Από τις Καρούτες Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1907-1917)

Προλεγόμενα

   Οι Καρούτες είναι ορεινό χωριό του νομού Φωκίδας, σε υψόμετρο 1.040 μέτρων, στις πλαγιές της Γκιώνας.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τις Καρούτες. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 83 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2020.

Στους δρόμους του χωριού Καρούτες (ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές μέρες και ώρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 28 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (κάποιοι μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 83 μετανάστες. 

   Με δυσκόλεψε αρκετά να ξεχωρίσω τους μετανάστες από τις Καρούτες και από τα Καρούτια. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή μπορεί να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα, Λιδωρίκι, Λαμία). Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους από τις Καρούτες, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Καρούτες

   Από τις 20 Απριλίου 1835 ο οικισμός Καρούτες προσαρτήθηκε στο δήμο Υαίας του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Το 1836 ο οικισμός Καρούτες αποσπάστηκε από το δήμο Υαίας και προσαρτήθηκε στο δήμο Αιγιτίου του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Το 1899 ο νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος χωρίστηκε και ο οικισμός Καρούτες υπαγόταν πλέον στο νομό Φωκίδος. Όμως, το 1909, πάλι ο νομός ενώθηκε σε έναν (Φθιώτιδος και Φωκίδος).

   Από τις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Αιγιτίου, Ιδρύθηκε κοινότητα Καρουτών με ομώνυμη έδρα.

   Στις 31 Μαρτίου 1943 ο νομός Φθιωτιδοφωκίδος χωρίστηκε και η κοινότητα Καρούτες υπαγόταν πλέον στο νομό Φωκίδος.

   Από τις 4 Δεκεμβρίου 1997 (σχέδιο “Καποδίστριας”) η κοινότητα Καρούτες καταργήθηκε και ο οικισμός Καρούτες προσαρτήθηκε στο δήμο Λιδωρικίου.

   Από τις7 Ιουνίου 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”), ο δήμος Λιδωρικίου καταργήθηκε και ο οικισμός Καρούτες προσαρτήθηκε στο δήμο Δωρίδος.

  Στην απογραφή του 2001 είχε 79 κατοίκους. Στην απογραφή του 2011 είχε 21 κατοίκους.

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[1]

   Από τους 83 μετανάστες που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (38) έφυγαν το έτος 1910 (ποσοστό 46%). Συνολικά έγιναν 28 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν 6 μετανάστες που έκαναν διπλά ταξίδια.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 14% του πληθυσμού, που είναι μεγαλύτερο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (ήταν 8%). Η περιοχή είχε μόνο κτηνοτροφία, ήταν πολύ ορεινή και δυσκόλευε τη ζωή[2] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν άρρενες και 1 γυναίκα (Ευθυμία Κάζου). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών (με 35 άτομα). Ακολούθησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών (με 29 άτομα) και μετά οι μεγαλύτερες ηλικίες 31-40 ετών (με 17 άτομα). Η κατανομή σε ομάδες ηλικιών των μεταναστών από τις Καρούτες, δίνεται στον πίνακα 3.

Μικρότερες ηλικίες μεταναστών :

(α) Λάγιος Δημήτριος, ετών 10 (πήγε το 1910)

(β) Λάγιος Χρήστος, ετών 11 (πήγε το 1910)

(γ) Λάιος Δημήτριος, ετών 11 (πήγε το 1907)

(δ) Λάιος Χρήστος, ετών 12 (πήγε το 1907)

     Μεγαλύτερες ηλικίες μεταναστών :

α) Λελίγκος Αρίστος, ετών 45 (πήγε το 1910)

(β) Μπαλάσκας Κωνσταντίνος, ετών 43 (πήγε το 1907)

(γ) Λάιος Γεώργιος, ετών 40 (πήγε το 1907)

(δ) Σιδερόπουλος Βασίλειος, ετών 40 (πήγε το 1910)

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 26 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες από τις Καρούτες ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα, από τους 83 μετανάστες, οι 60 ήταν άγαμοι (ποσοστό 72 %) και οι υπόλοιποι 23 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες του χωριού, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

   Συνολικά έγιναν 28 ταξίδια, που διακίνησαν τους 83 μετανάστες από τις Καρούτες. Οι περισσότεροι μετανάστες (74 άτομα) έφυγαν το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 89 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά δεν έφυγε κανένας! Οι υπόλοιποι έφυγαν από ξένα λιμάνια (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες από τις Καρούτες (44 άτομα) έφυγαν με ελληνικά πλοία. Με ξένα πλοία έφυγαν 39 άτομα.

   Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, το 1907 έφυγαν 4 μετανάστες προερχόμενοι από τις Καρούτες με το πλοίο “Sofia Hohenberg”. Το 1910 από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι έφυγαν 11 μετανάστες με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai”. Το έτος 1910, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 21 μετανάστες από το λιμάνι της Πάτρας, με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles”. Το 1912 και από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγαν 4 άτομα με το πλοίο “Martha Washington)”. Το 1914 από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 4 άτομα με το πλοίο “Laconia (1912)”. Το 1916, από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, έφυγαν σε ένα ταξίδι, 5 άτομα, με το πλοίο “America (1908)”. Σε σύγκριση, τα μεμονωμένα ταξίδια ήταν λιγότερα από τα ομαδικά. Συγκεκριμένα, έγιναν 13 μεμονωμένα και 15 ομαδικά ταξίδια.

   Αναλυτικά στοιχεία για τα πλοία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες από τις  Καρούτες φαίνονται στον Πίνακα 7. Πρώτες σε προτίμηση ήταν οι πολιτείες της Νέας Υόρκης, του Ουισκόνσιν, του Γουαϊόμινγκ και του Νιού Τζέρσεΰ. Ακολούθησαν οι πολιτείες της Μασαχουσέτης, Μοντάνα, Αϊόβα, Γιούτα και Ουάσινγκτον. Υπήρξαν και μεμονωμένες προτιμήσεις. Τα αριθμητικά στοιχεία των προορισμών φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Αναλυτικά, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΟΛΙΤΕΙΑ	ΤΟΠΟΙ
Νέα Υόρκη (N.Y.)	New York (16), Olean (3)
Ουισκόνσιν (Wis.)	Milwaukee (16), Superior (1)
Γουαϊόμινγκ (Wyo.)	Sunrise (7), Cheyenne (5), Sheridan (2)
Νιου Τζέρσεϋ (N.J.)	Orange (8), Newark (4)
Μασαχουσέτη (Mass.)	Springfield (9)
Μοντάνα (Mo.)	Butte (2), Great Falls (1)
Αϊόβα (Iowa)	Sioux City (2)
Γιούτα (Utah)	Salt Lake City (1), άγνωστος (1)
Ουάσινγκτον (Wash.)	Colfax (1), Frisco (1)
Μινεσότα (Min.)	Wrenshall (1)
Νιου Χαμσάιρ (N.H.)	Manchester (1)
Οχάιο(Ohio)	Cincinnati (1)
ΣΥΝΟΛΟ	83

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών (σε ποσοστό 84 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν: εργάτες σε φάρμα, αγρότες, 1 αρτοποιός και 1 ξενοδόχος. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

επάγγελμα	αριθ.
εργάτης (laborer, workman, worker)	70
εργάτης σε φάρμα (farm laborer)	8
μαθητής (scholar)	5
αγρότης-κτηματίας (farmer)	2
αρτοποιός (baker)	1
ξενοδόχος (hotel keeper)	1
οικιακά (house keeper)	1
ΣΥΝΟΛΟ	83

Ξενοδόχος : Θεοχάρης Τυλιγάδας

Αρτοποιός : Γεώργιος Καρανάσος

3.  Διπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 6 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.

   Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Θεοχάρης Τυλιγάδας :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στο Γκρέιτ Φωλς (Great Falls) της Μοντάνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

2.    Δημήτριος Σταθόπουλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

3.    Λουκάς Κατσαρέλης :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Σουπήριορ του Ουισκόνσιν.

4.    Νικόλαος Λουκόπουλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στη Νέα Υόρκη.

5.    Δημήτριος Καραπλής :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-13 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ.

6.    Γεώργιος Κάζος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 σε τόπο της Αϊόβα. Το β’ ταξίδι έγινε το1917 στη Σιου Σίτυ (Sioux City) της Αϊόβα.

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών από τις Καρούτες

   Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες από τις Καρούτες που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[3]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών από τις Καρούτες δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

α/α       Ονοματεπώνυμο              χρ. άφιξης    ηλικία έγγαμος    Πλοίο που ταξίδεψε    Λιμάνι αναχ.

1        Αλεξανδρόπουλος Αθαν.    30-6-1912       20       όχι        Martha Washington       Πάτρα

2        Αλεξανδρόπουλος Δήμος    1-5-1910        20       όχι        Themistocles               Πάτρα

3        Αντρεούλης Αναστάσιος     30-6-1912       24       όχι        Martha Washington       Πάτρα

4        Αντριούλης Αντώνιος         21-4-1909       35       ναι        Patris                          Πάτρα

5        Ασημακόπουλος Αθαν.       16-5-1914       32       όχι        Kaiser Franz Josef I       Πάτρα

6        Ασημακόπουλος Γεώργ.     10-5-1907       19       όχι        Sofia Hohenberg           Πάτρα

7        Ασημακόπουλος Γεώργ.     30-6-1912       32       ναι        Martha Washington       Πάτρα

8        Ασημακόπουλος Δημήτ.     1-5-1910        20       όχι        Themistocles               Πάτρα

9        Βασιλείου Αθανάσιος         2-4-1914        18       όχι        Laconia (1912)              Πάτρα

10       Βασιλείου Βασίλειος           3-4-1912        18       όχι        Laura                          Πάτρα

11       Γιαννακόπουλος Ανδρ.       1-5-1910        26       όχι        Themistocles               Πάτρα

12       Κάζος Αργύριος                17-4-1907       18       όχι        Gerty                          Τεργέστη

13       Κάζος Γεώργιος                28-3-1910       17       όχι        Athinai                        Πάτρα

14       Κάζος Γεώργιος                3-9-1917        32       ναι        Dante Alighieri             Γένοβα

15       Κάζος Ευθύμιος                28-3-1910       35       ναι        Athinai                        Πάτρα

16       Κάζος Ιωάννης                  17-4-1911       19       όχι        Athinai                        Πάτρα

17       Κάζος Ιωάννης                  24-4-1914       18       όχι        Pannonia                     Πάτρα

18       Κάζος Παναγιώτης             5-9-1910        27       όχι        Atlanta                        Τεργέστη

19       Κάζου Ευθυμία                  3-9-1917        20       όχι        Dante Alighieri             Γένοβα

20       Κάντζος Αθανάσιος            1-5-1910        32       ναι        Themistocles               Πάτρα

21       Καραδήμας Γεώργιος         24-10-1909     37       ναι        Themistocles               Πάτρα

22       Καραδήμας Σιδέρης           24-9-1907       30       ναι        Moraitis                       Πάτρα

23       Καρακαντάς Ανδρέας         1-5-1910        22       όχι        Themistocles               Πάτρα

24       Καραμπέτσας Αλέξιος        4-9-1911        20       όχι        Martha Washington       Πάτρα

25       Καραμπέτσος Αναστ.          11-6-1910       26       όχι        Eugenia                       Πάτρα

26       Καραμπέτσος Ιωάννης        10-5-1907       27       ναι        Sofia Hohenberg           Πάτρα

27       Καρανάσος Γεώργιος         10-5-1907       25       όχι        Sofia Hohenberg           Πάτρα

28       Καραπλής Δημήτριος         5-9-1916        24       όχι        America (1908)             Νάπολη

29       Καραπλής Δημήτριος         1-5-1910        28       όχι        Themistocles               Πάτρα

30       Καραπλής Θεοχάρης          12-10-1910     20       όχι        Martha Washington       Πάτρα

31       Καραπλής Ιωάννης            12-10-1910     18       όχι        Martha Washington       Πάτρα

32       Καραπλής Ιωάννης            16-11-1911     20       όχι        Patris                          Πάτρα

33       Καραχάλιος Ιωάννης          28-3-1910       19       όχι        Athinai                        Πάτρα

34       Κατσαρέλης Δημήτρ.          24-4-1914       18       όχι        Pannonia                     Πάτρα

35       Κατσαρέλης Λουκάς          1-5-1910        25       όχι        Themistocles               Πάτρα

36       Κατσαρέλης Λουκάς          2-4-1914        28       όχι        Laconia (1912)              Πάτρα

37       Καψοκέφαλος Γεώργ.        3-4-1912        18       όχι        Laura                          Πάτρα

38       Καψοκέφαλος Ιωάν.          1-5-1910        20       όχι        Themistocles               Πάτρα

39       Λάγιος Γεώργιος               28-3-1910       38       ναι        Athinai                        Πάτρα

40       Λάγιος Δημήτριος              28-3-1910       10       όχι        Athinai                        Πάτρα

41       Λάγιος Νικόλαος               28-3-1910       17       όχι        Athinai                        Πάτρα

42       Λάγιος Χρήστος                28-3-1910       11       όχι        Athinai                        Πάτρα

43       Λάιος Γεώργιος                 14-9-1907       40       ναι        Napolitan Prince           Πάτρα

44       Λάιος Δημήτριος               14-9-1907       11,5    όχι        Napolitan Prince           Πάτρα

45       Λάιος Χρήστος                  14-9-1907       12,5    όχι        Napolitan Prince           Πάτρα

46       Λελίγκος Απόστολος          28-3-1910       11       όχι        Athinai                        Πάτρα

47       Λελίγκος Αρίστος              28-3-1910       45       ναι        Athinai                        Πάτρα

48       Λουκόπουλος Νικόλ.         10-5-1915       25       όχι        Athinai                        Πάτρα

49       Μαξούτης Αλέξιος             1-5-1910        25       όχι        Themistocles               Πάτρα

50       Μάρκος Κωνσταντίνος        28-3-1910       25       όχι        Athinai                        Πάτρα

51       Μούρτος Νικόλαος            5-9-1916        28       ναι        America (1908)             Νάπολη

52       Μπαλάσκας Κων/νος         3-5-1907        43       ναι        Giulia                          Πάτρα

53       Μπαλάσκας Κων/νος         1-5-1910        25       όχι        Themistocles               Πάτρα

54       Μπαλάσκας Χρήστος          1-5-1910        22       όχι        Themistocles               Πάτρα

55       Πάσσας Νικόλαος              30-6-1912       19       όχι        Martha Washington       Πάτρα

56       Πλιάνος Αναστάσιος           3-4-1912        18       όχι        Laura                          Πάτρα

57       Πλιάνος Αργύριος             28-3-1910       20       όχι        Martha Washington       Πάτρα

58       Πλιάνος Ευθύμιος              4-4-1911        38       ναι        Themistocles               Πάτρα

59       Πλιάνος Ιωάννης               1-5-1910        21       όχι        Themistocles               Πάτρα

60       Πλιάνος Ιωάννης               2-4-1914        18       όχι        Laconia (1912)              Πάτρα

61       Πλιάνος Κωνσταντίν.          17-4-1911       19       όχι        Athinai                        Πάτρα

62       Πλιάνος Κώστας                4-4-1911        19       Όχι       Themistocles               Πάτρα

63       Πουρνάρας Δημήτριος       1-5-1910        35       ναι        Themistocles               Πάτρα

64       Πουρνάρας Χρήστος          1-5-1910        38       ναι        Themistocles               Πάτρα

65       Ράπτης Ανδρέας                5-9-1916        27       ναι        America (1908)             Νάπολη

66       Ράπτης Δήμος                   5-9-1916        32       ναι        America (1908)             Νάπολη

67       Σιδερόπουλος Βασίλ.         1-5-1910        40       ναι        Themistocles               Πάτρα

68       Σιδερόπουλος Ιωάν.          5-9-1916        33       ναι        America (1908)             Νάπολη

69       Σιδερόπουλος Νικόλ.         22-3-1914       27       όχι        Carpathia                    Πάτρα

70       Σταθόπουλος Ανδρ.           22-3-1914       28       όχι        Carpathia                    Πάτρα

71       Σταθόπουλος Δημήτρ.        1-5-1910        22       όχι        Themistocles               Πάτρα

72       Σταθόπουλος Δημήτρ.        22-3-1914       26       όχι        Carpathia                    Πάτρα

73       Τραμπάκουλος Ιωάν.         26-8-1910       19       όχι        Themistocles               Πάτρα

74       Τριανταφύλλου Αθαν.        1-5-1910        20       όχι        Themistocles               Πάτρα

75       Τριανταφύλλου Θεοχ.        2-4-1914        32       ναι        Laconia (1912)              Πάτρα

76       Τριανταφύλλου Κωνστ.      24-9-1907       23       όχι        Moraitis                       Πάτρα

77       Τριανταφύλλου Μαργ.       28-3-1910       20       όχι        Athinai                        Πάτρα

78       Τριανταφύλλου Τριαντ.      1-5-1910        23       όχι        Themistocles               Πάτρα

79       Τυλιγάδας Δημήτριος         1-5-1910        35       ναι        Themistocles               Πάτρα

80       Τυλιγάδας Ευθύμιος          1-5-1910        28       ναι        Themistocles               Πάτρα

81       Τυλιγάδας Θεοχάρης         10-5-1907       24       όχι        Sofia Hohenberg           Πάτρα

82       Τυλιγάδας Θεοχάρης         4-3-1914        30       όχι        Athinai                        Πάτρα

83       Τυλιγάδας Κώστας            1-5-1910        20       όχι        Themistocles               Πάτρα

5.    Χρονικό της μετανάστευσης από τις Καρούτες Φωκίδας

(i)    Ο πρωτοπόρος του 1907

   Ο πλέον τολμηρός που έφυγε πρώτος για την Αμερική ήταν ο Αργύρης Κάζος (Cazas). Από την Ελλάδα πήγε με πλοίο μέχρι το λιμάνι της Τεργέστης, απ’ όπου στις 28 Μαρτίου ανέβηκε στο πλοίο “Gerty” και στις 17 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 18 ετών. Με 12 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Σκούτας.

(ii)   Σημαντικό ρεύμα μεταναστών στο 1907

   Στη συνέχεια του ίδιου έτους έγιναν άλλα 4 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άτομα από τις Καρούτες. Πιο συγκεκριμένα :

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Κωνσταντίνο Μπαλάσκα[4]. Στις 11 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Giulia” και στις 3 Μαΐου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 43 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Τελικός προορισμός του (με 10 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν το Σινσινάτι του Οχάιο, όπου ήταν ο φίλος του Ευστάθιος Ευσταθίου.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 αριθμούσε τέσσερα άτομα, τους: Γεώρ. Ασημακόπουλο, Ιωάν. Καραμπέτσο, Γεώρ. Καρανάσο και Θεοχ. Τυλιγάδα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 22 Απριλίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 10 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Γεώργιος Ασημακόπουλος ήταν 19 ετών. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο φίλος του Α. Καραμπέτσος.

·         Ο Ιωάννης Καραμπέτσος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Αναζητούσε δουλειά, με 11 $ μαζί του στην πόλη Σανράιζ του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο αδερφός του Αθαν. Καραμπέτσος.

·         Ο Γεώργιος Καρανάσος ήταν 25 ετών. Το επάγγελμά του ήταν αρτοποιός (baker). Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για ανάλογη δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Τσάρας[5].

·         Ο Θεοχάρης Τυλιγάδας ήταν 24 ετών. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στο φίλο του Ανδρέα Καραμπέτσο.

Πλοίο “Napolitan Prince” (Photo: World Ship Society)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Γεώρ. Λάιο, Δημ. Λάιο και Χρ. Λάιο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 26 Αυγούστου ανέβηκαν στο πλοίο “Napolitan Prince” και στις 14 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι :

·         Ο Γεώργιος Λάιος (Laïos) ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του (με 30 $ για 3 άτομα) για δουλειά ήταν η πόλη Σπρίνγκφηλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, κοντά σε ένα θείο[6] του.

·         Ο Δημήτριος Λάιος ήταν 11 ετών και 6 μηνών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τον πατέρα του Γεώργιο, πήγαινε στην πόλη Σπρίνγκφηλντ της Μασαχουσέτης.

·         Ο Χρήστος Λάιος ήταν 12 ετών και 6 μηνών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τον πατέρα του Γεώργιο, πήγαινε στην πόλη Σπρίνγκφηλντ της Μασαχουσέτης.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους: Σιδ. Καραδήμα και Κων. Τριανταφύλλου. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Moraitis” και στις 24 Σεπτεμβρίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Σιδέρης Καραδήμας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Καραμπέτσος.

·         Ο Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του στις Καρούτες λεγόταν Σπύρος. Αναζητούσε δουλειά, με μόλις 4 $ μαζί του, στην πόλη Σανράιζ του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ανδρέας Καραμπέτσος.

(iii)  Ελάχιστοι μετανάστες στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 2 μεμονωμένες αναχωρήσεις προς την Αμερική. Αναλυτικά :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον  Αντώνιο Αντριούλη. Στις 31 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 21 Απριλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στις Καρούτες λεγόταν Αναστασία. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά το Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Αθανάσιος Παπαθανασίου[7].

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από το Γεώργιο Καραδήμα. Στις 5 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 24 Οκτωβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του, στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιού Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ανεψιός του Τζέιμς Καραδήμας.

(iv)  Κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 7 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και 4 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 38 άτομα από τις Καρούτες. Πιο συγκεκριμένα λοιπόν :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε έντεκα άτομα! Αυτά ήταν οι: Γεώρ. Κάζος, Ευθ. Κάζος, Ιωάν. Καραχάλιος, Γεώρ. Λάγιος, Δημ. Λάγιος, Νικ. Λάγιος, Χρ. Λάγιος, Απ. Λελίγκος, Αρ. Λελίγκος, Κων. Μάρκος και Τριαν. Μαργαρίτης. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 28 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ακόμη ότι :

·         Ο Ευθύμιος Κάζος (Kazos) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στις Καρούτες λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του (για τον ίδιο και το γιο του) στην πόλη Σπρίνγκφηλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αργύριος Κάζος.

·         Ο Γεώργιος Κάζος ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ελένη. Μαζί με τον πατέρα του Ευθύμιο πήγαιναν για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφηλντ της Μασαχουσέτης.

·         Ο Ιωάννης Καραχάλιος ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Δημητρούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο συγγενής του Κώστας Λάτος.

·         Ο Γεώργιος Λάγιος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασίλω. Προορισμός του (με 70 $) για δουλειά και μαζί με τους τρεις γιους του ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μπήλιος[8].

·         Ο Νικόλαος Λάγιος ήταν 17 ετών. Μαζί με τον πατέρα του Γεώργιο πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Χρήστος Λάγιος ήταν 11 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τον πατέρα του Γεώργιο πήγαινε στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Δημήτριος Λάγιος ήταν 10 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Μαζί με τον πατέρα του Γεώργιο πήγαινε στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Αρίστος Λελίγκος ήταν 45 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ζαφείρω. Με 30 $ για τα πρώτα έξοδα (του ιδίου και του γιου του) πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Γατής (Gatis).

·         Ο Απόστολος Λελίγκος (Leligos) ήταν 11 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (scholar). Η μητέρα του λεγόταν Ζαφείρω. Μαζί με τον πατέρα του πήγαινε στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Κωνσταντίνος Μάρκος ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Νικόλαο Κρικέλη[9].

·         Ο Μαργαρίτης Τριανταφύλλου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημήτριος Παναγιωτόπουλος.

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αργύριο Πλιάνο. Στις 14 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 28 Μαρτίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Κόλφαξ (Colfax) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον ξάδερφό του Χρήστο Ποντίκη.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 ήταν η μεγαλύτερη αριθμητικά στη μικρή μεταναστευτική ιστορία από τις Καρούτες. Στο 1910 έφυγαν σε ένα ταξίδι 21 άτομα! Ήταν οι: Δήμ. Αλεξανδρόπουλος, Δημ. Ασημακόπουλος, Ανδρ. Γιαννακόπουλος, Αθ. Κάντζος, Ανδρ. Καρακαντάς, Δημ. Καραπλής, Λουκ. Κατσαρέλης, Ιωάν. Καψοκέφαλοε, Αλ. Μαξούτης, Κων. Μπαλάσκας, Χρ. Μπαλάσκας, Ιωάν. Πλιάνος, Δημ. Πουρνάρας, Χρ. Πουρνάρας, Βασ. Σιδερόπουλος, Δημ. Σταθόπουλος, Αθ. Τριανταφύλλου, Τριαν. Τριανταφύλλου, Δημ. Τυλιγάδας, Ευθ. Τυλιγάδας και Κώσ. Τυλιγάδας. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 12 Απριλίου ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και την 1η Μαΐου 1910 κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Δήμος Αλεξανδρόπουλος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ελευθέριος. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ευθύμιος Σταθόπουλος.

·         Ο Δημήτριος Ασημακόπουλος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Αναστάσιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο συγγενής του Σπύρος Τζίβας.

·         Ο Ανδρέας Γιαννακόπουλος ήταν 26 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σέρινταν (Sheridan) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ένας ξάδερφός[10] του.

·         Ο Αθανάσιος Κάντζος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Πολυξένη. Με 23 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Τζίβας.

·         Ο Ανδρέας Καρακαντάς ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στο θείο του Σιδέρη Καραδήμα.

·         Ο Δημήτριος Καραπλής ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του στις Καρούτες λεγόταν Παντελής. Με 23 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, κοντά στον ξάδερφό του Σπύρο Τζίβα.

Ατμόπλοιο “Themistocles”

·         Ο Λουκάς Κατσαρέλης (Katsirelis) ήταν 25 ετών. Ο πατέρα του λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δήμος Ζωγράφος[11].

·         Ο Ιωάννης Καψοκέφαλος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Μάντσεστερ (Manchester) του Νιου Χαμσάιρ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ηλίας Παπανικολάου[12].

·         Ο Αλέξιος Μαξούτης ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφηλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Παναγιώτης Σκαλάς.

·         Ο Κωνσταντίνος Μπαλάσκας ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του στις Καρούτες λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά, με 23 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο συμπατριώτη του Ηλία Ηλιόπουλο[13].

·         Ο Χρήστος Μπαλάσκας ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος (αδερφός του προηγουμένου). Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ηλίας Ηλιόπουλος.

·         Ο Ιωάννης Πλιάνος ήταν 21 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Ολίαν (Olean) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Αναγνωστόπουλος[14].

·         Ο Δημήτριος Πουρνάρας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αικατερίνη. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο συγγενής του Δήμος Ζωγράφος.

·         Ο Χρήστος Πουρνάρας ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Δημητρούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 28 $ μαζί του, στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο κουνιάδος του Σιδέρης Καραδήμος.

·         Ο Βασίλειος Σιδερόπουλος ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Δημητρούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Τσεγιέν του Γουαϊόμινγκ, κοντά στον ξάδερφό του Ανδρέα Καραμπέτσο.

·         Ο Δημήτριος Σταθόπουλος ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αναστάσιος. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Σέρινταν (Sheridan) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο συγγενής του Κωνστ. Κωτσαρέλος.

·         Ο Αθανάσιος Τριανταφύλλου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Θεόδωρος. Με 24 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Ολίαν (Olean) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο γνωστός του Δημήτριος Αναγνωστόπουλος.

·         Ο Τριαντάφυλλος Τριανταφύλλου ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Θεοδόσιος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Ολίαν της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημήτριος Αναγνωστόπουλος.

·         Ο Δημήτριος Τυλιγάδας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαριγώ. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά σε τόπο[15] της πολιτείας Γιούτα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Καραμπέτσας.

·         Ο Ευθύμιος Τυλιγάδας ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κρουστάλλω. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Φρίσκο της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο συγγενής του Ιωάννης Καραμπέτσος.

·         Ο Κώστας Τυλιγάδας ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Με 28 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Κισερλής (Gisserlis).

Πλοίο “Eugenia” (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αναστάσιο Καραμπέτσο. Στις 24 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Eugenia” και στις 11 Ιουνίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του στις Καρούτες λεγόταν Ευθύμιος. Αναζητούσε δουλειά, με 55 $ μαζί του, στην πόλη Σπρίνγκφηλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αργύριος Κάζος.

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Ιωάννη Τραμπάκουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Αυγούστου επιβιβάστηκε στο πλοίο “Themistocles” και στις 26 Αυγούστου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είxε το συγγενή του Κώστα Χάρο[16].

   Η τέταρτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Παναγιώτη Κάζο. Από την Ελλάδα έφυγε με πλοίο μέχρι το λιμάνι της Τεργέστης, απ’ όπου στις 24 Σεπτεμβρίου αναχώρησε με το πλοίο “Atlanta” και στις 5 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 27 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Παναγιώτα[17]. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γιούλος[18].

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα τους: Θεοχ. Καραπλή και Ιωάν. Καραπλή. Στις 26 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 12 Οκτωβρίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Θεοχάρης Καραπλής ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη[19] Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Τζίβας.

·         Ο Ιωάννης Καραπλής ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Με 27 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη[20] Όραντζ του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ζώης[21].

(v)   Μεγάλη μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (2 ομαδικά και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 6 άτομα από τις Καρούτες. Πιο αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε δύο άτομα, τους: Ευθ. Πλιάνο και Κώσ. Πλιάνο. Στις 13 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 4 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας γνωρίζει γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Ευθύμιος Πλιάνος ήταν 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σοφία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Χαράλαμπος Παπαγεωργίου.

·         Ο Κώστας Πλιάνος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Απόστολος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο φίλο του Δήμο Αλεξανδρόπουλο.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από 2 άτομα, τους: Ιωάν. Κάζο και Κων. Πλιάνο. Στις 31 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 17 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Ιωάννης Κάζος ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν Κωνστάντω. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Σπρίνγκφηλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Αργύρη Κάζο.

·         Ο Κωνσταντίνος Πλιάνος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Απόστολος. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Δημήτριο Αρβανίτη[22].

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Αλέξιο Καραμπέτσα. Στις 21 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 4 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Προορισμός του (με 60 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν η Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Γ. Ζώη.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Ιωάννη Καραπλή. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 31 Οκτωβρίου ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 16 Νοεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παντελής. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χάρης Καραπλής.

Ατμόπλοιο “Πατρίς” (Patris)

(vi)  Ίδιος αριθμός μεταναστών και στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 7 άτομα από τις Καρούτες. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τρία άτομα, τους: Βασ. Βασιλείου, Γεώρ. Καψοκέφαλο και Αναστ. Πλιάνο. Στις 18 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 3 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ότι:

·         Ο Βασίλειος Βασιλείου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 28 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Πλιάνος.

·         Ο Γεώργιος Καψοκέφαλος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αλέξανδρος. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Άγγελο Καψοκέφαλο.

·         Ο Αναστάσιος Πλιάνος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Προορισμός του (με 28 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λ. Πλιάνος.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε τέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους:  Αθαν. Αλεξανδρόπουλο, Αναστ. Ανδρεούλη, Γεώρ. Ασημακόπουλο και Νικ. Πάσσα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 17 Ιουνίου ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 30 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Αθανάσιος Αλεξανδρόπουλος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Μπούτε (Butte) της Μοντάνα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικ. Ανδρεούλης.

·         Ο Αναστάσιος Αντρεούλης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Βασίλειος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Μπούτε (Butte) της Μοντάνα, κοντά στον αδερφό του Νίκο Αντρεούλη.

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

·         Ο Γεώργιος Ασημακόπουλος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Χρυσούλα. Με 29 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Κολονιώτης.

·         Ο Νικόλαος Πάσσας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ηλίας. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του Ξενοφών Γεωργακόπουλος.

(vi)   Νέα αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914

   Μετά τη λήξη των εθνικοαπελευθερωτικών πολέμων 1912-13, στους οποίους συμμετείχαν και μετανάστες που επέστρεψαν και στρατεύτηκαν, κάποιοι έφυγαν ξανά. Παράλληλα έφυγαν και νέοι μετανάστες. Στη διάρκεια του 1914 έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (3 ομαδικά και άλλα 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άτομα από τις Καρούτες. Πιο συγκεκριμένα λοιπόν :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από το Θεοχάρη Τυλιγάδα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 9 Φεβρουαρίου, ταξίδεψε με το πλοίο “Athinai” και στις 4 Μαρτίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν ξενοδόχος (hotel keeper). Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 90 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε “στη δουλειά του” (in his business) στο Γκρέιτ Φωλς (Great Falls) της Μοντάνα. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Θεοχάρης Τυλιγάδας, την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από τρία άτομα, τους : Νικ. Σιδερόπουλο, Ανδ. Σταθόπουλο και Δημ. Σταθόπουλο. Στις 6 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο πλοίο “Carpathia” και στις 22 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :

·         Ο Νικόλαος Σιδερόπουλος ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην τοποθεσία Βρένσαλ (Wrenshall) της Μινεσότα, κοντά στο θείο του Χρήστο Ντζαβό.

Ατμόπλοιο “Carpathia”  (Photo: Richard Faber Collection)

·         Ο Ανδρέας Σταθόπουλος ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αναστάσιος. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Γιαννακόπουλος.

·         Ο Δημήτριος Σταθόπουλος ήταν 26 ετών (αδερφός του Ανδρέα). Ο πατέρας του λεγόταν Αναστάσιος. Προορισμός του (με 40 $) για δουλειά ήταν η πόλη πόλη Σανράιζ (Sunrise) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ανδρέας Γιαννακόπουλος. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Δημητρίου Σταθοπούλου στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τέσσερα άτομα. Ήταν οι : Αθ. Βασιλείου, Λουκ. Κατσαρέλης, Ιωάν. Πλιάνος και Θεοχ. Τριανταφύλλου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 17 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Αθανάσιος Βασιλείου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στοπν αδερφό του Βασίλειο Βασιλείου.

·         Ο Λουκάς Κατσαρέλης ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Όθων. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στην πόλη Σουπήριορ (Superior) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δήμος Ζωγράφος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Λουκάς Κατσαρέλης την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε σε περιοχή που είναι δυσανάγνωστη.

·         Ο Ιωάννης Πλιάνος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Απόστολος. Με 26 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στον αδερφό του Κωνσταντίνο Πλιάνο.

·         Ο Θεοχάρης Τριανταφύλλου ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κωνσταντίνος Πλιάνος.

Πλοίο Laconia (1912) [Photo: Hisashi Noma Collection]

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από δύο άτομα, τους Ιωάν. Κάζο και Δημ. Κατσαρέλη. Από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Pannonia” και στις 24 Απριλίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ιωάννης Κάζος ήταν 18 ετών. Ως πλησιέστερη συγγενή του στις Καρούτες δήλωσε την αδερφή του Ευαγγελία. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ένας ξάδερφός[23] του.

·         Ο Δημήτριος Κατσαρέλης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ένας ξάδερφός[24] του.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1914 έγινε από τον Αθανάσιο Ασημακόπουλο. Στις 4 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησε με το πλοίο “Kaiser Franz Josef I” και στις 16 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 32 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά, με 18 $ μαζί του στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Σ. Τσάρας[25].

(vii)    Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915

   Έγινε από το Νικόλαο Λουκόπουλο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 21 Απριλίου 1915, έφυγε με το πλοίο “Athinai” και στις 10 Μαΐου ήταν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Η ηλικία του ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά  στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Τσίγκα[26]. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Λουκόπουλος, την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στο Μιλγουώκι.

(viii)        Μία ομαδική αναχώρηση στο 1916

   Έγινε από πέντε άτομα. Ήταν οι : Δημ. Καραπλής, Νικ. Μούρτος, Ανδ. Ράπτης, Δήμ. Ράπτης και Ιωάν. Σιδερόπουλος. Από την Ελλάδα αναχώρησαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης. Από εκεί, στις 21 Αυγούστου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “America (1908)” και στις 5 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Δημήτριος Καραπλής ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παντελής. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Δημητρίου Καραπλή στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1910-13 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.

·         Ο Νικόλαος Μούρτος ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γιαννούλα. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικ. Κάππας.

Πλοίο “America (1908)”

·         Ο Ανδρέας Ράπτης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Σταθού. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ανέστης Γεωργακόπουλος.

·         Ο Δήμος Ράπτης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ζωίτσα. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ξενοφών Γεωργακόπουλος.

·         Ο Ιωάννης Σιδερόπουλος ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο φίλος του ……… Γεωργακόπουλος[27].

(ix)     Μεταναστευτικός επίλογος στο 1917

   Έγινε από δύο άτομα. Ήταν οι : Γεώρ. Κάζος και Ευθ. Κάζου. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Γένοβας. Από εκεί, στις 19 Ιουλίου ανέβηκαν στο πλοίο “Dante Alighieri” και στις 3 Αυγούστου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Γεώργιος Κάζος[28] ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στις Καρούτες λεγόταν Ιωάννα. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Σιού Σίτυ (Sioux City) της Αϊόβα, όπου ήταν ο αδερφός του Αλέξ. Κάζος. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Γεωργίου Κάζου στην Αμερική. Είχε ξαναπάει την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε πάλι σε τόπο της Αϊόβα.

·         Η Ευθυμία Κάζου ήταν 20 ετών και αναλφάβητη. Επάγγελμα “οικιακά”. Η μητέρα της στο χωριό λεγόταν Βασιλική. Προορισμός της ήταν η Σιού Σίτυ (Sioux City) της Αϊόβα, όπου ήταν ο αδερφός της Άλεξ Κάζος.

Πλοίο “Dante Alighieri”

----------

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη).

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Δεσφίνα Παρνασσίδας, μετανάστες στην Αμερική (1901-1925)”. Ανέκδοτη εργασία από το Νοέμβριο 2019. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25 Νοε. 2019.

9.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Αρτοτίνα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1900-1927)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2020. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 7 Απριλίου 2020.

10.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

11.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

12.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

13.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

14.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

15.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

16.  Βικιπαίδεια

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[2] Στο σύνολο των 83 μεταναστών από τις  Καρούτες, βρέθηκαν 4 αναλφάβητοι (ποσοστό 5 %).

[3] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[4] Στο χειρόγραφο, το επώνυμο είναι κακογραμμένο. Το απέδωσα με τον πλέον πιθανό τρόπο, διατηρώντας επιφύλαξη ως προς το ορθό.

[5] Από την Άμφισσα. Πήγε στην Αμερική το 1898, σε ηλικία 28 ετών, με προορισμό της Νέα Υόρκη. Ήταν ζαχαροπλάστης (pastry cook).

[6] Το όνομά του είναι Ιωάννης, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[7] Από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 17 ετών. Προορισμός του ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.

[8] Από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 18 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.

[9] Το σωστό επώνυμο είναι Κρικέλας. Ήταν από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 38 ετών και παντρεμένος, μαζί με το γιο του Ηλία 17 ετών. Προορισμός τους για δουλειά ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.

[10] Το όνομά του είναι Κώστας, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο (ίσως Κωσταρέλης).

[11] Από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 25 ετών. Αρχικός τόπος προορισμού ήταν η πόλη Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης.

[12] Από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του για εργασία ήταν η Νέα Υόρκη.

[13] Από τα Κλήμα.

[14] Από τη Σκαλούλα. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 19 ετών. Προορισμός του ήταν η πόλη Ολίαν (Olean) της Νέας Υόρκης.

[15] Στο χειρόγραφο αρχείο είναι κακογραμμένος.

[16] Από το Σουρούστι Δωρίδας. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.

[17] Στο χειρόγραφο αρχείο γράφτηκε επί λέξει : Panagiotis Cazos mother Couroutes. Δεν ξέρω πού είναι το λάθος; Στο mother  ή στο όνομα Panagiotis. Οι επιλογές είναι δύο : (α) father Panagiotis ή (β) mother Panagiota.

[18] Από τη Βουνιχώρα. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος Εργάστηκε στη Νέα Υόρκη 5 χρόνια και το 1912 επέστρεψε. Το επάγγελμα που έμαθε ήταν εστιάτορας. Το 1914 ξαναπήγε στη Νέα Υόρκη.

[19] Αρχικά είχε δηλώσει τη Νέα Υόρκη ως τόπο προορισμού.

[20] Αρχικά είχε δηλώσει τη Νέα Υόρκη ως τόπο προορισμού.

[21] Από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1909, σε ηλικία 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κων/νος. Προορισμός του για δουλειά ήταν η πόλη Όραντζ (Orange) του Νιου Τζέρσεϋ.

[22] Από το Λιδωρίκι. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευθυμία. Προορισμός του ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.

[23] Το όνομά του είναι Απόστολος, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[24] Το όνομά του είναι Απόστολος, αλλά το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[25] Από την Τοπόλια (Ελαιώνα) Άμφισσας. Πήγε στην Αμερική το 1900, σε ηλικία 18 ετών, Ο πατέρας του λεγόταν Ηλίας. Προορισμός του η Νέα Υόρκη. Εργάστηκε 9 χρόνια και το 1909 επέστρεψε. Το ίδιο έτος όμως έκανε και δεύτερο ταξίδι. Ασχολήθηκε με το εμπόριο φρούτων.

[26] Από την Άμφισσα. Πήγε στην Αμερική το 1910, σε ηλικία 21 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη.

[27] Το μικρό όνομα στο χειρόγραφο είναι κακογραμμένο και δεν διαβάζεται.

[28] Γράφτηκε ως Cassos, αλλά το επώνυμο που κυριαρχεί είναι Κάζος. Έτσι θεωρώ ότι το Κάζος πρέπει να είναι το σωστό. Ανάλογα ισχύουν και για την Ευθυμία.