"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

21/8/21

Από τη Γιαννιτσού Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1904-1921)


 

Προλεγόμενα

   Υπάρχουν δύο οικισμοί, η Παλαιά Γιαννιτσού, σε υψόμετρο 950 μ. και η Νέα Γιαννιτσού, σε υψόμετρο 430 μ. στην κορυφογραμμή και στην πλαγιά της Όθρυος. Διοικητικά ανήκουν στο δήμο Μακρακώμης.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τη Γιαννιτσού. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 44 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2021.

Νέα Γιαννιτσού– Η πλατεία και η εκκλησία του χωριού (Από mapio.gr)
   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 26 μεταναστευτικά ταξίδια  πλοίων (κάποιοι μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 44 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τη Γιαννιτσού, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτήν.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Μακρακώμη, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τη Γιαννιτσού, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

   Ευχαριστώ τον κ. Θωμά Ζέρβα για τις υποδείξεις του σε μερικά επώνυμα.

             Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                             φυσικός

  ---

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ


Οικισμός Γιαννιτσού

   Πριν το 1912 ο οικισμός Γιαννιτσού, ανήκε διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης, του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος. Στις 31 Αυγούστου 1912 αποσπάστηκε από το δήμο Μακρακώμης. Έγινε σύσταση (ίδρυση) κοινότητος Γιαννιτσούς, με ομώνυμη έδρα.

    Επίσης ο οικισμός Ασβέστιον, αποσπάστηκε από το δήμο Μακρακώμης και προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Γιαννιτσούς. Στις 9 Ιουλίου 1932, ο οικισμός Ασβέστιον αποσπάστηκε από την Κοινότητα Γιαννιτσούς και ιδρύθηκε Κοινότητα Ασβεστίου, με δική του έδρα.

   Από τις 31 Μαρτίου 1943, ο νομός Φθιωτιδοφωκίδος χωρίστηκε και η Κοινότητα Γιαννιτσούς πλέον υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η Κοινότητα Γιαννιτσούς καταργήθηκε και ο οικισμός Γιαννιτσού προσαρτήθηκε στο δήμο Μακρακώμης, όπου παραμένει μέχρι σήμερα.

   Η Παλαιά Γιαννιτσού[1] είναι ορεινή σε υψόμετρο 950 μ. Στην απογραφή[2] του 1920 η Παλαιά Γιαννιτσού είχε 243 κατοίκους. Στην απογραφή του 2001 είχε 306 κατοίκους.

  Η Νέα Γιαννιτσού είναι ημιορεινή σε υψόμετρο 416 μ. Στην απογραφή του 1920, η Νέα Γιαννιτσού είχε 1.098 κατοίκους. Στην απογραφή του 2001 είχε 454 κατοίκους, ενώ στην απογραφή του 2011 είχε 363 κατοίκους.

 

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[3]

    Από τους 44 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (21) έφυγαν το έτος 1912 (ποσοστό 48%). Συνολικά έγιναν 26 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν 6 μετανάστες που έκαναν διπλά ταξίδια.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 4,6% του πληθυσμού, που είναι κοντά στο μισό του γενικού μέσου όρου της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή είχε γεωργία (σιτάρια, ελιές, αμπέλια) και  λιγότερη κτηνοτροφία και υποστήριζε τη ζωή[4] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν όλοι άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι μοιράστηκαν εξίσου οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 20 άτομα) και  οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 20 άτομα). Ελάχιστοι (μόνον 3) πήγαν από τις μικρότερες ηλικίες  έως και 20 ετών. Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τη Γιαννιτσού, δίνεται στον πίνακα 3.

 

Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Νίκας Κώστας ετών 19 (πήγε το 1913)

(β) Τζαβός Ευάγγελος, ετών 19 (πήγε το 1912)

(γ) Κουμπαράκης Κων/νος, ετών 20 (πήγε το 1912)

 

Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Βλάχος Γεώργιος, ετών 47 (πήγε το 1913)

(β) Καραμπέτσος Κων/νος, ετών 40  (πήγε το 1921)

(γ) Σμανλής Δημήτριος, ετών 40 (πήγε το 1911)

(δ) Σύψας Κων/νος, ετών 40 (πήγε το 1912)


 

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 30 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Γιαννιτσούς ήταν έγγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 44 μετανάστες, οι 28 ήταν έγγαμοι (ποσοστό 64 %) και οι υπόλοιποι 16 ήταν άγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Γιαννιτσούς, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

 


   Συνολικά έγιναν 26 ταξίδια, που διακίνησαν τους 44 μετανάστες από τη Γιαννιτσού. Οι περισσότεροι μετανάστες (22 άτομα) έφυγαν το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 50 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 12 μετανάστες. Οι υπόλοιποι έφυγαν από το γαλλικό  λιμάνι της Χάβρης (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες του Αρχανίου έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικό πλοίο έφυγαν μόνο 2 άτομα.

   Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι του Πειραιά, το 1907 έφυγαν 3 μετανάστες της Γιαννιτσούς με το πλοίο “Napolitan Prince”. Το 1911 και από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι έφυγαν 3 μετανάστες με το πλοίο “Martha Washington”. Το ίδιο έτος 1911, και από το ίδιο λιμάνι, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 3 μετανάστες, με το πλοίο “Oceania”. Το 1912 από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 3 άτομα με το πλοίο “Patris”. Το ίδιο έτος (1912), σε ένα ταξίδι, έφυγαν 9 μετανάστες της Γιαννιτσούς με το πλοίο “Niagara”. Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν πολύ περισσότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 19 μεμονωμένα και 7 ομαδικά ταξίδια.

   Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Γιαννιτσούς φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία της Αϊόβα με 18 άτομα (ποσοστό 41%). Συγκεκριμένα, η πόλη Ντάβενπορτ ήταν προορισμός για 18 μετανάστες! Ακολούθησε η πολιτεία της Μασαχουσέτης και του Ιλινόις. Μικρότερες προτιμήσεις καταγράφηκαν στις πολιτείες Νέας Υόρκης, Ουάσινγκτον και Πενσυλβάνια. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

 

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ


ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΤΟΠΟΙ

Αϊόβα (Iowa)

Davenport (18), Cedar Rapids (4), Ottumwa (1)

Μασαχουσέτη (Mass.)

Haydenville (6), Boston (1), Lowell (1), Springfield (1)

Ιλινόις (Ill.)

Moline (3), Chicago (1)

Νέα Υόρκη (N.Y.)

New York (3)

Ουάσινγκτον (Wash.)

Sheboygan (3)

Πενσυλβάνια (Pa.)

Ambridge (2)

ΣΥΝΟΛΟ

44

 


2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

 

   Το μεγαλύτερο ποσοστό των μεταναστών (70 %) δήλωσαν εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν εργάτες σε φάρμα και αγρότες-κτηματίες. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

 

επάγγελμα

αριθ.

εργάτης (laborer, workman, worker)

31

εργάτης σε φάρμα (farm laborer)

10

αγρότης (farmer, farm land)

3

ΣΥΝΟΛΟ

44

 


3.  Πολλαπλά ταξίδια στην Αμερική

    Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 6 άτομα που έκαναν διπλό ή τριπλό ταξίδι στην Αμερική. Τριπλό ταξίδι έκανε ο Κων/νος Καραμπέτσος. Τα ονόματα και οι πολλαπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Δημήτριος Σμανλής :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-07 και εργάστηκε σε τόπο της Αϊόβα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης.

2.    Ιωάννης Τσούμας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-10 σε τόπο της Αϊόβα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 πάλι σε τόπο της Αϊόβα.

3.    Βασίλειος Κουλούρης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1904-12 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1913 στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης.

4.    Νικόλαος Κουμπαράκης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Τσένταρ Ράπιντς (Cedar Rapids) της Αϊόβα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα.

5.    Ιωάννης Κίτσος :  Το α’  ταξίδι έγινε το 1912 στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

6.    Κωνσταντίνος Καραμπέτσος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Κλίαρ Κρικ (Clear Creek) του Κολοράντο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στη Νέα Υόρκη. Το γ’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στη Νέα Υόρκη.

 


4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Γιαννιτσούς

       Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Γιαννιτσούς που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[5]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Γιαννιτσούς δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

α/α       Ονοματεπώνυμο                χρ. άφιξης   ηλικία   έγγαμος     Πλοίο ταξιδιού      Λιμάνι αναχ.

1        Αργύρης Κωνσταντίνος          6-5-1912        33       ναι        Patris                       Πειραιεύς

2        Ασημάκης Νικόλαος Δ.          18-10-1906     26       όχι        Gerty                       Πάτρα

3        Βαρβαδάκης Ευάγγελος        30-3-1907      27       όχι        Napolitan Prince        Πειραιεύς

4        Βλαχογιάννης Ιωάννης          20-4-1912      35       ναι        Macedonia                Πειραιεύς

5        Βλαχογιάννης Ιωάννης          3-9-1912        32       ναι        Niagara                     Χάβρη

6        Βλάχος Γεώργιος                  17-6-1913      47       ναι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

7        Βογιατζής Αριστείδης            30-3-1907      23       όχι        Napolitan Prince        Πειραιεύς

8        Γκούβρας Σεραφείμ              3-9-1912        25       ναι        Niagara                     Χάβρη

9        Γουλινάς Γεώργιος               29-3-1912      35       ναι        Oceania                    Πάτρα

10      Ζαχάκης Στέλιος                  3-9-1912        32       ναι        Niagara                     Χάβρη

11      Ζέρβας Ιωάννης                   24-2-1911      25       ναι        Oceania                    Πάτρα

12      Ζωβοΐλης Ευάγγελος             3-9-1912        19       όχι        Niagara                     Χάβρη

13      Θεοχάρης Νικόλαος              12-4-1911      34       ναι        Oceania                    Πάτρα

14      Καραμπέτσας Κων/νος          10-8-1920      38       ναι        Megali Hellas             Πειραιεύς

15      Καραμπέτσος Κων/νος          1-8-1921        40       ναι        Calabria                    Πάτρα

16      Καραχάλιος Ιωάννης             3-9-1912        22       όχι        Niagara                     Χάβρη

17      Κεχαγιάς Θωμάς                   17-5-1914      39       ναι        Laconia (1912)           Πάτρα

18      Κεχαγιάς Κώστας                  29-12-1910     26       ναι        Laura                       Πάτρα

19      Κίτσος Ιωάννης                    6-5-1912        29       ναι        Patris                       Πειραιεύς

20      Κίτσος Ιωάννης                    17-5-1914      32       ναι        Laconia (1912)           Πάτρα

21      Κουλούρης Βασίλειος            5-10-1913      34       όχι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

22      Κουλούρης Νικόλαος            13-3-1911      34       όχι        Martha Washington     Πάτρα

23      Κουμπαράκης Ιωάννης          30-3-1907      23       ναι        Napolitan Prince        Πειραιεύς

24      Κουμπαράκης Κων/νος         17-6-1912      20       όχι        Patris                       Πειραιεύς

25      Κουμπαράκης Νικόλαος        6-1-1910        24       όχι        Patris                       Πειραιεύς

26      Κουμπαράκης Νικόλαος        10-3-1914      30       όχι        Caronia                    Πάτρα

27      Κρανιώτης Ηλίας              3-9-1912        36       ναι        Niagara                     Χάβρη

28      Κρανιώτης Γεώργιος           13-3-1911      34       ναι        Martha Washington     Πάτρα

29      Λυκοτσέτας Κων/νος            3-9-1912        33       ναι        Niagara                     Χάβρη

30      Λυκοτσέτας Κώστας Ν.          3-9-1912        23       όχι        Niagara                     Χάβρη

31      Μακρής Αθανάσιος               2-6-1909        24       όχι        Patris                       Πειραιεύς

32      Μανιώτης Αθανάσιος             13-3-1911      23       όχι        Martha Washington     Πάτρα

33      Νίκας Κώστας                      26-5-1913      19       όχι        Rochambeau             Χάβρη

34      Νίκας Νικόλαος                    12-4-1911      35       ναι        Oceania                    Πάτρα

35      Νίκας Στάθης                       20-7-1912      27       ναι        Kaiser Franz Josef I    Πάτρα

36      Ρίζος Κων/νος                     24-2-1912      25       ναι        Themistocles             Πάτρα

37      Σακελλάρης Ιωάννης             25-3-1911      28       ναι        Argentina                  Πάτρα

38      Σμανλής Δημήτριος               12-4-1911      40       ναι        Oceania                    Πάτρα

39      Σύψας Κων/νος                   3-8-1912        40       ναι        Pannonia                  Πάτρα

40      Τριανταφύλλου Αντώνιος       3-9-1912        27       ναι        Niagara                     Χάβρη

41      Τσούμας Γεώργιος Ηλ.          3-5-1912        24       όχι        Macedonia                Πειραιεύς

42      Τσούμας Ιωάννης                 29-3-1912      32       ναι        Oceania                    Πάτρα

43      Τσώμος Νικόλαος               19-3-1912      24       όχι        Themistocles             Πάτρα

44      Υφαντής Νικόλαος                6-5-1912        33       ναι        Patris                       Πειραιεύς

 

 

5.  Χρονικό της μετανάστευσης από τη Γιαννιτσού Φθιώτιδας

 

Α. Ο πρωτοπόρος μετανάστης του 1904

   Ο άνθρωπος του χωριού που προηγήθηκε και “άνοιξε το δρόμο” για την Αμερική ήταν ο Βασίλειος Κουλούρης. Πήγε σε ηλικία 25 ετών, με αρχικό προορισμό τη Νέα Υόρκη. Μετά άλλαξε τόπους εργασίας. Παρέμεινε 8 χρόνια, μέχρι το 1912, που επέστρεψε. Το 1913 έκανε και δεύτερο ταξίδι.

 

 

Β. Η θαρρετή συνέχεια του 1906

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από το Νικόλαο Δ. Ασημάκη. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1906, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Gerty” και στις 18 Οκτωβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 26 ετών. Με 30 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Μητράκος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από  το Δημήτριο Σμανλή. Σε ηλικία 35 ετών και παντρεμένος πήγε στην Αμερική και εργάστηκε για 1 χρόνο, σε τόπο της Αϊόβα (πιθανά στο Ντάβενπορτ) και το 1907 επέστρεψε. Το 1911 έκανε και δεύτερο ταξίδι.

 

Γ. Μία ομαδική αναχώρηση στο 1907

   Ήταν τρία άτομα, οι : Ευάγ. Βαρβατάκης, Αριστ. Βογιατζής και Ιωάν. Κουμπαράκης. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 9 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Napolitan Prince” και στις 30 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Ευάγγελος Βαρβατάκης ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του στην πόλη Ντάβενπορτ (Davenport) της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Κουλούρης[6].

·         Ο Αριστείδης Βογιατζής (Boiagis) ήταν 23 ετών. Με 17 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Θεόδωρο Καλύβα.

·         Ο Ιωάννης Κουμπαράκης ήταν 23 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ντάβενπορτ (Davenport) της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Κουλούρης.

   Εκτός αυτών, το 1907 πήγε και ο Κωνσταντίνος Καραμπέτσος. Ήταν 26 ετών και πήγε στο Κλίαρ Κρικ (Clear Creek) του Κολοράντο, όπου εργάστηκε για 5 χρόνια, μέχρι το 1912 που επέστρεψε. Το 1921 έκανε και δεύτερο ταξίδι.

 

 

Δ. Ελάχιστοι μετανάστες στα έτη 1909 και 1910

   Στη διάρκεια του 1909 καταγράφεται η μεμονωμένη αναχώρηση του Αθανασίου Μακρή. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά  ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 2 Ιουνίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 24 ετών. Ο πατέρας του στη Γιαννιτσού λεγόταν Στυλιανός. Με 10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Ευαγγελίου.

   Στη διάρκεια του επομένου έτους (1910) έγιναν δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη άφιξη στο 1910 έγινε από το Νικόλαο Κουμπαράκη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 15 Δεκεμβρίου 1909, ανέβηκε στο πλοίο “Patris” και στις 6 Ιανουαρίου 1910 αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών. Γεννήθηκε στη Γιαννιτσού, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ως πλησιέστερο συγγενή του δήλωσε το θείο του Γεώργιο Γιαννακόπουλο, στη Λαμία. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του, στην πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Δημητρίου.

   Η δεύτερη μεμονωμένη άφιξη στο 1910 έγινε από τον Κώστα Κεχαγιά. Στις 12 Δεκεμβρίου 1910, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το ατμόπλοιο “Laura” και στις 29 Δεκεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Χάιντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Ακρίβος[7].

 

 

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

 

Ε. Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν τέσσερα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και άλλα 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 άνθρωποι από τη Γιαννιτσού. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ιωάννη Ζέρβα. Στις 6 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Oceania” και στις 24 Φεβρουαρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 26 $) ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κ. (ή Χ.) Παπαγιάννης. 

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Νικ. Κουλούρη, Νικ. Κρουνιώτη και Αθ. Μανιώτη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 13 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας αναφέρει:

·         Ο Νικόλαος Κουλούρης ήταν 34 ετών και αναλφάβητος. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Γιανιτσού δήλωσε τον αδελφό του Γεώργιο. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Οτάμβα (Ottumwa) της Αϊόβα, κοντά στον αδερφό του Βασίλειο Κουλούρη.

·         Ο Γεώργιος Κρανιώτης (Crouniotis) ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σταυρούλα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 24 $ μαζί του, στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Κωστόπουλος.

·         Ο Αθανάσιος Μανιώτης ήταν 23 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε τον αδελφό του Γεώργιο. Με 26 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Κωστόπουλος.

 

Ατμόπλοιο Argentina


   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Ιωάννη Σακελλάρη. Στις 9 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Argentina” και στις 25 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέα Υόρκης. Ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Δημητρούλα. Προορισμός του (με 25 $ μαζί του) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Τζοβάρας.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από τρία άτομα. Ήταν οι: Νικ. Θεοχάρης, Νικ. Νίκας και Δημ. Σμανλής. Στις 27 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 12 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν επιπλέον ότι :

·         Ο Νικόλαος Θεοχάρης ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγέλω. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Μπαλαγιάννης[8].

·         Ο Νικόλαος Νίκας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Στυλιανή. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κ. Κεχαγιά.

·         Ο Δημήτριος Σμανλής (Smanlis) ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Λίτσα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κ. Κεχαγιά. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Σμανλής την περίοδο 1906-07 και εργάστηκε σε τόπο της Αϊόβα.

 


 

 

Δ. Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δέκα μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 7 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 21 άτομα από τη Γιαννιτσού. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κωνσταντίνο Ρίζο. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 24 Φεβρουαρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 25 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά, με 29 $ μαζί του, ήταν η πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Δημήτριο Υφαντή.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Νικόλαο Τσώμο (Tzomos). Στις 26 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Themistocles” και στις 19 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στον τόπο Τσένταρ Ράπιντς (Cedar Rapids) της Αϊόβα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Μακρής.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους : Γεώρ. Γουλινά και Ιωάν. Τσούμα. Στις 11 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 29 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Γεώργιος Γουλινάς ή Γκουλίνας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Γιαννιτσού λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 30 $ μαζί του, στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Κ. Κεχαγιά.

·         Ο Ιωάννης Τσούμας ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του λεγόταν Βάια. Με 16 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Κεχαγιάς. Για τον Ιωάννη Τσούμα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Για πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1908-10 και εργάστηκε πάλι σε τόπο της Αϊόβα.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ιωάννη Βλαχογιάννη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 2 Απριλίου έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 20 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του στη Γιαννιτσού λεγόταν Γιαννούλα. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν ο τόπος Τσένταρ Ράπιντς (Cedar Rapids) της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Κουμπαράκη.

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Γεώργιο Τσούμα. Στις 14 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Macedonia” και στις 31 Μαΐου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του στη Γιαννιτσού λεγόταν Ηλίας. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στο θείο του Νικ. Θεοχάρη.

 

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τριμελή ομάδα, η οποία αποτελείτο από τους : Κων. Αργύρη, Ιωάν. Κίτσο και Νικ. Υφαντή. Στις 18 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 6 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Αργύρης ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγέλω. Αναζητούσε δουλειά, με 14 $ μαζί του, στην πόλη Σεμπόιγκαν της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Χάρης (εννοεί Θεοχάρης).

·         Ο Ιωάννης Κίτσος ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ελένη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Νέλλα.

·         Ο Νικόλαος Υφαντής ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γεωργία. Προορισμός του (με 35 $) για δουλειά ήταν η πόλη Σεμπόιγκαν (Sheboygan) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Χάρις (εννοεί Θεοχάρης).

   Η πέμπτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κωνσταντίνο Κουμπαράκη (Kombarakis). Στις 31 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 17 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 20 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Γιαννιτσού δήλωσε τον αδελφό του Ιωάννη. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στον τόπο Τσένταρ Ράπιντς (Cedar Rapids) της Αϊόβα, κοντά στον αδελφό του Νικόλαο Κουμπαράκη.

   Η έκτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Στάθη Νίκα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 8 Ιουλίου πήρε το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 20 Ιουλίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ματζουράνα. Αναζητούσε δουλειά, με 24 $ μαζί του, στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στον αδελφό του Στ. Νίκα.

   Η έβδομη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κωνσταντίνο Σύψα. Στις 15 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Pannonia” και στις 3 Αυγούστου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γιαννίτσα. Με 53 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δ. Σμανλής.

 

Πλοίο Pannonia (Photo: Frank Pichardo Collection)

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 ήταν η μεγαλύτερη στη μεταναστευτική ιστορία της Γιαννιτσούς και αριθμούσε εννέα (9) άτομα. Ήταν οι : Ιωάν. Βλαχογιάννης, Σεραφ. Γκούβρας, Στ. Ζαχάκης, Ιωάν. Καραχάλιος, Ηλ. Κρανιώτης, Κων. Λυκοτσέτας, Κώσ. Λυκοτσέτας, Ευάγ. Τζαβός και Αντ. Τριανταφύλλου. Από την Ελλάδα επιβιβάστηκαν σε πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, έγινε μετεπιβίβαση στις 21 Αυγούστου στο πλοίο “Niagara” και στις 3 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Ιωάννης Βλαχογιάννης ήταν 32 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γιαννούλα. Προορισμός του για δουλειά (με 24 $) ήταν η πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Σμανλής.

·         Ο Σεραφείμ Γκούβρας ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ζωίτσα. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Δημ. Σμανλή.

·         Ο Στέλιος Ζαχάκης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Ευστ. Νικολάου.

·         Ο Ευάγγελος Ζωβοΐλης[9] (Tzouvol) ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στο θείο του Κώστα Ρίζο.

·         Ο Ιωάννης Καραχάλιος ήταν 22 ετών. Η μητέρα του στη Γιαννιτσού λεγόταν Κατερίνα. Με 25 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Στυλιανός Τριανταφύλλου.

·         Ο Ηλίας Κρανιώτης ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Προορισμός του για δουλειά (με 24 $) ήταν η πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Λιτοσελίτης.

·         Ο Κωνσταντίνος Λυκοτσέτας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Δημητρούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Κεχαγιά.

·         Ο Κώστας Ν. Λυκοτσέτας ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά, με 23 $ μαζί του, στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ι. Κεχαγιάς.

·         Ο Αντώνιος Τριανταφύλλου ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασίλω. Προορισμός του για δουλειά (με 23 $) ήταν η πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Στ. Τριανταφύλλου.

 

 

Ζ. Τρεις μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1913

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Κώστα Νίκα. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, απ’ όπου στις 17 Μαΐου 1913 έφυγε με το πλοίο “Rochambeau” και στις 26 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Γιαννιτσού δήλωσε τον αδελφό του Ιωάννη. Με 23 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μολίν (Moline) του Ιλινόις, κοντά στο θείο του Γεώργ. Τσιώλη.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Γεώργιο Βλάχο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 2 Ιουνίου ανέβηκε στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 17 Ιουνίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 47 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του λεγόταν Σταυρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Μολίν (Moline) του Ιλινόις, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη Βλάχο.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Βασίλειο Κουλούρη. Στις 22 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 5 Οκτωβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 34 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Γιαννιτσού δήλωσε τον αδελφό του Νικόλαο. Με 25 4 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφιλντ[10] (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συγγενής του Νικ. Παναγιωτόπουλος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Βασίλειος Κουλούρης την περίοδο 1904-12 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.

 

Ατμόπλοιο “Kaiser Franz Josef I”  (Photo: Richard Faber Collection)

 

Η. Ελάχιστοι μετανάστες στο 1914

    Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άτομα από τη Γιαννιτσού. Αναλυτικά :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Κουμπαράκη. Στις 25 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Caronia” και στις 10 Μαρτίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών. Ως πλησιέστερη συγγενή του στο χωριό δήλωσε την αδελφή του Ευαγγελία Κουμπαράκη. Προορισμός του για δουλειά (με 70 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Κ. (ή Χ.) Αναστασίου. Για το Νικόλαο Κουμπαράκη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Τσένταρ Ράπιντς (Cedar Rapids) της Αϊόβα.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους : Θωμ. Κεχαγιά και Ιωάν. Κίτσο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 2 Μαΐου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laconia (1912)” και στις 17 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Θωμάς Κεχαγιάς ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μολιν (Moline) του Ιλινόις, κοντά στον ανεψιό του Κώστα (Gust) Κεχαγιά.

·         Ο Ιωάννης Κίτσος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Νέλλα. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Κίτσος το 1912 και εργάστηκε πάλι στην ίδια πόλη.

 

Πλοίο Laconia (1912) [Photo: Hisashi Noma Collection]


Θ. Μεταναστευτικός επίλογος στα έτη 1920 και 1921

   Δόθηκε με δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις, από μία σε κάθε έτος, που έγιναν από το ίδιο άτομο. Πιο συγκεκριμένα :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920 έγινε από τον Κωνσταντίνο Καραμπέτσο (Karabetsas). Στις 25 Ιουλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ταξίδεψε με το ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 10 Αυγούστου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σαράντης Φίστος. Για το μετανάστη Κων/νο Καραμπέτσο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στο Κλίαρ Κρικ (Clear Creek) του Κολοράντο.

 

Πλοίο Megali Hellas (Photo: Richard Faber Collection)

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1921 έγινε από τον Κωνσταντίνο Καραμπέτσο (Carabetsos). Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 25 Ιουνίου 1921 έφυγε με το πλοίο “Calabria” και την 1η Αυγούστου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 40 ετών (όπως δήλωσε). Το επάγγελμά του ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του λεγόταν Βασίλω. Προορισμός του για δουλειά (με 40 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κράβας (ή Γκράβας). Όπως προαναφέρθηκε, είχε ξαναπάει στην Αμερική την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στον τόπο Κλίαρ Κρίκ (Clear Creek).

 

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7 & 14 Ιουλίου 2014 (α’ & β’ μέρος) .

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη  Βαρυμπόπη (Μακρακώμη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1904-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Νοέμβριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 31 Δεκ. 2017.

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : Από τη Μάκρυση (Μάκρη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1912)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2019. Στις 8 Φεβρουαρίου 2019 αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr.

8.    Ιστοσελίδα : https://epimorfotikos.blogspot.com

9.    Ιστοσελίδα :  www.amfictyon.blogspot.gr

10.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

11.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

12.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

13.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

14.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

15.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

16.  Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 



[1] Τα στοιχεία προέρχονται από την ιστοσελίδα του Δήμου Μακρακώμης.

[2] Το 1920 έγιναν χωριστές απογραφές στην Παλαιά Γιαννιτσού και Νέα Γιαννιτσού,

[3] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[4] Στο σύνολο των 44 μεταναστών από τη Γιαννιτσού, βρέθηκαν 9 αναλφάβητοι  (ή ποσοστό 20 %).

[5] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[6] Από τη Μάκρυση (Μάκρη). Πήγε στην Αμερική το Δεκέμβριο του 1906, σε ηλικία 24 ετών, με αρχικό προορισμό την πόλη Κάνσας της Μοντάνα.

[7] Ως τόπο καταγωγής του δήλωσε τη Λαμία. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 38 ετών και παντρεμένος. Αρχικός προορισμός του ήταν η Νέα Υόρκη.

[8] Από το Πλατύστομο. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 33 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης.

[9] Στο χειρόγραφο αρχείο είναι κακογραμμένο. Με μεγάλη επιφύλαξη και αβεβαιότητα αρχικά το Tzouvol είχα γράψει Τζαβός. Ίσως το Ζωβοϊλης να προσεγγίζει  το πραγματικό επώνυμο.

[10] Αρχικά είχε δηλώσει ως προορισμό του τη Νέα Υόρκη.

 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου