Από τo Ζωριάνο Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1903-1921)

Προλεγόμενα

  Το Ζωριάνο (ή Ζοριάνο) είναι ορεινό χωριό της Δωρίδας (νομού Φωκίδας), σε υψόμετρο 800 μέτρων, στις πλαγιές του όρους Βαρδούσια, με πυκνή βλάστηση από καστανιές και δρυς. Προϋπήρχε από τα χρόνια του Βυζαντίου και ήταν κέντρο βυζαντινής περιφέρειας.

   Το όνομα του χωριού μού έγινε γνωστό από τον τόπο καταγωγής του Αθανασίου Τσαλτάκη, ήρωα του 1897, στη μάχη της Καμηλόβρυσης Λαμίας. Δεν το έχω επισκεφτεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Ζωριάνο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 83 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2021. 

“Ναι, είναι παυσίλυπα …” (του Μπάμπη Μώκου)

 Βιβλιοπαρουσίαση

 

  Ο κ. Μώκος είναι βέρος Λαμιώτης. Κι όμως δεν έτυχε να τον γνωρίσω μέχρι τώρα (μόνον τηλεφωνικά έχω επικοινωνήσει μαζί του). Ο ίδιος πήρε την πρωτοβουλία και μου έστειλε πρώτα το βιβλίο του “Άτιμη … Κενωνία …!” και μετά ένα δεύτερο με τίτλο “Ναι, είναι παυσίλυπα …”, του 2012, σε πρόσφατη επανέκδοση.

  Ο Μπάμπης Μώκος γεννήθηκε στη Λαμία, όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια, αλλά πέρασε τα επόμενα 35 χρόνια στον Πειραιά κυρίως. Κατά τις σπουδές του στη δημοσιογραφία, η επίδραση από το δάσκαλό του Νίκο Τσιφόρο, φαίνεται άμεσα στο πρώτο βιβλίο του. Στην παρούσα γραφή θα γίνει αναφορά στο δεύτερο βιβλίο.

Η νοτιοανατολική Λοκρίδα, έναν αιώνα μετά την Άλωση της Πόλης

 

Από Οθωμανικά αρχεία

 

Πρόλογος

      Η παρούσα εργασία στηρίζεται σε πρωτογενές υλικό καταγραφής του πρώτου μισού του 16ου αι., που έγινε την περίοδο 1514-1550, για φορολογικούς λόγους,  μετά την οριστική κατάληψη της Ρούμελης από τους Οθωμανούς Τούρκους. Ήταν καιρός να αντλήσουμε στοιχεία και από τα αρχεία της πλευράς αυτής.

   Η εργασία αυτή, όπως συνηθίζω και σε άλλες ανάλογες, θα αποδοθεί με όσο γίνεται σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

                     Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                                      φυσικός

---------

 1.    Γεωγραφική διαίρεση της περιοχής (Οθωμανική ορολογία)

    Θυμίζουμε τη γεωγραφική διαίρεση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, που έγινε στη διάρκεια του πρώτου μισού του 16ου αι., με σουλτάνο το Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή (1494-1566). Η διαίρεση έγινε σε Εγιαλέτια (όπως π.χ. Ρούμελης, Θεσσαλίας, Μωριά, κ.ά.), που αυτά χωρίζονταν σε μικρότερα και ονομάζονταν λιβά ή σαντζάκ (όπως π.χ. Τρικάλων, Ευρίπου, κ.ά.). Ακόμη μικρότερα τμήματα ήταν ο καζάς (όπως π.χ. Ζητουνίου, Καρπενησίου, Φαρσάλων, Λειβαδιάς, Θήβας, κ.ά.) και υποδιαίρεση αυτού ήταν η ναχιγιέ δηλ. επαρχία (όπως π.χ. Μενδενίτσας, Δομοκού, Λειβαδιάς, κ.ά.) Σκοπός της ήταν  να ακολουθήσει απογραφή των οικισμών και του πληθυσμού για επιβολή φορολογίας.

Γλυπτά έργα (επιλεγμένα) ταφικών μνημείων του Δημοτικού Νεκροταφείου Ξηριώτισσας Λαμίας (Μέρος Β')

 

Έργα του Ιωάννη Καρπάκη

 

Προλεγόμενα

Η υπογραφή του γλύπτη Ιωάννη Καρπάκη

   Μετά την παρουσίαση των γλυπτών έργων του Νεκροταφείου, από τους Αφούς Μαλακατέ, θα ακολουθήσουν αυτά του Ιωάννη Καρπάκη, περιώνυμου Τήνιου μαρμαρογλύπτη. Πρόκειται για 6 γλυπτά της πρώτης δεκαετίας του 20ού αι., που βρίσκονται στο Δημοτικό Νεκροταφείο Ξηριώτισσας Λαμίας.

   Μαζί με τα έργα των Αφών Μαλακατέ, που παρουσιάστηκαν στην προηγούμενη ανάλογη εργασία, όπως και μερικών άλλων, που θα ακολουθήσουν, αποτελούν έναν καλλιτεχνικό θησαυρό της Λαμίας, που είναι αφημένος στη φθορά του χρόνου. Εκτιμώ ότι ούτε η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων τα έχει καταγράψει, όπως θα έπρεπε, εφόσον είναι διατηρητέα μνημεία.

    Και στην παρούσα εργασία θα δοθούν τα διαθέσιμα στοιχεία για κάθε μνημείο, με φωτογραφικό υλικό και περιγραφή του μνημείου στον επιτρεπτό βαθμό. Επίσης θα δοθούν στοιχεία για το τιμώμενο πρόσωπο (ή πρόσωπα). Αναγκαία τέλος είναι και η αναφορά στον καλλιτέχνη γλύπτη και δημιουργό του έργου.

   Η παρουσίαση θα γίνει με συνοπτικό - κατά το δυνατόν - αλλά και περιεκτικό τρόπο.

                      Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                                           φυσικός