Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας Π.Ε.Λ. (1966-σήμερα)

Ιστορική αναδρομή

 

Πρόλογος

   Από τη δεκαετία του ’60, η Λαμία αναζήτησε το όνειρο της Θεσσαλονίκης, για τη λειτουργία μιας Πανελλήνιας Έκθεσης, που θα πρόβαλε την επιχειρηματικότητα και τα προϊόντα της Φθιώτιδας και ευρύτερα της Στερεάς Ελλάδας. Η αρχή έγινε το 1966. Στα χρόνια της δικτατορίας, τη συνέχεια ανέλαβε το τοπικό Επιμελητήριο, κάτω από δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Πέτυχε την ίδρυση της Π.Ε.Λ. το 1975, με σχετικό νόμο.  Ακολούθησε η δημιουργία της σχετικής υποδομής. Η συνέχεια από το Δ.Σ. της ΠΕΛ εστιάστηκε μόνο στην εβδομάδα λειτουργίας της κυρίως ετήσιας Έκθεσης. Ο τόπος ζητούσε πολύ περισσότερα, που δεν ήρθαν. Για 50 χρόνια επαναλαμβανόταν το ίδιο έργο, σαν η ΠΕΛ να ήθελε να δείξει μόνο ότι υπάρχει.  Η απογοήτευση έδειξε το τέλος της διαδρομής αυτής.

   Οι τελευταίες 2-3 σημαντικές διοργανώσεις (με τη βοήθεια της ΔΕΘ) επανέφεραν το όνειρο της σωστής ΠΕΛ. Οι αλλαγές που αποφασίστηκαν στο σύνολο της πρώην ΠΕΛ δείχνουν εντυπωσιακές.

   Η παρούσα γραφή ακολούθησε τα βήματα της διαδρομής της Έκθεσης Λαμίας από την αρχή του 1966, μέχρι τώρα, με σκοπό να θυμίσει τι έγινε στα 50 χρόνια αυτά. Θυμίζω τη γνωστή ρήση για ανθρώπους, αλλά ισχύει και για τους τόπους όπου ζουν :

”Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει”.

 

           Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος, φυσικός

 

 1.    Η αρχή από τη Γεωργική Έκθεση Λαμίας το έτος 1966

      Από το 1961, στη Γενική Συνέλευση του Εμπορικού Συλλόγου Λαμίας αποφασίστηκε η διοργάνωση μιας σύγχρονης Έκθεσης στη Λαμία, για προβολή των προϊόντων του τόπου, σε αντικατάσταση της ετήσιας εμποροπανήγυρης[1] (παζάρι) του Μαΐου. Ήταν απαραίτητη η στήριξη των τοπικών φορέων, όπως της τότε Νομαρχίας Φθιώτιδας, του Δήμου Λαμίας, αλλά και του Υπουργείου Εμπορίου.

   Το 1966 έχουμε την ίδρυση και διοργάνωση της πρώτης Γεωργικής Έκθεσης Λαμίας (όπως ονομάστηκε), που έγινε κάτω από δύσκολες συνθήκες, σε υπαίθριο χώρο, στην περιοχή Ταράτσας, βόρεια των Γαλανέικων. Η συμβολή του ΕΒΕ  ήταν μεγάλη. Πρόεδρος ήταν ο Παναγ. Μουζέλης και αντιπρόεδρος ο Αλέξ. Ζυγούρης. Μεγάλη ήταν η συμπαράσταση του Εμπορικού Συλλόγου Λαμίας, όπως και των οργανώσεων των επαγγελματιών-βιοτεχνών αλλά και του λαού. Η Έκθεση είχε σημαντική απήχηση και ωφέλησε οικονομικά και πολιτιστικά τον τόπο. Υπήρξε σημαντική συμμετοχή από αρκετά μέρη της Ελλάδος.

   Για την προοπτική στο 1967 να πραγματοποιηθεί η επομένη Έκθεση Λαμίας, από τους πρώτους μήνες του 1967, από το Δ.Σ. του ΕΒΕ Λαμίας εγκρίθηκε να διατεθεί ποσό 20.000 δρχ. Στις 21 Απριλίου έγινε το πραξικόπημα.

 

 

2.    Η στήριξη του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας στα πρώτα χρόνια της Έκθεσης Λαμίας

   Όπως ανέφερε ο νέος (διορισμένος) πρόεδρος του ΕΒΕ Κων. Παναγιωτόπου­λος : Η πρώτη διοργάνωση της Έκθεσης Λαμίας ήταν εξαίρε­τη, μια αξιόλογη εκδήλωση της περιοχής μας, με μεγάλη προσέλευση επισκεπτών και πραγμάτων, που άφησε άριστες εντυπώσεις. Ήταν γεωργική έκθεση με μηχανήματα και με προ­οπτική γενικής έκθεσης. Πολύ σημαντική ήταν η υπηρεσία που προσέφερε ο Διευθυντής της Γεωργικής Υπηρεσίας Φθιώτιδας Δημήτριος Παπασωτηρίου[2] (1906-1969). Ο οικονομικός απολογισμός της 1ης Έκθεσης Λαμίας ήταν θετικός με ποσό 235.857 δρχ.

Τον Νοέμβριο 1967 το Επιμελητήριο Λαμίας υπέβαλε αίτηση στο υπουργείο Εμπορίου, ζητώντας Άδεια Ορ­γάνωσης της 2ης Έκθεσης Λαμίας. Η απάντηση ήρθε και η άδεια δόθηκε, επιπλέον δε ορίστηκε η 2η ΠΕΛ να είναι Γεωργο-βιομηχανική και Εμπορική, με διάρκεια 15 ημερών.

   Στον υπουργό Συντονισμού Νικ. Μακαρέζο, στο Νομάρχη Φθιώτιδας, στο υπουργείο Γεωργίας, στο ΣΚΕ, στο Σύλλογο Φθιωτών Αθήνας εστάλησαν έγγραφα που γνωστοποίησαν τη διοργάνωση της 2ης Έκθεσης Λαμίας και ζητούσαν ηθική και υλική υποστήριξη.

Γεωργική Έκθεση Λαμίας στην περιοχή Γαλανέικων (1967)

Ο ίδιος υπαίθριος χώρος στα βόρεια της Λαμίας (περιοχή Ταράτσας) ενοικιάστηκε, το δε έργο της μελέτης διαμόρφωσης του εκθεσιακού χώρου ανέ­λαβε ο πολιτικός μηχανικός Δημ. Πενταγιώτης. Στις 3 Δεκεμβρίου 1967 έγιναν τα εγκαίνια της 2ης Έκθεσης Λαμίας, που αργότερα μετονομάστηκε σε Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας (ΠΕΛ).

   Το Μάρτιο-Απρίλιο 1968 είχε διαμορφωθεί ο χώρος της Έκθεσης, ετοιμάστηκε Κανονισμός με τους όρους συμμετοχής για εκθέτες. Οι υποδομές στις εγκα­ταστάσεις (ηλεκτρολογικές, υδραυλικές, κλπ.) ήταν έτοιμες. Μέχρι και ο Ευγένιος Σπαθάρης (Θέατρο Σκιών) ήταν εκεί και έδινε 2 παραστάσεις την ημέρα. Στις 18 Μάη 1968, έγιναν τα εγκαίνια της 3ης Πανελλήνιας Γεωργο-βιομηχανικής Εμπορικής Έκθε­σης Λαμίας. Παρέστησαν, ως εκπρόσωποι της κυβέρνησης, οι υπουργοί Γεωργίας Αλέξ. Ματθαίου και Δικαιοσύνης Κων. Καλαμποκιάς, νομάρχες, διευθυντές υπουργείων, οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος κόσμου.

   Για το χρόνο λειτουργίας της 4ης ΠΕΛ, η Διοίκηση του ΕΒΕ όρισε την περίοδο λειτουργίας 18 Μαΐου-1η Ιουνίου 1969, με τέλεση εγκαινίων στις 17 Μαΐου. Από 4μελή Επιτροπή απονεμήθηκαν από 5 Βραβεία σε εκθέτες (υπηρεσίες και ιδιώτες). Έγινε λαχειοφόρος αγορά που ήταν οικονομική αποτυχία.

   Σε ευρεία σύσκεψη με δήμαρχο Λαμίας, Συλλόγους και υπηρεσίες το ΕΒΕ ζήτησε κα οριστεί ο χώρος τέλεσης της επομένης Έκθεσης και να βρεθούν τα αναγκαία χρήματα. Κάτω από την πίεση όλων, η Διοίκηση του ΕΒΕ, κατά πλειοψηφία (με μειοψηφία του προέδρου Κων. Κατσόγιαννου) ανέλαβε τη διοργάνωση της 5ης ΠΕΛ, με ελάχιστα οικονομικά, δια­θέτοντας ποσό μόνο 50.000 δρχ. από το αποθεματικό!

   Το καλό νέο ήρθε το Μάρτιο 1970. Ο υπουργός Συντονισμού Νικ. Μακαρέζος υπέγραψε ποσό 10.000.000 δρχ. για την αγορά του χώρου μόνιμης στέγασης της Έκθεσης Λαμίας. Η εκθεσιακή περίοδος λειτουργίας της 5ης ΠΕΛ ορίστηκε το διάστημα από 17 έως 31 Μαΐου 1970 και τα εγκαίνια ορίστηκαν για το εσπέρας του Σαββάτου 16 Μαΐου. Το ΕΒΕ ανέλαβε την υποχρέωση να τηρεί χωριστά βιβλία Πρακτικών και Εσόδων-Εξόδων για την ΠΕΛ. Η Επιτροπή[3] Απονομής Βραβείων στους εκθέτες αποφάσισε και δόθηκαν από 7 βραβεία χωριστά σε περίπτερα (α) κρατικά, υπηρεσιών, ΝΠΔΔΔ και (β) ιδιωτών.

   Μετά από συνάντηση με το νομάρχη Φθιώτιδας, όπου συζητήθηκε το θέμα της επομένης Εκθέσεως, η Δ.Ε. του ΕΒΕ (με πρόεδρο το Γεώργ. Γαλατά) αποφάσισε να αναλάβει τη διοργάνωση της 6ης Έκθεσης, στο χρονικό διάστημα 23 Μαΐου έως 6 Ιουνίου 1971. Για κάλυψη του προ­ϋπολογισμού της Έκθεσης ζητήθηκε οικονομική ενίσχυση. Για τις τοπικές βιοτεχνίες, ο χώρος του περιπτέρου διατέθηκε δωρεάν. Στις 30 και 31 Μαΐου, έγιναν 2 θεατρικές πα­ραστάσεις από θίασο του Θεάτρου ΒΕΜΠΟ. Μετά τη λήξη της 6ης ΠΕΛ, απονεμήθηκαν από τη σχετική Επιτροπή Απονομής Βραβείων 16 ισότιμα βρα­βεία.

  Την 1η Δεκεμβρίου 1971, η Δ.Ε. του ΕΒΕ μετά από συζήτηση και μελέτη των αποτελεσμάτων των 2 τελευταίων ετών της Έκθεσης, τα οποία είχαν πτωτική πορεία, αποφά­σισε ομόφωνα να προτείνει: (α) αναβολή της διοργάνωσης του 1972 για το έτος 1973, (β) επίσπευση της αγοράς του χώρου και των αναγκαίων έργων και (γ) δημιουργία του φορέα-Οργανισμού, που θα αναλάβει την ΠΕΛ.

   Ακολούθησε ευρεία σύσκεψη στη Νομαρχία Φθιώτιδας, όπου όλοι αξίωσαν από το Επιμελητή­ριο να αναλάβει τη διοργάνωση της Έκθεσης στο 1972. Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Γεώργ. Γαλατάς εξέφρασε επιφύ­λαξη. Οι οικονομικές διαβεβαιώσεις του υπουργού Νικ. Μακαρέζου και των άλλων (κονδύλιο 450.000 δρχ. του δήμου Λαμίας), αλλά και η επιμονή όλων, έκανε τη Δ.Ε. του Επιμελητηρίου να αναλάβει την πραγματοποίηση της 7ης ΠΕΛ έτους 1972, την περίοδο από 28 Μαΐου έως 4 Ιουνίου 1972. Η εμπειρία των προηγουμένων ετών βοήθησε στην οργάνωση, με δεδομένη την οικονομική στενότητα.

   Από το Σεπτέμβριο 1972 η Νομαρχία Φθιώτιδας ζήτησε με έγγραφο από το Επιμελητήριο να αναλάβει και πάλι τη διοργάνωση της επομένης Έκθεσης έτους 1973. Η αντιπρόταση του ΕΒΕ ήταν : να συσταθεί Οργανισμός (φορέας) κατά το πρότυπο της ΔΕΘ, που θα αναλάβει όλη την οργάνωση της 7ης ΠΕΛ και θα αποκτήσει την εμπειρία. Τα άλλα είναι πρόχειρες λύσεις, που θα είναι σε βάρος του κύρους της ΠΕΛ.

   Όμως σε νέα ευρεία σύσκεψη, ο νομάρχης Φθιώτιδας και τοπικοί παράγοντες διαβεβαίωσαν για στήριξη, επιμένοντας να μην αναβληθεί η διοργάνωση της ΠΕΛ, για το επόμενο έτος, αλλά το φορτίο το έριχναν στο Επιμελητήριο. Κάθε χρονιά επαναλαμβανόταν η ίδια πίεση, χωρίς να εξασφαλίζουν την οικονομική χρηματοδότηση. Αναγκαστικά, στις 2 Μαρτίου 1973, το ΕΒΕ αποφάσισε να αναλάβει τη διοργάνωση της 8ης ΠΕΛ, για διάρκεια 8 ημερών, την περίοδο από 27 Μαΐου έως 3 Ιουνίου, με εγκαίνια το Σάββατο 26 Ιουνίου στις 8 μμ.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕ Γεώρ. Γαλατάς ενημέρωσε τα μέλη της Διοίκησης ότι από το Δεκέμβριο 1972 τελούσε υπό παραί­τηση, χωρίς ακόμη να είχε οριστεί ο αντικαταστάτης του!  Μετά από εντολή της Νομαρχίας Φθιώτιδας ορίστηκε ο Σπυρ. Παναγιωτόπουλος, νέος πρόεδρος του ΕΒΕ.

   Το ενδιαφέρον του Επιμελητηρίου για την Έκθεση Λαμίας ήταν διαρκές. Έτσι από το Νοέμβριο 1974 το Δ.Σ. του ΕΒΕ Λαμίας αποφάσισε τη μεταφορά ποσού 50.000 δρχ. στο ταμείο της ΠΕΛ, επειδή προβλέπονταν οικονομικές δυσκολίες για την προσεχή έκθεση.

   Κατά τη διοργάνωση της 10ης ΠΕΛ, το Μάιο 1975, που έγινε από τη νέα διοίκηση του Επιμελητηρί­ου, με σημαντική προβολή αυτής και με συμμετοχή μεγάλου αριθμού εκθετών και επισκεπτών, τα εγκαί­νια έγιναν από τον υπουργό Εμπορίου Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, ο οποίος υποσχέθηκε να βοηθήσει.

 

 3.    Η ίδρυση της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας (ΠΕΛ) στη μεταπολίτευση

      Στις 29 Οκτωβρίου 1975, ήρθε η μεγάλη είδηση, με την ψήφιση στη Βουλή του Νομοσχεδίου (Ορ­γανισμού) της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας (Π.Ε.Λ.). Ο πρόεδρος του  Επιμελητηρίου Αθαν. Λαϊνάς την ανακοίνω­σε στο Δ.Σ. του ΕΒΕ Λαμίας. Ταυτόχρονα αναφέρθηκε στο ιστορικό της κατάρτισης και συμπλήρωσης του Σχεδίου Νόμου αυτού, την κατάθεσή του στη Βουλή και στις δυσκολίες που προβλήθηκαν κατά τη συζήτηση, λόγω αντίδρασης των βουλευτών της Θεσσαλονίκης και Μακεδονίας, ειδικά για τους σκοπούς της ΠΕΛ.

   Επισήμανε το μεγάλο ενδιαφέρον και τη στήριξη του υπουργού Εμπορίου Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, του υφυπουργού Παν. Πανουργιά, των βουλευτών Φθιώτιδας[4]  (ιδιαίτερα των Αχιλλέα Ι. Παπαλουκά και Νικολάου Ι. Αργυροπούλου). Επίσης ήταν μεγάλη η συμβολή του συμβούλου Δημ. Γιούσμπαση, με τις προσωπικές του γνωριμίες, αλλά και με οικονομικές θυσίες, όπως και του τότε νομάρχη[5]  Φθιώτιδας Κων. Πνευματικού[6] (1928-1977). Γενικότερα, η ΠΕΛ θεωρείται μεγάλη επιτυχία της ενωμένης δράσης των πολιτικών του τόπου μας, αλλά και του ΕΒΕ Λαμίας.

   Ο πρόεδρος Αθαν. Λαϊνάς έκλεισε το λόγο του αναφέροντας ότι: η ΠΕΛ απέκτησε κύρος, τέθηκε κάτω από τη διεύθυνση του υπουργείου Εμπορίου και θα χρηματοδοτείται από αυτό. Βεβαίωσε δε ότι το ΕΒΕ Λαμίας οφείλει να βοηθήσει για την επιτυχία της.

   Ο υφυπουργός Μεταφορών-Επικοινωνιών Παν. Πανουργιάς, στις αρχές Νοεμβρίου 1975, γνωστοποίησε στο ΕΒΕ Λαμίας την έγκριση ποσού 100.000 δρχ. για την ΠΕΛ (μελέτη των προπυλαίων και κτιριακών εγκαταστάσεων).

   Ο νόμος ίδρυσης της ΠΕΛ υπεγράφη από τον ΠτΔ και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 259/20-11-1975/ Τεύχος Α’. Παράλληλα, το Δ.Σ. του ΕΒΕ Λαμίας έκρινε ότι πρέπει να αρχίσουν οι προετοιμασίες της επόμενης Έκθεσης.

 

4.    Η ετήσια εκθεσιακή περίοδος για σειρά ετών

   Το Μάρτιο 1976, η ΠΕΛ, με έγγραφο του Γραμματέα αυτής, ζήτησε από το ΕΒΕ Λαμίας ένα χώρο για να στεγάσει τις υπηρεσίες της. Το Επιμελητήριο αποφάσισε ομόφωνα τη φιλοξενία των υπηρεσιών της ΠΕΛ στα γραφεία του ΕΒΕ και επιπλέον να συμπαρασταθεί στην οργάνωση της φετινής 11ης περιόδου της ΠΕΛ, με επιπλέον βοήθεια από το προσωπικό του Επιμελητηρίου. Για το έτος 1976, το Δ.Σ. του ΕΒΕ Λαμίας αποφάσισε οικονομική ενίσχυση στην ΠΕΛ, με ποσό 50.000 δρχ.

   Μέχρι το μήνα Μάιο 1976, το Δ. Σ. του ΕΒΕ Λαμίας ασχολήθηκε με την οργάνωση της 11ης ΠΕΛ. Οικονομικές ενισχύσεις για την ΠΕΛ ζητήθηκαν από το υπουργείο Εμπορίου (ποσό 1.500.000 δρχ.), από τράπεζες, οργανι­σμούς, κ.ά. Ο αριθμός δηλώσεων συμμετοχής κρίθηκε ικανοποιητικός και προερχόταν από σοβαρές επιχειρήσεις, αντιπροσωπείες, κλπ. Έγιναν οι αναγκαίοι διαγωνισμοί, η προβολή σε ΜΜΕ, οργανώθηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα, τα πυροτεχνήματα, κ.ά.

   Tο 1977 αγοράστηκε το ακίνητο από το Νομαρχιακό Ταμείο και εγγράφηκε σαν περιουσία στο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, η δε εποπτεία του ανήκε στο Υπουργείο Εμπορίου (τότε).

    Το Μάρτιο 1978 το υπουργείο Εμπορίου διέθεσε στην Π.Ε.Λ. ως οικονομική ενίσχυση, ποσό 1 εκατ. δρχ. Τον Απρίλιο 1978, το Επιμελητήριο αποφάσισε να μην συμμετάσχει στην φετινή εκθεσιακή περίοδο της 13ης ΠΕΛ, μεταθέτοντας τη συμμετοχή του για την επόμενη χρονιά, με καλύτερες προϋπο­θέσεις.

   Το Φεβρουάριο 1979 συντασσόταν η χωροταξική μελέτη της Π.Ε.Λ. για χρηματοδότηση. Τον Απρίλιο 1980, το υπουργείο Εμπορίου, μετά από σχετικές ενέργειες του ΕΒΕ Λαμίας, ενέκρινε τη διάθεση ποσού 50.000 δρχ., με σκοπό την ενίσχυση της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας.

    Για το 5ετές Πρόγραμμα Οικονομικής Ανάπτυξης 1983-1987, σε Έκτακτο Δ.Σ. του ΕΒΕ Λαμίας, που έγινε στις 5 Μαΐου 1982, για την ΠΕΛ αποφασίστηκε :

Αν και λειτουργεί 16 χρόνια, είναι ΝΠΔΔ και διαθέτει ιδιόκτητο χώρο, δεν έχει κτίρια.

   Τον Απρίλιο 1988 από το υπουργείο Εμπορίου διατέθηκε ποσό 100 εκατ. δρχ. για να γίνουν οι κτιριακές εγκαταστάσεις της Π.Ε.Λ.

      Η 24η Εκθεσιακή περίοδος της Π.Ε.Λ. ήταν στις 19-27 Μαΐου 1990. Τα εγκαίνια έγιναν από τον υπουργό Εμπορίου Αθαν. Ξαρχά. Την Έκθεση επισκέφθηκαν 180.000 άτομα. Τα οικονομικά της Έκθεσης ήταν αισιόδοξα, με θετικό αποτέλεσμα 5.502.873 δρχ.

   Το ζητούμενο για την Π.Ε.Λ. ήταν να εγκριθούν συμπληρωματικές πιστώσεις, για αποπεράτωση και επέκταση των στεγασμένων χώρων της ΠΕΛ, να γίνει επισκευή του ηλεκτρικού δικτύου και μετά να αρχίσει η διοργάνωση κλαδικών εκθέσεων.

   Κατά την περίοδο 23-27 Μαρτίου 1991 έγινε στο χώρο της ΠΕΛ, με επιτυχία η 1η Κλαδική Έκθεση. Επιβαλλόταν να οργανωθούν και άλλες. Την περίοδο από 18 έως 26 Μαΐου 1991, η ΠΕΛ λειτούργησε την 26η Εκθεσιακή Περίοδο, με απόλυτη επιτυχία.

Πίνακας

  Το Φεβρουάριο 1992 έγινε στο Δ.Σ. του ΕΒΕ Φθιώτιδας-Ευρυτανίας ευρεία συζήτηση για την Π.Ε.Λ. Ο σύμβου­λος και εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου στο Δ.Σ. της ΠΕΛ Αθαν. Καραχάλιος, εξέθεσε το ιστορικό ίδρυ­σης πριν από 25 χρόνια, η οποία στηρίχθηκε από το ΕΒΕ Λαμίας και τη Διεύθυνση Γεωργίας Φθιώτιδας. Το έτος 1975 η ΠΕΛ έγινε με νόμο Ν.Π.Δ.Δ. Όπως ανέφερε ο Αθαν. Καραχάλιος, το 1992 η ΠΕΛ διαθέτει χώρο 168 στρεμμάτων, 2 λυόμενα κτίρια και ένα τρίτο υπό κατασκευή. Έχει κονδύλια 120 εκατ. δρχ. για να απορροφήσει και το έτος 1992, το Νομαρχιακό Ταμείο Φθιώτιδας διέθεσε 100 εκατ. δρχ. Τούτο τον καιρό γίνονται τα προπύλαια της ΠΕΛ, που θα αλλάξουν την όψη της. Στόχος της, εκτός της κύριας Έκθεσης είναι να οργανώνονται Ειδικές Εκθέσεις. Ο Αθαν. Καραχάλιος παρέθεσε Πίνα­κα (που παρατίθεται), από το 1976, με στοιχεία για τις επιχορηγήσεις, τους αριθμούς εκθετών, επισκεπτών και εμπορικών πράξεων. Για τη χρονική πορεία των έργων και μελετών δόθηκε σύντομος πίνακας:

1977 : Σύνταξη τοπογραφικού σχεδίου

1980 : Σύνταξη χωροταξικού σχεδίου

1983 : Σύνταξη κτιριολογικού προγράμματος & πολεοδομικές μελέτες

1984 : Ανέγερση υποσταθμού

1988 : Σύνταξη μελέτης Προπυλαίων

1988 : Ανέγερση κτιρίων

1991 : Ανέγερση Προπυλαίων

   Η εκτεταμένη συζήτηση στο Δ.Σ. του Επιμελητηρίου έφερε πικρές διαπιστώσεις για την ΠΕΛ. Αναφέρθηκε ότι : (α) “Η ΠΕΛ χωλαίνει στα πρόσωπα της Διοίκησης” (Αποστ. Κυριαζόπουλος), (β) “Η ΠΕΛ δεν έχει όραμα και έμεινε στα όρια του νομού. Από τον πατέρα μου που έριξε την ιδέα δημιουργίας της ΠΕΛ, έφτασα εγώ ο γιος του να ζητά την κατάργησή της” (Φοίβος Ιωσήφ). Η συζήτηση έκλεισε με την ευχή για πρόοδο της ΠΕΛ.

   Στις 28 Μαΐου 1994, ημέρα Σάββατο έγιναν τα εγκαίνια της 28ης Έκθεσης Λαμίας, από τον υπουργό Βιομηχανίας Κώστα Σημίτη. Ακολούθησε δεξίωση στο Δημοτικό Περίπτερο του Αγίου Λουκά. Η συμμετοχή εκθετών ήταν ικανοποιητική.

   Ο πρόεδρος της ΠΕΛ Απόστ. Κυριαζόπουλος (σε συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΕΒΕ) ανέφερε ότι χρειάζεται υποστήριξη, επειδή και άλλες πόλεις (Ιωάννινα, Κομοτηνή) άρχισαν να διοργανώνουν εκθέσεις με τη βοήθεια της ΔΕΘ. Ο πρόεδρος του ΕΒΕ  Δημ. Γιούσμπασης ανέφερε ότι την ίδια ημέρα (28 Μαΐου 1994) εγκαινιάστηκε στα Γιάννενα η 2η Έκθεση Ηπείρου, με 142 εκθέτες από 12 ξένες χώρες. Για την ΠΕΛ, ο Δημ. Γιούσμπασης είπε, ότι πρέπει να γίνει άλλος Κανονισμός Λειτουργίας, πιο σύγχρονος και ευέλικτος για τη διοίκησή της, ώστε να μην στηρίζεται στο Επιμελητήριο. Μετά τη λήξη της φετινής Έκθεσης, πρότεινε να γίνει μια ευρεία σύσκεψη για αναζήτηση λύσεων.

   Την περίοδο 1994-95 η αιρετή διοίκηση της ΠΕΛ ήταν : Αποστ. Κυριαζόπουλος (πρόεδρος), Γ. Πιπιλίγκας (αντιπρόεδρος) και  Χρ. Μπετένιος, Δημ. Αυγερόπουλος, Δημ. Χριστόπουλος,  Α. Παπαγεωργίου (μέλη). Διευθυντής ήταν ο Αθ. Μπαρούτας. Η  ΠΕΛ διέθετε και προσωπικό από 3 άτομα.

   Η 29η ΠΕΛ (το Μάιο 1995) είχε μεγάλη επιτυχία, με 70-75 χιλιάδες επισκέπτες. Τα οικονομικά στοιχεία ήταν ευμενή, με συνολικά έσοδα πλέον των 40 εκατ. δρχ. και έξοδα 30.797.000 δρχ. Υπήρξε πρόταση το Σεπτέμβριο 1997, για οργάνωση Κλαδικής Έκθεσης Φθιωτικών Προϊόντων.

Απόστ. Κυριαζόπουλος

   Το Μάιο 1996, στην 30ή εκθεσιακή περίοδο της ΠΕΛ, η συμμετοχή ήταν μεγάλη. Πρόεδρος της Π.Ε.Λ. ήταν ο Απόστολος Κυριαζόπουλος. Στις 29 Μαΐου 1996 οργανώθηκε εκδήλωση για τα 30 χρό­νια ζωής της, στην οποία το Δ.Σ. αποφάσισε να βραβεύσει: 3 διατελέσαντες προέδρους της (Λαϊνάς, Παπαλέξης, Καρόπουλος) και 3 εκθέτες (Τριανταφυλλόπουλος, Σουρτζής, Παπαδής), οι οποίοι συμμετεί­χαν όλα τα χρόνια στις ετήσιες εκθέσεις.

      Η υπουργός Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου ήρθε στη Λαμία. Στα τοπικά ζητήματα που της τέθηκαν ήταν και η μεταφορά της ΠΕΛ από το υπουργείο Εμπορίου στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Μετά τα εγκαίνια της 30ής ΠΕΛ, η υπουργός Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου[7] δήλωσε ότι: “Η εποπτεία της ΠΕΛ περιέρχεται στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση”.

   Στην 31η εκθεσιακή περίοδο της ΠΕΛ, το Μάιο 1997, το Επιμελητήριο Φθιώτιδας-Ευρυτανίας αποφάσισε να συμμετάσχει με δικό του περίπτερο. Επιπλέον το ΕΒΕ πριμοδότησε κατά 75 %, το ενοίκιο για 31 επιχειρήσεις-μέλη, ώστε να προβληθούν τα προϊόντα τους και αυξηθεί η παραγωγικότητά τους.

Το περίπτερο του Επιμελητηρίου (1997)

   Στην 33η εκθεσιακή περίοδο της Π.Ε.Λ., το Μάιο 1999 το Επιμελητήριο Φθιώτιδας-Ευρυτανίας πάλι συμμετείχε με περίπτερο και πριμοδότησε το ενοίκιο σε 34 επιχειρήσεις-μέλη του, ώστε να προβάλλουν τα προϊόντα τους. Καινοτομία ήταν η οργάνωση ενημερωτικών συζητήσεων σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του περιπτέρου του Επιμελητηρίου στην ΠΕΛ, με ενδιαφέροντα θέματα όπως:

(α) Το ευρώ, 

(β) Το πρόβλημα του 2000 και 

(γ) Ενημέρωση για τον Αναπτυξιακό Νόμο.

