"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

3/11/24

Από το Καλαπόδι Λοκρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1920)

 

Προλεγόμενα

   Το Καλαπόδι είναι ένα πεδινό  πλούσιο χωριό της Λοκρίδας. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Λοκρών. Δεν το έχω επισκεφτεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Καλαπόδι. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 24 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 2024.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε αρκετός χρόνος απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 11 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 24 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Καλαπόδι, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή ότι κατοικούσαν σ’ αυτό.

 

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία) ή Αταλάντη. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Καλαπόδι, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Καλαπόδιον Λοκρίδος

   Από το 20 Απριλίου 1835 ο οικισμός Καλαπόδιον προσαρτήθηκε στο δήμο Ελάτειας του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Ακολούθησε μετονομασία του νομού σε Φθιώτιδος και Φωκίδος. Στις 16 Μαΐου 1861 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Ελάτειας και προσαρτήθηκε στο δήμο Αταλάντης.

   Στις 31 Αυγούστου 1912 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Αταλάντης. Ιδρύθηκε κοινότητα Καλαποδίου με τον οικισμό και ομώνυμη έδρα.

   Στις 31 Μαρτίου 1943 ο νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος διαιρέθηκε και ο οικισμός, μαζί και η κοινότητα Καλαποδίου υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (πρόγραμμα “Καποδίστριας”) η κοινότητα Καλαποδίου καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Αταλάντης. Στις 7 Ιουνίου 2010 (πρόγραμμα “Καλλικράτης”), ο δήμος Αταλάντης καταργήθηκε και ο οικισμός Καλαπόδι προσαρτήθηκε στο δήμο Λοκρών (με έδρα την Αταλάντη).

   Ο πληθυσμός του (απογραφή 2011) ήταν 444 κάτοικοι.

 

---------

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση από το Καλαπόδι στην Αμερική[1]

   Από τα 24 ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (10) έφυγαν το έτος 1910 (ποσοστό 42 %). Συνολικά έγιναν 11 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα).

   Το ποσοστό που μετανάστευσε[2] ήταν 5 % του πληθυσμού, που είναι μικρότερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8 %). Η περιοχή είχε γεωργία και κτηνοτροφία και κάλυπτε τις ανάγκες των κατοίκων της.

    Όλοι οι μετανάστες ήταν άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες  21-30 ετών (με 11 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από το Καλαπόδι, δίνεται στον παρατιθέμενο πίνακα 3.

Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :

 (α) Κορόμηλος Ιωάννης, ετών 18 (πήγε το 1910)

 (β) Κουρέντης Στάμος, ετών 18 (πήγε το 1910)

 (γ) Ρεμβόκας Ανδρέας, ετών 18 (πήγε το 1914)

 

Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :

 (α) Μπουρλής Αθανάσιος, ετών 36 (πήγε το 1910)

 (β) Κουτρίδης Νικόλαος, ετών 35 (πήγε το 1907)

 

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 25 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες από το Καλαπόδι ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 24 μετανάστες, οι 20 ήταν άγαμοι (ή 83 %) και οι υπόλοιποι 4 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες του χωριού Καλαπόδι, τα περισσότερα σε αριθμό ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα:

 


   Συνολικά έγιναν 11 ταξίδια πλοίων, που διακίνησαν τους 24 μετανάστες από το Καλαπόδι. Οι περισσότεροι μετανάστες (14 άτομα) έφυγαν το λιμάνι της Πάτρας, ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 7 μετανάστες (βλ. πίνακα 5). Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια. Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

   Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες (17 άτομα) από το Καλαπόδι έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 7 άτομα.

   Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, το 1907έφυγαν 6 μετανάστες από το Καλαπόδι με το πλοίο “Francesca”. Το 1910, από το ίδιο λιμάνι (Πάτρα), σε ένα ταξίδι, έφυγαν 6 μετανάστες με το πλοίο “Columbia (1908)”.

   Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν περισσότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 7 μεμονωμένα και 4 ομαδικά ταξίδια.

   Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από το Καλαπόδι φαίνονται στον Πίνακα 7. Σχεδόν όλους τους μετανάστες δέχτηκε η πολιτεία της Νέας Υόρκης (22 άτομα). Μεμονωμένες προτιμήσεις υπήρξαν σε δύο άλλες πολιτείες. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

 

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

 


              2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Οι περισσότεροι μετανάστες δηλ. 17 άτομα (71 %) δήλωσαν απλός εργάτης. Δηλώθηκαν όμως και άλλα αγροτικά επαγγέλματα. Περισσότερα στοιχεία στον πίνακα που ακολουθεί:

 


 

3. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Καλαπόδι

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από το Καλαπόδι που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από το Καλαπόδι δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

 

α/α       Ονοματεπώνυμο                    χρον. άφιξης   ηλικία  έγγαμος  Πλοίο ταξιδιού   Λιμάνι αναχ.

