Ηλεκτρική ενέργεια δωρεάν απ’ το Γοργοπόταμο

Πρόταση στο Δήμο Λαμίας

 

Το ενεργειακό κόστος τείνει πλέον να γίνει δυσβάστακτο για τους Δήμους και οφείλουμε να δράσουμε άμεσα (Γ. Χαντζής)”.

“Φωτοβολταϊκό Πάρκο σχεδιάζουν οι Δήμοι Μακρακώμης και Καρπενησίου”.                    

                                                                 [Από το “Λαμιακό Τύπο”, 30 Μαρτίου 2022]

 

   Είναι εξαιρετική πρωτοβουλία και αξίζουν συγχαρητήρια για την απόφαση υλοποίησης. Καιρός ήταν η μέχρι τώρα αδρανής τοπική αυτοδιοίκηση, μόνιμα εξαρτημένη από την οικονομική στήριξη κάθε κυβέρνησης να αυτονομηθεί ενεργειακά και βελτιωθεί οικονομικά.

   Από το δήμο Λαμίας δεν ακούστηκε κάτι ανάλογο, πέρα από την ανακατασκευή των πλατειών της πόλης. Σκοπός της παρούσης γραφής είναι η διατύπωση μιας ενεργειακής πρότασης, η οποία, από υδραυλική ενέργεια δωρεάν, θα αποφέρει στο δήμο Λαμίας 1 MW (μεγαβάτ)!

 

Το ιστορικό προηγούμενο

   Το 1907 περίπου άρχισε τη λειτουργία του το Εργοστάσιο Ασετιλίνης Γοργοποτάμου. Για την παραγωγή ασετιλίνης δημιουργήθηκε μία σχετικά απλή κατασκευή, η οποία αξιοποίησε μέρος του νερού του Γοργοποτάμου. Συγκεκριμένα, σε ψηλότερο σημείο του ποταμού, που λέγεται Κάτω Καγκελοδιόφρο (περιοχή Νεροτροβιές), μια ποσότητα νερού εισήλθε σε κτιστό ανοιχτό κανάλι (έγινε από Ιταλούς τεχνίτες), μήκους 1 χμ. περίπου, με ανατολική κατεύθυνση, που έφτασε σε μεγάλη ορεινή δεξαμενή (είχε και βάνα ελέγχου).

Το Κεντρικό Κτίριο (ηλεκτροπαραγωγής) ερειπωμένο (2004)

   Από εκεί, το νερό εισερχόταν σε μεγάλες σωλήνες διαμέτρου μισού μέτρου περίπου, στην απότομη κατηφορική πλαγιά (με μεγάλη κλίση). Στο κατώτερο σημείο (δίπλα σχεδόν στο Γοργοπόταμο), με υψομετρική διαφορά 100 μ. περίπου, κατέληγε στο Κεντρικό Κτίριο (όπως το έλεγαν) - που υπάρχει ακόμα - όπου ήταν 2 υδροστρόβιλοι (τουρμπίνες) σε σύνδεση με 3 γεννήτριες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Το νερό μετά, έπεφτε πάλι μέσα στο ποτάμι (το Γοργοπόταμο), που ήταν δίπλα.

  Ο ένας υδροστρόβιλος τύπου FRANCIS είχε παραγόμενη ισχύ 1.300 HP (ίππων) και ήταν συνδεμένος με γεννήτρια 1.000 kVA (με τάση 6.000 V). Τροφοδοτούσε τον Υποσταθμό που ήταν μέσα στο Εργοστάσιο Ασετιλίνης με συνολική ισχύ 1.000 kW ή 1 MW (μεγαβάτ).

Το Κεντρικό Κτίριο (ηλεκτροπαραγωγής) ερειπωμένο (2020)

   Ο άλλος υδροστρόβιλος, επίσης τύπου FRANCIS με ισχύ 30 ίππων (22,08 KW) κινούσε 2 γεννήτριες ρεύματος για συνεχές ρεύμα 110 V και για εναλλασσόμενο ρεύμα 220 V. Αυτές τροφοδοτούσαν το δίκτυο φωτισμού και τα σπίτια των χωριών (οι λάμπες ήταν PHILIPS) με συνεχές ρεύμα 110V, ώστε οι άνθρωποι να μην παθαίνουν ηλεκτροπληξία.

   Αυτή η ηλεκτρική ενέργεια, με εναέρια γραμμή από 4 χάλκινους αγωγούς συνεχούς ρεύματος 220 V και άλλη όμοια γραμμή εναλλασσομένου ρεύματος 6.000 V και 1.000 kW, με σιδερένιες και ξύλινες κολόνες μεταφερόταν από τον Κεντρικό Σταθμό μέχρι τον Υποσταθμό του Εργοστασίου. Εκεί με τη βοήθεια μετασχηματιστή, λειτουργούσε ηλεκτρικό καμίνι, με ένταση ηλεκτρικού ρεύματος 17.500 Αμπέρ, που ήταν αναγκαίο για να παραχθεί το τελικό προϊόν, το ανθρακασβέστιο (ο λαός λαθεμένα το έλεγε ασετιλίνη).

 

Η υπάρχουσα υποδομή – Οι ελλείψεις

Θολωτή μεταλλική πόρτα με μηχανισμό ελέγχου ροής νερού (2004)

      Τα κτιστά μέρη του έργου, που έγιναν πριν 120 χρόνια περίπου από εξαιρετικούς Ιταλούς μαστόρους, παρά την πλήρη εγκατάλειψη από το 1946-47, είναι σε καλή κατάσταση. Τα μεταλλικά μέρη (σιδερένια) έχουν οξειδωθεί, αλλά εύκολα και με μικρό κόστος μπορούν να αντικατασταθούν (παρατίθεται μια φωτογραφία). Χώματα έχουν φράξει το κανάλι, αλλά αυτά πολύ εύκολα απομακρύνονται.

   Η δεξαμενή όπου συγκεντρωνόταν το νερό, έχει γείρει στην πλαγιά και θέλει ανακατασκευή. Επίσης πρέπει να ξανατοποθετηθούν οι σιδερένιοι σωλήνες καθόδου του νερού στην πλαγιά, που πουλήθηκαν το έτος 1947 για παλιοσίδερα.

Οι βάσεις στήριξης των σωλήνων καθόδου του νερού

  Το Κεντρικό Κτίριο για πολλά χρόνια ήταν μαντρί για τα ζώα τοπικού κτηνοτρόφου. Τα τελευταία χρόνια ελευθερώθηκε. Το κτίσμα διατηρείται, αλλά χρειάζεται επισκευή, θέλει στέγη και πόρτες, Είναι ένα όμορφο κτίριο, πολύ κοντά στο δρόμο και δίπλα στη βάση ενός πυλώνα της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου. Δύο φωτογραφίες αυτού, των ετών 2004 και 2020, παρατίθενται.

  Αναγκαία τέλος είναι η αγορά και εγκατάσταση των 2 υδροστροβίλων (τουρμπίνες), μαζί με τις αναγκαίες και συνδεμένες ηλεκτρικές γεννήτριες, μέσα στο Κεντρικό Κτίριο.

  Αυτό είναι όλο. Φυσικά, επιβάλλεται να γίνει νέα μελέτη (χωρίς μεγάλο κόστος και χωρίς χρονοτριβή) για διασφάλιση και επιβεβαίωση των στοιχείων της εργασίας.

   Με τη λειτουργία της μονάδας, ο Δήμος Λαμίας θα πουλήσει ηλεκτρική ενέργεια, που είναι πολύ αναγκαία στα χρόνια αυτά και ταυτόχρονα θα κερδίζει χρήματα. Το επιπλέον σημαντικό στοιχείο είναι ότι δεν ρυπαίνει και εκμεταλλεύεται μια φυσική πηγή ενέργειας, χωρίς επεμβάσεις στο περιβάλλον.

 

 Η επαναλαμβανόμενη πρόταση

Η δεξαμενή πεσμένη στην πλαγιά (φωτ. 2004)

   Είναι πλέον προφανής η πρόταση που γίνεται προς το Δήμο Λαμίας, εφόσον η περιοχή Γοργοποτάμου ανήκει στον Καλλικρατικό δήμο Λαμιέων.  Την ίδια πρόταση είχα κάνει και στο έτος 2008, προς το δήμαρχο του τότε Καποδιστριακού Δήμου Γοργοποτάμου κ. Παν. Σπαθούλα. Ανέφερα το ιστορικό του Εργοστασίου, που η λειτουργία του από το 1907 ήταν παράλληλη με την ανάπτυξη του οικισμού Γοργοποτάμου. Εκτός της σημαντικής ωφέλειας από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η ανάδειξη των παλιών κτισμάτων θα βελτίωναν το όμορφο φυσικό τοπίο, με δυνατότητα επίσκεψης για περιπατητές (σε μονοπάτι), αλλά και με τουριστικό περίπτερο, με βιβλίο για το εργοστάσιο, κλπ. Η πρότασή μου συνοδευόταν από φωτογραφικό υλικό των κτισμάτων.

   Με τη βοήθεια του αειμνήστου Βασίλη Κ. Μακρή (1937-2010) τα επισκεφθήκαμε από το 2004 και έχω φωτογραφίες από τότε. Μάλιστα, τις είχα επισυνάψει με την επιστολή μου το 2008 στο δήμαρχο Γοργοποτάμου.

  Η συνοπτική απάντηση που έλαβα έλεγε ότι: “τα οικονομικά του Δήμου δεν επιτρέπουν να γίνει”.

 

Επίλογος

   Σε χαλεπούς ενεργειακά καιρούς, όπως τώρα, που τα ευρωπαϊκά κράτη, εξαρτημένα από ξένες πηγές ενέργειας, αναζητούν εσπευσμένα λύσεις, η πρόταση είναι μια πρόκληση. Ως πολίτης και ιδιαίτερα ως δημότης Λαμίας, τη θέτω επίσημα για διάλογο, αλλά και για απόφαση. Την ευθύνη της απόφασης οφείλει να αναλάβει το Δημοτικό Συμβούλιο.

  Μακάρι να έχουμε λευκό καπνό …

 

--------------------------------------------

Δημοσιεύτηκε στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 22531, σελ. 8-9, 7 Απρ. 2022, Λαμία.

--------------------------------------------

 

Βιβλιογραφία-Αναφορές

 1.Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Εργοστάσιο Ασετιλίνης Γοργοποτάμου”, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, σε 4 συνέχειες από 9 έως 12 Νοεμβρίου 2004, Λαμία.

2.  Συμβόλαιο 5671/23-2-1947, του συμβολαιογράφου Λαμίας Δημ. Καϊλάνη

3.  Επιστολή Κωνστ. Μπαλωμένου, στις 15-3-2008, προς τον τότε δήμαρχο Γοργοποτάμου κ. Παν. Σπαθούλα, με την ίδια πρόταση.

4.  Φωτογραφικό υλικό από το γράφοντα.