   Το ίδιο έγινε και το Μάιο 2000, όταν το Επιμελητήριο συμμετείχε στην 34η εκθεσιακή περίοδο της ΠΕΛ και επιπλέον πριμοδότησε το ενοίκιο 36 επιχειρή­σεων-μελών του για προβολή-προώθηση των προϊόντων τους.

   Στη διάρκεια της εκθεσιακής περιόδου έτους 2002 της ΠΕΛ, έγινε επίσκεψη του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Με την ευκαιρία ενημερώθηκε και έλαβε υπόμνημα με τα προβλήματα που απασχολούν τα Επιμελητήρια, τις παραγωγικές τάξεις του τόπου, αλλά και τους κατοίκους του νομού μας.

      Το Μάιο 2003, έγιναν τα εγκαίνια της 37ης εκθεσιακής περιόδου της Π.Ε.Λ., από τον υφυπουργό Ανάπτυξης Χρ. Θεοδώρου. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας (πρόεδρος Ι. Αρναουτέλης) συμμετείχε στην Έκθεση, με πριμοδότηση του ενοικίου σε 43 επιχειρήσεις-μέλη, βοηθώντας στην προβολή και προώθηση των προϊόντων τους.

   Τα εγκαίνια της 38ης εκθεσιακής περιόδου της ΠΕΛ, το Μάιο 2004 έγιναν παρου­σία του υφυπουργού Ανάπτυξης Ιωάν. Παπαθανασίου. Μετά τα εγκαίνια της Έκθεσης, δόθηκε δεξίωση στο Τουριστικό Περίπτερο του Αγίου Λουκά, όπου παρέστη ο πρόεδρος και μέλη της Δ.Ε. του ΕΒΕ. Από τον πρόεδρο και το Δ.Σ. της ΠΕΛ, τιμώντας τους εκθέτες που συμμετεί­χαν στην 38η Εκθεσιακή περίοδο, προσφέρθηκε δείπνο στο κοσμικό κέντρο “ΕΣΠΕΡΙΔΕΣ”.

    Ο υφυπουργός Ανάπτυξης Ιωάν. Παπαθανασίου, το Μάιο 2005 έκανε και τα εγκαίνια της 39ης Εκθεσιακής Περιόδου της ΠΕΛ. Κατά την περίοδο λειτουργίας της 39ης Έκθεσης Λαμίας, βρέθηκαν στη Λαμία και οι εκπρόσωποι των Επιμελητηρίων Πάφου Κύπρου και Πρέβεζας. Θυμίζουμε τη λειτουργία του Δικτύου “Πάφος – Αδελφοποιημένες Πόλεις”.

   Το έτος 2005 το Δ.Σ. του επιμελητηρίου Φθιώτιδας κάνοντας έναν απολογισμό για την Π.Ε.Λ., ανέφερε ότι διεκδίκησε γι’ αυτήν, που είναι η δεύτερη Έκθεση στην Ελλάδα μετά τη ΔΕΘ, να γίνει μοχλός ανάπτυξης της περιοχής (σε γεωργία, εμπόριο, βιομηχανία). Δυστυχώς μετά από λειτουργία 39 χρόνων είχε παραμείνει στάσιμη. Ολοκληρώνοντας την κριτική του ανέφερε ότι θα πρέπει να αλλάξει το νομικό πλαίσιο (νόμος 217/75) και η Π.Ε.Λ. να περιέλθει[8] σε τοπικούς φορείς (Επιμελητήρια, Τοπική και Νο­μαρχιακή Αυτοδιοίκηση). Να δημιουργηθεί Ν.Π.Ι.Δ., που να λειτουργεί με ιδιωτικά κριτήρια, με ένα Συμβούλιο και με τεχνοκρατικό προσωπικό, στο δε μετοχικό κεφάλαιο να συμμετέχει η HELLEXPO Α.Ε. Ο χώρος της έχει όλες τις προϋποθέσεις προκειμένου να κατασκευαστεί συνεδριακό κέντρο για την εξυ­πηρέτηση των αναγκών της περιοχής του νομού Φθιώτιδας κι όχι μόνο.

Το Μάιο 2010 ήταν η 44η εκθεσιακή περίοδος της ΠΕΛ, όπου συμμετείχε και το Επιμελητήριο Φθιώτιδας με πε­ρίπτερο. Επίσης επιδότησε το ενοίκιο αρκετών επιχειρήσεων και μελών του, με σκοπό την προβολή και προώθηση των προϊόντων τους. Κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Γεωρ. Παπανδρέου στη Λαμία, στα πλαίσια της 44ης ΠΕΛ, το Δ.Σ. του Επιμελητηρίου τού επέδωσε συνοπτικό υπόμνημα με τα προβλή­ματα του τόπου και προτάσεις επίλυσής τους.

Επίσης, σε συνεργασία με την ΠΕΛ, κατά τη διάρκεια λειτουργία της Έκθεσης διοργανώθηκε σειρά ημερίδων στο κτίριο Α’ της ΠΕΛ. Συγκεκριμένα:

(α) Για το Φορολογικό, με ομιλητή το Γ.Γ. του υπουργείου Εθν. Οικονομίας Δημ. Γεωργακόπου­λο.

(β) Για την Πράσινη ανάπτυξη, με ομιλητή τον υφυπουργό Ιωάν. Μανιάτη.

(γ) Το Ασφαλιστικό – ΤΕΜΠΜΕ, με ομιλητές τον Κων. Παπαθανασίου, πρόεδρο ΟΑΕΕ, Παύλ. Ραβανή, πρόεδρο Β.Ε.Α. και Αλέξ. Παπαρσένο, πρόεδρο ΤΕΜΠΜΕ.

Η πρόσοψη της ΠΕΛ στην 45η Εκθεσιακή περίοδο

 

    Από 12 έως 20 Μαΐου 2012 ήταν η 46η Εκθεσιακή περίοδος της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας συμμετείχε με περίπτερο και επιπλέον επιδότησε τη συμμετοχή μελών του στα περίπτερα, αλλά και σε εξωτερικούς χώρους.

   Το 2015 το Επιμελητήριο Φθιώτιδας συμμετείχε με περίπτερο στην 49η εκθεσιακή περίοδο (2015)  της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας. Επιπλέον επιδότησε τη συμμετοχή 23 επιχειρήσεων και μελών του.

   Το ίδιο έγινε και το 2016, στην 50ή εκθεσιακή περίοδο, που έγινε το χρονικό διάστημα 11 έως 19 Ιουνίου 2016. Πάλι το Επιμελητήριο επιδότησε τις συμμετοχές 35 επιχειρήσεων και μελών του.

   Το Μάιο 2017 δεν πραγματοποιήθηκε η ετήσια έκθεση και η Π.Ε.Λ. μετά από 50 χρόνια διέκοψε τη λειτουργία της. Για το ζήτημα της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας έγιναν συναντήσεις εργασίας με σχετικούς φορείς του τόπου.

 

5.    Περιορισμένες προσπάθειες δημιουργίας κλαδικών εκθέσεων και εκδηλώσεων

    Tην περίοδο από 28 Μαρτίου έως 2 Απριλίου 1995, ανακοινώθηκε (με πρόεδρο της ΠΕΛ τον Απόστ. Κυριαζόπουλο) η διοργάνωση της κλαδικής έκθεσης “Ζωοκομία 1995”, σε συνεργασία με την εταιρεία “ΠΑΝΤΟΥ”, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Αφορούσε την κτηνοτροφία, μελισσοκομία, κονικλοτροφία και πτηνοτροφία. Αποφασίστηκε να γίνει και σχετικό Συνέδριο, υπό την αιγίδα του υπουργείου Γεωργίας.  

Εγκαίνια της Έκθεσης “ΦΘΙΑ’96”,

από το Νομάρχη Φθιώτιδας Θύμιο Παπαβασιλείου

    Την περίοδο 16-20 Οκτωβρίου 1996 πραγματοποιήθηκε η 1η Έκθεση Φθιωτικών Προϊόντων “ΦΘΙΑ 96”. Ήταν πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, σε συνεργασία με την ΠΕΛ. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας φρόντισε για την ενημέρωση και διαφήμιση της Έκθεσης σε όλα τα ελληνικά επιμελητήρια.

   Την περίοδο 23-27 Σεπτεμβρίου 2009, από την HELLEXPO Α.Ε. σε συνεργασία με την ΠΕΛ, έγινε στο χώρο της ΠΕΛ, η 1η Πανελλήνια Έκθεση Γεωργικών Μηχανημάτων, εξοπλισμού και Εφοδίων (AGRO­TECH). Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας συμμετείχε και επιπλέον επιδότησε το ενοίκιο επιχειρήσεων-μελών του.

Στις 20 Μάη 2011, το Επιμελητήριο Φθιώτιδας, με την ΠΕΛ και την Αναπτυξιακή Διαχειριστική ΑΝ.ΔΙΑ., στις εγκαταστάσεις της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας, συνδιοργάνωσαν ημερίδα με θέματα:

(1) “Ελληνική οικονομία – Χρηματοδοτικές δράσεις για ΜΜΕ, μέσω του ΕΠΑΝ ΙΙ 2007-13”, που παρουσίασε ο Μαν. Πατεράκης, ειδικός γραμματέας Ανταγωνιστικότητας του Υπουργεί­ου Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας

(2) “Απλοποίηση – Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος”, που παρουσίασε ο Αλέξ. Φούρ­λας, Γ. Γ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας

(3) “Προγράμματα χρηματοδότησης ΜΜΕ για τη Στερεά Ελλάδα”, που τα παρουσίασε ο Λουκ. Καράντζαλης, από την Αναπτυξιακή Διαχειριστική ΑΝ.ΔΙΑ.

Στις 14 Μαΐου 2012 και στα πλαίσια της περιόδου λειτουργίας (12-20 Μαΐου) της Έκθεσης Λαμίας, συνδιοργανώθηκε με το Επιμελητήριο και την Π.Ε.Λ. στις εγκαταστάσεις της, εκδήλωση με θέμα: “Παράγω-Αξίζω-Προχωρώ”, ως αντίδοτο στην κρίση της περιόδου.

   Την επομένη ημέρα 15 Απριλίου, έγινε διαγωνισμός μαγειρικής στο χώρο της ΠΕΛ, με καλεσμένο το γνωστό σεφ Ηλία Μαμαλάκη. Στις 16 Μαΐου, μαζί με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, την ΠΕΛ και το Δήμο Λαμίας, έγινε άλλη εκδήλωση, πάλι στα πλαίσια της εκθεσιακής περιόδου και στις εγκαταστάσεις της ΠΕΛ, με θέμα: “Νέες ιδέες και προτάσεις για την αγροτική οικονομία του τόπου μας”. Στις 18 Μάη, μαζί με την ΠΕΛ, έγινε μία ακόμη εκδήλωση, πάλι στις εγκαταστάσεις της, με θέμα: “Κατάρτιση-απασχό­ληση-πιστοποίηση και ανάπτυξη επιχειρηματικότητας”.

  Το Δεκέμβριο 2013 λειτούργησε στο χώρο της ΠΕΛ, με υποστήριξη του δήμου Λαμίας, το Χριστουγεννιάτικο Διαδραστικό Πάρκο με τίτλο “Μαγεμένη Ελατοχώρα”. Πρόεδρος του Δ.Σ. τότε της ΠΕΛ ήταν ο Γιάννης Γρανίτσας. Το έργο ανέλαβε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση με τον ίδιο τίτλο. Από την Επιθεώρηση Εργασίας επιβλήθηκε πρόστιμο 80.000 €, για ανασφάλιστα άτομα.

  Η οικονομική κρίση έφερε στην επιφάνεια και τις διαχρονικές δυσκολίες της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας. Το Δ.Σ. της Π.Ε.Λ., αποφάσισε να διοργανώσει “Ρουμελιώτικη Εμποροπανήγυρη” (παζάρι), στο χρονικό διάστημα 3-9 Σεπτεμβρίου 2014 στο χώρο της Έκθεσης! Ήταν κάτι αταίριαστο με το θεσμό και το επίπεδο της ΠΕΛ.

  Η αντίδραση του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας ήταν άμεση. Ενημέρωσε την Αυτοδιοίκηση, τα Επιμελητήρια και τους φορείς στο χώρο του εμπορίου. Επιπλέον δε, με αναφορά στην εποπτεύουσα Αρχή της ΠΕΛ, που ήταν η Γενική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλά­δας Καλλιόπη Γερακούδη, ζήτησε να ακυρωθεί[9] η απόφαση του Δ.Σ. της ΠΕΛ, ως μη σύννομη.

   Μετά από 8 χρόνια, το 2022, στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας, που έγινε στις 27 Αυγούστου 2022, στη Σκύρο, αποφασίστηκαν να γίνουν  οι εκθέσεις “Lamia Expo”, “Διεθνής Έκθεση Θεματικού Τουρισμού και Food Festival” (στην ΠΕΛ το επόμενο δίμηνο) και η διεξαγωγή του Ράλι Ακρόπολις (με το service park του αγώνα να είναι στην ΠΕΛ), που συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα του παγκοσμίου πρωταθλήματος (WRC).

   Έτσι, στις 23 Σεπτεμβρίου 2022 άνοιξε τις πύλες της η “Lamia Expo”, μια πολυθεματική έκθεση με πολλές συμμετοχές και με ευρύ επαγγελματικό φάσμα στο χώρο της ΠΕΛ. Μετά από 6 χρόνια η Έκθεση επέστρεψε, επανατοποθετώντας τη Λαμία και τη Ρούμελη στον εκθεσιακό χάρτη. Διάρκεια αυτής από 23 έως 28 Σεπτεμβρίου, με 150 και πλέον εκθέτες. Ο Πρόε­δρος του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας Θαν. Κυρίτσης δήλωσε: “Κερδίσαμε το στοίχημα της επανεκκί­νησης της Π.Ε.Λ. - Σας ευχαριστούμε όλους εσάς που στηρίξατε το εγχείρημα”. Την Έκθεση επισκέφθηκαν περισσότεροι από 30.000 άτομα.

Νέος λογότυπος της ΠΕΛ

   Το μεγάλο εμπορικό γεγονός την περίοδο 14-18 Ιουνίου 2023 στις εγκαταστάσεις της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας ήταν το “LAMIA EXPO CENTRAL GREECE TRADE”. Αποτέλεσε την εκκίνηση ενός σύγχρονου θεσμού στο κέντρο της Στερεάς Ελλάδας, του οποίου τη διοργάνωση είχε η νέα εταιρία ΠΕΛ Αναπτυξιακή Α.Ε. ΟΤΑ, με την ενεργή στήριξη της ΔΕΘ-Hellexpo ΑΕ. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας επιδότησε σημαντικό μέρος του κόστους των επιχειρήσεων-μελών του στα περίπτερα, για προβολή τους. Ο πρόεδρος της ΠΕΛ Λεωνίδας Κωστόπουλος, επεσήμανε πως οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην Έκθεση είναι απ’ όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων, εφόσον η Έκθεση δεν έχει σχέση μόνο με το εμπόριο, αλλά και τον πολιτισμό και τις ημερίδες, οι οποίες συμβάλλουν στην επιμόρφωση, με τελικό σκοπό την ανάπτυξη.

 

6.    Από την ΠΕΛ στο νέο φορέα με ανάπλαση του χώρου και μεγάλη επένδυση

   Στις 25 Ιουνίου 2018, υπό τον Περιφερειάρχη Στερεάς Κων. Μπακογιάννη έγινε ευρεία σύσκεψη των εμπλεκομένων φορέων με την ΠΕΛ, με σκοπό να βρεθεί βιώσιμη λύση για την Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας, που παρέμενε ανενεργή και είχε αφεθεί στην τύχη της. Κοινή πεποίθηση ήταν ότι η ΠΕΛ πρέπει να περάσει στα χέρια των τοπικών φορέων, με αυτοδιοίκητο χαρακτήρα, ώστε να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης. Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας εκπροσώπησε ο πρόεδρος Αθ. Κυρίτσης. Θυμίζουμε ότι το 2019 ήταν το δεύτερο έτος που η Π.Ε.Λ. ήταν κλειστή.

   Το 2019 (με βάση το Ν. 4605/2019 συστήθηκε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία “Φορέας Διοίκησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ακινήτων και Εγκαταστάσεων Π.Ε.Λ. Αναπτυξιακή Α.Ε. ΟΤΑ” και διακριτικό τίτλο “Φορέας ΠΕΛ – Αναπτυξιακή Α.Ε.  ΟΤΑ”, ή “Lamia Center S.A.”. Σκοποί αυτού:

(α) Διοργάνωση ετήσιας Πανελλήνιας Έκθεσης στη Λαμία, με έμφαση στον αγροτικό τομέα.

(β) Ανάπτυξη δράσεων με φορείς για προώθηση της τοπικής-περιφερειακής οικονομίας.

(γ) Αξιοποίηση των κτιρίων, σε πόλο έλξης δράσεων έρευνας, καινοτομίας, συνεδρίων με ΑΕΙ.

(δ) Υποστήριξη τοπικών επενδυτικών συνεργασιών

(ε) προώθηση της περιοχής ως επενδυτικού προορισμού, σε συνεργασία με διεθνείς φορείς.

(ς) Ενημέρωση για εξωστρεφή επιχειρηματικότητα και στήριξη ελληνικών εξαγωγών σε αγορές.

   Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετέχουν : Δήμος Λαμίας, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και ΕΒΕ. Ο φορέας διαθέτει για χρήση διάρκειας 30 ετών, έκταση 167.457 τ.μ. (αρχική) και 118.010,061 τ.μ. (περιτοιχιζόμενη), με τα υπάρχοντα κτίσματα και εγκαταστάσεις.

   Ο παραπάνω Αναπτυξιακός Οργανισμός εκπόνησε Γενικό Σχέδιο Οργάνωσης (Master Plan) για αξιοποίηση της Π.Ε.Λ., που εγκρίθηκε με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς και του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας. Ακολούθησε τεχνική υποστήριξη από τον Αναπτυξιακό Οργανισμό “Αμφικτυονίες Α.Ε.”, για τη σύνταξη τελικής μελέτης. Από την εταιρεία “Dimand Α.Ε.” ζητήθηκαν υπηρεσίες συμβούλου σε προμελέτη βιωσιμότητας για πολεοδομική οργάνωση του χώρου της ΠΕΛ, η οποία έκρινε το στρατηγικό σχέδιο απολύτως βιώσιμο.

   Αναζητήθηκε πηγή χρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, με πρόταση που υπέβαλαν όλοι οι παραπάνω φορείς. Ακολούθησε η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης. Έτσι ολοκληρώθηκε η αίτηση χρηματοδότησης, με τίτλο “Αξιοποίηση περιοχής Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας”. Το όλο θέμα ήταν κατεπείγον με λήξη προθεσμίας για χρηματοδότηση στις 8 Απριλίου 2022.

 

Πανοραμική απεικόνιση του χώρου της ΠΕΛ, με τα προβλεπόμενα νέα έργα

   Το νέο έργο προβλέπει ξενοδοχειακή μονάδα πέντε αστέρων χωρητικότητας 120-150 κλινών, κέντρο υποδοχής και διοίκησης της ΠΕΛ, συνεδριακό κέντρο, διώροφο κέντρο έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας για τη φιλοξενία νεοφυών επιχειρήσεων, υπαίθριους και υπόγειους χώρους στάθμευσης, αθλητικούς χώρους, πάρκο πρασίνου, θεματικό πάρκο με προσομοιωτή, 3D και τεχνοπάρκο και φιλοξενία μεγάλων γεγονότων όπως το επικείμενο Ράλι Ακρόπολις. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 82.000.000 €.

   Στις αρχές Ιουλίου του 2023 υπεγράφη σύμβαση του Αναπτυξιακού Οργανισμού “Αμφικτυονίες” του Δήμου Λαμιέων με τον ανάδοχο και αναμενόταν η έναρξη των εργασιών, όταν εμφανίστηκαν οι εκκρεμότητες του παρελθόντος. Ήταν χρέη και οφειλές του παλιού Νομικού Προσώπου της ΠΕΛ σε προμηθευτές, αλλά και προβλήματα με όμορες ιδιοκτησίες που εμπόδιζαν την υλοποίηση της επένδυσης. Έτσι η Πολεοδομία αρνήθηκε την αδειοδότηση. Υπήρξαν δικαστικές προσφυγές, αλλά και απειλές πλειστηριασμών. Με νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης αποφεύχθηκαν προς το παρόν οι προσφυγές, για προστασία της επένδυσης, αλλά αυτές τις εκκρεμότητες θα τις επιφορτιστεί ο νέος φορέας όταν θα αναλάβει και θα αξιοποιηθούν τα χρήματα της επένδυσης.

 

7.    Απολογισμός – Κριτική

   Η ΠΕΛ ξεκίνησε σαν όνειρο για την περιοχή και έγινε εφιάλτης. Ουσιαστικά η ΠΕΛ ήταν μια ετήσια Γεωργική Έκθεση με διάρκεια λειτουργίας 1-2 εβδομάδων περίπου. Ήταν ΝΠΔΔ, δηλ. είχε δυσκίνητο πλαίσιο σε αντικείμενο που αφορούσε την επιχειρηματικότητα. Όπως αναφέρει ο Λεωνίδας Κωστόπουλος[10], που ήταν πρόεδρος της ΠΕΛ στα τελευταία χρόνια:

   “Η ΠΕΛ παρέμενε ανοργάνωτη για πολλά χρόνια. Δεν υπήρχαν αρχεία, διπλογραφικό σύστημα και αναλυτικοί λογαριασμοί. Έσοδα δεν εγγράφονταν πουθενά! Ούτε πρωτόκολλα εισιτηρίων! Λογιστικά αρχεία δεν υπήρχαν. Το 2011, έφυγε το διοικητικό προσωπικό, άρα έπαυσε κάθε δραστηριότητα.

   Η απουσία ελέγχου, προϋπολογισμοί και προχειρότητα οδήγησαν στο να καταχρεωθεί η Έκθεση, πράγμα που σήμαινε πάνω από μισό εκατομμύριο και ήμασταν στο 2015 (αναφέρθηκε χωρίς βεβαιότητα το ποσό 454.000 €). Δεν υπήρξε η εποπτεία του Υπουργείου και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε σήμερα!”

   Πρόσθεσε ότι : “το 2014 που έγινε η “Ελατοχώρα”, υπήρχε καταλήστευση, κακοδιαχείριση σε όλα τα επίπεδα, η κοινωνία βοά και το κράτος δεν επεμβαίνει για μια ακόμη φορά με αποτέλεσμα την πλήρη κατάρρευση που οδήγησε σε όλα τα σημερινά προβλήματα”.

   Το 2012 ήδη, από το Χρήστο Σταϊκούρα, Υπουργό Οικονομικών τότε, εντοπίστηκε η ΠΕΛ ως ένας από τους αμαρτωλούς φορείς που δεν έστελνε κανένα στοιχείο στο Κράτος (στατιστικά στοιχεία-απολογιστικά δελτία). Συνέχισε όμως, να λειτουργεί! Κόπηκαν έκτοτε, πολλές κορδέλες!

   Ο Γιώργος Παλαμιώτης (εφημερίδα ΣΕΝΤΡΑ), από εκείνη την εποχή, πολλές φορές φώναζε: Δεν λειτουργεί όπως πρέπει! Ως παράδειγμα, όπως ανέφερε, δεν χρησιμοποιούσε το πρόγραμμα Διαύγεια!

   Τα μεγάλα ερωτήματα παραμένουν : Ποιος και πώς θα πληρώσει τα μεγάλα χρέη της ΠΕΛ ; Θα αποδοθεί η ευθύνη του υπουργείου Εμπορίου (τώρα λέγεται υπουργείο Ανάπτυξης) και πώς;

   Το χρόνο που γράφονταν αυτές οι γραμμές η ΠΕΛ τέθηκε σε καθεστώς εκκαθάρισης από ορκωτούς λογιστές. Επίσης αποφασίστηκε να δοθεί χρόνος 3 ετών, ώστε να ρυθμιστούν τα χρέη αυτής.

 

Επίλογος

   Πέρασαν 50 χρόνια αναξιοποίητα. Ο τόπος και οι άνθρωποι είδαν το όνειρό τους κάθε χρόνο να μην εδραιώνεται, τη στιγμή που και άλλοι τόποι δημιουργούσαν Εκθέσεις. Η κριτική και η δίκαιη κατανομή ευθυνών είναι επιβαλλόμενη, για να αποφύγουμε επανάληψη των λαθών.

   Η λέξη κλειδί “ανάπτυξη”, είναι το πολύχρονο ζητούμενο της χώρας. Οι παράγοντες μίλησαν για τη νέα μορφή της ΠΕΛ, που θα γίνει πόλος ανάπτυξης. Εκτιμώ ότι ο πρώην πρόεδρος της ΠΕΛ Λεων. Κωστόπουλος το εξέφρασε ορθά σε συνέντευξή του, λέγοντας ότι :

«Η ΠΕΛ προκειμένου να γίνει πόλος ανάπτυξης, πρέπει η ανάπτυξη να λειτουργήσει πρώτα, περιφερειακά! Μετά να συγκεντρώνεται εκεί! Στην ΠΕΛ! Το αντίστροφο δεν μπορεί να γίνει!

   Μακάρι.

 

--------------------------------

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχειακό υλικό του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας.

2.    εφ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ, 3-12-1967

3.    “Πέφτουν υπογραφές για την ΠΕΛ”, εφ. ΣΕΝΤΡΑ, φ. 1772, σελ. 7, 3-4-2023, Λαμία.

4.    “ΠΕΛ, «δεσποινίς ετών 39»”, ρεπορτάζ-συνέντευξη του Λεων. Κωστόπουλου στην Κατερίνα Ζάρρα, στην εφ. ΣΕΝΤΡΑ 15-7-2024, Λαμία.

5.    Ηλιάνα Ζιώγα, μουσειολόγος : “Η Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας”, εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 22600, σ. 9, 16-17 Ιουλίου 2022.

6.    Ιστοσελίδα : https://stilida.com/f8iwtika-nea/kampana-elatoxwra-80-000-eurw-prostimo-gia-anasfalistous-ergazomenous/

7.    Χρ. Αλεξανδρή :  “Από παλικαριές έχουμε πλεόνασμα”, εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, 16-7-2024.

8.    Σε καθεστώς εκκαθάρισης η ΠΕΛ, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 23088, 18-7-2024.

9.    Έγγραφο δημάρχου Λαμίας Ευθ. Καραΐσκου, προς το Δημοτικό Συμβούλιο Λαμίας, για ενημέρωση στο Master Plan για “Αξιοποίηση της περιοχής της Π.Ε.Λ.” (στις 4-4-2022)

10.  Η Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας σε νέα εποχή – Η εκθεσιακή περίοδος Lamia Expo 2022 που «σηματοδοτεί» τη μεγάλη «επιστροφή» της ΠΕΛ, (29-9-2022), [ιστοσελίδα https://www.lamia.gr]

11.  Αμφίβολη η αδειοδότηση του έργου των 47,3 εκατ. ευρώ στην Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας!, στην εφ. ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ, φ. 23052, σελ. 3, 28 Μάη 2024.

12.  Φωτογραφικό υλικό από το Διαδίκτυο.

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

---

[1] Το έτος 1962 η εαρινή εμποροπανήγυρη καταργήθηκε (απέμεινε η φθινοπωρινή).

[2] Από την Περιθιώτισσα Δωρίδας. Σπούδασε γεωπόνος. Είχε σημαντικό συγγραφικό έργο με βιβλία (Πρακτική Γεωπονία, Πρακτική Ελαιοκομία, Πρακτική Παθολογία Φυτών). Στη Φθιώτιδα, από το 1960 συνέβαλε στην αγροτική μεταρρύθμιση, με τον αναδασμό της γης. Η συμβολή του στην επιτυχή διοργάνωση της 1ης Γεωργικής Έκθεσης Λαμίας (μετονομάστηκε Π.Ε.Λ.) το 1967, είχε ως ανταμοιβή την απόλυσή του! [Από γραπτή μαρτυρία του γιου του, Σωτηρίου Δ. Παπασωτηρίου, οικονομολόγου-εκπαιδευτικού]

[3] συμμετείχε και ο Γεώργ. Γεωργουλάς, καθηγητής Καλών Τεχνών στην Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας.

[4] Ήταν οι: Λεων. Γαλλής, Δημ. Ευαγγελίου, Κων. Τριανταφύλλου, Αχιλ. Παπαλουκάς, Παν. Πανουργιάς με τη Νέα Δημοκρατία και ο Νικ. Αργυρόπουλος (ΕΔΗΚ).

[5] Επισήμανε το μεγάλο ενδιαφέρον και τη στήριξη του υπουργού Εμπορίου Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, του υφυπουργού Παν. Πανουργιά, των βουλευτών Φθιώτιδας

[6] Ήταν νομάρχης Φθιώτιδας τη 2ετία 1974-76. Μετά έγινε νομάρχης Έβρου.

[7] Ήταν υπουργός Ανάπτυξης την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου 1996 έως 19 Φεβρουαρίου 1999 στην κυβέρνηση Κώστα Σημίτη.

[8] Ενορατική και προφητική η πρόταση. Υλοποιήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση το 2024.

[9] στα πλαίσια του Ν. 214/1975, άρθ. 9.

[10] “ΠΕΛ, «δεσποινίς ετών 39»”, ρεπορτάζ-συνέντευξη του Λεων. Κωστόπουλου στην Κατ. Ζάρρα, στην εφ. ΣΕΝΤΡΑ 15-7-2024, Λαμία.