Από την Βίδαβη (ή Άγιοι Πάντες) Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1902-1925)

 

Προλεγόμενα

   Η Βίδαβη (το 1930 μετονομάστηκε σε Άγιοι Πάντες) είναι μικρό χωριό της Δωρίδας. Αποτελείται από τρεις οικισμούς (ανατολικό, δυτικό και παραλιακό) σε υψόμετρο 80 μ. κοντά στο Γαλαξίδι. Δεν το έχω επισκεφτεί.

Οικισμός Βίδαβη (ή Άγιοι Πάντες) Δωρίδας

  Η συγκέντρωση του υλικού για μετανάστες άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 40 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2025.

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 28 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 40 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

Τα πυρπολικά στην ελληνική Επανάσταση

 

 Ο τρόμος των Οθωμανών

 Η συμβολή τους στον νικηφόρο αγώνα του Εικοσιένα

 

Πρόλογος

   Η μεγάλη ακτογραμμή της ηπειρωτικής Ελλάδας, με τον επίσης μεγάλο αριθμό νησιών στο Αιγαίο, απέφερε τον αναγκαίο δεσμό των Ελλήνων με τη θάλασσα, αναδεικνύοντας την ικανότητα των ναυτικών μας. Αντίθετα, οι Τούρκοι δεν διακρίθηκαν στο θαλάσσιο χώρο.

   Η Οθωμανική αυτοκρατορία δημιούργησε το αυτοκρατορικό ναυτικό, με σημαντικό αριθμό πολεμικών πλοίων, σε μέγεθος και σε αριθμό. Μιλάμε φυσικά για μεγάλα ιστιοφόρα, που ήταν δυσκίνητα, είχαν πολύ μεγάλο πλήρωμα, αλλά με γραφειοκρατικό και άπειρο ανώτερο προσωπικό και διοίκηση.

   Η ελληνική επανάσταση του 1821 έφερε τη σύγκρουση μεταξύ τους, που θα έλεγε κανείς ότι έμοιαζε με την πάλη Δαβίδ και Γολιάθ. Όταν η σωματική δύναμη είναι άνιση, τότε έρχεται η πνευματική και η ψυχική ικανότητα, για να την ανταγωνιστεί. Μπροστά στο τουρκικό τεράστιο πολεμικό ιστιοφόρο πλοίο, το ελληνικό μικρό πλοίο βρήκε το όπλο της νίκης. Ήταν η φωτιά. Οι Έλληνες μετέτρεψαν τα πλοία τους σε πυρφόρα ή πυρπολικά, που τα έκαιγαν για να μεταδώσουν τη φωτιά στα τουρκικά ξύλινα πλοία.

   Το ιστορικό της ιδέας, της κατασκευής των πυρπολικών και κυρίως των ανθρώπων που τα οδήγησαν με κίνδυνο της ζωής τους, με σκοπό την καταστροφή των εχθρικών πλοίων, θα αποδοθεί στην παρούσα εργασία, με όσο γίνεται σύντομο, αλλά περιεκτικό τρόπο.

   Είναι η ελάχιστη αναγκαία τιμή, στους γνωστούς, αλλά κυρίως στους άγνωστους και αφανείς πυρπολητές (ή μπουρλοτιέρηδες[1]) , που μας έδωσαν την ελευθερία.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                   φυσικός

 

Από την Κουφάλα (Δάφνη) Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1928)

 

Προλεγόμενα

    Η Κουφάλα (μετονομάστηκε το 1951 σε Δάφνη) είναι ένα ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, σε υψόμετρο 600 μ. στις πλαγιές των νοτίων Αγράφων. Μετά το σεισμό του 1966 το χωριό μετεγκαταστάθηκε σε νέα θέση. Δεν το έχω επισκεφθεί,

Κουφάλα ή Δάφνη (Ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από την Κουφάλα. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 90 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2025.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 38μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (16 μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν στοιχεία για 90 άτομα. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από την Κουφάλα, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτήν. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής.

Χαρακτηριστικά επώνυμα κατοίκων από τόπους της Ευρυτανίας

 του Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου

 

Πρόλογος

   Τα παλιότερα χρόνια που τα χωριά μας έσφυζαν από κόσμο, με πολυπληθείς οικογένειες και σόγια που έφεραν το ίδιο επώνυμο, μπορούσαν κάποιοι αμέσως από το επώνυμο, να καταλάβουν τον τόπο καταγωγής τους, π.χ. Σερετάκης από το Καρπενήσι, Ράγκος από τη Βράχα, Ντεληθέος από τον Κλειτσό, κ.ά.

   Η σκέψη για τον μεγάλο πίνακα που ακολουθεί, προήλθε από την αξιοποίηση του αρχειακού υλικού που έχω, με την μακρόχρονη καταγραφή στοιχείων μεταναστών, χάρις τη βοήθεια του αμερικανικού αρχείου EllisIsland. Από το σύνολο των 4.306 επωνύμων, που έχω μέχρι τώρα καταγράψει, έγινε η επιλογή που ακολουθεί. Θυμίζω ότι τα επώνυμα αυτά υπήρξαν την περίοδο 1900-1930, που έφυγαν από τα χωριά τους οι μετανάστες για την Αμερική. Ίσως κάποιοι δυσκολευτούν επειδή τα ονόματα των χωριών της Ευρυτανίας είναι τα αρχικά (κάποια έχουν αλλαχτεί).

    Παραδείγματα των μεταβολών στα ονόματα ακολουθούν :

Αντράνοβα-Ασπρόπυργος, Γόλιανη-Στεφάνι, Έλοβα-Άγ. Χαράλαμπος, Έλσιανη-Μαυρομάτα, Ερκίστα-Αγ. Βλαχέρνα, Κεράσοβο-Κερασοχώρι, Κουφάλα-Δάφνη, Λάσπη-Άγ. Νικόλαος, Λάστοβο-Χελιδώνα, Σπινάσα-Νεράιδα και Τέρνος-Μεσοκώμη.

 

Από την Αγλαβίστα (ή Περιβόλι) Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)

 

Προλεγόμενα

   Η Αγλαβίστα (το 1959 μετονομάστηκε σε Περιβόλι) είναι μικρό ορεινό χωριό της Δωρίδας, σε υψόμετρο 640 μ. στις πλαγιές των Βαρδουσίων. Δεν το έχω επισκεφτεί.

Εκκλησία στο Περιβόλι (Αγλαβίστα) Δωρίδας

  Η συγκέντρωση του υλικού για μετανάστες άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 54 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2025.

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 17 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 54 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λιδωρίκι) ή άλλο χωριό της περιοχής.

Pre-war ice factory by hydrokinesis, in the Mills of Frantzis (Lamia, Greece)

 Constantinos Ath. Balomenos, physicist

 

Prologue

   Cold water, especially in the summer months, has always been liked and liked by everyone. In our mountain villages, the almost frozen spring was a sample of quality water, which everyone drank with pleasure. In it, the fruits (mainly water melons and melons) brought by it inerrant green grocers to the mountain villages cooled. Snow was the only cooling medium, but it was only for certain months. Natural places of low temperature - for cheese mainly - were the caves, where they existed.

   A pioneer in the establishment and operation of an ice factory that operated with hydraulic energy was Ioannis (John) Cranakis from 1928, at the installation of Mills Frantzis, in the Lamia region.

   This effort will be given in the present paper, as concisely as possible.

 

Ιούνιος 1944 : Μαρτυρικός μήνας

 Χρόνια γερμανικής Κατοχής

 του Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου

 

Πρόλογος

   Η είσοδος του θέρους από τον μήνα Ιούνιο 1944 με πολλαπλασιασμό των αντιστασιακών πράξεων και την τακτική των γερμανικών αντιποίνων, είχε αυξήσει την ανασφάλεια του πληθυσμού. Οι γερμανικές ήττες σε άλλα μέτωπα τους έκανε να χάσουν την υπεροψία του δυνατού και ανίκητου, αυξάνοντας και τη δική τους ανασφάλεια. Αδυνατώντας να χτυπήσουν το αντάρτικο, ξεσπούσαν στον άμαχο πληθυσμό.

   Στη Στερεά Ελλάδα, τα πλέον σκληρά περιστατικά ήταν τα επόμενα. Η παρουσίασή τους είναι σύντομη, αλλά επαρκής για να τα επαναφέρει στη μνήμη μας, με τις τραγικές τους συνέπειες. Αποτελεί οφειλόμενη τιμή η αναφορά τους.