Προλεγόμενα
Το Αμούρι είναι ένα πεδινό χωριό (αγροτικός οικισμός) στον κάμπο της Λαμίας (βόρεια του Σπερχειού ποταμού). Ανήκει διοικητικά στο δήμο Λαμιέων.
Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από το Αμούρι. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 27 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024.
Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκε πολύς χρόνος εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (EllisIsland). Η έρευνα απέδωσε 15 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων και τελικά ανευρέθηκαν 27 ονόματα μεταναστών. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από το Αμούρι, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτό.
Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.
Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από το Αμούρι, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.
Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
φυσικός
Αυτοδιοικητικά
Οικισμός Αμούρι Φθιώτιδας
Από τις 20 Απριλίου 1836 ο οικισμός Αμούρι προσαρτήθηκε στο δήμο Μάκριδος (Παραχελωιτών) του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στις 2 Ιουλίου 1841 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Μάκριδος (Παραχελωιτών) και προσαρτήθηκε το δήμο Μακρακώμης του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.
Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Μακρακώμης. Ιδρύθηκε Κοινότητα Αμουρίου, με ομώνυμη έδρα. Στις 31 Μαρτίου 1943, ο νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος διαιρέθηκε και η Κοινότητα Αμουρίου υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η Κοινότητα Αμουρίου καταργήθηκε και ο οικισμός Αμούρι προσαρτήθηκε στο δήμο Λειανοκλαδίου. Από τις 7 Ιουνίου 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”) ο δήμος Λειανοκλαδίου καταργήθηκε και ο οικισμός Αμούρι προσαρτήθηκε στο δήμο Λαμιέων.
Ο πληθυσμός του (απογραφή 2011) ήταν 275 κάτοικοι.
1. Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]
Από τα
27 ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (9)
έφυγαν το έτος 1911 (ποσοστό 33 %). Συνολικά έγιναν 15 μεταναστευτικά ταξίδια
πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν και 5 μετανάστες που έκαναν διπλό
ταξίδι.
Το ποσοστό που μετανάστευσε[2] ήταν 7 % του πληθυσμού, που είναι λίγο μικρότερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8 %). Η περιοχή είχε γεωργικές καλλιέργειες και σχετικά κάλυπτε τις ανάγκες των κατοίκων της.
Όλοι οι μετανάστες ήταν άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 14 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από το Αμούρι, δίνεται στον παρατιθέμενο πίνακα 3.
Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :
(α) Λάμπρου Γεώργιος, ετών 17 (πήγε το 1909)
(β) Αθανασίου Νικόλαος, ετών 18, (πήγε το 1908)
(γ) Βλάχος Χαράλαμπος, ετών 18 (πήγε το (1906)
Μεγαλύτερες ηλικίες είχαν οι :
(α) Τσιγαρίδης Κων/ντίνος, ετών 40 (πήγε το 1912)
(β) Γεωργίου Δημήτριος, ετών 38 (πήγε το 1915)
Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 27 έτη.
Οι περισσότεροι μετανάστες του Αμουρίου ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 27 μετανάστες, οι 16 ήταν άγαμοι (ή 59 %) και οι υπόλοιποι 11 ήταν έγγαμοι.
Από τις οικογένειες του χωριού Αμούρι, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :
Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες (20 άτομα) από το Αμούρι έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικά πλοία έφυγαν 7 άτομα.
Σε ένα ταξίδι, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, το 1911 έφυγαν 6 μετανάστες του Αμουρίου με το πλοίο “Chicago”. Το 1912, από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 4 μετανάστες με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris”.
Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.
Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του EllisIsland (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».
Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.
Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.
Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ
2. Επαγγέλματα των μεταναστών
Οι περισσότεροι μετανάστες δηλ. 23 άτομα (85 %) δήλωσαν απλός εργάτης. Δηλώθηκαν όμως και άλλα επαγγέλματα. Περισσότερα στοιχεία δίνονται στον πίνακα που ακολουθεί:
3. Διπλά ταξίδια στην Αμερική
Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 5άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Περισσότερα χρόνια (12) έμεινε και εργάστηκε ο Δημήτριος Γεωργίου. Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν:
1. Ανδρέας Δημόπουλος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-10 στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 πάλι στον ίδιο προορισμό.
2. Νικόλαος Γούλας : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
3. Κωνσταντίνος Σιώνος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-13 στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Δημήτριος Αλαμπάνος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-13 στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.
5. Δημήτριος Γεωργίου : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1900-12 στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 πάλι στον ίδιο προορισμό.
4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από το Αμούρι
Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellisisland) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες του Αμουρίου που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από το Αμούρι δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):
α/α Ονοματεπώνυμο χρον. άφιξης ηλικία έγγαμος Πλοίο ταξιδιού Λιμάνι αναχ.
1 Αθανασίου Νικόλ. 14-1-1908 18 όχι Gerty Πάτρα
2 Αλαμπάνος Γρηγ. 27-6-1914 25 όχι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
3 Αλαμπάνος Δημήτ. 14-3-1912 27 ναι Patris Πειραιάς
4 Αλαμπάνος Δημήτ. 9-3-1912 36 ναι Carpathia Πειραιάς
5 Αλαμπάνος Φίλιπ. 14-3-1912 30 όχι Patris Πειραιάς
6 Βλαχος Γεώργιος 24-5-1911 20 όχι Chicago Χάβρη
7 Βλάχος Χαράλαμ. 21-12-1906 18 όχι Italia Νάπολη
8 Γκάσιος Αλέξανδ. 21-12-1906 26 ναι Italia Νάπολη
9 Γεωργίου Δημήτ. 9-3-1915 38 όχι Carpathia Πειραιάς
10 Γκιολές Γεώργιος 6-5-1912 29 ναι Patris Πειραιάς
11 Γκιολές Νικόλαος 5-12-1911 27 ναι Martha Washington Πάτρα
12 Γούλας Δημήτριος 20-4-1912 24 ναι Macedonia Πειραιάς
13 Γούλας Νικόλαος 2-4-1914 35 ναι Laconia (1912) Πάτρα
14 Δημόπουλος Ανδρ. 24-5-1911 27 όχι Chicago Χάβρη
15 Καρασήμας Ιωάν. 24-5-1911 21 όχι Chicago Χάβρη
16 Κόκκινος Αλέκος 16-11-1911 22 όχι Patris Πειραιάς
17 Λάμπρου Γεώργ. 15-4-1909 17 όχι Columbia Πάτρα
18 Μπαλιάκος Γεώργ. 24-5-1911 35 ναι Chicago Χάβρη
19 Μπαλιανίτης Αθαν. 14-3-1912 30 ναι Patris Πειραιάς
20 Παπαστεργίου Στ. 24-5-1911 20 όχι Chicago Χάβρη
21 Σιώκας Κώστας 5-12-1911 30 όχι Martha Washington Πάτρα
22 Σιώνος Κων/νος 27-6-1914 33 όχι Kaiser Franz Josef I Πάτρα
23 Τριανταφύλλου Κ. 13-11-1905 29 ναι Italia Νάπολη
24 Τσαούσης Δημήτρ. 24-5-1911 19 όχι Chicago Χάβρη
25 Τσιγαρίδης Κων. 14-3-1912 40 ναι Patris Πειραιάς
26 Τσώμος Γεώργιος 30-3-1907 31 όχι Napolitan Prince Πειραιάς
27 Τσώνος Βλάσιος 21-12-1909 29 όχι Martha Washington Πάτρα
5. Χρονικό της μετανάστευσης από το Αμούρι Φθιώτιδας
i. Ο πρωτοπόρος του 1900
Ο άνθρωπος του χωριού που προηγήθηκε και “άνοιξε το δρόμο” για την Αμερική ήταν ο Δημήτριος Γεωργίου. Στην είσοδο του 20ού αι., σε ηλικία 23 ετών πήγε για εργασία στην Αμερική, με προορισμό την πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτικής Βιρτζίνια. Εργάστηκε 12 χρόνια και το 1912 επέστρεψε, Το 1915 έκανε και δεύτερο ταξίδι.
ii. Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1905
Έγινε από τον Κων. Τριανταφύλλου. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 23 Οκτωβρίου 1905 αναχώρησε με το πλοίο “Italia” στις 13 Νοεμβρίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Με 11 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο αδερφός του Αθανάσιος Τριανταφύλλου.
iii. Μία ομαδική αναχώρηση στο 1906
Περιλάμβανε δύο άτομα τους : Χαρ, Βλάχο και Αλέξ. Γκάσιο. Με πλοίο ταξίδεψαν από την Ελλάδα μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 5 Δεκεμβρίου 1906 επέλεξαν το πλοίο “Italia” και στις 21 Δεκεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν γι’ αυτούς ότι:
· Ο Χαράλαμπος Βλάχος ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 28 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αγαμέμνων Παναγάκης.
· Ο Αλέξανδρος Γκάσιος (Gasios) ήταν 26 ετών. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αγαμέμνων Παναγάκης.
iv. Δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1907
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Γεώργιο Τσώμο. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 9 Μαρτίου επιβιβάστηκε στο πλοίο “Napolitan Prince” και στις 30 Μαρτίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 31 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 20 $ μαζί του) ήταν η πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτικής Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Γεωργίου.
Πλοίο Napolitan Prince (Photo: World Ship Society)
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από το Νικόλαο Αθανασίου. Στις 19 Δεκεμβρίου 1907, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Gerty” και στις 14 Ιανουαρίου 1908 αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Κωνσταντίνος. Με 9 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Παναγ. Γιαβέλας.
v. Άλλες δύο μεμονωμένες αναχωρήσεις στο 1909
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Γεώργιο Λάμπρου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Μαρτίου ανέβηκε στο πλοίο “Columbia” και στις 15 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, Ήταν 17 ετών και αναλφάβητος. Στο Αμούρι είχε τη μητέρα του Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 12 $ μαζί του στην πόλη Ντάβενπορτ (Davenport) της Αϊόβα, κοντά στον πατέρα του Βασίλειο Λάμπρου.
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Βλάσιο Τσώνο. Στις 6 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου αντίκρισε το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 29 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο χωριό δήλωσε τον αδερφό του Νικόλαο. Με 27 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Ντάβενπορτ της Αϊόβα, όπου ήταν ο αδερφός του Γ. Τσώνος.
vi. Κορύφωση της μεταναστευτικής φυγής στο 1911
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τρία μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο άτομο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άτομα από το Αμούρι. Πιο συγκεκριμένα:
Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε έξη άτομα και περιλάμβανε τους: Γεώρ. Βλάχο, Ανδ. Δημόπουλο, Ιωάν, Καρασήμα, Γεώρ. Μπαλιάκο, Στέργ. Παπαστεργίου και Δημ. Τσαούση. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 14 Μαΐου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Chicago” και στις 24 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας πληροφορεί για τους μετανάστες αυτούς ότι:
· Ο Γεώργιος Βλάχος ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Στο Αμούρι είχε τη μητέρα του Αικατερίνη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ευθυμίου[4].
· Ο Ανδρέας Δημόπουλος ήταν 27 ετών. Το όνομα της μητέρας του ήταν Ευθυμία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Δημόπουλο. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ανδρέας Δημόπουλος την περίοδο 1907-10 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
· Ο Ιωάννης Καρασήμας (Karassimas) ήταν 21 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ειδικευμένος τεχνίτης (Journeyman). Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Μπάφαλο (Buffalo) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αναστάσιος Γράμμος.
Πλοίο “Chicago”, Photo: Frank Richardo Collection
· Ο Γεώργιος Μπαλιάκος ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του πρέπει να ήταν Τασία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μπάφαλο (Buffalo) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θεόδ. Παπαγγελόπουλος.
· Ο Στέργιος Παπαστεργίου ήταν 20 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ειδικευμένος τεχνίτης (Journeyman). Στο Αμούρι ήταν ο πατέρας του Θεόδωρος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Χάιντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Αποστόλου[5].
· Ο Δημήτριος Τσαούσης ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Καλογιάννης.
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Αλέκο Κόκκινο. Στις 29 Οκτωβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 16 Νοεμβρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 22 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η μητέρα του στο Αμούρι Λαμίας ονομαζόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Γεωργίου.
Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από δύο άτομα, τους Νικ. Γκιολέ και Κώσ. Σιώκα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 20 Νοεμβρίου ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 5 Δεκεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας γνωρίζουν ότι:
· Ο Νικόλαος Γκιολές (Gioles) ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Δημητρούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στο θείο του Κ. (ή Χ.) Γκιολέ[6].
· Ο Κώστας Σιώκας (Siokas) ήταν 30 ετών. Η μητέρα του ονομαζόταν Στεργιανή. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 30 $ μαζί του) ήταν η πόλη Χουήλιν της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάν. Ευθυμίου.
Ατμόπλοιο“Martha Washington” (Photo: Richard
Faber Collection
vii. Μείωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1912
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν τρία μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 2 από μεμονωμένα άτομα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα από το Αμούρι. Αναλυτικά :
Η ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε τέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους: Δημ. Αλαμπάνο, Φίλ, Αλαμπάνο, Αθαν. Μπαλιανίτη και Κων. Τσιγαρίδη. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 25 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκε στο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει γι’ αυτούς επιπλέον ότι :
· Ο Δημήτριος Αλαμπάνος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της συζύγου του ήταν Ευαγγελία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Γεωργίου.
· Ο Φίλιππος Αλαμπάνος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του ονομαζόταν Δημητρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Ντάβενπορτ (Davenport) της Αϊόβα, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Βλάσης.
· Ο Αθανάσιος Μπαλιανίτης ήταν ετών και παντρεμένος. Ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Κυριακή. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στο θείο του Κωνστ. Σιώνο.
· Ο Κωνσταντίνος Τσιγαρίδης ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του ονομαζόταν Αγγέλω. Προορισμός του για δουλειά (με 21 $ μαζί του) ήταν η πόλη Χουήλιν της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αλέξ. Κόκκινος.
Ατμόπλοιο
“Πατρίς”(Patris)
Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Δημήτριο Γούλα. Στις 2 Απριλίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επέλεξε το ελληνόκτητο πλοίο “Macedonia” και στις 20 Απριλίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 34 ετών[7] και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βαγγελή. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Σιώνας.
Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Γεώργιο Γκιολέ (Gioulés). Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 18 Απριλίου έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 6 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 29 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Στο Αμούρι ήταν η γυναίκα του Αγγέλω. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Χουήλιν της Δυτ. Βιρτζίνια, κοντά στον αδερφό του Νικόλαο Γκιολέ.
viii. Ελάχιστοι μετανάστες στο 1914
Στη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν δύο μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο άτομο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 3 άτομα από το Αμούρι. Πιο συγκεκριμένα :
Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Νικόλαο Γούλα. Στις 17 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Δημητρούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Πάπας (Papas). Για το Νικόλαο Γούλα, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Είχε έρθει την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
Η ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους : Γρηγ. Αλαμπάνο και Κων. Σιώνο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 15 Ιουνίου ανέβηκαν στο πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 27 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε επιπλέον ότι:
· Ο Γρηγόριος Αλαμπάνος ήταν 25 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Αμούρι δήλωσε τον αδερφό του Αριστείδη. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Χουήλιν της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος Αλ. Κόκκινος.
· Ο Κωνσταντίνος Σιώνος[8] (Sionos) ήταν 33 ετών. Το όνομα της μητέρας του γράφτηκε ως Stefano, δηλ. Στεφανία ; Στο α’ ταξίδι του το όνομα της μητέρας του που γράφτηκε ήταν Στεργιανή. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Λάμπρου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Κων/νος Σιώνος, την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.
Ατμόπλοιο“Kaiser Franz Josef I” (Photo: Richard
Faber Collection)
ix. Μεταναστευτικός επίλογος στο 1915
Το τέλος της μετανάστευσης αυτής της περιόδου για το Αμούρι δόθηκε το έτος 1915 με μία ομαδική αναχώρηση, από διμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους : Δημ. Αλαμπάνο και Δημ. Γεωργίου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 14 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Carpathia” και στις 9 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι:
· Ο Δημήτριος Αλαμπάνος ήταν 30[9] ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στο Αμούρι, αλλά ως τόπο διαμονής του δήλωσε τη Λαμία. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Ευαγγελία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Χουήλιν της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Γιώργος Κωτσαδώρος. Για τον Δημήτριο Αλαμπάνο αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι που έκανε στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1912-13 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.
· Ο Δημήτριος Γεωργίου ήταν 38 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στο Αμούρι δήλωσε τον αδερφό του Κώστα. Με 55 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Χουήλιν (Wheeling) της Δυτ. Βιρτζίνια, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Κωτσαδώρος. Ο Δημήτριος Γεωργίου ήταν ο πρωτοπόρος μετανάστης από το Αμούρι. Πήγε το 1900 και εργάστηκε 12 χρόνια στον ίδιο προορισμό (Wheeling, W.Va.), μέχρι το 1912 που επέστρεψε.
Ατμόπλοιο“Carpathia” (Photo: Richard Faber Collection)
-------------
Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες
1. Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.
2. Β.Δ. 3/15-12-1833
3. Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)
4. Γενικές απογραφές πληθυσμού στα έτη 1889, 1896, 1920.
5. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gt από τις 7& 14 Ιουλίου 2014 (α’ & β’μέρος).
6. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :“Από το Κωσταλέξι Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1914)”. Ανέκδοτη εργασία από τον Ιανουάριο 2019. Στις 26 Ιανουαρίου 2019 αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr.
7. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :“Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)”,περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).
8. Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου :“Μετανάστες στην Αμερική από τις Μεξιάτες Φθιώτιδος (1905-1921)”. Αναρτήθηκε στο μπλογκ amfictyon.blogspot.gr από τις 26-2-2015.
9. Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr
10. περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.
11. εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.
12. «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.
13. Θ. Ανθογαλίδου «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html
14. Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.
15. Βικιπαίδεια
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).
[2]Στο σύνολο των 27 μεταναστών του Αμουρίου, υπήρξαν 7 αναλφάβητοι (ποσοστό 26 %).
[3]Δεν καταγράφηκαν και δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.
[4]Από το Κωσταλέξι. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 21 ετών. Αρχικός τόπος προορισμού ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα.
[5]Από τη Λαμία. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 27 ετών. Το επάγγελμά του ήταν ράπτης (tailor). Προορισμός του ήταν η πόλη Χάιντενβιλ της Μασαχουσέτης.
[6]Από τις Μεξιάτες. Ο μετανάστης Κων/νος Γκιολές, πήγε στην Αμερική το 1911. Ήταν 30 ετών. Αρχικός προορισμός του ήταν το Σινσινάτι του Οχάιο.
[7]Στο PASSENGER REPORT του αμερικανικού αρχείου έχει γραφεί ηλικία 24 ετών, ενώ στο χειρόγραφο SHIP MANIFEST του ιδίου αρχείου διάβασα ηλικία 34 ετών. Αυτή μάλλον πρέπει να είναι το σωστή.
[8]Στην καταγραφή που έγινε στο α’ ταξίδι του μετανάστη, το έτος 1911, γράφτηκε Siokas, ενώ στην καταγραφή που έγινε στο β’ ταξίδι του γράφτηκε Sionos. Δεν ξέρω ποια από τις δύο είναι η σωστή.
[9]Στη χειρόγραφη καταγραφή διάβαση ηλικία 30 ετών. Στο PASSENGER REPORT του αρχείου EllisIsland γράφει ηλικία 36 ετών. Εκτιμώ ότι η σωστή ηλικία είναι 30 ετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου