Από την Παύλιανη Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1901-1921)

Προλεγόμενα

   Η Παύλιανη είναι ορεινό χωριό του νομού Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 1.040 μ., στις πλαγιές του όρους Οίτης. Βρίσκεται μέσα σε πυκνό ελατοδάσος και τα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη.

Πανοραμική φωτογραφία της Παύλιανης

(η φωτογραφία ελήφθη από το Διαδίκτυο)

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από την Παύλιανη. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 145 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Μάιο του 2019. 

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 38 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν πολλαπλά ταξίδια) και τελικά ανευρέθηκαν 145 καταγραφές. Πρέπει να σημειωθεί, επειδή δεν ξέρω επώνυμα, ότι κατέγραψα ως μετανάστες της Παύλιανης[1], όσους δήλωσαν στην Αμερική ότι γεννήθηκαν και κατοικούσαν σ’ αυτήν. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία) ή άλλο χωριό της περιοχής. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η παρούσα εργασία θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με φωτογραφικό υλικό των μεταναστών στις ΗΠΑ, που εγώ δεν έχω αυτή τη δυνατότητα. Ο τοπικός Σύλλογος ή με πρωτοβουλία κάποιου (ή κάποιων) μπορεί να αναζητήσει και να βρεθούν στο χωριό κάποιες φωτογραφίες, που θα εμπλουτίσουν την προσπάθεια αυτή. Επίσης μπορεί να συμπληρωθεί η εργασία, με την τύχη των μεταναστών αυτών, δηλ. ποιοι γύρισαν στην πατρίδα και ποια ήταν η προκοπή τους (επαγγελματική και προσωπική).

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Παύλιανης, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

---

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Παύλιανης

   Από τις 20 Απριλίου 1835 ο οικισμός Παύλιανης ορίστηκε ως έδρα του δήμου Ροδοντίων (Οιτών) του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στις 2 Ιουλίου 1841 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο αυτό και προσαρτήθηκε στο δήμο Ηρακλειωτών, του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Το 1899 διαιρέθηκε ο νομός και ο οικισμός Παύλιανη υπαγόταν πλέον στο νομό Φθιώτιδος. Από τις 4 Δεκεμβρίου 1909, πάλι δημιουργήθηκε ο νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος και ο οικισμός Παύλιανης υπαγόταν σ’ αυτόν.

   Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός Παύλιανης αποσπάστηκε από το δήμο Ηρακλειωτών, απετέλεσε ομώνυμη κοινότητα και ορίστηκε ως έδρα αυτής.

   Στις 31 Μαρτίου 1943 διαιρέθηκε ο νομός και ο οικισμός με την ομώνυμη κοινότητα υπάγεται πλέον στο νομό Φθιώτιδος.

   Στις 7 Ιουνίου 2010 (σχέδιο “Καλλικράτης”) η κοινότητα Παύλιανης καταργήθηκε και από την 1η Ιανουαρίου 2011 ο ομώνυμος οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Λαμιέων.

   Ο πληθυσμός της (απογραφή του 2011) ανέρχεται σε 498 κατοίκους. Η δημοτική ενότητα Παύλιανης περιλαμβάνει τους οικισμούς Παύλιανη ή Άνω Παύλιανη (367 κάτ.) και Νέα Παύλιανη ή Κάτω Παύλιανη (131 κάτ.).

 

 

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση στην Αμερική[2]

   Από τα 145 ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (43) έφυγαν το 1907 (ποσοστό 30%). Συνολικά έγιναν 37 μεταναστευτικά ταξίδια (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν 12 μετανάστες που έκαναν διπλό ταξίδι.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 16% του πληθυσμού, που είναι διπλάσιο από το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή είχε περιορισμένη αυτονομία αγαθών, κυρίως με κτηνοτροφία και λίγες γεωργικές καλλιέργειες, που δυσκόλευε τη ζωή[3] των κατοίκων της περιοχής αυτής.

    Οι μετανάστες ήταν στη μεγάλη πλειοψηφία άνδρες, εκτός από 3 μέλη της οικογένειας Θ. Μαρέτσικα. Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών με 61 μετανάστες και ακολούθησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών, με 53 μετανάστες. Η κατανομή ηλικιών σε ομάδες των μεταναστών από την Παύλιανη δίνονται στον πίνακα 3.

   Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  ήταν :

(α) Μαρέτσικας Αθανάσιος Κ., ετών 14 (πήγε το 1921)

(β) Αναγνωστόπουλος Αριστείδης, ετών 17 (πήγε το 1911)

(γ) Μαρέτσικα Γιαννούλα, ετών 17 (πήγε το 1921)

   Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν :

(α) Βέλλιος Ιωάννης, ετών 42 (πήγε το 1913)

(β) Μαρέτσικας Κωνσταντίνος, ετών 41 (πήγε το 1921)

(γ) Κουτσαρίδας Ιωάννης, ετών 40 (πήγε το 1907)

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 25 έτη.

   Οι περισσότεροι μετανάστες της Παύλιανης ήταν άγαμοι. Πιο συγκεκριμένα από τους 145 μετανάστες, οι 99 ήταν άγαμοι (69 %) και οι 46 ήταν έγγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Παύλιανης, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

   Συνολικά έγιναν 38 ταξίδια, που διακίνησαν τους 145 μετανάστες της Παύλιανης. Οι περισσότεροι μετανάστες (73 άτομα) προτίμησαν το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 50 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 32 μετανάστες. Από το λιμάνι της Χάβρης έφυγαν 17 άτομα (βλ. πίνακα 4). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες της Παύλιανης έφυγαν με ξένα πλοία.

   Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, το 1906 έφυγαν 9 μετανάστες με το πλοίο “Giulia”. Το έτος 1907 και από το ίδιο λιμάνι έφυγαν σε ένα ταξίδι έφυγαν 11 μετανάστες με το ίδιο πλοίο. Το ίδιο έτος (1907), σε ένα ταξίδι, έφυγαν 10 μετανάστες από το λιμάνι της Πάτρας, με το πλοίο “Laura”.Το 1909 από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 15 μετανάστες με το ελληνόκτητο πλοίο “Patris”. Το 1910, από το λιμάνι του Φιούμε στην Αδριατική θάλασσα έφυγαν 14 μετανάστες σε ένα ταξίδι, με το πλοίο “Pannonia”. Τέλος, το 1921 από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 9 μετανάστες της Παύλιανης με το ελληνόκτητο πλοίο “King Alexander”. Το χαρακτηριστικό της μετανάστευσης αυτής ήταν η προτίμηση για ομαδικά ταξίδια και όχι μεμονωμένα. Έγιναν 27 ομαδικά ταξίδια, και 10  μεμονωμένα.

   Αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 5, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Παύλιανης φαίνονται στον Πίνακα 6. Κυριάρχησε η πολιτεία του Όρεγκον, με 54 άτομα (ποσοστό 37,5%)! Ειδικά η πόλη Πόρτλαντ, που δέχτηκε 49 μετανάστες, μπορεί να χαρακτηριστεί ως “παροικία” της Παύλιανης στην Αμερική! Ακολούθησαν οι πολιτείες της Γιούτα (ειδικά το Καστλ Γκέιτ δέχτηκε 26 άτομα), της Μασαχουσέτης, Νέας Υόρκης, Ουάσινγκτον, Αριζόνα και Ιλινόις. Οι μεμονωμένοι προορισμοί φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 6.

   Πιο συγκεκριμένα, οι μετανάστες επέλεξαν τους επόμενους τόπους (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ	ΤΟΠΟΙ
Όρεγκον (Ore.)	Portland (49), Baker City (1), Oregon City (2), The Daller (1), Phoenix (1)
Γιούτα (Utah)	Castle Gate (26), Helper (3), Bingham Canyon (2), Salt Lake City (2)
Μασαχουσέτη (Mass.)	Lowell (10), Haydenville (6), Springfield (2), Haverhill (1)
Νέα Υόρκη (N.Y.)	New York (13)
Ουάσινγκτον (Wash.)	Everett (3), Spokane (3), Camas (2), Bellingham (1), Seattle (1), Pasco (1)
Αριζόνα (Ari.)	Phoenix (7)
Ιλινόις (Ill.)	Chicago (6)
Αϊντάχο (Idaho)	Pocatello (1)
Οχάιο (Ohio)	Columbus (1)
ΣΥΝΟΛΑ	145

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Ο μεγάλος όγκος των μεταναστών (80 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν : εργάτες σε φάρμα, αγρότες-κτηματίες και καλλιεργητής.  Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

επάγγελμα	αριθ.
εργάτης (laborer, workman, worker)	116
εργάτης σε φάρμα (farm laborer)	19
αγρότης-κτηματίας (farmer)	7
εργάτης ημέρας (day laborer)	2
καλλιεργητής (agricultural)	1
ΣΥΝΟΛΟ	145

3.  Διπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 12 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν η συνοδεία μελών της οικογένειάς τους.

   Περισσότερα χρόνια δούλεψαν στη διάρκεια του α’ ταξιδιού τους οι : Θεόδ. Μαρέτσικας (14 χρόνια), Νικ. Ζαρλάς (12 χρόνια) και Γεώρ. Λύτρας (8 χρόνια). Ο Μ.Ο. παραμονής και εργασίας όλων αυτών στο α’ ταξίδι τους ήταν 5 χρόνια.

   Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν :

1.    Βασίλειος Αναγνωστόπουλος :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-09 στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 στην πόλη Χαϊντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης.

2.    Ιωάννης Γεωργίου : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-10 στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1911 πάλι στον ίδιο προορισμό.

3.    Χρήστος Κουλτούκης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-10 στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1912 στο Σικάγο.

4.    Νικόλαος Ζαρλάς : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1901-13 στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

5.    Κωνσταντίνος Κοτσαρίδας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-13 στο Κάνσας της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Πάσκο (Pasco) της ίδιας πολιτείας.

6.    Βασίλειος Σταματόπουλος : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-13 στο Κάνσας. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.

7.    Αθανάσιος Γάτος : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1910-12 σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.

8.    Αθανάσιος Παπαμανώλης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Σωλτ Λέικ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1915 στην Χαϊντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης.

9.    Αθανάσιος Κατσούδας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στην Χαϊντενβίλ της Μασαχουσέτης.

10.  Γεώργιος Λύτρας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-20 σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 στο Μπίνγκαμ Κάνυον της Γιούτα.

11.  Θεόδωρος Μαρέτσικας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-20 στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα. Το β’ ταξίδι έγινε (με όλη την οικογένειά του) το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.

12.  Κωνσταντίνος Μαρέτσικας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1915-20 στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα. Το β’ ταξίδι έγινε το 1921 πάλι στον ίδιο προορισμό.

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Παύλιανης

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Παύλιανης που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[4]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Παύλιανης δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

α/α       Ονοματεπώνυμο              χρ. άφιξης    ηλικία    έγγαμος      Πλοίο ταξιδιού      Λιμάνι αναχ.

1        Αλεξίου Γεώργιος              6-4-1910        35           όχι          Pannonia                Φιούμε

2        Αναγνόπουλος Αθανάσ.      27-3-1914       18           όχι          La Touraina            Χάβρη

3        Αναγνόπουλος Βασίλ.         2-1-1907        19           όχι          Francesca              Παλέρμο

4        Αναγνόπουλος Ιωάννης      13-3-1911       19           όχι          Martha Washington  Πάτρα

5        Αναγνωστόπουλος Αριστ.    3-6-1911        17           όχι          Patris                     Πειραιεύς

6        Αναγνωστόπουλος Βασ.      3-6-1911        23           όχι          Patris                     Πειραιεύς

7        Αναστασίου Δημήτριος Ι.     6-4-1910        20           όχι          Pannonia                Φιούμε

8        Αντωνίου Παναγιώτης         6-4-1910        28           όχι          Pannonia                Φιούμε

9        Αυγέρης Αθανάσιος           25-3-1909       24           όχι          Atlanta                   Πάτρα

10      Βασιλείου Δημήτριος          17-3-1907       23           όχι          Eugenia                  Πάτρα

11      Bέλλιος Ιωάννης                8-6-1913        42           ναι          Martha Washington   Πάτρα

12      Βλαχομήτρος Κώστας         31-12-1906     28           ναι          Giulia                      Πάτρα

13      Γάτος Αθανάσιος               6-4-1910        24           όχι          Pannonia                 Φιούμε

14      Γάτος Αθανάσιος               25-7-1914       28           όχι          Saxonia                   Πάτρα

15      Γάτος Γεώργιος                 9-3-1907        23           όχι          Giulia                      Πάτρα

16      Γερονικολός Αθανάσιος      2-4-1914        18           όχι          Laconia (1912)          Πάτρα

17      Γεωργίου Ιωάννης             25-3-1909       19           όχι          Atlanta                    Πάτρα

18      Γεωργίου Ιωάννης             3-6-1911        21           όχι          Patris                      Πειραιεύς

19      Γεωργογιάννης Πέτρος       9-3-1907        26           όχι          Giulia                      Πάτρα

20      Γεωργούσης Αντώνιος        2-1-1907        19           όχι          Francesca                Παλέρμο

21      Γεωργούσης Δημήτριος      4-4-1908        19           όχι          La Provence             Χάβρη

22      Γεωργούσης Ιωάννης         4-4-1908        32           ναι          La Provence             Χάβρη

23      Γεωργούσης Νικόλαος       21-4-1909       18           όχι          Patris                      Πειραιεύς

24      Γιαννακός Ιωάννης             16-4-1913       19           όχι          Polonia                   Πάτρα

25      Γιώτας Απόστολος              31-12-1906     19           όχι          Giulia                      Πάτρα

26      Γκόλφης Παναγιώτης         14-4-1914       39           ναι          Celtic                     Νάπολη

27      Γούλας Αθανάσιος             31-12-1906     22           όχι          Giulia                      Πάτρα

28      Δημάκης Κώστας               13-3-1911       20           όχι          Martha Washington   Πάτρα

29      Δρόσος Κωνσταντίνος         28-3-1912       23           όχι          Hamburg                 Παλέρμο

30      Ελευθερίου Παναγιώτης      15-4-1907       35           ναι          Hudson                  Χάβρη

31      Ευσταθίου Δημήτριος         6-4-1910        35           ναι          Pannonia                 Φιούμε

32      Ζαρλάς Νικόλαος               9-3-1907        30           ναι          Giulia                     Πάτρα

33      Ζαρλάς Νικόλαος               27-3-1914       38           ναι          La Touraina             Χάβρη

34      Ζωγράφος Ευάγγελος        6-4-1910        24           όχι          Pannonia                 Φιούμε

35      Ζωγράφος Κώστας            6-12-1907       25           όχι          Laura                      Πάτρα

36      Θεοδώρου Στέφανος          6-12-1907       35           όχι          Laura                     Πάτρα

37      Καλαντζής Κωνσταντίνος     2-1-1907        18           ναι          Francesca               Παλέρμο

38      Καλής Νικόλαος                2-1-1907        21           όχι          Francesca                Παλέρμο

39      Καρέσκος Αθανάσιος          2-1-1907        23           όχι          Francesca               Παλέρμο

40      Καρμάλης Βασίλειος           9-3-1907        28           όχι          Giulia                      Πάτρα

41      Καρμάλης Σπύρος Ι.           5-9-1907        25           όχι          Mexico (1907)          Χάβρη

42      Κατσάκος Ιωάννης             21-4-1909       19           όχι          Patris                     Πειραιεύς

43      Κατσάκος Νικόλαος           21-4-1909       33           ναι          Patris                     Πειραιεύς

44      Κατσίμπας Δημήτριος         9-3-1907        20           όχι          Giulia                     Πάτρα

45      Κατσίμπας Δημήτριος         29-3-1912       39           ναι          Oceania                 Πάτρα

46      Κατσούδας Αθανάσιος        25-3-1909       20           όχι          Atlanta                  Πάτρα

47      Κατσούδας Αθανάσιος        20-2-1921       29           ναι          Themistocles          Πειραιεύς

48      Κατσούδας Θωμάς             21-4-1909       30           ναι          Patris                     Πειραιεύς

49      Κατσούδας Ιωάννης           21-4-1909       19           όχι          Patris                     Πειραιεύς

50      Κελεπούρης Απόστολος      31-12-1906     19           όχι          Giulia                     Πάτρα

51      Κελεπούρης Βασίλειος        31-12-1906     25           ναι          Giulia                     Πάτρα

52      Κελεπούρης Γεώργιος        31-12-1906     27           ναι          Giulia                     Πάτρα

53      Κοτσαρίδας Ιωάννης           14-7-1909       24           όχι          Patris                    Πειραιεύς

54      Κοτσαρίδας Κωνσταντίνος   24-4-1914       35           ναι          Pannonia                Πάτρα

55      Κουλτούκης Δημήτριος       27-3-1914       18           όχι          La  Touraine           Χάβρη

56      Κουλτούκης Ηλίας (;)         6-4-1910        20           όχι          Pannonia                Φιούμε

57      Κουλτούκης Κωνσταντίνος  9-3-1907        20           όχι          Giulia                     Πάτρα

58      Κουλτούκης Χρήστος         21-4-1909       29           ναι          Patris                     Πειραιεύς

59      Κουλτούκης Χρήστος         20-5-1912       33           ναι          Martha Washington  Πάτρα

60      Κουτσαρίδας Βασίλειος       23-6-1907       18           όχι          Gerty                    Πάτρα

61      Κουτσαρίδας Δημήτριος      6-12-1907       30           ναι          Laura                    Πάτρα

62      Κουτσαρίδας Ιωάννης         15-4-1907       40           ναι          Hudson                 Χάβρη

63      Κουτσαρίδας Κώστας          25-3-1911       30           ναι          Argentina              Πάτρα

64      Κουτσαρίδας Σπυρίδων       6-12-1907       35           ναι          Laura                    Πάτρα

65      Κρεμμυδάς Ιωάννης           13-3-1911       19           όχι          Martha Washington  Πάτρα

66      Κρεμμυδάς Ιωάννης           3-4-1912        20           όχι          Laura                     Πάτρα

67      Κρεμμυδάς Κωνσταντίνος    12-9-1910       19           όχι          La Gascogne          Χάβρη

68      Κρεμμυδάς Κωνσταντίνος    28-2-1921       28           όχι          King Alexander       Πειραιεύς

