"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

15/5/24

Πίνακας αναρτημένων εργασιών στον Αμφικτύωνα (2014-2024)

 

 Εισαγωγή

  Με τη συμπλήρωση 10 ετών από τη δημιουργία του www.amfictyon.blogspot.gr έκρινα χρήσιμο να δοθούν οι τίτλοι των εργασιών που δημοσιεύτηκαν αυτά τα χρόνια. Προήλθαν από το Γεώργιο Κων. Μπαλωμένο και τον υποφαινόμενο. Επίσης αναρτήθηκαν κείμενα του Δημ. Καραθεοδώρου, φιλολόγου.

   Από τις 9 Ιουνίου 2014 που αναρτήθηκε η πρώτη εργασία, έφτασε τώρα τον αριθμό 445 συνολικά. Ελπίζω η συμβολή μας να βοήθησε στη διεύρυνση της γνώσης της τοπικής μας ιστορίας.

   Για τα σχόλια που ελήφθησαν και για τα καλά λόγια αρκετών αναγνωστών, τους ευχαριστώ.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

 

9/5/24

Από το Αμούρι Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1900-1916)

Προλεγόμενα

  Το Αμούρι είναι ένα πεδινό χωριό (αγροτικός οικισμός) στον κάμπο της Λαμίας (βόρεια του Σπερχειού ποταμού). Ανήκει διοικητικά στο δήμο Λαμιέων.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Αμούρι. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 27 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 15 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 27 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Αμούρι, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό.

1/5/24

Ο Επιτάφιος του Αγίου Αθανασίου Στυλίδας

 Ένα ιστορικό και εκκλησιαστικό κειμήλιο

 του Δημήτρη Κ. Καραθεοδώρου, φιλολόγου

 

Ο Επιτάφιος στολισμένος το έτος 2020
   Ήταν στην Οδησσό της (τότε) Ρωσίας, μια εκκλησία, ο ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, και μια μεγάλη Παρασκευή, μετά την επανάσταση του ’17, την ώρα που γινόταν η περιφορά του Επιταφίου, φτάσαν μπολσεβίκοι στρατιώτες κι αρχίσαν να φοβερίζουν τους Χριστιανούς και τους Έλληνες, να τους χτυπάνε και να φωνάζουν πως, άμα δε γυρίσουν πίσω τον Επιτάφιο, θα τους σκοτώσουν όλους και θα κάψουν την εκκλησία.

   Ξαφνικά, ο Επιτάφιος πέταξε μια μεγάλη φλόγα, που έφτασε ψηλά στον ουρανό, κι όλοι τρομοκρατημένοι πέσανε κάτω στο χώμα, μαζί κι οι στρατιώτες. Η φλόγα κράτησε κάνα δυο τρία λεπτά και οι στρατιώτες, άμα είδανε τέτοιο σημάδι παράξενο, ξεχάσαν τις τιμωρίες και τις φοβέρες και φύγανε. Ο Επιτάφιος – δόξα τω Θεώ – δεν έπαθε τίποτα. Ο κόσμος τον πήρε μέσα στην εκκλησία και όλοι γονατισμένοι συνέχισαν τη θεία ακολουθία.

   Εκείνη την εποχή, έτυχε να είναι στην Οδησσό ένα καΐκι ελληνικό που ξεφόρτωνε διάφορα εφόδια από την Ελλάδα. Ένας παπάς από την Οδησσό, ο παπα-Ζαχαρίας, που ήταν παρών στα επεισόδια με τους επαναστάτες, επειδή έμαθε ότι οι μπολσεβίκοι θα κάψουν την εκκλησία και όλα τα ιερά της κειμήλια, μπήκε το βράδυ μέσα στην εκκλησία και πήρε τον Επιτάφιο και τ’ άλλα χρυσοκέντητα υφάσματα και τα ’κρυψε όλα βαθιά μες στ’ αμπάρι του καϊκιού.

26/4/24

Από το Νόστιμο Ευρυτανίας, μετανάστες στην Αμερική (1908-1931)

 

Προλεγόμενα

  Το Νόστιμο είναι ένα πολύ ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, στην πλαγιά του όρους Χελιδόνα, μέσα στα έλατα, σε υψόμετρο 940 μ. Δεν το έχω επισκεφθεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Νόστιμο. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 7 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2024.

 

Το χωριό Νόστιμο (Η φωτογραφία ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 4 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (κάποιοι μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν στοιχεία για τα 7 άτομα. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Νόστιμο, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτό. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Καρπενήσι, Λαμία, Αθήνα). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

13/4/24

Από τον Άβορο Λιδωρικίου Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1929)

 

Προλεγόμενα

   Ο Άβορος Λιδωρικίου, είναι ορεινό χωριό κοντά στην τεχνητή λίμνη Μόρνου, σε υψόμετρο 670 μ. στην περιοχή Δωρίδας του νομού Φωκίδας.

Άβορος ( η φωτογραφία ελήφθη από τη θέση Αλώνια), Βικιπαίδεια
  Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 102 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2024.

   Για το τελικό αποτέλεσμα χρειάστηκε αρκετός χρόνος. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 28 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα) και τελικά βρέθηκαν τα 102 ονόματα μεταναστών. Υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα των κατοίκων της. Δεν το έχω επισκεφθεί.

7/4/24

Η επιβραδυντική άμυνα των Βρετανών στις Θερμοπύλες και στη διάβαση Μπράλου (Απρίλιος 1941)

 Κατά τη γερμανική εισβολή

Κωνσταντίνου Αθαν. Μπαλωμένου, φυσικού

 

Πρόλογος

Μπέρναρντ Φρέυμπεργκ
   Από τις αρχές του 1941, ήταν γνωστή η επιθυμία των Βρετανών για δημιουργία νέου συμμαχικού μετώπου απέναντι στους Γερμανούς. Τις εξελίξεις στο αλβανικό μέτωπο και τις επιτυχίες των Ελλήνων παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον και οι Γερμανοί. Όμως, το Μάρτιο 1941 διαψεύστηκαν οι ελπίδες για τη σύμπτυξη βαλκανικού μετώπου με Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία και Τουρκία, συνεπικουρούμενες από το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα. Το τελευταίο περιλάμβανε κυρίως μονάδες Αυστραλών και Νεοζηλανδών (γνωστές με το όνομα ANZAC[1], που είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Australian and New Zealand Army Corps). Επικεφαλής ήταν ο υποστράτηγος Φρέυμπεργκ (19η Αυστραλιανή Ταξιαρχία) και ο αντιστράτηγος Μακέη (6η  Νεοζηλανδική ταξιαρχία).

   Ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς, για το σκοπό αυτό, είχε ζητήσει 10 βρετανικές μεραρχίες, οι δε Άγγλοι πρότειναν 2-3 μόνον και μετά από 2 μήνες. Μετά τον αιφνίδιο και περίεργο θάνατο του Ι. Μεταξά (στις 21 Ιανουαρίου 1941), η ίδια διάσταση απόψεων παρέμενε. Η οργάνωση άμυνας στη γραμμή του ποταμού Αλιάκμονα ήταν πολύ δύσκολη, με τον όγκο του ελληνικού στρατού κυρίως στην Αλβανία και  τον υπόλοιπο στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο.

20/3/24

Από την Ερατεινή Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1920)

 

Προλεγόμενα

   Η Ερατεινή ανήκει στο νομό Φωκίδας. Είναι παραθαλάσσια περιοχή με αναπτυγμένο τουρισμό και ξενοδοχεία. Έχει αναπτυγμένη κτηνοτροφία, αλιεία και ελαιοκαλλιέργεια. Δεν την έχω επισκεφτεί.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από την Ερατεινή. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια. Η έκπληξη είναι ότι βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία μόνο για 9 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2022.