-11 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Ο Ιωάννης Κοράκης ήταν 18 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε τη γιαγιά του Ασήμω Κοράκη. Με 23 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο πατέρας του Γεώργιος Κοράκης.
·         Ο Νικόλαος Λατσούδης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Θωμάς. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 45 $ μαζί του) στην πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, κοντά στο θείο του Γεώργιο Μοσχολιό.



xi. Νέα μικρή αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 11 ταξίδια (6 ομαδικά και 5 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 33 άτομα του Γαλαξιδιού. Πιο αναλυτικά :
   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από 5μελή ομάδα, την οποία συγκρότησαν οι: Γεώργ. Μαρδάκης, Μιχ. Μαστραντάς, Κώσ. Παφίλης, Αθαν. Πλατής και Νικ. Σφέτσος. Στις 26 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Alice” και στις 14 Μαρτίου έφτασαν στην Αμερική. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει επίσης ότι :
·         Ο Γεώργιος Μαρδάκης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας.
·         Ο Μιχαήλ Μαστραντάς ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Σαν Φρανσίσκο, στην Καλιφόρνια, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπόνος.
·         Ο Κώστας Παφίλης ήταν 24 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωστούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Σαν Φρανσίσκο Καλιφόρνιας, κοντά στο φίλο του Χάρυ Σφέτσο[38].
·         Ο Αθανάσιος Πλατής ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Δημήτριος Τζάθας.
·         Ο Νικόλαος Σφέτσος ήταν 18 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Στο χωριό είχε το θείο του Ευθύμιο. Με 25 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκι της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδελφό του Χάρυ Σφέτσο.
   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε οκτώ άτομα και περιλάμβανε τους: Λελ. Γρηγορίου, Ελ. Θεοχάρη, Ηλ. Θεοχάρης, Παρ. Μητρόπουλος, Παν. Πατρινός, Ιωάν. Πλατώνης, Αθαν. Πολύζος και Όλγα Ρόρρη. Την 1η Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Athinai” και στις 18 Απριλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :
·         Η Λελούδα Γρηγορίου ήταν 29 ετών και παντρεμένη. Δήλωσε οικιακά. Η μητέρα της λεγόταν Παράσχω. Τελικός προορισμός της (με 90 $) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό της.
·         Η Ελένη Θεοχάρη ήταν 27 ετών και παντρεμένη. Δήλωσε οικιακά. Ο πατέρας της λεγόταν Ιωάννης. Με 50 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο …… Κουμπούρης.
·         Ο Ηλίας Θεοχάρης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 23 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο πατριώτης του Δ. Τζάθας.
·         Ο Παρασκευάς Μητρόπουλος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευσταθία. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 100 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον πατριώτη του Νικ. Κωνσταντίνου. Για τον Παρασκευά Μητρόπουλο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Ξαναπήγε την περίοδο 1905-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
·         Ο Παναγιώτης Πατρινός ήταν 37 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν θερμαστής (stoker). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Μαρία. Ο τελικός προορισμός του (με 50 $) για ανάλογη δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Νικ. Κωνσταντίνου.
·         Ο Ιωάννης Πλατώνης ήταν 18 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος. Με 50 $ για τα αναγκαία έξοδα, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Δούκας.
·         Ο Αθανάσιος Πολύζος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 33 $ μαζί του) στο Σικάγο, κοντά στον κουνιάδο του Ιωάννη Καράντζαλη[39].
·         Η Όλγα Ρόρρη ήταν 24 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα οικιακά. Πίσω στην πατρίδα είχε τη μητέρα της Βιολέτα. Προορισμός της (με 80 $ στην τσέπη) ήταν[40] το Σαν Φρανσίσκο.
   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από οκτώ άτομα, που ήταν οι : Ιωάν. Γκαβέρας, Ιωάν. Λάιος, Ευθ. Ζίζος, Γεώρ. Μαρούτσος, Διον. Παπαϊωάννου, Γεώρ. Πορτούλας, Νικ. Σκουφάκης και Αργ. Χριστογιάννης. Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Macedonia” και στις 30-31 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας αναφέρει επίσης ότι :
·         Ο Ιωάννης Γκαβέρας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Άλλα στοιχεία ελλείπουν[41].
·         Ο Ιωάννης Λάιος ήταν 7 ετών. Άλλα στοιχεία ελλείπουν[42].
·         Ο Ευθύμιος Ζίζος ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Μαρία. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 27 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Πέτρο Ζίζο[43].
·         Ο Γεώργιος Μαρούτσος ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημήτριος Τζάθας.
·         Ο Διονύσιος Παπαϊωάννου ήταν 19 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η μητέρα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ευανθία. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 20 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, κοντά στο συμπατριώτη του Δημήτριο Τζάθα.
·         Ο Γεώργιος Πορτούλας ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στην Τζέρσεϋ Σίτυ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Λαΐνης.
·         Ο Νικόλαος Σκουφάκης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιού. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Ευθύμιο Μαρούτσο.
·         Ο Αργύριος Χριστογιάννης ήταν 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Κατίνα. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για ανεύρεση εργασίας στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το συμπατριώτη του Δ. Τζάθα.
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Θεόδωρο Κουτρούκη. Στις 2 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 17 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τζάθας.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Διονύσιο Ζούλφο. Στις 15 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Themistocles” και στις 3 Ιουλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 30 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε τσαγκάρης (shoemaker). Η γυναίκα του λεγόταν Αστέρω. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στ Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο κουνιάδος του.
   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τριμελή ομάδα, που συγκρότησαν οι: Λουκ. Πατρινός, Γεώρ. Περδικούλης και Αικ. Περδικούλη. Στις 23 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Macedonia” και στις 8 Ιουλίου έφτασαν στην Αμερική. Από το αρχείο αντλούμε ακόμη τα επόμενα στοιχεία :
·         Ο Λουκάς Πατρινός Ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το επάγγελμά του ήταν ναυτικός (seaman). Έψαχνε για ανάλογη εργασία (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Καμπούρη.
·         Ο Γεώργιος Περδικούλης[44] ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Ελένη. Προορισμός του (με 50 $) ήταν η πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου ήταν ο αδελφός του Πέτρος Περδικούλης. Για το Γεώργιο Περδικούλη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοήρθε την περίοδο 1903-11 και εργάστηκε στον ίδιο προορισμό.
·         Η Αικατερίνη Περδικούλη ήταν 24 ετών και παντρεμένη. Ασχολία της τα οικιακά. Μαζί με το σύζυγό της Γεώργιο, πήγαινε στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια.
   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους : Ευθ. Μαρδάκη και Κώσ. Μαρδάκη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 24 Ιουνίου έφυγαν με το πλοίο “Argentina” και στις 10 Ιουλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :
·         Ο Ευθύμιος Μαρδάκης ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Καμπούρης.
·         Ο Κώστας Μαρδάκης ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παναγιού. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικ. Καμπούρης.
   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ιωάννη Χατζή. Στις 10 Ιουλίου, από το λιμάνι του Πειραιά πήρε το πλοίο “Athinai” και στις 29 Ιουλίου  “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν τότε 18 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Εμμανουήλ. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 23 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη[45], κοντά στον αδελφό του Δημήτριο Χατζή.
   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Παναγιώτη Καλέση. Στις 29 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Martha Washington” και στις 13 Αυγούστου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του λεγόταν Αστέρω. Έψαχνε για δουλειά (με 30 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Φλάσκας. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Παναγιώτης Καλέσης την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο Καλιφόρνιας.

