Το “Μουστάκειο” Γυμνάσιο Λαμίας και οι διευθυντές του

   Η ιστορία του συγκεκριμένου σχολείου έχει γραφεί και δημοσιευτεί από τον υπογράφοντα και δεν χρειάζεται να επαναληφθεί. Η επιθυμία του ευεργέτη και διαθέτη Κων. Μουστάκα ήταν :

Η προτομή του ευεργέτη

 …. τας τέσσαρας συνεχομένας ανωγαίας οικίας μου μετά του επίσης συνεχομένου φούρνου και μαγαζείου μεθ’ όλων των παραρτημάτων και παρακολουθημάτων των, αποτελούντων όλων εν τετράγωνον, … διατάσσω όπως αύται χρησιμεύσωσιν αποκλειστικώς και ωρισμένως δια διδακτήρια του Γυμνασίου Λαμίας και των Ελληνικών Σχολείων Λαμίας, να τεθή δε έξωθεν αυτών και η εξής επιγραφή «Γυμνάσιον Μουστάκειον και Ελληνικά Σχολεία Μουστάκεια» αι επιγραφαί δε αύται θέλουσι μένη ες αεί.”

[απόσπασμα από τη διαθήκη του Κωνσταντίνου Μουστάκα, 2 Ιουνίου 1899]

Περ. Δοντάς

  Από τις αρχές του 20ού αι. ενεργοποιήθηκε η διαθήκη και με δαπάνη του δημοσίου, οι τέσσερες διώροφες κατοικίες με τα γειτονικά κτίσματα μετασκευάστηκαν και συνενώθηκαν σε ένα τετράγωνο κτίριο εμβαδού 1.000τ.μ. περίπου. Σ’ αυτό στεγάστηκε το Α’ Ελληνικό Σχολείο[1] (σχολαρχείο) σε τρεις αίθουσες του άνω ορόφου της ανατολικής πτέρυγας. Στο ίδιο κτίριο ήταν και το Γυμνάσιο. Στην πύλη υπήρχε επιγραφή με μαύρο χρώμα που έλεγε : «Μουστάκειον Γυμνάσιον και Ελληνικά Σχολεία».

   Το 1920, τα Ελληνικά Σχολεία καταργήθηκαν[2] ως ενδιάμεση βαθμίδα και απορροφήθηκαν από τα δημοτικά και τα γυμνάσια, που πλέον έγιναν εξατάξια. Η αλλαγή αυτή ολοκληρώθηκε μέχρι το 1929. Τα 3 Ελληνικά Σχολεία της Λαμίας (Α’[3], Β’ και Θηλέων) καταργήθηκαν.

Νικ. Χαλιάσος

   Το 1938 γίνονται μεταβολές στα εκπαιδευτικά πράγματα της πόλης.  Το μοναδικό από το 1850 Γυμνάσιο Λαμίας, που στεγάζεται στα “Μουστάκεια” διδακτήρια, διαιρέθηκε σε Γυμνάσιο Αρρένων και σε Γυμνάσιο Θηλέων. Το Γυμνάσιο Αρρένων μεταφέρεται στο διδακτήριο του πρώην Παρθεναγωγείου, στην οδό Υψηλάντου, ενώ το Γυμνάσιο Θηλέων εξακολούθησε να στεγάζεται στο ίδιο κτίριο, με την επιγραφή “Μουστάκειο Γυμνάσιο Θηλέων”.

   Το 1964-65, στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Ν.4379/64, τα σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης (μεταρρύθμιση Ευάγ. Παπανούτσου) με πρωθυπουργό το Γεώργιο Παπανδρέου, χωρίστηκαν  σε τριτάξιο Γυμνάσιο και τριτάξιο Λύκειο. Όμως η δικτατορία των συνταγματαρχών, από τη σχολική χρονιά 1967-68 ενοποίησε ξανά τα Γυμνάσια και Λύκεια σε εξατάξια Γυμνάσια.

Γ. Κατσίκης

   Στη μεταπολίτευση, από το 1976-77, τα εξατάξια Γυμνάσια χωρίστηκαν πάλι σε τριτάξια Γυμνάσια και τριτάξια Λύκεια (με το νόμο 309/76). Έτσι, το πρώην Α’ Γυμνάσιο Θηλέων (Μουστάκειο) έγινε 3-τάξιο Α’ Γυμνάσιο Θηλέων (Μουστάκειο)  και 3-τάξιο Α’ Λύκειο Θηλέων (Μουστάκειο) που στεγάστηκαν στο ίδιο κτίριο.

  Από το σχολικό έτος 1979-80 σε όλα τα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έπαψε ο χωρισμός σε σχολεία αρρένων και θηλέων και έγιναν πλέον όλα μικτά. Επίσης έγινε αρίθμηση των σχολείων. Έτσι το Α’ Γυμνάσιο Θηλέων Λαμίας μετονομάστηκε σε 3ο Γυμνάσιο Λαμίας και αντίστοιχα σε 3ο Λύκειο Λαμίας.

Ανδρ. Ζωητός

   Στην παρούσα γραφή αναζητήθηκαν στοιχεία για τους διευθυντές που υπηρέτησαν το σχολείο στα χρόνια που πέρασαν. Δυστυχώς δεν διατηρήθηκε το αρχειακό υλικό. Σ’ αυτό συνετέλεσαν οι κατά καιρούς χρήσεις του παλιού διδακτηρίου για στέγαση προσφύγων το 1922, από τις δυνάμεις Κατοχής την περίοδο 1941-44 και μετά (δεκαετία του ’60) όταν στη θέση του παλιού κτιρίου οικοδομήθηκαν οι δύο σημερινές πτέρυγες. Έτσι - δυστυχώς - η παρούσα προσπάθεια παρουσιάζει κενά, τα οποία μπορεί να συμπληρωθεί στο μέλλον από νεότερους ερευνητές.

   Για την περίοδο του εξαταξίου “Μουστακείου” Γυμνασίου Λαμίας διετέλεσαν διευθυντές[4] του :

  

    περίοδος                         διευθυντής

                                        …….

      1914             ……………..

                        ……  Μπαξεβανάκης,  φιλόλογος

    1918             Φωκ. Βουσβούνης,  φιλόλογος

    ………            …….. Ρηγόπουλος,  φιλόλογος

    1928             Χρίστος Κ. Μόσχος, φιλόλογος (1890-1974)

    ………            Ευάγγελος Δημόπουλος,  φιλόλογος

1938-1939         Π. Δοντάς, ……….

    ………            ……………

    ………            Ν. Πετρίδης, φιλόλογος

     …-1948        Ιωάννης Καραγιαννόπουλος, φιλόλογος

1948-1954         Νικόλαος Χαλιάσος, φιλόλογος

1955-1956         Περικλής Ν. Δοντάς (1898-1974), φιλόλογος

1956-1962         Γεώργιος Κατσίκης (1903-; ), μαθηματικός

1965-1971         Ανδρέας Ηλ. Ζωητός (1910-1999), φυσικός

     1971            Κ. Αργυρόπουλος, φιλόλογος

1971-1973         Κωνσταντίνος Παναγάκης, μαθηματικός

1973-1976         Ιωάννης Κ. Τζούφλας (1917-2001), φιλόλογος

---------------------------------------------------

Σημείωση : Ο Κωνσταντίνος Παναγάκης απεβίωσε το 1976 και ανέλαβε ο Κων. Τσιάκας, θεολόγος.

   Για την περίοδο του τριταξίου “Μουστακείου” (ή 3ου) Γυμνασίου Λαμίας διετέλεσαν διευθυντές του :

  περίοδος                               διευθυντής

1974-1976    Παναγάκης Κων/νος (;-1976) Γεωργ., μαθηματικός

1976-1977    Τσιάκας Κων/νος Ευθ., θεολόγος

1977-1984    Γκρινιάτσος Νικόλαος Ι. (1928-2014), φιλόλογος

1984-1986    Γεροντίδης Χριστόφορος , φιλόλογος

1986-1990    Στόκας Νικόλαος, οικονομολόγος

1990-1992    Σταμοκώστας Λάμπρος Χαρ., φυσικός

1992-1997    Γκίκας Αθανάσιος, μαθηματικός

1997-2002    Τότσιου Ειρήνη (1945-2009), μαθηματικός

2002-2006    Μοσχαχλαϊδής Σπυρίδων, μαθηματικός

2006-2007    Λαθουράκης Εμμανουήλ N., φιλόλογος

2007-2011    Αναγνωστόπουλος Νικόλαος,  φιλόλογος

2011-2016    Ζωγλοπίτης Ιωάννης, μαθηματικός

---------------------------------------------------

Σημείωση : Στα τέλη Δεκεμβρίου 2016, ο Ιωάν. Ζωγλοπίτης παραιτήθηκε. Από το νέο έτος 2017,  ανατέθηκε προσωρινά η διοίκηση στον υποδιευθυντή Απόστολο Γατή, καθηγ. Γερμανικών. Από το Φεβρουάριο 2017 ανέλαβε ο Αθανάσιος Κόγιας, μαθηματικός/πληροφορικής.

   Για την περίοδο του τριταξίου “Μουστακείου” (ή 3ου)  Λυκείου Λαμίας διετέλεσαν διευθυντές του σχολείου οι :

  περίοδος                         διευθυντής

1973-1978      Ιωάννης Κ. Τζούφλας, φιλόλογος

1979-1981      Αικατερίνη Σωκρ. Καλαϊτζή, φιλόλογος

1981-1984      Αθανασία Γεωργ. Δελούση, φιλόλογος

1984-1986      Ιωάννης Χρ. Βάιος (1931-2009), φιλόλογος

1986-1990      Λάμπρος Χαρ. Σταμοκώστας, φυσικός

1990-1992      Νικόλαος Ι. Γκρινιάτσος (1928-2014), φιλόλογος

1992-1996      Ιωάννης Δημ. Νιώρας, φιλόλογος

1996-2000      Γεώργιος Νικ. Δαουκλιώτης, θεολόγος

2000-2007      Γεώργιος Νικ. Δαουκλιώτης, θεολόγος

2007-2011      Παναγιώτης Μουστακαλής, φυσικός

2011-1014      Ιωάννης Αντωνόπουλος, μαθηματικός

2014-2015      Ιωάννης Ανδρεαδάκης, τεχνολόγος-μηχανολόγος.

2016-…           Ανδρέας Αγγελακόπουλος, χημικός

Επίλογος

   Ένα αιωνόβιο σχολείο, δεν λειτούργησε βέβαια μόνο από τον εκάστοτε διευθυντή του. Υπήρχε ο μεγάλος αριθμός των καθηγητών-καθηγητριών, που έδιναν τον καθημερινό αγώνα της μάθησης και αγωγής. Χρόνια δύσκολα, με ελάχιστα εφόδια, με μεγάλο αριθμό μαθητών στις τάξεις και με φτώχεια από μεγάλο τμήμα του δυναμικού του.

   Αφήνοντας αυτά, που δεν είναι της παρούσης θέσης, θεωρώ χρέος να αποδοθεί η ελάχιστη οφειλόμενη τιμή στον άγνωστο καθηγητή/καθηγήτρια, που υλοποίησε το όνειρο του ευεργέτη Κωνσταντίνου Μουστάκα, για μάθηση στα νιάτα του τόπου μας.

Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος

                φυσικός

-------------------------------------------

φωτ. 2

Υστερόγραφο : Το φωτογραφικό υλικό προήλθε από το αρχείο του 3ου Μουστακείου Γυμνασίου Λαμίας, όπου είχε φυλαχθεί για χρόνια. Ευχαριστώ τον κ. Γιάννη Ζωγλοπίτη, μαθηματικό και πρώην διευθυντή του, όπως και τον κ. Αποστόλη Γατή, καθ. Γερμανικής Γλώσσας και υποδιευθυντή του ίδιου σχολείου για τη βοήθειά τους.

φωτ. 1

   Εκτός άλλων, βρέθηκαν και δύο φωτογραφίες, χωρίς όνομα και πρέπει να διετέλεσαν διευθυντές του 6ταξίου Μουστακείου Γυμνασίου. Θα δοθούν στη δημοσιότητα, με την παράκληση, σε όποιον/όποια τους αναγνωρίσει, να με ενημερώσει για την πληρότητα της εργασίας.

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Κώστα Δημοσθ. Γαλλή : “Ιστορία του Α’ Ελληνικού Σχολείου Λαμίας (1835-1929)”, σ. 182, περ. “ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ” 1986, Λαμία.

[2] Νόμος 4373 “Περί διαρρυθμίσεως των σχολείων της Μ. Εκπαιδεύσεως”.

[3] Το αρχαιότερο σχολείο όλων ήταν  το Α’ Ελληνικό Σχολείο Λαμίας, με ζωή και προσφορά 94 χρόνων!

[4] Κατά κανόνα οι διευθυντές των σχολείων ήταν φιλόλογοι. Έτσι, όπου είναι πλάγια η γραφή, πρόσθεσα ο ίδιος την ειδικότητα φιλόλογος, πάντα με επιφύλαξη για το αληθές.