69      Κρεμμυδάς Κώστας            16-4-1913       19           όχι          Polonia                  Πάτρα

70      Κρεμμυδάς Σπύρος Γ.        27-3-1914       18           όχι          La Touraine            Χάβρη

71      Κρέτσας Νικόλαος             17-3-1907       27           ναι          Eugenia                 Πάτρα

72      Κριαράς Γεώργιος              21-4-1909       23           όχι          Patris                   Πειραιεύς

73      Λιούλας Νικόλαος              31-12-1906     25           όχι          Giulia                    Πάτρα

74      Λύτρας Γεώργιος               21-4-1909       19           όχι          Patris                    Πειραιεύς

75      Λύτρας Γεώργιος               3-6-1911        19           όχι          Patris                    Πειραιεύς

76      Λύτρας Γεώργιος               24-4-1914       18           όχι          Pannonia               Πάτρα

77      Λύτρας Γεώργιος               20-2-1921       33           ναι          Themistocles         Πειραιεύς

78      Λύτρας Γεώργιος Σπ.         14-3-1912       20           όχι          Patris                    Πειραιεύς

79      Λύτρας Ιωάννης                 6-12-1907       35           ναι          Laura                    Πάτρα

80      Λύτρας Κωνσταντίνος         12-9-1910       19           όχι          La Gascogne          Χάβρη

81      Μανίκας Κώστας                16-4-1913       19           όχι          Polonia                 Πάτρα

82      Μανώλης Γεώργιος            21-12-1909     30           ναι          Martha Washington  Πάτρα

83      Μαρέτσικα Αγγελική          28-2-1921       19           όχι          King Alexander       Πειραιεύς

84      Μαρέτσικα Βασιλική Θ.       28-2-1921       27           ναι          King Alexander       Πειραιεύς

85      Μαρέτσικα Γιαννούλα         28-2-1921       17           όχι          King Alexander       Πειραιεύς

86      Μαρέτσικας Αθανάσιος Κ    28-2-1921       14           όχι          King Alexander       Πειραιεύς

87      Μαρέτσικας Γεώργιος         15-4-1907       35           ναι          Hudson                 Χάβρη

88      Μαρέτσικας Θεόδωρος       28-2-1921       35           ναι          King Alexander       Πειραιεύς

89      Μαρέτσικας Κων/νος 1       28-2-1921       41           ναι          King Alexander       Πειραιεύς

90      Μαρέτσικας Κων/νος 2       28-2-1921       14           όχι          King Alexander       Πειραιεύς

91      Μαρέτσικος Ευθύμιος         5-9-1907        20           όχι          Mexico (1907)         Χάβρη

92      Μαρέτσικος Ευθύμιος         21-4-1909       18           όχι          Patris                    Πειραιεύς

93      Μυλωνάς Ευστάθιος Ι.        25-7-1914       28           όχι          Saxonia                  Πάτρα

94      Μυλωνάς Κωνσταντίνος      5-9-1907        20           όχι          Mexico (1907)          Χάβρη

95      Νίκου Δημήτριος               9-3-1907        20           όχι          Giulia                     Πάτρα

96      Παλαιορούτας Λουκάς        21-4-1909       18           όχι          Patris                    Πειραιεύς

97      Παλαιορούτας Νικόλαος     24-2-1912       32           ναι          Themistocles          Πάτρα

98      Πανής Αθανάσιος               1-3-1911        19           όχι          Alice                     Πάτρα

99      Παντίκος Νικόλαος            31-12-1906     24           όχι          Giulia                     Πάτρα

100     Παπαδημητρίου Αθανάσιος  21-4-1909       23           όχι          Patris                   Πειραιεύς

101     Παπαδημητρίου Αθανάσιος  29-3-1912       31           ναι          Oceania               Πάτρα

102     Παπαδημητρίου Γρηγόριος  25-3-1909       24           ναι          Atlanta                 Πάτρα

103     Παπαδημητρίου Ιωάννης     3-4-1912        20           όχι          Laura                    Πάτρα

104     Παπαδημητρίου Κων/νος    23-6-1907       24           όχι          Gerty                    Πάτρα

105     Παπαδημητρίου Νικόλαος   6-12-1907       20           όχι          Laura                    Πάτρα

106     Παπαδημητρίου Περικλής   23-6-1907       22           όχι          Gerty                    Πάτρα

107     Παπαδημητρίου Σπύρος      6-4-1910        23           όχι          Pannonia               Φιούμε

108     Παπαϊωάννου Ανδρέας       20-5-1912       38           ναι          Martha Washington  Πάτρα

109     Παπαμανώλης Αθανάσιος    27-2-1909       30           ναι          Atlanta                  Πάτρα

110     Παπαμανώλης Αθανάσιος    10-5-1915       34           ναι          Athinai                  Πάτρα

111     Παπαμανώλης Γεώργιος     9-3-1907        27           όχι          Giulia                     Πάτρα

112     Παπαμανώλης Δημήτριος    25-3-1909       33           ναι          Atlanta                  Πάτρα

113     Παπαμανώλης Ιωάννης       9-3-1907        32           όχι          Giulia                     Πάτρα

114     Παπαμανώλης Νικόλαος     6-4-1910        24           όχι          Pannonia                Φιούμε

115     Πατσαντάρας Αθανάσιος     6-12-1907       28           όχι          Laura                    Πάτρα

116     Πατσαντάρας Κων/νος        6-4-1910        20           όχι          Pannonia               Φιούμε

117     Πατσαντάρας Κώστας         29-9-1910       20           όχι          Oceania                Πάτρα

118     Πατσαντάρας Νικόλαος       9-3-1907        18           όχι          Giulia                    Πάτρα

119     Πλακίδης Σπύρος              2-1-1907        19           όχι          Francesca              Παλέρμο

120     Πούλιος Λάμπρος              31-12-1906     23           όχι          Giulia                     Πάτρα

121     Σκούρας Γεώργιος             23-6-1907       31           ναι          Gerty                    Πάτρα

122     Σπαθούλας Αθανάσιος        6-12-1907       24           όχι          Laura                    Πάτρα

123     Σπαθούλας Κώστας            21-4-1909       18           όχι          Patris                    Πειραιεύς

124     Σταματόπουλος Βασίλ.        24-4-1914       38           ναι          Pannonia               Πάτρα

125     Σταμούλης Δημήτριος         20-4-1910       33           ναι          Laura                    Πάτρα

126     Σταυρόπουλος Σπυρίδων    6-12-1907       24           όχι          Laura                     Πάτρα

127     Στεργίου Δημήτριος           29-3-1912       19           όχι          Oceania                 Πάτρα

128     Ταλαγάνης Κώστας            13-3-1911       20           όχι          Martha Washington  Πάτρα

129     Τελώνης Αθανάσιος           6-12-1907       20           όχι          Laura                     Πάτρα

130     Τελώνης Ανδρέας              6-4-1910        33           ναι          Pannonia                 Φιούμε

131     Τελώνης Γεώργιος             6-4-1910        20           όχι          Pannonia                Φιούμε

132     Τσαπής  Νικόλαος             2-4-1914        18           όχι          Laconia (1912)          Πάτρα

133     Τσατίρης Ηλίας                  21-4-1909       26           ναι          Patris                     Πειραιεύς

134     Τσατίρης Ιωάννης              13-3-1911       23           όχι          Martha Washington  Πάτρα

135     Τσότρας Παναγιώτης          14-4-1914       18           όχι          Celtic                    Νάπολη

136     Φαρμάκης Δημήτριος         21-12-1909     19           όχι          Martha Washington  Πάτρα

137     Φαρμάκης Κώστας             21-4-1909       30           όχι          Patris                    Πειραιεύς

138     Φωτόπουλος Κων/νος        28-2-1921       28           όχι          King Alexander       Πειραιεύς

139     Χαϊμάνης Αθανάσιος           5-9-1907        25           όχι          Mexico (1907)         Χάβρη

140     Χαϊμάνης Αθανάσιος           6-4-1910        35           ναι          Pannonia               Φιούμε

141     Χαϊμάνης Δημήτριος           15-4-1907       20           όχι          Hudson                 Χάβρη

142     Χαϊμάνης Σπύρος               5-9-1907        32           ναι          Mexico (1907)         Χάβρη

143     Χαραλάμπου Γεώργιος       21-4-1909       19           όχι          Patris                    Πειραιεύς

144     Χαραλάμπου Αθανάσιος      6-12-1907       19           ναι          Laura                    Πάτρα

145     Χρήστου Χρήστος              9-3-1907        30           ναι          Giulia                     Πάτρα

---

5.  Χρονικό της μετανάστευσης από την Παύλιανη

Α. Η αρχή - Ο πρωτοπόρος

      Έγινε το 1901, με την είσοδο του 20ού αι. Τολμηρός πρωτοπόρος ήταν ο Νικόλαος Ζαρλάς. Σε ηλικία 24 ετών έφυγε από την Παύλιανη για να δουλέψει στην Αμερική. Τελικός προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Έμεινε μέχρι το 1913, δηλ. 12 χρόνια και επέστρεψε. Το 1914 έκανε και δεύτερο ταξίδι.

Α. Η μεγάλη ομάδα του 1906

   Στη λήξη του έτους 1906, μία πολυμελής ομάδα από νέους της Παύλιανης, αποφάσισε να υλοποιήσει το όνειρο για μια καλύτερη ζωή. Η ομάδα αριθμούσε εννέα άτομα και περιλάμβανε τους : Κώσ. Βλαχομήτρο, Απ. Γιώτα, Αθ. Γούλα, Απ. Κελεπούρη, Βασ. Κελεπούρη, Γεώρ. Κελεπούρη, Νικ. Λιούλα, Νικ. Παντίκο και Λάμπ. Πούλιο. Στις 8 Δεκεμβρίου 1906, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Giulia” και στις 31 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους πρωτοπόρους αυτούς μετανάστες γνωρίζουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Κώστας Βλαχομήτρος ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Σωτήριος Μπανίκος.

·         Ο Απόστολος Γιώτας ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-καλλιεργητής (agricultural). Με 15 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στην πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Βασίλειος Πλούμης.

·         Ο Αθανάσιος Γούλας ήταν 22 ετών και αναλφάβητος. Έψαχνε για δουλειά (με 14 $ στην τσέπη) στην πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδελφό του Νικόλαο Γούλα.

·         Ο Απόστολος Κελεπούρης ήταν 19 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $) ήταν η πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Μήτσος Νικάκης.

·         Ο Βασίλειος Κελεπούρης ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 10 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, κοντά στο συμπατριώτη του Χρήστο Καλαθά.

·         Ο Γεώργιος Κελεπούρης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά (με 12 $ μαζί του) στην πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Θεόδωρος Νικάκης.

·         Ο Νικόλαος Λιούλας (Lioulas) ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημήτριος Μούκας.

·         Ο Νικόλαος Παντίκος ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Προορισμός του (με 10 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, κοντά στο συμπατριώτη του Νικόλαο Πετρίλο.

·         Ο Λάμπρος Πούλιος ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Με 12 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λόουελ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Νικόλαος Πατσέλης.

   Επιπλέον αυτών, το 1906 πήγαν στην Αμερική : Ο Βασίλειος Αναγνωστόπουλος, σε ηλικία 18 ετών, με προορισμό το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Επίσης, ο Θεόδωρος Μαρέτσικος[5], σε ηλικία 20 ετών, που εργάστηκε 14 χρόνια στο Φοίνιξ της Αριζόνα.

Β. Κορύφωση της μετανάστευσης στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν επτά ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 43 άτομα της Παύλιανης. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική άφιξη έγινε με την είσοδο του έτους 1907. Ήταν μια ομάδα έξι ατόμων. Αυτοί ήταν οι : Βασ. Αναγνόπουλος, Αντ. Γεωργούσης, Κων. Καλαντζής, Νικ. Καλής, Αθ. Καρέσκος και Σπ. Πλακίδης. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι την Ιταλία. Στις 18 Δεκεμβρίου 1906, από το ιταλικό λιμάνι του Παλέρμο έφυγαν με το πλοίο “Francesca” και στις 2 Ιανουαρίου 1907 έφτασαν στην Αμερική. Τα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Βασίλειος Αναγνόπουλος ήταν 19 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Αναζητούσε δουλειά, με 21 $ μαζί του, στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Δημήτριος Σκούρας[6].

·         Ο Αντώνιος Γεωργούσης ήταν 19 ετών. Ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Με 23 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Παλαντάς[7].

·         Ο Κωνσταντίνος Καλαντζής ήταν 18 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη αλλά ως τόπο κατοικίας του δήλωσε το Νεοχώρι (;). Προορισμός του (μς 16 $) για δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer) ήταν η πόλη Λόουελ (Lowell) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Πάππας.

·         Ο Νικόλαος Καλής[8] (;) ήταν 21 ετών. Δήλωσε τη Λαμία ως τόπο κατοικίας. Με 26 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τάκλιζας.

·         Ο Αθανάσιος Καρέσκος ήταν 23 ετών. Κι αυτός ανέφερε τη Λαμία ως τόπο προηγούμενης διαμονής. Αναζητούσε δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer), με 26 $ μαζί του, στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Αργύρης Αργυρόπουλος.

·         Ο Σπύρος Πλακίδης ήταν 19 ετών. Από τη Λαμία που δήλωσε ως τόπο διαμονής, με 19 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Νικόλαο Παλαντά.

 

Πλοίο “Francesca”  (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η δεύτερη ομαδική άφιξη στο 1907 αριθμούσε 11 άτομα και αποτελείτο από τους: Γεώργ. Γάτο, Πέτρ. Γεωργογιάννη, Νικ. Ζαρλά, Βασ. Καρμάλη, Δημ. Κατσίμπα, Κων. Κουλτούκη, Δημ. Νίκου, Γεώρ. Παπαμανώλη, Ιωάν. Παπαμανώλη, Νικ. Πατσαντάρα και Χρ. Χρήστου. Στις 15 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, η ομάδα επιβιβάστηκε στο πλοίο “Giulia” και στις 9 Μαρτίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας πληροφορεί επιπλέον ότι :

·         Ο Γεώργιος Γάτος ήταν 23 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 15 $) ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Α. Αργυρόπουλο.

·         Ο Πέτρος Γεωργογιάννης ήταν 26 ετών. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημ. Σκούρας[9].

·         Ο Νικόλαος Ζαρλάς ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά (με 20 $ μαζί του) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Δημ. Σκούρας.

·         Ο Βασίλειος Καρμάλης ήταν 28 ετών και αναλφάβητος. Με 15 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στο συμπατριώτη του Θεμιστοκλή Πολυζώη[10].

·         Ο Δημήτριος Κατσίμπας ήταν 20 ετών. Προορισμός του για δουλειά (με 18 $) ήταν το Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, κοντά στο συμπατριώτη Αθανάσιο Παλαιορούτα.

·         Ο Κωνσταντίνος Κουλτούκης ήταν 20 ετών. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στο συμπατριώτη του Νικόλαο Παλαντά[11].

·         Ο Δημήτριος Νίκου ήταν 20 ετών. Αναζητούσε δουλειά (με 15 $ μαζί του) στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπυρ. Χρήστου.

·         Ο Γεώργιος Παπαμανώλης ήταν 27 ετών. Με 45 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Παπαγορίδης.

·         Ο Ιωάννης Παπαμανώλης ήταν 32 ετών. Τελικός προορισμός του (με 32 $) για δουλειά ήταν το Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Παπαγορίδης.

·         Ο Νικόλαος Πατσαντάρας ήταν 18 ετών και αναλφάβητος. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Γεώργ. Αθανασόπουλος.

·         Ο Χρήστος Χρήστου ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά (με 15 $ μαζί του) στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδελφό του Σπυρ. Χρήστου.

   Η τρίτη ομαδική άφιξη στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Δημ. Βασιλείου και Νικ. Κρέτσα. Τέλος Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Eugenia” και στις 17 Μαρτίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Δημήτριος Βασιλείου ήταν 23 ετών. Έψαχνε για δουλειά (με 16 $ στην τσέπη) στο Καστλ Γκέιτ (Castte Gate) της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Αναστ. Παλαιορούτα.

·         Ο Νικόλαος Κρέτσας ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του (με 16 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στο συμπατριώτη του Θεμιστοκλή Πολυζώη.

 

Πλοίο Eugenia (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η τέταρτη ομαδική άφιξη στο 1907 έγινε από 4μελή ομάδα, που περιλάμβανε τους:  Παν. Ελευθερίου, Ιωάν. Κουτσαρίδα, Γεώργ. Μαρέτσικα και Δημ. Χαϊμάνη. Από την Ελλάδα η ομάδα ταξίδεψε με πλοίο μέχρι τη Γαλλία. Στις 30 Μαρτίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης αναχώρησαν με το πλοίο “Hudson” και στις 15 Απριλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υλικό του αρχείου μας πληροφορεί ακόμη ότι :

·         Ο Παναγιώτης Ελευθερίου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Με 10 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά σε ξάδερφό[12] του.

·         Ο Ιωάννης Κουτσαρίδας ήταν 40 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Κι αυτός  δήλωσε τη Λαμία, ως τόπο προηγούμενης διαμονής. Αναζητούσε δουλειά, με 10 $ μαζί του, στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Αθανάσιο Κατσάκο.

·         Ο Γεώργιος Μαρέτσικας ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Ως τόπο κατοικίας δήλωσε τη Λαμία. Με 10 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ένας ξάδερφός[13] του.

·         Ο Δημήτριος Χαϊμάνης ήταν 20 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου είχε φίλο του τον Αθανάσιο Παλιορούτα.

   Η πέμπτη ομαδική άφιξη στο 1907 αριθμούσε 4 άτομα. Ήταν οι : Βασ. Κουτσαρίδας, Κων. Παπαδημητρίου, Περ. Παπαδημητρίου και Γεώρ. Σκούρας. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Gerty” και στις 23 Ιουνίου έφτασαν στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Βασίλειος Κουτσαρίδας ήταν 18 ετών. Ως τόπο τελευταίας διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Με 15 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Γάτος.

·         Ο Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου ήταν 24 ετών. Κι αυτός δήλωσε τη Λαμία ως τόπο προηγούμενης διαμονής. Αναζητούσε δουλειά (με 18 $ μαζί του) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Γάτο.

·         Ο Περικλής Παπαδημητρίου ήταν 22 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Με 15 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Πλακίδας.

·         Ο Γεώργιος Σκούρας ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Κι αυτός δήλωσε ως τόπο προηγούμενης διαμονής τη Λαμία. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ανεψιό του Αργύριο Αργυρόπουλο.

Πλοίο “Gerty”

   Η έκτη ομαδική άφιξη στο 1907 έγινε από 5μελή ομάδα, την οποία απάρτιζαν οι: Σπ. Καρμάλης, Ευθ. Μαρέτσικος, Κων. Μυλωνάς, Αθ. Χαϊμάνης και Σπ. Χαϊμάνης. Από την Ελλάδα, πήγαν με πλοίο μέχρι τη Γαλία. Στις 24 Αυγούστου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης, ανέβηκαν στο ατμόπλοιο “Mexico (1907)” και στις 5 Σεπτεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας γνωρίζει ότι:

·         Ο Σπύρος Καρμάλης ήταν 25 ετών. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Ιωάννης. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του ……[14] Γοργογιάννης.

·         Ο Ευθύμιος Μαρέτσικος ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Κι αυτός ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Νίκος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 11 $ μαζί του) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον αδερφό του Αθανάσιο Μαρέτσικο.

·         Ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς (Melonas) ήταν 20 ετών. Ως τόπο πρότερης κατοικίας δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 20 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Μαρέτσικος.

·         Ο Αθανάσιος Χαϊμάνης (Chaïmanis) ήταν 25 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Κωνστ. Τζούφλα[15].

·         Ο Σπύρος Χαϊμάνης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Κι αυτός δήλωσε ότι διέμενε στη Λαμία. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Όρσα. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Μπιλ Καρμάλης.

   Η έβδομη (και τελευταία) ομαδική άφιξη στο 1907 αριθμούσε έντεκα άτομα και περιλάμβανε τους : Κώσ. Ζωγράφο, Στέφ, Θεοδώρου, Δημ. Κουτσαρίδα, Σπ. Κουτσαρίδα, Ιωάν. Λύτρα, Νικ. Παπαδημητρίου, Αθ. Πατσαντάρα, Αθ. Σπαθούλα, Σπ. Σταυρόπουλο, Αθ. Τελώνη και Αθ. Χαραλάμπους. Στις 19 Νοεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Laura” και στις 6 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να ξέρουμε επιπλέον γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Κώστας Ζωγράφος ήταν 25 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παρασκευή. Με 16 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά το Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, κοντά στο φίλο του Δημήτριο Χαϊμάνη.

·         Ο Στέφανος Θεοδώρου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά (με 20 $ μαζί του) στην πόλη Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Ζαρλάς.

·         Ο Δημήτριος Κουτσαρίδας ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 21 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Γεωργούσης.

 

Ατμόπλοιο Laura (Photo: Peabody Essex Museum)

·         Ο Σπυρίδων Κουτσαρίδας ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Μαρία. Προορισμός του (με 14 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στο φίλος του Πέτρο Γεωργούση.

·         Ο Ιωάννης Λύτρας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Στο χωριό είχε τη γυναίκα του Λελούδα. Με 30 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Καλέμος[16].

·         Ο Νικόλαος Παπαδημητρίου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά (με 12 $ μαζί του) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον αδελφό του Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου.

·         Ο Αθανάσιος Πατσαντάρας ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Τριαντάφυλλος. Με 12 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδελφός του Νικόλαος Πατσαντάρας.

·         Ο Αθανάσιος Σπαθούλας ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Ευθύμιος. Τελικός προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον κουνιάδο του Νικόλαο Κρέτσα.

·         Ο Σπυρίδων Σταυρόπουλος ήταν 24 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντινιά. Με 12 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου είχε τον ξάδελφό του Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου.

·         Ο Αθανάσιος Τελώνης ήταν 20 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Γιαννούλα. Αναζητούσε δουλειά (με 18 $ μαζί του) στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Παλαιορούτας.

·         Ο Αθανάσιος Χαραλάμπους ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Στέφανος. Με 14 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στο φίλο του Νικόλαο Ζαρλά.

Γ. Μία ομαδική αναχώρηση στο 1908

   Έγινε από δύο άτομα (αδέρφια), τους : Δημ. Γεωργούση και Ιωάν. Γεωργούση. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι τη Γαλλία. Στις 28 Μαρτίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης αναχώρησαν με το ατμόπλοιο “La Provence” και στις 4 Απριλίου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Ξέρουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Δημήτριος Γεωργούσης ήταν 19 ετών. Ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η μητέρα του λεγόταν Ασπιάνα. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά εργάτη ημέρας (day laborer) ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον αδερφό του Πήτερ Γεωργούση.

·         Ο Ιωάννης Γεωργούσης ήταν 32 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη αλλά ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η μητέρα του λεγόταν Ασπιάνα. Με 90 $ για τα αναγκαία έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη ημέρας (day laborer) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον αδερφό του Πήτερ Γεωργούση.

 

Πλοίο “La Provence”  (Photo: Richard Faber Collection)

Δ. Νέα μεγάλη αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1909

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια (3 ομαδικά κι 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 24 άνθρωποι της Παύλιανης. Αναλυτικά έχουμε:

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Αθανάσιο Παπαμανώλη. Στις 27 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Atlanta”  και στις 25 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά (με 11 $ μαζί του) στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Παλαιορούτας.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από πενταμελή ομάδα, την οποία αποτέλεσαν οι : Αθ. Αυγέρης, Ιωάν. Γεωργίου, Αθ. Κατσούδας, Γρηγ. Παπαδημητρίου και Δημ. Παπαμανώλης. Στις 27 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο πλοίο “Atlanta” και στις 25 Φεβρουαρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το διαθέσιμο αρχειακό υλικό μας αναφέρει ότι:

·         Ο Αθανάσιος Αυγέρης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευάγγελος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αχιλ. Παλαιορούτας.

·         Ο Ιωάννης Γεωργίου ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Προορισμός του (μ1 19 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Γεωργούσης.

·         Ο Αθανάσιος Κατσούδας ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Ανδρέας. Με 39 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αχιλ. Παλαιορούτας.

 

Πλοίο “Atlanta”

·         Ο Γρηγόριος Παπαδημητρίου ήταν 24 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ιωάννα. Αναζητούσε δουλειά, με 24 $ μαζί του, στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Α. Παλαιορούτας.

·         Ο Δημήτριος Παπαμανώλης ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Μαρία. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ, κοντά στον αδελφό του Γ. Παπαμανώλη.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 ήταν η μεγαλύτερη αριθμητικά στη μεταναστευτική ιστορία της Παύλιανης. Έγινε από ομάδα 15 ατόμων και περιλάμβανε τους: Νικ. Γεωργούση, Ιωάν. Κατσάκο, Νικ. Κατσάκο, Θωμ. Κατσούδα, Ιωάν. Κατσούδα, Χρ. Κουλτούκη, Γεώρ. Κριαρά, Γεώρ. Λύτρα, Ευθ. Μαρέτσικο, Λουκ. Παλαιορούτα, Αθ. Παπαδημητρίου, Κώσ. Σπαθούλα, Ηλ. Τσατίρη, Κώσ. Φαρμάκη και Γεώρ. Χαραλάμπους. Στις 29 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο[17] “Patris” και στις 21 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Νικόλαος Γεωργούσης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ασπασία Λέκα. Προορισμός του (με 24 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδελφός του Ιωάννης Γεωργούσης.

·         Ο Ιωάννης Κατσάκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Δημήτριος. Με 12 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, κοντά στον αδελφό του Τομ Κατσάκο.

·         Ο Νικόλαος Κατσάκος ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά (με 12 $ μαζί του) στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου είχε τον αδελφό του Ιωάννη Κατσάκο.

·         Ο Θωμάς Κατσούδας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 15 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Ιωάννης Γεωργούσης.

·         Ο Ιωάννης Κατσούδας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Προορισμός του (με 7 $ στην τσέπη) ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Κουλτούκη.

 

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

·         Ο Χρήστος Κουλτούκης (Kolotoukis) ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Με 9 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Λουκόπουλος.

·         Ο Γεώργιος Κριαράς ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Σ. Παλαιορούτας.

·         Ο Γεώργιος Λύτρας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Με 14 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στο θείο του Ιωάννη Λύτρα.

·         Ο Ευθύμιος Μαρέτσικος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του για δουλειά (με 8 $) ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδελφός του Ιωάννης Μαρέτσικος.

·         Ο Λουκάς Παλαιορούτας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Σπύρος. Με 12 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο Παλαιορούτα.

·         Ο Αθανάσιος Παπαδημητρίου ήταν 23 ετών. Τον πατέρα του έλεγαν Δημήτριο. Αναζητούσε δουλειά, με 16,50 $ μαζί του) στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Κατσάκος.

·         Ο Κώστας Σπαθούλας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Ευθύμιος. Με 12 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Έβερετ (Everett) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο Σπαθούλα.

·         Ο Ηλίας Τσατίρης ήταν 26 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του (με 9 $) για δουλειά ήταν η πόλη Έβερετ της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Σπαθούλας.

·         Ο Κώστας Φαρμάκης (Formakis) ήταν 30 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν Γεωργού. Με 10 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Λουκόπουλος.

·         Ο Γεώργιος Χαραλάμπους (Charalambon) ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Κρυστάλλω. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του, στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο συγγενής του Αθανάσιος Μαρέτσικος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Ιωάννη Κοτσαρίδα (Catsaridas).  Από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 14 Ιουλίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Θεμιστοκλής. Με 19 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Κέιμας (Camas) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον αδελφό του Βασίλειο Κοτσαρίδα.

   Η τρίτη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από 2 άτομα, τους: Γεώρ. Μανώλη και Δημ. Φαρμάκη. Στις 6 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, ανέβηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει ακόμη ότι :

·         Ο Γεώργιος Μανώλης ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Γεωργού. Με 33 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Χέλπερ[18] (Helper) της Γιούτα, όπου ήταν ο κουνιάδος του Δημήτριος Βασιλείου.

·         Ο Δημήτριος Φαρμάκης ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η μητέρα του λεγόταν Γεωργία. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Π. Χατζημάνου.

Ε. Μικρή ελάττωση του αριθμού μεταναστών στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά κι 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 17 άνθρωποι της Παύλιανης. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε 13 άτομα! Περιλάμβανε τους : Γεώρ. Αλεξίου, Δημ. Αναστασίου, Παν. Αντωνίου, Αθ. Γάτο, Δημ. Ευσταθίου, Ευάγ. Ζωγράφο, Ηλ. Κουλτούκη, Σπ. Παπαδημητρίου, Νικ. Παπαμανώλη, Κων. Πατσαντάρα, Ανδ. Τελώνη, Γεώρ. Τελώνη και Αθ. Χαϊμάνη. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα έφτασαν με πλοίο στην τότε Αυστροουγγαρία. Από το λιμάνι Φιούμε της Αδριατικής έφυγε με το ατμόπλοιο “Pannonia” και στις 6 Απριλίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Το υπάρχον αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :

 

Πλοίο “Pannonia” (Photo: Frank Pichardo Collection)

·         Ο Γεώργιος Αλεξίου ήταν 35 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό είχε τη μητέρα του Γιαννούλα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε γνωριμία με τον Κωνστ. Λουκόπουλο.

·         Ο Δημήτριος Αναστασίου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $) στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου είχε γνωριμία με τον Κων. (Gost) Κουλαμά.

·         Ο Παναγιώτης Αντωνίου ήταν 28 ετών. Η μητέρα του στην Παύλιανη λεγόταν Μαρία. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε γνωριμία (acquaintance) με τον Κων. (Gost) Πάππας.

·         Ο Αθανάσιος Γάτος ήταν 24 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιώτα. Προορισμός (με 34 $) για δουλειά ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο γνωστός του Τζέιμς Σπυρόπουλος.

·         Ο Δημήτριος Ευσταθίου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Με 27 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χάβερχιλ (Haverhill) της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Ηλιόπουλο.

·         Ο Ευάγγελος Ζωγράφος ήταν 24 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Αναζητούσε δουλειά (με 29 $ μαζί του) στο Σικάγο, όπου είχε τη γνωριμία με τον Ιωάννη Σταυρόπουλο.

·         Ο Ηλίας[19] (;) Κουλτούκης ήταν 20 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αγγελική. Με 39 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σικάγο όπου είχε τη γνωριμία με τον Τζέιμς Σταυρόπουλο.

·         Ο Σπύρος Παπαδημητρίου ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου είχε γνωριμία με το Δημήτριο Βουγιούκα.

·         Ο Νικόλαος Παπαμανώλης ήταν 24 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του (από λάθος καταγραφής προφανώς) γράφτηκε ο Κωνστ. Πάππας που ήταν στη Νέα Υόρκη! Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, κοντά στον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Πάππας.

Γεώργιος Τελώνης

·         Ο Κωνσταντίνος Πατσαντάρας ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Τριαντάφυλλος. Αναζητούσε δουλειά (με 23 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε τη γνωριμία με τον Κων. (Gost) Λουκόπουλο.

·         Ο Ανδρέας Τελώνης ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, κοντά στον ξάδερφό του Βασίλειο Κατσαρό.

·         Ο Γεώργιος Τελώνης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του λεγόταν Γιαννούλα. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδελφό του Αθανάσιο Τελώνη.

·         Ο Αθανάσιος Χαϊμάνης ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Αγγελική. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε γνωριμία με τον Κώστα Γκράβα.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Δημήτριο Σταμούλη. Στις 4 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Laura” και στις 20 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγέλω. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο Α. Γρηγορόπουλο.

Πλοίο "La Gascogne"   (Photo: Richard Faber Collection)

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από διμελή ομάδα, με τους Κων. Κρεμμυδά και Κων. Λύτρα. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι τη Γαλλία. Στις 3 Σεπτεμβρίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης επιβιβάστηκαν στο πλοίο “La Gascogne” και στις 12 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν σττο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Κρεμμυδάς ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Ηλίας. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για  δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Λύτρας.

·         Ο Κωνσταντίνος Λύτρας ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδελφός του Γεώργιος Λύτρας.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Κώστα Πατσαντάρα. Στις 12 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “Oceania” και στις 29 Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του λεγόταν Τριαντάφυλλος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην Μπέικερ Σίτυ (Baker City) του Όρεγκον, κοντά στον αδελφό του Νικ. Πατσαντάρα.

Z. Νέα ελάττωση του αριθμού μεταναστών στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά ταξίδια (2 ομαδικά κι 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άνθρωποι της Παύλιανης. Αναλυτικά έχουμε :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Αθανάσιο Πανή. Στις 13 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ατμόπλοιο “Alice” και την 1η Μαρτίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 19 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στην Παύλιανη δήλωσε τον αδελφό του Χαράλαμπο. Με 40 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Κολάμπους (Columbus) του Οχάιο, όπου ήταν ο φίλος του Δημ. Μαστραπάς[20].

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε πέντε άτομα και περιλάμβανε τους: Ιωάν. Αναγνόπουλο, Κώσ. Δημάκη, Ιωάν. Κρεμμυδά, Κώσ. Ταλαγάνη και Ιωάν. Τσατίρα. Στις 27 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 13 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το υλικό του αρχείου γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ιωάννης Αναγνόπουλος ήταν 19 ετών. Ως τόπο διαμονής δήλωσε τη Λαμία, όπου είχε τον πατέρα του Βασίλειο. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Έβερετ (Everett) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον ξάδερφό του Π. Γοργογιάννη.

 

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  (Photo: Richard Faber Collection)

·         Ο Κώστας Δημάκης ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν η πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κ. Κουλτούκης.

·         Ο Ιωάννης Κρεμμυδάς ήταν 19 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 38 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην Όρεγκον Σίτυ, του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Αθαν. Μαρέτσικο.

·         Ο Κώστας Ταλαγάνης ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Μπέλλινχαμ της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γ. Χαραλάμπους.

·         Ο Ιωάννης Τσατίρης (Tsatiras) ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Σπρίνγκφιλντ (Springfield) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γ. Κιτσοπανίδης.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον  Κώστα Κουτσαρίδα. Στις 8 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το ατμόπλοιο “Argentina” και στις 25 Μαρτίου έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία.  Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Κέιμας (Camas) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον αδελφό του Δ. Κουτσαρίδα.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε τέσσερα άτομα, τους : Αριστ. Αναγνωστόπουλο, Βασ. Αναγνωστόπουλο, Ιωάν. Γεωργίου και Γεώρ. Λύτρα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 17 Μαρτίου ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 3 Ιουνίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι:

·         Ο Αριστείδης Αναγνωστόπουλος ήταν 17 ετών. Η μητέρα του στην Παύλιανη λεγόταν Παναγιούλα. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χάιντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου είχε φίλο τον Αθανάσιο Δημητρίου.

·         Ο Βασίλειος Αναγνωστόπουλος ήταν 23 ετών. Ήταν αδελφός του Αριστείδη. Πήγαινε κι αυτός για δουλειά στην πόλη Χάιντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου είχε τον κοινό φίλο Αθανάσιο Δημητρίου. Είχε κάνει κι άλλο ταξίδι στην Αμερική ο Βασίλειος Αναγνωστόπουλος, την περίοδο 1906-1909 και εργάστηκε στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.

·         Ο Ιωάννης Γεωργίου ήταν 21 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Αναζητούσε δουλειά  (με 21 $ μαζί του) στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πίτερ Πάππας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Ιωάννη Γεωργίου στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1908-1910 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Γεώργιος Λύτρας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Σπύρος. Με 25 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χάιντενβιλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Δημητρίου.

Η. Νέα μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (3 ομαδικά κι 3 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άνθρωποι της Παύλιανης. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Νικόλαο Παλαιορούτα. Από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 24 Φεβρουαρίου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης δήλωσε τη Λαμία. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Ξανθόπουλος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον  Γεώργιο Λύτρα. Στις 26 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 20 ετών. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας. Ο πατέρας του στην Παύλιανη λεγόταν Σπύρος. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Σωλτ Λέικ Σίτυ, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Γ. Καντά[21].

   Η τρίτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από τον  Κωνσταντίνο Δρόσο. Από την Ελλάδα πήγε με πλοίο στη Σικελία. Στις 15 Μαρτίου, από το ιταλικό λιμάνι του Παλέρμο, αναχώρησε με το πλοίο “Hamburg” και στις 28 Μαρτίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 23 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγελική. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Μπίνγκαμ (Bingham) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αριστείδης Πάππας.

    Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε τρία άτομα, τους : Δημ. Κατσίμπα, Αθ. Παπαδημητρίου και Δημ. Στεργίου. Στις 11 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Oceania” και στις 29 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας πληροφορούν ακόμη ότι :

·         Ο Δημήτριος Κατσίμπας ήταν 39 ετών και παντρεμένος[22]. Ο πατέρας του λεγόταν Αθανάσιος. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Ποκατέλλο του Αϊντάχο, κοντά στον ξάδερφό του Δ. Κατσίμπα.

·         Ο Αθανάσιος Παπαδημητρίου ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Βασίλειος Κορδόνης.

·         Ο Δημήτριος Στεργίου ήταν 19 ετών. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο κατοικίας δήλωσε τη Λαμία. Η μητέρα του λεγόταν Αθανασία. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθ. Ράικος.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από 2 άτομα, τους Ιωάν. Κρεμμυδά και Ιωάν. Παπαδημητρίου. Στις 18 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Laura” και στις 3 Απριλίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Ιωάννης Κρεμμυδάς ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ηλίας. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον αδελφό του Κωνσταντίνο.

·         Ο Ιωάννης Παπαδημητρίου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Με 22 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, κοντά στον αδελφό του Σπύρο Παπαδημητρίου.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από διμελή ομάδα, με τους Χρ. Κουλτούκη και Ανδ. Παπαϊωάννου. Στις 6 Μαΐου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο ατμόπλοιο “Martha Washington” και στις 20 Μαΐου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Χρήστος Κουλτούκης ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Γεννήθηκε στην Παύλιανη, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του λεγόταν Κωνσταντίνα. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Τσουβαλίδης. Είχα ξαναπάει στην Αμερική ο Χρήστος Κουλτούκης την περίοδο 1909-1910 και εργάστηκε στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον.

·         Ο Ανδρέας Παπαϊωάννου ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Ευαγγελία. Με 35 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ζαγκλέρας.

Θ. Ελάχιστες αναχωρήσεις στο 1913

   Μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων στην Ελλάδα και την αποστράτευση, έχουμε νέες αναχωρήσεις. Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνο 2 μεταναστευτικά ταξίδια (1 ομαδικό κι 1 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 4 άτομα της Παύλιανης. Αναλυτικά:

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1913 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Ιωάν. Γιαννακό, Κώσ. Κρεμμυδά και Κώσ.  Μανίκα. Στις 24 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Polonia” και στις 16 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ιωάννης Γιαννακός ήταν 19 ετών. Στην Παύλιανη είχε τον πατέρα[23] του. Προορισμός του (με 21 $) για δουλειά αγρότη-κτηματία (farmer) ήταν ο τόπος The Daller, του Όρεγκον, όπου ήταν ο ξάδερφός του Θανάσης Παναγής.

·         Ο Κώστας Κρεμμυδάς ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Σηάτλ[24] (Seattle) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο αδελφός του Ιωάννης Κρεμμυδάς.

·         Ο Κώστας Μανίκας ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με20 $ μαζί του, στην πόλη Φοίνιξ (Phoenix) του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Γεωργούση.

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από τον Ιωάννη Βέλλιο. Στις 13 Ιουνίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το ατμόπλοιο “Martha Washington” και στις 8 Ιουνίου έφτασε σο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε αγρότης-κτηματίας (farmer). Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην Όρεγκον Σίτυ, του Όρεγκον όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Παπαδημητρίου.

 

Πλοίο “Polonia”

Ι. Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1914

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 5 μεταναστευτικά ταξίδια (όλα ομαδικά) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 13 άτομα της Παύλιανης. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε 4 άτομα και περιλάμβανε τους: Αθ. Αναγνόπουλο, Νικ. Ζαρλά, Δημ. Κουλτούκη και Σπ. Κρεμμυδά. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι τη Γαλλία. Στις 15 Μαρτίου, από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης ανέβηκαν στο ατμόπλοιο “La Touraine” και στις 27 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει επίσης ότι :

·         Ο Αθανάσιος Αναγνόπουλος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Βασίλειος. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν το Πόρτλαντ το Όρεγκον, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Αναγνόπουλο.

·         Ο Νικόλαος Ζαρλάς ήταν 38 ετών[25] και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευθυμία. Με 24 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ το Όρεγκον, όπου ήταν ένας φίλος[26] του. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Ζαρλάς την περίοδο 1901-1913 και εργάστηκε πάλι στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.

·         Ο Δημήτριος Κουλτούκης ήταν 18 ετών. Στην Παύλιανη είχε τη μητέρα[27] του. Αναζητούσε δουλειά (με 22 $ μαζί του) στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, κοντά στον αδελφό του Ιωάννη.

·         Ο Σπύρος Κρεμμυδάς ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Σπύρος. Με 21 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο αδελφός του Ιωάννης.

Πλοίο Laconia (1912) [Photo: Hisashi Noma Collection]

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από 2μελή ομάδα, με τους Αθ. Γερονικολό και Νικ. Τσαπή. Στις 17 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Αθανάσιος Γερονικολός ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Τελικός προορισμός για δουλειά (με 75 $) ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λουκάς Λουκόπουλος.

·         Ο Νικόλαος Τσαπής ήταν 18 ετών. Η μητέρα του στην Παύλιανη λεγόταν Γιαννούλα. Με 100 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του Λουκάς Λουκόπουλος.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από 2 άτομα. Ήταν οι Παν. Γκόλφης και Παν. Τσότρας. Το ταξίδι τους έγινε τμηματικά, δηλ. από την Ελλάδα με πλοίο πήγαν μέχρι την Ιταλία. Την 1η Απριλίου από το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Celtic” και στις 14 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το διαθέσιμο υλικό του αρχείου γνωρίζουμε ότι :

·         Ο Παναγιώτης Γκόλφης ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Καλλιόπη. Προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $) ήταν η πόλη Χέλπερ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Τζούφλας[28].

·         Ο Παναγιώτης Τσότρας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Χέλπερ (Helper) της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Πέτρος Τζούφλας.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 αριθμούσε τρία άτομα κα την αποτελούσαν οι: Κων. Κοτσαρίδας, Γεώργ. Λύτρας και Βασ. Σταματόπουλος. Από το λιμάνι της Πάτρας, η ομάδα ανέβηκε στο πλοίο “Pannonia” και στις 24 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να ξέρουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Κοτσαρίδας ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Μαρία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Πάσκο της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο ανεψιός του Νικ. Πάππας. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Κωνστ. Κοτσαρίδα στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στο Κάνσας της ίδιας πολιτείας.

·         Ο Γεώργιος Λύτρας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του για δουλειά (με 25 $) ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Λύτρα,

·         Ο Βασίλειος Σταματόπουλος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Γεωργού. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ήταν ο ανεψιός του Κώστας Λύτρας. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Βασίλειος Σταματόπουλος την περίοδο 1909-13 και εργάστηκε στο Κάνσας.

Πλοίο Saxonia (Photo: Alex Duncan)

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1914 έγινε από 2 άτομα, τους Αθ. Γάτο και Ευστ. Μυλωνά. Στις 10 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Saxonia” και στις 25 Ιουλίου αφίχθηκαν στις ΗΠΑ. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Αθανάσιος Γάτος ήταν 28 ετών. Ως πλησιέστερο συγγενή του στην Παύλιανη δήλωσε τον αδελφό του Γεώργιο. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον ξάδερφό του Ι. Γοργογιάννη. Για τον Αθανάσιο Γάτο, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Ξαναπήγε την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Ουάσινγκτον.

·         Ο Ευστάθιος Μυλωνάς ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, κοντά στον αδελφό του Κωνστ. (Gust) Μυλωνά.

Ι. Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1915

   Έγινε από τον Αθανάσιο Παπαμανώλη. Στις 19 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Athinai” και στις 10 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν 34 ετών και παντρεμένος. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε τη Λαμία. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Προορισμός του για δουλειά (με 30 $) ήταν η πόλη Χαϊντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κωνστ. Παπαδημητρίου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αθανάσιος Παπαμανώλης την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε στο Σωλτ Λέικ.

 

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

Κ. Αύξηση αναχωρήσεων στο 1921 – Μεταναστευτικός επίλογος

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 2 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα της Παύλιανης. Αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1921 έγινε από 2 άτομα, τους Αθ. Κατσούδα και Γεώργ. Λύτρα. Στις 28 Ιανουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψαν με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 20 Φεβρουαρίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Αθανάσιος Κατσούδας ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω. Με 50 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Χαϊντενβίλ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ανεψιός του Θ. Δημητρίου. Αυτό ήταν δεύτερο ταξίδι για τον Αθανάσιο Κατσούδα, εφόσον πρωτοπήγε την περίοδο 1909-12 και εργάστηκε αρχικά στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα.

·         Ο Γεώργιος Λύτρας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην Παύλιανη λεγόταν Κωνσταντίνα. Αναζητούσε δουλειά, με 119 $ μαζί του, στο Μπίνγκαμ Κάνυον (Bingham Canyon) της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σπύρος Τσάπαλης. Είχε ξαναπάει στις ΗΠΑ ο Γεώργιος Λύτρας την περίοδο 1912-20 και εργάστηκε σε τόπο που δεν μας είναι γνωστός.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1921 αριθμούσε εννιά άτομα. Περιλάμβανε αρκετά άτομα των οικογενειών Μαρέτσικα. Συγκεκριμένα ήταν οι: Κων. Κρεμμυδάς, Αγγ. Μαρέτσικα, Βασ. Μαρέτσικα, Γιαν. Μαρέτσικα, Αθ. Μαρέτσικας, Θεόδ. Μαρέτσικας, Κωνστ. Μαρέτσικας, Κων. Μαρέτσικας και Κων. Φωτόπουλος. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 12 Φεβρουαρίου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο ατμόπλοι “King Alexander” και στις 28 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στ λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας αναφέρει επιπλέον ότι :

·         Ο Κωνσταντίνος Κρεμμυδάς ήταν 28 ετών. Η μητέρα του στην Παύλιανη λεγόταν Ελένη. Με 60 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ιωάννης Τσατίρης.

·         Η Αγγελική[29] Μαρέτσικα ήταν 19 ετών. Επάγγελμα “οικιακά”. Μαζί με το υπόλοιπο σόι Μαρέτσικα, πήγαινε στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα, όπου υπήρχαν οι θείοι της Αφοί Μαρέτσικα.

 

Ατμόπλοιο “King Alexander”

·         Η Βασιλική Μαρέτσικα ήταν 27 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Με το σύζυγό της Θεόδωρο, πήγαινε στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα, όπου ήταν οι κουνιάδοι της Αφοί Μαρέτσικα.

·         Η Γιαννούλα Μαρέτσικα ήταν 17 ετών (αδελφή της Αγγελικής). Επάγγελμα “οικιακά”. Μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια πήγαινε στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα, όπου ήταν οι θείοι της Αφοί Μαρέτσικα.

·         Ο Αθανάσιος Κ. Μαρέτσικας ήταν 14 ετών. Γράφτηκε ως μαθητής (pupil). Η μητέρα του στην Παύλιανη λεγόταν Αγγελική. Μαζί με τον πατέρα του Κων/νο πήγαιναν στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα, όπου ήταν ο θείος του Ιωάννης Ευσταθίου.

·         Ο Θεόδωρος Μαρέτσικας ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Στην Παύλιανη ήταν η μητέρα του Αγγελική. Προορισμός του (με 400 $) για οικογενειακή εγκατάσταση και δουλειά ήταν το Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα, όπου ήταν τα αδέρφια του Αφοί Μαρέτσικα. Για το Θεόδωρο Μαρέτσικα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Πρωτοήρθε την περίοδο 1906-1920 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο τόπο.

·         Ο Κωνσταντίνος Μαρέτσικας ήταν 41 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αγγελική. Με 100 $ για τα πρώτα έξοδα, μαζί με το γιο του Αθανάσιο, πήγαινε στο Φοίνιξ (Phoenix) της Αριζόνα, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Ευσταθίου. Για τον μετανάστη Κων/νο Μαρέτσικα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε ξανάρθει την περίοδο 1915-20 και εργάστηκε πάλι στο Φοίνιξ της Αριζόνα.

·         Ο Κωνσταντίνος Μαρέτσικας ήταν παιδί 14 ετών. Μαζί με τον πατέρα του Θεόδωρο και τη μητέρα του Βασιλική πήγαινε στο Φοίνιξ της Αριζόνα, όπου ήταν οι θείοι του Αφοί Μαρέτσικα.

·         Ο Κωνσταντίνος Φωτόπουλος ήταν 28 ετών. Η μητέρα του στην Παύλιανη λεγόταν Κατίνα. Αναζητούσε δουλειά, με 54 $ μαζί του, στην πόλη Χαϊντενβίλ (Haydenville) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφος του Θωμάς Δημητρίου.

---

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Ιστοσελίδα http://www.dikastro.gr/panagia

6.    Ιστοσελίδα http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2012/12/blog-post

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Ελάτεια (Δραχμάνι), μετανάστες στην Αμερική (1907-1914) ”. Ανέκδοτη εργασία από τον Απρίλιο 2016.

9.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από τη Βελίτσα Λοκρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1916)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017.

10.  Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Γλυπτά ταφικά μνημεία του Νεκροταφείου Ξηριώτισσας Λαμίας”, ανέκδοτη εργασία από το 2012.

11.  Ιστοσελίδα :  www.amfictyon.blogspot.gr

12.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

13.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

14.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

15.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

16.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

17.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

18.  Βικιπαίδεια

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Υπάρχει χωριό Παύλια στη Γορτυνία (Πελοπόννησο) και απέφυγα όσους μετανάστες προήλθαν από αυτό. Οι χειρόγραφες καταγραφές του αμερικανικού αρχείου δυσκόλεψαν την προσπάθεια.

[2] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[3] Στο σύνολο των 145 μεταναστών της Παύλιανης βρέθηκαν 32 αναλφάβητοι (ποσοστό 22 %)!

[4] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[5] Για το επώνυμο αυτό, άλλοι καταγράφηκαν ως Μαρέτσικος κι άλλοι ως Μαρέτσικας. Δεν ξέρω όμως ποιο απ’ αυτά είναι το σωστό.

[6] Πήγε το 1906 στην Αμερική σε ηλικία 37 ετών και παντρεμένος, με προορισμό το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Για τόπο προέλευσης δήλωσε αόριστα Παρνασσίδα.

[7] Πήγε στην Αμερική το Μάιο του 1906, σε ηλικία 18 ετών. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον.

[8] Το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο, Αποδόθηκε με τη μεγαλύτερη δυνατή προσέγγιση, αλλά έχω επιφύλαξη ως προς την ορθότητα.

[9] Πήγε το Μάιο 1906 στην Αμερική, σε ηλικία 37 ετών. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Ως τόπο προέλευσης-καταγωγής του, δήλωσε αόριστα “Παρνασσίδα”.

[10] Πήγε στην Αμερική, το Μάιο του 1906, σε ηλικία 25 ετών και παντρεμένος. Επάγγελμα αχθοφόρος (porter). Προορισμός του ήταν το Πόρτλαν του Όρεγκον. Ως τόπο προέλευσης-καταγωγής του, δήλωσε αόριστα “Παρνασσός”.

[11] Πήγε το Μάιο 1906 στην Αμερική, σε ηλικία 18 ετών. Προορισμός του ήταν το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Ως τόπο προέλευσης-καταγωγής του, δήλωσε αόριστα “Παρνασσίδα”.

[12] Δυστυχές το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο.

[13] ό. π.

[14] Δυστυχές το όνομα είναι δυσανάγνωστο.

[15] Από το Μαυρολιθάρι. Πήγε στην Αμερική το 1906, σε ηλικία 24 ετών και εργάστηκε σε τόπο της πολιτείας Γιούτα. Έμεινε 5 χρόνια και επέστρεψε. Το 1920 πήγε για 2η φορά, με προορισμό την πόλη Πράις (Price) της Γιούτα.

[16] Από το χωριό Γουρίτσα του δήμου Καλλιέων. Πήγε το 1907 στην Αμερική, σε ηλικία 37 ετών, με προορισμό το Πόρτλαντ του Όρεγκον. Επέστρεψε το 1911. Έκανε δεύτερο ταξίδι το 1914, παντρεμένος με τον ίδιο προορισμό.

[17] Το πλοίο είχε ξεκινήσει από τη Σμύρνη.

[18] Βρέθηκε γραμμένος δίπλα και ο άλλο προορισμός Castle Gate, που είναι πάλι στην ίδια πολιτεία (Γιούτα).

[19] Το όνομα είναι δυσανάγνωστο. Δεν είμαι βέβαιος ότι αποδόθηκε το σωστό.

[20] Από το Κρίκελο Ευρυτανίας. Πήγε στην Αμερική το 1907, σε ηλικία 18 ετών, με προορισμός την πόλη Κολάμπους του Οχάιο.

[21] Από τη Στρώμη. Πήγε στην Αμερική το 1904, σε ηλικία 19 ετών, με αρχικό προορισμό το Σικάγο.

[22] Αυτό μπορεί να είναι και λάθος στην καταγραφή. Συνήθως για τους παντρεμένους μετανάστες κατέγραφαν το όνομα της συζύγου. Εδώ όμως κατέγραψε το όνομα του πατέρα του.

[23] Το όνομα είναι δυσανάγνωστο.

[24] Κι άλλος τόπος προορισμού ήταν γραμμένος, η πόλη Κέιμας (Camas), που βρίσκεται επίσης στην ίδια πολιτεία.

[25] Στο αρχειακό υλικό του Ellis Island - λαθεμένα - η ηλικία έχει γραφεί 58 ετών. Το σωστό όμως είναι 38.

[26] Το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο (Ζαχαρίας ………..).

[27] Το όνομά της είναι δυσανάγνωστο.

[28] Από το Μαυρολιθάρι.

[29] Ήταν ανεψιά της Βασιλικής Μαρέτσικα.