Ατμόπλοιο Carpathia  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η έκτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από 2μελή ομάδα, με τους Ευθ. Καραχάλιο και Στ. Κυριάκη. Στις 12 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Carpathia” και στις 28 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ακόμη ότι :
·         Ο Ευθύμιος Καραχάλιος ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν πυροσβέστης (fireman). Ως πλησιέστερο συγγενή του στην πατρίδα δήλωσε την αδελφή του Μαρία. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Τσάτσος.
·         Ο Σταύρος Κυριάκης ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω. Με 35 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Βράμος. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Σταύρου Κυριάκη στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στο Πιτσμπουργκ.
   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Βασίλειο Παπανικολάου. Στις 10 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 29 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 22 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Πίσω στην πατρίδα είχε τον αδελφό του Γεώργιο. Αναζητούσε δουλειά (με 30 $ μαζί του) στο Σαιν Λούις της Μοντάνα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θ. Παπανικολάου.



xii. Ελάχιστοι μετανάστες στο 1913

   Οι εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες της Ελλάδος (Α’ και Β’ Βαλκανικού πόλεμοι) την περίοδο 1912-13, λόγω της στράτευσης των ανδρών όχι μόνο διέκοψαν τη μετανάστευση, αλλά αντέστρεψαν το ρεύμα, με επιστροφή μεταναστών από την Αμερική.
   Έτσι, στη διάρκεια του 1913 έγιναν μόνον 4 ταξίδια (1 ομαδικό και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άτομα του Γαλαξιδιού. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Ηλία Στέφο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 24 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Polonia” και στις 16 Απριλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 48 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Παράσχω. Αναζητούσε δουλειά (με 50 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νίκος Κοϊνεζής. Για τον Ηλία Στέφο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοήρθε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Δημήτριο Κωστέλλο[46]. Στις 3 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Oceania” και στις 18 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 38 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Φιλαδέλφεια[47] της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Λούη Κατίκα. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Δημήτριος Κωστέλλος την περίοδο 1900-12. Δεν είναι γνωστός ο τόπος που εργάστηκε (είναι κακογραμμένος), αλλά πιθανότατα είναι η Φιλαδέλφεια.
   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Κωνσταντίνο Αρβανίτη. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι την Αγγλία. Στις 13 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι του Λίβερπουλ ταξίδεψε με το πλοίο “Lusitania” και στις 19 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 33 ετών. Ήταν ναυτικός. Πήγαινε για ανάλογη εργασία στην πόλη-λιμάνι Τάρπον Σπρινγκς (Tarpon Springs) της Φλόριντα, όπου ήταν - όπως γράφτηκε - το σπίτι του (his Home). Τα στοιχεία του αρχείου (δυστυχώς) είναι ελλιπή, αλλά είναι φανερό ότι ο Κωνσταντίνος Αρβανίτης είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι (για κάποια χρόνια) στον ίδιο προορισμό. Εξάλλου, ήταν αμερικανός πολίτης (American citizen).
   Η ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από δύο άτομα, τους Αθαν. Βαβανάτσο και Ιωάν. Καλέση. Στις 8 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 25 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :
·         Ο Αθανάσιος Βαβανάτσος[48] ήταν 30 ετών. Δήλωσε έμπορος (merchant). Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του (με 25 $) ήταν η πόλη Σαβάνα (Savannah) της Τζώρτζια, όπου ήταν η δουλειά του, όπως γράφτηκε “his business”! Για τον Αθανάσιο Βαβανάτσο ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1907-11 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Ο Ιωάννης Καλέσης ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μπακάλης (grocer). Η γυναίκα του λεγόταν Χρυσούλα. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε στην πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, όπου ήταν η δουλειά του, όπως γράφτηκε “his business”! Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ ο Ιωάννης Καλέσης, την περίοδο 1901-11 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.



xiii. Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1914

   Μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων και την αποστράτευση, αρκετοί που ήρθαν και στρατεύτηκαν, έκαναν και δεύτερο ταξίδι προς την Αμερική. Παράλληλα έφυγαν και άλλοι.
   Έτσι, στη διάρκεια του 1914 έγιναν 7 ταξίδια (4 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 27 άνθρωποι του Γαλαξιδιού. Αναλυτικά λοιπόν έχουμε :
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Παπαδήμο. Στις 16 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Saxonia” και στις 2 Φεβρουαρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 38 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν πυροσβέστης (fireman). Η μητέρα του λεγόταν Γιαννίτσα. Αναζητούσε δουλειά (με 14 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μακρής. Ήταν το 2ο ταξίδι στις ΗΠΑ του Νικολάου Παπαδήμου. Πρωτοήρθε την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε στην πόλη Χόκβιαμ (Hoquiam) της πολιτείας Ουασινγκτον.

 
Ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I”  (Photo: Richard Faber Collection)
  Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε εννέα άτομα. Περιλάμβανε τους: Σάβ. Αρκούδη, Παν. Βαβανάτσο, Θεοχ. Θεοχάρη, Γρηγ. Κοθρώνα, Γεώρ. Κούρλα, Ηλ. Μακρή, Ευθ. Παφίλη, Ευστ. Πολύμερο και Σπ. Σταμπουλή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Φεβρουαρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 4 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από τα στοιχεία του αρχείου γνωρίζουμε επιπλέον ότι :
·         Ο Σάββας Αρκούδης ήταν 29 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Κώστας. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Φίλιππος Ποργίδης (ή Ποργιώτης). Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Σάββας Αρκούδης την περίοδο 1909-13, σε τόπο που δεν είναι γνωστός.
·         Ο Παναγιώτης Βαβανάτσος ήταν 27 ετών. Το επάγγελμά του ήταν ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο γνωστός του Νίκος Κωνσταντίνου. Για τον Παναγιώτη Βαβανάτσο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.
·         Ο Θεοχάρης Θεοχάρης ήταν 34 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 40 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νίκος Καμπούρης. Ο Θεοχάρης Θεοχάρης είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Γρηγόρης Κοθρώνας (Cothronas) ήταν 29 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η μητέρα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 25 $ αζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν φίλος του Δ. Δούκας. Ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για το Γρηγόρη Κοθρώνα, εφόσον είχε πάει και την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.
·         Ο Γεώργιος Κούρλας ήταν 31 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο συμπέθερος (father-in-law) Νίκος Κουβέρης. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ ο Γεώργιος Κούρλας την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Ο Ηλίας Μακρής ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 90 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Δ. Δούκα. Ήταν δεύτερο ταξίδι στην Αμερική για τον Ηλία Μακρή. Πρωτοπήγε την περίοδο 1908-13 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Ευθύμιος Παφίλης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νίκος Καμπούρης (ή Κουμπούρης). Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Ευθύμιος Παφίλης την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Ευστάθιος Πολύμερος ήταν 29 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Φίλιππος Ποργιώτης. Για τον Ευστάθιο Πολύμερο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Ξαναπήγε την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στην πόλη Κολόμπους του Οχάιο.
·         Ο Σπυρίδων Σταμπουλής ήταν 17 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν κουρέας (barber). Το όνομα της μητέρας του ήταν Αθηνά. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νίκος Κωνσταντίνου.
   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από 9μελή ομάδα, την οποία αποτέλεσαν οι: Ιωάν. Βαβανάτσος, Παγ. Καλέση, Ευστ. Καλέσης, Στ. Κοτορός, Νικ. Κουτρούλιας, Κων. Μακρής, Ηλ. Μητρόπουλος, Νικ. Πέτας και Βασ. Φάκου. Στις 17 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Τα υπάρχοντα  στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :
·         Ο Ιωάννης Βαβανάτσος[49] ήταν 32 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Τριαντάφυλλος. Προορισμός του (με 75 $) για ανεύρεση εργασίας ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Τομ Βαρναβέλιας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Βαβανάτσος την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
·         Η Παγώνα Καλέση ήταν 22 ετών και παντρεμένη. Δήλωσε οικιακά (house wife). Ο πατέρας της στο χωριό λεγόταν Μάνθος. Με 50 $ μαζί της πήγαινε στη Νέα Υόρκη να συναντήσει το σύζυγό της, δηλώνοντας ως γνωστό της εκεί το φίλο Τομ Βαρναβέλια.

 
Πλοίο Laconia (1912) [Photo: Hisashi Noma Collection]
·         Ο Ευστάθιος Καλέσης ήταν 36 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος[50]. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ναύτης (sailor[51]). Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Δημήτριος. Με 100 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Τομ Βαρναβέλιας. Για τον Ευστάθιο Καλέση αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Την προηγούμενη φορά πήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στην πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια.
·         Ο Σταύρος Κοτορός ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 60 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Πατρώνος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Σταύρος Κοτορός, την περίοδο 1909-11 και εργάστηκε στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια.
·         Ο Νικόλαος Κουτρούλιας ήταν 35 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ράπτης (tailor[52]). Το όνομα της μητέρας του ήταν Λελούδα. Με 80 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ι. Μπούκας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Νικολάου Κουτρούλια στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξαναπάει την περίοδο 1903-12 και εργάστηκε στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρ. Καρολίνας.
·         Ο Κωνσταντίνος Μακρής[53] ήταν 31 ετών. Τον πατέρα του έλεγαν Ιωάννη. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ι. Μπούκας. Ο Κων/νος Μακρής είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική, την περίοδο 1907-13 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
·         Ο Ηλίας Μητρόπουλος[54] ήταν 28 ετών. Δήλωσε σερβιτόρος (waiter). Ο πατέρας του λεγόταν Σταύρος. Με 80 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην Τζέρσεϋ Σίτυ, κοντά στο συγγενή του Κ. Μαρκόπουλο. Για τον Ηλία Μητρόπουλο ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
·         Ο Νικόλαος Πέτας ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 25 $ στην τσέπη) στο Σικάγο, όπου είχε ένα φίλο[55]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Πέτας την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε πάλι στο Σικάγο.
·         Η Βασιλική Φάκου ήταν 60 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Επάγγελμα οικιακά. Πίσω στην πατρίδα ήταν ο πατέρας της Ευστάθιος Ξανθόπουλος. Με 50 $ μαζί της, πήγαινε στη Νέα Υόρκη[56] για να συναντήσει το γιο της, με γνωστό της στην Αμερική το συμπατριώτη της Ν. Κουμπούρα.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Κωνσταντίνο Κατσούλη. Στις 30 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκε στο πλοίο “Athinai” και στις 17 Απριλίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 66 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotelkeeper). Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Μ 75 $ στην τσέπη, πήγαινε στην Κοσμόπολη της πολιτείας Ουάσινγκτον, για να συναντήσει τον κουνιάδο του Νικόλαο Παππά (Papas). Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Κων/νος Κατσούλης την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Κάκκο[57]. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Απριλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Oceania” και στις 22 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ελένη. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά εργάτη, ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Μανιώτη. Για το Νικόλαο Κάκκο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1903-12 και εργάστηκε στον ίδιο τόπο.
   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους: Πέτ. Ζίζο, Παρ. Κανατάκη, Παν. Κατσακούλα, Νικ. Μάμα και Νικ. Προκάλαμο. Στις 6 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Ivernia” και στις 22 Ιουνίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχείο αντλούμε κι άλλα στοιχεία γι’ αυτούς, που μας πληροφορούν ότι :
·         Ο Πέτρος Ζίζος ήταν 30 ετών. Δήλωσε ναύτης (sailor). Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Γαλαξίδι δήλωσε τον ξάδερφό του Αριστείδη Ζάφσκα. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για ανάλογη εργασία στη μικρή πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο αδερφός του Νικόλαος Ζίζος. Ο Πέτρος Ζίζος είχε ξανάρθει στην Αμερική την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
·         Ο Παρασκευάς Κανατάκης[58] ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Στο Γαλαξίδι είχε τον αδερφό του Γεώργιο. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 30 $ μαζί του) στον τόπο Στόκτον της Καλιφόρνιας, όπου ήταν τα αδέρφια του (his brothers). Αυτό ήταν δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Παρασκευά Κανατάκη. Πρωτοήρθε την περίοδο 1906-11 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
·         Η Παναγούλα Κατσακούλα ήταν 20 ετών και αναλφάβητη. Επάγγελμα οικιακά. Ήταν ανεψιά του Παρασκευά Κανατάκη. Ως πλησιέστερο συγγενή της πίσω στην πατρίδα, δήλωσε τον κουνιάδο της Γεώργιο Μαρδάκη. Με 25 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, για να συναντήσει τον Ευάγγελο Τζεντρίνο[59](;).
·         Ο Νικόλαος Μάμας (Mamas) ήταν 31 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν πανδοχέας (Innkeeper). Πίσω στο Γαλαξίδι είχε τον αδερφό του Μιχαήλ Μάμα. Προορισμός του (με 85 $) ήταν η μικρή πόλη Μπερλινγκέιμ (Burlingame) της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο κουνιάδος του Πέτρος Λυμπερόπουλος (στο Portola Hotel). Ο Νικόλαος Μάμας είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.
·         Ο Νικόλαος Προκάλαμος ήταν 32 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ιωάννης. Με 80 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σαν Φρανσίσκο Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος του Π. Κανελάκος.
   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τριμελή ομάδα, με τους : Νικ. Δάφνο, Χαρ. Δάφνου και Γεώρ. Προκάλαμο. Στις 17 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 2 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι :
·         Η Χαρίκλεια Δάφνου ήταν 34 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Δήλωσε οικιακά. Ο πατέρας της πίσω στο χωριό λεγόταν Αθανάσιος Καλοδήμας. Με 25 $ μαζί της πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο, για να συναντήσει το σύζυγό της Παναγιώτη Δάφνο (ή Δαφνό).
·         Ο Νικόλαος Δάφνος (ή Δαφνός) ήταν παιδί 5 ετών. Συνοδεόμενος από τη μητέρα του Χαρίκλεια πήγαινε στο Σαν Φρανσίσκο, για να συναντήσει τον πατέρα του Παναγιώτη.
·         Ο Γεώργιος Προκάλαμος ήταν 34 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 9 % στην τσέπη) στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ηλίας Ντόκας[60]. Δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για το Γεώργιο Προκάλαμο ήταν αυτό, εφόσον είχε πάει την περίοδο 1906-11 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο (San Frisco).



xiv. Σημαντική μείωση της μεταναστευτικής φυγής στα έτη 1915 και 1916

   Είναι η περίοδος του Εθνικού Διχασμού στην Ελλάδα και ακολούθησε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, που άρχισε στις 28 Ιουλίου 1914, αλλά η Ελλάδα εισήλθε τον Ιούνιο του 1917.  Έληξε επίσημα στις 11 Νοεμβρίου 1918.
   Έτσι, στη διάρκεια του 1915 έγιναν μόνο 3 ταξίδια (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άνθρωποι του Γαλαξιδιού.
   Το επόμενο έτος 1916 έγινε μόνο μία μεμονωμένη αναχώρηση.
   Πιο συγκεκριμένα έχουμε :
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Εμμανουήλ Κονδύλη. Στις 26 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Athinai” και στις 16 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 42[61] ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελισάβετ. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Μιχαήλ Λευκαδίτης.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915 έγινε από τον Παναγιώτη Παπαλεξόπουλο. Στις 28 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Patris” και στις 16 Μαΐου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 46 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Γαρουφαλλιά. Με 85 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Βρανάς. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Παναγιώτης Παπαλεξόπουλος, την περίοδο 1909-14 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας.
   Η ομαδική αναχώρηση στο 1915 αριθμούσε επτά άτομα και περιλάμβανε τους : Βασ. Κατσούλη, Δήμ. Κατσούλη, Μιχ. Κατσούλη, Παν. Νίκα, Ιωάν. Σταμπουλή, Νικ. Σταμπουλή και Ευθ. Παπαδήμο. Στις 10 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 26 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:
·         Η Βασιλική Κατσούλη ήταν 37 ετών και παντρεμένη. Δήλωσε οικιακά. Πίσω στην πατρίδα δεν είχε κανένα συγγενή ή φίλο. Με 20 $ μαζί της πήγαινε στην Κοσμόπολη της πολιτείας Ουάσινγκτον, για να συναντήσει το σύζυγό της Κωνσταντίνο Κατσούλη. Για τη Βασιλική Κατσούλη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1909-10 στο Χόκβιαμ (Hoquiam) της πολιτείας Ουάσινγκτον.
·         Ο Δήμος Κατσούλης ήταν παιδί 5 ετών. Είχε γεννηθεί στην Αμερική (στην πόλη Aberdeen της πολιτείας Ουάσινγκτον). Μαζί με τη μητέρα του Βασιλική πήγαινε στην  Κοσμόπολη της πολιτείας Ουάσινγκτον, για να συναντήσει τον πατέρα του Κων/νο.
·         Ο Μιχαήλ Κατσούλης ήταν παιδί 2 ετών. Είχε γεννηθεί στην Ελλάδα. Μαζί με τη μητέρα του Βασιλική πήγαινε στην  Κοσμόπολη της πολιτείας Ουάσινγκτον, για να συναντήσει τον πατέρα του Κων/νο.
·         Ο Παναγιώτης Νίκας[62] ήταν 44 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν εστιάτορας (restaurant keeper). Με 100 $ στην τσέπη έψαχνε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συγγενής του Σπύρος Μικρούτσικος. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ ο Παναγιώτης Νίκας το 1914, στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.
·         Ο Νικόλαος Σταμπουλής[63] ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε κουρέας (barber). Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Αγγελική. Προορισμός του (με 50 $) ήταν η πόλη Σαβάνα (Savannah) τη Τζώρτζια, κοντά στον αδερφό του Πέτρο Σταμπουλή. Για το Νικόλαο Σταμπουλή ήταν δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-14 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Η Ιωάννα Σταμπουλή ήταν 25 ετών και παντρεμένη με το Νικόλαο Σταμπουλή). Δήλωσε οικιακά. Μαζί με το σύζυγό της πήγαινε στην πόλη Σαβάνα (Savannah) τη Τζώρτζια.
·         Ο Ευθύμιος Παπαδήμος [64]ήταν 64 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Ελένη. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για ανεύρεση εργασίας στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Κουβέρη. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ ο Ευθύμιος Παπαδήμος την περίοδο 1906-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
   Η (μόνη) μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από το Θεόδωρο Καμμένο[65]. Στις 29 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Themistocles” και στις 17 Ιουλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 52 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Αργυρή. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 100 $ μαζί του) στο Σαν Ραφαέλο (San Rafaelo) της Καλιφόρνιας, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Καμμένο. Για το Θεόδωρο Καμμένο ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική, εφόσον πήγε και την περίοδο 1906-15, πάλι στον ίδιο προορισμό.


xv. Λίγοι μετανάστες  στο 1919

   Μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ακολούθησε μικρή ανάπαυλα στο 1918 και αμέσως μετά άρχισε η Μικρασιατική Εκστρατεία. Έτσι στο 1919 κάποιοι έφυγαν στην Αμερική, με ηλικίες μεγαλύτερες, που δεν είχαν υποχρέωση στράτευσης.
   Έτσι, στη διάρκεια του 1919 έγιναν μόνο 2 ταξίδια (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άνθρωποι του Γαλαξιδιού. Πιο συγκεκριμένα :
   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1919 έγινε από το Γεώργιο Κουρέντη. Το ταξίδι του έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι τη Γαλλία. Στις 16 Φεβρουαρίου, από το γαλλικό λιμάνι του Μπορντώ πήρε το πλοίο “Niagara” και στις 2 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 50 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο γνωστός του Σ. Βαρώνης. Σκοπός του ταξιδιού ήταν η αγορά ενός πλοίου (For buy a ship). Άλλα στοιχεία ελλείπουν (από πρόβλημα του αρχείου).
   Η ομαδική αναχώρηση στο 1919 έγινε από τέσσερα άτομα, τους : Νικ. Βαρλάμο, Ευστ. Γαλάνη, Ασπ. Καμμένου και Νικ. Κουτρούλια. Στις 5 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 23 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υλικό του αρχείου μας αναφέρει ακόμη ότι:
·         Ο Νικόλαος Βαρλάμης (Varlamos) ήταν 54 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ζαχαροπλάστης (confectioner). Η γυναίκα του λεγόταν Βιολέτα. Με 180 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρ. Καρολίνας, όπου ήταν ξαδέρφια οι Αφοί Κουτρούκη. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Νικόλαος Βαρλάμης, την περίοδο 1910-15 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Ο Ευστάθιος Γαλάνης ήταν 53 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εστιάτορας (restaurant keeper). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Γαρυφαλλιά. Προορισμός του (με 35 $) για δουλειά ήταν το Πορτ Ρίτσμοντ (Port Richmond) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο κουνιάδος του Πέτρος Βαρβάτος. Για τον Ευστάθιο Γαλάνη ήταν δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-16 και εργάστηκε στο Δυτ. Μπέρκλεϋ, στην Καλιφόρνια.
·         Η Ασπασία Καμμένου ήταν 58 ετών και χήρα. Δήλωσε οικιακά. Ως πλησιέστερη συγγενή της στο Γαλαξίδι δήλωσε την ξαδέρφη της Ανέτ Γεωργίου. Με 10 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο γιος της Ηλίας Καμμένος.
·         Ο Νικόλαος Κουτρούλιας ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε ζαχαροπλάστης (pastry). Η γυναίκα του λεγόταν Παναγιούλα. Αναζητούσε εργασία (με 60 $ μαζί του) στην πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρ. Καρολίνας, όπου ήταν ο κουνιάδος του ……… Κουτρούκης. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Νικόλαος Κουτρούλιας, την περίοδο 1914-16 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.



xvi. Τελευταία αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος  στο 1920

   Έτσι, στη διάρκεια του έτους έγιναν 10 ταξίδια (7 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 35 άνθρωποι του Γαλαξιδιού. Αναλυτικά έχουμε :
   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από δύο άτομα, τους Κων. Αγγουρά και Γεώρ. Κουτσοπέταλο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 19 Ιανουαρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 9 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επίσης ότι :
·         Ο Κωνσταντίνος Αγγουράς  ήταν 26 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Αικατερίνη. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Πορτ Ρίτσμοντ της Νέας Υόρκης, κοντά στον ξάδερφό του Πέτρο Βαρβάτο.
·         Ο Γεώργιος Κουτσοπέταλος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ζαχαρούλα. Προορισμός του (με 40 $) για εργασία σε ξενοδοχείο (host) ήταν το Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Μαυρομάτης. Ήταν το δεύτερο ταξίδι του μετανάστη στην Αμερική. Πρωτοπήγε την περίοδο 1908-15 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας.
   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από διμελή ομάδα, με τα αδέλφια: Γεώρ. Μπεριστιάνο και Βασ. Μπεριστιάνου. Στις αρχές Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν με το πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι:
·         Ο Γεώργιος Μπεριστιάνος ήταν 27 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιού. Με 100 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στην Κοσμόπολη (Cosmopolis) του Ουϊσκόνσιν, όπου ήταν ο συγγενής του Ευθύμιος Παπαλάιος.
·         Η Βασιλική Μπεριστιάνου ήταν 27 ετών. Δήλωσε οικιακά. Η μητέρα της λεγόταν Παναγιού. Με 100 $ μαζί της πήγαινε στην Κοσμόπολη του Ουϊσκόνσιν, για να συναντήσει τον αρραβωνιαστικό της (her fiancé) Ευθύμιο Παπαλάιο.
   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Σπύρο Παπαδημητρίου. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Susquehanna” και στις 2 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 24 ετών. Δήλωσε καπετάνιος (captain). Στο Γαλαξίδι είχε τη μητέρα του Ουρανία. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλαμπος Κασιαδάκης.
   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από πενταμελή ομάδα, που συγκρότησαν οι: Ανασ. Γρίβας, Παν. Ζίζος, Παρ. Ζίζου, Σπυρ. Μανιατόπουλος και Κων. Μακρής. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 23 Ιουνίου έφυγαν με το πλοίο “Patris” και στις 14 Ιουλίου έφτασαν στην Αμερική. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν επίσης ότι :
·         Ο Αναστάσιος Γρίβας ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Ο προορισμός του (με 30 $) ήταν το Πορτ Ρίτσμοντ της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Παναγιώτης Ζίζος.
·         Ο Παναγιώτης Ζίζος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμά του ήταν μάγειρος (cook). Η μητέρα του λεγόταν Μαριγώ. Με 52 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πορτ Ρίτσμοντ[66] της Νέας Υόρκης, όπου ήταν το σπίτι του (his home). Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Παναγιώτης Ζίζος, την περίοδο 1907-18 και εργάστηκε πάλι στο Πορτ Ρίτσμοντ.
·         Η Παρασκευούλα Ζίζου ήταν 22 ετών και παντρεμένη. Ήταν η γυναίκα του Παναγιώτη Ζίζου, που προαναφέρθηκε. Μαζί με το σύζυγό της πήγαινε στο Πορτ Ρίτσμοντ της Νέας Υόρκης.
·         Ο Κωνσταντίνος Μακρής ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ροδαλού. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Παπανδρέου. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Κων/νος Μακρής, την περίοδο 1907-14 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
·         Ο Σπυρίδων Μανιατόπουλος ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 30 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το συγγενή του Δημήτριο Παπανδρέου. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ για τον Σπυρ. Μανιατόπουλο. Για πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.
   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Παναγιώτη Λουκά. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Presidente Wilson και στις 14 Ιουλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 42 ετών και παντρεμένος. Άλλα στοιχεία ελλείπουν.

 
Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)
   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 αριθμούσε οκτώ άτομα και περιλάμβανε τους: Ευθ. Καράλη, Παν. Καραχάλιου, Βιολ. Κοντογιάννη, Νικ. Κοντογιάννη, Παν. Κοντογιάννη, Ασημ. Κουρέντη, Δροσ. Σκαφτούρου και Ροδ. Τσαλαγκίρα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 25 Ιουλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Megali Hellas” και στις 10 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας γνωρίζει για τους μετανάστες αυτούς ότι:
·         Η Ευθυμία Καράλη ήταν 33 ετών. Ασχολία τα οικιακά. Πίσω στην πατρίδα είχε τη μητέρα της. Προορισμός της (με 31 $) ήταν η πόλη Ουίλμινγκτον (Wilmington) της Βόρ. Καρολίνας, για να συναντήσει τον αρραβωνιαστικό της (her fiancé) Μιχαήλ Νικήτα.
·         Η Πανωραία Καραχάλιου ήταν 33 ετών. Ασχολία τα οικιακά. Ως πλησιέστερο συγγενή της στο χωριό δήλωσε την ξαδέρφη της Παρασκευή Βαρδάκη. Με 98 $ για τα πρώτα της έξοδα πήγαινε στη Μοντάνα της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο σύζυγός της Ιωάννης Καραχάλιος.
·         Ο Νικόλαος Κοντογιάννης ήταν 50 ετών και παντρεμένος. Στο Γαλαξίδι είχε τον αδελφό του Ιωάννη.  Με 100 $ μαζί του (για όλη την οικογένεια) αναζητούσε δουλειά εργάτη στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας, όπου ήταν ο συγγενής του Νικόλαος Κοντέλλος.
·         Η Βιολέτα Κοντογιάννη ήταν 43 ετών και παντρεμένη. Ασχολία της τα οικιακά. Με το σύζυγό της Νικόλαο πήγαινε στην πόλη Ουίλμινγκτον της Βόρ. Καρολίνας.
·         Ο Παναγιώτης Κοντογιάννης ήταν 9 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τους γονείς του Νικόλαο και Βιολέτα, πήγαινε στον ίδιο τόπο προορισμού.
·         Η Ασημούλα Κουρέντη ήταν 33 ετών. Ασχολία τα οικιακά. Στο Γαλαξίδι είχε τη μητέρα της Ευθυμία. Με 100 $ στην τσέπη, πήγαινε στο Ώκλαντ (Oakland) της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδερφό της Παναγή Κουρέντη.
·         Η Δροσούλα Σκαφτούρου ήταν 26 ετών. Ασχολία της τα οικιακά. Πίσω στο χωριό είχε τον πατέρα της Ανδρέα. Προορισμός της (με 30 $) ήταν η πόλη Βαγιέχο (Vallejo) στην Καλιφόρνια, όπου ήταν ο αδερφός της Ιωάννης Σκαφτούρος.
·         Η Ροδόπη Τσαλαγκίρα ήταν 20 ετών. Η μητέρα της λεγόταν Ευγενία. Με 30 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε στην πόλη Βαγιέχο (Vallejo) της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδερφό της Νικόλαο Τσαλαγκίρα.
   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από πέντε άτομα, τους : Παν. Αγγελολουκά, Ευθ. Κοτορή,  Νικ. Κουβέρη, Στ. Κυριάκη και Δημ. Μπίτσο. Στις 18 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Pannonia” και στις 11 Αυγούστου έφτασαν στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία αναφέρουν ότι :
·         Ο Παναγιώτης Αγγελολουκάς ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε υποδηματοποιός (shoemaker). Η γυναίκα του λεγόταν Όλγα. Με 11 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Αρκούδης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Παναγιώτης Αγγελολουκάς την περίοδο 1898-1919 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
·         Ο Ευθύμιος Κοτορής[67] (Kotoris) ήταν 33 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίσι λεγόταν Βασίλειος. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα, ζητούσε ανάλογη εργασία στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συγγενής του Στηβ Σάσσιος.  Είχε κάνει κι άλλο ταξίδι στην Αμερική ο Ευθύμιος Κοτορής, την περίοδο 1916-19 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.
·         Ο Νικόλαος Κουβέρης[68] ήταν 60 ετών και παντρεμένος. Ως πλησιέστερο συγγενή του πίσω στην πατρίδα δήλωσε τον ξάδερφό του Ιωάννη Αρβανίτη. Με 36 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο συγγενής του Ηλίας Κατίκας. Για το Νικόλαο Κουβέρη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1915-19 και εργάστηκε σε τόπο της Πενσυλβάνια.
·         Ο Σταύρος Κυριάκης[69] ήταν 42 ετών και παντρεμένος[70]. Ως πλησιέστερο συγγενή του στην πατρίδα δήλωσε το θείο του Ηλία Σφέτσο. Προορισμός του (με 60 $) για δουλειά εργάτη[71] ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στο συγγενή του Τζέιμς Παπανδρέου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Σταύρος Κυριάκης την περίοδο 1914-15 και εργάστηκε στο Σικάγο.
·         Ο Δημήτριος Μπίτσος[72] ήταν 25 ετών. Δήλωσε ναυτικός (seaman). Ο πατέρας του στο Γαλαξίδι λεγόταν Λουκάς. Αναζητούσε ανάλογη εργασία (με 50 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το συγγενή του Τζέιμς Παπανδρέου.
   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Σωτήριο Ζαχαρόπουλο. Στις 14 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγε με το πλοίο “Megali Hellas” και στις 4 Οκτωβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 57 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 40 $) για δουλειά εργάτη ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο κουνιάδος του ……… Δεστόπουλος. Είχε κάνει και άλλο ταξίδι στην Αμερική ο Σωτήριος Ζαχαρόπουλος την περίοδο 1913-19 και εργάστηκε πάλι στο Πόρτλαντ.
   Η έκτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε  από τριμελή ομάδα, με τους : Κων. Κρίκο, Δημ. Μπίτσο και Ανδρ. Προκάλαμο. Στις 13 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά  ταξίδεψαν με το πλοίο “Patris” και στις 2 Νοεμβρίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Το υλικό του αρχείου μας πληροφορεί ακόμη ότι :
·         Ο Κωνσταντίνος Κρίκος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 40 $ μαζί του) στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Θωμά Χακέρη. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Κων/νος Κρίκος την περίοδο 1909-11 και εργάστηκε στην πόλη Συρακούσες (Syracuse) της Νέας Υόρκης.
·         Ο Δημήτριος Μπίτσος ήταν τότε 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χαράλαμπος Κασιδάκης.
·         Ο Ανδρέας Προκάλαμος ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Με 35 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε στην πόλη Καλέξικο (Calexico) της Καλιφόρνιας, κοντά στο αδελφό του Παύλο Προκάλαμο.
   Η έβδομη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε  από επτά άτομα. Αυτά ήταν οι: Νικ. Γκαβέρας, Γεώρ. Ζούμας, Χρ. Καβρίκας, Σπ. Κρίκος, Γεώρ. Περδικούλης, Παρ. Πλατώνης και Δημ. Πορτούλας. Στις 8 Νοεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκαν στο πλοίο “Megali Hellas” και στις 25 Νοεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :
·         Ο Νικόλαος Γκαβέρας ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευανθία. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στην πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, κοντά στο θείο του Νικόλαο Βαρβάτο.
·         Ο Γεώργιος Ζούμας ήταν 25 ετών. Η μητέρα του στην πατρίδα λεγόταν Ευφροσύνη. Με 40 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο κουνιάδος του Θωμάς Γεροσιδέρης.
·         Ο Χρήστος Καβρίκας ήταν 32 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 41 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Σταμάτιο Βιδάλη. Για το Χρήστο Καβρίκα ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική, εφόσον είχε πάει και την περίοδο 1911-20, σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Σπυρίδων Κρίκος ήταν 24 ετών. Τη μητέρα του έλεγαν Κακούλα. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θωμάς Χακέρης[73].
·         Ο Γεώργιος Περδικούλης ήταν 43 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Πηγή. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 80 $ μαζί του) στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, κοντά στο θείο του Γεώργιο Λάγιο (ή Λάιο). Δεύτερο ταξίδι στην Αμερική για το Γεώργιο Περδικούλη. Πρωτοπήγε την περίοδο 1908-19 και εργάστηκε σε τόπου που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Παρασκευάς Πλατώνης ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 40 $) ήταν η πόλη Σαβάνα (Savannah) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Πέτρου (George Peter). Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Παρασκευάς Πλατώνης[74] την περίοδο 1908-12 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.
·         Ο Δημήτριος Πορτούλας ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σάββας. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στην πόλη Μπράνσβικ της Τζώρτζια, όπου είχε το θείο Στ. Λάιο. Πρέπει να είχα ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Δημήτριος Πορτούλας στον Αύγουστο του 1916, αλλά δεν ξέρουμε πού και πόσο εργάστηκε.



          xvii. Λίγες αναχωρήσεις  στο 1921

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 5 ταξίδια (3 ομαδικά και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άνθρωποι του Γαλαξιδιού. Πιο συγκεκριμένα :
   Η πρώτη ομαδική άφιξη στο 1921 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Γιαν. Κάρλου, Ελ. Κάρλου και Ευθ. Μπαρλιάκο. Στις 16 Δεκεμβρίου 1920, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 5 Ιανουαρίου 1921 αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα στοιχεία μας αναφέρουν ότι :
·         Η Γιαννίτσα Κάρλου ήταν 43 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Ασχολία ήταν τα οικιακά. Ο πατέρας της πίσω στην πατρίδα λεγόταν Σπύρος Δράτσος. Με 9 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε στη Μιννεάπολη της Μινεσότα, για να συναντήσει το σύζυγό της Μιλτιάδη Κάρλο.
·         Η Ελένη Κάρλου ήταν 7 ετών και αναλφάβητη. Μαζί με τη μητέρα της Γιαννίτσα, πήγαινε στη Μιννεάπολη της Μινεσότα, για να συναντήσει τον πατέρα της Μιλτιάδη.
·         Ο Ευθύμιος Μπαρλιάκος ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Με 40 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Φούσκας. Ήταν δεύτερο ταξί στις ΗΠΑ για τον Ευθύμιο Μπαρλιάκο. Πρωτοπήγε την περίοδο 1909-13 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.


Ατμόπλοιο King Alexander

   Η πρώτη μεμονωμένη άφιξη στο 1921 έγινε  από την Κυριακούλα Στεργίου. Στις 31 Δεκεμβρίου 1920, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Megali Hellas και στις 20 Ιανουαρίου 1921 αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 25 ετών. Ασχολία ήταν τα οικιακά. Με 22 $ στην τσέπη πήγαινε στο Μορελτάιλ (Morel tile) της Τζώρτζια, για να συναντήσει τον αρραβωνιαστικό της (her fiancé).
   Η δεύτερη ομαδική άφιξη στο 1921 έγινε  από δύο άτομα, τους : Νικ. Ζήση και Δημ. Στρογγυλό. Στις 15 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησαν με το πλοίο “King Alexander” και στις2 Μαΐου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης :
·         Ο Νικόλαος Ζήσης ήταν τότε 49 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γαρυφαλλιά. Προορισμός του (με 40 $) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια, όπου είχε τη δουλειά του (to his business). Είχε ξανάρθει στις ΗΠΑ ο Νικόλαος Ζήσης, την περίοδο 1910-19 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
·         Ο Δημήτριος Στρογγυλός ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευ..νη (μάλλον Ευφροσύνη). Με 50 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Πορτ Ρίτσμοντ της Νέα Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Ζίζος.
   Η τρίτη ομαδική άφιξη στο 1921 έγινε  από τριμελή ομάδα, με τους : Λουκ. Αρβανίτη, Δημ. Κωνσταντόπουλο και Γεώργ. Σταμπουλή. Στις 14 Ιουνίου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο πλοίο “King Alexander” και στις 2 Ιουλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ακόμη ότι :
·         Ο Λουκάς Αρβανίτης ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευούλα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 40 $ μαζί τους, στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Δημήτριο Παπανδρέου.
·         Ο Δημήτριος Κωνσταντόπουλος ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθηνά. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 40 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Χάρρυ Χασιάδης. Δεύτερο ταξίδι για το Δημήτριο Κωνσταντόπουλο, εφόσον είχε πάει πάλι την περίοδο 1914-19 και εργάστηκε στο Σηάτλ (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον.
·         Ο Γεώργιος Σταμπουλής ήταν 34 ετών. Το επάγγελμά του ήταν κουρέας (barber). Η μητέρα του λεγόταν Αθηνά. Προορισμός του (με 35 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε το θείο του Νικόλαο Σταμπουλή. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Γεώργιος Σταμπουλής την περίοδο 1906-18 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός (πλέον πιθανή είναι η Νέα Υόρκη).
   Η δεύτερη μεμονωμένη άφιξη στο 1921 έγινε  από την Κωνσταντίνα Χριστοδούλου. Στις 13 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Megali Hellas” και την 1η Οκτωβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 22 ετών. Το επάγγελμά της ήταν υφάντρα (weaver). Πίσω στην πατρίδα ήταν η μητέρα της Μαριγώ. Προορισμός της (με 40 $) για δουλειά ήταν το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ξάδερφός της Π. Χριστοδούλου.



xviii. Μεμονωμένες αναχωρήσεις  σe 1922 και 1927 – Μεταναστευτικός επίλογος

   Στο 1922 καταγράφηκε η μεμονωμένη αναχώρηση του Παναγιώτη Αγγελολουκά. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “King Alexander” και την 1η Σεπτεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 43 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε τσαγκάρης (shoemaker). Η γυναίκα του λεγόταν Όλγα. Με 40 $ για τα αναγκαία του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας φίλος[75] του. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική ο Παναγιώτης Αγγελολουκάς, την περίοδο 1920-21, αλλά δεν μας είναι γνωστός ο τόπος όπου πήγε.
   Η τελευταία μεμονωμένη αναχώρηση αυτής της περιόδου ήταν στο έτος 1927, από τον Ευθύμιο Σταράκη. Από το λιμάνι της Πάτρας, την 1η Σεπτεμβρίου 1927 ταξίδεψε με το πλοίο “Presidente Wilson” και στις 13 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 43 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του ήταν το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Τσίρος. Άλλα στοιχεία ελλείπουν.




Υστερόγραφο

   Για την ιστορία πρέπει να αναφερθούν και λίγες μεταγενέστερες αναχωρήσεις. Ήταν :
  Μια μεμονωμένη αναχώρηση στο 1933, έγινε από τον Πέτρο Σταμπουλή. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 11 Αυγούστου 1933 πήρε το ελληνόκτητο πλοίο “Byron” και στις 26 Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 53 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη.
  Το 1938 έγινε μια αναχώρηση από διμελή ομάδα, με τους Νικ. Μοσχολιό και Νικ. Τσαουσάκη. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι τη Γαλλία. Στις 19 Φεβρουαρίου 1938 από το λιμάνι του Χερβούργου ανέβηκαν στο πλοίο “Europa” και στις 24 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :
·         Ο Νικόλαος Μοσχολιός ήταν 57 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε καπετάνιος πλοίου (ship-captain). Η γυναίκα του στο Γαλαξίδι λεγόταν Αγλαΐα. Για λογαριασμό της εταιρείας Τζων Τόγιας με έδρα Πειραιά, πήγαινε στο Λος Άντζελες για κάποιο πλοίο (ήταν δηλ. transit).
·         Ο Νικόλαος Τσαουσάκης ήταν 56 ετών και παντρεμένος. Ήταν ναυτικός. Προορισμός του ήταν το Λος Άντζελες για ένα πλοίο  C/O John Toyas Piraeus.
   Το 1947, στη διάρκεια του ελληνικού Εμφυλίου, αναχώρησε μεμονωμένα ο Παρασκευάς Πλατώνης. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 23 Ιανουαρίου 1947 επιβιβάστηκε στο πλοίο “Saturnia” και στις αρχές Φεβρουαρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 52 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Ελισάβετ. Πήγαινε για δουλειά στο Σαν Πέδρο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν και ο αδερφός του Ιωάννης (John Plarou).
   Τελευταία μεμονωμένη αναχώρηση έγινε το 1953 από τον Ευθύμιο Κρίκο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Ιουλίου 1953 ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Nea Hellas” και στις 13 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 30 ετών. Είχε γεννηθεί το 1923 στο Γαλαξίδι. Είχε ήδη θητεία στη θάλασσα, αλλά δεν μας είναι γνωστή η ειδικότητά του. Άλλα στοιχεία λείπουν.





ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

1.    Αρχειακό υλικό
i.    Ηλεκτρονικό Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
ii.   Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912), Διάταγμα 9-9-1927, ΦΕΚ 206/1927.
iii.  Γενικές απογραφές πληθυσμού (1889, 1896, 1920).

2.    Εφημερίδες – Περιοδικά
i    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Μετανάστες της Λαμίας στην Αμερική (αρχές 20ού αι.)» περ. «ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» 2012, 2013, Λαμία.
ii.   Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο : amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη). 
iii.   Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.
iv. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από το Ευπάλιο Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Αύγουστο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 31 Οκτωβρίου 2017.
v.   περιοδ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

3.    Βιβλία, Άρθρα, Ιστοσελίδες
i.    «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
ii.    Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
iii.   Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
iv.   Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
v.    Ιστοσελίδα http://agonespoliton.blogspot.gr
vi.   Βικιπαίδεια  https://el.wikipedia.org


 
Ι.Ν.  Αγίας Παρασκευής Γαλαξιδίου

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ



[1] Γράφτηκε Scourkis, αλλά μπορεί να είναι Σκούρτης και ίσως Κούρτης. Το σωστό θα το βρουν οι Γαλαξιδιώτες.
[2] Το γράφω με επιφύλαξη, επειδή στο χειρόγραφο Ship Manifest είναι κακογραμμένο.
[3] Το όνομά του είναι Σπύρος, αλλά το επώνυμο δεν διαβάζεται.
[4] Προφανώς είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στην Αμερική, όπου θα εργάστηκε κάποια χρόνια. Δυστυχώς δεν βρέθηκε αυτή η καταγραφή.
[5] Το όνομά του είναι Νίκος, αλλά το επώνυμο δεν διαβάζεται.
[6] Έγινε αλλαγή του τόπου προορισμού. Αρχικά δήλωσε τη Νέα Υόρκη.
[7] Αρχικά δήλωσε τη Νέα Υόρκη, αλλά μετά άλλαξε τόπο προορισμού.
[8] Στο χειρόγραφο ήταν κακογραμμένο το επώνυμο. Δεν είμαι βέβαιος ότι αποδόθηκε σωστά.
[9] Αρχικά δήλωσε τη Νέα Υόρκη ως τόπο προορισμού.
[10] Έγινε αλλαγή του τόπου προορισμού. Αρχικά δήλωσε τη Νέα Υόρκη.
[11] Ως αρχικό τόπο προορισμού είχε δηλώσει τη Νέα Υόρκη, αλλά μετά άλλαξε γνώμη.
[12] Καταγράφηκε ως παντρεμένος. Δεν έδωσε όμως - ως συνήθως - το όνομα της συζύγου του, αλλά της μητέρας του. Το θέτω ως ερώτημα.
[13] Φέρει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT ALIEN (δεν είναι ξένος μετανάστης).
[14] Δεν αποκλείεται όμως να γράφτηκε λάθος και  να  ήταν fruiterer, που σημαίνει οπωροπώλης.
[15] Μαζί του ήταν και ο ανεψιός του Λουκάς Πλατώνης.
[16] Φέρει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT ALIEN.
[17] Δυστυχώς το επώνυμο είναι κακογραμμένο. Δεν είμαι σίγουρος ότι το αποδίδω σωστά.
[18] Φέρει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT ALIEN.
[19] Από το Ζωριάνο. Πήγε το 1909 στην Αμερική, σε ηλικία 19 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος.
[20] Δυστυχώς είναι κακοραμμένος και ο τόπος προορισμού και το ονοματεπώνυμο του φίλου του.
[21] Έχει σφραγίδα που γράφει : DEPORTED (δηλ. απελάθηκε).
[22] Ο αρχικός τόπος προορισμού ήταν : N.Y. New York.
[23] ό.π.
[24] Είναι  κακογραμμένος στο χειρόγραφο και δεν διαβάζεται.
[25] Στην εθνικότητα (Nationality) δεν ξέρω γιατί γράφτηκε : Εβραίος (Hebrew). Πιθανά από λάθος.
[26] Ήταν κουνιάδα (sister-in-law) του συνταξιδιώτη της Ηλία Καραλίβανου.
[27] Υπάρχει και δεύτερη καταγραφή για το μετανάστη αυτόν. Με βάση αυτήν, ο Ευθύμιος Βαρλάμης έφυγε στις 8 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας, με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Αυγούστου έφτασε στην Αμερική. Δήλωσε ναύτης (sailor). Τα υπόλοιπα στοιχεία είναι ίδια.
[28] Από την Άμφισσα. Πήγε το 1907 στην Αμερική, σε ηλικία 24 ετών. Δήλωσε έμπορος (merchant). Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός ήταν η Νέα Υόρκη.
[29] Το όνομά του είναι Σπύρος, αλλά το επώνυμο είναι κακογραμμένο και δεν διαβάζεται.
[30] Ο αρχικός τόπος προορισμού ήταν N.Y. New York.
[31] Γράφτηκε ότι ήταν κουνιάδα (sister-in-law) του Μιχαήλ Μίχα.
[32] Γράφτηκε Παπαδήμας, αλλά μπορεί να είναι  Παπαδήμος. Δεν ξέρω το σωστό.
[33] Ο αρχικός τόπος προορισμού ήταν N.Y. New York.
[34] ό.π.
[35] Έτσι γράφτηκε το επώνυμο : Kokkoras.
[36] Στο χειρόγραφο βιβλίο Ship Manifest υπάρχει αλλαγή στον τόπο προορισμού, για Καλιφόρνια.
[37] Δυστυχώς το επώνυμο είναι κακογραμμένο.
[38] Από το Λιδωρίκι. Πήγε το 1907 στην Αμερική, σε ηλικία 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.
[39] Από τη Γραβιά. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία  29 ετών. Ήταν παντρεμένος και εργάστηκε την περίοδο 1909-13 στο Σικάγο. Επέστρεψε στη Γραβιά, αλλά το 1921 έκανε κι άλλο ταξίδι.
[40] Ο αρχικός τόπος προορισμού ήταν N.Y. New York, με γνωστό της εκεί το φίλο Δ. Τζάθα.
[41] Από πρόβλημα του ηλεκτρονικού αρχείου.
[42] ό.π.
[43] Είχε πάει στην Αμερική το 1911, σε ηλικία 27 ετών. Εργάστηκε την περίοδο 1911-13 στην πόλη Μπράνσβικ (Brunswick) της Τζώρτζια. Το 1914 έκανε και δεύτερο ταξίδι.
[44] Είχε αποκτήσει την ιδιότητα του αμερικανού πολίτη (American citizen). Την ίδια ιδιότητα απέκτησε και η γυναίκα του Αικατερίνη Περδικούλη, λόγω του γάμου.
[45] Πρέπει να έγινε αλλαγή τόπου προορισμού. Πιθανά πήγε σε τόπο της πολιτείας Ιλινόις, αλλά είναι κακογραμμένος.
[46] Φέρει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT ALIEN.
[47] Αρχικά επέλεξε τη Νέα Υόρκη για τόπο προορισμού, αλλά άλλαξε γνώμη.
[48] Φέρει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT ALIEN.
[49] Έχει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT. Από πάνω γράφει τη λέξη : Frisco.
[50] Έτσι γράφτηκε (δηλ. ότι είναι παντρεμένος). Δεν αποκλείεται όμως να είναι λάθος, επειδή δεν γράφτηκε (όπως συνηθιζόταν) το όνομα της συζύγου του.
[51] Από πάνω όμως γράφτηκε : laborer (εργάτης).
[52] Από πάνω όμως γράφτηκε : laborer (εργάτης).
[53] Έχει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT. Από πάνω γράφει τη λέξη : San Francisco.
[54] Έχει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT. Από πάνω γράφει τη λέξη: Frisco.
[55] Από το χειρόγραφο αρχείο λείπει το όνομα και η διεύθυνση (δεν γράφτηκε τότε).
[56] Πρέπει να άλλαξε τον τόπο προορισμού της σε Ben Mindlt (που είναι δυσανάγνωστος).
[57] Φέρει σφραγίδα που γράφει : NON IMMIGRANT ALIEN.
[58] Μαζί ταξίδευε και η ανιψιά του, η Παναγιούλα Κατσακούλα.
[59] Το επώνυμο είναι κακογραμμένο στο χειρόγραφο. Δεν ξέρω αν αποδόθηκε σωστά.
[60] Από την Κολοπετινίτσα. Πήγε στην Αμερική το Μάιο του 1914, σε ηλικία 25 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αστέρω. Πήγε εργάτης στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϋ..
[61] Βρέθηκε και 2η καταγραφή του Εμμανουήλ Κονδύλη, όπου η ηλικία είναι 32 ετών! Τα υπόλοιπα στοιχεία του μετανάστη είναι ίδια, αλλά δηλώθηκε άλλο όνομα στη Νέα Υόρκη, ο φίλος του Πέτρος Καραμεσίνης. Επίσης δηλώθηκε ότι έκανε και προηγούμενο ταξίδι την περίοδο 1912-14, όχι όμως στις ΗΠΑ, αλλά στο Μπουένος Άιρες. Το πλοίο και οι ημερομηνίες ταξιδιού είναι ίδιες.
[62] Φέρει σφραγίδα : NON IMMIGRANT ALLIEN. Θεωρήθηκε κάτοικος Πόρτλαντ του Όρεγκον.
[63] Φέρει σφραγίδα : NON IMMIGRANT ALLIEN.
[64] Το λιμάνι αναχώρησης για το μετανάστη αυτόν ήταν ο Πειραιάς. Όλοι οι άλλοι έφυγαν από την Πάτρα.
[65] Φέρει σφραγίδα : NON IMMIGRANT ALIEN. Ως τελευταία διαμονή του γράφτηκε το San Rafaelo, Cal.
[66] Αρχικά είχε δηλώσει ως προορισμό το Πορτ Λόκπορτ (Port Lockport) και το άλλαξε.
[67] Έτσι καταγράφηκε ως Κοτορής.  Μπορεί να λεγόταν Κοτορός, αλλά αυτό δεν το ξέρω.
[68] Φέρει σφραγίδα που γράφει : DEPORTED (δηλ. απελαθείς).
[69] Βρέθηκε και 2η καταγραφή για τον ίδιο μετανάστη. Αυτή έγινε στο πλοίο “Presidente Wilson” για άφιξη στις 14 Ιουλίου 1920, με τα ίδια προσωπικά στοιχεία του. Προφανώς είναι διπλή εγγραφή.
[70] Καταγράφηκε ως παντρεμένος, αλλά μπορεί να είναι λάθος, επειδή δεν δήλωσε όνομα της συζύγου του, αλλά έναν θείο του.
[71] Αρχικά δήλωσε ναυτικός (seaman), αλλά το διέγραψαν και συμπληρώθηκε εργάτης (lab.).
[72] Βρέθηκε στο αρχείο άλλη μία καταγραφή για το Δημήτριο Μπίτσο. Έγινε με το πλοίο “Presidente Wilson”, που αναχώρησε στις 29 Ιουν. 1920 και αφίχθηκε στις 14 Ιουλίου 1920.  Τα άλλα προσωπικά στοιχεία είναι ίδια. Στις 2 Νοεμβρίου 1920 πήγε στην Αμερική  κι άλλος Δημήτριος Μπίτσος με ηλικία 25 ετών, αλλά εργάτης. Αναφέρεται στην παρούσα εργασία στη συνέχεια. Ίσως είναι άλλο άτομο, αλλά θεωρώ ως πλέον πιθανή την περίπτωση να έκανε ο ίδιος δύο ταξίδια το 1920.
[73] Γεννήθηκε το 1895. Στις ΗΠΑ πολιτογραφήθηκε το 1918, σε ηλικία 23 ετών, με προορισμό στο Fort Cook της Νεμπράσκα. Το 1929 έκανε δεύτερο ταξίδι, σε ηλικία 34 ετών, με προορισμό τη Βοστώνη της Μασαχουσέτης. Δεν βρέθηκαν άλλα στοιχεία.
[74] Αργότερα έκανε και τρίτο ταξίδι. Στις 23 Ιαν. 1947, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το πλοίο “Saturnia” και στις αρχές Φεβρουαρίου έφτασε στην Αμερική. Δήλωσε έμπορος (merchant). Ήταν παντρεμένος και τη γυναίκα του έλεγαν Ελισάβετ. Προορισμός του ήταν το Σαν Πέδρο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν και ο αδερφός του Ιωάννης (John Plarou).
[75] Δυστυχώς στο χειρόγραφο, το όνομα είναι κακογραμμένο και δεν διαβάζεται.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου