Από τη Λάσπη Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)

Προλεγόμενα

   Το χωριό αυτό μου είναι γνωστό από παλιά. Το επισκέφτηκα μια φορά και δεν πρόλαβα να δω και γνωρίσω τον τόπο και τους ανθρώπους του. Μετά τη Ράχη Τυμφρηστού, από την παλιά διαδρομή θυμάμαι και πριν γίνει η σήραγγα, ήταν το πρώτο που συναντούσαμε πριν το Καρπενήσι. Περιβάλλεται από πυκνό δάσος με έλατα στις πλαγιές του Τυμφρηστού και σε υψόμετρο 1020 μ., με τις χαρακτηριστικές στέγες των αποθηκών (με μεγάλη κλίση) επειδή δέχεται μεγάλες ποσότητες χιονιού το χειμώνα. Μετά το έτος 1951 από Λάσπη[1] μετονομάστηκε σε Άγιο Νικόλαο.

Η πλατεία του χωριού την περίοδο του χειμώνα

(από την ιστοσελίδα http://respect-news.blogspot.gr)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προέρχονταν από τη Λάσπη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Η επεξεργασία έγινε τμηματικά και η εργασία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2017.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 34 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν 2 ταξίδια) και ανευρέθηκαν 76 μετανάστες. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία) της περιοχής, ενώ γεννήθηκαν και ζούσαν σε γειτονικό χωριό. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η παρούσα εργασία θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με φωτογραφικό υλικό των μεταναστών στις ΗΠΑ, που εγώ δεν έχω αυτή τη δυνατότητα. Ο τοπικός Σύλλογος ή με πρωτοβουλία κάποιου (ή κάποιων) μπορεί να αναζητήσει και να βρεθούν στο χωριό κάποιες φωτογραφίες, που θα εμπλουτίσουν την προσπάθεια αυτή. Επίσης μπορεί να συμπληρωθεί η εργασία, με την τύχη των μεταναστών αυτών, δηλ. ποιοι γύρισαν στην πατρίδα και ποια ήταν η προκοπή τους (επαγγελματική και προσωπική).

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Λάσπης, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

---

Διοικητικές μεταβολές

Από τον οικισμό Λάσπη στον Άγιο Νικόλαο

   Από τις 30 Σεπτεμβρίου 1836 ο οικισμός Λάσπη προσαρτήθηκε στο δήμο Οιχαλίας του νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Από το 1899 ο οικισμός Λάσπη υπάγεται στο νομό Ευρυτανίας. Το 1909 όμως αποσπάστηκε από το νομό Ευρυτανίας και ξανά υπαγόταν στο νομό Αιτωλοακαρνανίας.

   Το 1912 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Καρπενησίου και έγινε Κοινότητα Λάσπης με ομώνυμη έδρα. Το 1943 αποσπάστηκε από το νομό Αιτωλοακαρνανίας και υπάγεται στο νομό Ευρυτανίας.

   Από τις 11 Απριλίου 1951 ο οικισμός Λάσπη μετονομάστηκε σε Άγιο Νικόλαο. Το 1997 η κοινότητα  καταργήθηκε και ο οικισμός υπάγεται πλέον στο δήμο Καρπενησίου.

   Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 264 κατοίκους (απογραφή 2011). Εκτός του Αγίου Νικολάου, υπάρχει και ο οικισμός Λεύκα με 23 κατοίκους.

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[2]

   Από τους 76 μετανάστες που εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (16) έφυγαν το 1910 (ποσοστό 21%). Συνολικά έγιναν 34 μεταναστευτικά ταξίδια. Βρέθηκαν 16 μετανάστες που έκαναν διπλό ταξίδι.

    Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 12 % του πληθυσμού, που είναι 1 ½ φορές μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή είχε περιορισμένη αυτονομία αγαθών με κτηνοτροφία και  καλλιέργειες σε μικρή διαθέσιμη έκταση γης, που δυσκόλευε τη ζωή[3] των κατοίκων της περιοχής αυτής.

    Οι μετανάστες ήταν μόνον άνδρες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι πιο παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών, με 27 μετανάστες και ακολούθησαν οι μικρότερες ηλικίες μέχρι 20 ετών, με 25 μετανάστες. Οι ηλικίες των αριθμητικά περισσότερων μεταναστών της Λάσπης δίνονται στον πίνακα 3.

    Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  ήταν : Γεώργιος Ιωάν. Σιαφάκας, ετών 15 (πήγε το 1909) και Ιωάννης Πρέντζας, ετών 17 (πήγε το 1914).

   Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν : Κων-νος Σιαφάκας, ετών 48 (πήγε το 1920, στο β’ ταξίδι), Αντώνιος Καρφής, ετών 45 (πήγε το 1909) και Ανδρέας Τσάμης, ετών 45 (πήγε το 1910).

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 28 έτη!

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Λάσπης ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα από τους 76 μετανάστες οι 48 είναι άγαμοι (63 %) και οι 28 έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Λάσπης, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

   Συνολικά έγιναν 34 ταξίδια που διακίνησαν τους 76 μετανάστες της Λάσπης. Οι περισσότεροι μετανάστες (48) προτίμησαν το λιμάνι της Πάτρας, ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 21 (βλ. πίνακα 4). Άλλοι 5 μετανάστες έφυγαν από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, ενώ 2 μετανάστες έφυγαν από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες έφυγαν με ξένα πλοία. Σε ένα ταξίδι από τον Πειραιά έφυγαν 7 μετανάστες της Λάσπης το 1907, με το πλοίο “Napolitan Prince”. Από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι έφυγαν 9 μετανάστες της Λάσπης το 1910, με το πλοίο “Laura”. Επίσης από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι έφυγαν 6 μετανάστες της Λάσπης, με το πλοίο Laconia (1912). Με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” ταξίδεψαν συνολικά 8 μετανάστες από το λιμάνι του Πειραιά.

    Αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 5.

Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

    Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Λάσπης φαίνονται στον Πίνακα 6. Κυριάρχησε η πολιτεία της Νέας Υόρκης (με ποσοστό 87%).  Ακολούθησαν οι πολιτείες της Μασαχουσέτης και Δυτικής Βιρτζίνια. Μεμονωμένοι μετανάστες επέλεξαν τις πολιτείες:  Βιρτζίνια, Κονέκτικατ, Νιου Χαμσάιρ και Ουάσινγκτον. Πιο συγκεκριμένα οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών (65 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν : εργάτες σε φάρμα (10), αγρότες-κτηματίες (11), και κάποια μεμονωμένα επαγγέλματα.  Στοιχεία ακολουθούν και κάποια ονόματα αυτών :

Ø  Εργάτης (laborer, worker, workman) : 50 (ποσοστό 65 %)

Ø  Αγρότης-κτηματίας (farmer) : 11

Ø  Εργάτης σε φάρμα (farm laborer) : 10

Ø  Γραμματέας-υπάλληλος : 1 (Αριστ. Σιταράς)

Ø  Μυλωνάς (miller) : 1 (Κωνστ. Χαρ. Σιταράς

Ø  Μάγειρος (cook) : 2 [Δημ. Αλεξάκης (1911), Ντέμης Σιταράς (1914)]

Ø  Υπηρέτης (servant) : 1 (Δημ. Τσάγκας)

3.Διπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 16 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας. Στον παρατιθέμενο πίνακα 7 δίνονται τα χρόνια που εργάστηκαν στην Αμερική στο πρώτο ταξίδι τους, μέχρι την επιστροφή. Ο μέσος όρος είναι 5 έτη. Λιγότερο (1 χρόνο) έμεινε ο Ιωάν. Θεοχάρης και περισσότερο (13 χρόνια) έμεινε ο Περικλής Μπαλτάς.

    Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Δημήτριος Τσάγκας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-11 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 πάλι στον ίδιο προορισμό.

2.    Ιωάννης Θεοχάρης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-13 στην πόλη Μπρίτζπορτ του Κονέκτικατ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

3.    Κώστας Μπατσάς :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

4.    Δημήτριος Πρέντζας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.

5.    Νικόλαος Πρίμπας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.

6.    Νικόλαος Κόλλιας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1903-12 στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.

7.    Κώστας Δεληγεωργόπουλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.

8.    Γεώργιος Καλόγηρος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909 1909-12 στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στη Νέα Υόρκη.

9.    Ντέμης Σιταράς :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

10.  Κωνσταντίνος Σιαφάκας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.

11.  Νικόλαος Μπατσάς  :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-13 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 πάλι στον ίδιο προορισμό.

12.  Αριστείδης Σιταράς : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-13 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 πάλι στον ίδιο προορισμό.

13.  Νικόλαος Χατζόπουλος : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.

14.  Δημήτριος Σαπανάς  : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-12 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη.

15.  Δημήτριος Σιαφάκας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1914-19 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στη Νέα Υόρκη.

16.  Περικλής Μπαλτάς : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-19 στο Τσάρλεστον της Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.

4.Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Λάσπης

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Λάσπης που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[4]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Λάσπης δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

α/α              Ονοματεπώνυμο                χρ. άφιξης   ηλικία   έγγαμος     Πλοίο που ταξίδεψε  Λιμάνι αναχώρ.

1           Αλεξάκης Δημήτριος                   20-9-1911       19            όχι           Alice                             Πάτρα

2           Δεληγεωργόπουλος Δημήτρ.     10-11-1910     19            όχι           Laura                            Πάτρα

3           Δεληγεωργόπουλος Ιωάννης     18-5-1907       24            ναι           Napolitan Prince           Πειραιεύς

4           Δεληγεωργόπουλος Κώστας      27-6-1914       27            όχι           Kaiser Franz Josef I     Πάτρα

5           Δεληγεωργόπουλος Νικόλ.        18-5-1907       20            όχι           Napolitan Prince         Πειραιεύς

6           Ζίγκελης Νικόλαος                     10-11-1910     28            όχι           Laura                            Πάτρα

7           Θεοχάρης Ιωάννης                      2-4-1914         25            ναι           Laconia (1912)             Πάτρα

8           Καλόγηρος Γεώργιος                  15-7-1914       32            όχι           Patris                            Πειραιεύς

9           Καλόγηρος Ιωάννης                    20-5-1912       19            όχι           Martha Washington     Πάτρα

10         Καρανίκας Ιωάννης                     10-11-1910     37            ναι           Laura                            Πάτρα

11         Καρφής Αντώνιος                        2-6-1909         45            ναι           Patris                            Πειραιεύς

12         Καρφής Ιωάννης                         21-12-1907     19            όχι           Alice                             Πάτρα

13         Καρφής Ιωάννης                         10-11-1910     38            ναι           Laura                            Πάτρα

14         Καρφής Σταύρος                         20-9-1911       25            ναι           Alice                             Πάτρα

15         Κόλλιας Νικόλαος                       3-4-1914         29            όχι           Konig Albert                 Νάπολη

16         Κόντρας Κωνσταντίνος               10-11-1910     28            όχι           Laura                            Πάτρα

17         Λαμπίρης Νικόλαος                    20-5-1912       38            ναι           Martha Washington     Πάτρα

18         Μανιώρης Γεώργιος                   4-4-1911         35            όχι           Themistocles               Πάτρα

19         Μάντζαρης Γεώργιος                  4-4-1911         35            όχι           Themistocles               Πάτρα

20         Ματσάκης Ηλίας                         2-4-1914         28            όχι           Laconia (1912)             Πάτρα

21         Μεζές Ιωάννης                            10-11-1910     28            όχι           Laura                            Πάτρα

22         Μητσόπουλος Δημήτριος            4-4-1911         20            όχι           Themistocles               Πειραιεύς

23         Μπαλταδώρης Σεραφείμ            29-12-1910     19            όχι           Laura                            Πάτρα

24         Μπαλτάς Αριστείδης                   31-5-1910       18            όχι           Athinai                         Πειραιεύς

25         Μπαλτάς Δημήτριος                    15-4-1908       18            όχι           Alice                             Πάτρα

26         Μπαλτάς Περικλής                     27-10-1906     18            όχι           Giulia                            Πάτρα

27         Μπαλτάς Περικλής                     2-5-1921         34            ναι           Kong Alexander           Πειραιεύς

28         Μπατσάς Ανδρέας                      15-4-1908       18            όχι           Alice                             Πάτρα

29         Μπατσάς Κωνσταντίνος              27-10-1906     18            όχι           Giulia                            Πάτρα

30         Μπατσάς Κώστας                        2-4-1914         26            όχι           Laconia (1912)             Πάτρα

31         Μπατσάς Νικόλαος                     27-4-1920       36            ναι           Belvedere                    Πάτρα

32         Μπάτσος Δημήτριος                    17-12-1909     24            όχι           Laura                            Πάτρα

33         Ντρίβας Δημήτριος                     29-12-1910     33            ναι           Laura                            Πάτρα

34         Παλαιογιάννης Ιωάννης             18-5-1907       30            ναι           Napolitan Prince          Πειραιεύς

35         Πελετλής Κωνσταντίνος             18-5-1907       20            όχι           Napolitan Prince         Πειραιεύς

36         Πελετλής Ξενοφών                    8-7-1912         18            όχι           Macedonia                   Πάτρα

37         Πετρόπουλος Πέτρος                 24-4-1914       30            ναι           Pannonia                      Πάτρα

38         Πίκος Δημήτριος                         10-11-1910     37            ναι           Laura                            Πάτρα

39         Πρέντζας Δημήτριος                   13-3-1910       36            ναι           Themistocles               Πειραιεύς

40         Πρέντζας Δημήτριος                   2-4-1914         42            ναι           Laconia (1912)             Πάτρα

41         Πρέντζας Ιωάννης                       2-4-1914         17            όχι           Laconia (1912)             Πάτρα

42         Πρίμπας Δημήτριος                     10-11-1910     28            ναι           Laura                            Πάτρα

43         Πρίμπας Νικόλαος                      2-4-1914         36            ναι           Laconia (1912)             Πάτρα

44         Ρικόπουλος Νικόλαος                7-10-1907       18            όχι           Sicilian Prince              Πειραιεύς

45         Ρικόπουλος Νικόλαος                10-5-1907       25            όχι           Sofia Hohenberg         Πάτρα

46         Σαπανάς Γεώργιος                     13-3-1910       35            ναι           Themistocles                Πειραιεύς

47         Σαπανάς Δημήτριος                    17-9-1920       39            ναι           Rochambeau                Χάβρη

48         Σαπανάς Νικόλαος                     29-6-1907       19            όχι           Giulia                            Πάτρα

49         Σαπανάς Σταύρος                       13-3-1910       36            ναι           Themistocles               Πειραιεύς

50         Σαφάκας Ιωάννης                       16-9-1907       26            ναι           Alice                             Πάτρα

51         Σερέτης Ιωάννης                        29-12-1906     20            όχι           La Lorraine                  Χάβρη

52         Σερέτης Σπύρος                          20-9-1911       36            ναι           Alice                             Πάτρα

53         Σιαφάκας Γεώργιος                    2-6-1909         16            όχι           Patris                           Πειραιεύς

54         Σιαφάκας Δημήτριος                   22-2-1921       32            όχι           Calabria                       Πάτρα

55         Σιαφάκας Ιωάννης                      2-6-1909         40            ναι           Patris                            Πειραιεύς

56         Σιαφάκας Κωνσταντίνος            22-2-1920       48            ναι           Megali Hellas                 Πειραιεύς

57         Σιταράς Αριστείδης                     11-8-1920       41            ναι           Pannonia                      Πάτρα

58         Σιταράς Γεώργιος                       22-7-1910       18            όχι           Atlanta                         Πάτρα

59         Σιταράς Ιωάννης                         16-9-1907       25            ναι           Alice                             Πάτρα

60         Σιταράς Ιωάννης                         8-7-1908         23            όχι           Konig Albert                 Νάπολη

61         Σιταράς Κωνσταντίνος                20-5-1912       24            όχι           Martha Washington     Πάτρα

62         Σιταράς Ντέμης                           25-7-1914       30            όχι           Saxonia                        Πάτρα

63         Στάικος Κωνσταντίνος                18-5-1907       28            όχι           Napolitan Prince          Πειραιεύς

64         Στούκας Κωνσταντίνος               4-4-1911         23            όχι           Themistocles                Πειραιεύς

65         Τσάγκας Δημήτριος                    18-5-1907       21            όχι           Napolitan Prince          Πειραιεύς

66         Τσάγκας Δημήτριος                    20-5-1912       26            όχι           Martha Washington     Πάτρα

67         Τσάγκας Ιωάννης                        2-12-1909       19            όχι           Argentina                     Πάτρα

68         Τσάγκας Κώστας Ν.                    18-5-1907       28            όχι           Napolitan Prince          Πειραιεύς

69         Τσάγκας Νικόλαος                      4-4-1911         22            όχι           Themistocles               Πειραιεύς

70         Τσάμης Αθανάσιος                      8-7-1908         18            όχι           Konig Albert                 Νάπολη

71         Τσάμης Ανδρέας                          10-11-1910     45            ναι           Laura                            Πάτρα

72         Τσίντζηρας Κωνσταντίνος           20-5-1912       28            όχι           Martha Washington     Πάτρα

73         Τσούμας Ηλίας                            8-7-1908         19            όχι           Konig Albert                 Νάπολη

74         Φαλής Γεώργιος Δ.                     17-12-1909     19            όχι           Laura                            Πάτρα

75         Φαλής Ιωάννης                           8-7-1908         19            όχι           Konig Albert                  Νάπολη

76         Χατζόπουλος Νικόλαος              11-8-1920       41            ναι           Pannonia                       Πάτρα

5.  Χρονικό της μετανάστευσης

1. Η αρχή – Οι πρωτοπόροι

   Έγινε το 1906, από δύο ταξίδια (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο άτομο) που  έκαναν 3 τολμηροί νέοι άνθρωποι της Λάσπης. Πιο συγκεκριμένα :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1906 έγινε από 2 άτομα, τους : Περ. Μπαλτά και Κων. Μπατσά. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Giulia” και στις 27 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επίσης ότι :

·         Ο Περικλής Μπαλτάς ήταν 18 ετών. Δήλωσε εργάτης και με 14 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Σπύρος Παπαδόπουλος[5].

·         Ο Κωνσταντίνος Μπατσάς ήταν 18 ετών. Με 8 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Σπύρος Παπαδόπουλος.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Ιωάννη Σερέτη.  Το ταξίδι του έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγε με πλοίο στη Γαλλία. Από το λιμάνι της Χάβρης, στις 22 Δεκεμβρίου αναχώρησε με το πλοίο “La Lorraine” και στις 29 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 20 ετών. Γεννήθηκε στη Λάσπη, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε το Καρπενήσι. Με 20 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Σιταρά[6].

Η σελίδα καταγραφής (μεταξύ άλλων) και του μετανάστη Ιωάννη Σερέτη

2. Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1907

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά και 4 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα της Λάσπης. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Νικόλαο Ρικόπουλο.  Στις 22 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 10 Μαΐου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 25 ετών. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Ελλείπουν άλλα στοιχεία.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε επτά άτομα και τη συγκρότησαν οι : Ιωάν. Δεληγεωργόπουλος, Νικ. Δεληγεωργόπουλος, Ιωάν. Παλαιογιάννης, Κων. Πελετλής, Κων. Στάικος, Δημ. Τσάγκας και Κων. Τσάγκας. Στις 25 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψαν με το πλοίο “Napolitan Prince” και στις 18 Μαΐου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Ιωάννης Δεληγεωργόπουλος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Ήταν εργάτης. Προορισμός του (με 8 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Νικόλαο Σιταρά.

·         Ο Νικόλαος Δεληγεωργόπουλος ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Σιταρά.

·         Ο Ιωάννης Παλαιογιάννης ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Τσάμης.

Πλοίο Napolitan Prince (Photo: World Ship Society)

·         Ο Κωνσταντίνος Πελετλής ήταν 20 ετών. Ως εργάτης, με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος.

·         Ο Κωνσταντίνος Στάικος ήταν 28 ετών. Προορισμός του (με 10 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος.

·         Ο Δημήτριος Α. Τσάγκας ήταν 21 ετών. Με 10 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Κωνσταντίνο Δ. Φαλή[7].

·         Ο Κώστας Ν. Τσάγκας ήταν 28 ετών. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 10 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνσταντίνος Δ. Φαλής.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Νικόλαο Σαπανά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Ιουνίου αναχώρησε με το πλοίο “Giulia” και στις 29 Ιουνίου “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν τότε 19 ετών. Δήλωσε εργάτης και ότι είχε μαζί του 10[8] $, με προορισμό τη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Κώστα Σαπανά.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Ιωάν. Σαφάκα και Ιωάν. Σιταρά. Στις 30 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 16 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Ιωάννης Σαφάκας ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Με 70 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Φαλή.

·         Ο Ιωάννης Σιταράς ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Λάσπη λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο θείος του Νικόλαος Σιταράς.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Νικόλαο Ρικόπουλο. Στις 15 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Sicilian Prince” και στις 7 Οκτωβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 18 ετών. Πίσω στο χωριό (Λάσπη) είχε τον πατέρα του Σ. Ρικόπουλο. Με 40 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Α. Παναγάκης.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Ιωάννη Καρφή. Στις 3 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγε με το πλοίο “Alice” και στις 21 Δεκεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 19 ετών. Πίσω στο χωριό (Λάσπη) είχε τη μητέρα του Αρετή. Πήγαινε για δουλειά εργάτη, με 10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Κώστας Φαλής.

3. Μείωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1908

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα της Λάσπης. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1908 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Μπαλτά και Ανδρ. Μπατσά. Τέλος Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Alice” και στις 15 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Δημήτριος Μπαλτάς ήταν 18 ετών. Ως τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Η μητέρα του λεγόταν Ευφροσύνη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη, με 11 $ στην τσέπη, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Περικλή Μπαλτά.

·         Ο Ανδρέας Μπατσάς (Batsas) ήταν 18 ετών. Ως τόπο γέννησης δήλωσε το Καρπενήσι και τελευταίας διαμονής τον Πειραιά! Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Με 10 $ μαζί του έρψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον αδερφό του Κώστα Μπατσά.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1908 έγινε από τετραμελή ομάδα, που συγκρότησαν οι: Ιωάν. Σιταράς, Αθ. Τσάμης, Ηλ. Τσούμας και Ιωάν. Φαλής. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο στην Ιταλία. Στις 26 Ιουνίου, από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Konig Albert” και στις 8 Ιουλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι :

·         Ο Ιωάννης Σιταράς ήταν 23 ετών. Τον πατέρα του στην πατρίδα έλεγαν Χαράλαμπο. Τελικός προορισμός του (με 8 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χρ. Σιταράς.

·         Ο Αθανάσιος Τσάμης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Πήγαινε για δουλειά εργάτη (με 8 $ για τα πρώτα έξοδα) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Τσάμη.

·         Ο Ηλίας Τσούμας ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ελισάβετ Ν. Τσούμα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 8 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, κοντά στο “δικό του άνθρωπο” Δημήτριο Τσούμα.

·         Ο Ιωάννης Φαλής ήταν 19[9] ετών.  Η μητέρα του στη Λάσπη λεγόταν Ευφροσύνη. Με 9 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Σιταράς.

Πλοίο “Konig Albert” (Photo: Frank Pichardo Collection)

4. Ίδιος αριθμός μεταναστών και στο 1909

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3 μεταναστευτικά ταξίδια (2  ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα της Λάσπης. Συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από τριμελή ομάδα, με τους : Αντ. Καρφή, Γεώργ. Σιαφάκα και Ιωάν. Σιαφάκα. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά, έφυγαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 2 Ιουνίου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ότι :

·         Ο Αντώνιος Καρφής ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Βασίλω. Προορισμός του (με 10 $) για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε φίλους τους Αφους Μπούρα[10].

·         Ο Ιωάννης Σιαφάκας ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 27 $ για τον εαυτό του και το γιο του Γεώργιο, πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Τσιάντης.

·         Ο Γεώργιος Σιαφάκας ήταν 16 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Συνοδευόμενος από τον πατέρα του Ιωάννη πήγαινε κι αυτός στη Νέα Υόρκη.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Ιωάννη Τσάγκα. Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Argentina” και στις 2 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 19 ετών. Ελλείπουν άλλα στοιχεία, από πρόβλημα του αρχείου.

Ατμόπλοιο “Argentina”

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Μπάτσο και Γεώρ. Φαλή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 29 Νοεμβρίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Laura” και στις 17 Δεκεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα υπάρχοντα στοιχεία μας γνωρίζουν επίσης ότι :

·         Ο Δημήτριος Μπάτσος ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 20 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο αδελφός του.

·         Ο Γεώργιος Δ. Φαλής ήταν τότε 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Δημήτριος. Με 34 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του.

5. Κορύφωση της μεταναστευτικής φυγής στο 1910

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια (3  ομαδικά και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 17 άτομα της Λάσπης. Πιο αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Δημ. Πρέντζα, Γεώρ. Σαπανά και Στ. Σαπανά. Στις 7 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 13 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Δημήτριος Πρέντζας ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Ο τελικός προορισμός του, με 20 $ για τα πρώτα έξοδα, για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Τσάγκας.

·         Ο Γεώργιος Σαπανάς ήταν 35 ετών και παντρεμένος[11]. Ο πατέρας του στη Λάσπη λεγόταν Κώστας. Με 20 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Περικλή Μπαλτά.

·         Ο Σταύρος Σαπανάς ήταν 36 ετών και παντρεμένος[12]. Πίσω στο χωριό είχε τον πατέρα του Νικόλαο. Με 22 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο του Δημήτριο Τσάμη.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αριστείδη Μπαλτά. Στα μέσα Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 31 Μαΐου “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν τότε 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Μαρία. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Περικλή Μπαλτά.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Γεώργιο Σιταρά. Στις 4 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Atlanta” και στις 22 Ιουλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 18 ετών. Προορισμός του, με 25 $ για τα πρώτα έξοδα, ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Σιταράς.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 ήταν η πολυπληθέστερη στη μεταναστευτική ιστορία της Λάσπης. Αριθμούσε εννέα άτομα και τη συγκρότησαν οι: Δημ. Δεληγεωργόπουλος, Νικ. Ζίγκελης, Ιωάν. Καρανίκας, Ιωάν. Καρφής, Κων. Κόντρας, Ιωάν. Μεζές, Δημ. Πίκος, Δημ. Πρίμπας και Ανδρ. Τσάμης. Στις 24 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 10 Νοεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :

·         Ο Δημήτριος Δεληγεωργόπουλος ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Πήγαινε για δουλειά, με 25 $ στην τσέπη, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Σιταράς.

·         Ο Νικόλαος Ζίγκελης (Zinghelis) ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά αγρότη (farmer), με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Ρικόπουλος.

·         Ο Ιωάννης Καρανίκας ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ για τα αναγκαία έξοδα έψαχνε για δουλειά αγρότη (farmer) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο Κώστα Πελόκη.

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

·         Ο Ιωάννης Καρφής ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Στη Λάσπη είχε τη γυναίκα του Βασιλική. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά αγρότη (farmer) ήταν το Μάντσεστερ του Νιού Χαμσάιρ, όπου ήταν  συγγενής του Ιωάννης Καρφής.

·         Ο Κωνσταντίνος Κόντρας ήταν 28 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Πήγαινε για δουλειά, με 25 $ στην τσέπη, στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο Νικόλαο Τσούμα.

·         Ο Ιωάννης Μεζές (Mezes) ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Αναζητούσε δουλειά αγρότη (farmer) - με 35 $ μαζί του - στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Κώστας Πελέτης.

·         Ο Δημήτριος Πίκος (Picos) ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά αγρότη (farmer) στην περιοχή της Νέας Υόρκης, όπου είχε τον ξάδερφό του Κώστα Φαλή.

·         Ο Δημήτριος Πρίμπας ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 20 $) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Σιταρά.

·         Ο Ανδρέας Τσάμης ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά αγρότη (farmer) στη Νέα Υόρκη, κοντά στο γιο του Αθανάσιο Τσάμη.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους Σερ. Μπαλταδώρη και Δημ. Ντρίβα (ή Δρίβα). Στις 12 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Laura” και στις 29 Δεκεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε επιπλέον γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Σεραφείμ Μπαλταδώρης (Baltadoris) ήταν 19 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Με 23 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Ν. Τσιούμα.

·         Ο Δημήτριος Ντρίβας (ή Δρίβας) ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Κατίνα. Έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Ν. Σιταράς.

6. Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1911

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άτομα της Λάσπης. Συγκεκριμένα λοιπόν :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε πέντε άτομα και συγκροτήθηκε με τους: Γεώρ. Μανιώρη, Γεώργ. Μάντζαρη, Δημ. Μητσόπουλο, Κων. Στούκα και Νικ. Τσάγκα. Στις 13 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Themistocles” και στις 4 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Γεώργιος Μανιώρης (Manyoris) ήταν 35 ετών. Στην πατρίδα (Λάσπη) είχε την αδερφή του Μαρία. Γεννήθηκε στη Λάσπη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε αόριστα “Δωρίς”. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 25 $) ήταν τόπος[13] στη Μασαχουσέτη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πέτρος Παπατσιώνης.

·         Ο Γεώργιος Μάντζαρης ήταν 35 ετών. Στο χωριό είχε την αδερφή του Μαρία Μάσου. Ως αγρότης-κτηματίας (farmer) με 25 $ μαζί του) πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Π. Παπατσούζης.

·         Ο Δημήτριος Μητσόπουλος ήταν 20 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή στην ιδιαίτερη πατρίδα του δήλωσε την αδερφή του Μαρία Μητσοπούλου. Ήταν εργάτης σε φάρμα και με 27 $ για τα πρώτα του έξοδα, αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικ. Σιταρά.

·         Ο Κωνσταντίνος Στούκας ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ στην τσέπη) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Μπατσάς.

·         Ο Νικόλαος Τσάγκας ήταν 22 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Κωστάντω. Τελικός προορισμός του για δουλειά αγρότη (farmer) - με 25 $ μαζί του - ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Περικλής Μπαλτάς.

Προσθήκη λεζάντας

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Δημ. Αλεξάκη, Στ. Καρφή και Σπ. Σερέτη. Στις 4 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγαν με το πλοίο “Alice” και στις 20 Σεπτεμβρίου “πάτησαν πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Δημήτριος Αλεξάκης ήταν 19 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε μάγειρος (cook). Ο πατέρας του λεγόταν Νίκος. Πήγαινε για δουλειά (με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα) στη Νέα Υόρκη, κοντά στο θείο του Ν. Σιταρά.

·         Ο Σταύρος Καρφής ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και το Καρπενήσι ως τόπο προηγούμενης διαμονής. Η γυναίκα του λεγόταν Φωτεινή. Με 20 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά στο Ρήνοκ (Roanoke) της Βιρτζίνια, όπου ήταν ο συγγενής του Ι. Δεληγεωργόπουλος.

·         Ο Σπύρος Σερέτης ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βαρβάρα. Ήταν εργάτης σε φάρμα κα έψαχνε για δουλειά (με 25 $ μαζί του) στο Έλκινς (Elkins) της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στον ανεψιό του Ν. Τσάμη.

7. Νέα μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1912

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 2 μεταναστευτικά ταξίδια (1  ομαδικό και 1 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα της Λάσπης. Αναλυτικά έχουμε :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε πέντε άτομα και συγκροτήθηκε από τους : Ιωάν. Καλόγηρο, Νικ. Λαμπίρη, Κων. Σιταρά, Δημ. Τσάγκα και Κων. Τσίντζηρα. Στις 6 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 20 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Ιωάννης Καλόγηρος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 35 $ για τα πρώτα του αναγκαία έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Τσούμα.

·         Ο Νικόλαος Λαμπίρης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Πανάγω. Ως εργάτης σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συγγενής του Νικόλαος Σιταράς.

·         Ο Κωνσταντίνος Σιταράς ήταν 24 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε μυλωνάς (miller). Για τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνστ. Πελάλης.

·         Ο Δημήτριος Τσάγκας ήταν 26 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε υπηρέτης (servant). Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνα. Προορισμός του (με 30 $) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Μπατσά. Για το Δημήτριο Τσάγκα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1907-11 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Κωνσταντίνος Τσίντζηρας ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Ως εργάτης σε φάρμα (με 25 $) πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Καρφής.

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ξενοφώντα Πελετλή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 21 Ιουνίου έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 8 Ιουλίου αφίχηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Νικόλαος. Με 25 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδερφό του Κ. Πελετλή.

8. Νέα αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (1  ομαδικό και 5 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα της Λάσπης. Συγκεκριμένα :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από εξαμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Ιωάν. Θεοχάρη, Ηλ. Ματσάκη, Κώσ. Μπατσά, Δημ. Πρέντζα, Ιωάν. Πρέντζα και Νικ. Πρίμπα. Στις 17 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας γνωρίζει ότι :

·         Ο Ιωάννης Θεοχάρης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Ο προορισμός του, με 30 $ για τα πρώτα έξοδα, για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Μπρίτζπορτ (Bridgeport) του Κονέκτικατ, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Λάνης[14]. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ιωάννη Θεοχάρη στην Αμερική. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1912-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.

·         Ο Ηλίας Ματσάκης ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λεωνίδας. Ως εργάτης, πήγαινε για δουλειά (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, , κοντά στο θείο του Νικ. Αλεξίου.

·         Ο Κώστας Μπατσάς ήταν 26 ετών. Ως τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 75 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σπυρ. Παπαδόπουλος. Είχε ξανάρθει στις ΗΠΑ ο Κώστας Μπατσάς την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Δημήτριος Πρέντζας ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 25 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Πελετλής. Για το Δημήτριο Πρέντζα ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

·         Ο Ιωάννης Πρέντζας ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Μαρία. Δήλωσε εργάτης και μαζί με τον πατέρα του Δημήτριο πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη (με 23 $ μαζί του), όπου ήταν ο φίλος Γεώργιος Πελετλής.

·         Ο Νικόλαος Πρίμπας ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 50 $ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά εργάτη  στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος Ηλ. Τσούμας. Είχε ξανάρθει στις ΗΠΑ ο Νικόλαος Πρίμπας την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

Πλοίο Laconia (1912) [Photo: Hisashi Noma Collection

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Κόλλια. Το ταξίδι του έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγε με πλοίο πρώτα στην Ιταλία. Στις 20 Μαρτίου, από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης αναχώρησε με το πλοίο “Konig Albert” και στις 3 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 29 ετών. Πίσω στην πατρίδα είχε τον αδερφό του Αναστάσιο. Με 24 $ για τα πρώτα του έξοδα έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Ευθυμίου. Ο Νικόλαος Κόλλιας είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1903-12 και εργάστηκε στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Πέτρο Πετρόπουλο. Στις 6 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Pannonia” και στις 24 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευφροσύνη. Με 30 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Φαλή.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Κώστα Δεληγεωργόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 15 Ιουνίου επιβιβάστηκε στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 27 Ιουνίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 27 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό Λάσπη λεγόταν Νίκος. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 25 $) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο γνωστός του Δημήτριος Τσούμας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Κώστα Δεληγεωργοπούλου στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Γεώργιο Καλόγηρο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 30 Ιουνίου ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 15 Ιουλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 32 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη (με 50 $ στην τσέπη) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Κότα. Για το Γεώργιο Καλόγηρο ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον πρωτοπήγε την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Ντέμη Σιταρά. Στις 10 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Saxonia” και στις 25 Ιουλίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε μάγειρος (cook). Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Με 89 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σπόκαν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφος του Ιωάννης Κότας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ντέμης Σιταράς την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε πάλι στο Σπόκαν.

9. Σημαντική μείωση της μετανάστευσης στο 1920

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια (1  ομαδικό και 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άτομα της Λάσπης. Πιο συγκεκριμένα λοιπόν :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Κωνσταντίνο Σιαφάκα. Στις 5 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Φεβρουαρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 48 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ μαζί του, αναζητούσε δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Μίλτο Σιαφάκα[15]. Για τον Κων/νο Σιαφάκα ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε έρθει πάλι την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Νικόλαο Μπατσά. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 29 Μαρτίου έφυγε με το πλοίο “Belvedere” και στις 27 Απριλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παναγιώτα. Έψαχνε για δουλειά εργάτη (με 26 $) στη Νέα Υόρκη, κοντά στον αδελφό του Ανδρέα Μπατσά. Είχε ξανάρθει στην Αμερική ο Νικόλαος Μπατσάς την περίοδο 1907-13 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

   Η (μοναδική) ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Αριστ. Σιταρά και Νικ. Χατζόπουλο. Στις 18 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Pannonia” και στις 11 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Αριστείδης Σιταράς ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Ως επάγγελμα δήλωσε γραμματέας-υπάλληλος (clerk). Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 41 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τον ξάδερφό του Ανδρέα Μπατσά. Για τον Αριστείδη Σιταρά ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε έρθει την περίοδο 1907-13 και εργάστηκε πάλι στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Νικόλαος Χατζόπουλος ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Η γυναίκα του λεγόταν Παναγιώτα. Προορισμός του (με 50 $) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ανεψιό του Μιλτ. Σιαφάκα. Είχε κάνει και άλλο ταξίδι ο Νικόλαος Χατζόπουλος στις ΗΠΑ, την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.

Πλοίο “Pannonia” (Photo: Frank Pichardo Collection)

   Η τρίτη (και τελευταία) μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από το Δημήτριο Σαπανά. Από την Ελλάδα πήγε με πλοίο στη Γαλλία. Στις 8 Σεπτεμβρίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης έφυγε με το πλοίο “Rochambeau” και στις 17 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Βασιλική. Ως εργάτης, με 30 $ στην τσέπη, αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο κουνιάδος του Νικόλαος Τσιούμας. Είχε ξανάρθει στην Αμερική ο Δημήτριος Σαπανάς την περίοδο 1906-12 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.

10. Μεταναστευτικός επίλογος στο 1921

    Η ιστορία κλείνει με 2 μεμονωμένα μεταναστευτικά ταξίδια προς την Αμερική. Πιο αναλυτικά λοιπόν :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από το Δημήτριο Σιαφάκα. Στις 30 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Calabria” και στις 22 Φεβρουαρίου “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν τότε 32 ετών. Στη Λάσπη ήταν η μητέρα του Αικατερίνη. Με 50 $ μαζί του έψαχνε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Πάνος Γαβρίλης.  Για το Δημήτριο Σιαφάκα ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξανάρθει την περίοδο 1914-19 και εργάστηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από τον Περικλή Μπαλτά. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 15 Απριλίου επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 2 Μαΐου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέα Υόρκης. Ήταν τότε 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 60 $ στην τσέπη) για δουλειά εργάτη ήταν η πόλη Τσάρλεστον της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στον αδερφό του Δημήτριο Μπαλτά. Είχε πρωτοέρθει ο Περικλής Μπαλτάς στην Αμερική την περίοδο 1906-19 και εργάστηκε πάλι στο Τσάρλεστον.

---

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

  Μια προσπάθεια σύγκρισης των επωνύμων που δήλωσαν στην Αμερική τη Λάσπη Ευρυτανίας, ως τόπο προηγούμενης διαμονής, με επώνυμα που δήλωσαν το Καρπενήσι ως τόπο προηγούμενης διαμονής απέδωσε 45 περιπτώσεις μεταναστών. Δεν μπορώ να επιβεβαιώσω την ιδιαίτερη πατρίδα αυτών. Την επιβεβαίωση θα μπορούσαν να κάνουν όσοι ξέρουν επώνυμα της Λάσπης και της Ευρυτανίας ευρύτερα και αν είναι μεγάλης ηλικίας με καλή μνήμη ακόμα καλύτερα. Ακολουθεί ο σχετικός πίνακας με στοιχεία αυτών:

α/α      Ονοματεπώνυμο                 έτος άφιξης  ηλικία     τόπος προηγ. διαμονής

1          Δεληγεωργόπουλος Γεώργ.     1911        20         Καρπενήσι

2          Δεληγεωργόπουλος Ηλίας       1912        19         Καρπενήσι

3          Καρφής Αριστείδης                 1905        27         Καρπενήσι

4          Καρφής Ευάγγελος                 1912        18         Καρπενήσι

5          Καρφής Ιωάννης                     1907        19         Καρπενήσι (Λάσπη)

6          Καρφής Νικόλαος                   1909        28         Καρπενήσιον

7          Καρφής Νικόλαος                   1914        25         Καρπενήσι

8          Μπαλταδούρος Νικόλαος        1914         34         Καρπενήσι

9          Μπαλταδώρος Αλέξαν.            1907        25         Καρπενήσι

10         Μπαλτάς Δημήτριος                1908        18         Καρπενήσιον

11         Μπαλτάς Κων-νος                   1914        26         Καρπενήσι

12         Παλαιογιάννης Παύλος           1912        20         Καρπενήσι

13         Παλαιογιάννης Πέτρος            1912        25         Καρπενήσι

14         Πελετλής Κωνσταντίν.            1907        20         Καρπενήσι

15         Πετρόπουλος Δημήτρ.            1909         27         Καρπενήσι

16         Πετρόπουλος Δημήτρ.             1920        39         Καρπενήσι

17         Πρέντζας Ηλίας                      1914        20         Καρπενήσι

18         Πρίμπας Γεώργιος                   1912        27         Καρπενήσι/Λάσπη

19         Πρίμπας Γεώργιος                   1914        29         Καρπενήσι

20         Πρίμπας Ιωάννης                    1912        20         Καρπενήσι

21         Πρίμπας Κωνσταντίνος            1912        35         Καρπενήσι

22         Πρίμπας Νικόλαος                   1907        30         Καρπενήσι

23         Πρίμπας Νικόλαος Ι.               1912        19         Καρπενήσι

24         Σαπανάς Γεώργιος                  1907        25         Καρπενήσι

25         Σαπανάς Γεώργιος                  1914        30         Καρπενήσι

26         Σαφάκας Δημήτριος                1905        18         Καρπενήσι

27         Σερέτης Νικόλαος                   1914        17         Καρπενήσι

28         Σερέτης Νικόλαος                   1912        36         Καρπενήσι

29         Σερέτης Χρήστος                     1921        28         Καρπενήσι

30         Σιαφάκας Γεώργιος                1914        26         Καρπενήσι

31         Σιαφάκας Γεώργιος                1914        28         Καρπενήσι

32         Σιαφάκας Δημήτριος               1907        28         Καρπενήσι

33         Σιαφάκας Δημήτριος               1914        25         Καρπενήσι

34         Σιαφάκας Ιωάννης                  1914        25         Καρπενήσι

35         Σιαφάκας Νικόλαος                1914        17         Καρπενήσι

36         Σιταράς Κωνσταντίν.               1905        36         Καρπενήσι

37         Σιταράς Κων/νος                    1914        26         Καρπενήσι

38         Σιταράς Νικόλαος                   1905        27         Καρπενήσι

39         Σιταράς Νικόλαος                   1912        35         Καρπενήσι

40         Τσάγκας Δημήτριος                 1914        28         Καρπενήσι

41         Τσάμης Αθανάσιος                  1915        24         Καρπενήσι

42         Τσούμας Αχιλλεύς                   1912        15         Καρπενήσι

43         Τσούμας Επαμειν.                   1905        20         Καρπενήσι

44         Τσούμας Νικόλαος                  1914         31         Καρπενήσι

45         Φαλής Κώστας                        1905        27         Καρπενήσι

---

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

1.    Αρχειακό υλικό

i.    Ηλεκτρονικό Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

ii.   Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912), Διάταγμα 9-9-1927, ΦΕΚ 206/1927.

iii.  Γενικές απογραφές πληθυσμού (1889, 1896, 1920).

2.    Εφημερίδες – Περιοδικά

i    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Μετανάστες της Λαμίας στην Αμερική (αρχές 20ού αι.)» περ. «ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» 2012, 2013, Λαμία.

ii.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Αμπλιανίτες μετανάστες στην Αμερική», εφ. ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΜΠΛΙΑΝΗΣ, φ. 143, σελ. 1& 6, Σεπτ.-Οκτ. 2008  και φ. 144, σελ. 1 & 6, Νοε.-Δεκ. 2008, Συλλόγου Αμπλιανιτών ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Αθήνα 

iii.   Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Ευρυτάνες μετανάστες στην Αμερική (1899-1924)”, από Οκτ. 2015, σε μπλογκ amfictyon.blogspot.gt

iv.   περιοδ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

v.    εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

3.    Βιβλία, Άρθρα, Ιστοσελίδες

i.    «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

ii.    Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

iii.   Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

iv.   Ιστοσελίδα web3.eetaa.gr

v.    Βικιπαίδεια

Ο Άγιος Νικόλαος Ευρυτανίας (πρώην Λάσπη)    [φωτ. Δημ. Δεληγεωργόπουλος]

            ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Το όνομα προήλθε από το παχύ χώμα της περιοχής, που μετά από βροχόπτωση γινόταν παχύρρευστη λάσπη. Από τον Ι. Ν. του Αγίου Νικολάου του εν Βουναίνοις, που χτίστηκε το 1881 στο κέντρο του χωριού προήλθε το σημερινό όνομα. [Οι πληροφορίες ελήφθησαν από τον κ. Δημήτριο Κ. Δεληγεωργόπουλο]

[2] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[3] Στο σύνολο των 76 μεταναστών της Λάσπης βρέθηκαν μόνον 3 αναλφάβητοι (ποσοστό 4 %).

[4] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[5] Από τα Φιδάκια Ευρυτανίας. Ταξίδεψε μαζί με τον Περικλή Μπαλτά στην Αμερική. Ήταν τότε 18 ετών και πήγαινε στο Ώλμπανυ της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο αδελφός του Κωνσταντίνος.

[6] Πήγε το Νοέμβριο 1905 στην Αμερική. Ως ιδιαίτερη πατρίδα του δήλωσε το Καρπενήσι. Ήταν τότε 27 ετών και προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη.

[7] Στις 17 Νοε. 1905, έφτασε στην Αμερική ο Κώστας Φαλής. Ως ιδιαίτερη πατρίδα του δήλωσε το Καρπενήσι. Ήταν τότε 27 ετών. Πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη.

[8] Στον έλεγχο όμως γράφτηκε η λέξη none. Πιθανά δεν είχε πλέον χρήματα. Είναι ερώτημα πώς δεν τον απέλασαν!

[9] Στο ηλεκτρονικό αρχείο του EllisIsland είναι γραμμένο 14 ετών. Είναι λάθος, διότι στο χειρόγραφο κείμενο γράφει 19 ετών.

[10] Πρέπει να είχαν εταιρία, εφόσον γράφτηκε : Bouras Bros & Co., 5 Battery Place New York.

[11] Γράφτηκε ότι είναι παντρεμένος, αλλά ως πλησιέστερο συγγενή του στη Λάσπη δήλωσε τον πατέρα του και όχι τη σύζυγό του, όπως συνηθιζόταν. Υπάρχει ερώτημα, μήπως η καταγραφή αυτή είναι λανθασμένη.

[12] ό. π.

[13] Είναι δυστυχώς κακογραμμένο στο κείμενο. Μπορεί να είναι το Σπρίγκφιλντ , ή η Βοστώνη αλλά δεν είμαι βέβαιος.

[14] Το επώνυμο Λάνης υπάρχει στη Φουρνά.

[15] Πήγε το 1910 στην Αμερική σε ηλικία 19 ετών. Ως τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Καρπενήσι. Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήτα ο αδερφός του Γεώργιος.