Ο Χατζή Χαλήλ Εφέντης και η ελληνική Επανάσταση του 1821

 Η θυσία του Οθωμανού Ιεροεξεταστή

Αρνήθηκε στο Σουλτάνο να γίνουν σφαγές των ρωμιών

 

«O τουρκικός λαός, από την ημέρα της εμφανίσεώς του στην παγκόσμια αρένα, δεν έκανε τίποτα για να νομιμοποιήσει την ύπαρξή του από την άποψη του πολιτισμού. Μπήκε στη ζωή των άλλων λαών, σκορπώντας χειμάρρους αίματος και δακρύων. Δεν επιβεβαιώθηκε μέσα στον κόσμο παρά με τον πόλεμο και τις αλυσίδες. Δεν έζησε παρά με σκλαβωμένους.»

[Andre Mandelstam, Καθηγ. Δικαίου του Πανεπ. της Αγίας Πετρούπολης]

 

            Πρόλογος

   Η εκδήλωση της ελληνικής επανάστασης του 1821 τάραξε τα λιμνάζοντα νερά της παρηκμασμένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Σουλτάνος και οι σύμβουλοι της Αυλής του αμέσως σκέφτηκαν να την καταπνίξουν, με τον συνήθη αιματηρό τρόπο, δηλ. με συλλήψεις, βασανισμούς και ομαδικές σφαγές. Η απόφαση όμως αυτή, με βάση το εθιμικό δίκαιο, έπρεπε να γίνει με την έκδοση εγκυκλίου (φετφά) από τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη του ισλάμ στη χώρα (τον σεϊχουλισλάμ).

   Ήταν ο Χατζή Χαλήλ Εφέντης. Αρνήθηκε τη γενική σφαγή των Ελλήνων, εφαρμόζοντας το γράμμα του Κορανίου, που δεν επέτρεπε τη σφαγή αθώων. Ο Σουλτάνος τον καθαίρεσε και τον εξόρισε μαζί με τη σύζυγό του, με αποτέλεσμα τον σύντομο θάνατό του. Ήταν ένα σπάνιο άτομο, το οποίο στην υψηλή θέση που κατείχε, με προσωπική θυσία, κράτησε ψηλά τη μεγάλη αξία του ανθρώπου.

   Η παρουσίαση του θέματος θα γίνει με όσο είναι δυνατό σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                 φυσικός

 

Τι απέγιναν τα υλικά του μεταλλικού περιπτέρου της Π.Ε.Λ.;

Το ερώτημα που αγνοήθηκε

                                   του Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου

                                                     φυσικού

 

    Στο φύλλο της 11ης Οκτωβρίου 2024, σελ. 7, του “Λαμιακού Τύπου”, διατύπωσα ένα λογικό και πρακτικό ερώτημα :

 Ποια θα είναι η τύχη των μεταλλικών κυρίως αλλά και των άλλων μερών (σε καλή κατάσταση) των τριών περιπτέρων στο χώρο της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας ;

   Οι επιλογές ήταν τουλάχιστον δύο :

(α) να δοθούν για ανακύκλωση ή

(β) να χρησιμοποιηθούν πάλι, αλλά σε άλλη χρήση.

   Μέχρι τώρα, δεν υπήρξε απάντηση από κανέναν. Υπήρξε πλεόνασμα ενδιαφέροντος!

   Διατύπωσα τότε το σκεπτικό κάθε πρακτικού δημότη και πολίτη, αναλύοντας τις επιλογές αυτές. Η πρώτη περίπτωση, ήθελα να σκέφτομαι ότι θα αποκλειόταν αμέσως, από τους αρμοδίους. Έτσι απέμενε η άλλη επιλογή, που προσφέρει αμέσως και δωρεάν τη δημιουργία τριών μεγάλων στεγασμένων χώρων.

Αποξήλωση του περιπτέρου στην Π.Ε.Λ. (ελήφθη από Mag24).

   Να θυμίσω ότι τα μεταλλικά μέρη (σίδερα) των τριών περιπτέρων σχεδιάστηκαν από τον Λαμιώτη αρχιτέκτονα Κώστα Δαρδιώτη και είναι λυόμενα. Δεν είναι γνωστός ο βαθμός συντήρησης όλα αυτά τα χρόνια, αλλά είναι βέβαιο ότι ανταποκρίθηκαν πολύ καλά. Τα περίπτερα αυτά εξυπηρέτησαν για αρκετές δεκαετίες τις δράσεις της Έκθεσης. Η αποσυναρμολόγηση ενός περιπτέρου άρχισε από τον Οκτώβριο του 2024 και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2025. Περνώντας από την περιοχή της Π.Ε.Λ. δεν είδα πουθενά τα σίδερα αυτά. Εδώ και 4 μήνες, στο παραπάνω ερώτημά μου δεν πήρα καμία απάντηση.

   Μου μετέφεραν την είδηση ότι κατέληξαν σε εταιρία σκραπ στα ανατολικά της Λαμίας. Αν είναι αλήθεια, τότε είναι αξιέπαινοι! Είμαστε μια πλούσια χώρα και ειδικά η Αυτοδιοίκηση (Περιφέρεια Στερεάς, δήμος Λαμίας) είναι πιο πλούσια, που πετάει πολύτιμο υλικό σε χαλεπούς καιρούς.

   Επιβαλλόταν να δοθούν για τη στέγαση αθλητικών εγκαταστάσεων σε οικισμούς του δήμου Λαμίας ή γενικότερα σε ΟΤΑ της Φθιώτιδας. Η επανασυναρμολόγησή τους σε άλλον τόπο είναι μια πολύ εύκολη και ανέξοδη εργασία, με άμεσο χρηστικό αποτέλεσμα.

   Αν είναι αλήθεια, τότε ντροπή τους. Θα λάβω κάποια απάντηση ;

 

Το ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα (ΕΚ.Σ.Ε.) στον πόλεμο της Κορέας

 Χρόνια ψυχρού πολέμου

Πρόλογος

   Η Κορέα ως πολιτική ύπαρξη(κράτος) ήταν ενιαία από πολύ παλιά. Από αποικία της Ιαπωνίας, το 1945 με την ήττα της και την παράδοση σε Αμερικανούς και Σοβιετικούς εδραιώθηκε η διχοτόμησή της. Η ψυχροπολεμική αντιπαλότητα αυτών στα μεταπολεμικά χρόνια, εκτονώθηκε στην κορεατική χερσόνησο με τον πόλεμο κατά την περίοδο 1950-53, όπου συμμετείχαν και ελληνικές δυνάμεις.

   Στην παρούσα εργασία γίνεται παρουσίαση του κορεατικού ζητήματος, του πολέμου και των μεταπολεμικών προσπαθειών για ειρήνη και ενοποίηση των δύο κρατών της Κορέας. Δίνονται και τα διαθέσιμα στοιχεία από τη συμβολή του ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος.

   Η προσπάθεια αποδίδεται με όσο γίνεται σύντομο, αλλά και περιεκτικό τρόπο.

Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος, φυσικός

 ---------

 

Το ιστορικό στενό της Άμπλιανης

 στον Αγώνα της Απελευθέρωσης[1]

του Γεωργίου Χαρ. Καρανάσιου (gkaranasios24@gmail.com)

 

Γεώργ. Καρανάσιος

   Το “Στενό της Άμπλιανης” ιστορικο-γεωγραφικά αναφέρεται στην καθοριστική μάχη της Άμπλιανης Φωκίδας[1] στον μεγάλο Αγώνα της Ανεξαρτησίας του 1821.

   Και μετά σιωπή, λες και δεν υπήρχε ιστορικά, παρότι στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν παλιά ίχνη ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Μνήμη δεν έχουν μόνο οι άνθρωποι αλλά και οι τόποι. Οι τόποι λοιπόν, μιλούν και αμφισβητούν, όπως και οι άνθρωποι, αρκεί να βρεθούν τρόποι οι ολοζώντανες μνήμες να αναγερθούν[2].

   Το “Στενό της Άμπλιανης” και η “Κούλια Άμπλιανης” ως φύλακες[3] είναι άμεσα συνδεδεμένα με μία προϊστορική ατραπό (μονοπάτι), όπου υπήρξε η συντομότερη μετάβαση για αρχαία Άμφισσα, για το λιμάνι της αρχαίας Κίρρας και για τον Κορινθιακό κόλπο και Πελοπόννησο, συγκριτικά μ’ άλλες δυο ατραπούς του Παρνασσού[4], που οδηγούσαν και αυτές νότια, που δεν ξεπερνούσε το επιτρεπτό υψομετρικό όριο των 900μ.[5] στο ψηλότερο σημείο του δρόμου, που ήταν το Στενό της Άμπλιανης.

   Η ατραπός στο πέρασμα των ελληνικών ιστορικών περιόδων χρησιμοποιείται από δεκάδες κατακτητές, επιδρομείς, επήλυδες από ελληνικά, βόρεια ευρωπαϊκά και ασιατικά φύλα, ερχόμενα από τ’ άλλα βόρεια στενά της ενοποιημένης Οίτης με τον Καλλίδρομο[6].

   Για αυτό και η χάραξη του στρατηγικού δρόμου παραμένει σ’ όλες τις ιστορικές περιόδους, διαπλατύνεται και επισκευάζεται, λόγω της χαράδρας Γραβιάς, και των επικίνδυνων στενωπών της Άμπλιανης απ’ όλους τους κατά καιρούς κατακτητές της άνω κοιλάδας του Κηφισού (άνω ρου Κηφισού[7]).

 

Από το Γαρδικάκι (Οίτη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1921)

p>

Προλεγόμενα

   Το Γαρδικάκι (το 1930 μετονομάστηκε σε Οίτη) είναι χωριό της Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 636 μ. στις ΝΑ πλαγιές του όρους Οίτη, σε αμφιθεατρική θέση, βλέποντας στα γύρω βουνά Παρνασσό, Βαρδούσια, Γκιώνα, Καλλίδρομο και Όθρη, αλλά και προς την κοιλάδα του Κηφισού ποταμού και προς τον κάμπο της Λαμίας.

  Από τη μελέτη των μεταναστών αυτού του χωριού βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 42 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2025.

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 22 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 42 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. 

Άζα Κεντ Τζένινγκς (Asa Kent Jennings) (1877-1933)

 Ο Αμερικανός σωτήρας των προσφύγων του 1922

 

Πρόλογος

   Είναι ο άνθρωπος που απέδωσε ένα έργο μοναδικό, στη χειρότερη στιγμή της νεότερης ελληνικής ιστορίας, στην κορύφωση της Μικρασιατικής τραγωδίας, με την καταστροφή το Σεπτέμβριο 1922. Ήταν ξένος, άνθρωπος φιλάσθενος, με κύφωση, ταγμένος στη χριστιανική θρησκεία (μεθοδιστής), αλλά με καρδιά λιονταριού. Η τουρκική θηριωδία, με την μεγάλη πυρκαγιά της Σμύρνης, τις σφαγές σε Έλληνες και Αρμενίους και η λαοθάλασσα των εγκλωβισμένων στη προκυμαία της Σμύρνης, του επέβαλαν το ρόλο του Μεσσία. Έγινε ο άτυπος ναύαρχος, που “διέταξε” τα ελληνικά και ξένα πλοία με μεταφέρουν 300.000 άτομα από το θάνατο της Μικρασιατικής ακτής στη ζωή και τη σωτηρία των ελληνικών λιμανιών.

   Ο άνθρωπος και ο εξαιρετικός χειρισμός του που έσωσε πολύν κόσμο είναι το θέμα αυτής της εργασίας, που θα αποδοθεί με όσο γίνεται συνοπτικό αλλά και περιεκτικό τρόπο.

Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                   φυσικός

 

Από το Κλωνί Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1914)

Προλεγόμενα

   Το Κλωνί είναι χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας, κοντά στη Σπερχειάδα, σε υψόμετρο 320 μ.σε κατάφυτη περιοχή με πλατάνια, δρυς, πουρνάρια και πολλά οπωροφόρα δέντρα, με θέα προς τον κάμπο του Σπερχειού.  Από τη μελέτη των μεταναστών αυτού του χωριού βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 35 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2025. Δεν το έχω επισκεφθεί.

Πετρόκτιστη κρήνη στο Κλωνί (από το Διαδίκτυο)

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 17 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 35 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία, Σπερχειάδα) ή άλλο χωριό της περιοχής.