Μνήμη Βασιλείου Ι. Φαρμάκη (1934-2022)

 

Σ’ έναν πρωτοπόρο έμπορο

   Η ευγένεια σε μερικούς ανθρώπους είναι έμφυτη, αλλά αναδεικνύεται μέσα στις δυσκολίες της ζωής ως ιδιαίτερο γνώρισμα. Ως επαγγελματίας για αρκετές δεκαετίες σε κεντρικές θέσεις της Λαμίας ήταν κοινωνικά αναγνωρίσιμος, με μεγάλη εκτίμηση για το έργο του.

   Γεννήθηκε στην Παύλιανη το 1934. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης και η μητέρα του Ειρήνη. Ο πατέρας του ήταν αγρότης και παράλληλα αγωγιάτης. Η οικογένεια είχε 6 παιδιά (Βαγγελιώ, Γεωργία, Βασίλης, Θανάσης, Νίκος και Κώστας).

   Τα παιδικά χρόνια του Βασίλη συνέπεσαν με τη σκληρή Κατοχή και το αντάρτικο. Ακολούθησε ο Εμφύλιος. Ο Βασίλης τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο της Παύλιανης, που είχε τότε 300 παιδιά με 4 δασκάλους. Το 1947, όλη η οικογένεια μετακινήθηκε υποχρεωτικά στη Λαμία.

   Ο Βασίλης μπήκε νωρίς στη βιοπάλη. Έμαθε πολλές τέχνες, όπως του τσαγκάρη, του μηχανικού αυτοκινήτων, εργάτη σε οικοδομές και σε λατομείο. Μετά το 1953 έγινε εισπράκτορας σε υπεραστικά λεωφορεία. Όταν άρχισε  η λειτουργία των αστικών λεωφορείων (πράσινα) στη Λαμία, ήταν εισπράκτορας και οδηγός. Η βοήθεια που έδωσε στην οικογένεια για την αποκατάσταση των δύο αδελφών του ήταν πολύ σημαντική.

   Από το 1960 εισέρχεται στο εμπόριο τροφίμων, με γαλακτοπωλείο και μετά με μπακάλικο. Η μεγάλη κίνηση του μπακάλικου άνοιξε ευρύτερους ορίζοντες για το Βασίλη και μαζί στην οικογένεια. Το 1974 όλοι οι αδελφοί έλαβαν την απόφαση να δημιουργήσουν σούπερ μάρκετ, μια πρωτοπόρα ιδέα του Βασίλη για τη Λαμία. Ήρθαν σε επαφή με άλλους 10 εμπόρους με μεγάλα καταστήματα τροφίμων στη Λαμία για συνεταιρισμό, αλλά κάποιοι αρνήθηκαν.

   Έτσι προχώρησαν μόνοι. Κτίριο, όπου ήταν το παλιό συνεργείο του Τζοβανάκη στην οδό Καποδιστρίου  διαμορφώθηκε τέλεια και εκεί λειτούργησε το πρώτο σούπερ μάρκετ  με τίτλο Αφοί Ζάρρα – Αφοί Φαρμάκη. Συμμετείχαν οι τέσσερις αδελφοί Φαρμάκη και οι τρεις αδερφοί Ζάρρα.

Βασίλειος Φαρμάκης

   Το επόμενο έτος 1975 άνοιξε το δεύτερο σούπερ μάρκετ στην οδό Καραγιαννοπούλου.  Το 1978 η εταιρεία εγκαινίασε νέο κατάστημα στην οδό Καραϊσκάκη, απέναντι από το (τότε) Γενικό Νοσοκομείο Λαμίας και το Γήπεδο. Ακολούθησε άλλο κατάστημα στη γωνία των οδών Παπαποστόλου και Στουρνάρα (εκεί όπου σήμερα είναι το κατάστημα Κωτσόβολος). Το 1985 περίπου άνοιξε και κατάστημα στο Δομοκό. Όλα τα καταστήματα της εταιρείας απασχολούσαν 52 άτομα. Χωριστά από την εταιρεία, μόνον ως Αφοί Βασ. Φαρμάκη, άνοιξε άλλο ένα κατάστημα στην οδό Κανάρη της Λαμίας.

   Το 1986 σε έκταση 35 στρεμμάτων στη Δαμάστα έφτιαξαν ένα βιομηχανικό κτίριο, με σκοπό την παραγωγή πλαστικής σακούλας. Η εταιρεία είχε την επωνυμία Αφοί Βασ. Φαρμάκη & Αφοί Οικονομίδη. Η επένδυση δεν πήγε καλά (λόγω μηχανημάτων και μικρής απόδοσης) και η μονάδα έκλεισε. Η μονάδα αυτή απασχολούσε 25 άτομα.

    Το 1987-88 αποχώρησαν από την εταιρία οι Αφοί Ζάρρα παίρνοντας τα κεφάλαια που διέθεσαν. Ακολούθησε η εμπορική επίθεση από τα μεγάλα αθηναϊκά σούπερ μάρκετ. Ο Βασίλης και οι άλλοι Αφοί Φαρμάκη αποφάσισαν να πουλήσουν όλα τα καταστήματα μαζί στην εταιρία Αφοί Βερόπουλοι, εκτός από το μάρκετ της οδού Καποδιστρίου που πουλήθηκε στον Αντ. Μπαλή. Αυτό, αργότερα μεταπουλήθηκε στην εταιρία  Μαρινόπουλος (σήμερα είναι εκεί το σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης).

    Ο Βασίλειος Φαρμάκης συνέχισε να εργάζεται παραμένοντας ως έμμισθο διευθυντικό στέλεχος για 7 χρόνια στο σουπερμάρκετ Μπαλή (της οδού Καποδιστρίου) και το 2002 αποχώρησε. Παράλληλα για αρκετά χρόνια ασχολείτο και τη μελισσοκομία.

      Το 1962 ο Βασίλειος Φαρμάκης παντρεύτηκε την Κωνσταντία (Ντίνα) Βασ. Ζάρρα και απέκτησαν τρία παιδιά (Ειρήνη, Αναστασία και Γιάννη). Η Ντίνα πέθανε το 2013. Ήταν ένα πολύ κοινωνικό άτομο, δραστήριο, με το διαρκές χαμόγελο και τον καλό της λόγο. Το ζεύγος Βασίλη και Ντίνας ευτύχησε να δει αποκατεστημένες τις δύο κόρες τους και να χαρεί εγγόνια, αλλά και δισέγγονα!  Ατύχησαν όμως από τον πρώιμο θάνατο των δύο γαμπρών τους (Κωνσταντίνου και Παναγιώτη).

   Ο Βασίλης συνήθιζε να πηγαίνει με τα πόδια στην πόλη κάθε μέρα, για λόγους υγείας (άσκηση), αλλά και για  να συναντά φίλους και γνωστούς και είχε πολλούς. Ήταν ένα αναγνωρίσιμο άτομα, εφόσον έζησε 40 και πλέον χρόνια μέσα στην αγορά της Λαμίας και ήταν εξαιρετική η εκτίμηση των πολλών πελατών για την εξυπηρέτηση στα καταστήματα Φαρμάκη-Ζάρρα.

   Ο Βασίλειος Φαρμάκης θα μείνει στην οικονομική ιστορία  της Λαμίας ως ο δημιουργός των τοπικών σούπερ μάρκετ. Ευτύχησα να είμαστε στην ίδια γειτονιά και χαιρόμουνα τη συζήτηση μαζί του. Η ευγένειά του, η διαρκής διάθεση προσφοράς και εξυπηρέτησης και το χαμόγελό του είναι τα χαρακτηριστικά που θα τον θυμάμαι.

   Τον ευχαριστώ για την εκτίμησή του. Εύχομαι σε παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα να είναι υγιή, πολυχρονεμένα, καλότυχα κι αγαπημένα.

 

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                 φυσικός