Προλεγόμενα
Το Κλωνί είναι χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, κοντά στη Σπερχειάδα, σε υψόμετρο 320 μ.σε κατάφυτη περιοχή με πλατάνια, δρυς, πουρνάρια και πολλά οπωροφόρα δέντρα, με θέα προς τον κάμπο του Σπερχειού. Από τη μελέτη των μεταναστών αυτού του χωριού βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 35 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2025. Δεν το έχω επισκεφθεί.
 |
| Πετρόκτιστη κρήνη στο Κλωνί (από το Διαδίκτυο) |
Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία, Σπερχειάδα) ή άλλο χωριό της περιοχής.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Κλωνί, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
------------
Αυτοδιοικητικά
Οικισμός Κλωνί
Από τις 20 Απριλίου 1835, ο οικισμός Κλωνίον προσαρτήθηκε στο δήμο Σπερχειάδος του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος. Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Σπερχειάδος. Συστάθηκε Κοινότητα Κλωνίου, με τον οικισμό και ομώνυμη έδρα, που υπαγόταν στο νομό Φθιωτιδοφωκίδος.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”), η κοινότητα Κλωνίου καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Σπερχειάδος.
Στις 7 Ιουνίου 2010, ο δήμος Σπερχειάδος καταργήθηκε (σχέδιο “Καλλικράτης”) και ο οικισμός Κλωνί προσαρτήθηκε στο δήμο Μακρακώμης (με έδρα τη Σπερχειάδα).
Ο πληθυσμός του οικισμού (απογραφή 2011) ήταν 144 κάτοικοι.
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση από το Κλωνί στην Αμερική[1]
Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 10 % του πληθυσμού, που είναι λίγο μεγαλύτερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η περιοχή κάλυπτε σχετικά τις ανάγκες της ζωής[2] των κατοίκων της.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών είχαν οι :
(α) Αναγνωστόπουλος Νικόλαος, ετών 18 (πήγε το 1914)
(β) Καραγιώργος Γεώργιος, ετών 18 (πήγε το 1907)
(γ) Στεργίου Κωνσταντίνος, ετών 18 (πήγε 1914)
(δ) Χριστοδούλου Ηλίας, ετών 18 (πήγε 1907)
Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών είχαν οι :
(α) Μαρόνης Σπύρος, ετών 35 (πήγε το 1912)
(β) Τσιόγκας Ταξιάρχης, ετών 30 (πήγε το 1907)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 21 έτη (πολύ μικρός).
Ως προς την οικογενειακή τους κατάσταση, σχεδόν όλοι οι μετανάστες από το Κλωνί (34 άτομα) ήταν άγαμοι και μόνο 1 ήταν έγγαμος (Πίνακας 4).
Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση, οι περισσότεροι μετανάστες από το Κλωνί(23 άτομα) έφυγαν με ελληνικά πλοία, ενώ με πλοία ξένης πλοιοκτησίας έφυγαν οι υπόλοιποι (12).
Έγιναν 7 ομαδικά ταξίδια και 10 από μεμονωμένα άτομα. Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο μέχρι τον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.
Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από το Κλωνί φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία της Γιούτα, με 15 άτομα (ποσοστό 43 %). Απ’ αυτούς, οι 11 δούλεψαν στα ανθρακωρυχεία του Καστλ Γκέιτ. Ακολούθησαν σε προτίμηση οι πολιτείες Βιρτζίνια, Ιλινόις και Νέας Υόρκης (με 4 άτομα καθεμιά). Λιγότερα άτομα επέλεξαν τις πολιτείες της Μασαχουσέτης και του Ουισκόνσιν (από 3 μετανάστες). Μεμονωμένες επιλογές τόπων υπήρξαν για άλλες δύο πολιτείες.
Πιο αναλυτικά, στον επόμενο πίνακα δίνονται και οι τόποι που επέλεξαν οι μετανάστες (σε παρένθεση δίνεται ο αριθμός μεταναστών):
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Από το σύνολο των 35 μεταναστών, η μεγάλη πλειοψηφία τους, δηλ. 25 άτομα (ποσοστό 71 %) δήλωσαν εργάτης (laborer, worker, workman). Υπήρξαν όμως κι άλλα συναφή επαγγέλματα. Περισσότερα στοιχεία ακολουθούν:
3. Διπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 3 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν:
1. Βασίλειος Ντόκας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-1910 στο Νιούπορτ Νιους (Newport News) της Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 πάλι στον ίδιο προορισμό.
2. Αθανάσιος Καραγιαννόπουλος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-1913 στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
3. Νικόλαος Ανεστόπουλος : Το α’ ταξίδι έγινε το 1912 στην πόλη Ντάβενπορτ (Davenport) της Αϊόβα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Βάντεργκριφτ (Vandergrift) της Πενσυλβάνια.
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Κλωνί
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από το Κλωνί, που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από το Κλωνί δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως καταγράφηκαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρ. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχώρ.
1 Αθανασίου Ανδρέας 26-12-1911 19 όχι Patris Πειραιεύς
2 Αθανασίου Ελευθέριος 26-12-1911 19 όχι Patris Πειραιεύς
3 Αναγνωστόπουλος Νικόλαος 14-3-1912 20 όχι Patris Πειραιεύς
4 Αναγνωστόπουλος Νικόλαος 18-3-1914 18 όχι Ioannina Πειραιεύς
5 Ανεστόπουλος Νικόλαος 3-8-1914 24 όχι Martha Washington Πάτρα
6 Γαρουφαλής Βασίλειος 19-4-1907 19 όχι Gallia Πειραιεύς
7 Γκιώκας Γεώργιος 14-3-1912 20 όχι Patris Πειραιεύς
8 Δημουλάς Θεοφάνης 18-3-1910 23 όχι Patris Πειραιεύς
9 Θραψίμης Δημήτριος 18-3-1914 19 όχι Ioannina Πειραιεύς
10 Θραψίμης Παντελής 14-3-1912 20 όχι Patris Πειραιεύς
11 Καλαντζής Δημήτριος 14-3-1911 24 όχι Patris Πειραιεύς
12 Καλαντζής Ανδρέας 18-3-1914 27 όχι Ioannina Πειραιεύς
13 Καραγεώργος Κων/νος 2-5-1912 22 όχι Alice Πάτρα
14 Καραγιαννόπουλος Αθαν. 18-3-1914 25 όχι Ioannina Πειραιεύς
15 Καραγιώργος Γεώργιος 19-4-1907 18 όχι Francesca Πάτρα
16 Μαγουλάς Αθανάσιος 27-9-1912 19 όχι Macedonia Πειραιεύς
17 Μαρόνης Σπύρος 14-3-1912 35 όχι Patris Πειραιεύς
18 Μπενίσης Ανδρέας 27-9-1912 19 όχι Macedonia Πειραιεύς
19 Μπούρας Ευάγγελος 17-6-1912 19 όχι Patris Πειραιεύς
20 Μπρώνης Κων/νος 21-12-1909 20 όχι Martha Washington Πάτρα
21 Μπρώνης Νικόλαος 27-8-1907 20 όχι Italia Νάπολη
22 Ντόκας Βασίλειος 14-3-1912 26 όχι Patris Πειραιεύς
23 Παπαδόπουλος Κων/νος 14-3-1912 20 όχι Patris Πειραιεύς
24 Σακελλάρης Νικόλαος 27-8-1907 20 όχι Italia Νάπολη
25 Σαρδελλής Νικόλαος 27-9-1912 29 όχι Macedonia Πειραιεύς
26 Στεργίου Ευάγγελος 27-9-1912 19 όχι Macedonia Πειραιεύς
27 Στεργίου Ιωάννης 18-3-1910 20 όχι Patris Πειραιεύς
28 Στεργίου Κων/νος 28-3-1914 18 όχι Themistocles Πάτρα
29 Τσιόγκας Ταξιάρχης 16-9-1907 30 ναι Alice Πάτρα
30 Τσιούνας Ιωάννης 27-9-1912 20 όχι Macedonia Πειραιεύς
31 Χρήστου Βασίλειος 2-11-1907 23 όχι Alice Πάτρα
32 Χριστοδούλου Γεώργιος 19-4-1907 19 όχι Gallia Πειραιεύς
33 Χριστοδούλου Ηλίας 19-4-1907 18 όχι Gallia Πειραιεύς
34 Χριστοδούλου Νικόλαος 27-9-1912 19 όχι Macedonia Πειραιεύς
35 Χριστόπουλος Ιωάννης 6-10-1912 19 όχι Ivernia Πάτρα
5. Χρονικό της μετανάστευσης από το Κλωνί Φθιώτιδας
i. Η μαζική αρχή της φυγής μεταναστών από το 1907
Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά και 3 από μεμονωμένους) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν οκτώ άτομα από το Κλωνί. Πιο συγκεκριμένα :
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε τρία άτομα και περιλάμβανε τους : Βασ. Γαρουφαλή, Γεώρ. Χριστοδούλου και Ηλ. Χριστοδούλου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 26 Μαρτίου 1907, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Gallia” και στις 19 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι :
· Ο Βασίλειος Γαρουφαλής ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότη-κτηματίας (farmer). Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα (ανθρακωρυχεία), όπου ήταν ο κουνιάδος του Κ. Γρίβας[4].
· Ο Γεώργιος Χριστοδούλου ήταν 19 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Γρίβας.
· Ο Ηλίας Χριστοδούλου ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Με 13 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Βρεττός.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Γεώργιο Καραγιώργο. Στις 30 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Francesca” και στις 19 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 18 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 12 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Φώτιος Παπαϊωάννου.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους : Νικ. Μπρώνη και Νικ. Σακελλάρη. Από την Ελλάδα αναχώρησαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις8 Αυγούστου ταξίδεψαν με το πλοίο “Italia” και στις 27 Αυγούστου αφίχθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Πρόσθετα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :
· Ο Νικόλαος Μπρώνης ήταν 20 ετών. Στο Κλωνί είχε τη μητέρα του Κωνσταντία. Με 14 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Μίλφορντ (Milford) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ευθ. Παπαγεωργίου[5].
· Ο Νικόλαος Σακελλάρης (Sakilaris) ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 42 $ μαζί του, στην πόλη Μίλφορντ της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Θεοδώρου.
Ατμόπλοιο “Alice”
(Photo: Eric Johnson)
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Ταξιάρχη Τσιόγκα (Psiogkas). Στις 30 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Alice” και στις 16 Σεπτεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Κωνσταντίνα. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Χριστοδούλου.
Η Τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Βασίλειο Χρήστου. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε στις 15 Οκτωβρίου, με το πλοίο “Alice” και στις 2 Νοεμβρίου έφτασε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Κωνστάντω. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η πόλη Νιούπορτ Νιους (Newport News) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Παπαδήμος.
ii. Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909
Έγινε από τον Κωνσταντίνο Μπρούνη ή Μπρώνη (Brounis). Στις 6 Δεκεμβρίου 1909, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 20 ετών. Με 30 $ μαζί του για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Χιάρας (C. Chiaras).
iii. Μία ομαδική αναχώρηση στο 1910
Έγινε από δύο άτομα τους Θεοφ. Δημουλά και Ιωάν. Στεργίου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 28 Φεβρουαρίου 1910 επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 18 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία για τους μετανάστες αυτούς είναι :
· Ο Θεοφάνης Δημουλάς ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Απόστολος. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Μπιλ Λαγός[6].
· Ο Ιωάννης Στεργίου ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στο φίλο του Μπιλ Λαγό.
iv. Λίγοι μετανάστες στο 1911
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν δύο αναχωρήσεις (1 ομαδική και 1 από μεμονωμένο) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άτομα από το Κλωνί. Αναλυτικά έχουμε :
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Δημήτριο Καλαντζή. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 21 Φεβρουαρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 24 ετών. Στο Κλωνί είχε τη μητέρα του Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Ζάρας[7].
Η ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από δύο άτομα, τους Ανδρ. Αθανασίου και Ελευθ. Αθανασίου. Στις 7 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 26 Δεκεμβρίου αφίχθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :
· Ο Ανδρέας Αθανασίου ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Απόστολος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά την πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Μπρώνη.
· Ο Ελευθέριος Αθανασίου ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Σεμπόιγκαν του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Αθανασίου.
v. Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1912
Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε αναχωρήσεις πλοίων (2 ομαδικές και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 15 άτομα από το Κλωνί. Πιο συγκεκριμένα :
Η πρώτηομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε έξη άτομα. Ήταν οι : Νικ. Αναγνωστόπουλος, Γεώρ. Γκιόκας, Παντ. Θραψίμης, Σπ. Μαρόνης, Βασ. Ντόκας και Κων. Παπαδόπουλος. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 25 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:
· Ο Νικόλαος Αναγνωστόπουλος ήταν 20 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Παντέλω (;). Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Νιούπορτ Νιους (Newport News) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Χατζής.
· Ο Γεώργιος Γκιόκας ήταν 20 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Στο Κλωνί ήταν ο πατέρας του Χρήστος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Καστλ Γκέιτ (CastleGate) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Στεργίου.
· Ο Παντελής Θραψίμης (Drapzimis) ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Χριστοδούλου.
· Ο Σπύρος Μαρόνης ήταν 35 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά (,ε 35 $ μαζί του στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Ταμ. Καραγιαδόπουλος.
· Ο Βασίλειος Ντόκας ήταν 26 ετών. Στο χωριό ήταν η μητέρα του Κρυστάλλω. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Νιούπορτ Νιους της Βιρτζίνια, κοντά στο συγγενή του Γεώργιο Χατζή[8]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Βασίλειος Ντόκας την περίοδο 1908-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Βαγγέλης Μπίκας[9].
Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris)
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κωνσταντίνο Καραγεώργο. Στις 15 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Alice” και στις 2 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 22 ετών. Στο χωριό είχε τον πατέρα του Στέλιο. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Σικάγο, κοντά στο ξάδερφό του Γεώργιο Χατζή.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ευάγγελο Μπούρα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 31 Μαΐου έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 17 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Μπρώνης.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους: Αθαν. Μαγουλά, Ανδρ. Μπενίση, Νικ. Σαρδελλή, Ευάγ. Στεργίου, Ιωάν. Τσιούνα και Νικ. Χριστοδούλου. Στις 12 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 27 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υλικό του αρχείου μας πληροφορεί ότι:
· Ο Αθανάσιος Μαγουλάς ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νίκος. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στο θείο του Ανδρέα Ανδρίτσο[10].
· Ο Ανδρέας Μπενίσης ήταν 19 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ντάντε (Dante) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο θείος του Άγγελος Βαθειάς.
· Ο Νικόλαος Σαρδελλής ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κώστας. Με 23 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (CastleGate) της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη[11].
· Ο Ευάγγελος Στεργίου ήταν 19 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στο Καστλ Γκέιττης Γιούτα, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Στεργίου.
· Ο Ιωάννης Τσιούνας (Tsiounas) ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Χρήστος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Τσούνα.
· Ο Νικόλαος Χριστοδούλου ήταν 19 ετών. Στο Κλωνί είχε τη μητέρα του Ελένη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Καστλ Γκέιτ (CastleGate) της Γιούτα, όπου ήταν ο αδερφός του Γεώργιος Χριστοδούλου.
Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ιωάννη Χριστόπουλο. Στις 17 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψε με το πλοίο “Ivernia” και στις 6 Οκτωβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Κλωνί δήλωσε κανένα (none). Προορισμός του ήταν το Μπράιτον του Κολοράντο. Άλλα στοιχεία ελλείπουν από πρόβλημα του αρχείου.
vi. Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1914
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τρεις αναχωρήσεις με πλοία (1 ομαδική και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα από το Κλωνί. Αναλυτικά λοιπόν :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Νικ. Αναγνωστόπουλος, Δημ. Θραψίμης, Ανδρ. Καλαντζής και Αθαν. Καραγιαννόπουλος. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 24 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Ioannina” και στις 18 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Περισσότερα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν γι’ αυτούς ότι:
· Ο Νικόλαος Αναγνωστόπουλος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Κόλτον (Colton) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Αναγνωστόπουλος.
· Ο Δημήτριος Θραψίμης (Thrapsimas) ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κώστας. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Κόλτον της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Παντελή.
Πλοίο “Ioannina”
· Ο Ανδρέας Καλαντζής (Calaftsis) ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Ελένη. Με 26 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Κόλτον (Colton) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γκιώκας.
· Ο Αθανάσιος Καραγιαννόπουλος ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Στυλιανός. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Νικολοδήμος[12]. Για τον Αθανάσιο Καραγιαννόπουλο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1909-1913 και εργάστηκε πάλι στο Καστλ Γκέιτ.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Κωνσταντίνο Στεργίου. Στις 9 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 28 Μαρτίου αντίκρισε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Με 38 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Κόλτον (Colton) της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Ευάγγελο Στεργίου.
Ατμόπλοιο“Martha
Washington” (Photo: Richard Faber Collection)
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Νικόλαο Ανεστόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 20 Ιουλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 3 Αυγούστου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Στο Κλωνί ήταν ο πατέρας του Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του στην πόλη Βάντεργκριφτ (Vandergrift) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κ. Παπαδόπουλος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Ανεστόπουλος, το έτος 1912 και εργάστηκε στην πόλη Ντάβενπορτ (Davenport) της Αϊόβα,
------------------------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Γενικές απογραφές πληθυσμού στα έτη 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gt από τις 7& 14 Ιουλίου 2014 (α’ & β’ μέρος).
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :“Από τη Σπερχειάδα (ή Αγά) Φθιώτιδος, μετανάστες στην Αμερική (1906-1924)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 5 Μαΐου 2017.
7. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :“Από τη Βαρυμπόπη (Μακρακώμη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1904-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Νοέμβριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 31 Δεκ. 2017.
8. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Φτέρη Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1905-1934)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Φεβρουάριο 2022. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 27 Φεβρουαρίου 2022.
9. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από το Γυφτοχώρι (Καλλιθέα) Σπερχειάδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1915)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2024. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 10 Μαρτίου 2024.
10. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Σέλιανη (Μάρμαρα) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1903-1930)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Ιανουάριο 2025. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 20 Ιανουαρίου 2025.
11. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
12. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
13. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
14. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
15. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
16. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
17. Βικιπαίδεια
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2]Στο σύνολο των 35 ονομάτων μεταναστών από το Κλωνί βρέθηκαν 2 αναλφάβητοι (ποσοστό 10 %).
[3]Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4]Από τη Βαρυμπόπη (Μακρακώμη), όπως δήλωσε. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 34 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν χασάπης (butcher). Προορισμός του ήταν ένας τόπος στη Γιούτα (Καστλ Γκέιτ). Μετά από 2 χρόνια, το 1908 επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1911 έκανε δεύτερο ταξίδι, με προορισμό την Τομσονβίλ (Thompsonville) του Κονέκτικατ.
[5]Από το Γυφτοχώρι Σπερχειάδας (Καλλιθέα). Πήγε στην Αμερική τον Απρίλιο του 1907, σε ηλικία 18 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Ανατ. Κέμπριτζ (East Cambridge) της Μασαχουσέτης.
[6]Από τη Φτέρη Φθιώτιδας. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 23 ετών και αναλφάβητος. Αρχικός τόπος προορισμού του για δουλειά ήταν η πόλη Λίντσμπουργκ της Βιρτζίνια.
[7]Από τη Σέλιανη (Μάρμαρα) Φθιώτιδας. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 19 ετών και αναλφάβητος. Αρχικός του προορισμός ήταν η πόλη Μπλούφιλντ (Bluefield) της Δυτικής Βιρτζίνια.
[8]Από την κωμόπολη Αγά (Σπερχειάδα). Πήγε στην Αμερική το 1911, σε ηλικία26 ετών και παντρεμένος. Αρχικός τόπος προορισμού του για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Μίλφορντ της Μασαχουσέτης.
[9]Από τη Σπερχειάδα. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 24 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
[10]Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τον Πειραιά. Πήγε στην Αμερική το 1904, σε ηλικία 27 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 35 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο.
[11]Δήλωσε ως τόπο γέννησης και κατοικίας τον Αγά (Σπερχειάδα). Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κώστας. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα.
[12]Από το Γαρδίκι Ομιλαίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου