Περιμένοντας την ελληνική … χρεοκοπία (ημέρες 2004-2011)

Πολιτική ανικανότητα κι αδράνεια

-  Στις προτάσεις του ΥΠΕΘΟ Γ. Αλογοσκούφη για την αντιμετώπιση της κρίσης η απάντηση του τότε πρωθυπουργού Κων. Καραμανλή ήταν «άσ’ το γι’  αργότερα».

                                                                      [Καλοκαίρι του 2008]

-  «Από το Φεβρουάριο του 2009, οκτώ μήνες πριν από τις εκλογές, γνωρίζαμε ότι η Ελλάδα είναι τεχνικά πτωχευμένη... Η χρεοκοπία ήταν θέμα χρόνου». …«Ο Γιώργος Παπανδρέου γνώριζε τα πάντα».

[Κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος ομολογεί στο «Βήμα της Κυριακής»]

-  «Το λάθος µας είναι ότι δεν προετοιμάσαμε το λαό, ούτε το κόμμα».

[Δήλωση στελέχους του ΠΑΣΟΚ]

1. Προλεγόμενα

   Είναι ένα θέμα ιδιαίτερα επώδυνο. Αποτελεί πλέον τη σκληρή καθημερινότητα του ελληνικού λαού, που μετά την εικονική πραγματικότητα ευημερίας τριών δεκαετιών από τη μεταπολίτευση ξύπνησε βίαια σαν από  εφιάλτη, και δεν μπορεί να συνέλθει απ’ αυτό. Η καταγραφή αυτή επιθυμεί να αποδώσει ένα σύντομο χρονικό μιας επταετίας, από εναλλαγή δύο κυβερνήσεων των γνωστών πολιτικών κομμάτων της ΝΔ (περίοδος 2004-2009) και ΠΑΣΟΚ (περίοδος 2009-2011), που θα εστιαστεί σε χειρισμούς ή αδράνειες στην πορεία της επερχόμενης κρίσης χρέους (ή ορθότερα χρεοκοπίας). Βέβαια οι ρίζες του κακού (υψηλός εξωτερικός δανεισμός, πελατειακό σύστημα, αναξιοκρατία, υπέρογκο δημόσιο, κ.ά.) βρίσκονται σε προηγούμενες 10ετίες, αν και οι ιστορικοί τις ανάγουν στα χρόνια της επανάστασης του ’21 και της δημιουργίας του νεοελληνικού κράτους. Ο περιορισμός του θέματος είναι δύσκολος, αλλά αναγκαίος για να αποδοθεί (στο βαθμό που αυτό μπορεί να γίνει) η εκδήλωση της νέας (αδήλωτης) πτώχευσης[1] της Ελλάδας.

2. Η περίοδος των κυβερνήσεων Κωνστ. Α. Καραμανλή (2004-2009)

   Μετά τις εκλογές του 2004, από τις 10 Μαρτίου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέλαβε ως πρωθυπουργός της Ελλάδος (1η θητεία) μέχρι το Σεπτέμβρη του 2007. Όπως ήταν η συνήθης δικαιολογία (που είχε όμως ένα βαθμό αλήθειας) για κάθε νέα κυβέρνηση δηλώθηκε ότι «Τα ταμεία είναι άδεια, υπάρχουν κρυφά χρέη».
 Στο τέλος Φεβρουαρίου 2004, ο υφυπουργός Οικονομικών Πέτρος Δούκας[2] ανέφερε ότι :

«…το επίσημο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης που παραλάβαμε ξεπερνούσε τα 186 δισ. ευρώ και κρυμμένες υποχρεώσεις». Κατέληγε δε «…Δηλαδή, κληρονομήσαμε χρέη ύψους τουλάχιστον 199,5 δισ. ευρώ και επιπλέον περίπου 11 δισ. ευρώ δάνεια εγγυημένα από το Ελληνικό Δημόσιο!».

   Επιπλέον ο ίδιος διαπίστωσε μεγάλο ταμειακό έλλειμμα. Στο καλοκαίρι του 2004 η νέα κυβέρνηση έκανε τη δημοσιονομική απογραφή, για να επιβεβαιώσει τα στατιστικά στοιχεία, που η κυβέρνηση Σημίτη έδινε στην Eurostat. Τα στοιχεία παρουσίασαν αποκλίσεις και ακολουθούσαν αναθεωρήσεις σ’ αυτά. Ως παράδειγμα : η πρόβλεψη της κυβέρνησης Σημίτη (με υπουργό ΥΠΕΘΟ το Νικ. Χριστοδουλάκη[3]) για πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ στο 2003, έγινε από την Eurostat έλλειμμα 0,9% και στη συνέχεια κατέληξε έλλειμμα 4,6%! Η δημιουργική λογιστική, που εφάρμοζαν τότε οδήγησε το δημοσιονομικό πρόβλημα σε έξαρση και συνέβαλε στην οικονομική κρίση της Ελλάδας.

   Από την άνοιξη του 2005 φαινόταν ότι η δημοσιονομική κατάσταση δεν πήγαινε καλά, δηλαδή ένα χρόνο μετά τις εκλογές του 2004. Ο υφυπουργός Πέτρος Δούκας διαπίστωσε ότι : «Οι δαπάνες δεν πέφτουν, είναι στον αυτόματο πιλότο». Επίσης τα έσοδα μειώθηκαν.

   Η αδράνεια στη λήψη μέτρων για αύξηση των εσόδων, κυρίως από τη φορολογία, είναι προκλητικά εμφανής σ’ ένα παγκόσμιο περιβάλλον με οικονομικά σύννεφα.

  Από τα τέλη Μαΐου 2007, όλο το καλοκαίρι και ιδιαίτερα τον Αύγουστο (με κορύφωση από 23 έως 30 του μηνός) σημειώθηκαν πολλές και μεγάλες πυρκαγιές[4] σε όλους τους νομούς της Πελοποννήσου, στην Αττική, Εύβοια και Φθιώτιδα, ο δε νομός Ηλείας δέχτηκε το πιο εκτεταμένο και φονικό πλήγμα. Στις 17 Αυγούστου 2007, ο τότε πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής ζήτησε τη διεξαγωγή πρόωρων[5] εκλογών, επικαλούμενος ως εθνικό θέμα τις μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, οικονομία και την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2008. Οι εκτεταμένες πυρκαγιές του καλοκαιριού (με 67 θανάτους) ίσως συνέβαλαν στην επίσπευση αυτή.

   Στις βουλευτικές εκλογές, που έγιναν στις 16 Σεπτεμβρίου 2007 επανεκλέχτηκε η ΝΔ και άρχισε η νέα θητεία με πρωθυπουργό τον Κων. Καραμανλή. Από το Φθινόπωρο του 2008, ίσως και νωρίτερα, ο Κων. Καραμανλής γνώριζε ότι η χώρα οδηγείτο μαθηματικά στην έξοδο από τις αγορές και βάδιζε βήμα-βήμα προς τη χρεοκοπία.

   Ο πρώην υπουργός Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφης εξομολογήθηκε στην εφ. «Βήμα» ότι ο Κ. Καραμανλής γνώριζε την κατάσταση της οικονομίας. Στις προτάσεις που του έκανε για την αντιμετώπιση της κρίσης, η απάντηση ήταν «άσ’ το γι’  αργότερα». Τόσο ο ίδιος (ο Γ. Αλογοσκούφης) όσο και ο Πέτρος Δούκας, το καλοκαίρι του 2008, είχαν υποστηρίξει τη λήψη σκληρών μέτρων (όπως η κατάργηση του αφορολογήτου των ελεύθερων επαγγελματιών, η αυτόματη περαίωση, η ρύθμιση των οφειλών στο Δημόσιο) για τη στήριξη των εσόδων και δραστικές παρεμβάσεις για τις περικοπές των δαπανών στον χώρο της Υγείας και των αμυντικών δαπανών. Οι πολιτικές αυτές απορρίφθηκαν από το Μαξίμου υπό την πίεση των γαλάζιων βουλευτών.

   Ο Πέτρος Δούκας σε επιστολή του προς τον Κ. Καραμανλή, τον Οκτώβριο του 2008 προειδοποιούσε για τη διόγκωση των ελλειμμάτων και τον κίνδυνο η χώρα να μην μπορέσει να βγει στις αγορές για να δανειστεί. Επίσης τόνισε ότι το Δημόσιο θα χρειαστεί να δανειστεί πάνω από 40 δισ. ευρώ για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες, ποσό που - για το 2009 - ανήλθε στα 48 δισ. ευρώ. Πρότεινε μέτρα για τόνωση της ανάπτυξης, όπως αποκρατικοποιήσεις (ΟΤΕ, ΕΛΠΕ, ΤΤ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΕΥΔΑΠ, Λαχεία, ΟΔΙΕ κλπ), αλλαγές στα τεκμήρια, μείωση των αμυντικών δαπανών, μετοχοποιήσεις σε αεροδρόμια και λιμάνια. Συνοπτικά πρότεινε: «Πουλήστε σε Έλληνες αεροδρόμια και λιμάνια».

   Πριν από τη μίνι σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., η Ελλάδα υποσχέθηκε πλήρη κρατική εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων των πολιτών της μέχρι ύψους 20.000-30.000 ευρώ. Στον αναποφάσιστο και αδρανή πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή, αποστέλλει την επόμενη (από τις 4 συνολικά) επιστολή του ο Π. Δούκας όπου αναφέρει και προτείνει : «Χρειαζόμαστε 47 δισ. για το 2009», … «Η ευχέρεια δανεισμού είναι πιο άμεση και πιο σημαντική πρόκληση και από την πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για συγκράτηση των ελλειμμάτων».

   Το Φεβρουάριο του 2009 σημειώθηκε απότομη άνοδος της διαφοράς του επιτοκίου (spread) μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού κρατικού δεκαετούς ομολόγου. Η εξέλιξη αυτή, τρομοκράτησε την κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά δεν πέρασε απαρατήρητη από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και τους στενούς συνεργάτες του. Κορυφαίο δε στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, μιλώντας στ ην εφ. «Βήμα της Κυριακής»,  ομολόγησε ότι : «Ο Γιώργος Παπανδρέου γνώριζε τα πάντα». …  «Από τον Φεβρουάριο του 2009, οκτώ μήνες πριν από τις εκλογές, γνωρίζαμε ότι η Ελλάδα είναι τεχνικά πτωχευμένη.. Η χρεοκοπία ήταν θέμα χρόνου».

  Ο Γ. Α. Παπανδρέου, έπειτα από συζητήσεις µε Έλληνες και κυρίως ξένους συνομιλητές του, στους οποίους συμπεριλαμβανόταν ο νομπελίστας Οικονομίας κ. Τζόζεφ Στίγκλιτζ και ο μεγαλοεπενδυτής κ. Τζορτζ Σόρος, λέγεται πως καταστάλαξε στην άποψη ότι η δυναμική του δημοσίου χρέους είναι τόσο ισχυρή ώστε δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε µια καταστροφική χρεοκοπία. Τότε, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σκέφτηκε το αυτονόητο: τα κράτη που φθάνουν στο χείλος της χρεοκοπίας απευθύνονται στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Όμως διαπίστωσε ότι τα κεφάλαια που απαιτούνταν, προκειμένου η Ελλάδα να αποφύγει την πτώχευση, ήταν πέντε φορές περισσότερα από αυτά που μπορεί να της προσφέρει το ΔΝΤ. Κατέληξε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα χρειάζεται µια «διεθνή λύση» και άρχισε να επεξεργάζεται τις πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να αναλάβει.

   Ο Γ. Α. Παπανδρέου, παρ’ ότι γνώριζε πως η Ελλάδα οδεύει προς τη χρεοκοπία, υποτίμησε το «εσωτερικό μέτωπο». Δεν εγκατέλειψε το ... όραμα της «πράσινης ανάπτυξης», ούτε κατεύθυνε το οικονομικό επιτελείο του σε πιο «προσεκτικές» διακηρύξεις. Το καλοκαίρι του 2009 το σύνολο των παροχών είχε φθάσει στα ... 30 δισ. ευρώ! Πολλοί βουλευτές παρουσίαζαν το έτος  2009 ως ... «νέο ’81»!

   Ο Γ. Α. Παπανδρέου επέμενε πεισματικά στην αοριστολογία. Εκτιμούσε ότι θα έλυνε το πρόβλημα του χρέους χωρίς να πληγεί ο λαός, με ένα συνδυασμό πράσινης ανάπτυξης, θεσμικών μεταρρυθμίσεων και μιας (εντελώς απροσδιόριστης ...) διεθνούς πρωτοβουλίας. Για τον “εν αναμονή Πρωθυπουργό[6]” η προειδοποίηση του διοικητή της ΤτΕ Γεωργ. Προβόπουλου, ότι το έλλειμμα του 2009 θα κατέληγε σε διψήφιο ποσοστό, φαίνεται ότι δεν σήμαινε πολλά πράγματα. Πίστευε ότι θα μπορούσε να πετύχει τη μετακίνηση της Ελλάδας από την υπερχρέωση στην ευημερία, χωρίς να διανύσει την ενδιάμεση απόσταση! Αν όμως είχε λάβει τότε σκληρά μέτρα, θα είχε αποφύγει τα χειρότερα που ακολούθησαν. Κορύφωση όλων ήταν η προεκλογική του δήλωση-θέση ότι «λεφτά υπάρχουν», που εγγράφτηκε στο μυαλό του λαού και τον ακολούθησε στα επόμενα χρόνια.

   Στις 2 Σεπτεμβρίου 2009, ο τότε πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής με τηλεοπτικό του διάγγελμα προκήρυξε αιφνίδια[7] πρόωρες εκλογές για τις 4 Οκτωβρίου 2009. Ως λόγους επικαλέστηκε: τη δυσχερή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008 και την άρνηση συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ στο θέμα της εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας.

3. Η περίοδος της κυβέρνησης Γεωργ. Α. Παπανδρέου (2009-2011)

   Στις βουλευτικές εκλογές (4 Οκτ. 2009) πλειοψήφησε το ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 43,92%, έναντι 33,48 της ΝΔ. Ακολούθησε παραίτηση του Κωνστ. Καραμανλή από τη θέση του προέδρου της ΝΔ το ίδιο βράδυ. Την επομένη (5 Οκτωβρίου) ο Γεώργ. Ανδρ. Παπανδρέου ορκίστηκε πρωθυπουργός[8] και σχημάτισε κυβέρνηση.

   Σε ομιλία του στις 6 Οκτωβρίου χρησιμοποίησε πρώτος τη λέξη[9] χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας προκαλώντας ταραχή.

   Στο υπουργείο Οικονομικών δεν είχαν «σοσιαλιστική αλλεργία» στην περιοριστική πολιτική. Ο υπουργός (Γ. Παπακωνσταντίνου) συχνά συγκαλούσε απόρρητες συσκέψεις και έλεγε στους συνεργάτες του: «- Σκεφθείτε μέτρα σοκ». Τα περιοριστικά μέτρα πίστευε ότι ήταν απαραίτητα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών. Σ’ εκείνες τις συναντήσεις μία από τις πλέον ριζοσπαστικές και ριψοκίνδυνες ιδέες που ακούστηκαν ήταν : «“κούρεμα” 10% των καταθέσεων» για λογαριασμούς άνω των 100.000 ευρώ. Θα επιβάλλονταν ταυτόχρονα µε το πάγωμα λογαριασμού για έλεγχο των φορολογικών στοιχείων, σε περίπτωση εντολής για την αποστολή ποσού στο εξωτερικό, που θα υπερέβαινε τις 100.000 ευρώ.

   Οι προτάσεις αυτές, όπως και άλλες ανάλογες, απορρίφθηκαν σύντομα. Ο Γ. Παπακωνσταντίνου δεν είχε το πολιτικό βάρος για να επιβάλει µια διαφορετική πολιτική, ενώ δεν ανέκτησε ποτέ τον έλεγχο των φοροεισπρακτικών μηχανισμών. Ήταν καλός µόνο στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό υπηρέτησε τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή, χωρίς να αποφύγει αστοχίες και παλινωδίες που ενέτειναν την ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Τα μέτρα που ανακοινώνονταν ήταν ασπιρίνες, που και αυτές ακόμη προκαλούσαν αντιδράσεις. Πιο χαρακτηριστική ήταν εκείνη του Χρ. Παπουτσή στην πρόταση για πάγωμα των μισθών στο Δημόσιο, σε όσους η καθαρή αμοιβή υπερβαίνει τις 2.000 ευρώ (η οποία επίσης απορρίφθηκε από τον Πρωθυπουργό).

   Καταγράφηκαν υψηλά επίπεδα πολιτικής και οικονομικής διαφθοράς και χαμηλή ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας σε σύγκριση με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Ο ρυθμός μεγέθυνσης[10] της οικονομίας γύρισε σε αρνητικό πρόσημο για πρώτη φορά από το 1993!

   Τους τελευταίους μήνες του 2009, η Ελλάδα έφτασε σε κατάσταση πτώχευσης[11], δηλαδή σε κατάσταση αδυναμίας χρηματοδότησης του τρέχοντος ελλείμματος, αδυναμίας αναχρηματοδότησης του χρέους και πληρωμής των ελληνικών κρατικών ομολόγων που έληγαν τον επόμενο χρόνο Τα ομόλογα κατείχαν κατά ένα μέρος εγχώριες τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, κλπ. και κατά ένα μέρος φορείς και τράπεζες του εξωτερικού.

   Σ’ αυτό το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησής του ο Γ. Α. Παπανδρέου επισκέφθηκε τη Μόσχα και το Παρίσι για να «περικυκλώσει» το Βερολίνο, αφού η κα Άνγκελα Μέρκελ - ιδίως μετά τη συμμαχία της µε τους Φιλελεύθερους - αρνούνταν να αποδεχθεί ότι έπρεπε να υπάρξει «ευρωπαϊκή λύση» σε συνεργασία µε το ∆ΝΤ. Ο Γ. Παπανδρέου εκτιμούσε ότι, αν έπειθε τη Μόσχα και το Παρίσι, θα μπορούσε να «κατακτήσει» το Βερολίνο. Με το μυαλό στη «διεθνή λύση» απέφυγε ευγενικά την πρόταση «γεωπολιτικής σημασίας» του Ρώσου προέδρου Βλαντιµίρ Πούτιν για διακρατικό δανεισμό της Ελλάδας.

   Ώσπου να ωριμάσει η «διεθνής λύση» προτιμήθηκε το «φλερτ» µε την Goldman Sachs και την Deutsche Bank. Σύμφωνα µε τραπεζικές πηγές, η ελληνική κυβέρνηση ανέθεσε στις δύο αυτές τράπεζες ταυτόχρονα την εντολή να απευθυνθούν στις αγορές για την εξασφάλιση δανεισμού ύψους 25 δισ. ευρώ (private placement). Ωστόσο η διεθνής πρακτική επιβάλλει ώστε τέτοιες εντολές να δίνονται µόνο σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Στο τέλος του 2009 ο αντιπρόεδρος της Goldman κ. Γκάρι Κον συνάντησε τον κ. Παπανδρέου στο «Πεντελικόν» της Κηφισιάς. Στις αρχές του 2010 ο επικεφαλής της Deutsche Bank κ. Γιόζεφ Ακερµαν επισκέφθηκε το Μέγαρο Μαξίμου. Στις πρωτοβουλίες αυτές εμπλέκονταν πολλοί παράγοντες µε προνομιακή πρόσβαση στον πυρήνα της εξουσίας. Οι πρωτοβουλίες ναυάγησαν. Οι δύο τράπεζες (και οι σχετικοί μεσάζοντες ...) έχασαν σημαντικές προμήθειες. Ταυτόχρονα το έλλειμμα εμπιστοσύνης των αγορών απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση διευρύνθηκε.

   Οι αντιδράσεις των εργαζομένων επαναλαμβάνονται με κινητοποιήσεις. Σε διαδήλωση (στις 5-3-2010) στην Αθήνα, χτυπήθηκε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος από διαδηλωτές, ενώ ο πολιτικός Μανώλης Γλέζος ψεκάστηκε με χημικά στο πρόσωπο από την Αστυνομία.

   Στη διάρκεια του Απριλίου 2010 γίνονται αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από διεθνείς οίκους αξιολόγησης (Fitch, Moody’s, Standard & Poor’s). Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν στις 23 Απριλίου 2010, η Ελλάδα (με ανακοίνωση του πρωθυπουργού Γ. Α. Παπανδρέου από το ακριτικό Καστελόριζο) να προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης  ΔΝΤ, Ε.Ε. και Ευρωπ. Κεντρικής Τράπεζας (γνωστή στη συνέχεια με το συνοπτικό όνομα “τρόικα”).

   Στις 2 Μαΐου 2010 η τρόικα ανακοινώνει μέτρα σκληρής λιτότητας για την Ελλάδα. Γίνεται κύρωση του Μνημονίου (μέτρα για λήψη της χρηματοδότησης) από τη Βουλή με 172 ψήφους. Από τον υπουργό Οικονομικών μόνο υπογράφτηκε η Δανειακή Σύμβαση της Ελλάδος για τη χορήγηση δανείου 80 δις € από το ΔΝΤ[12], την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις 15 χώρες - μέλη της Ζώνης του Ευρώ.

   Μέχρι τον Οκτώβριο του 2010, ο Γ. Παπανδρέου αρνήθηκε[13] πρόταση για “κούρεμα” του ελληνικού χρέους, που το ΔΝΤ ζητούσε επίμονα (με οργή του Ντομινίκ Στρος-Καν). Αν όντως αληθεύει η πληροφορία αυτή, η απόφαση του Παπανδρέου κόστισε στον ελληνικό λαό 110 δισ. ευρώ επιπλέον, ενώ πολύ απλά η Ελλάδα θα χρειαζόταν να πάρει ένα δάνειο μόλις 30 δισ. ευρώ!

   Πάντως, στις  3 Μαΐου 2010, η Ελλάδα αιτήθηκε 80 δις € από τις υπόλοιπες (15) χώρες του Ευρώ και 30 δις € από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Την αίτηση συνόδευαν 3 συνημμένα μνημόνια: “Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής” (ΜΟΧΠ), “Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης” (ΤΜΣ) και “Μνημόνιο Συνεννόησης στις Συγκεκριμένες Προϋποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής” (ΣΠΟΠ).

3α. Πώς συντάχθηκε το μνημόνιο

   Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ το 2011 (το οποίο συμμετείχε στην - μόνον κατ’ όνομα - διαπραγμάτευση) : «Το μνημόνιο συντάχθηκε στο πόδι από εμάς και την τρόικα. Πρόκειται για διαπραγμάτευση άρπα κόλλα» είπε. «Δεν είχαμε ιδέα τι γράφαμε και σε ανάλογη και μεγαλύτερη σύγχυση βρίσκονταν οι εμπειρογνώμονες της τρόικας, οι οποίοι εργάζονταν υπό την ασφυκτική πίεση της Επιτροπής και του Ταμείου».

   Σύμφωνα µε συγκλίνουσες μαρτυρίες, δεν είχε γίνει η παραμικρή προετοιμασία και απλώς την τελευταία στιγμή απομονώνονταν τμήματα από παλαιότερα μνημόνια του ΔΝΤ µε την Τουρκία, το Μεξικό ή την Ουγγαρία και προσαρμόζονταν βιαστικά για να συνθέσουν το ελληνικό μνημόνιο.

   Υπουργός της τότε κυβέρνησης είπε ότι « - Είναι µια κακή συρραφή, ένα “μνημόνιο - Φρανκενστάιν”».

   Ο ίδιος ομολόγησε ότι είχε στη διάθεσή του λιγότερες από τρεις ώρες για να διαβάσει[14], να κατανοήσει, να αξιολογήσει και να εγκρίνει το τμήμα της συμφωνίας που αφορούσε τις δεσμεύσεις του υπουργείου του για τα επόμενα τέσσερα χρόνια!

  Από το κείμενο του μνημονίου, αμιγώς «ελληνικά» είναι μόνο τα δύο πρώτα κεφάλαια. Πρόκειται για τη «νομική εισαγωγή» την οποία συνέταξαν οι καθηγητές Ευάγ. Βενιζέλος και Χαρ. Παμπούκης σ’ ένα γραφείο του 5ου ορόφου, στο υπουργείο Περιβάλλοντος, στη λεωφόρο Μεσογείων. Τη μέρα εκείνη πολλά κυβερνητικά στελέχη βρήκαν κρησφύγετο σ’ αυτό το κτίριο, ηλικίας μόλις 10 ετών, του οποίου ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός αποπνέει την... αισιοδοξία της ένταξης στην ΟΝΕ.

   Την ίδια ημέρα (5 Μαΐου 2010) γινόταν πανελλαδική 24ωρη απεργία με ογκώδη πορεία στην Αθήνα. Το κέντρο της Αθήνας ήταν απροσπέλαστο λόγω των δακρυγόνων και των επεισοδίων που αμαυρώθηκαν το ίδιο απόγευμα από τη δολοφονία[15] τριών νέων ανθρώπων στο υποκατάστημα της Marfin στην οδό Σταδίου.

   Ο κ. Θεόδ. Πάγκαλος, που βρισκόταν στη Βουλή, όταν πληροφορήθηκε το θάνατο των τριών υπαλλήλων, φώναξε:  « - Θα γίνουμε Αργεντινή. Θα µπουν μέσα και θα µας σκοτώσουν». Δίπλα του οι βουλευτές που τον άκουσαν πάγωσαν, πιστεύοντας ότι ο όχλος θα εισβάλει και θα τους λιντσάρει. Όμως η προνοητική γενική γραμματέας του ΚΚΕ κα Αλέκα Παπαρήγα είχε δώσει αυστηρές εντολές στην ομάδα περιφρούρησης του ΠΑΜΕ και οι γεροδεμένοι κομμουνιστές προφύλαξαν τη Βουλή, εμποδίζοντας[16] τις ομάδες ακροαριστερών και παρακρατικών να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό από την πλευρά του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη.

   Την ίδια ημέρα της συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου για την επικύρωση του μνημονίου στις 5 Μαΐου 2010. Η ψυχολογική κατάσταση των µελών του, όπως εξομολογήθηκε κορυφαίο τότε στέλεχος, ήταν : «Κοιτάζαμε ο ένας τον άλλον και ήμασταν όλοι χλωμοί» λέει. «Αισθανόμασταν μεγάλη ντροπή, αφού δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι εμείς, το ΠΑΣΟΚ, οδηγήσαμε την Ελλάδα στο ΔΝΤ και τεμαχίσαμε μισθούς και συντάξεις». Και καταλήγει: «Από τότε έχουμε εκπορνευτεί πλήρως. Έχουμε κάνει τα ίδια πράγματα πολλές φορές χωρίς να αισθανόμαστε ίχνος ντροπής»!

   3β. Μερικοί πρωτόγνωροι όροι και τρόπος κύρωσης του «Μνημονίου»

1.Παραίτηση από ασυλία της εθνικής κυριαρχίας : Όπως υποστηρίχθηκε στο εσωτερικό της χώρας με τη σύμβαση αυτή δεσμεύεται η δημόσια ακίνητη περιουσία της Ελλάδας, εφόσον στο άρθρο 14, § 5, η Ελλάδα παραιτείται «αμετάκλητα και άνευ όρων» από κάθε ασυλία που της παρέχει η εθνική της κυριαρχία.

2.Με το νόμο 3845/2010 που ψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή και δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά την υπογραφή του μνημονίου 1, ο υπουργός εξουσιοδοτήθηκε να υπογράφει για την Ελλάδα, χωρίς κύρωση των συμβάσεων από την Ελληνική Βουλή. Πρωτοτυπία!!!

3.Με το άρθρο 4 που προβλέπει την ολοκληρωτική δέσμευση της δημόσιας περιουσίας της Ελλάδος, η χώρα δεν μπορεί πλέον να ζητήσει δανειακή βοήθεια από άλλη δύναμη, εκτός των δανειστών της!! Αποκλειστικότητα …

4.Η Ελλάδα δεν μπορεί να προβάλλει αξιώσεις από τους δανειστές της ώστε να συμψηφιστούν τα χρέη της με χρέη των δανειστών της προς την ίδια, όπως π.χ. το κατοχικό δάνειο, που πήρε η Γερμανία από την Ελλάδα κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο! Ο συμψηφισμός αποκλείεται …

5.Το κείμενο της Δανειακής Σύμβασης συντάχθηκε με τη βοήθεια του αγγλικού δικηγορικού[17] γραφείου “Slaughter and May”. Η αμοιβή του δικηγορικού γραφείου ήταν 64.633,37 €.

   Στις 6 Μαΐου 2010 ψηφίστηκε στη Βουλή το μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με το ΔΝΤ και την Ε.Ε. με τα μέτρα για ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης. Δυο ημέρες μετά (στις 8-5-2010) υπογράφηκαν η “Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης” ("Loan Facility Agreement") με τις χώρες του Ευρώ και o “Διακανονισμός Χρηματοδότησης Αμέσου Ετοιμότητας” ("Stand-by Agreement") με το ΔΝΤ. Το σύνολο αυτών των συμφωνιών ονομάζεται συχνά για συντομία “Μνημόνιο”. Από την ελληνική πλευρά το υπέγραψαν ο Υπουργός Οικονομικών Γεώργιος Παπακωνσταντίνου και ο Πρόεδρος της ΤτΕ Γεώργιος Προβόπουλος, χωρίς να ακολουθήσει κύρωση της δανειακής σύμβασης από τη Βουλή των Ελλήνων.

   Στη συνέχεια σχηματίστηκε ομάδα εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), γνωστή και ως “Τρόικα”, η οποία ανά τρίμηνο αξιολογεί την πρόοδο του προγράμματος εφαρμογής των όρων του “Μνημονίου” (ΜΟΧΠ και ΣΠΟΠ) και αποφασίζει για την εκταμίευση της αντίστοιχης δόσης του δανείου.

   Μετά το μαύρο Μάιο 2010 της Ελλάδας, σ’ ένα μουδιασμένο ελληνικό λαό, με κυβερνήτες που δεν τον ενημερώνουν για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, με διατήρηση του επιλεκτικού πελατειακού συστήματος, με ημέτερους υψηλόμισθους, ένα χρηματιστήριο Αθηνών που βουλιάζει και μια διεθνή απαξίωση που ντροπιάζει τον Έλληνα, ήρθαν και οι αποκαλύψεις:

Η ελληνική κρίση (φωτογραφία του Cathal McNaught, Δεκ. 2012)

   Αναρτήθηκε[18] στο Διαδίκτυο η “Λίστα του Αίσχους”, που κατέγραψε 41 Γενικές και Ειδικές Γραμματείες ΝΠΔΔ και Υπηρεσίες, που έγιναν από τον Οκτώβριο 2009 μέχρι το Μάιο 2011 και - σε καιρούς οικονομικής κρίσης - βόλεψαν χρυσοαμειβόμενους ημετέρους με παχυλούς μισθούς. Το παρασιτικό κράτος[19] παρέμενε άθικτο. Αδίστακτα και ξεδιάντροπα.

   Στις 11 Οκτωβρίου 2010, σε συνέντευξη του Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ στην Ουάσιγκτον και σε ερώτηση της δημοσιογράφου Λάρα Μάρλοου (Lara Marlowe) των Times της Ιρλανδίας, εκείνος είπε : “Τρία ή τέσσερα χρόνια πριν, γνώριζα ότι ένα από τα κύρια ελληνικά χαρακτηριστικά ήταν η διαφθορά”. Τώρα, ο Έλληνας πρωθυπουργός λέει “Κυβερνώ μια χώρα διεφθαρμένη”! Στον πολιτικό σάλο που ακολούθησε και στο ερώτημα : Ποιον πρωθυπουργό εννοεί;  αμέσως το απέδωσαν στον Γ. Παπανδρέου, αν και από τα κόμμα του το ανταπέδωσαν στον προηγούμενο πρωθυπουργό Κων. Καραμανλή.

   Στις 19 Μαΐου 2011, την ημέρα που ο Ντομινίκ Στρος-Καν παραιτήθηκε από τη θέση του προέδρου του ΔΝΤ, ο ίδιος αποκάλυψε ότι - κάποιους μήνες πριν - γίνονταν κρυφά με τον Έλληνα Πρωθυπουργό οι όροι για τη συμφωνία της ένταξης της Ελλάδας στο ΔΝΤ, ενώ η επίσημη θέση της κυβέρνησης Παπανδρέου ήταν ότι γινόταν προσπάθεια να αποφευχθεί με κάθε θυσία η χρηματοδότηση από το ΔΝΤ!

   Από τις 25 Μαΐου 2011, χιλιάδες Ελλήνων “Αγανακτισμένων” αρχίζουν συγκεντρώσεις και διαδηλώνουν ειρηνικά κατά των μέτρων για την οικονομία. Το κίνημα αυτό θα αποκτήσει διάρκεια, όγκο και ποικίλους τρόπους έκφρασης σε πολλές πόλεις της Ελλάδος. Στις 5 Ιουνίου 2011, ημέρα Κυριακή έγιναν οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις των Αγανακτισμένων σε όλες τις πόλεις της Ελλάδος (επίσης ημέρα πανευρωπαϊκών κινητοποιήσεων). Έγινε ολονύκτια διαμαρτυρία με πολλή νεολαία, σε Αθήνα, Θες/κη, Πάτρα, Λαμία, Ηράκλειο, κ.ά.

   Το πρωί της 15ης Ιουνίου 2011, ημέρα κατάθεσης του Μεσοπρόθεσμου στο Κοινοβούλιο, το πρωθυπουργικό αυτοκίνητο κατευθυνόταν στο Μέγαρο Μαξίμου όταν συγκεντρωμένοι πολίτες το υποδέχθηκαν µε αβγά. Για τον Γεώργ. Παπανδρέου η εμπειρία ήταν καθοριστική. Πληγώθηκε προσωπικά. Εκτίμησε ότι η επίθεση ήταν ένα αδιάψευστο σημάδι αποσταθεροποίησης, µε δεδομένο ότι την ίδια ώρα τα επεισόδια κλιμακώνονταν στο Σύνταγμα. Φθάνοντας στο γραφείο του τηλεφώνησε στον κ. Αντ. Σαµαρά.

-  «Η χώρα διαλύεται. Πρέπει να κάνουμε κυβέρνηση συνεργασίας» πρότεινε.

-  «Με τρίτο πρόσωπο πρωθυπουργό» απάντησε ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας.

- «Δεν έχω πρόβλημα» απάντησε ο κ. Γ.  Παπανδρέου µε έντονη φόρτιση στη φωνή του. «Δεν θα γίνω εμπόδιο στη διάσωση της χώρας µου».

   Στη Νέα Δημοκρατία η ψυχρολουσία ήταν απόλυτη. Δεν ήθελαν αυτή την εξέλιξη, ούτε ήταν έτοιμοι να κυβερνήσουν. Άφησαν να διαρρεύσει η είδηση για να προκαλέσουν τις προβλεπόμενες αντιδράσεις που θα την ακύρωναν.

   Οι συνεργάτες του πρωθυπουργού ειδοποίησαν το Νίκο Παπανδρέου, ο οποίος έσπευσε στο Μαξίμου και μίλησε µε τον αδελφό του. Για κάποια ώρα έμειναν οι δυο τους. Ουδείς έμαθε τι είπαν. Οι γνωρίζοντες επιμένουν ότι είναι ταυτισμένοι πολιτικά και πάντοτε ενεργούν σε συνεννόηση. Σύμφωνα µε ορισμένες πηγές, ο δευτερότοκος γιος του Ανδρέα Παπανδρέου μίλησε και ο ίδιος µε τον Αντ. Σαμαρά, τον οποίο γνωρίζει προσωπικά λόγω της φιλίας του αρχηγού της Ν∆ µε τον πρωθυπουργό.

-  «Αν κάνετε κυβέρνηση συνεργασίας θα την πληρώσετε και οι δύο», λέγεται ότι του είπε. Ωστόσο, η συγκεκριμένη πληροφορία δεν επιβεβαιώνεται επισήμως.

   Στην κυβέρνηση Γεωργ. Παπανδρέου ήρθε αίτημα 21 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για σύγκλιση της κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ακολούθησε η παραίτηση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ Γ. Φλωρίδη και Έκτ. Νασιώκα. Έγινε  ανασχηματισμός της κυβέρνησης (στις 17 Ιουνίου 2011) με αναβάθμιση του Ευάγ. Βενιζέλου ως αντιπροέδρου και ΥΠΕΘΟ. Η νέα σύνθεση της κυβέρνησης στις 22 Ιουνίου 2011 πήρε ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή με 155 ψήφους.

   Το κίνημα των Αγανακτισμένων, μαζί με τους απεργούς δημοσίους υπαλλήλους συνέχισαν τις κινητοποιήσεις. Στις 29 Ιουνίου 2011 υπερψηφίστηκε με 155 ψήφους, κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες[20] ψυχολογικής κυρίως πίεσης των βουλευτών, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Χιλιάδες κόσμου σ’ όλη τη χώρα διαδήλωναν την αντίθεσή τους σ’ αυτό. Η αστυνομία (ΜΑΤ) έκανε υπερβολική χρήση βίας (με χρήση χημικών και τραυματισμούς) και καταγγέλθηκε γι’ αυτό. Επίσης αυτή καταγγέλθηκε για κάλυψη (ίσως και συνεργασία) σε ομάδες κουκουλοφόρων παρακρατικών (ακροδεξιών).

    Στις 21 Ιουλίου 2011 ανακοινώθηκε Συμφωνία από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., για νέα δανειοδότηση της Ελλάδας με 158 δις ευρώ. Στον ίδιο μήνα (Ιούλιο 2011) μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίζουν την ελληνική οικονομία στο τελευταίο σκαλί της διεθνούς λίστας αξιολογήσεων.

   Ο νέος υπουργός Οικονομίας Ευάγ. Βενιζέλος ανακοίνωσε (στις 11 Σεπτεμβρίου 2011) την επιβολή των χαρατσιών στους πολίτες μαζί με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Τον επόμενο μήνα (6 Οκτωβρίου) ήρθε στη Βουλή ν/σ για μειώσεις μισθών, συντάξεων και εφάπαξ του δημοσίου και αλλαγές στα εργασιακά. Ψηφίστηκε στις 20 Οκτωβρίου, με διαδηλώσεις και σοβαρά επεισόδια έξω απ’ τη Βουλή.

Κούρεμα του ευρώ

   Στις 27 Οκτωβρίου η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. αποφάσισε “κούρεμα” του ελληνικού χρέους κατά 50%. Ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε την πρόθεσή του για διενέργεια δημοψηφίσματος[21] με σκοπό την έγκριση της νέας δανειακής σύμβασης για χρηματοδότηση του χρέους. Η θύελλα λαϊκών αντιδράσεων και η παγκόσμια οικονομική αναταραχή (για ντόμινο άλλων προβληματικών οικονομιών) μετά από μεγάλες διεθνείς πιέσεις έφερε την ανάκληση της πρότασης για δημοψήφισμα. Αντί γι’ αυτό, ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή (την οποία έλαβε με 153 ψήφους).

   Στις 6 Νοεμβρίου 2011, μετά από συνεδρίαση στο Συμβούλιο Αρχηγών Κομμάτων υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρ. Παπούλια και με συμφωνία των αρχηγών (Αντ. Σαμαρά[22], Γ. Α. Παπανδρέου και Γ. Καραντζαφέρη) προχώρησαν σε μεταβατική κυβέρνηση συνεργασίας (με τη στήριξη τριών κομμάτων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ). Στις 11 Νοεμβρίου παραιτήθηκε η κυβέρνηση του Γεωργ. Παπανδρέου. Για τη θέση του πρωθυπουργού ορίστηκε ο οικονομολόγος[23] Λουκάς Παπαδήμος. Στις 16 Νοε. 2011 η κυβέρνησή του πήρε ψήφο εμπιστοσύνης με 155 ψήφους. Παρέμεινε στη θέση αυτή από τις 11 Νοεμβρίου 2011 μέχρι τις 16 Μαΐου 2012. Υπηρεσιακός πρωθυπουργός μετά ανέλαβε ο πρόεδρος του ΣτΕ Παναγιώτης Πικραμμένος, που οδήγησε τη χώρα σε εθνικές εκλογές στις 20 Ιουνίου 2012.

    Η ιστορία συνεχίζεται … Δεν θα την ακολουθήσουμε, εφόσον διαφεύγει των ορίων αυτής της εργασίας.

  

  

4. Επίλογος

   Ο νομπελίστας Γερμανός ποιητής Γκίντερ Γκρας δημοσίευσε στις 25 Μαΐου 2012 το ποίημα “Η ντροπή της Ευρώπης”, ως διαμαρτυρία στη στάση των ευρωπαίων και ειδικά της Γερμανίας. Αντίθετα, για τον Έλληνα αποτελεί ντροπή η κατάντια στην οποία τον έφεραν οι πολιτικοί που επέλεξε. Στους πολίτες έφεραν την υψηλή ανεργία, την οικονομική ανέχεια, την ανατροπή του επιπέδου ζωής, την απελπισία[24]. Η σάτιρα, η ειρωνεία, ο σαρκασμός, η γελιοποίηση, ο εξευτελισμός της χώρας και των ανθρώπων της τροφοδότησαν τα παγκόσμια έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας όλου του κόσμου. Η χώρα έγινε γνωστή από το οικονομικό και ηθικό χάλι της! Μέχρι και την Ακρόπολη μας είπαν να πουλήσουμε, τα νησιά μας, τις αρχαιότητες …

   Από την άλλη πλευρά, ξένοι σοφοί ελληνολάτρες αποκάλυψαν τις κρύφιες επιθυμίες και σχέδια οικονομικών “κατακτητών” να πάρουν το φυσικό μας πλούτο και τη γεωπολιτική μας θέση, σβήνοντας τον μακρόχρονο πολιτισμό, τη γλώσσα και ιστορία μας. Ο Αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος Νόαμ Τσόμσκι δήλωσε[25] τον Απρίλιο 2013 : “Απώτερος σκοπός των απαιτήσεων της Γερμανίας από την Αθήνα, αναφορικά με τη διαχείριση της κρίσης χρέους, είναι η αρπαγή των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ελλάδας”.

   Δεν μπορεί όλα να θυσιάζονται στη λεγόμενη επικοινωνιακή πολιτική. Άλλα να λέμε κι άλλα να κάνουμε! Ειδικά στην οικονομία είναι ανεπίτρεπτο να λέμε δίκαιη φορολόγηση τη λεηλασία ή χαράτσι των πολιτών. Η Βουλή να χρίζει ως νόμους, όλες τις εισπρακτικές ιδέες των μανδαρίνων του ΥΠΕΘΟ. Ο Γάλλος οικονομολόγος-κοινωνιολόγος Frederic Bastiat είπε :“Είναι αδύνατο να επιβληθεί μεγαλύτερο κακό σε μια κοινωνία, από τη μετατροπή του νόμου σε μέσο αρπαγής.”

   Ίσως το πολιτικό μας σύστημα να έχασε την αντιπροσωπευτικότητά του, ίσως η δημοκρατία μας να μην λειτουργεί, η πολιτική μάλλον έχασε την ηθική της, οι δε Έλληνες δεν έχουν ηγέτες και λείπει το όραμα. Θα ήταν τραγικό για το λαό μας να επαληθευτεί η ρήση[26] : “Υπάρχουν κάποιοι χειρότεροι από τους ανίκανους. Αυτοί που είναι ικανοί για όλα!”

   Η γενιά των Ελλήνων πολιτικών της μεταπολίτευσης πρόκειται[27] σύντομα να εξαφανιστεί – σαν άλλοι σύγχρονοι δεινόσαυροι - η δε ελπίδα μας  θα είναι να τους διαδεχτούν νέοι πολιτικοί, που θα έχουν πριν αποδείξει τις ικανότητές τους στο επάγγελμα που θα ασκούν και δεν θα αντιμετωπίζουν την πολιτική ως επικερδές επάγγελμα ή «εκ κληρονομίας». Υπάρχει ελπίς …

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                 φυσικός

----------------------------------------------------

ΑΝΑΦΟΡΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.       Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

2.       εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 16-10-2011.

3.       Ανοικτή επιστολή του πρώην υπουργού Οικονομικών κ. Νίκου Χριστοδουλάκη στη Γερμανίδα καγκελάριο κα. Μέρκελ (1-9-2013)

4.       http://www.theinsider.gr

5.       http://www.tovima.gr/politics/

6.       Βασ. Μαρκεζίνης “Μια νέα εξωτερική πολιτική για την Ελλάδα”, εκδ. Λιβάνη, 2010, Αθήνα.

7.       Ηλεκτρονική εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΝΗ, αρ. φύλλου 1217 (http://www.elzoni.gr/)

8.       Δ. Γ. Παπαδοκωστόπουλου  : “Οι αλήθειες, τα ψέματα και η δημοσιονομική απογραφή”, 19-03-06, από την ιστοσελίδα της εφ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,  http://news.kathimerini.gr/

9.       http://www.irishtimes.com/newspaper/finance/2010/1009/1224280699632.html

10.    http://kourdistoportocali.com/post/9382/h-lista-toy-aisxoys

11.    http://www.nooz.gr/economy/

12.    εφ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,  επιφυλλίδα, 5-2-2012, Αθήνα.

---------------------------------------

Δημοσιεύτηκε στην εφ. “ΗΜΕΡΑ”, φ. 1074, σελ. 10-11, Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014, Λαμία.

---

[1] Πρώτη πτώχευση το 1827 (αγγλικά δάνεια, από τα οποία μόνο το 20% έφτασε στο σκοπό του). Δεύτερη πτώχευση το 1843. Τρίτη χρεοκοπία και πτώχευση  το 1893. Τέταρτη πτώχευση το 1932. Όλες προήλθαν από υπερβολικό εξωτερικό δανεισμό.

[2] Το Μάρτιο του 2004 εξελέγη Βουλευτής της Περιφέρειας Αττικής και ορίστηκε Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών. Ανανέωσε την εκλογή του το 2007 και τοποθετήθηκε σε θέση υφυπουργού στο Υπουργείο Εξωτερικών. Το 2007 αναμείχθηκε στο σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων. Ήταν γαμπρός σε κόρη του Μιλτιάδη Έβερτ.

[3] Διετέλεσε υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στο διάστημα 2001-2004 (με πρωθυπουργό τον Κ. Σημίτη).

[4] Κάηκαν 1.500 σπίτια και έμειναν 6.000 άστεγοι. Το ύψος των καταστροφών εκτιμήθηκε σε 5 δισεκατομμύρια Ευρώ.  Η φωτιά έκαψε 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα καθώς και 60.000 ζώα (πρόβατα και κατσίκες).

[5] Η θητεία της κυβέρνησης Κων. Καραμανλή έληγε κανονικά το Μάρτιο του 2008.

[6] Από τις 5 Οκτωβρίου 2009 ο ΓΑΠ σχημάτισε κυβέρνηση.

[7] Ελέχθη ότι (τον Ιούνιο 2013)  ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς είπε στον αμερικανό πρέσβη: Η στρατηγική επιλογή συμμαχίας με τη Ρωσία (για το φυσικό αέριο), αποτέλεσε την αρχή του τέλους. Η πτώση της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή (το 2009), ήταν ένα καλό μάθημα για πολλούς.

[8] Ήταν ο 11ος πρωθυπουργός της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας (6 Οκτωβρίου 2009 - 11 Νοεμβρίου 2011).

[9] Στη διάρκεια της θητείας του - δυστυχώς - έφερε τη χώρα σε άτακτη χρεοκοπία.

[10] European Commission, Economic Forecast – Spring 2009, 65.

[11] Η κατάσταση πτώχευσης στην οποία εξακολουθεί να βρίσκεται μέχρι στιγμής, δεν εξελίχθηκε σε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία με τη βοήθεια του “μηχανισμού στήριξης”, που δημιουργήθηκε και ελέγχεται από τη λεγόμενη «Τρόικα».

[12] Το Μάιο του 2011 διέρρευσε είδηση ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός Γεώργιος Α. Παπανδρέου συνεννοείτο κρυφά με τον (τότε) επικεφαλής του ΔΝΤ  Στρος Καν για την προσφυγή της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης του ΔΝΤ, πολύ πριν γίνει κάτι τέτοιο ευρέως γνωστό. Σύμφωνα με τον Στρός Καν τον είχε πάρει τηλέφωνο, για τον σκοπό αυτό ο ίδιος ο Παπανδρέου.

[13] Το θέμα έφερε στο φως η εφ. “Έθνος” με ντοκουμέντα.  Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα μετά από δηλώσεις του Όλι  Ρεν (του Ευρωπαίου Επιτρόπου για Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις και το Ευρώ).

[14] Ο υπουργός Μιχ. Χρυσοχοΐδης δήλωσε: “Δεν διάβασα το Μνημόνιο, γιατί είχα άλλες υποχρεώσεις, είχα άλλα καθήκοντα …”! Η πρώην υπουργός Λούκα Κατσέλη δήλωσε ότι “είχε τρεις ώρες στη διάθεσή της για να διαβάσει το Μνημόνιο”!

[15] Τρία άτομα - δυο γυναίκες και ένας άντρας - βρέθηκαν νεκρά από ασφυξία στο υποκατάστημα της Marfin Bank στην οδό Σταδίου, που εγκλωβίστηκαν στο κλιμακοστάσιο, μετά από εμπρησμό.

[16] Για µία ακόμη φορά το ΚΚΕ έσωσε την αστική δημοκρατία !

[17] Είναι το ίδιο γραφείο που συνέταξε το Σχέδιο Ανάν για το Κυπριακό. Την περίοδο από 11 Νοε. 2001, μέχρι 31 Μαρτίου 2004 παρουσίασε 5 σχέδια Ανάν, για δύο κρατίδια στην Κύπρο. Το τελικό σχέδιο υποβλήθηκε τον Απρίλιο του 2004 σε δύο ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Από την τουρκοκυπριακή κοινότητα εγκρίθηκε (ποσοστό 62%), αλλά απορρίφθηκε από τους Ελληνοκυπρίους, (πήρε θετικό ποσοστό 24%).

[18] Η ανάρτηση έγινε μεταγενέστερα (στις 21 Ιαν. 2012) αλλά αφορά περίοδο 18 μηνών στα έτη 2009-2011.

[19] Χρήστου Γιανναρά : “Γιατί άθικτο το παρασιτικό κράτος” , στην επιφυλλίδα της εφ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 5 Φεβρ. 2012.

[20] Βουλευτές δήλωσαν ότι εκβιάστηκαν να ψηφίσουν ΝΑΙ, ακόμα και με απειλές. Ο βουλευτής Κοζάνης του ΠΑΣΟΚ Αλέξ. Αθανασιάδης δήλωσε ότι ψήφισε υπέρ επειδή “Δέχθηκα απειλητικά τηλεφωνήματα ακόμη κι από το εξωτερικό: Μην τολμήσεις να ψηφίσεις "όχι", γιατί θα σε βρουν στο χαντάκι»”!

[21] Η πρόταση απερρίφθη από το Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ την παραμονή της συναντήσεως του G20 στις Κάννες.

[22] Ο Αντ. Σαμαράς συμφώνησε στο σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας “περιορισμένου χρόνου και ειδικού σκοπού”, εγκαταλείποντας τη μέχρι τότε θέση του ενάντια στη δανειακή σύμβαση.

[23] Με σπουδές στη Φυσική, στην Ηλεκτρολογική Μηχανική και διδακτορικό στα Οικονομικά.

[24] Την περίοδο Ιαν. 2009 έως τέλος Αυγ. 2012, έγιναν στην Ελλάδα 3.124 αυτοκτονίες και απόπειρες (στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη).  Στη Φθιώτιδα καταγράφηκαν 9 περιστατικά το έτος 2009, 8 το 2010, 11 το 2011 και 7 το 2012.

[25] Σε ομιλία του στο Λονδίνο, καλεσμένος από το φιλανθρωπικό ίδρυμα RDS, με θέμα την κρίση στην Ε.Ε. αλλά και την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα.

[26] Robert Sabatier, Γάλλου ποιητή & συγγραφέα.

[27] Βασ. Μαρκεζίνης : “Μια νέα εξωτερική πολιτική για την Ελλάδα”, εκδ. Λιβάνη, 2010, Αθήνα.