Από τα Πεντεόρια Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)

 

Προλεγόμενα

   Τα Πεντεόρια, είναι χωριό στους πρόποδες της Γκιώνας, σε υψόμετρο 480 μ. στην περιοχή Λιδωρικίου   του νομού Φωκίδας.

  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 49 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάιο του 2024.

Χωριό Πεντεόρια (ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 27 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 49 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Δεν το έχω επισκεφθεί.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τα Πεντεόρια, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 ---

 Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Πεντεόρια

   Από τις 20 Απριλίου 1835, ο οικισμός Πεντεόρια προσαρτήθηκε διοικητικά στο δήμο Μυωνίας του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στις 18 Δεκεμβρίου 1840 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Μυωνίας και προσαρτήθηκε στο δήμο Γαλαξειδίου του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Στις 20 Ιανουαρίου 1870 αντίθετα, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Γαλαξειδίου και προσαρτήθηκε στο δήμο Μυωνίας (με πρωτεύουσα την Αγία Ευθυμία).

   Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός Πεντεόρια αποσπάστηκε από το δήμο Μυωνίας. Ιδρύθηκε Κοινότητα Πεντεορίων, με ομώνυμη έδρα.

   Στις 31 Μαρτίου 1943, διαιρέθηκε ο νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος και ο οικισμός (και η Κοινότητα) Πεντεορίων υπάγεται στο νομό Φωκίδος.

   Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η Κοινότητα Πεντεορίων καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Γαλαξιδίου. Στις 7 Ιουνίου 2010, ο δήμος Γαλαξιδίου καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Δελφών (με έδρα την Άμφισσα).

   Ο πληθυσμός του (απογραφή 2011) ήταν 249 κάτοικοι.

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση από τα Πεντεόρια στην Αμερική[1]

   Από τα 49 ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι σχετικά περισσότεροι (11 άτομα) έφυγαν το έτος 1912. Συνολικά έγιναν 27 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκε και 1 μετανάστης που έκανε διπλό ταξίδι.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 8 % του πληθυσμού, που είναι ίσο με το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Οι κάτοικοι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Η περιοχή σχετικά κάλυπτε ικανοποιητικά τις ανάγκες της ζωής[2] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν μόνον άνδρες.Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή βλέπουμε ότι ήταν περισσότεροι ήτανστις μικρότερες ηλικίες μέχρι και 20 ετών (23 άτομα). Ακολούθησαν σε αριθμό μετανάστες στις παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 21 άτομα), ενώαπό τις μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών ήταν μικρός ο αριθμός. Η κατανομή των μεταναστών από τα Πεντεόρια σε ομάδες ηλικιών δίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 3.

 

   Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  ήταν :

 (α) Μαρδάκης Χρήστος, ετών 15 (πήγε το 1911)

(β) Κόκκορης Αθανάσιος, ετών 17 (πήγε το 1906)

     Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν :

 (α) Παπαγεωργίου Χαράλαμπος, ετών 40 (πήγε το 1912)

(β) Μαμαρέλης Ανδρέας, ετών 36 (πήγε το 1912))

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών υπολογίστηκε και βρέθηκε 23 έτη, δηλ. μικρός.

  Ως προς την οικογενειακή τους κατάσταση, οι σχετικά περισσότεροι μετανάστες του χωριού Πεντεόρια (37 άτομα) ήταν άγαμοι, οι δε υπόλοιποι 12 ήταν έγγαμοι (Πίνακας 4).

   Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

 

   Συνολικά καταγράφηκαν 27 ταξίδια πλοίων, που διακίνησαν τους μετανάστες αυτούς. Ο μεγαλύτερος αριθμός μεταναστών(40 άτομα) έφυγαν από το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 82 %). Από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν μόνον 7 άτομα. Οι υπόλοιποι μετανάστες έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. Πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση, οι περισσότεροι μετανάστες από τα Πεντεόρια έφυγαν με πλοία ξένης πλοιοκτησίας(36 άτομα) και με ελληνικά πλοία έφυγαν οι υπόλοιποι (13 άτομα).

   Σε ένα ταξίδι, το 1906, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 3 μετανάστες με το πλοίο “Giulia”. Το έτος 1909πάλι από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι έφυγαν 4 μετανάστες με το πλοίο “Alice”. Το έτος 1910, επίσης από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι έφυγαν 4 μετανάστες του χωριού Πεντεόρια με το πλοίο “Athinai”. Το 1912, πάντα από το λιμάνι της Πάτρας,σε ένα ταξίδι έφυγαν 7 μετανάστες του χωριού, με το πλοίο “Argentina”.

    Έγιναν 11 ομαδικά ταξίδια και16από μεμονωμένα άτομα.Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο μέχρι τον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από τα Πεντεόρια φαίνονται στον Πίνακα 7. Οι περισσότεροι μετανάστες προτίμησαν την πολιτεία του Νιου Τζέρσεϋ και συγκεκριμένα 17 άτομα (ποσοστό 35 %). Ειδικά πήγαν στις πόλεις Όραντζ (Orange) και Νιούαρκ (Newark). Ακολούθησε η Νέα Υόρκη, με 11 άτομα.Λιγότεροι μετανάστες πήγαν στις πολιτείες : Καλιφόρνιας, Ουισκόνσιν, Όρεγκον, Κολοράντο, Μινεσότα και Πενσυλβάνια.

   Πιο αναλυτικά, στον επόμενο πίνακα δίνονται και οι τόποι που επέλεξαν οι μετανάστες (σε παρένθεση δίνεται ο αριθμός μεταναστών):

 

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ - ΤΟΠΟΙ

 

 

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

    Από το σύνολο των 49 μεταναστών, η συντριπτική πλειοψηφία (38 άτομα) δήλωσαν εργάτης (laborer, worker, workman).  Δηλώθηκαν όμως κι άλλα επαγγέλματα. Περισσότερα στοιχεία ακολουθούν:

 

 

3.   Διπλό ταξίδι στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκε1άτομο που έκανε διπλό ταξίδι στην Αμερική. Συγκεκριμένα ήταν ο :

Δημήτριος Πολύζος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1920 στην πόλη Ρασίν (Racine) του Ουϊσκόνσιν.

 

 

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από ταΠεντεόρια

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι μετανάστες  από τα Πεντεόρια, που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν από πολλά μέρη του κόσμου στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από τα Πεντεόρια δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως καταγράφηκαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

 

α/α       Ονοματεπώνυμο                 χρ. άφιξης    ηλικία   έγγαμος     Πλοίο που ταξίδεψε   Λιμάνι αναχ.

1        Βαρντάκης Χρήστος              1-5-1913        18      όχι       Martha Washington     Πάτρα

2        Γεροδήμος Μιλτιάδης            22-9-1910       19      όχι       Athinai                       Πάτρα

3        Γεροσιδέρης Αθανάσιος        20-4-1907       21      όχι       Neustria                     Πειραιάς

4        Γεροσιδέρης Ευστάθιος         21-5-1906       19      όχι       Neustria                     Πειραιάς

5        Γεροσιδέρης Ευστάθιος         10-7-1912       25      όχι       Argentina                   Πάτρα

6        Γεροσιδέρης Μιλτιάδης         12-4-1911       19      όχι       Oceania                     Πάτρα

7        Γεροσιδέρης Νικόλαος          20-4-1907       24      όχι       Neustria                     Πειραιάς

8        Γεροσιδέρης Παναγιώτης      31-12-1906     30      ναι       Giulia                         Πάτρα

9        Διαβολής Ιωάννης                28-3-1910       21      όχι       Athinai                       Πάτρα

10      Ζαχαριάς Κωνσταντίνος        28-2-1921       27      όχι       King Alexander           Πειραιάς

11      Θεοχάρης Αθανάσιος            28-3-1910       20      όχι       Athinai                       Πάτρα

12      Θεοχάρης Αριστείδης            22-9-1910       23      όχι       Athinai                       Πάτρα

13      Θεοχάρης Δημήτριος             9-4-1909        21      όχι       Alice                          Πάτρα

14      Κόκκινος Αθανάσιος             9-4-1909        18      όχι       Alice                          Πάτρα

15      Κόκκινος Λουκάς                  9-4-1909        18      όχι       Alice                          Πάτρα

16      Κόκκινος Λουκάς                  28-3-1910       18      όχι       Athinai                       Πάτρα

17      Κόκκινος Νικόλαος               10-7-1912       19      όχι       Argentina                   Πάτρα

18      Κόκκορης Αθανάσιος            28-9-1906       17      όχι       Sofia Hohenberg         Πάτρα

19      Κόκκορης Αθανάσιος            2-7-1907        18      όχι       Sofia Hohenberg         Πάτρα

20      Κόκκορης Αθανάσιος            28-2-1921       30      ναι       King Alexander           Πειραιάς

21      Κόκκορης Ευθύμιος               2-7-1907        19      όχι       Sofia Hohenberg         Πάτρα

22      Κόκκορης Ιωάννης 2             10-5-1907       23      όχι       Sofia Hohenberg         Πάτρα

23      Κόκκορης Ιωάννης 1             22-3-1907       24      όχι       La Gascogne               Χάβρη

24      Κόκκορης Ιωάννης               12-10-1910     19      όχι       Martha Washington     Πάτρα

25      Κοντούλης Ανδρέας              23-11-1909     28      ναι       Athinai                       Πάτρα

26      Κοντούλης Κώστας               9-4-1909        18      όχι       Alice                          Πάτρα

27      Κοντούλης Ευθύμιος             31-12-1906     19      όχι       Giulia                         Πάτρα

28      Κρίκος Κωνσταντίνος           24-2-1912       26      ναι       Themistocles              Πάτρα

29      Λυμπέρης Ιωάννης               18-10-1907     19      όχι       Laura                         Πάτρα

30      Λυμπέρης Παναγιώτης          28-3-1910       19      όχι       Athinai                       Πάτρα

31      Μαμαρέλης Αθανάσιος          10-7-1912       20      όχι       Argentina                   Πάτρα

32      Μαμαρέλης Αθανάσιος          17-11-1916     24      όχι       Regina d’ Italia           Νάπολη

33      Μαμαρέλης Ανδρέας             17-10-1912     36      ναι       Carpathia                   Πάτρα

34      Μαμαρέλης Δημήτριος           28-2-1921       28      ναι       King Alexander           Πειραιάς

35      Μαμαρέλης Ιωάννης             12-10-1910     18      όχι       Martha Washington     Πάτρα

36      Μαρδάκης Αθανάσιος           3-9-1907        23      όχι       Laura                         Πάτρα

37      Μαρδάκης Χρήστος               4-9-1911        15      όχι       Martha Washington     Πάτρα

38      Παπαγεωργίου Ανδρέας        10-7-1912       19      όχι       Argentina                   Πάτρα

39      Παπαγεωργίου Γεώργιος      20-4-1910       19      όχι       Laura                         Πάτρα

40      Παπαγεωργίου Χαράλ.         10-7-1912       40      ναι       Argentina                   Πάτρα

41      Πολύζος Δημήτριος               14-3-1912       23      όχι       Alice                          Πάτρα

42      Πολύζος Δημήτριος               22-2-1920       33      ναι       Megali Hellas             Πειραιάς

43      Πολύζος Μιχαήλ                   23-11-1909     23      όχι       Athinai                       Πάτρα

44      Πολυζώης Αθανάσιος            31-12-1906     27      όχι       Giulia                         Πάτρα

45      Σιδεράκος Γεώργιος             18-10-1907     30      ναι       Laura                         Πάτρα

46      Τσάμης Παναγής                  13-8-1912       34      ναι       Martha Washington     Πάτρα

47      Τσίκνας Ηλίας                      10-7-1912       31      ναι       Argentina                   Πάτρα

48      Τσίκνας Δημήτριος                10-7-1912       19      όχι       Argentina                   Πάτρα

49      Τσογκάνης Γεώργιος            29-10-1910     30      ναι       Eugenia                      Πάτρα

 

 

5.    Χρονικό της μετανάστευσης από τα Πεντεόρια Δωρίδας

 

i.  Η αρχή του 1906

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν τρεις αναχωρήσεις (2 μεμονωμένες και άλλη μία ομαδική) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άτομα. Αναλυτικά :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Ευστάθιο Γεροσιδέρη, που ήταν ο πρωτοπόρος μετανάστης του χωριού. Την 1η Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκε στο πλοίο “Neustria” και στις 21 Μαΐου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ως τόπο διαμονής στην Ελλάδα δήλωσε αόριστα “Δωρίδα”. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, Όπου ήταν ο γνωστός του Ιωάννης Κοντόπουλος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1906 έγινε από τον Αθανάσιο Κόκκορη ήταν ο πρώτος που πραγματοποίησε το μεγάλο ταξίδι προς την Αμερική. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 11  Σεπτεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 28 Σεπτεμβρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 17 ετών. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπυρίδων Κατσακάς.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1906 αριθμούσε τρία άτομα, τους : Παν. Γεροσιδέρη, Ευθ. Κοντούλη και Αθαν. Πολυζώη. Στις 8 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ταξίδεψαν με το πλοίο “Giulia” και στις 31 Δεκεμβρίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Παναγιώτης Γεροσιδέρης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ευστάθιο Σιδέρη.

·         Ο Ευθύμιος Κοντούλης ήταν 19 ετών. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αριστείδης Δεδούσης.

·         Ο Αθανάσιος Πολυζώης ήταν 27 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αριστείδης Δεδούσης.

 

ii.    Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν έξη αναχωρήσεις (τρεις ομαδικές και άλλες 3 από μεμονωμένους) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άτομα από τα Πεντεόρια. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση του 1907 έγινε από τον Ιωάννη Κόκκορη. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί στις 12 Μαρτίου επέλεξε το πλοίο “La Gascogne” και στις 22 Μαρτίου έφτασε στη Αμερική. Ήταν 24 ετών. Γεννήθηκε στα Πέντε Όρια, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Βιτρινίτσα[4]. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παπαδημητρίου.

 

Πλοίο Neustria (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Αθαν. Γεροσιδέρη και Νικ. Γεροσιδέρη. Από τον Πειραιά και μετά το λιμάνι της Μασσαλίας ταξίδεψαν με το πλοίο “Neustria”  και στις 20 Απριλίου αντίκρυσαν το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν για τους μετανάστες αυτούς ότι:

·         Ο Αθανάσιος Γεροσιδέρης ήταν 21 ετών. Ως επάγγελμα δήλωσε καλλιεργητής (cultivator). Αναζητούσε δουλειά, με 18 $ μαζί του, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας όπου ήταν ο ξάδερφος του Σωτ. Γρίβας.

·         Ο Νικόλαος Γεροσιδέρης ήταν 24 ετών. Κι αυτός δήλωσε ως επάγγελμα καλλιεργητής (cultivator). Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ουέστ Όραντζ (West Orange) της Νέας Υόρκης, κοντά στον ξάδερφό του Ευστάθιο Γεροσιδέρη.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση του 1907 έγινε από τον Ιωάννη Κόκκορη. Στις 18 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 10 Μαΐου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η πόλη Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ευθύμιος Καραμπέτσος[5].

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Αθαν. Κόκκορη και Ευθ, Κόκκορη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 13 Ιουνίου ανέβηκαν στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 2 Ιουλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ότι :

·         Ο Αθανάσιος Κόκκορης ήταν 18 ετών. Γεννήθηκε στα Πέντε Όρια, αλλά ως τόπο κατοικίας δήλωσε το Γαλαξίδι. Με 10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Νιούαρκ[6] (Newark) του Νιού Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Δραγκότης[7].

·         Ο Ευθύμιος Κόκκορης ήταν 19 ετών. Γεννήθηκε στο χωριό Πέντε Όρια, αλλάως τόπο κατοικίας του δήλωσε το Γαλαξίδι. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος Σωτήριος Γρίβας.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση του 1907 έγινε από τον Αθανάσιο Μαρδάκη. Στις17 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 3 Σεπτεμβρίου “πάτησε πόδι” στην Αμερική. Ήταν 23 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευθυμία. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σταύρος Μοσκαχλαϊδής.

 

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση του 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Ιωάν. Λυμπέρη και Γεώργ. Σιδεράκο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 30 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 18 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Ιωάννης Λυμπέρης ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αθανάσιος. Προορισμός του για δουλειά (με 10 $ μαζί του) ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ηλία Θεοχάρη.

·         Ο Γεώργιος Σιδεράκος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Αθανάσιος. Με 13 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Ηλία Θεοχάρη.

 

iii.  Μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ομαδικές αναχωρήσεις με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα από τα Πέντε Όρια. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1909 αριθμούσε τέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους: Δημ. Θεοχάρη, Αθ. Κόκκινο, Λουκ. Κόκκινο και Κώσ. Κοντούλη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 22 Μαρτίου, ανέβηκαν στο πλοίο “Alice” και στις 9 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι:

·         Ο Δημήτριος Θεοχάρης ήταν 21 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 20 $ μαζί του στο Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουϊσκόνσιν, με γνωστό του στην Αμερική το φίλο Σπύρο Αθανασίου στην πόλη Όραντζ (Orange)του Νιού Τζέρσεϋ.

 

Ατμόπλοιο “Alice” (Photo: Eric Johnson)

·         Ο Αθανάσιος Κόκκινος (Cocinos) ήταν 18 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κώστας. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν το Μιλγουώκι του Ουϊσκόνσιν, με γνωστό του στην Αμερική το φίλο Απόστολο Σόλα, στην πόλη Ντουλούθ (Duluth) της Μινεσότα.

·         Ο Λουκάς Κόκκινος (Cocinis) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουϊσκόνσιν, με γνωστό του στην Αμερική το φίλο Απόστολο Σόλα[8], στην πόλη Ντουλούθ(Duluth) της Μινεσότα.

·         Ο Κώστας Κοντούλης ήταν 18 ετών. Στο χωριό ήταν ο πατέρας του Δημήτριος. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Σωτηρόπουλος[9].

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1909 έγινε από δύο άτομα, τους Ανδ. Κοντούλη και Μιχ. Πολύζο. Στις 4 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai”  και στις 23 Νοεμβρίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Είμαστε σε θέση να ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Ανδρέας Κοντούλης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αγγέλω. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Σπύρο Τσίβα.

·         Ο Μιχαήλ Πολύζος ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης. Με 55 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Σπυρίδων Τσίβας.

 

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

 

iv.      Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε αναχωρήσεις (3 ομαδικές και 2 από μεμονωμένους) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άτομα από τα Πέντε Όρια. Συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Ιωάν. Διαβολής, Αθαν. Θεοχάρης, Λουκ. Κόκκινος και Παν. Λυμπέρης. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Μαρτίου έφυγαν με το πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Ιωάννης Διαβολής[10] ήταν 21 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ευστάθιος. Προορισμός του για δουλειά (με 27 $ μαζί του) ήταν η πόλη Όραντζ[11](Orange) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κοντόπουλος[12].

·         Ο Αθανάσιος Θεοχάρης ήταν 20 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Βασιλική. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο γνωστός του Χρήστος Παπανικολάου.

·         Ο Λουκάς Κόκκινος ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χρήστος Παπανικολάου.

·         Ο Παναγιώτης Λυμπέρης (Limperios) ήταν 19 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Νικόλαος. Με 22 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Παπανικολάου.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Γεώργιο Παπαγεωργίου[13]. Στις 4 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Laura” και στις 20 Απριλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χάρης. Προορισμός του για δουλειά[14] (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Στέρλινγκ (Sterling) του Κολοράντο, όπου ήταν ένας φίλος του.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους : Μιλ. Γεροδήμο και Αριστ. Θεοχάρη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 5 Σεπτεμβρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 22 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Περισσότερες πληροφορίες από το αρχειακό υλικό μας τονίζουν ότι:

·         Ο Μιλτιάδης Γεροδήμος ήταν 19 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν υπάλληλος (clerk). Το όνομα της μητέρας του ήταν Μαρία. Με 30 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για ανάλογη δουλειά στην πόλη Αστόρια του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Νάσο Θεοχάρη.

·         Ο Αριστείδης Θεοχάρης ήταν 23 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή της στο χωριό δήλωσε τον αδερφό του Αθανάσιο. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Αστόρια του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδερφός του Νάσος Θεοχάρης.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από διμελή ομάδα, από τους : Ιωάν. Κόκκορη και Ιωάν. Μαμαρέλη. Στις 26 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 12 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ότι:

·         Ο Ιωάννης Κόκκορης ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Χαρίκλεια. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Στέρλινγκ του Κολοράντο, κοντά στον ξάδερφό του Πέτρο Λυμπέρη.

·         Ο Ιωάννης Μαμαρέλης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 38 $ μαζί του) ήταν η πόλη Όραντζ[15](Orange) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Κουμπούρης.

 

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Γεώργιο Τσογκάνη. Στις 10 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου αντίκρυσε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Γαρουφαλιά. Με 40 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Όραντζ της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ζήσιμος.

 

v.    Δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1911

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από το Μιλτιάδη Γεροσιδέρη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Μαρτίου ταξίδεψε με το πλοίο “Oceania”  και στις 12 Απριλίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Γκατούφος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από το Χρήστο Μαρδάκη. Στις 21 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 4 Σεπτεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν μόλις 15ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε το θείο του Ηλία Μελένιο. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 20 $ μαζί του, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια, κοντά στον αδερφό του Αθαν. Μαρδάκης.

 

vi.   Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε αναχωρήσεις (1 ομαδική και 4 από μεμονωμένους) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα από τα Πέντε Όρια. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κωνσταντίνο Κρίκο. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 24 Φεβρουαρίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη μικρή πόλη Bengal(Βεγγάλη) της Μινεσότα, κοντά στον ξάδερφό του Θεόδωρο Μανέτα[16].

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Δημήτριο Πολύζο. Στις 26 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Alice” και στις 14 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε το Γαλαξίδι. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 26 $ μαζί του) ήταν το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπόνος.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε επτά άτομα και ήταν η μεγαλύτερη σε αριθμό. Περιλάμβανε τους : Ευστ. Γεροσιδέρη, Νικ. Κόκκινο, Αθαν. Μαμαρέλη, Ανδ. Παπαγεωργίου, Χαρ. Παπαγεωργίου, Δημ. Τσίκνας και Ηλ. Τσίκνας. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 24 Ιουνίου ανέβηκαν στο πλοίο “Argentina” και στις 10 Ιουλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Ευστάθιος Γεροσιδέρης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Αικατερίνη. Με 16 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κόκκορης.

·         Ο Νικόλαος Κόκκινος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κώστας. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Νιούαρκ(Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο φίλος του Στάθη Σιδέρη.

·         Ο Αθανάσιος Μαμαρέλης ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά, στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν  θείος του Ευθύμιος Κυρκόπουλος.

 

Ατμόπλοιο “Argentina”

·         Ο Ανδρέας Παπαγεωργίου ήταν 19 ετών. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Γιαννούλα. Προορισμός του για δουλειά (με 26 $ μαζί του) ήταν η πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στο θείο του Ιωάννη Κόντο.

·         Ο Χαράλαμπος Παπαγεωργίου ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Γιαννούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κόντος.

·         Ο Δημήτριος Τσίκνας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του ονομαζόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του στο Νιούαρκ(Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Αθαν. Χατζηκώστα.

·         Ο Ηλίας Τσίκνας ήταν 31 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Σταυρούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μπόνος.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Παναγή Τσάμη. Στις 29 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “MarthaWashington”  και στις 13 Αυγούστου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του ονομαζόταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά, ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικ. Κουμπούρης.

   Η τετάρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Ανδρέα Μαμαρέλη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 30 Σεπτεμβρίου έφυγε με το πλοίο “Carpathia” και στις 17 Οκτωβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό ήταν η γυναίκα του Χαρίκλεια. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Κουμπούρης.

 

Ατμόπλοιο “Carpathia”  (Photo: Richard Faber Collection)

 

vii. Μεμονωμένες αναχωρήσεις στα έτη 1913 και 1916

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Χρήστο Βαρντάκη. Στις 14 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “MarthaWashington” και την 1η Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Ώκλαντ (Oakland) της Καλιφόρνιας, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από τον Αθανάσιο Μαμαρέλη. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί αναχώρησε με το πλοίο “Regina d’ Italia” και στις 17 Νοεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 24 ετών. Άλλα στοιχεία ελλείπουν, από πρόβλημα του αρχείου.

 

viii.   Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1920

   Έγινε από το Δημήτριο Πολύζο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 5 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Μαρία. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ρασίν (Racine) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ανεψιός[17] του. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Δημήτριος Πολύζος την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στο Σαν Φρανσίσκο.

 

ix.   Μία ομαδική αναχώρηση στο 1921 - Μεταναστευτικός επίλογος

   Έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Κων. Ζαχαριά, Αθαν. Κόκκορη και Δημ. Μαμαρέλη. Στις 12 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά, ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Ζαχαριάς ήταν 27 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Θωμάς. Προορισμός του για δουλειά (με 54 $ μαζί του) ήταν η πόλη Ρασίν (Racine) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Μαμαρέλης.

·         Ο Αθανάσιος Κόκκορης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευσταθία. Με 32 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πάτερσον του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Ευθύμιο Κυτέα.

·         Ο Δημήτριος Μαμαρέλης ήταν 28 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Παράσχω. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην πόλη Ρασίν (Racine) του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο.

 

Ατμόπλοιο “King Alexander”

------------------------------

 

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο www.amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.

6.    “Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο www.amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη).

7.    Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

8.    Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2]Στο σύνολο των 49 ονομάτων μεταναστών από τα Πεντεόρια βρέθηκαν 5 αναλφάβητοι (ή ποσοστό 10 % των μεταναστών) .

[3]Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4]Μετονομάστηκε σε Τολοφών.

[5]Από τη Δωρίδα αόριστα (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική στις 14 Μαΐου 1906, σε ηλικία 20 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Κρίκος.

[6]Αρχικά είχε δηλώσει ως προορισμό του τη Νέα Υόρκη και μετά άλλαξε γνώμη.

[7]Από τη Δωρίδα αόριστα (όπως δήλωσε).Πήγε στην Αμερική στις 16 Ιουλίου 1906, σε ηλικία 19 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη.

[8]Από το χωριό Σεβεδίκος. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 25 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Μιλγουώκι του Ουϊσκόνσιν.

[9]Από τη Ναύπακτο. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 23 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο αδερφός του.

[10]Στο χειρόγραφο αρχείο, το επώνυμο ήταν κακογραμμένο. Εκφράζω επιφύλαξη για την απόδοση του επωνύμου.

[11]Αρχικός τόπος προορισμού ήταν NewYork.

[12]Πιθανά από τη Βιτρινίτσα (Τολοφών). Πήγε στην Αμερική το 1905, σε ηλικία 37 ετών, με προορισμό τη Νέα Υόρκη.

[13]Φέρει σφραγίδα DEPORTED (απελάθηκε).

[14]Αρχικός τόπος προορισμού ήταν N.Y. NewYork. Δυσανάγνωστος ο νέος τόπος.

[15]Αρχικός τόπος προορισμού ήταν N.Y. NewYork.

[16]Από το χωριό Πλέσσα (μετονομάστηκε σε Αμυγδαλιά) Φωκίδας. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 20 ετών και αναλφάβητος. Αρχικός τόπος προορισμού του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.

[17]Το μικρό του όνομα είναι Αθανάσιος, αλλά το επώνυμο (στο χειρόγραφο αρχείο) είναι δυσανάγνωστο.