1       Γεωργόπουλος Σωτήριος          3-6-1907             20      όχι       Sicilian Prince        Πάτρα

2       Θεοχάρης Κωνσταντίνος          21-10-1910         23      όχι       Themistocles          Πειραιάς

3       Κορόμηλος Ιωάννης                 22-10-1910         18      όχι       Columbia (1908)    Πάτρα

4       Κουρέντης Αναστάσιος             17-11-1907         19      όχι       Francesca              Πάτρα

5       Κουρέντης Γεώργιος                10-5-1907           29      όχι       Saint Laurent         Χάβρη

6       Κουρέντης Στάμος                   22-10-1910         18      όχι       Columbia (1908)    Πάτρα

7       Κουτρίδης Αθανάσιος               17-11-1907         24      όχι       Francesca              Πάτρα

8       Κουτρίδης Ιωάννης                  10-5-1907           32      όχι       Saint Laurent         Χάβρη

9       Κουτρίδης Νικόλαος                 17-11-1907         35      ναι       Francesca              Πάτρα

10      Λιώτης Ιωάννης                       17-11-1907         25      όχι       Francesca              Πάτρα

11      Μαυροειδής Ταξιάρχης            21-10-1910         19      όχι       Themistocles          Πειραιάς

12      Μίχος Κωνσταντίνος                22-4-1920           24      όχι       Megali Hellas         Πειραιάς

13      Μπακανδρίτσος Ιωάννης          21-10-1910         23      όχι       Themistocles          Πειραιάς

14      Μπακανδρίτσος Σπύρος            22-10-1910         33      ναι       Columbia (1908)    Πάτρα

15      Μπάτας Ιωάννης                      17-11-1907         26      όχι       Francesca              Πάτρα

16      Μπουρλής Αθανάσιος               22-10-1910         36      ναι       Columbia (1908)    Πάτρα

17      Μπουρλής Κωνσταντίνος         17-11-1907         19      όχι       Francesca              Πάτρα

18      Νταλικούρας Κων/νος             16-9-1912           19      όχι       San Guglielmo        Νάπολη

19      Ντουντούμης Αθανάσιος          22-10-1910         29      όχι       Columbia (1908)    Πάτρα

20      Ντουντούρνης Παναγιώτης      19-3-1912           23      όχι       Themistocles          Πειραιάς

21      Παπαλουκάς Αθανάσιος           18-3-1910           24      όχι       Patris                     Πειραιάς

22      Παπαλουκάς Δημήτριος            22-10-1912         29      όχι       Patris                     Πειραιάς

23      Πλατίτσας Γεώργιος                 22-10-1910         32      ναι       Columbia (1908)    Πάτρα

24      Ρεμβόκας Ανδρέας                   22-3-1914           18      όχι       Carpathia               Πάτρα

 

 

4.  Χρονικό της μετανάστευσης από το Καλαπόδι ΛοκρίδαςΦθιώτιδας

 

i.  Το δυναμικό ξεκίνημα από το έτος 1907

   Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τρία μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν εννέα άνθρωποι από το Καλαπόδι. Αναλυτικά:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Κουρέντη και Ιωάν. Κουτρίδη. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 27 Απριλίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Saint Laurent” και στις 10 Μαΐου έφτασαν στην Αμερική. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Γεώργιος Κουρέντης ήταν 29 ετών και αναλφάβητος. Γεννήθηκε στο Καλαπόδι, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε την Αταλάντη. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κόντος.

·         Ο Ιωάννης Κουτρίδης (Kouhidis) ήταν 32 ετών. Κι αυτός γεννήθηκε στο Καλαπόδι, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε την Αταλάντη. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Γεώργιος Κουτρής.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907έγινε από το Σωτήριο Γεωργόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 14 Μαΐου ταξίδεψε με το πλοίο “Sicilian Prince” και στις 3 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Αναστόπουλο.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους : Αναστ. Κουρέντη, Αθαν. Κουτρίδη, Νικ. Κουτρίδη, Ιωάν. Λιώτη, Ιωάν. Μπάτα και Κων. Μπουρλή. Στις 29 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Francesca” και στις 17 Νοεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Περισσότερα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Αναστάσιος Κουρέντης ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Λουκάς. Προορισμός του για δουλειά (με 9 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Κουρέντη.

·         Ο Αθανάσιος Κουτρίδης ήταν 24 ετών. Στο Καλαπόδι ήταν ο πατέρας του Μήτσος Κουτρίδης.  Με 15 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Κρικώνης.

·         Ο Νικόλαος Κουτρίδης ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Ήταν αδερφός του προηγουμένου. Πατέρας του ήταν ο Μήτσος Κουτρίδης. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Τσιτσέρας.

 

Πλοίο Francesca  (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

·         Ο Ιωάννης Λιώτης ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Καλαπόδι δήλωσε το θείο του Ιωάννη Λιώτη. Με 15 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κουρέντης.

·         Ο Ιωάννης Μπάτας ήταν 26 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Καλαπόδι δήλωσε το θείο του Νικόλαο Λιώτη. Προορισμός του για δουλειά (με 35 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Τσιτσέρας.

·         Ο Κωνσταντίνος Μπουρλής ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Δημήτριος. Με 11 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στο συγγενή του Γεώργιο Κουρέντη.

 

ii.    Κορύφωση της μετανάστευσης στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τρία μεταναστευτικά ταξίδια με πλοία (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν δέκα άνθρωποι από το Καλαπόδι. Συγκεκριμένα:

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αθανάσιο Παπαλουκά. Στις 28 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 18 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 24 ετών. Στο Καλαπόδι είχε τη μητέρα του Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 34 $ μαζί του, στην πόλη Πορτ Τσέστον (Port Cheston) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Παπαπαναγιώτου[4].

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τρία άτομα. Ήταν οι : Κων. Θεοχάρης, Ταξ. Μαυροειδής και Ιωάν. Μπακανδρίτσος. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 24 Σεπτεμβρίου ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” (Θεμιστοκλής) και στις 21 Οκτωβρίου[5] κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχεία μας αναφέρουν για τους μετανάστες ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Θεοχάρης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Λουκά Μπουρλή.

·         Ο Ταξιάρχης Μαυροειδής ήταν 19 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε κτηματίας (farmer). Στο Καλαπόδι είχε τη μητέρα[6] του. Προορισμός του για αναζήτηση εργασίας (με 21 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λουκάς Μπουρλής.

·         Ο Ιωάννης Μπακανδρίτσος ήταν 23 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αθανάσιος. Με 20 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Τ. Παπανικολάου.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους : Ιωάν. Κορόμηλο, Στ. Κουρέντη, Σπ. Μπακανδρίτσο, Αθ. Μπουρλή, Αθ. Ντουντούμη και Γεώρ. Πλατίτσα. Στις 3 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Columbia (1908)” και στις 22 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Ιωάννης Κορόμηλος ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 30 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Λ. Μπουρλής.

·         Ο Στάμος Κουρέντης ήταν 18 ετών. Στο Καλαπόδι ήταν ο πατέρας του Λουκάς. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Θ. Πάππας.

·         Ο Σπύρος Μπακανδρίτσος (Bacatritsos) ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Μαριγώ. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 26 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ν. Τέλιος[7].

 

ΠλοίοColumbia (1908) (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

·         Ο Αθανάσιος Μπουρλής ήταν 36 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασίλω. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Λ. Μπουρλή.

·         Ο Αθανάσιος Ντουντούμης ήταν 29 ετών και αναλφάβητος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Καλαπόδι δήλωσε τον αδερφό του Σταμέλο. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κουρέντης.

·         Ο Γεώργιος Πλατίτσας ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Βασίλω. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Λ. Μπουρλής.

 

iii.  Τρεις μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1912

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Παναγιώτη Ντουντούρνη (Doudournis). Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 24 Φεβρουαρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Themistocles και στις 19 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 23 ετών. Στο Καλαπόδι είχε τη μητέρα του Σταυρούλα. Προορισμός του για δουλειά (με 26 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά ήταν ο αδερφός του Λουκάς.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κωνσταντίνο Νταλικούρα. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 4 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκε στο πλοίο “San Guglielmo” και στις 16 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Γεννήθηκε στο Καλαπόδι, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε την Αταλάντη. Το όνομα της μητέρας του δεν καταγράφηκε. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας φίλος[8] του.

 

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Δημήτριο Παπαλουκά. Στις 4 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκε στο πλοίο “Patris” και στις 22 Οκτωβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 29 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν κτηματίας (farmer). Αναζητούσε δουλειά με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σιού Σίτυ (SiouxCity) της Αϊόβα, κοντά στον αδερφό του Τομ Παπαλουκά.

 

iv.   Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Ανδρέα Ρεμβόκα. Από το λιμάνι της Πάτρας στις 6 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Carpathia και στις 22 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 18 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Καλαπόδι δήλωσε τον αδερφό του Σπύρο. Με 26 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σ. Δημητρακόπουλος.

 

       v.    Μία τελευταία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Κωνσταντίνο Μίχo. Την 1η Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Απριλίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Προορισμός του για δουλειά (με 100 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Τσιρώνης.

 -------------

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Γενικές απογραφές πληθυσμού στα έτη 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gt από τις 7& 14 Ιουλίου 2014 (α’ &β’μέρος).

6.    Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

7.    περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

8.    εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

9.    «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

10.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

11.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

12.  Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 



[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2]Στο σύνολο των 24 μεταναστών από το Καλαπόδι, βρέθηκαν 6 αναλφάβητοι (ποσοστό 25 %).

[3]Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4]Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 23 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Άννα. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα Λοκρίς. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.

[5]Το πλοίο από τον Πειραιά, έπαιρνε επιβάτες και από τα λιμάνια της Καλαμάτας, της Πάτρας, της Νάπολης.

[6]Για το όνομα αυτής γράφει : V. Mavroïdis.

[7]Από την Αταλάντη.

[8]Στο χειρόγραφο αρχείο το μικρό του όνομα είναι Ηλίας, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου