"Τη μάνα μου τη Ρούμελη ν' αγνάντευα το λαχταρώ
Ψηλά που με νανούριζες καημένo Καρπενήσι!
Τρανά πλατάνια ξεδιψούν στις βρύσες με το κρύο νερό
Σαρακατσάνα ροβολάει και πάει για να γεμίσει.

Με κρουσταλλένια σφυριχτά, σε λόγγους φεύγουν σκοτεινούς
κοτσύφια και βοσκόπουλα με τα λαμπρά τα μάτια,
νερά βροντούνε στο γκρεμό και πάνε προς τους ουρανούς
ίσια κι ορθά, σαν την ψυχή της Ρούμελης, τα ελάτια..."

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

Κυλιόμενο

26/6/22

Από τη Γραμμένη Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1913)

 

Προλεγόμενα

 

  Η Γραμμένη είναι ένα ημιορεινό χωριό της Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 180 μ., στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Όθρυς, ανάμεσα στα χωριά Αρχάνι και Καστρί. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Μακρακώμης. Δεν το έχω επισκεφτεί.

 

Το χωριό Γραμμένη  (ελήφθη από το https://www.grammeni-fthiotidas.blogspot.gr)


   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν απ’ τη Γραμμένη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 19 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάιο του 2022.

   Η έρευνα, μέσω του Διαδικτύου, από το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island), απέδωσε 9 μεταναστευτικά ταξίδια  και τελικά ανευρέθηκαν 19 μετανάστες. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες από τη Γραμμένη, όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν ή κατοικούσαν σ’ αυτή.

   Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να δήλωσαν άλλον τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Μακρακώμη, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τη Γραμμένη, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

 ------

 Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Γραμμένη Ράχη

   Από τις 20 Απριλίου 1835, ο οικισμός Γραμμένη Ράχη[1] προσαρτήθηκε στο δήμο Μάκριδος (Παραχελωιτών) του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στις 2 Ιουλίου 1841, ο οικισμός Γραμμένη Ράχη αποσπάστηκε από το δήμο Μάκριδος (Παραχελωιτών) και προσαρτήθηκε στο δήμο Μακρακώμης, του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Στις 31 Αυγούστου 1912, το όνομα του οικισμού διορθώθηκε σε Γραμμένη. Αποσπάστηκε από το δήμο Μακρακώμης και δημιουργήθηκε κοινότητα Γραμμένης, με ομώνυμη έδρα.

   Στις 31 Μαρτίου 1943 η κοινότητα και μαζί ο οικισμός Γραμμένη αποσπάστηκε από το νομό Φθιωτιδοφωκίδος και πλέον υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος.

   Από τις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”), η κοινότητα Γραμμένης καταργήθηκε και ο οικισμός Γραμμένη προσαρτήθηκε στο δήμο Μακρακώμης.

   Ο πληθυσμός της (απογραφή 2011) ήταν 335 κάτοικοι.

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[2]

   Από τους 19 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (8) έφυγαν το έτος 1912 (ποσοστό 42 %). Συνολικά έγιναν 9 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα).

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 4 % του πληθυσμού, που είναι το μισό από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή είχε γεωργία και  κτηνοτροφία και σχετικά κάλυπτε τις ανάγκες[3] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν όλοι άρρενες. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 8 άτομα). Ακολούθησαν οι μεγαλύτερες ηλικίες  31-40 ετών (με 6 άτομα) και μετά οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών (με 5 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τη Γραμμένη, δίνεται στον πίνακα 3.

   Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Κυργιόπουλος Κώστας ετών 19 (πήγε το 1912)

(β) Παπακώστας Κωνσταντίνος, ετών 19 (πήγε το (1912)


 

  Μεγαλύτερη ηλικία είχε :

            Νερολής Αθανάσιος, ετών 39 (πήγε το 1913)


 

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 27 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Γραμμένης ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 19 μετανάστες, οι 14 ήταν άγαμοι (ποσοστό 74 %) και οι υπόλοιποι 5 ήταν έγγαμοι.

    Από τις οικογένειες της Γραμμένης, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

 


   Συνολικά έγιναν 9 ταξίδια, που διακίνησαν τους 19 μετανάστες από τη Γραμμένη. Οι περισσότεροι μετανάστες (12 άτομα) έφυγαν το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 63 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 5 μετανάστες. Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες της Γραμμένης έφυγαν με ξένα πλοία. Με ελληνικό πλοίο έφυγαν μόνον 5 άτομα.

   Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, το 1910 έφυγαν 3 μετανάστες της Γραμμένης με το πλοίο “Martha Washington”. Το έτος 1911 και από το ίδιο λιμάνι, σε ένα ταξίδι έφυγαν 4 μετανάστες με το πλοίο “Atlanta”. Το έτος 1912, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 5 μετανάστες από το λιμάνι του Πειραιά, με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris”. Το 1912 από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 2 άτομα με το πλοίο “Oceania”. Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν λίγο περισσότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 5 μεμονωμένα και 4 ομαδικά ταξίδια.

   Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.


 

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Γραμμένης φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία της Μασαχουσέτης με 8 άτομα (ποσοστό 42%). Ακολούθησε η πολιτεία του Ιλινόις και του Νιου Χαμσάιρ. Μεμονωμένες προτιμήσεις καταγράφηκαν στις πολιτείες της Νέα Υόρκης, Πενσυλβάνια και Γιούτα. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :


 

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

 

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΤΟΠΟΙ

Μασαχουσέτη (Mass.)

Boston (5), Haydenville (2), Ludlow (1)

Ιλινόις (Ill.)

Chicago (4), Sandwich (2)

Νιου Χαμσάιρ (N.H.)

Nashua (2)

Νέα Υόρκη (N.Y.)

New York (1)

Πενσυλβάνια (Pa.)

Petersburg (1)

Γιούτα (Utah)

Helper (1)

ΣΥΝΟΛΟ

19

 

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Οι μισοί μετανάστες περίπου δήλωσαν εργάτης (laborer, worker, workman) και οι άλλοι μισοί δήλωσαν εργάτης σε φάρμα (farm laborer). Αριθμητικά στοιχεία αυτών ακολουθούν:

 


 3.  Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Γραμμένης

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Γραμμένης που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[4]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Γραμμένης δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

 

α/α       Ονοματεπώνυμο               χρ. άφιξης  ηλικία     έγγαμος       Πλοίο ταξιδιού       Λιμάνι αναχ.

 

1        Αθανασίου Νικόλαος          21-8-1910       25         όχι          Martha Washington       Πάτρα

2        Αλεξίου Χρήστος                14-3-1912       30         ναι          Patris                          Πειραιεύς

3        Ανδώνης Χρήστος              18-2-1911       20         όχι          Atlanta                        Πάτρα

4        Αποστόλου Γεώργιος          18-2-1911       35         όχι          Atlanta                        Πάτρα

5        Καραχάλιος Βασίλειος         29-3-1912       35         ναι          Oceania                      Πάτρα

6        Καραχάλιος Θεόδωρος        29-3-1912       20         όχι          Oceania                      Πάτρα

7        Κόντος Ευάγγελος             18-2-1911       27         όχι          Atlanta                        Πάτρα

8        Κουτζώνης Αθανάσιος         14-3-1912       32         ναι          Patris                         Πειραιεύς

9        Κυργιόπουλος Κώστας        14-3-1912       19         όχι          Alice                           Πάτρα

10      Μαυρομάτης Γεώργιος        29-6-1907       28         όχι          Giulia                          Πάτρα

11      Μπουργανός Βασίλειος       10-11-1910     26         όχι          Laura                          Πάτρα

12      Μπουργανός Γεώργιος       21-8-1910       24         όχι          Martha Washington       Πάτρα

13      Μπουργανός Στυλιανός       31-3-1911       23         όχι          Friedrich der Grosse     Νάπολη

14      Νακόπουλος Ιωάννης         14-3-1912       20         όχι          Patris                          Πειραιεύς    

15      Νακόπουλος Λεωνίδας         14-3-1912     28         όχι           Patris                         Πειραιεύς

16      Νερολής Αθανάσιος            10-4-1913       39         ναι          Chicago                       Χάβρη

17      Ντούμας Δημήτριος            21-8-1910       35         ναι          Martha Washington       Πάτρα

18      Παπακώστας Κων/νος        14-3-1912       19         όχι          Patris                          Πειραιεύς

19      Παπασταθόπουλος Ηλίας     18-2-1911       32         όχι          Atlanta                        Πάτρα

 

 

Χρονικό της μετανάστευσης από τη Γραμμένη Φθιώτιδας

 i.     Ο πρωτοπόρος του 1907

   Ο άνθρωπος που προηγήθηκε και “άνοιξε το δρόμο” για την Αμερική ήταν ο Γεώργιος Μαυρομάτης. Από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησε με το πλοίο “Giulia” και στις 29 Ιουνίου 1907 έφτασε στην Αμερική. Ήταν 28 ετών. Με 56 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε  φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του George Davis.

 

ii.       Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα από τη Γραμμένη. Αναλυτικά:

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε τρία άτομα. Ήταν οι : Νικ. Αθανασίου, Γεώρ. Μπουργανός και Δημ. Ντούμας. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 8 Αυγούστου 1910 επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Αυγούστου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Νικόλαος Αθανασίου ήταν 25 ετών. Στη Γραμμένη είχε τη μητέρα του Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 40 $ μαζί του, στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Ακρίβος[5].

·         Ο Γεώργιος Μπουργανός ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χρήστος. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Χάιντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Χ. Τζοβάρας[6].

·         Ο Δημήτριος Ντούμας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Δέσπω. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) ήταν η πόλη Λάντλοου (Ludlow) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος Ελ. Κιτσοπανίδης.

 

Ατμόπλοιο Martha Washington (Photo: Richard Faber Collection)

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Βασίλειο Μπουργανό. Στις 24 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Laura” και στις 10 Νοεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 26 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν αγρότης-κτηματίας (farmer). Ο πατέρας του λεγόταν Χρήστος. Με 52 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Πέτερσμπουργκ της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο φίλος του Ι. Μπάμπαλης[7].

 

iii.      Νέα αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2  μεταναστευτικά ταξίδια (1 ομαδικό και 1 από μεμονωμένο) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 5 άνθρωποι της Γραμμένης. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Περιλάμβανε τους: Χρ. Ανδώνη, Γεώρ. Αποστόλου, Ευάγ. Κόντο και Ηλ. Παπασταθόπουλο. Στις 30 Ιανουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Atlanta” και στις 18 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει επίσης ότι:

·         Ο Χρήστος Ανδώνης (Andonis) ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του στο χωριό ήταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 30 $ μαζί του, στο Σικάγο, κοντά στον ξάδερφό του Ι. Καραγκούνη.

·         Ο Γεώργιος Αποστόλου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Παπαϊωάννου.

·         Ο Ευάγγελος Κόντος ήταν 27 ετών και αναλφάβητος. Στη Γραμμένη είχε τη μητέρα του Δέσπω. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 40 $ μαζί του) ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κ. Παπαϊωάννου.

·         Ο Ηλίας Παπασταθόπουλος ήταν 32 ετών. Γεννήθηκε στη Γραμμένη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η μητέρα του λεγόταν Ευφροσύνη. Τελικός προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στο συγγενή του Βασ. Ριζάκη.

 

Πλοίο “Atlanta”



   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από το Στυλιανό Μπουργανό. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 17 Μαρτίου αναχώρησε με το πλοίο “Friedrich der Grosse” και στις 31 Μαρτίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 23 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Χρήστος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ένας ξάδερφός[8] του.

 

iv.      Κορύφωση του αριθμού μεταναστών στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 3  μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) με πλοία προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν οκτώ άνθρωποι από τη Γραμμένη. Αναλυτικά:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε πέντε άτομα. Ήταν οι: Χρ. Αλεξίου, Αθαν. Κουτζώνης, Ιωάν. Νακόπουλος, Λεων. Νακόπουλος και Κων. Παπακώστας. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 25 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ακόμη ότι:

·         Ο Χρήστος Αλεξίου ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του στη Γραμμένη λεγόταν Μαρία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Μπίλιας.

·         Ο Αθανάσιος Κουτζώνης (Coutzonis) ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Νασούα Nashua) του Νιου Χαμσάιρ, κοντά στον ανεψιό του Νικόλ. Αθανασίου.

·         Ο Ιωάννης Νακόπουλος ήταν 20 ετών. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $ μαζί του) ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Πλατής.

·         Ο Λεωνίδας Νακόπουλος ήταν 28 ετών (αδελφός του προηγουμένου). Το όνομα του πατέρα του ήταν Ελευθέριος. Κι αυτός πήγαινε για δουλειά (με 25 $ μαζί του) στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Πλατής.

·         Ο Κωνσταντίνος Παπακώστας ήταν 19 ετών. Γεννήθηκε στη Γραμμένη αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Νασούα του Νιου Χαμσάιρ, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Αθανασίου.

 

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)


   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον Κώστα Κυργιόπουλο (Kyriopulo). Στις 26 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Alice” και στις 14 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ηλίας. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Χέλπερ (Helper) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Γκίκας[9].

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα, τους Βασ. Καραχάλιο και Θεόδ. Καραχάλιο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 11 Μαρτίου, ανέβηκαν στο πλοίο  Oceania” και στις 29 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Βασίλειος Καραχάλιος ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευθυμία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στην πόλη Σάντουιτς (Sandwich) του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Β. Μπενιάτας.

·         Ο Θεόδωρος Καραχάλιος ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Προορισμός του για δουλειά (με 24 $ μαζί του) ήταν η πόλη Σάντουιτς του Ιλινόις, όπου ήταν ο φίλος του Βασ. Μπενιάτας.

 

v.    Μεταναστευτικός επίλογος στο 1913

   Δόθηκε από το μετανάστη Αθανάσιο Νερολή. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης. Από εκεί, στις 31 Μαρτίου 1913 αναχώρησε με το πλοίο “Chicago” και στις 10 Απριλίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 39 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ένας ανεψιός του[10].

 

Πλοίο Chicago”, Photo: Frank Pichardo Collection

-------------------------

 

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

 

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Επίσης αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gt από τις 7 & 14 Ιουλίου 2014 (α’ & β’ μέρος) .

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Υπάτη, μετανάστες στην Αμερική (1906-1923)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάιο 2016. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25-5-2016.

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : Από τη ”Σαρμουσακλή (Ροδίτσα) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1925)”. Ανέκδοτη εργασία από τις αρχές Σεπτεμβρίου 2018. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 5 Σεπτεμβρίου 2018.

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη  Βαρυμπόπη (Μακρακώμη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1904-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Νοέμβριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 31 Δεκ. 2017.

9.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Σπερχειάδα (ή Αγά) Φθιώτιδος, μετανάστες στην Αμερική (1906-1924)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 5 Μαΐου 2017.

10.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

11.  Ιστοσελίδα http://grammeni-fthiotidas.blogspot.com

12.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

13.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

14.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

15.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

16.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

17.  Βικιπαίδεια

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 



[1] Ο Γάλλος περιηγητής Φρανσουά Πουκεβίλ, από το 1810, το κατέταξε ως Γδαρμένη Ράχη με 40 σπίτια, στο Γιαννουλάδι (Λιανοκλάδι) του κτηματολογίου της Υπάτης (Πατρατζίκ).

[2] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[3] Στο σύνολο των 19 μεταναστών από τη Γραμμένη, βρέθηκε μόνον 1 αναλφάβητος !

[4] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[5] Ως τόπο γέννησης και κατοικίας δήλωσε τη Λαμία Πήγε στην Αμερική το Μάιο του 1907, σε ηλικία 38 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.

[6] Από το Σαραμουσακλή (ή Ροδίτσα) Λαμίας. Πήγε στην Αμερική το Φεβρουάριο του 1910, σε ηλικία 36 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Χάιντενβιλ της Μασαχουσέτης.

[7] Από τη Λαμία (όπως δήλωσε). Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 20 ετών, με προορισμό την πόλη Άμπριτζ (Ambridge) της Πενσυλβάνια. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ράπτης.

[8] Στο χειρόγραφο αρχείο, το όνομά του είναι Άλεξ, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[9] Από την Υπάτη. Πήγε στην Αμερική το 1911, σε ηλικία 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Προορισμός του ήταν η πόλη Χέλπερ της Γιούτα.

[10] Το μικρό του όνομα ήταν Ιωάννης, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου